Architectuur als taal v1 1.1

1

Architectuur als taal

Presentatie HU

7 maart 2012

Architectuur als taal

Wat is architectuur?

Waarom architectuur als taal?

2

Waarom architectuur?

4

Informatiesysteemontwikkeling

In de loop van de tijd zijn informatiesystemen steeds complexer geworden: Monolytische systemen op mainframes Data-extracties naar PC’s Desktops met lokale applicaties Decentrale verwerking Complete rekencentra met mainframes, mini’s, PC’s, koppelingen met

extranetten, internetten, clouds etc.

De gevolgen zijn dat: Veranderingen complexe analyses vereisen Veel redundate services/producten worden gebruikt De ICT-serviceverlening verstard is

5

Informatiesysteemontwikkeling

Ontwikkelingen: Budgetten dalen en kosten stijgen Contingencyfactoren veranderen sneller en TTM daalt

Algemene uitdagingen voor architectuur zijn: Kortere TTM Lagere kosten

6

Groei in volwassenheid

Inzicht Overzicht

Sturing Fasering

Architectuur

De belofte van Architectuur

7

InzichtOverzicht

SturingFasering

Architectuur

De belofte van Architectuur

o Betere mogelijkheid tot fasering van ambities

o Mogelijkheid tot het maken van synergie keuzes

o Lagere beheer- en exploitatiekosten

o Kortere time-to-market van nieuwe diensten

o Betere vertaling van strategie naar implementatie

o Betere regie in geval van uitbesteding

o Betere besluitvorming over welke projectportfolio

o Beter risicomanagement

o Bestuurbaar maken van ICT projecten

8

Wat is Architectuur?

Een discipline of een functie (de architectuur functie) binnen een organisatie

Eigen taak, bijdrage en verantwoordelijkheden binnen de organisatie Eigen niveau van ophanging. Rollen , TVB

Een Proces Manier van werken Aanhaking op andere processen Ingebed in organisatie Betrokken Stakeholders

Een Product Architectuur producten (documenten, presentaties) Inzicht in de huidige en toekomstige situatie Richtinggevende documenten

9

Definitie architectuur (DYA®)

Architectuur is een consistent geheel van principes en modellen dat richting geeft aan ontwerp en realisatie van de processen, organisatorische inrichting, informatievoorziening en technische infrastructuur van een organisatie (DYA).

10

Definitie Architectuur(IEEE-Std-1471-2000)

Fundamental conception of a system in its environment embodied in its elements, their relationships to each other and to its environment, and the principles guiding its design and evolution. (IEEE-Std-1471-2000).

11

Architectuurprincipes

Een architectuurprincipe is een richtlijn of uitgangspunt voor een ontwerper, bouwer (tijdens het ontwerp) of beheerder (tijdens beheer) die richting geeft aan keuzes in de verandering.

Principes zijn algemene kaders en richtlijnen die bedoeld zijn om langdurig toe te passen.

12

Principes

Statement

De principe als een statement. Bij voorkeur in 1 regel, communiceerbaar.

Rationale

In hoofdlijnen de opbrengsten van het hanteren van het principe.

Implicaties

Wat zijn de implicaties van het principes.

Referenties

Wat zijn de referenties naar andere documenten, bronmateriaal etc.

13

Voorbeeldprincipe

Alle informatie wordt eenmalige opgeslagen en meervoudig gebruikt

Act as one

De organisatie, processen en informatie zijn service gericht opzet.

14

Hierarchie van principes

Enterprise principes

Domein principes Business -> Globale inrichting IT -> Veelal strikter richting standaarden

Project / Programma principes

15

Architectuurmodel

Visualisatie en beschrijving van bestaande (IST) en gewenste situatie (SOLL).

Modellen zijn bedoeld voor inzicht, samenhang en sturing.

Modellen ter ondersteuning van de communicatie.

16

Verschillen en overeenkomsten

Beleidsuitgangspunten: Richtinggevend Concreet Voorschrijvend Tijdsgebonden

Architectuurprincipes: Richtinggevend Abstract Inperkend qua vrijheden Tijdloos

Architectuurmodellen:

• Geven de samenhang der dingen weer (beeldvormend).

• Zijn een eerste stap naar het toepassen van de architectuurprincipes.

• Geven op hoofdlijnen een nadere invulling aan de beleidsuitgangspunten en architectuurprincipes.

17

Referentiearchitectuur

De verzameling van architectuurprincipes en architectuurmodellen

Scope: Business architectuur Informatie architectuur Technische architectuur Beheer, beveiliging

18

Businessdoelen

Business-architectuur

Technischearchitectuur

Informatie-architectuur

Algemeneprincipes

Beleidslijnen(concrete principes)

Modellen

Prod/dienst

Proces Orga-nisatie

Gege-vens

Appli-catie

Middle-ware

Plat-form

Net-werk

IST / SOLL

Migratie

Domeinen

Ontwerp

Realisatie

Abstract

Concreet

DYA® ArchitectuurWerkmodel

19

20

Project Architectuur

Domein/Programma Architectuur

Enterprise Architectuur

Organisatie

Domein

Project

Project

Programma Project

Strategisch,• Visie• Abstract• Wat• Denken

Tactisch,• Vertalen• Kiezen• Sturen

Operationeel,• Executie• Detail• Hoe• Doen

Architectuur Niveaus

Gelaagde Architectuur – Organisaties en Ketens

Netherlands

Gemeenten OOV SectorSociale Keten Ministeries

Europe

CFI IBGGSD UWV CWI

Provincies

UK Denmark Germany

Onderwijs Waterschappen

Austria France ..

SVBmunicipalityAmsterdam

municipalityRotterdam

.... ..

VS ..

21

NORA

Gemma -SUWI Keten.

MARIJ

European Interoperability

Framework

CFI IBGGSD UWV CWI

Petra

E-Government interoperability

framework

The Reference

profileSAGA

OnderwijsSector arch

Wilma

Administration on the net

- ..

SVBGemeenteAmsterdam

GemeenteRotterdam

.... ..

Federal Enterprise Architecture

Gelaagde Architectuur – Architectuur raamwerken

22

Architectuur als taal

Wat is architectuur?

Waarom architectuur als taal?

23

Risico management (1)

Wat is risico management: Het bepalen van faalfactoren:

Van een change Van een project Van een programma

Het bepalen van kansen * impact Het bepalen van proactieve en reactieve tegenmaatregelen

24

Risico management (2)

Risico management omvat de objecten: Van een service Van een product Van een proces Van een project

25

Risico management (3)

Beheersing in vakgebieden: Architectuur – architect

We komen niet van A naar B, geen hergebruik, het portfolio is out-of-date

Project management – project manager We halen de doelen van tijd, geld en functionaliteit niet

Systeemontwikkeling – ontwerper / bouwer Het is niet maakbaar en haalbaar

Test management – tester Er zitten te veel defecten in

Service management – beheerder We halen de SLA normen niet

Business - gebruiker We kunnen niet wat we willen en wat we kunnen voldoet niet aan onze kwaliteitsnormen

26

Babylonische spraakverwarring

ICT-Services

Architectuur ServiceManagement

Systeemontwikkeling

ProjectManagement

TestManagement

Taal?Object?

Producten?

27

Babylonische spraakverwarring

ICT-Services

Architectuur ServiceManagement

Systeemontwikkeling

ProjectManagement

Taal: TOGAF, DYA, etc.Object: ModellenProducten: Principes,Modellen, RA, PSA,

Taal: TMAP (NEXT), Testframe, SmarTEST etc.Object: InformatiesysteemProducten: Testplannen, testcases

Taal: Prince2, IPMA, etc. Object: ProductenProducten: Projectbrief, PID, PBS, Faseplannen

Taal: ITIL, ASL, BiSL, MOF, etc.Object: CI’sProducten: SLA, RFC, etc.

TestManagement

Taal: DSDM, RUP, Agile, etc.Object: ProgrammatuurProducten: SAD, Sprint, Sourcode, etc.

Modellen CI’s

Producten

Informatiesystemen

DeployableUnits

28

Risicobeheersing vereist communicatie

29

Architectuur

ServiceManagement

Systeemontwikkeling

ProjectManagement

TestManagement

Bouw-stenen

GSA stappenplan

30

GSA Stap 1.1 ProcesContextdiagram

31

GSA Stap 1.1 ProcesDataFlowDiagram

32

GSA Stap 1.1 KSF-schema

33

GSA Stap 1.2 Applicatiebeeldvorming

34

GSA Stap 1.3 InfrastructuurBeeldvorming

3535

GSA Stap 2 Scope

Doel: Decompositie Change

Inventarisatie Object identificatie

Risicogebieden: Use Cases SBB-A SBB-I

36

GSA Stap 2.2 SBB-A

37

GSA Stap 2.3 SBB-I

38

GSA Stap 2.1 SBB versus Use Case

39 39

GSA Stap 3 Risicoanalyse

Doel: Risicobepaling Risicoweging Tegenmaatregelen

40

GSA Stap 3.2 Risicoanalyse applicaties

41

GSA Stap 3.3 Risicoanalyse infrastructuur

42

Vragen

43

Meer informatie?

De meer dan 30 artikelen van Bart de Best zijn gepubliceerd op de volgende sites:

www.sps.nlwww.glidepath.nl

www.ngn.nlwww.rh-a.nl

www.dbmetrics.nlwww.itmg.nl4444

Meer informatie?

Meer publicaties en of activiteiten van Pascal Huijbers zijn te vinden en te volgen op:

www.ngi.nlwww.informatie.nl

www.sca-alliance.comwww.via-nova-architectura.org

www.skeap.org4545

Publicaties

ISBN-13: 9789012116633

ISBN-13: 9789039524992

ISBN-13: 9789081338011

ISBN13: 9789071501470

ISBN-13: 9789071501456

WWW.LEONON.NL

Literatuur

References[Alexander, 1977] C. Alexander et al, “A Pattern Language”, Oxford University Press, 1977

[Cace, 2008] B. Cace, “Architecture Patterns for Enterprise-wide SOA”, Via Nova Architectura, 2008

[2][IBM, 2008] IBM’s developerWorks site, IBM Patterns for e-business

IEEE 1471:www.iso-architecture.org/ieee-1471

Togaf – www.opengroup.com / togaf

SKEAP – www.skeap.org

47

48

Literatuur

Beheren onder architectuur ISBN 9789081338011

Publicaties in IT Beheer Magazine www.dbmetrics.nl

Ketenbeheer in de praktijk ISBN 90 12 11663 5

Acceptatiecriteria ISBN 90 395 2499 8