IK4-TEKNIKER - Urteko Txostena 2013

URTEKO TXOSTENA 2013 Logotipo original

IK4-RESEARCH ALLIANCE

01

01.1 LEHENDAKARIAREN MEZUA

01.2 ZUZENDARIAREN MEZUA

01.3 2013ko DATUAK

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07

KOLABORATZAILEAK ETA PATRONATUA08

MERKATUAK04

MEZU INSTITUZIONALA03

IK4-RESEARCH ALLIANCE01

IK4-TEKNIKER02

LEHENDAKARIAREN MEZUA ZUZENDARIAREN MEZUA 2013KO DATUAK

Jesús María IriondoEztabaida denean, hain zuzen, tuneletik irteten ari garen ala ez, beharbada, tuneletik nola irten nahi dugun izan behar genuke eztabaidagai. Prest gaude marraztuko diren koordenatu berrietan lehiatzeko Izan ere, argi dago eskakizunak gero eta zorrotzagoak diren mundu globalizatu batean kostuak dagoeneko ez direla gure lehia-abantaila.

Non kokatuko da orduan gure balio bereizgarria?

Euskadik inbertsioa egiten du:

I+Gn BPGaren % 2,12koa (2012ko datua),EBko % 2,07aren aurreaneta Espainiako % 1,29.

Zein da, orduan, gure balio bereizgarria? Euskadik BPGaren % 2,12 inbertitzen du I+Gan (2012ko datua). EB27ak, berriz, % 2,07, eta Espainiak, % 1,29. Horren oinarrian Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Eus-kal Sistema sendo bat dago, zeinak administrazioaren babes handia baitu. Gure posizioa esanguratsua da, baina hori dagoeneko ez da nahikoa.

Uste dut egoera honetan ezinbestekoa dela gure in-dustria-sarearen lehiakortasuna bultzatzeko ahalegin bikoitza egitea, gure industria aberastasuna sortze-ko ardatz nagusi eta jarduera ekonomikoaren eragile den heinean, eta, horretarako, balio erantsi handiko estrategia aurreratuak garatu behar dira.

“Ondo fabrikatzean” oinarritutako balio-eredua gain-ditu behar dugu, eta produktuetan eta negozio-proze-suetan ikerketa, garapena eta berrikuntza eraginkor-tasunez integratu behar ditugu. Enpresek laguntza, eremu berriak eta lankidetza-tresnak behar dituzte, berrikuntza-gaitasunak bikoizteko eta merkatu globa-lean hobeto sartzeko.

Lehengai ona dugu Euskadin. Adibidez, fabrikazio au-rreratuan sortutako gaitasun zientifiko-teknologikoak, zeinak barnean hartzen baititu ezagutza intentsiboko fabrikazioarekin lotutako jarduera guztiak. Izan ere, IK4n oso ondo dakigu teknologiak eta ezagutzak bi-derkatu egiten dituztela lehia-abantailak. Horregatik, enpresen esanetara gaude, erronka zirraragarri ho-rretan laguntzeko.

Ekoizpen-jarduerak industria berri teknologikoki au-rreratuak bihurtzeko erronka da, berrikuntza, kalitatea eta balio erantsia beren balio-katean sartu dituzten industria berri bihurtzeko.

Izan ere, teknologia eta berrikuntza jada ez dira faktore bereizgarriak gurea bezalako herrialde bate-ko enpresa batentzat, bizirik irauteko faktoreak bai-zik. Gure Aliantza Teknologikoaren erantzukizuna da horren berri gure enpresei ematea, Euskadin ekoitziz lehiakorrak eta errentagarriak izaten jarraitu dezaten.

Jesús María Iriondo IK4ko Lehendakaria

01.1 Lehendakariaren mezuaIK4 RESEARCH ALLIANCE

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

IK4k 2013an

gorako sarrerak lortu ditu

100 m€-tik

José Miguel Erdozain IK4ko Zuzendari Nagusia

01.2 Zuzendariaren mezuaIK4 RESEARCH ALLIANCE

José Miguel ErdozainAspaldiko partez, ekaitz-hodeiez betetako etorkizun bati erreferentzia egin gabe has dezakegu gutun hau. Bost urtez, ekitaldi berri bakoitzari ekin diogu jakinik gure inguruko enpresa askorentzat azkena izan zitekeela.

Gaur, lerro hauek idaztean, gure etorkizuna seina-latzen duen zerumuga horrek okerrena pasatu dela pentsarazten diguten zantzuak erakusten dizkigu. Ba-dakigu ez dela erraza izango. Susperraldi ekonomiko hasiberriak ahalegin asko eskatuko digu, eta ziurre-nik berandu iritsiko da batzuentzat. Kalte konponezi-nak pairatu gabe denboraleari aurre egiteko gai izan garenontzat garai zoragarria hasiko da. Aukera dugu, eta erantzukizuna ere bai, ziklo ekonomiko berrian protagonista izateko. Erabakigarriak izan behar dugu.

IK4n helburua onargarritik gorako notarekin bete dugu, eta gai izan gara ibilbide positibo bat man-tentzeko testuinguruko zailtasunak zailtasun. Azken urteetako joera finkatzen duten emaitzak lortu ditu gure aliantzak 2013an: 100 milioi eurotik gorako di-ru-sarrerak izan ditugu. Beraz, nahikoa gustura senti gaitezke.

Faktore kuantitatiboez harago, alderdi kualitatibora ahaleginak bideratzeko unea da, bai baitakigu bikain-

tasunaren eta espezializazio adimendunaren aldeko apustu sendo baten bidez baino ez dugula manten-duko eta sustatuko erreferentziazko korporazio tek-nologiko gisa dugun posizioa. Ahalegin jarraitu hori ezinbestekoa da, baldin eta Horizonte 2020 progra-man parte-hartzaile garrantzitsuenetako bat izaten jarraitu nahi badugu eta Europako I+G+Baren mapan gero eta garrantzi espezifiko handiagoa izan nahi ba-dugu.

Beraz, betiko erronkei eta bidean topatuko ditugun berriei erantzutea eskatuko digun ziklo berri bat ha-siko dugu. Horiek arrakastaz gainditzeko, batzen gai-tuena balioetsi beharko dugu, masa kritikoa batu eta erronkei zentroen eta enpresa eta administrazioen arteko lankidetzaz ekin. Garai berriak datoz, eta IK4n prest gaude etorkizuneko zerumuga horretarantz ir-motasunez aurrera egiteko.


ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

4 EREMU ESTRATEGIKOAK Energia Osasuna Garraioa eta mugikortasuna Fabrikazio aurreratua

2013KO DATUAKAZTERLAN CEIT CIDETEC GAIKER IDEKO IKERLAN LORTEK TEKNIKER VICOMTECH

% 58,8 % 20,9

% 4,00 % 1,00

% 15,3 ENPRESAK

DIPUTAZIO FORALAK

EUSKO JAURLARITZAEB

EAO93

12

1310

% 26

ZENTRO TEKNOLOGIKOAK

EGOITZAK

PROFESIONALAK

(341) DOKTOREAK

GOBERNU ORGANOETAKO

ENPRESAK ETA ENTITATEAK

9 SARRERAK

2013

104,5M€

01.3


ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

MEZU INSTITUZIONALA

03 7 OR. 04 10 OR.MERKATUAK

04.1 12 OR.ENPRESEI LAGUNTZEA

04.2 13 OR.AUKERA BERRIAK SORTZEA

06 33 OR.GURE BEZEROAK

06.1 34 OR.ATTEN2

08.1 44 OR.ERAKUNDE KOLABORATZAILEAK

06.2 35 OR.DOMOALERT

08.2 45 OR.PATRONATUKO BATZORDEA

06.3 36 OR.EGILE

06.4 37 OR.GEKA

06.5 38 OR.GOIZPER

06.6 39 OR.NANOBASQUE

03.1 8 OR.LEHENDAKARITZAREN MEZUA

03.2 9 OR.ZUZENDARIAREN MEZUA

ESPEZIALIZAZIOA 05 14 OR.

KONTABILITATEA07 40 OR.

KOLABORATZAILEAK ETA PATRONATUA

08 42 OR.

02

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

05.1 17 OR.ARLO TEKNOLOGIKOAK05.1.1 EKOIZPEN-PROZESUAK ETA

BALIABIDEAK

05.1.2 GAINAZALEN INGENIARITZA

05.1.3 INFORMAZIO-, ELEKTRONIKA- ETA KONTROL-SISTEMAK

05.1.4 PRODUKTU-INGENIARITZA

05.2 29 OR.ESPEZIALIZAZIOKO APUSTU ESTRATEGIKOAK05.2.1 FUNTZIO UGARIKO GERUZAK

05.2.2 METROLOGIA

05.2.3 ROBOTIKA

05.2.4 SISTEMA HETEROGENEO TXERTATUAK

MEZU INSTITUZIONALA

03

03.1 LEHENDAKARIAREN MEZUA

03.2 ZUZENDARIAREN MEZUA

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

LEHENDAKARITZAREN MEZUA ZUZENDARIAREN MEZUA

Aldaketa eta berrikuntzaren urtea

Gure planteamendua Aliantza IK4k duenarekin siner-gikoa da oro har. Aliantzaren xedea arlo teknologiko-tik harago doa. Lankidetza-bide berriak eskaintzen ditu, EAEko enpresak lehiakortasun industriala eta ongizate soziala ekarriko dituzten proiektu integra-

tzaileetan elkartzeko asmoz. IK4-TEKNIKERek bere gain hartzen du konpromiso hori, eta EAEko enpresei merkatu global batean —ezin da bestelakoa izan— po-sizionatzen laguntzen ahalegintzen da.

Amaitzeko, eskerrak ematen dizkiet IK4-TEKNIKEReko profesionalei, beren konpromiso eta parte-hartzeaga-tik, eta eskatzen diet jarrera horrekin jarraitzeko, aldi berean ilusioa sortuz bide hori gurekin egitea eraba-kitzen dutenengan. Patronatu Batzordearen lana ere eskertu nahi dut. Patronatu Batzordea topagune eta partaidetza-gune garrantzitsua da IK4-TEKNIKERentzat, eta hango kideek nire errespetu eta mirespen guztia merezi dute egin duten lanagatik. Eskerrik asko, ha-laber, gugan konfiantza jarriz zentroarekin lanki-detzan diharduten enpresei. Azkenik, oso positiboki baloratzen dut erakundeek hain une zailetan izan du-ten funtsezko zeregina; izan ere, berrikuntzaren aldeko apustua mantendu dute, aurrekontuetan aukera mu-gatuak izan arren.

03.1 Lehendakaritzaren mezuaMEZU INSTITUZIONALA

Euskal gizarte osoarentzat, 2013a ez da urte erraza izan; egia esan, krisiak gogor jo gaitu, baina, orain ere, indartuta aterako gara egoera honetatik. Iazko ekitaldia aldaketa-urte gisa hartzen dut. Batez ere, jabetu ginelako aitzindaritzaren aldeko apustua egiteko ordua zela, hobekuntza, neurri handi batean, geuk bultzatua izan zedin lortzeko. Hobekuntza hori, egiazki, teknologiaren eta berrikuntzaren mende dago, baina, horrez gain, berrikuntza sozialeko prozesu baten testuinguruan guztiok arriskuak hartzean eta guztion parte-hartze aktiboan oinarritutako kudeaketa-ereduetan berrikuntzak egitea ere eskatzen du.

Jesús María Iriondo TEKNIKER Fundazioko Lehendakaria

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

LEHENDAKARITZAREN MEZUA ZUZENDARIAREN MEZUA

03.2 Zuzendariaren mezuaMEZU INSTITUZIONALA

Bezeroa garrantzitsuena

Lorpen horietako bat bera ere ez litzateke posible izango gure bezeroek ikerketaren, berrikuntzaren eta ezagutzaren aldeko apustu irmoa egin izan ez balute, balio handiko aktibo ukiezin gisa. Haien konfiantzari esker, bidaide izan gara maila oroko-rrean lehiakor egiten dituzten produktu eta proze-suak lortzeko bidean. Horregatik guztiagatik, nire konpromisoa berretsi nahi dut hemen, alegia, ez diegu huts egingo gugan jarri duten konfiantzan, eta haien arazoak ezagutzen eta erantzunik onenak eskaintzen ahalegintzen jarraituko dugu.

Ezagutza berria sortzeari dagokionez, eskerrak eman nahi dizkiot Eusko Jaurlaritzari gure sekto-re teknologikoarekiko izan duen konpromisoagatik, aurrekontu eta programak mantendu baititu bere kontuetan austeritatez jokatzera behartuta egon arren.

Neurri batean bikaina izan den aurreko ekitaldi-itxierako hirugarren eta azken elementua da Eu-ropar Batasunaren VII. Esparru Programaren azken deialdietan lortutako emaitza harrigarria. Zalantzarik

gabe, hori hainbat eremutan dugun aitzindaritzaren ageriko froga da, baita industriak eta gizarteak pro-posatu dituzten erronkekin dugun sintoniarena ere.

Amaitzeko, etorkizun hurbilenera begiratzen dut, eta pozik nago egoitza berri zoragarri hau dugu-lako, azkenean gure lantaldearen mailan dagoena. Izan ere gure lantaldea da IK4-TEKNIKERen akti-bo nagusia, eta eskerrak eman nahi dizkiot, hura gabe ezer ez zelako posible izango. 2014an, lanean gogor jarraitu beharko dugu, ezagutza aitzindaria eta aplikagarria garatzeko eta hura bezeroei modu eraginkorrean transferitzeko, bezeroek jarraitu de-zaten gu hainbesteko konfiantza eman dien bidaide leial eta konprometitutzat hartzen.

Krisialdi luzea bizi dugun arren, harro esan dezaket 2013ko emaitzak zertxobait positiboak izan direla, eta, gainera, enplegua, gure lanaren kalitatea etengabe hobetzeko estrategia eta bikaintasun zientifiko-teknologikoa mantendu ditugula.

Alejandro Bengoa IK4-TEKNIKEReko Zuzendari Nagusia

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

MERKATUAK

04

04.1 ENPRESEI LAGUNTZEA

04.2 AUKERA BERRIAK SORTZEA

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

04 Merkatuak

ENPRESEI LAGUNTZEA AUKERA BERRIAK SORTZEA

Horretarako, 2013an, gure CRMa, bezeroak kudeatzeko programa, hedatzen amaitu dugu. Programa hori gure eguneroko jarduerako tresna erabakigarri eta nagusietako bat bihurtu da. Ezin zuen bestela izan, zehaztu dugun erronka zehaztuta. Bezeroekiko elkarrizketa hobetu nahi dugu, zerbitzu

hobea eman, IK4-TEKNIKEReko langile guztien gaitasun “komertzial” handia aprobetxatuz. Gure langile guztiak “komertzial” potentzialtzat hartzen ditugu, bezeroekin duten interakzio handiagatik, eta ez diogu horri uko egin nahi. Alderantziz, hori indartu nahi dugu.

Hori guztia teknologia sortzeko eta transferitzeko xedea betetzeko, zeina batez ere bi jarduera-multzotan egiten baitugu:

· Enpresei beren lehiakortasuna hobetzen laguntzen diegu. Gehienetan, I+G+Bko proiektuak gauzatuz edo eduki teknologiko handiko zerbitzuak eginez.

· Aukera berriak sortzen ditugu. Hemen sartzen ditugu gure jabetza intelektualaren balorizazioa, oinarri teknologikoko enpresa berrien sorrera eta produktuen gaineko royaltyen bidezko ustiaketa.

Joan den ekitaldian aplikatu dugu, lehen aldiz, gure 2013-2016ko Plan Estrategikoa, non lehen erronka eta erronka nagusi gisa “Gure bezeroei balioa maximizatzea” ezarri baikenuen. Gure jarduerak eta ahaleginak erronka horretara bideratu ditugu, eta prest jarraitzen dugu bezeroek egin nahi dizkiguten hobekuntza-proposamenak entzuteko. Beti dira ongi etorriak.

Luis Gerardo Uriarte IK4-TEKNIKEReko Zuzendariorde Nagusia

eta Merkatu-Zuzendaria

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

04.1Gure zentro teknologikoaren izaerak teknologien arabera espezializatzera erama-ten gaitu. Bestalde, gure industriaren beharrei hobeto erantzuteko, gure eskaintza modu sektorialean aurkezten dugu, aplikazio-eremuen bidez. Eremu bakoitzeko arduradunak ezagutzen ditu sektorearen beharrak, eta badaki nola lagundu die-zaiokeen IK4-TEKNIKERen ezagutza teknologikoak behar horiek betetzen.

Enpresetarako hurbiltzeko modua hobetzeko ildo berean, KAMaren figura, Key Account Manager, indartu dugu. Hala, estrategikotzat ditugun enpresekiko harremana hobetu nahi dugu. KAMak jakin behar du haien gaur egungo eta etorkizuneko beharrak zein diren, eta IK4-TEKNIKERek haietan nola lagundu dezakeen. Enpresa horiekin dugun konpromisoa hainbesterainokoa da, ezen haien gogoeta estrategikoko prozesuetan parte hartzen baitugu, haiekin partekatzen baititugu gure espazio eta instalazioak, aholkuak ematen baitizkiegu eta, batzuetan, arriskuak partekatzen baititugu, gure laguntzak haien emaitzen kontuan benetan eragina izan dezan bilatuz beti.

2013an, aplikazio-eremu eta arduradun hauekin egin dugu lan:

Enpresei laguntzeaMERKATUAK


Aplikazio-eremua Arduraduna

Aeronautika eta espazioa Susana Ferreiro

Automobilgintza Idoia Echave

Biomedikuntza Sabino Azcarate

Energia berriztagarriak Cristobal Villasante

Zientziaren industria Josu Eguia

Azpiegiturak Aitor Alzaga

Makina-erreminta Javier Arzamendi

Itsasoa eta itsasontzigintza Carlos Zuazo

Mekanizatzaileak Patxi López Sesma

Gizartea eta teknologia soziala Patricia Casla

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

04.2 Aukera berriak sortzeaMERKATUAK


2013an, oinarri teknologikoko start-upak garatzeko prozesu berri bat jarri dugu abian. Prozesu horrek, batez ere, konbinatu nahi ditu ekimenak hautatzeko maila handi bat, haiek merkaturatzeko laguntza handi bat eta lean entrepreneurshipen printzipioen aplikazioa, merkatuarekin kontraste bat bilatuz ahalik eta lasterren.

Haiek eta IK4-TEKNIKER partaide den gainerako enpresek, guztira, 7 milioi euroko diru-sarrerak eta 96 pertsonarentzako enplegua sortu dituzte.

2013an, ideiak sortzeko metodologia berri bat merkaturatu dugu, jabetza intelektuala kudeatzeko sistema berri bat duena. Aktibo horiek balioesten dituzten erakundeekin hitzarmenak sinatu ditu, start upen kasurako jarraitutako filosofia berari jarraituz: patente-aukeraketa handiagoa, haiek ustiatzeko laguntza eta proaktibitate handia-goarekin.

Enpresa bezeroekin arriskua partekatu dugun jardueren kopurua ere handitu egin genuen iaz; merkatuan jarduera horien emaitzak elkarrekin produktu-forman jartze-raino iritsi ginen.

Lana egiteko modu horrekin, IK4-TEKNIKER bereziki aktiboa izan da bera partaide den enpresa hauekin:

· Goi Alde High Speed (www.goialdehs.com)

· GMTK (www.gmtk.es)

· Dinitel (www.dinitel.es)

· Masermic (www.masermic.com)

· Atten2 (www.atten2.com)

· Domoalert (www.domoalert.com)

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

ESPEZIALIZAZIOA ETA HERRI-LEHENTASUNAK

05

05.1 ARLO TEKNOLOGIKOAK

05.2 ESPEZIALIZAZIOKO APUSTU ESTRATEGIKOAK

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

ARLO TEKNOLOGIKOAK ESPEZIALIZAZIOKO APUSTU ESTRATEGIKOAK

05 Gure gaitasunekin eta herrialdearen beharrekin bat datorren espezializazio bat

Horrek, zalantzarik gabe, IK4-TEKNIKERek manufac-turingaren alde egindako apustua eta 2013-2016rako Espezializazio Planean lau alor teknologiko hauen inguruan zehaztutako proposamen estrategikoa be-rresten ditu:

· Ekoizpen-prozesuak eta -baliabideak. Makrofa-brikaziotik nanofabrikaziorainoko tartea hartzen du, fabrikazio konbentzionaletik ez-konbentziona-lerainokoa, laser-teknologiaren, sistema meka-troniko zehatzen eta metrologiaren aldeko apustu garbia eginez. Hori guztia, ekoizpen-ereduetan eta lean manufacturingi buruzko ezagutza espezializa-tu batez lagunduta.

· Gainazalen ingeniaritza. Eguzki-energiako eta ener-gia eolikoko hainbat aplikazio, hala nola hauek: hodi bero-eramaileen estaldurak, eguzki-energia termikoaren eraginkortasuna handitzeko; aerosor-gailuen mantentze-lan proaktiboak, haien olioen egoeraren in situ azterketa kontuan hartuz, sentso-rizazio trinko bidezko azterketa izan nahiz geruza meheko zelula fotovoltaikoen jalkipen bidezkoa izan.

· Informazio-, elektronika- eta kontrol-sistemak. Man-tentze-lanak optimizatzeko, efizientzia energetikoa hobetzeko eta abar egiteko aukera ematen diguten datu-kantitate masiboak bilduz eta kudeatuz. Da-

tu-tratamendu hori 2 eta 3D ikusmenera eta bes-te sentsore batzuetara aplikatzeak, posible egiten du hautematea, ikastea eta arrazoitzea, eta alderdi horiek guztiak garrantzitsuak dira, adibidez, robo-tikaren munduan. Erregulazio eta kontrol zehatzek sistemen produktibitatea handitzen laguntzen dute, eta produktu elektromagnetiko berritzaileak disei-natzeko eta industrializatzeko aukera ematen dute.

· Produktu-ingeniaritza. Normalean, miniaturizatuak eta balio handikoak diren produktuak garatzeko asmoz; hau da, teknologia heterogeneoak dituzten sentsoreak, hala nola, teknologia hauek: elektronika, nanoteknologiak, mekanika, materialak eta gainaza-lak, etab.

Laburbilduz, horrek esan nahi du IK4-TEKNIKER fa-brikazioaren EAEko erreferentea dela, eta industrialen lehiakortasunari laguntzeko xedearekin jarraitzen du, sinetsiz EAEko ekonomia nagusiki industriala izango dela edo, bestela, ez duela bermatuko gure herrita-rrek eskatzen duten ongizatea eta bizi-kalitatea.

Eskualdeen Europaren testuinguruan eta “Berrikuntza Adimendunaren Estrategia”ren barruan (Research & Innovation Strategies for Smart Specialisations – RIS3), Eusko Jaurlaritzak lehentasuna eman die fabrikazio aurreratuari, energiari eta biozientziei (azken horiek mikro eta nanoteknologien ekarpenetan baldin badaude).

Ana Aranzabe K4-TEKNIKEReko Teknologia-Zuzendaria

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02


2013a bereziki urte aktiboa izan zen deialdiei eta eskaerei dagokienez:

· 77 proposamen aurkeztu genituen Europar Bata-sunaren Ikerketa Zientifiko eta Teknologikoko VII. Esparru Programara.

· 18 proiektu berri onartu ziren. Horrenbestez, IK4-TEKNIKERek aipatutako programa horretan zuen parte-hartzea 65 proposamen onarturekin itxi zen. Haietatik 12 gure erakundeak koordinatu zituen, eta 28 M€ baino gehiagoko itzulkinak eta kontratazioak lortu genituen.

· ETORTEK proiektu berri bat jarri genuen martxan, eta lehendik martxan zeudenekin jarraitu genuen, Eusko Jaurlaritzaren mendeko izen bereko programaren ba-rruan.

Espezializazioaren aldeko ekintza indartsu horrek inpaktu handia du barreiaduraren, jabetza industria-laren eta ezagutzaren partekatzearen eremuan ere, baita gure ikertzaileen etengabeko prestakuntzan eta gaikuntzan ere. Horren froga dira datu hauek (aurreko kasuan bezala, joan den ekitaldiari buruzkoak):

· IK4-TEKNIKEReko langileek idatzitako 11 artikulu argitaratu ziren aldizkari zientifiko indexatuetan.

· 12 txosten argitaratu ziren estatuko eta nazioarteko batzar ospetsuetan.

· 9 patente berri eskatu ziren; gehienak, PCTek susta-tutako prozesuaren babespean.

· IK4-TEKNIKEReko hiru langilek beren doktore-tesiak defendatu zituzten.

· Gure beste hiru ikertzailek esperientzia baliagarria bizi izan zuten Estatu Batuetako, Austriako eta Bel-gikako ikerketa-zentro ospetsuetan, urtebeteko, hiru hilabeteko eta bi asteko egonaldietan, hurrenez hu-rren.

Espezializazio Planak gidatzen du IK4-TEKNIKERek deialdi publiko lehiakorretan izan behar duen parte-hartzea, hautatutako proiektuak barne-ekimenetara bideratuta egon daitezen eta haiekin bat etor daitezen hartutako espezializazio-ildo estrategikoak indartzeko orduan.

05 GURE GAITASUNEKIN ETA HERRIALDEAREN BEHARREKIN BAT DATORREN ESPEZIALIZAZIO BAT

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

05.1

Arlo teknologikoakGURE GAITASUNEKIN ETA HERRIALDEAREN BEHARREKIN BAT DATORREN ESPEZIALIZAZIO BAT


05.1.1 EKOIZPEN-PROZESUAK ETA -BALIABIDEAK

Fabrikazio-prozesu konbentzionalak eta ez-konbentzionalak

Oso eskala desberdinetako mekanizazioa

2013an, mekanizazio kriogenikoko proiektu bat arrakastaz amaitu zen. Material zailen torneaketa-eragiketetan nitrogeno likidoa ebaketa-fluido gisa erabiltzeak dituen aban-tailak erakutsi ziren proiektuan.Horrez gain, Europako proiektu bat hasi ge-nuen: PMJoin. Proiektu horrek IK4-TEKNIKER

2013an, aurrerapenak egin dira estatuko eta Europako hainbat proiektutan, produktuak mikrofabrikazio- eta nanofabrikazio-tekniken bidez miniaturizatu ahal izateko. Mikrofresa-ketaren, mikroEDMaren, diamantezko tres-na bidezko torneaketaren, nano, piko eta femto-laserraren eta nanoinprimaketako fo-

du buru, eta laserra helburu bikoitzarekin erabiltzen du; batetik, lotura-gunea gainaza-letik egituratzea, eta, bestetik, plastiko-metal multzoa soldatzea. Ekimenak ustiaketa ber-matua du, Europan automobilgintzako indus-tria garrantzitsu asko daudelako.

tolitografiaren (NIL) aplikazioek produktu hauek fabrikatzeko irtenbideak eman dituz-te: hortzetarako bracket autolotzaileak, “bio” aplikazioko plataforma polimeriko mikroegi-turatuak, stent koronario biobateragarri eta biodegradagarrien belaunaldi berri bat eta begi barruko leiar serializatuak.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

05.1 Arlo teknologikoakGURE GAITASUNEKIN ETA HERRIALDEAREN BEHARREKIN BAT DATORREN ESPEZIALIZAZIO BAT

Doitasun-mekatronika eta -ingeniaritza

Lehenik eta behin, nabarmendu behar da modu autonomoan alde batetik bestera joan daitekeen makina eramangarri bat garatu dugula, hainbat eragiketa (konponketak, mekanizazioa, ikuskapena, neurketa...) leku zailetan edo sarbide zaila duten lekuetan in situ egiteko.

Energia berriztagarriei egindako ekarpe-nik garrantzitsuena zera izan da, eraiki-tako Stirling motorren prototipoak eta haien kontrol-teknikak probatzeko aukera ematen duen saiakuntza-banku bat egin izana.

Makina-erremintaren sektorearekin dugun etengabeko lankidetzaren testuinguruan, arrakastaz amaitu da IMAGHINE proiektua. Proiektu horrek irtenbide adimendunetan

(smart machines) bereizteko aukera eman die bertan parte hartu duten enpresei, Go-ratu buru dutela.

Azkenik, eta MAMAN proiektuaren testuin-guruan, bioteknologian erabiltzen diren pro-zesuak automatizatzeko hainbat prototipo-rekin amaitu da lana.

Metrologia dimentsionaleko gure jarduera-ren barruan, 2013an, espero zen gorakada izan da, bai gure jarduera tradizionalean (neurketa, egiaztapena eta kalibrazioa), bai elementu berezien eskaintzan, hala nola patroi ildaskatuen edo koordenatu bidez neurtzeko besoenean. 7.315 ziurtagiri egin dira 465 enpresentzat.


ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02




Ekoizpen industrialaren eta berrikuntzaren kudeaketa

Prozesuen eta baliabideen automatizazioa

Ekoizpen industrialaren kudeaketari dagokio-nez, 2013an COSMOS proiektua amaitu zen. Haren helburua zen serieko muntaketaren printzipioak sartzea, produktu konplexuen, ta-maina handikoen eta pertsonalizazio-maila handikoen (aerosorgailuak, adibidez) mun-taketa-eragiketa batzuk automatizatzea barne. Halaber, azpimarratu behar da IK4-TEKNIKER-ek koordinatutako Europako T-REX proiektua hasi genuela. Ekipo-ondasunen alorrean eredu berritzaileak garatzea da haren helburua. Hel-

Enpresa ugarirekin lankidetza estuan jardun dugu haien ekoizpen-prozesuak automati-zatzeko, kalitatea eta produktibitatea hobe-tu ditzaten, manipulazio-, ikusmen-, robo-tika- eta kontrol-sistemak sartuz.

buru horren barruan sartzen da zerbitzu be-rriak garatzea, batez ere, mantentze-lanetara eta laguntza-teknologietara bideratuak.

Adimen lehiakorreko prozesuaren eta be-rrikuntza-proiektuen kudeaketaren 10 ezar-pen baino gehiago egin dira IK4-TEKNIKERen garatutako plataforma integral baten bidez. Hodeian dagoen tresna horrek zaintza tekno-logikoko eta ideiak eta proiektuak kudeatzeko moduluak ditu.

Bestetik, aurrerapenak egiten jarraitu dugu stirling motorren eta erredox baterien erre-gulazioan.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02




Tratamendu eta prozesu fisiko-kimikoak

Helburua da gainazalen egitura eta konposi-zioa aldatzea, funtzionalitate berriak eta bes-te itxura bat lortzeko edo haien propietateak hobetzeko.

Hala, Europako NANOPIGMY proiektuaren es-parruan, funtzio ugariko eta kostu eraginkorre-ko pigmentuak lortu dira, zenbait materialetan kapsulatzeko —pinturetan, polimeroetan edo zementuan—, eta, hala, funtzionalitate berriak emateko edo lehendik dituztenak hobetzeko, fabrikazio-prozesuak aldatu gabe.

Teknologia batzuk konbinatuta, hala nola sol-gel jaulkipena (mikrobioen kontrako eta garbiketa automatikoetarako funtzionalitatee-tarako) eta inpregnazioa (biltegiratze termiko-rako), funtzio ugariko bi pigmentu garatzea lortu da 2013an.

· Batak biltegiratze termikorako gaitasuna du, eta mikrobioen aurkako propietateak, pintu-ra eta erretxinetan aplikatzeko.

· Besteak, berriz, biltegiratze termikorako gaitasuna eta automatikoki garbitzeko pro-pietateak ditu, zementuan sakabanatu ahal izateko.

PVD teknologiaren bidez, funtzio ugariko geru-zak ere ekoitzi dira, altzairuaren eta kobre-oinarriaren gainean izaera bakterizida duten automatikoki garbitzeko propietateak jartzen dituztenak .

Europako NEURIMP proiektua ere nabarment-zekoa da. Histocell enpresarekin lankidetza estuan egin da, eta neuronen birsorkuntzaren alorrera bideratuta dago. Horren inguruan, bi artikulu argitaratu dira, eta patente bat eska-tu da. Europako beste proiektu batek osatzen du aplikazio biomedikoen panorama: REBIOS-TENT proiektuak. Haren helburua da “stent” miokardiko biodegradagarriak garatzea, eta IK4-TEKNIKERek miniaturizazioaren eta na-noegituraketaren alorrean dituen gaitasunak aplikatu ditu.

.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02




Energiarako materialak eta gainazalak

Sistema tribologikoak: diseinua, karakterizazioa eta optimizazioa

Jarduera ugariren artean, 2013an, azpima-rratzekoa da tenperatura altuko eguzki-ener-gia termikoko hargailuen 4 metroko hodie-tarako estaldura selektiboa. Esan beharra dago geruza hori lortzeko prozesua Europako

Hemen, azpimarratzekoak dira FONDEAD-HOC proiektuaren barruan tribokorrosioaren kontrako borrokaren testuinguruan egin-dako jarduerak. Itsas hondoko kateen hi-gadura- eta korrosio-prozesuen arteko si-nergia aztertzen da proiektu horretan, eta AENORek lankidetzan dihardu tribokorro-sio-saiakuntzen estandarizazioan.Beste gertaera garrantzitsu bat izan da Europako FOULXPEL proiektuaren testuin-

HITECO proiektuaren testuinguruan (dagoene-ko amaitua dago) IK4-TEKNIKERen diseina-tutako, garatutako eta fabrikatutako makina batean optimizatu dela.

guruan garatu dugun tribometro berri bat. Duela gutxi patentatu da, eta antifouling (ontzien kroskoetan dauden jatorri biolo-gikoko inkrustazioak kentzea) tratamenduen bidez lortutako marruskadura-murrizketa ebaluatzeko, eta, hala, itsasontzien fuel-olioaren kontsumoaren murrizketa kalku-latzeko balio du. Laborategiko saiakuntzen bidez frogatu da tratamenduak ez direla kaltegarriak ingurune urtarrerako.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02




Fluido industrialen erabilera-kontrola

IK4-TEKNIKERen historian ibilbide luzea du-ten kontrol hauek eguzki-energiaren tekno-logiarako beroa transferitzeko fluidoetara (HTFak) hedatu dira. Ezinbestekoa da moni-torizatzea, fluidoa ezaugarriak galduz joaten baita degradazio-mekanismo batzuk direla eta. Mekanismo horiek eta haien ondorioak ezagutu egin behar dira, jakiteko zer para-metrotan jardun behar dugun eta nola.

Eguneroko jarduerari dagokionez, analisi in-dustrialeko laborategiak beste mugarri bat ezarri du laginekin mantentze-lan predikti-boetarako egiten den analisian, 80.600eko zifrara iritsi baita. Aldi berean, transforma-doreen olioen eta uretan disolbagarriak di-ren ebaketa-fluidoen analisietara zabaldu da zerbitzua.

Horrez gain, arrakastaz egin da ENACen (Egiaztatze Erakunde Nazionala) ISO 17025 ziurtagiria lortzeko ikuskapena.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02




Materialen eta gainazalen erabileraren portaera

2013an, diagnostikoetarako eta irtenbide tek-nologikoetarako unitate berria sortu da. Hala, lehengo metalografiako eta ingurumeneko laborategiak integratu egin dira, enpresei laguntza holistikoa eta hutsegiteen zerga-tiak zehazteko diziplina anitzeko ikuspegidu-na emateko. Aztertzen da osagaietan, batez ere mekanikoetan eta elektromekanikoetan, hutsegiteak nola eta zergatik gertatzen di-ren, bai martxan daudela, bai fabrikatzen diren bitartean, eta alternatibak proposatzen

dira akats horiek desagerrarazteko edo haien maiztasuna txikitzeko. Lehen urte honetan, 40 enpresak baino gehiagok erabili dute gure zerbitzua —7 autonomia-erkidegotakoak eta industria-sektore desberdinetakoak—. Horre-kin batera, unitateak metalografiaren, meta-len analisi kimikoen eta uren eta isurien ana-lisien —ingurumen-helburuetarako— alorrean saiakuntzak egiten eta ziurtagiriak igortzen jarraitu du. Guztira, 550 txosten baino gehia-go egin ditugu 160 bezerorentzat.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02




Informazio-sistemak

Software-teknologien alorrean, datuen eta informazioaren tratamendu adimendunean oinarritutako erabakitze-sistemak sortzeko garapenak egin dira, eta azpimarratzekoak dira mantentze-lanetarako, hiri adimendu-nerako eta osasunerako aplikazioak.

Mantentze-lanetako jardueraren bidez, osa-gai eolikoetako eragiketak optimizatu dira, baita produktu-salmentaren alternatiba diren negozio-ereduen proposamena ere. Horrexegatik da IK4-TEKNIKER Estatu Ba-tuetako IMS erakundeko (Intelligent Mainte-nance Systems) kidea; munduan erreferen-tea da erakunde hori mantentze-lanetako datuen tratamenduan.

Hiri adimendunari dagokionez, zirkulazioa optimizatzeko eta eraikin berezien balantze energetikoa optimizatzeko plataforma bat garatzen hasi gara. Hori guztia sistema zi-ber-fisiko kapsulatu interkonektatuen bidez.

Azkenik, osasunari dagokionez, azpima-rratzekoa da ARTEMIS FI-STAR proiektuko parte-hartzea. Proiektu horren helburua da osasungintzaren beharrei erantzutea etorki-zuneko Interneten ahalmenaren bidez. Joan den urtean gertaera garrantzitsu bat izan zen: buru-gaixotasunen tratamendurako ir-tenbide bat garatzen hasi ginen Osakidetza-rekin lankidetzan. Horrez gain, jarduera uga-ri egin genituen paziente kronikoen urrutiko segimenduarekin lotuta.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02



Elektronika eta komunikazioak

Sistema kognitiboak

Sentsore-sareetarako teknologiatik, joan den urtean Plug, Play & Forget for WSN pa-radigman egin genuen lan. Paradigma ho-rrek sare horien hedapena, funtzionamen-

IK4-TEKNIKERen, honela definitzen dira: sen-tsorizazioaren, monitorizazioaren eta denbora errealeko datu-tratamenduaren bidez haute-mateko, ikasteko, arrazoitzeko, jarduteko eta egokitzeko gai diren sistemak. Hori guztia, pro-zesuen kontrolean eta etorkizun handiko robo-tikaren munduan aplikazioak izanik. Guretzat hori espezializazio-testuinguru estrategikoa da, roboten belaunaldi berriak honetarako gai izan daitezen:

dua eta mantentze-lanak errazten ditu, eta efizientzia energetikorako, pertsonen segur-tasunerako eta abarrerako irtenbideak ga-ratzen laguntzen du.

· Serie ez oso handiekin lotutako ekoizpen-pro-zesuetan edo banakako fabrikazioan erabiltzeko.

· Segurtasunez elkarlanean jarduteko, gizakiekin espazio fisikoak partekatuz.

· Muntaketa-lan zailak egiteko, bi beso erabiliz.

· Instalazio handietan modu autonomoan na-bigatzeko, ikuskapenak, mantentze-lanak eta matxuren prebentzio-lanak egin ditzaten.


ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02




ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02


Sistemen erregulazioa eta kontrola

Makina eta eragingailu elektromagnetikoen diseinua

2013an, hemen aplikatu zen, batez ere, IK4-TEKNIKERen ezagutza esperimentatu hau:

· Makina-erreminta: laser bidezko mozketan; eta produktibitatea % 200eraino igo zen.

Alderdi honetan, azpimarratu behar da IK4-TEKNIKERek eragingailu elektromeka-nikoekin lotuta aeronautikarako egin duen jarduera; fidagarritasuna bermatu da.

Horrez gain, makina elektrikoak egiteko duen esperientziak ibilgailu elektrikorako motor berritzaileetan laguntzeko aukera eman du.

· Energia eolikoa: kontroladoreak garatu ziren minisorgailuentzat, eta sarean inte-gratzeko algoritmoak aerosorgailu han-dientzat.

· Bihurgailuen kontrola: inertzia-bolanteen ma-kina elektrikoak kontrolatzeko algoritmoak garatu ziren.

Azkenik, esan beharra dago gas-turbineta-rako abiadura handiko sorgailu baten disei-nuan parte hartu dugula.




Produktu-ingeniaritzaren arloaren helburu nagusia da ideia berritzaileak balio erantsi handiko produktu bihurtzeko gaitasunak garatzea.

Lehentasuna ematen zaie miniaturizagarriak eta integragarriak diren neurketa-teknologietan (sentsoreak) oinarritutako ideiei. Epe ertainera, sentsore guztiak izango dira multiparametrikoak; batez ere, osasungintzarakoak. Hainbat aukeraren artean, espektroskopian eta teknika elektrokimikoetan espezializatu da azken urteotan IK4-TEKNIKER.

Produktuak diseinatzeko metodologia

2012-15 aldi estrategikoan, hainbat es-pezializazio-lerrotan metatu dira ahalegi-nak. Hasteko, produktua garatzeko jardue-ran laguntzen duten alderdi metodologikoak

lantzen ari gara. Zehazki esateko, injekzio bidez fabrikatzen diren piezen diseinuan sa-kondu dugu. Diseinu modular eta berrera-bilgarriko irizpideak ere ari gara aplikatzen.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02




Neurketa-teknologia miniaturizagarrien eta integragarrien baliozkotzea

Teknologia heterogeneoen integrazioa

Neurketa-teknologia elektrokimikoetan dauden aukeren artean, kronoamperometria hautatu da, beste alternatiba batzuei sentikortasun handiagoa eskaintzeko gaitasuna duelako. Neurketa-teknologia optikoen barruan, emaitza

Azkenik, 2013ko lorpen garrantzitsu gisa, esan behar da kontzeptu berriak garatzeko denborak eta kostuak asko gutxitzen dituen plataforma

oso itxaropentsuak lortu dira gainazaleko plasmoien erresonantzia eta fluoreszentzia tradizionala erabiliz xede-biomarkatzaileen presentzia hautemateko, diagnostiko bizkorreko gailuetan erabiltzeko.

mikrofluidiko bat dugula dagoeneko. Hala, bizkorrago erantzun daiteke gailu horiek behar dituzten proiektuei.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

05.2 Espezializazioko apustu estrategikoakGURE GAITASUNEKIN ETA HERRIALDEAREN BEHARREKIN BAT DATORREN ESPEZIALIZAZIO BAT

05.2.1 FUNTZIO UGARIKO GERUZAK

2013-2016ko Espezializazio Planak, espezializazio-lerroez gain, lau apustu estrategiko zehatzagoak ezartzen ditu:

· Funtzio ugariko geruzak.

· Metrologia.

· Robotika.

· Sistema heterogeneo txertatuak.

Funtzio ugariko geruzen aldeko apustu es-trategikoarekin aukerak bilatu nahi dira gure teknologiak eta enpresen benetako behar in-dustrialak kontrastatuta.

Materialen aurrerapenaren joerari jarraituz, material sinplifikatuaren portaera eta haren eskalatzea aurreikusi nahi dira. Helburu ho-rrekin, hainbat teknologia —izotzaren eta ko-rrosioaren kontrakoa eta gainazaleko energia “neurrira” duena —behar dituzten gainazal batzuk aukeratu dira (zenbait agenteren aurkako gainazalak).

Halaber, 2013an, sol-gel teknologia finkatze-ko prozesu bat hasi dugu, lurrun-faseko jaul-

kipen fisikoaren (PVD) aurretiko esperientzia-ri jarraituz. Hori guztia kostuen analisi bat egin ahal izateko, industrian ezarri aurretik, parametro batzuen arabera, hala nola bilte-giratze-baldintzak edo aplikazio-teknologia (murgiltzea, espraia...).

Jarduera horien azken helburua da indus-triaren behar praktikoei erantzutea, bezeroek adierazitako beharrak kasu bakoitzean ego-kia den teknologia erabiliz landuz, geruzen ezaugarriez gain haien prozesuak industria-lizatzearen ondorioak kontuan hartuz eta ir-tenbide definitiboaren baliozkotze-protokolo bat diseinatuz.


ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02


05.2.2 METROLOGIA

Bikaintasunaren aldeko apustuak metrologiako estrategiaren urratsa markatu du 2013an. Es-painiako Metrologia Zentroarekin (CEM) lanki-detzan, hiru urteko bi EMRP proiektutan (Eu-ropean Metrology Research Programme) parte hartu dugu:

ANGLES:

angelu-neurketa gero eta zehatzagoak egiteko. Sortutako ezagutzaren bidez, IK4-TEKNIKERek munduan punta-puntakoak diren irtenbideak eskaini ahalko ditu. Horien adibide dira biltze-sistemaren fabrikatzaile Fagor Automation eta ALBA sinkrotroi kataluniarra.

TRACEABLE IN-SITU DIMENSIONAL MEASUREMENT:

honekin, makinan bertan neurtzea egia bihur daiteke. Proiektu hau Alemaniako lehen mailako laborategi ezagun batek, PTBk, koordinatzen du, eta haren helburua da makina-erreminten gaineko neurriak in situ ziurtatzea eragozten duten hutsuneak betetzea. IK4-TEKNIKER gure

industria-sarean hain garrantzitsua den sekto-re horri ezagutza transferitzeko mekanismoak balioztatzen ari da.

Proiektuekin batera, zaintza teknologikoaren bidez, nahiko etorkizun hurbilean giltzarriak izango diren teknologiak identifikatu dira eta haietan lanean hasi gara. Ildo horretan, aipatu behar da helburua arintasuna eta sendotasu-na lortzea dela, neurketa-denborak murriztuz in situ irtenbideen edo irtenbide eramangarrien bidez, edo neurketa-denborak txikituko dituz-ten haztatze-tekniken bidez; betiere, hartutako neurrien trazabilitatea bermatuz.

Amaitzeko, proiektuen aurrerapenen berri zer-bitzuei jakinarazteko zereginean jarraitzen dugu etenik gabe. Ezin zuen bestela izan. Joan den urtea makina-erreminta handien posiziona-mendu bolumetrikoaren errorea egiaztatzeko eta konpentsatzeko zerbitzu berria sartu ge-nueneko urtea izan zen.


ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02


05.2.3 ROBOTIKA

Pertsonekin logistika- (material-banaketa) eta lankidetza-eragiketak egitean oinarritzen da apustua, robot aurreratuagoen belaunaldi berri bat erabiliz. Beren gaitasun berritzaileen bidez —sistema kognitiboekin oso lotuak—, alderdi hauetan malgutasun, eraginkortasun eta se-gurtasun handiagoa izateko irtenbideak eskain ditzakete:

· Ingurune ez-egituratuetan materiala banatze-ko eragiketak.

· Elementuen pickinga (leku desberdinetatik produktu desberdinak kantitate desberdinetan hartzea eta eskaera batean konbinatzea).

· Eskaera prestatzea / eskaera pertsonalizatzea / postua elikatzea.

· Manipulazio-eragiketetan laguntzea, langilee-kin lankidetzan.

Lehentasunezko manipulazio horiekin, hauek izan dira 2013an landu ditugun helburu tek-nikoak:

· Manipulazio mugikorreko plataformen mode-laketa eta garapena.

· “Compliant” eragingailuen kontrola, eragin-gailu malguaren kontrola / indar-sentsorea kontrol-begiztan integratzea.

· Ikusmenean oinarritutako nabigazio autono-moa.

· 3D objektuak ezagutzeko eta talkak saiheste-ko sistemak gidatutako manipulazioa.

· Pertsonaren eta robotaren arteko interakzioa, semantikan oinarrituta. Robotaren goi-mailako agindua.


ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02



05.2.4 SISTEMA HETEROGENEO TXERTATUAK

IK4-TEKNIKERen unitateetan gauzatutako garapen teknologikoen emaitza diren pro-duktuak hurbiltzeko ezarri zen sistema he-terogeneo txertatuen aldeko apustu estra-tegikoa.

Produktu bihurtzeko hautagai horien ezau-garri nagusiak dira modu autonomoan fun-tzionatzeko gaitasuna, tamaina eta kostu txi-kiak, sentsorizazio- eta jardute-funtzioak, eta energia, manufaktura edo biomedikuntzara bideratuak izatea.

Produktu horiek funtzionatu ahal izateko, diziplina teknologiko ugari txertatu behar dira, hala nola mikromekanika, fotonika, elektronika, fluidika, mikrofabrikazioa eta datu-prozesamendua. Horietan guztietan,

hain zuzen, aurrerapen handiak egin dira IK4-TEKNIKERen. Horrexegatik, jarduera ho-nen erronka nagusietako bat da teknologia desberdin eta oso hetereogeneoak maila handian txertatzea lortzea, fidagarritasuna-rekin, fabrikagarritasunarekin, kostuarekin, tamainarekin, ziurtagiriekin eta erabiltze-ko eta mantentzeko lanetako erraztasune-kin lotutako oso eskakizun zorrotzak betez. Beti merkatu oso zorrotzen eskaera kontuan hartuz; esaterako, lehen aipatutakoenak: energia, manufaktura edo osasungintza.

2013an, txertatze-ariketa hori egiteko me-todologia definitu zen, eta prototipo batzuen garapena baliozkotu zen.

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

GURE BEZEROEN ETA KOLABORATZAILEEN AHOTSA

06

06.1 ATTEN2

06.2 DOMOALERT

06.3 EGILE

06.4 GEKA

06.5 GOIZPER

06.6 NANOBASQUE

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

ATTEN2 DOMOALERT EGILE GEKA GOIZPER NANOBASQUE

06 Gure bezeroen eta kolaboratzaileen ahotsa

06.1 ATTEN2GURE BEZEROEN ETA KOLABORATZAILEEN AHOTSA

Gure lehenengo produktua OilHealth da, olio lubri-fikatzailearen degradazioa neurtzeko lineako sentso-re optiko bat. Gaur egun, olioa aldatzeko unea opti-mizatzeko eta, hala, haren bizitza erabilgarria modu seguruan asko luzatzeko behar besteko informazio zehatza ematen duen sentsore bakarra da merkatuan.

Gure bigarren produktua, Bartzelonako EWEA azokan aurkeztu berri duguna, OilWear da: fluido batean dau-den partikulak detektatzeko eta kontatzeko sentsoreen multzo bat da, OilHealth teknologiarekin txerta daite-keena. Monitorizatzen dituzten makinen mantentze-lan prediktiboak egin ahal izateko funtsezko informazioa

ematen dute partikulen sentsoreek. Orain arte, merka-tuaren erantzuna oso positiboa izan da.

ATTEN2rentzat, IK4-TEKNIKERekiko lankidetza epe lu-zeko estrategia da. Guk merkatuaren ikuspegia dugu eta haren beharrak ezagutzen ditugu, eta, hala, egin beharreko garapenak zehazten ditugu. IK4-TEKNIKERe-kin bat eginda, berriz, alde batetik, olioen laborategia-ren esperientziarekin, eta, bestetik, diziplina anitzeko garatze-gaitasunekin —esaterako, optika, elektronika, mekatronika eta SW—, posizio pribilegiatu batean kokatzen gara merkatuan.

IK4-TEKNIKERen spin-off bat gara. Gure helburua da zenbait fluxuren —bereziki, olio lubrifikatzailea— ezaugarri espezifikoak neurtzeko lineako sentsore optikoak garatzea, ekoiztea eta merkaturatzea, eta haietatik eratorritako zerbitzuak ematea.

Patxi EtxanizATTEN2ko Zuzendari Nagusia

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02



DOMOALERTek zerbitzu osoa eskaintzen du: software-aplikazioa, sentsoreak, kamerak eta sarerako kone-xioa, segurtasunerako, efizientzia energetikorako eta pertsonen zaintzarako konponbide egokituak emateko. Oraingoz, dagoeneko merkaturatu dugun lehen fun-tzioa segurtasunarena da. Gure DOMOALERT Securi-ty irtenbidea oso lehiakorra da. Segurtasun-enpresa tradizionalen zerbitzua baino hiru aldiz merkeagoa da, erabiltzaileek berek instala ditzaketen haririk ga-beko sentsoreak erabiltzen dituelako eta bitarteka-riak kentzen ditugulako; izan ere, erabiltzaileak berak kudeatzen du zerbitzua zuzenean. Hona hemen gure

hurrengo produktuak: DOMOALERT Efficiency eta DO-MOALERT Care ere aurten merkaturatuko ditugu. Epe luzera, etxea osorik smartphone bidez urrunetik kon-trolatuz sentsorizatzeko aukera eskaini nahi dugu.

DOMOALERT ez litzateke posible izango IK4-TEKNI-KERen laguntza estrategiko teknologikorik gabe; IK4-TEKNIKERek zeregin nagusia izan baitu produktuaren garapenean, lehen ernemuinetik. Nire iritziz, enpre-saren eta zentro teknologikoaren arteko aliantza hau alternatibarik onena da gurea bezalako sektore ba-tean eta enpresa txiki baten baliabideekin lehiatzeko.

DOMOALERT ekimena domotikaren merkatuko DINITEL enpresa aitzindariaren gogoeta estrategikoaren emaitza da. 2012an jaio zen, etxea gure smartphoneen kontrolpean jartzeko helburuz, Cloud Computingek gaur egun eskaintzen dituen aukerak aprobetxatuz.

06.2 DOMOALERTGURE BEZEROEN ETA KOLABORATZAILEEN AHOTSA

Natividad GarcíaDOMOALERTeko Zuzendari Nagusia

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02


06.3 EGILEGURE BEZEROEN ETA KOLABORATZAILEEN AHOTSA

Horregatik, EGILEk komunitate zientifikoarekin eta teknologikoarekin duen harremana, nola ez, estua da, batez ere IK4-TEKNIKERekin duena. IK4-TEKNI-KER Fundazioaren Patronatuko parte gara, hainbat arrazoirengatik; nagusiki, mekatronikara bideratua dagoelako. Hain zuzen, hortik eratortzen dira gure korporazioaren beharren antzeko konpetentziak, gure garapen teknologiko planetan.

Gure ustez oso ona den lankidetza-ibilbidea dugu, eta, EGILEren bektore estrategikoetako bat garapen teknologikoa denez, lankidetza hori etorkizunean

handituz joango dela aurreikusten dugu. Hori horrela, IK4-TEKNIKERekin dugun harremana estrategikotzat eta handitu beharrekotzat ikusten da gure korpora-zioan.

Oso positiboki baloratzen dugun beste alderdi bat da IK4-TEKNIKERek bere instalazioak eta zerbitzuak bere kideei uzteko duen aurretiko jarrera. Hirugarre-nekin —bisitak, bezeroak, eta kolaboratzaileak— si-nergiak sortzeko aukera gisa ikusten dugu jarrera hori; izan ere, instalazio horietarako bisita soil batek eragin positiboa izan dezake, guztion onerako.

EGILE Corporation XXI SLk bost jarduera-eremu hauetara bideratutako oinarri teknologikoko enpresa batzuk biltzen ditu: muturreko doitasuneko mekanika, aeronautika, osasuna, ingurumena eta zientzia. Gure helburua da alor horietan guztietan produktu propioak eta balio erantsi handikoak garatzea eta merkatuari eskaintzea.


Euardo JunkeraEGILE Corporation XXI SLko Lehendakaria

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02


06.4 GEKAGURE BEZEROEN ETA KOLABORATZAILEEN AHOTSA

Taldearen barruan, aplikazio hauetarako altzairu estrukturalezko piezak seriean ekoizteko linea automatikoen garapenean espezializatuta dago GEKA Automation SL: dorre elektrikoak, telekomunikazio-dorreak edo nabeen edo pabiloien egitura handiak.

Lehiakortasuna mantentzeko eta hobetzeko, GEKA Automation SL hainbat alderdi indartzeko lanean ari da, esaterako, bere produktuen diseinu mekatronikoa, erabiltzailearen esperientzia eta merkatuan eskuragarri dauden azken kontrol-teknologien aplikazioa.

Azken bi urteetan, IK4-TEKNIKERek aholkularitza teknologikoa eman dio produktu berrien bideragarritasun-azterketei eta kontrol-alderdiei buruz. Gaur egun, IK4-TEKNIKER eragiketak planifikatzeko software bat garatzen laguntzen ari zaio GEKA Automationi.

IK4-TEKNIKEReko ikertzaileak GEKA Automation SLren lerroek ekoitziko dituzten piezak kudeatuko dituen plataforma modular bat ezartzen laguntzen ari dira orain. Plataforma horrek makinen kontrolekin komunikatzeko behar den informazioa sortuko du, hala, haren mugimenduak eta eragiketak programatu ahal izateko.

Software hori merkatuan dago dagoeneko, eta urrats garrantzitsua da sektorearentzat, interfaze atsegin eta intuitibo bat eskaintzen baitu. GEKA Automation SLren eta IK4-TEKNIKERen arteko elkarlana oso probetxuzkoa izaten ari da, eta enpresaren etorkizuneko garapenen oinarria da.

Maquinaria GEKA SAk 90 urte baino gehiagoko historia du, eta 80.000 makina baino gehiago ditu merkatuan. Altzairu estrukturalaren prozedurako makineriaren fabrikazioan aitzindaria da munduan.


Alberto HerreroGEKAko Zuzendari Teknikoa

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02


06.5 GOIZPERGURE BEZEROEN ETA KOLABORATZAILEEN AHOTSA

Alde batetik, Mondragon Unibertsitatearekin eta IK4-TEKNIKERen Tribologia Unitatearekin lankidetzan, marruskaduraren, karga termikoaren eta balazten eta enbrageen dinamikaren azterketa sakon bat egiten ari gara, haien prestazioak hobetzeko eta “squeal” feno-menoa minimizatzeko —”kirrinka” deitzen zaio hizkera arruntean—; oso zaila izaten da desagerraraztea, ba-laztatzean jarduten duten parametroen konplexutasu-na eta ezegonkortasuna direla eta.

Bestetik, tribologia nahiz kontrol-unitatea tartean direla, sentsorizazio-maila handia duen goi-pres-tazioko marruskadura-banku bat garatzen ari gara.

Material berrien saiakuntzak egin ahal izango dira muturreko marruskadura-kondizioetan, eta, ondo-rioz, balaztatze- eta/edo enbragatze-sistema be-rriak garatu ahalko ditugu.

GOIZPEReko orainaldi berri hau eta etorkizuna IK4-TEKNIKERekin lankidetzan planteatzen du, elkar hobeto ezagutzea aktiboki bilatuz eta gure gaitasu-nak osatuko dituzten gaitasunak garatuz. Gure haz-kunde-bokazioa eta jauzi teknologiko bat eman be-harra aintzat hartuta, premiazkoa da guretzat modu sendo eta egonkorrean gurekin arituko diren kideak edukitzea eta haiekin elkarlanean aritzea.

Historikoki, GOIZPER eta IK4-TEKNIKERen arteko harremana noizean behinekoa izan da. GOIZPERek gure Olaker zentroari lagundu dio, eta arazo funtzionalak analizatzen eta ebazten kolaboratu du. 2011z geroztik, ordea, MANUNET, BRAQUESQ, proiektuari esker, GOIZPERentzat estrategikoak diren bi proiektutako kolaborazioa ekarri duen etapa berri bat hasi da.


Álvaro Martínez de LagosGOIZPER S. Coop.eko Zuzendari Nagusia

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02


06.6 NANOBASQUEGURE BEZEROEN ETA KOLABORATZAILEEN AHOTSA

Gaur egun, teknologia horiekin lotutako jarduera duten 180 enpresa baino gehiago daude EAEn. IK4-TEKNIKER mikroteknologien eta nanoteknologien alo-rreko eskaintza zientifiko-teknologikoaren parte da. Teknologia horiek hainbat industria-sektoretako en-presetan sartzen laguntzeaz gain —esaterako, energia, automobilgintza, ingurumena, aeronautika, eraikunt-za, elektronika, ehungintza, mediko-bioteknologikoa eta nekazaritzako elikagaien industria—, enpresa be-rriak sortzen ere laguntzen du. Horren adibidea da 2008an sortu zen Reiner Microtek enpresa, polimeroen mikroinjekzioan espezializatua.

Mikro eta nanoteknologietan duen espezializazioan sartzen da askotariko materialez eginiko egiturak sortzeko aukera ematen duten fabrikazio-prozesuen garapena, oso prozesu desberdinak konbinatuz, hala

nola hainbat litografia-mota, geruza meheen jaulki-pena, sarpen edo hari bidezko mikroelektrohigadura, plasma bidezko erasoa, mikrofresaketa eta laser bi-dezko ablazioa femtosegundo-pultsuekin. Propietate espezifiko optikoak, magnetikoak, antikorrosiboak, hi-gaduraren kontrakoak edo katalitikoak dituzten gaina-zal funtzionalak ere garatzen ditu.

Nanoteknologian oinarritutako aplikazio industrialen garapenean duen esperientzia, enpresekin haiei nano-teknologiak sartzen lagunduz bideratzen duen lanki-detza eta ekotoxikologiaren alorrean dituen gaitasun analitikoak direla eta, EHS Advance ekimenean parte hartzeko gai izan da IK4-TEKNIKER. EAEko nanoma-terialen segurtasun-, ingurumen- eta osasun-alorreko lehiakortasun-zentroa da EHS Advance, nanoteknolo-gietarako sarbide zuzena eskaintzen du.

nanoBasque Agentziatik (SPRI), Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Sailak diseinatutako industria dibertsifikatzeko estrategia ezarri dugu. Estrategia horren helburua da gure enpresen lehiakortasuna handitzea, mikroteknologiak eta nanoteknologiak sartuz haien ekoizpen-prozesuetan eta produktuetan.


Amaia MartíneznanoBasque Agentziako (SPRI) Arduraduna

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

DIRU-SARRERAK ETA KONTABILITATE-BALANTZEA

07

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

2013KO DIRU-SARRERAK (mila €)

AKTIBOA

JARDUERA EZ-EKONOMIKOAGATIK JARDUERA EKONOMIKOAGATIK

JARDURA, GUZTIRA 2013K DIRU-SARRERAK, GUZTIRA 22.037

PASIBOA

Aktibo ez-korrontea 38.196 Ondare garbia 48.805

Aktibo korrontea 32.753 Pasibo ez-korrontea 11.164

Pasibo korrontea 10.980

GUZTIRA 70.949 GUZTIRA 70.949

Tokiko administrazioa 1

Etortek 1.111

Emaitek 2.776

Beste gobernu batzuk 68

EAO 426

EB 5.218

Diru-laguntzetako kapitala emaitzei egotzita 526

AZPITOTALA 10.431

AZPITOTALA 11.606

200920.941 21.329 20.812 21.837 22.037

2010 2011 2012 2013

DIRU-SARRERAK, GUZTIRA EGOERAREN BALANTZEA

07 Diru-sarrerak eta kontabilitate-balantzea

IK4-TEKNIKERen diru-sarrera guztien bilakaera azken 5 urteotan (mila euro)

2013-12-31n (mila €)

Koldo Zubizarreta AbaunzEkonomia eta Finantzetako eta Zerbitzu Orokorretako zuzendaria

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

ERAKUNDE KOLABORATZAILEAK ETA PATRONATU BATZORDEA

08

08.1 ERAKUNDE KOLABORATZAILEAK

08.2 PATRONATUKO BATZORDEA

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

ERAKUNDE KOLABORATZAILEAK PATRONATUKO BATZORDEA

2013ko nobedadeei dagokienez, Egile Taldea erakunde kolaboratzaile berri gisa erregistratu zen. Egile jarduera handiko unean iritsi da gure erakundera, eta bere espiritu berritzaileagatik, teknologia handiagatik eta apustu enpresarial berriengatik —inbertsio handikoak— nabarmendu da. Zentroko Patronatu Batzordean Aernnova enpresari ere egin behar diogu ongietorria. Aernnova enpresa ezaguna da, estrategikoa eta eragilea aeronautikaren sektorean. Modu estuan

jardun dugu elkarlanean iraganean, eta elkarrekin jarduteko eremuak areagotuko ditugulakoan gaude. Goizper patrono industrial berria ere agurtu behar dugu. Antzuola inguruan finkatutako erreferente bat da, bi negozio-ildo dituena (industriala eta ihinztadura), eta tribologiako eta gainazalen portaerako azken aurrerapenen alde apustu handia egin duena. Patronatuko kide berriekin amaitzeko, EHU aipatu behar dugu. IK4-TEKNIKER taldea ondoen prestatutako pertsonekin hornitzeaz

gain, kolaboratzaile egonkor bihurtu da hainbat ikerketa-lerrotan. Gainera, gure unibertsitaterik handienarekin dugun gero eta sintonia handiagoak hasiera ezin hobea izan du 2014an: EHUko areto bat inauguratu dugu gure instalazioetan. Beraz, gure zentroko doktoretza-ikasleek behar duten laguntza bibliografikoa izango dute gure egoitzatik mugitu ere egin gabe, eta Unibertsitateko beste edozein ikasle gure liburutegiko gordailu dokumentalerako sarrera libreaz baliatu ahalko da.

Batzuk etorri dira, eta IK4-TEKNIKER proiektuari denbora luzez lotuta egon diren beste lagun batzuk joan dira, hala nola Gabriel Salaverry (Jaureguizar) eta Ibon Basterrechea (Soliker). Zentroa osatzen dugun guztion izenean, haien lana aintzatesten dugu eta ibilbide profesional bikaina izatea opa diegu.

Gure Fundazioaren bizitza soziala dinamikoa da. Horregatik, ordezkapen instituzionala zein enpresena modu naturalean berritzen da, independentzia eta IK4-TEKNIKERen irekiera bermatuz, garapen ekonomikoari eta bizi-kalitateari zerbitzurik onena eskaintzeko.

08 Erakunde kolaboratzaileak eta Patronatuko Batzordea

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

08.1 ERAKUNDE KOLABORATZAILEAKERAKUNDE KOLABORATZAILEAK ETA PATRONATUKO BATZORDEA

AERNNOVA AEROSPACE S.A.U. EGILE CORPORATION XXI, S.L. ETXE-TAR, S.A.

INDEFUNSA, S.A.L. JAUREGUIZAR PROMOCIÓN Y GESTIÓN INMOBILIARIA, S.L.

MICROELECTRÓNICA MASER, S.L.

MIGUEL CARRERA Y CÍA, S.A. NIVAC, S.L. OJMAR, S.A. PUNTEADOS DE PRECISIÓN GOIALDE, S.L.

ZIGOR CORPORACIÓN, S.A.

FAGOR AUTOMATION, S.COOP. GAMESA CORPORACIÓN TECNOLÓGICA, S.A.

GOIZPER, S.COOP GORATU MÁQUINAS HERRAMIENTA, S.A.

IBERMÁTICA, S.A.

ALFA LAN, S.A. CAJA DE AHORROS Y MONTE DE PIEDAD DE GIPUZKOA Y SAN SEBASTIÁN - GIPUZKOA ETA DONOSTIAKO AURREZKI KUTXA

CONSTRUCCIONES MECÁNICAS JOSÉ LAZPIUR, S.A.

DOIMAK, S.A.



ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

08.2 PATRONATUKO BATZORDEAERAKUNDE KOLABORATZAILEAK ETA PATRONATUKO BATZORDEA


LEHENDAKARIAJesús Mª Iriondo Arrizabalaga (Microelectrónica Maser, S.L.).

LEHENDAKARIORDEAJosé Ignacio Torrecilla Zubizarreta (Goratu Máquinas-herramienta, S.A.).

IDAZKARIAJosé Luis Novoa Lage (Armeria Eskola).

ENPRESETAKO BATZORDEKIDEAK· Jon Larrinaga (Aernnova Aerospace, S.A.U.).

· Jon Ander Buenetxea Zabala (Alfa Lan, S.A.).

· Josu Azcue Ugarte (Etxe-tar, S.A.).

· Pedro Ruiz de Aguirre Salazar (Fagor Automation, S.Coop.).

· José Antonio Malumbres García (Gamesa Corporación Tecnológica, S.A.).

· Álvaro Martínez de Lagos Salvador (Goizper, S.COOP.).

· Joseba Ruiz de Alegría Martínez de Morentín (Ibermática, S.A.).

· Xabier Iturbe Otaegi (Kutxabank, S.A.).

· Miguel Lazpiur Lamariano (Lazpiur, S.A.).

· Javier Olarte San Juan (Zigor, S.A.).

ERAKUNDEETAKO BATZORDEKIDEAK· Leyre Bilbao Elguezabal (Eusko Jaurlaritza; Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila).

· Itziar Alkorta Idiakez (Eusko Jaurlaritza; Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila).

· Oscar Usetxi Blanco (Gipuzkoako Foru Aldundia).

· Miguel de los Toyos Nazábal (Eibarko Udala).

· Juan Ángel Balbás Egea (Debegesa).

· Mikel Entrena Arriaga (Armeria Eskolako Ikasle Ohien Elkartea).

· Amaia Maseda García (EHU).


ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

(ERAKUNDE KOLABORATZAILEEN ARTEAN AUKERATUAK)

Flanders_field_museum-ieper ORONA_belgie_belgique

Flanders_field_museum-ieper ORONA_belgie_belgique

GAUR DA ETORKIZUNA: IK4-TEKNIKER

MARKA BERRIA, ETORKIZUN BERRIA

MAKINA-ERREMINTA AUTOERAMANGARRIA

MAKINA-ERREMINTEN ETA KOORDENATU BIDEZ NEURTZEKO MAKINEN EGIAZTAPEN ETA KONPENTSAZIO BOLUMETRIKOA

EGUZKIA USTIATZEKO TEKNOLOGIA BERRIEN BILA

ROBOTIKA INDUSTRIALA: ROBOT BI-MANIPULATZAILEA

ESPEZIALIZAZIOA05

GURE BEZEROAK06

KONTABILITATEA07


MERKATUAK04



IK4-TEKNIKER02

Technology

IK4-TEKNIKER - Urteko Txostena 2013