كريشنامورتي

براي جوانان

:برگردان

زادهرضا ملك

1376 - تهران

:اي است ازاين كتاب ترجمه

Think on these things, harpers and row publishers first edition in USA, 1970. 

First penguin krishnamurti reader, part two’ for the young, first edition in ENGLAND, 1963. 

         

 

:سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

فهرست مطالب 1 .......................................................................................................................... وظيفه تعليم و تربيت 1- 1 13 ......................................................................................................................... عشق و خودخواهي 2- 1

 18 .................................................................................................................................... عشق و ذهن 3- 1

 22 ................................................................................................................................ دانش و سادگي 4- 1

 24 .................................................................................................................................................... آزادي 2

 31 ........................................................................................................................................ عشق و آزادي 3

 40 ......................................................................................................................................... فرادادنگوش 4

 47 ............................................................................................................................... ناخرسندي آفريننده 5

 55 .......................................................................................................................................... كليت حيات 6

 62 ................................................................................................................................................ طلبيجاه 7

 70 ............................................................................................................................................. تفكر منظم 8

 78 ............................................................................................................................... انديشذهن گسترده 9

 85 ........................................................................................................................................ زيبايي دروني 10

 92 ................................................................................................................................... همنوايي و طغيان 11

 100 ................................................................................................................................ اعتماد معصوميت 12

 108 ................................................................................................................................... برابري و آزادي 13

 116 ....................................................................................................................................... انضباط فردي 14

 123 ............................................................................................................................. همكاري و همياري 15

 134 ....................................................................................................................................... نوسازي ذهن 16

 142 .......................................................................................................................................... رود زندگي 17

 151 ...................................................................................................................................... گراذهن توجه 18

 160 ...................................................................................................................................... دانش و سنت 19

 169 ........................................................................................................................... حساسيت به حقيقت 20

 177 ..................................................................................................................................... هدف آموختن 21

 185 ....................................................................................................................................... سادگي عشق 22

 194 ..................................................................................................................................... نياز به يگانگي 23

 203 ................................................................................................................................... كار مايه زندگي 24

 211 ................................................................................................................................... تالش زيستنبي 25

 220 ........................................................................................................................... ذهن همه چيز نيست 26

 229 ............................................................................................................................... جستجوي حقيقت 27

237 ........................................................................................................................................ هاپرسش فهرست

i  

و خرد جان خداوندبنام پيشگفتار مترجم

هاي ژرف و متعالي ابرمردان ميدان انديشه در اين هند همواره سرچشمه زاياي عرفان بوده و انديشهاز بوداي فرزانه تا به امروز لب كالم اين آزادانديشان، . سرزمين، از ديرباز از فراسوي مرزهاي آن گذشته است

احترام شديد به حق حيات، آزادسازي دروني، عدم خشونت، پرهيز از محبت و عشق، جستجوي حقيقت، كالمي است كه بوداي فرزانه از باستان زمان بدان تأكيد كرده » خود را بشناس«. هاستداوريتعصبات و پيش

.است و چه شگفت كه ابرمردان معدودي هم امروز مبشر همين پيامندبي شناخته نشده، يكي از اين آزادانديشان پارساست كه جيدو كريشنامورتي كه هنوز در ايران به خو

اي از ميالدي در ميان خانواده 1896او در سال . هايش همانا آزادسازي دروني و خودشناسي استچكيده انديشهپس از . هاي نوجواني در اروپا به تحصيل خصوصي پرداختاز سال. برهمنان جنوب هند به جهان ديده گشود

او . خواهد پيرو و شاگرد داشته باشد، به همگان اظهار داشت كه نمي1929در سال » نظم ستارگان«اعالم انحالل اي انديشمند به سخنراني در مقام آزادهها كرد و در آناز آن پس ساليانه سفرهاي بسياري به كشورهاي متعدد مي

ه از سخن گفتن و باز نمودن حقايق دانست، هيچگااو كه روابط متدوال مراد و مريد را مردود مي. پرداختمياي هاي خويش چه انگيزهپرسيدند اگر تو معلم نيستي پس براي انجام سخنرانيهنگامي كه از وي مي. بازنايستاد

گويم و اين بويد من نيز سخن ميشود و غنچه ياس ميهمانگونه كه گل سرخ شكوفا مي«داد داري، پاسخ مياو همواره در سخنان خويش تأكيد داشت كه هركسي خود بايد فروغي » .اي نيستسخن من از روي انگيزه

سفرهاي كريشنامورتي تا پايان زندگاني پربار وي ادامه داشت و تا پايان عمر در راه . فراراه خويشتن باشد-مي او كودكان و نوجوانان را اميد راستين آدميان عصر نو. دادآزادسازي دروني آدمي به تالش خويش ادامه مي

او تنها به سخن گفتن . دانست و بدين روي مسئله آموزش در قلب او بيش از هر امر ديگري جاي داشتكرد بلكه براي دگرگون ساختن شيوه آموزش تا آنجا كه ساليانه در هند، سويس، انگليس و كاليفرنيا بسنده نمي

در اين مدارس برنامه تحصيلي . تدر توان داشت مدارس گوناگون در هندوستان، اروپا و آمريكا برپا ساخها اين بود كه به شاگردان فرصتي را ارمغان دارد شود ولي هدف اصلي او براي آغاز آنعلمي متداول تدريس مي

هاي ملي، نژادي، مكتبي، طبقاتي و فرهنگي پرورش يابند؛ زيرا ولي بدان تأكيد داشت انديشيكه بيرون از خشك

ii  

او سرانجام پس . شوندشمار ميهاي بيآورند و موجب خشونتآدميان مانع پديد ميهاي ميان بنديكه اين دسته .سالگي درگذشت 91در سن 1364از عمري كوشش در راه آسايش و صلح آدمي، در اسفندماه

جوهر سخنان كريشنامورتي اين است كه رستاخيز راستين تنها زماني در جهان پديد خواهد آمد ك اگر چنين شود در پي آن صلح جاويدان به جهان . دميان رستاخيزي دروني روي دهدهاي يكايك آدرون دل

.دهدبراي وي روشن است كه اين دگرگوني انقالبي در هر فرد نه تدريجا بلكه آنا روي مي. فراز خواهد آمدبيني دروني ين روشندهد كه خود را آنچنانكه براستي هستيم بنگريم، زيرا به همراه اهاي او به ما ياري ميگفته

پس اين . توانيم خويشتن را ادراك كنيمتنها در رابطه با اكنون است كه مي. دهدها روي مياست كه رستاخيز دلهاي دروني بايد خود براي پايان بخشيدن به كشاكش. رابطه خود بايد آموزگارمان باشد، نه كسي بيرون از گود

.هي يابيم و خويشتن خويش را بشناسيمدر اين روابط از چند و چون خويشتن آگاگفت كه اين او مي. هدف يگانه او همواره اين بود كه روان آدمي از بندهاي دروني و بروني آزاد گردد

اي آزادي تنها از راه دگرگوني كاملي روان آدمي شدني است و هر كس توان آن را دارد كه خود را نه در آينده .اي انقالبي دگرگون سازدمبهم بلكه آنا و آن هم بگونه

ها گفتگوهايي است كه كريشنامورتي براي شاگردان و آموزگاران يكي از اين كتاب مجموعه سخنراني. باشدمي 1962-1961هاي مدارس جنوب هند كه توسط وي برپا شده است، بيان شده است و تاريخ آن سال

ها رانه رود گنگ قرار دارد و بيشترين اين سخنرانياين مدرسه در نزديكي بنارس، در كنار جاده سرنات و در ك :زير سايبان درختان تنومند بانيان انجام شده است و يادآور اين اشعار سهراب سپهري است

..... .بنارس سر هر كوچه چراغي ابدي روشن بود در

..... .بردهاي استوايي ميسفر مرا به زمين

و زير سايه آن بانيان سبز تنومند ب يادم هستچه خو

:عبارتي كه به ييالق ذهن وارد شد وسيع باش و تنها، و سر به زير، و سخت

.....

iii  

هاي دره گنگمو من مفسر گنجشك ي عرفان نشان تبت راو گوشواره

آذين دختران بنارسبراي گوش بي .امشرح داده» سرنات«كنار جاده

..... »باغ نشاط«هاي و در مسير سفر مرغ

را از نگاه من شستندغبار تجربه .به من سالمت يك سرو را نشان دادند

و من عبادت احساس را به پاس روشني حال،

.نشستم و گرم زمزمه كردم» تال«كنار .....

حضور هيچ ماليم را .به من نشان بدهيد

..... د كه خواههاي اين عراف جهاني جايي ديگر ميهاي ظريف و لطيف سهراب با گفتههماهنگي انديشه

:اين مختصر را مجال نيست و اين چند جمله شاهد اين مدعاست.....

ي اشيا جاري استروح من در جهت تازه سال استروح من كم كار استروح من بي

..... ي دانايي بودباغ ما در طرف سايه

باغ ما جاي گره خوردن احساس و گناه ي برخورد نگاه و قفس و آينه بودباع ما نقطه

جويدم در خوابي كال خدا را آن روز، ميميوه چيدمخوردم، توت بي دانش ميآب بي فلسفه مي

iv  

..... زندگي رسم خوشايندي است

زندگي بال و پري دارد با وسعت مرگ ي عشقپرشي دارد اندازه

ي عادت از ياد من و تو برودزندگي چيزي نيست كه لب طاقچه :گوينددانم كه چرا ميمن نمي

حيوان نجيبي است كبوتر زيباستاسب و چرا در قفس هيچ كس كركس نيست

ي قرمز داردگل شبدر چه كم از الله ها را بايد شست، جور ديگر بايد ديدچشم ها را بايد شستواژه

واژه بايد خود باد، واژه بايد خود باران باشد.....

پيدرزندگي تر شدن پي است ي اكنونزندگي آبتني كردن در حوضچه

..... پشت سر نيست فضايي زنده

خواندپشت سر مرغ نمي آيدپشت سر باد نمي ي سبز صنوبر بسته استپشت سر پنجره

..... و نترسيم از مرگ

مرگ پايان كبوتر نيست مرگ در آب و هواي خوش انديشه نشيمن دارد

..... كار ما نيست شناسايي راز گل سرخ

افسون گل سرخ شناور باشيمكار ما شايد اين است كه در

v  

..... بار دانش را از دوش پرستو به زمين بگذاريم

نام را بازستانيم از ابر از چنار، از پشه از تابستان

..... روي پاي تر باران به بلندي محبت برويم

در به روي بشر و نور و گياه و حشره باز كنيم كار ما شايد اين است ميان گل نيلوفر و قرن

آواز حقيقت بدويمپي .شودهرگاه اين كتاب به دقت خوانده شود همانندي آشكار اين دو انديشه بر همه چون روز روشن مي

در اين كتاب همانگونه كه از فهرست آن آشكار است از مسايلي چون تعليم و تربيت، ترس، عشق، آيد و كريشنامورتي با زباني يطلبي، معصوميت، انضباط، جستجوي حقيقت و مرگ سخن به ميان مكليت، جاه

او هيچگاه شور و شوق و اشتياق . كندهاي زندگي آدمي گفتگو ميترين دشواريساده، شيوا و روشن از پيچيدهي آن بود كه ديگران را نيز همباز آن خويشتن را در طول زندگي پربار خويش از دست نداد و همواره شيفته

و اندوه و داروي دل و جان آدمي است و چون پزشكي كارآمد آن را دانست كه عشق شفاي رنجاو مي. سازد . به جهان ارمغان داشت

         

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

85 

 

زيبايي دروني - 10فصل -هاي سرسبز، فرو شدن خورشيد، آبايم كه از ديدن دشتكه همه گاهگاهي تجربه كرده اطمينان دارم

اما . دهدهاي پوشيده از برف چه احساس شگرفي سرشار از آرامش و زيبايي به ما دست ميهاي آرام و ستيغزيبايي امري جدا از تصورات است؟ اگر در پوشيدن زيبايي چيست؟ آيا تنها تحسين احساسمان است و يا آنكه

هاي متناسبي به كار بريم، اگر رفتار متيني داشته باشيم، هرگاه به آرامي سخن بگوييم لباس باسليقه باشيم و رنگها از شعري كه ي ايناي از زيبايي است، چنين نيست؟ اما همهها جلوهي اينو با قامتي استوار راه برويم، همه

هاي سرسبزي را كه بر توان دشتمي. كنيم، صرفا بيان بيروني حالي دروني استاي كه ميسراييم و نقاشييم- ي هيچ احساس زيبايي، از كنار آن گذشت، هرگاه همانند ماهيشوند، ديد و بدون تجربهروي رود بازتاب مي

يد برايمان چندان معنايي نداشته باشد؛ ولي روزه پرواز چلچله را بر فراز آب ببينيم، اين مشاهده شاگيران همهدارد تا دهد كه شما را بر آن مياي آگاه باشيد، در درونتان چه روي ميهرگاه از زيبايي شگرف چنان پديده

آورد؟؟ چه چيزي اين احساس زيبايي دروني را پديد مي»آساييچه زيبايي شگفت«بگوييد وني نيازمند رهايي كامل است؛ احساسي بر كران كه در آن گمان برخوردار شدن از اين زيبايي دربي

نشاني از مهار كردن، دفاع و مقاومت نيست؛ ولي هرگاه رهايي همراه با پرهيزگاري نباشد، تبديل به هرج و مرج طلبي چه معنايي دارد؟ اين رهايي دانيد پرهيزگاري يا خشنود بودن به اندك و نداشتن زيادهآيا مي. خواهد شد

اي از پرهيزگاري كه بسيار ساده است زيرا كه در آن ذهن در به همراه پرهيزگاري ژرف دروني باشد؛ گونهيد بااين سادگي كه زاييده رهايي و به همراه . طلبي نيستي زيادهپي به دست آوردن، كسب كردن و در انديشه

اي از ها بدون عشق تنها گونهنتوان از سادگي و پرهيزگاري سخن بسيار گفت، اما آمي. پرهيزگاري بودتواند خود را رها ساخته تنها، كسي كه عاشق است مي. اجبارند، و در اين صورت نشاني از رهايي نخواهند بود

.و كامال خويشتن را فراموش كند و در نتيجه حالت زيبايي آفريننده را پديد آوردرد؛ ولي بدون زيبايي دروني تحسين صرف گيروشن است كه زيبايي، زيبايي ظاهري را نيز در بر مي

راستي عاشق مردم و زيبايي دروني تنها زماني ميسر است كه ما به. زيبايي، به تباهي و فروپاشي خواهد انجاميدي ديگران به همراه اين عشق، احساس شگرف هوشياري، شكيبايي و مالحظه. ي چيزهاي روي زمين باشيمهمه

86 

 

واننده، سراينده و نقاش از تكنيك كاملي برخوردار باشيم ولي بدون اين زيبايي شايد در مقام خ. رسدفرامي .خالق دروني، نبوغمان ارزش چنداني نخواهد داشت

هايي، فني را كسب ما پس از گذرانيدن آزمون. ايمهاي صرف شدهبدبختانه بيشتر ما تبديل به تكنسينداره كنيم؛ اما فراگرفتن تكنيك و گسترش ظرفيت، بدون بذل ي آن بتوانيم زندگيمان را اوسيلهكنيم تا بهمي

هرگاه زيبايي خالق دروني . توجه به حالت دروني، در جهان تنها زشتي، تباهي و هرج و مرج پديد خواهد آوردولي . را در خويشتن بيدار سازيم، اين زيبايي خود را در بيرون نمودار ساخته و نظمي شگرف پديد خواهد آورد

اين امر بسيار دشوارتر از كسب فن است، زيرا بدين معنا است كه خود را كامال رها ساخته، بدون انجامتوانيم رها شويم كه پرهيزگاري پيشه ساخته و از جلوگير، بدون مقاومت و بدون دفاع هستيم؛ و تنها زماني مي

به اندكي لباس و يك وعده شايد ما به ظاهر ساده باشيم و. احساس سترگ سادگي دروني برخودار باشيمپرهيزگاري تنها هنگامي ميسر است كه ذهن . خوراك در روز بسند كنيم؛ اما اين به معناي پرهيزگاري نيست

اما اين حالت . رغم آن بسيار ساده بماندشمار باشد؛ زماني كه ذهن بتواند تجربه كرده و عليتواناي تجربيات بي .اي شدن در زمان نينديشدطلبي، چيزي داشتن و يا كارهديگر اساس زياده تنها زماني پديد خواهد آمد كه ذهن

راستي بسيار مهم گويم برايتان دشوار باشد، ولي اين گفته ها بهشايد ادراك آنچه من از آن سخن ميند، آيورزان پديد ميورزان خالق نيستند؛ و هر روزه در جهان شمار هرچه بيشتري از فنبينيد كه فنمي. است

در آمريكا . ها نشاني از خالقيت و نوآفريني نيستسان و چگونه كار كنند ولي در آندانند چهكساني كه ميتوانند مسائلي را حل كنند كه حل آن براي آدمي اند كه در زماني بسيار اندك ميكامپيوترهايي اختراع شدهيابند ولي هيچگاه يش گسترش و تكامل ميهاي شگرف بيش از پاين ماشين. انجامدصدها سال به درازا مي

. شوندبينيم كه آدميان هر روزه بيش از پيش به ماشين همانند ميتواناي خالقيت و نوآفريني نخواهند بود و ميي ماشيني باقي مانده و در دارند، انقالبشان نيز در محدودهچنين كساني حتا هنگامي كه سر به شورش برمي

.انقالب نيست راستينتيجه اصال بهنوآفريني تنها زماني پديد . بنابراين بسيار مهم است كه دريابيم خالقيت و نوآفريني چه معنايي دارد

راستي اسير هيچگونه حس اجبار، ترسو شدن، سود خواهد آمد كه رها باشيم و اين بدان معنا است كه ذهن بهزگاري و سادگي پديدار شده و به همراه آن عشق اگر چنين شود آنگاه در ما پرهي. جستن و پيروز شدن نباشد

.ها همگي همانا زيبايي و حالت خالقيت استو اين. رسدفرا مي

87 

 

10هاي فصل پرسش ماند؟آيا روح پس از مرگ باقي مي :پرسشراستي خواستار دانستن اين موضوع باشيد، حقيقت امر را چگونه در خواهيد يافت؟ يا اگر به :پاسخاند؟ با گوش فرادادن به آنچه راهنما و پير برگزيده شما شانكارا، بودا و يا مسيح در اين باره گفتهخواندن آنچه

سره نادرست باشد؟ آيا آماده پذيرش اين نكته هستيد؟ اگر ها يكهاي تمامي آنسازد؟ شايد گفتهمطرح مي .جو قرار داردوچنين باشد، بدان معنا است كه ذهنتان در شرايط مناسب براي انجام پرس

روح چيست؟ آيا . شما نخست بايد دريابيد كه روحي هست يا نه تا سپس سخن از بقاي آن بگوييدايد كه روح وجود دانيد، يا اينكه صرفا از اوليا، كاهنان، كتاب خاصي يا محيط فرهنگي شنيدهمعناي روح را مي

ايد؟دارد و شما آن را پذيرفتهاي وراي هستي مادي صرف است، چنين نيست؟ شما از يك سو پديدهي روح به معناي وجود واژه

-ي اينداراي كالبد مادي و شخصيت و از سوي ديگر داراي گرايش و باورهاي معنوي هستيد پس با ارتقا همه

اي معنوي بوده و از نظر اي وجود داشته باشد، بايد پديدهاگر اصال چنين پديده. گوييد كه روح هستها، مياين بخشي از پرسش . ي معنوي پس از مرگ دوام دارد يا نهپرسيد كه آيا اين پديدهابدي باشد، سپس مي كيفي .است

خواهيد بدانيد كه آيا دانيد كه مرگ چيست؟ شما ميمرگ چيست؟ آيا مي: بخش ديگر آن است كهتوانيم آيا مي: ن است كهپرسش مهم اي. بينيد كه اين پرسش مهم نيستزندگي پس از مرگ هست يا نه؛ اما مي

مادام كه زنده هستيم معناي مرگ را بدانيم؟ چه اهميتي دارد اگر كسي به شما بگويد كه زندگي پس از مرگ توانيد بفهميد كه معناي اما خودتان مي. ادامه دارد يا نه؟ در هر صورت باز هم واقعا حقيقت را نخواهيد دانست

-انديشيد و احساس ميكه زنده هستيد، تندرست و شادابيد و در حاليكه مي مرگ نه پس از مردنتان، بلكه مادام

كنيد، چيست؟آموختن تنها به معناي خبره شدن در رياضيات، تاريخ و جغرافيا . اين بخشي از آموزش نيز هست

هم باشد، آنشود نيز ميي شگرفي كه مرگ خوانده مينيست بلكه شامل كسب توانايي براي ادراك اين پديده-رويد، قايقخنديد، از درختي باال ميايد، مينه در زماني كه جسما در حال مرگ هستيد، بلكه در زماني كه زنده

88 

 

ايد معناي اين ناشناخته را مرگ ناشناخته است و آنچه مهم است آن است كه مادام كه زنده. كنيدراني يا شنا مي .بدانيد

شوند؟و مادرمان نگران ما مي شويم، پدرچرا زماني كه بيمار مي :پرسشداري كنند و دانند كه از فرزندانشان نگهبيشتر مردم دست كم تا حدودي خود را موظف مي :پاسخ

دهد كه بيشتر از اينكه به فرزندانشان، پسر يا مي شوند اين نشانها باشند، اما وقتي دچار نگراني ميمواظب آناگر «گويند خواهد شما بميريد، زيرا ميها دلشان نميآن. شان هستنددخترشان توجه داشته باشند، نگران خود

داشتند، بايد راستي فرزندانشان را دوست مياگر والدين به» پسر يا دخترمان بميرد چه بر سرمان خواهد آمد؟ها ابي باشند؛ آنهاي تندرست و شادآوردند كه آنا علتي براي ترس نداشته باشند و انساندقت كافي به عمل ميآوردند كه در جهان نشاني از جنگ و فقر نباشد و جامعه شما و يا كس ديگري را در بايد محيطي پديد مي

- چون والدين به. خوش نيستي نسازد، چه اين كس روستايي يا شهرنشين، انسان يا حيوان باشدپيرامونتان دست

ي هستي خود را روي آنان همه. ي و فقير هستراستي فرزندانشان را دوست ندارند، در جهان جنگ، غناند و اميدوارند كه از طريق فرزندانشان تدوام يابند، در نتيجه اگر شديدا بيمار گذاري كردهفرزندانشان سرمايه

-واپس اندوه احتمالي خويشتند، اما اين نكته را نميراستي دلشوند، پس آنان بهواپس و نگران ميشويد آنان دل

.پذيرند-بينيد كه، تملكات، زمين، نام، دارايي و خانواده ابزارهاي تداوم فرد هستند كه آن را جاودانگي ميمي

خوانند؛ و اگر اتفاق ناگواري براي فرزندان روي دهد، باعث نگراني، ترس و اندوه فراوان والدين خواهد شد شبه جامعه يكبودند، ان فرزندان خود ميراستي نگرهرگاه والدين به. زيرا آنان پيش از همه نگران خويشتند

.اي از جنگ نبودداشتيم و ديگر در جهان نشانههاي متفاوتي ميشد؛ و ما آموزشي متفاوت و خانهدگرگون مي آيا بايد در معابد براي نيايش به روي همه باز باشد؟ :پرسشگرفته است، نمادي كه حلي براي عبادت است كه در آن نمدي از خدا قرار معبد چيست؟ م :پاسخ

آن . ي ذهن انگاشته شده است و دستان آدمي آن را از سنگ ساخته و پرداخته استتخيلي است كه به وسيلهاي از شما است كه سنگ، آن خيال، خدا نيست، آيا خداست؟ آن نمادي بيش نيست و نماد نيز همانند سايه

سايه شما نيستيد همانگونه كه اين تخيالت، اين . آيديرويد از شما پديد مهنگامي كه در نور خورشيد راه ميرود يا نه؟ چرا پس چه اهميتي دارد كه آيا كسي به معبد مي. نمادهاي درون معابد خدا و حقيقت نيست

89 

 

- زده نهفته باشد، شايد همان پارههياهويي بسيار در اين باره به پا كنيم؟ حقيقت شايد در زير يك برگ خزان

-پذير را بازتاب ميهايي است كه زيبايي غروب دلسر راه قرار گرفته است، شايد در آب سنگي است كه بر

ي گيتي نهفته است نه در يك حقيقت در سرتاسر پهنه. بار باشدسازد، شايد در ابرها و يا در لبخندزني گران-ايمني و طبق تقسيمي تمايل وي براي معبد، زيرا اين معبد به علت ترس آدمي ساخته شده است، و بر پايه

-اين جهان از آن ما است، ما آدميان دز كنار يكديگر به سر مي. هاي طبقاتي و عقيدتي وي بنا شده استبندي

-كند زيرا باعث جدايي آدميان از يكديگر ميبريم و كسي كه در جستجو خدا است از رفتن به معابد پرهيز مي

سازد و زرتشتيان همه و همه آدميان را از يكديگر جدا مي يكدهكليساي ترسايان، معابد هندو و آتش. شودپذيردو بنابراين پرسش رفتن يا نرفتن به معابد، ها را نميانساني كه در جستجوي خدا است، هيچيك از آن

.پرسشي صرفا سياسي است و در آن نشاني از حقيقت نيست كند؟انضباط چه نقشي در زندگيمان بازي مي :پرسشاي از زندگيمان تحت انضباط بخش عمده. كندسفانه نقش بزرگي در زندگيمان بازي ميمتأ :پاسخ

گويند، كي برخيزيم، چه بخوريم و چه نخوريم، به ما مي. است، چنين نيست؟ اين كار را بكن و آن كار را نكن. م، امتحان بدهيم و جز آنگويند كه بايد درس بخوانيم، به كالس برويچه بايد بدانيم و چه بايد ندانيم، به ما مي

گويند كه چه بكنيم؛ بنابراين زندگيمان به هاي مقدسمان همه به ما ميها و كتابوالدين، استادان، جامعه ،سنتهستيم و » هاها و چه نكنيمچه كنيم«ي انضباط محدود و محصور شده است، چنين نيست؟ ما زنداني وسيله- دهد؟ بيببينيم براي ذهني كه محدود به انضباط شده است چه روي ميحال . هاي زندان ما استها ميلهاين

كنيد، بايد انضباط باشد؛ زيرا در اين ترسيد و يا در برابرش مقاومت ميگمان تنها زماني كه شما از چيزي مي .صورت است كه بايد خود را كنترل كنيد و مواظب خودتان باشيد

جامعه كه . كنددهيد و يا جامعه اين كار را برايتان ميد انجام ميي آزاد خوحال يا اين كار را با ارادهوجو و جستجو كنيد و اما اگر شما خود آغاز به پرس. هاي مقدس استهمانند والدين، استادان، سنن و كتاب

اگر بدون ترس بياموزيد و ادارك كنيد، آيا باز هم انضباط ضرورتي دارد؟ در اين صورت همان ادراك، نظم .باشدي تحميل و يا اجبار نميآورد، نظمي كه زاييدهيقي خود را پديد ميحق

سازد و اجبار اجتماع، شما را در اين باره بينديشيد؛ زيرا هنگامي كه ترس شما را ناگزير از انضباط ميندگي باقي دارند، ديگر برايتان نشاني از آزادي و سرزشكند و والدين و معلمان بر شما تحكم روا ميدر هم مي

90 

 

تر باشد، بار سنني كه شما را سالهر چه فرهنگ كهن. دهيدماند و هر گونه حس ابتكاري را از دست مينميشود، در نتيجه سنگيني اين بار تر ميگويد چه بايد و چه نبايد بكنيد، سنگينتحت انضباط درآورده و به شما مي

اين چيزي است . سازدهاي خود شما را دستخوش نيستي ميكوبد و در زير چرخشما را از نظر رواني درهم ميها آنقدر زياد شده است كه هر گونه ابتكاري از جامعه رخت وزن سنن و آيين. كه در هندوستان روي داده است

بربسته است، و آدمي استقالل فردي خود را از دست داده است؛ و صرفا جزيي از ماشين اجتماعي شده است و . شويدشوريد، دچار انفجار خشم نميفهميد؟ شما نميآيا مسئله را مي. به اين خرسند هستند افراد اجتماع

خواهند كه از اجتماع جدا شويد؛ بلكه خواهند كه دست به شورش بزنيد، آموزگارانتان نميوالدين شما نمين صورت شما انسان در اي. نوا سازندي موجود همشدهشود كه شما را با الگوي وضعهدف آموزش اين مي

- آزارد؛ و مادامي كه در ترس به سر ميشود و قلبتان را ميكاملي نخواهيد شد، زيرا ترس بر وجودتان چيره مي

.بريد، ديگر نشاني از سرخوشي و آفرينش نخواهد بود. گفتيد، به نمد خدا صرفا به عنوان سايه اشاره كرديدهمين اكنون، وقتي كه از معابد سخن مي :پرسش

.اي نيز نخواهد داشتاما اگر چيزي واقعا وجود نداشته باشد، سايهكند؟ شويد؟ اگر گرسنه باشيد، نگرستين تنها به غذا شما را سير ميآيا شما صرفا با سايه ارضا مي :پاسخ

كه سايه خواهيد حقيقت را عميقا بفهميد، بايد بگذاريد شويد؟ اگر ميپس چرا با وجود سايه در معبد ارضا ميتوجه كنيد . الشعاع خود قرار داده استبينيد كه سايه، نماد و تخيل سنگي شما را تحتولي مي. فراموش شود

كده پرستش هاي متفاوتي را در معابد، كليسا و آتشمردم به علت اينكه سايه. كه در جهان چه روي داده استتوان آن را و نمي. ي داشت ولي حقيقت تنها يكي استهاي متفاوتتوان سايهمي. كنند از يكديگر جدا هستندمي

گري، تقسيم كرد؛ و براي رسيدن به حقيقت راه خاصي وجود ندارد حال چه اين راه مسيحيت باشد يا زرتشتي .هاي ديگرمذهب هندو و يا كيش

ها ني آمندان ضرورتي نداشته باشد زيرا آيندهشايد امتحانات و مدرسه براي كودكان ثروت :پرسشآموزان فقيري كه بايد خود را براي گذران زندگي آماده سازند، الزم نيست؟ آيا تأمين است، اما آيا براي دانش

كنيد كه با توجه به شرايط كنوني جامعه، ادامه تحصيل برايشان ضروري باشد؟فكر نميي فقير تعلق طبقه كنيد، چرا؟ شما كه بهشما شرايط كنوني جامعه را مسلم و حتمي تصور مي :پاسخ

ي كمونيست و يا سوسياليست بلكه خيزيد، خيزش نه بر پايهنداريد و از طبقات نسبتا مرفه هستيد چرا به پا نمي

91 

 

خيزشي در برابر كل سيستم اجتماعي؟ شما از نظر مالي توانايي انجام اين كار را داريد چرا هوشمندي خود را شورد زيرا دست نمياي نو بپردازيد؟ تهيرست است تا به آفرينش جامعهبريد كه دريابيد چه چيزي دبه كار نمي

نه انرژي اين كار را دارد و نه فرصتي براي انديشيدن در اختيار دارد، او كامال درگير است، و به غذا و كار نياز به شورش اما شمايي كه فرصت آزاد داريد، فرصتي كه هوشمندي خود را به كار بنديد، چرا شما سر. دارد

اگر شما اين كار را . فهميد كه اجتماع درست و حقيقي چيست، تا تمدن نوي را بنيان نهيدداريد؟ چرا نميبرنمي .درك دهاوخن نينچ اراكشآدست نيز آغاز نكنيد، تهي

؟تسا رادن هب دوخ تازايتما رتشيب نديشخب يهدامآ اراد ايآ :شسرپ مه هچ ره هزات .دهد رارق رادن رايتخا رد ار دوخ يياراد دياب اراد هك ميتفگيمن نخس نيا زا ام :خساپ

تاقبط زا هك ييامش ايآ .تسين نيا هلئسم اما .درك دهاوخن عانقا ار اهنآ دنهد رارق ناتسديهت رايتخا رد اهنآ هك يمعهجا ش،يزك خي ريياه ب يدناوتينم ،ديراد نتيشخو رد ار يدنمشوه شرورپ تصرف و ديتسه هفرم اتبسن هب هن دوشيم طوبرم ام زا كي ره هب نيا ؛رگيد يسك هب هن دوشيم طوبرم امش هب راك نيا ؟ديروآ ديدپ يوين و مينداررا نتفايرد و نتفر شيپ هب زاين نيا ،شزيخ تأرج ام رتشيب هك دينيبيم .هاستنيكموا و ي ينغ ،ريقف .تاس مهم تأرج نيا نتشاد

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيcom.blogspot.ir-krishnamurti://http

92 

 

و طغيان نواييهم - 11فصل ايد يا ي خويشتن را نظاره كردهاي به آرامي نشسته و با چشمان بسته پويش انديشهآيا هيچگاه در گوشه

ها، پرندگان و بهتر بگويم آيا ذهنتان، خويشتن را به هنگام رفتار نگريسته است، تا بدانيد كه چگونه درختان، گلدهيد؟ آيا هرگز چنين هاي نو واكنش نشان ميچگونه در برابر اظهارنظرها و ايدهكنيد و آدميان را مشاهده مي

شناختن . ايداي بسيار جالب محروم ساختهي پديدهايد؟ هرگاه اينچنين نكرده باشيد خود را از مشاهدهكرده .ترين منظورهاي آموزش استچگونگي كار ذهن يكي از اساسي

هاي خويشتن آگاه نباشد، ديگر كند، هرگاه ذهنتان از فعاليتاكنش ميهرگاه ندانيد كه ذهنتان چگونه وهايي نيز شناسي را آموخته و در پيرامون آن كتابشايد علم جامعه. هيچگاه نخواهيد فهميد كه جامعه چيست

د زيرا راستي جامعه را ادراك كنيتوانيد بهكند، نميخوانده باشيد، ولي اگر نداندي كه ذهنتان چگونه كار ميها، باورها، رفتنتان به معابد، طرز لباس پوشيدن، واكنش. ذهنتان جزيي از جامعه و همانا خود جامعه است

همانا جامعه است، جامعه از –انديشيد دهيد و يا مايل به انجام آن نيستيد، آنچه بدان مياعمالي كه انجام ميبينيد كه ذهنتان از جامعه، فرهنگ، پس مي. گذرد، استها تشكيل شده و المثناي آنچه در ذهنتان ميهمه اين

دهند ها جامعه را تشكيل ميي اينهاي كل جامعه جدا نيست، همهطلبي و ستيزهمذهب، تقسيمات طبقاتي، جاه .جدا از جامعه وجود ندارد» تويي«. و شما جزيي از آن هستيدبدان شكل بخشيده و آن را به قالب خود در كوشد كه انديشه جوانان را مهار كرده، جامعه همواره مي

كنيد، پدر و مادر پيوسته به شما اي كه چشم به جهان گشوده و شروع به دريافت تأثيرات مياز لحظه. آوردگويند كه خدا كنند كه چه بكنيد، چه باوري داشته باشيد و چه باوري نداشته باشيد؛ به شما ميزد ميگوش

اين مطالب از . كار نيست ولي حكومت و رهبر ديكتاتور آن پيشواي جامعه هستند هست و يا اينكه خدايي در- شود و بدين معنا است كه ذهنتان ك بسيار جوان، تأثيرپذير، پرسهمان سرآغاز خردسالي در ذهنتان انباشته مي

شود تا در نتيجه شكل جامعه مينوا و همرفته به بند كشيده، همي آموختن است، رفتهوجوگر، كنجكاو و شيفتهچون عادت فكر قالبي در شما برقرار شده، حتا . ي خاصي درآمده و انقالبي نشويدشما به قالب الگوي جامعه

اگر شورش كنيد، اين شورش نيز در چهارچوب الگو محدود باقي خواهد ماند و مثل اين است كه زندانيان نه هنگامي . ش كنند، شورشي كه همواره در درون زندان استبراي آزادي بلكه براي غذاي بهتر و رفتار بهتر شور

93 

 

وجو هماره در درون الگوي كوشيد دريابيد كه حكومت درست چيست اين پرسجوييد و يا ميكه غذا را مياين درست است و آن نادرست، اين خوب و آن بد است، اين رهبري «كند زد ميجامعه است كه پيوسته گوش- بنابراين شورشتان همانند انقالبي كه به دستياري افرادي بسيار زيرك و جاه» .گارنددرست است و اينان پرهيز

اين شورش نيست، اين انقالب نيست بلكه صرفا فعاليتي . آيد، همواره محدود به گذشته استطلب پديد مين اين است كه ولي انقالب حقيقي و رستاخيز راستي. تر در درون همان الگو استاي جسورانهشديدتر و ستيزه

.وجو برخيزيماز الگو گسسته و در بيرون از آن به پرسصرفا آرزومند و خواهان بهتر –ها چه كساني هستند مهم نيست كه آن –ي مصلحين بينيد كه همهمي

گويند كه ديوارهاي نوا نشويد، هرگز نميگويند كه همها هيچگاه به شما نميآن. كردن شرايط زندگي هستندتعليم واقعي . نوايي است، از آن بپيراييدي مرا فروپاشيده و ذهنتان را كه آكنده از غبار همن سنت و آتوريتهزندا

ي گذرانيدن امتحانات سازيد و مطالبي را ها را با شتاب آموخته و خود را آماده، نه اينكه صرفا درساين است، ياريتان دهد كه ديوارهاي اين زندان سترگي را كه آموزش راستين بايد برعكس. ايد، بنويسيدكه از بر كرده

-هايمان شكل ميدهد، پيوسته به انديشهجامعه همه ما را تحت تأثير خود قرار مي. ذهنتان را اسير كرده، ببينيد

شود؛ ولي اين نفوذ هر چند بسيار رفته به عنوان فشار دروني تعبير ميبخشد و اين فشار جامعه از بيرون، رفتهايد، نداي دروني پديدار نوايي را فرونپاشيدهباشد، هنوز از بيرون است و مادام كه ديوارهاي زندان هم ژرف

انديشيد؟ ي باوري كه اتفاقا بدان تعلق داريد ميانديشيد، آيا بر پايهشما بايد بدانيد كه به چه مي. نخواهد شدها الگي جامعه است و مادام ي اينهمه. يستيد، آگاه باشيدشما بايد از آنچه بدان معتقديد و يا آنچه بدان معتقد ن

.كه از دام الگو آگاه نبوده و از آن نگسسته باشيد، هر چند هم كه خويشتن را آزاد بپنداريد، هنوز اسيريداي بينيد كه بيشتر ما تنها در پي شورش در ميان زندان هستيم، غذاي بهتر، نور بيشتر و پنجرهاما مي

ي ها بتوانند وارد معبد شوند، شيفتهما آرزومنديم كه نجس. خواهيم كه آسمان را اندكي بيشتر ببينيمميتر وسيعآوريم و ي طبقاتي خاص را از هر فروپاشيم ولي در اين فروپاشي يك فوق طبقه پديد ميآنيم كه اين جامعه

آزادي را بايد . كه نشاني از آزادي نيست دانيممانيم و در زندان ميبنابراين همچنان در درون زندان باقي ميبيرون از ديوارهاي الگوي جامعه جستجو كرد؛ اما براي آزاد شدن از الگو شما بايد نخست تمامي محتواي آن را

سامان كنوني، اين اين ذهن است كه تمدن نابه. ادراك كنيد كه اين امر به معناي ادراك ذهن خويشتن است

94 

 

معه را پديد آورده است؛ و بدون ادارك ذهن خويشتن، طغيان كردن صرف در مقام گرا و اين جافرهنگ سنت .كمونيست، سوسياليست، اين و يا آن معناي چنداني نخواهد داشت

ها و احساساتتان بسيار مهم است ها، انديشهبدين سبب است كه انجام خودشناسي، آگاه بودن از فعاليتيابيد، ذهنتان بسيار زيرا هنگامي كه كامال از خويشتن خويش آگاهي ميو تعليم حقيقي اين است، چنين نيست؟

.شودزيرك و حساس مي. ي دور، بلكه همين عصر و يا همين فردا، مشاهده كنيدپس بكوشيد كه رفتار ذهن را نه روز در آينده

ه و زير درختي و يا در كنار ي خلوتي رفتاگر در اتاق تعدادتان زياد است و اگر منزلتان شلوغ است، تنها به نقطهآن را تصحيح نكنيد و نگوييد كه اين درست . رودخانه بنشينيد و با آرامش چگونگي كار ذهنتان را مشاهده كنيد

رويد در اجراي هنگامي كه به سينما مي. و يا آن نادرست است، بلكه فقط آن را همانند مشاهده فيلم، نظاره كنيدچگونگي رفتار ذهن را نيز . گريدن زن و مرد در آن شركت دارند و شما تنها نظارهفيلم نقشي نداريد، هنرپيشگا

تر است؛ زيرا ذهنتان نهايت جالباين كاري بسيار جالب است و از هر فيلمي بي. نظاره كنيدبه همان طريق بشريت و گيرد، متوجه هستيد؟ ذهنتان يعنيي كلي جهان است و تمامي تجربيات بشريت را دربر ميچگيده

به همراه اين ادراك، . هنگامي كه اين واقعيت را حقيقتا تصور كنيد، در دل محبتي عظيم احساس خواهيد كرد .پذير ببينيد، در خواهيد يافت كه زيبايي يعني چهرسد و آنگاه در اين حال هرگاه چيزي دلعشقي عظيم فرا مي

95 

 

11هاي فصل پرسش ها را بدانيم؟توانيم آنايد و ما چگونه ميگوييد آموختهسخن ميچگونه شما آنچه را از آن :پرسشمن . گويماين پرسش جوبي است، چنين نيست؟ من با اجازه، اندكي از خويشتن سخن مي :پاسخ

كاوي را ام، نه اوپانيشادها، نه بهاگاواگيتا و نه هيچگونه كتاب روانها نخواندههيچگونه مطلبي در اين زمينهزد ساختم، اگر ذهن خويشتن را نظاره كنيد، همه چيز در آنجا ام، اما همانگونه كه به شما گوشردهمطالعه نكاني . ها اهميت چنداني ندارندشويد، كتاببنابراين هنگامي كه رهسپار سير و سفر خودشناسي مي. نهفته است

بينيد، و اكتشافات د را ميانگيزي است كه شما در آنجا چيزهاي جديسفر همانند ورود به سرزمين شگفتمن كشف «اي كه بگوييد در لحظه. ها نابود خواهد شدي اينكنيد، اما اگر به خود اهميت بدهيد همهشگرفي مي

. ايددر همان لحظه دچار شكست شده» امدانم، من مرد بزرگي هستم زيرا اين نكته را دريافتهام، من ميكردهي بسيار سبكي به همراه ببريد، اگر بايست ره توشهدرازي شويد، مي هرگاه بخواهيد رهسپار سفر دور و

.بار باشيدبخواهيد تا ارتفاعي بلند صعود كنيد، بايد سبك- ي شيوهبنابراين اين پرسش حقيقتا مهم است، زيرا اكتشاف و ادراك به ياري خودشناسي و با مشاهده

رويد، گوييد، چگونه راه ميگوييد، چگونه سخن ميمي تانآنچه پيرامون همسايه. گرددهاي ذهن پديدار ميي شكنيد، همهاي را ميكنيد، چگونه شاخهنگريد، چگونه با مردم رفتار ميها و به پرندگان ميچگونه به آسمان

دهد و شما كنند كه شما را همان گونه كه هستيد نشان مياي عمل ميها همانند آينهاين امور مهم است زيرا آن .كنيدبه دم اكتشاف مينو و دماگر هشيار باشيد؛ هر چيزي را نوبه

ي هر كسي نظري داشته باشيم يا نه؟آيا بايد درباره :پرسشي مردم داشته باشيد و در اي دربارهي مردم نظري داشته باشيم؟ آيا بايد عقيدهآيا بايد درباره :پاسخ

استادتان ! ون استادتان داشته باشيد، چه چيز برايتان مهم است؟ها داوري كنيد؟ هرگاه نظري در پيراممورد آندهد، و اين چيزي است كه در جهان روي مي. برايتان اهميتي ندارد ولي نظرتان در مورد وي برايتان مهم است

و » او عاطل و باطل است«و » او خوب است«گوييم ي مردم نظراتي دارم؛ ما ميي ما دربارهچنين نيست؟ همهايم؛ در نتيجه اي از نظرات ميان خود و ديگري كشيدهما پرده» كنداو اين و آن كار را مي«و » و بيدار استا«

او اين كار را كرده «گوييم كند ميبينيم كسي كاري ميراستي با ديگري تماس نداريم و هنگامي كه ميهيچگاه به

96 

 

بينيم كسي كاري كرده است فهميد؟ وقتي ميد، ميكندر نتيجه رويدادهاي روزمره برايمان مهم جلوه مي» استكنيم و هنگامي كه همان شخص را ده روز يا يك ي او نظر ثابتي پيدا ميكه از نظر ما خوب يا بد است، درباره

اما شايد وي در طول اين مدت . ي وي همان نظر ثابت پيشين را داريمكنيم، هنوز دربارهسال بعد مالقات ميبلكه آنچه درست است آن . »او اينچنين است«شد؛ بنابراين اين اصال درست نيست كه بگوييم تغيير كرده با

اگر . سال گذشته به كلي تغيير كرده باشدزيرا شايد وي در طول . »او در سال گذشته چنين بود«است كه بگوييم را شما او را تنها تا زمان شايد به كلي در خطا باشيد، زي» شناسممن اين شخص را مي«ي كسي بگوييد درباره

شناسيد و در وراي آن ديگر اصال شناختي خاصي و يا از روي اتفاقاتي كه در زمان خاصي روي داده است ميپس آنچه مهم است آن است كه همواره ديگر آدميان را با ديدي تازه، نه با چشماني آكنده از . از وي نداريد

.قات كنيمها، نظرات و عقايد ثابت مالداوريپيش كنيم؟احساس چيست و ما چگونه احساس مي :پرسشاگر درس فيزيولوژي گرفته باشيد، آموزگاتان احتماال برايتان شرح داده است كه كل سيستم :پاسخ

اين . كنيدگيرد، شما احساس درد ميمثال زماني كه كسي، نيشگونتان مي. عصبي انسان چگونه ساخته شده استكند برند و مغز آن را به عنوان درد تعبير ميهاي عصبي شما احساسي را به سوي مغز ميسلولچه معنايي دارد؟ .اين بخش فيزيكي احساس است. »ايتو آزارم داده«گوييد و شما سپس مي

آيد، چنين نيست؟ اگر بپنداريد كه بسيار زيبا هستيد و اي همانند آن پديد مياحساس رواني نيز به شيوههاي دهد، اين كار به چه معنا است؟ شما واژهاين گفته آزارتان مي» تو فرد زشتي هستي«بگويد كسي به شما

سازد؛ يا تان ميكند و اين امر برآشفتهآميز تلقي ميشنويد كه مغز آن را ناخوشايند، يا توهينمشخصي را ميبنابراين احساس » .بخش استه لذتها چشنيدن اين گفته«گوييد كند و شما به خود ميكسي از شما تمجيد مي

–كل اين فرايند، احساس . انديشه واكنش است، واكنش به نيشتر سوزن يا به توهين، يا به تمجيد و جز آن – بينتوانيد در آن بيشتر و بيشتر ژرفها است و شما ميتر از اينانديشه است؛ اما اين پديده در واقع پيچيده

.شويدگوييم كه اين كنيم، چنين نيست؟ ما ميگذاري مياحساسي داريم، همواره آن را نام بينيد، هنگامي كهمي

نهيم و آن را خشم هنگامي كه خشمگين هستيم بر اين احساس نامي مي. بخش و يا دردناك استاحساس لذت. آزمايش كنيد دهد؟ آن راايد كه اگر نامي بر آن احساس نگذاريم چه روي ميخوانيم؛ اما هيچگاه انديشيدهمي

97 

 

شويد، بر آن نامي نگذاريد، آن را خشم نخوانيد، تنها و بدون اينكه نامي بر آن بار ديگر كه خشمگين مي .دهدبگذاريد، از آن آگاه باشيد، در اين صورت خواهيد ديد كه چه روي مي

چه فرقي ميان فرهنگ هندي و فرهنگ آمريكايي هست؟ :پرسشگوييم، عموما منظورتان فرهنگ اروپايي است كه در هنگامي كه از فرهنگ آمريكايي سخن مي :پاسخ

گوي نيازهاي آمريكا گسترش يافته است، فرهنگي كه كه از زمان نفوذش به آنجا، به خاطر اينكه بتواند پاسخ .مادي و روحي جديد باشد، اصالح شده و گسترش يافته است

ي فرهنگ چيست؟ اگر گي كه شما اينجا دارد چيست؟ منظورتان از واژهو فرهنگ هندي چيست؟ فرهن-زمين را زيرورو مي. دانيد كه چگونه خاك را آماده كنيد و گياه را پرورش دهيدزماني باغباني كرده باشيد، مي

وسيده، كود ها پداريد و اگر الزم باشد به زمين كود طبيعي كه مخلوطي از سبزي و برگها را برميكنيد و كلوخهخاك غني گياه را تغذيه . كاريدافزاييد تا خاك غني و پربار شود و سپس گياه ميحيواني و مواد آلي است مي

.آوردرفته گل زيباي رز را برايتان به ارمغان ميكند و گياه رفتهميشان، با ههايشان، با تمرين ارادها مردم آن را با كوششميليون. فرهنگ هندي نيز همانند آن است

خواستن اين و مقاومت در برابر آن، با پيوسته انديشيدن، رنج بردن، ترسيدن، پرهيزيدن و لذت بردن آن را پديد . ي لباس پوشيدن نيز هنايش خود را بر آن گذاشته استاند؛ عالوه بر آن آب و هوا، خوراك و شيوهآورده

خاكي كه در واقع ذهن است؛ پيش از اينكه اين فرهنگ بنابراين ما در انجا خاكي بس شگرف در اختيار داريم ي مرد فرزانه، آفريننده و سرزنده در اين سرزمين به پا خاستند كه سرتاسر پهنهكامال شكل بگيرد، چند بزرگ

من بايد فرامين جامعه «آنان همانند شما نبودند كه بگويند . هاي خويش بارور و شكوفا ساختندآسيا را از انديشهبر عكس آنان كساني بودند كه به حقايقي دست يافته بودند » اگر چنين نكنم پدرم چه خواهد گفت؟. بپذيرمرا

ها فرهنگ هندي اي اينهمه. اي انقالبي عمل كردندها سازشكار نبودند بلكه در اين موارد به گونهو در مورد آنها و كنيد، رفتارتان، آييناي كه در بر ميمهخوريد، جاانديشيد، خوراكي كه ميآنچه مي. گيرندرا دربر مي

هاي ورجاوندتان، همه و همه فرهنگ هندي را هايتان، خدايان و كاهنانتان و كتابها و پيكرهگفتارتان، نقاشي دهند، چنين نيست؟تشكيل مي

ها يكسان پس فرهنگ هندي تا حدي با فرهنگ اروپايي متفاوت است، اما در زيربنا، پويش فرهنگها كمترند و آنان ها متفاوتند، سنتظاهر متفاوت باشد زيرا در آنجا خواستهاين پويش شايد در آمريكا به. است

98 

 

–ها يكسان است اما در اساس، پويش. برندهاي بيشتري دارند و در رفاه بيشتر به سر ميها و ماشينيخچاليقت؛ و هنگامي كه اين پويش از حركت پويش براي يافتن شادمان، پويش براي ادارك خدا و چگونگي حق

هنگامي كه اين . افتد، همانطور كه در اينجا اينچنين شده استايستد فرهنگ آن به سراشيبي روان ميبازمي. شودگردد، فرهنگ آن جامعه دچار فساد و فروپاشي ميها يا ترس مسدود ميداران، سنتپويش به خاطر سردم

هنگامي كه سنگي را به درون . نها نياز حقيقي است و ديگر نيازها فرعي هستندنيازه به ادراك حقيقت و خدا تهاي فرعي هستند و رونده پويشهاي پيشدايره. آوردرونده پديد ميهاي پيشافكنيد، در آب دايرهآبي آرام مي

ا پويش براي گيرد كه همانباشند، اما پويش اصلي از مركز دايره صورت ميهاي اجتماعي ميهمانند واكنشيافتن شادماني، خدا و حقيقت است و مادامي كه شما در چنبره ترس و تهديد گرفتار باشيد، ديگر نخواهيد

اي كه در فرهنگي ترس و تهديد پديدار گردد، آن فرهنگ و به طور كلي از لحظه. ها را ادراك كنيدتوانست آن-كه شما مادام كه جوان هستيد، با اين نظام پوسيده همبه همين دليل بسيار مهم است . شودرهسپار سراشيبي مي

نوا نشويد و ترس از پدر و مادر و جامعه شما را از حركت بازندارد، تا اينكه در درونتان اين پويش بدون زمان توانند هايي كه در جستجوي حقيقت و خدا هستند ميتنها انسان. و خدا پديدار گرددبراي دريافتن حيقيقت

- سازند، با صرفا طغيانشان درون زندان همنوايي پيشه ميو و تمدني نو پديد آورند، نه كساني كه همفرهنگي ن

ي پارسايي نيز در بر كنيد، به اين و يا آن جامعه بپيونديد، از اين كيش شايد شما جامه. هاي كهن استنواييماييد، اما تا زماني كه در درونتان، اين جنبش هاي گوناگوني را براي آزادسازي بيازگسسته و بدان بپيونديد، شيوه

شما شايد بسيار . اهميت خواهد بودهايتان بيي كوششبراي فهميدن حقيقت و راستي و عشق نباشد، همهها درون ديوارهاي زندان ي آندانشمند بوده و دست به كارهايي بزنيد كه مورد پسند جامعه باشد، اما چون همه

.ه اصال ارزش انقالبي نخواهد داشتها است، در نتيجسنت ي هندوها چيست؟نظرتان درباره :پرسشها بدون داشتن عقيده در اي است، چنين نيست؟ ديدن واقعيتراستي پرسش معصومانهاين به :پاسخ

ديدن صرف اين حقيقت . ها به كلي چيز ديگري استمورد آن يك چيز است و داشتن عقيده در مورد واقعيتيك جامعه اسير ترس و پندارها است يك چيز است ولي ديدن اين واقعيت و محكوم كردن آن امري كه كلها اهميت چنداني ندارند، زيرا من نظري دارم، تو نظر ديگري و سومي هنوز ديدگاه. سره متفاوت با آن استيك

99 

 

آنچه مهم است آن . ديشيدن استاز اني ابلهانهها شدن شيوهدرگير نظرگاه. نظري متفاوت با هردو ديگر دارد .ها را آنچنان كه هستند، بدون نظر، بدون داوري و بدون سنجش بنگريماست كه واقعيت

به همين شيوه اگر شما . احساس كردن زيبايي بدون هر گونه نظري تنها ادراك حقيقي زيبايي استها و هاي ثابتي در مورد آنن داشتن نظرگاهروشني و بدوبتوانيد مردم هندوستان را همانگونه كه هستند، بسيار به .بينيد حقيقت خواهد بودبدون داوري مشاهده كنيد، در اين صورت آنچه را مي

ها ها نيز همانند ديگر انسانرفتارهاي مشخص و عادات ويژه خود را دارند، اما اساسا آنهندوان شورند، همانگونه هك مردم ون زندان جامعه ميترسند، درشوند، ستمكارند، ميها دچار خستگي ميآن. هستند

آنان نيز همانند آمريكاييان خواستار آسايش و رفاه هستند، منتها در حال . كنندهاي ديگر چنين ميدر سرزميني ترك جهان و پارسايي دارند و ها رسوم كهني دربارهآن. ي آمريكاييان از رفاه برخوردار نيستندحاضر به اندازه

دار ها، آز و رشك ريشهها از سوي ديگر داراي خودخواهي، رياكاريد به پارسايي دست يابند؛ ولي آنخواهنميژرفي هستند و نظام طبقاتي آنان را همانند ديگر جاها از يكديگر جدا ساخته، منتها اين جدايي در اينجا بسيار

توانيد با دقت و روشني دهد ميوي ميشما اينجا در هندوستان كلي آنچه را در جهان ر. تر استكارانهستمي دانيم عشق چيست؛ ما ناشاديم، تشنهخواهد دوستمان داشته باشند ولي نميما دلمان مي. بيشتري مشاهده كنيدكنيم ولي در انگارها و الفاظ آوريم، به اوپانيشادها، گيتا يا انجيل مراجعه ميها روي ميحقيقتيم و به كتاب

چه در اينجا، در روسيه، يا در آمريكا ذهن آدمي يكسان است، منتها خود را در مناطق . شويمصرف غرق مي .سازدهاي متفاوت، به اشكال گوناگون پديدار ميمتفاوت حكومت

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيcom.blogspot.ir-krishnamurti://http

100 

 

اعتماد معصوميت - 12فصل ها و ديگراني آليستي ايدهدر گفتار پيشين از انقالب درون زندان سخن گفتيم و ديدم كه چگونه همه

نوايي خويش، ميان كوشيدند تا نتايج مشخصي را محرز سازند، همواره در ميان ديوارهاي هموقفه ميكه بيي جمعي اجتماع است، دست به گر ارادهديوارهاي ساختار اجتماعي و درون الگوي فرهنگي تمدن كه نمايان

.آيدكنم اكنون سودمند باشد كه ببينيم اعتماد چيست و چگونه پديد ميفكر مي. زدندشورش ميآورد كه كامال با نفس پديد ميبهگيرد، ولي ابتكار درون الگو تنها اعتماداعتماد از ابتكار سرچشمه مي

دانيد اعتماد داشتن به چه معنايي است؟ هرگاه كاري را با دستان خود آيا مي. فاوت استاعتماد بدون نفس متانجام دهيد، هرگاه گياهي بكاريد و رويش آن را نظاره كنيد، هرگاه نقاشي كنيد و يا شعر بسراييد و يا هنگامي

دهد كه قادر ن به شما اعتماد ميتر شديد پلي بسازيد و يا يك سازمان اداري را به خوبي اداره كنيد، ايكه بزرگچنين اعتمادهايي همانگونه كه اكنون ديديد همواره در درون زندان است، زنداني كه اما . به انجام كاري هستيد

ابتكار در درون زندان به . اي چه كمونيست، چه هندي و چه مسيحي به پيرامون ما كشيده استجامعه هر جامعهتوانيد به طراحي كنيد كه قادر به انجام كاري هستيد؛ ميد زيرا چنين احساس ميدهشما تا حدودي اعتماد مي

.قدر و جز آن شويدموتور بپردازيد، دكتري بسيار زبردست و يا دانشمندي عاليظرفيت براي موفقيت در درون ساختار است و يا پيروزي در انجام رفرمي به همراه اما اين احساس كه

شود، در حقيقت اعتماد به نفس است، شما زندان و به دست آوردن امتيازات بيشتر ميكه موجب بهبود شرايط .كنيديابيد كه قادر به انجام كاري هستيد و به هنگام انجام آن خود را مهم حس ميدرمي

وجو در پي ادراك، خويشتن را از ساختار اجتماعي كه جزيي از آن هستيد، در حاليكه وقتي با پرسآيد كه بدن حس مهم دانستن خويش است و اگر يد، نوع كامال متفاوتي از اعتماد در شما پديد ميسازجدا مي

ما بتوانيم تفاوت ايندو، اعتماد به نفس و اعتماد در غياب نفس را ادراك كنيم، به نظر من اين امر در زندگي ما .نقش بسيار بزرگي خواهد داشت

كنيد، اين امر به شما احساس كريكت و يا فوتبال را به خوبي ميهايي مانند بدمينتون، هنگامي كه بازياگر مسائل . ها خيلي خوب هستيددهد، چنين نيست؟ شما اين احساس را داريد كه در اين بازياعتماد مي

هنگامي كه اعتماد . آوردميتوانيد به سرعت حل كنيد، اين نيز در شما حس اعتماد به نفس پديد رياضي را مي

101 

 

آيد، اينطور ل در درون ساختار اجتماعي ناشي شود، پيوسته به همراه آن خودبيني شگرفي پديد مياز عم نيست؟

باشد، همواره آميخته بخشي ميدست آوردن نتايج رضايتاعتماد فردي كه كه كاردان است و قادر به به، در اين عمل به دست آوردن بنابراين. »كنماين منم كه اين كار را مي«با اين خودبيني نفس است، احساس

هاي اجتماعي در حصار زندان، اين خودبيني نفس، اين احساس كه من آن را به انجام نتيجه، پديد آوردن رفرم» مال من«و » من«اين حس . خوردآل من مهم است، گروه من موفق شده است، به چشم ميام، ايدهرسانده

.سازدا در درون زندان اجتماعي پديدار ميهمواره در كنار اعتماد به نفس است و خود رايد كه رهبران سياسي كه ها تا چه اندازه خودپرستند؟ آيا توجه كردهآليستايد كه ايدهآيا توجه كرده

رسانند، با چه حد انباشته از خويشتن بوده و نتايج خاصي را پديد آورده و اصالحات بزرگي را به انجام ميچند گتفار سياسي . پندارندها خود را بسيار مهم ميزنند؟ آنهاي خود ميآلايده چقدر دم از دستاوردها و

ها در خوانند، دقت كنيد، آنگاه خواهيد ديد كه آنبخوانيد، در رفتار برخي از اين مردم كه خود را مصلح ميد، هنوز در درون پرورانند، اصالحاتشان، هرچند هم كه گسترده باشهمان فرايند اصالحات، نفس خود را مي

بختي، ستيزه سوز است و سرانجام براي بشريت چيزي جز تيرهيو هست حصار زندان بوده و بنابراين نابودكننده .آوردو رنج بيشتر به ارمغان نمي

خوانيم، ي جمعي كه آن را تمدن ميين الگوي ارادهن ساختار اجتماعي، احال اگر بتوانيد به كل ايي ارتباط خود با آن را، از هم بگسليد و حصار زندان اگر بتوانيد آن را كامال ادراك كرده و رشته –بنگريد

شما اعتماد نوي اجتماع ويژه خود چه هندو، كمونيست و مسيحيت را فروكوبيد، آنگاه در خواهيد يافت كه در اعتماد معصومانه است و همانند اعتماد كودكانه اين –آيد كه با حس خودپرستي آلوده نشده است پديد مي

همانا اين اعتماد معصومانه است كه تمدن نو را پديد خواهد . كامال معصوم است و هر چيزي را خواهد آزمود .ه باشيد، اين اعتماد معصومانه پديد نخواهد آمدآورد؛ اما مادام كه درون الگوي اجتماعي باقي ماند

گوينده كمترين اهميتي ندارد، بلكه آنچه از . خواهشمندم كه با دقت به اين موضوع گوش فرادهيدگذشته از آن، اين مطالب . شود، ادراك كنيدسوي شما بسيار مهم است اين است كه حقيقت آنچه را گفته مي

ي آموزش اين نيست كه شما را براي آن تربيت كند كه در الگوي ؟ وظيفهجزيي از آموزش است، چنين نيستجا بيفتيد؛ بلكه بر عكس وظيفه حقيقي آموزش آن است كه به شما ياري دهد تا الگوي اجتماعي را اجتماع

102 

 

ني درآييد ولي اعتماد كامال، عميقا و تماما ادارك كرده و نتيجتا از آن جدا شويد تا به صورت فردي بدون خودبي .راستي معصوميدداشته باشيد چون به

آيا اين مصيبت بزرگي نيست كه تقريبا همه ما فقط خواهان آنيم كه يا خود را با جامعه سازگار ساخته -ايد چنين گرايشي را منعكس كردههايي كه كردهو يا به اصالح آن بپردازيم؟ آيا توجه كرده ايد كه بيشتر پرسش

توانم خود را با جامعه سازگار كنيم؟ پدر و مادرم چه خواهند گفت و اگر پرسيد كه چگونه ميشما مياند؟ و هنگامي . را در وجودتان خواهد كشتچنين نكنم چه بر سرم خواهد آمد؟ چنين گرايشي همه نبوغ و اعتماد

ي خود بسيار كارا ي شايد در رشتهكنيد همانند بسياري ديگر از آدميان مكانيككي مدرسه و دانشگاه را ترك ميبدين جهت بسيار مهم است كه اجتماع محيطي را كه . باشيد ولي در وجودتان از جرقه خالقيت نشاني نيست

.كنيم ادارك كرده و در همان فرايند ادراك، خود را از آن به دور داريمزندگي مي در آني نو نگرش به زندگي انسان در پي نداي نو و شيوه. بينيد كه اين مسئله در همه جاي دنيا هستمي

1زندگش چالشي. پويندهاي كهنه چه در اروپا، شوروي، هندوستان و جز آن راه فساد مياست، زيرا روشسبي براي چالشي كه تواند پاسخ مناپيوسته است و كوشش صرف به منظور پديد آوردن نظم اقتصادي بهتر، نمي

گوي چالش نو نباشد راه نابودي ها هنگامي كه پاسخها و تمدنها، انسانهمواره نو است باشد؛ و فرهنگ .خواهند پيمود

هرگاه به درستي آموزش نديده باشيد، هرگاه اين اعتماد معصومانه شگرف را نداشته باشيد، به ناگزير تيتر و عنوان به دست آورده، ازدواج . حالي گم خواهيد شدخاصيتي و ميانجذب اراده گروهي شده و در بي

.شويد و اين پايان كارتان استدار ميكنيد و بچهميترسند كه فردي يگانه ها و فالسفه ميترسيم، والدينتان، آموزگارانتان، حكومتتر ما ميبينيد كه بيشمي

اما همانا . شويد، زيرا همه آنان خواهان آنند كه در درون زندان تأثيرات محيطي و فرهنگي امن و آسوده باشيدد نيستند، قادرند تمدن نو را نوايي ذهن خويشتنتنها افرادي كه الگوي اجتماعي را ادرا كرده و ديگر اسير هم

زنند، كنند و يا در برابر آن دست به مقاومت مينوايي ميپديد آورند، نه مردمي كه صرفا با الگوي اجتماعي هم

                                               1 Challenge 

103 

 

جستجوي خدا يا حقيقت، در درون زندان شدني نيست، بلكه اين . اندها به وسيله ديگران شكل پذيرفتهزيرا آناين پويش و –پذير خواهد شد كه اين زندان را ادراك كرده و ديوارهاي آن را فروكوبيم تجو زماني امكانجس

.آوردبه سوي آزادي است كه فرهنگي نو و جهاني متفاوت پديد مي

104 

 

12هاي فصل پرسش دمي داشته باشيم؟چرا خواستار آنيم كه هم :پرسش- نشيني داشته باشد؟ آيا ميخواهد همچرا فرد مي. خواهيمدمي ميپرسد كه چرا همدختري مي :پاسخ

توانند به تنهايي زندگي توانيد در اين جهان بدون زن يا شوهر، فرزندان و دوستان زندگي كنيد؟ بيشتر مردم نميو براي يافتن خدا و دمي هستند، تنها زيستن، نيازمند هوشمندي عظيمي است؛ كنند و بنابراين نيازمند هم

دار شدن خوب است؛ ولي از سوي ديگر درگير و دم داشتن، ازدواج كردن و بچههم. حقيقت بايد تنها باشيدنواخت و شويم و دچار عادت يكهاي خانوادگي و كار ميشويم، غرق گرفتاريگرفتار مسائل فراواني مي

كنيم و آنگاه انديشه تنها زيستن از ه آن عادت ميما ب. كننده يك زندگي در حال پوسيدگي خواهيم شدخستهگذاريم بيشتر ما همه ايمانمان را روي موضوعي مي. گرددشود، چيزي كه باعث ترس ما مينظرمان هراسناك مي

مان و كارمان دهانشينانمان، خانودهيم، و زندگيمان جدا از همهايمان را درون يك سبد قرار ميمرغو همه تخمو غناي ندارد، اما اگر زندگي شخص از غنا برخوردار باشد، نه غناي دانش و خواسته كه هر كسي تواناي لطف

- فراهم آوردن آن است، بلكه غنايي كه پويش حقيقتي است ازلي و ابدي، در اين صورت برخوردار شدن از هم

.نشين دراي اهميت ثانوي خواهد بودايد؟ بسيار مهم آيا هرگز در بيرون به تنهايي قدم زده. كه تنها باشيد آموزندبينيد كه به شما نميمياما

نشيني، بلكه به تنهايي و فروافتادن با كتابي يا همنه –زير درختي بنشينيم است كه به تنهايي بيرون برويم، را به هنگامي كه هايتانگيري را بشنويد و پرواز پرنده و پويش انديشهي ماهيي آب روان و ترانهبرگي، زمزمه

ها را نظاره كنيد، كنند نظاره كنيد، هرگاه بتوانيد تنها باشيد و اين پديدهيكديگر را در فضاي ذهنتان دنبال ميتواند آن را از شما بازستاند و هيچ سازمان آنگاه به كشف ثروتي دست خواهيد يافت كه هيچ حكومتي نمي

.بود و اين ثروت هيچگاه نابودشدني نيست ساز بشر قارد به فاسد كردن آن نخواهددستشويد؟ چرا به اين كار راني كردن سرگرمي شما است؟ آيا از سخن گفتن خسته نميآيا سخن :پرسش

دهيد؟ادامه ميدانيد اگر عاشق انجام كاري باشيد، هيچگاه از آن خسته مي. خرسندم كه اين سؤال را پرسيديد :پاسخاي و آرزوي به دست آوردن پاداشي جويي نتيجهعشقي است كه در آن نشاني از پيمنظورم –د نخواهيد ش

105 

 

هرگاه عاشق چيزي باشيد، براي ارضاي نفس نيست، در نتيجه نوميدي در پي نخواهد داشت و پاياني . نباشد-رخ به شكوفه ميتوانيد بپرسيد چرا گل سشما همانگونه كه مي كنم؟يراني مچرا من سخن. نخواهد داشت

.كندنشيند، چرا ياسمن عطرافشاني، و پرنده پرواز ميدهد؟ اين ام كه سخن نگويم و دريابم كه اگر سخن نگويم چه روي ميتوجه كنيد كه من گاهي كوشيده

فهميد؟ اگر شما به اين دليل سخن بگوييد كه اميد دريافت چيزي به ازاي آن داشتهآيا مي. كار نيز درست استشويد و آنگاه سخن گفتن يد و به اميد دريافت پول، پاداش و مهم شدن به آن ادامه دهيد، دچار خستگي ميباش

نابودكننده خواهد شد و هيچ معنايي نخواهد داشت زيرا تنها براي ارضاي نفس است؛ اما اگر دلتان سرشار از اي جوشان است كه تا به ابد فواره و چشمههاي ذهن نباشد در اين صورت همانند عشق باشد و آكنده از ساخته

.جوشداز آن آبي شفاف ميقدر شديد شود، چرا خشم وي اينورزم و او خشمگين ميهنگامي كه من به كسي عشق مي :پرسش

است؟دانيد دوست داشتن چيست؟ عشق، بخشيدن كامل پيش از همه آيا كسي را دوست داريد؟ آيا مي :پاسخ

تي خود و نخواستن هيچ چيز در ازاي آن و دراز نكردن دست گدايي براي دريافت عشق ي هسذهن، دل و همهماند؟ چرا وقتي كه كسي را فهميد؟ آيا اگر عشق به شكلي وجود داشته باشد، جايي براي خشم ميآيا مي. است

ز آن شخص شويم؟ اين به آن علت است كه چيزي را كه ابا عشق معمولي دوست داشته باشيم، دچار خشم ميآوريم، آيا چنين نيست؟ من زن يا شوهرم، پسرم يا دخترم را دوست دارم، اما به انتظار داريم به دست نمي

شوم، چرا؟محض اينكه اشتباهي از آنان سر بزند از دستشان خشمگين ميخواهد كه فرزندش فالن كار را بكند و شود؟ زيرا وي ميچرا پدر از پسر و يا دختر خود خشمگين مي

كوشند با دارايي و ميوالدين . زندباز مي كاره باشد وخود را با الگوي خاصي هماهنگ سازد و فرزند سرفالنكند كه مخالف فرزندانشان خود را اقناع كرده و به جاودانگي دست يابند و هنگامي كه فرزندشان كاري مي

آلي از آنچه فرزند ها در ذهن خود ايدهآن. شوندها به شدت از فرزندشان خشمگين ميها است، آننظرات آنپردازند؛ و هرگاه فرزندشان خود را با آن الگويي كه موجب آل به ارضاي خود ميبايد باشد دارند و از آن ايده

.شوندشود، هماهنگ نسازد، از دستش خشمگين ميخرسندي آنان مي

106 

 

اندر كار شويد؟ در اينجا نيز همين فرايند دستايد كه چرا از دوستتان خشمگين ميه كردهآيا توجشويد، اين بدان شود، نااميد ميشما از وي انتظار چيزي را داريد و هنگامي كه انتظارات شما برآورده نمي. است

پس هرجا كه نشاني از وابستگي .ايدراستي از درون و از نظر رواني به آن دوست وابستهمعنا است كه شما بهي خشم، زخم زبان، رشك و رواني باشد، يأس و نوميدي نيز در كار خواهد بود، و اين نوميدي به ناگزير زاينده

به همين دليل بسيار مهم است كه مادام كه جوان هستيد، چيزي را با . ديگر اشكال گوناگون ستيزه خواهد شدآنگاه خود زيرا –ختي، جانوري، به استادتان، پدر و مادرتان عشق بورزيد به در. همه وجودتان دوست بداريد

.ستيزه زيستن چيستترس و بيدر خواهدي يافت كه بيهاي شخصي خود در پيرامون خانواده، انديشد و درگير نگرانيبينيد كه آموزگار عموما به خود مياما مي

دلتان عشق شايد شما در. هاي آموزش استي از دشوارياو عشقي در دل ندارد و اين يك. پول مقامش هستباخته شدن در هنگامي جواني امري طبيعي است؛ اما پدر و ماد، آموزگار و محيط اجتماعي داشته باشيد، زيرا دل

انگيز ي دلكه رايحهداشتن آن معصوميت و آن عشقي نگه. سازنداين عشق را به زودي دستخوش نيستي مي .حيات است، بسيار بسيار دشوار است، زيرا نيازمند بينش و هوشمندي فراواني است

تواند به فراسوي موانع خويشتن گام نهد؟ذهن چگونه مي :پرسش، چنين نيست؟ شما آگاه گردد هابراي فراتر رفتن از اين موانع، ذهن بايد نخست از وجود آن :پاسخ

گوييم يما م. دانيمها را ميها و آفاق ذهن خويشتن آگاه باشيد؛ اما تنها اندكي از ما آنها، كرانهمحدوديتز يد ااباي در اينجا مانع و دربندكننده«گوييم ما هرگز نمي. يك اظهار شفاهي است ها آگاهيم، اما اين صرفاكه از آن

خواهم آن را ادراك كنم، بنابراين در پي آگاه شدن از آن هستم، تا ببينم كه چگونه پديد وجودم هست و من مياما براي شناختن، . هرگاه كسي بيماري را بشناسد، درمان آن شدني است» ي آن چيست؟آمده و كل سرچشمه

ه، موانع و زنجيرهاي ذهن و ادراك آن، شخص نبايد آن را محكوم سازد، شخص هاي ويژها، محدوديتبيماريداوري و نظري در پيرامون آن ششخص بايد آن را بدون داشتن پي. نبايد بگويد كه آن درست يا نادرست است

.كنيمايم كه آن را محكوم مياي بارآمدهنهايت دشوار است، زيرا ما به گونهولي اين كار بي. مشاهده كندبراي . محكوم كردن وي معناي چنداني ندارد. براي ادراك كودك نبايد به محكوم كردن وي بپردازيم

شناختن كودك بايد وي را به هنگام بازي، گريه و غذا خوردن نظاره كنيد و او را در تمام حاالتش مشاهده به همين طريق، . توانيد وي را بشناسيدگوييد او زشت، ابله، اين يا آن است ديگر نميكنيد؛ اما هنگامي كه مي

107 

 

ها تر ذهن در ناخودآگاه بنشينيد و آناگر فرد بتوانيد به نظاره موانع ذهن، نه تنها موانع سطحي، بلكه موانع عميقها گام نهد؛ و گام نهادن را بدون محكوم ساختن مشاهده كند، در اين صورت خواهد توانست كه به فراسوي آن

.پويشي به سوي حقيقت استبه اين فراسو، چرا خدا اين همه زن و مرد را در اين جهان آفريده است؟ :پرسشعوامل متعددي دست . ي بيولوژيكي استعلت، غريزه: اي براي اين پرسش هستتوضيح ساده :پاسخ

رو ت روبهاند تا اين همه زن و مرد در اين جهان پديد آيند، در اينجا با مسئله تراكم جمعيبه دست هم دادهانسان . توان به سادگي حل كردبينيد كه اين مسئله را نمياما مي. هستيم كه يكي از مصايب اين سرزمين است

، اكتفاي صرف به كنترل رشد جمعيت، وارث نيازها و اجبارهايي است كه بدون ادراك كل اين فرايند پيچيده. دانيمايم، زيرا معناي زيستن را نميبازاري ساخته هر يك از ما از جهان آشفته،. اهميت چنداني نخواهد داشت

سره متفاوت است، توان زيستن ناميد؛ زيست امري يكاصطالح منضبط را نمينواخت مزخرف بهاين پديده يكزيست حقيقي بسيار غني است و به گونهي ابدي در حال دگرگوني است و مادامي كه ما اين پويش جاوداني را

.چنداني نخواهد داشت معناي ادراك نكرده باشيم، به ناگزير زيستن ما

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتي  com.blogspot.ir-krishnamurti://http

108 

 

برابري و آزادي - 13فصل كند و به شويد و پاك ميها را ميپذير است، چنين نيست؟ برگبارش باران بر زمين خشك بسيار دل

هاي شوند، ذهني ما بايد همانند درختاني كه با باران شسته ميبه نظر من همه. بخشدزمين تازگي و طراوت ميهرگاه من و . شودها است، از اين غبار بپيراييم، غباري كه علم و تجربه خوانده ميخود را كه آكنده از غبار سده

هاي خود را از غبار يادهاي ديروز بپيراييم و آزاد سازيم، آنگاه هر يك از ما ذهني تازه و شما هر روزه ذهن .شمار زندگي استهاي بيشاداب خواهيم يافت، ذهني كه تواناي پرداختن به دشواري

از جهتي طبيعتا . هاي بزرگي كه همواره جهان را برآشفته است، مسئله برابري استاز دشواري يكيهاي متفاوتي برخورداريم؛ اما منظورمان از برابري وجود ندارد، زيرا هر يك از ما در سرشت خويش از ظرفيت

هاي مدير، آموزگار و مربيان تمثال در مدرسه، پس. برابري آن است كه بايد با همه مردم به يكسان رفتار شودكنند و مقام بينيد كه برخي از كارها و وظايف ايجاد مقام ميروزي صرفا شغل و وظيفه هستند، ولي ميشبانه

توانيد به مردم فرمان دهيد، كند و بدين معنا است كه ميمورد ستايش است زيرا بر قدرت و پرستيژ داللت ميتوانستيم پس مقام همراه با وظايف است؛ اما اگر مي. گان و آشنايان كار واگذار كنيدها را توبيخ كرده و به بستآن

كل ايده مقام، قدرت، پرستيژ و سود رسانيدن به ديگران را از وظيفه به دور نگاه داريم، آنگاه وظيفه معنايي ساده وزيران، آشپزان يا ، نخستيافت، چنين نيست؟ در اين صورت همه مردم، از فرماندارانسره متفاوت ميو يك

ها در مقام خود به انجام وظايفي گرفتند زيرا هر يك از آندست به يكسان مورد احترام قرار ميآموزگاران تهي .پردازندمتفاوت ولي مورد نياز جامعه مي

ن توانستيم به ويژه در مدرسه، مقام، قدرت، پرستيژ و احساس من رئيسم، مدانيد كه هرگاه ميآيا ميكرديم، ي ما در جوي كامال متفاوت زندگي ميداد؟ همهمهم هستم، را از وظايف به دور نگاه داريم چه روي مي

ي درجات پايين و باال، فرد مهم و فر معمولي نبود و در نتيجه آزادي پديد چنين نيست؟ ديگر مرجعي بر پايهه پديد آوريم، جوي سرشار از آزادي كه در آن گل و بسيار مهم است كه بتوانيم چنين جوي را در مدرس. آمدمي

آيد بينيد اعتماد زماني پديد ميعشق شكوفا گردد و در هر يك از ما احساسي آكنده از اعتماد پديد آيد؟ زيرا ميآيا هنگامي كه در خانه، پدر و مادرتان پيوسته به شما بگويند . كه احساس كنيم ايمن و در خانه خويش هستيم

كنيد؟ هرچه و چه نكنيد، اندك اندك تمامي اعتماد خود را از دست نداده و احساس ناآسودگي نمي چه بكنيد

109 

 

اگر . تان نادرست است، در آن پابرجا بمانيدشويد بايد بتوانيد بحث كنيد، بايد دريابيد اگر انديشهتر ميبزرگحتا اگر اين كار چيزي جز رنج، كنيد چيزي درست است بايد در آن باره ايستادگي و پافشاري كنيدحس ميهاي مادي و جز آن به ارمغان نياورد، و براي اينكه بتوانيد اين چنين كنيد مادام كه جوان هستيد بايد درد، زيان

.احساس كنيد كه كامال آسوده و ايمن هستيداران و پدر و ترانشان، از آموزگها از بزرگآن. ترسندكنند زيرا ميبيشتر جوانان احساس امنيت نمي

اي براي كنند كه محل سكوتشان واقعا خانه امن و آسودهترسند و بنابراين هرگز احساس نميمادرشان مي .استزيستن

هنگامي كه . گردداما زمان كه خود را در خانه خويش احساس كنيد، حال شگرفي در شما پديدار ميا ببنديد و در آنجا بدون مزاحمت و بدون اينكه مورد امر و توانيد آزادانه به اطاق خودتان برويد و در اطاق رمي

كنيد و آنگاه در اين حال است كه آغاز به فهميدن، شكوفا شدن نهي باشيد، تنها بمانيد كامال احساس امنيت مياين وظيفه مدرسه است كه ياريتان دهد تا خويشتن خويش را بر خود آشكار سازيد و . كنيدو باز شدن مي

.اي كه نتواند شما را در اين آشكارسازي ياري دهد، اصال مدرسه نيستمدرسهكنيد، در آنجا وجودتان از احساس شادماني و آسودگي هنگامي كه خود را در خانه خويش احساس مي

رساند وشما را به اين كار و يا بريد و كسي به شما آسيب نميشود و چون در امنيت به سر ميكاملي سرشار ميراستي شادمانيد دلتان زند، چنين نيست؟ هنگامي كه بهكند، ديگر از شما شرارتي سر نميار ناگزير نميآن كاما پديد آوردن احساس شادماني كامل در . خواهد به هيچكس آسيبي برسانيد و هيچ چيزي را نابود سازيدنمي

-آيند كه مدير، آموزگار و مربي شبانهه ميها با اين باور به اينجا، به مدرسشاگردان بسيار دشوار است زيرا آن

ها را تحت فشار خواهند گذاشت و بنابراين به همين سبب در ها امر و نهي خواهند كرد و آنروزي به آن .آيددلشان ترس پديد مي

و پدر، مادر . شودها مقام، بزرگ داشته ميايد كه در آنهايي به اينجا آمدهها و مدرسهبيشتر شما از خانه-آييد زيرا مقام را بزرگ ميبنابراين شما در حالي كه ترس به دل داريد به اينجا مي. مديرتان داراي مقام هستند

اما ما بايد در مدرسه جو راستين آزادي پديد آوريم و اين امر تنها هنگامي ميسر خواهد شد كه وظايف . داريدواست راستين آموزش درست آن است كه ياريتان دهد خ. بدون مقام بوده و در نتيجه احساس برابري پديد آيد

110 

 

خوش ترس و هراس نيست و احساس نادرست احترام به تا انساني سرزنده و حساس باشيد، انساني كه دست .مقام را ندارد

111 

 

13هاي فصل پرسش يابيم؟بريم ولي در درس خواندن نشاني از لذت نميها لذت ميچرا ما از بازي :پرسشعلت اساسي اين است . دانند چگونه تدريس كنندش بسيار ساده است زيرا آموزگارانتان نميدليل :پاسخ

-دانيد اگر معلمي رياضي، تاريخ و يا هر چيزي را كه درس ميشما مي. اي نداردو اين امر علت بسيار پيچيده

-را بر ديگران نيز مي دهد دوست داشته باشد، شما نيز به آن موضوع عشق خواهيد داشت، زيرا عشق تأثير خود

دان عاشق خواندن باشد و همه وجودش را وقف آن كند آيا اين دانيد؟ اگر موسيقيگذارد، آيا اين را نميكنيد كه خودتان نيز شود؟ شما احساس ميدهيد منتقل نمياحساس عشق وي به شما كه به او گوش فرا مي

-دارند؛ برايشان خستهن موضوع تدريس خود را دوست نمياما بيشتر معلما. دمايليد آواز خواندن را فرا گيري

كننده شده است و به صورت امري عادي درآمده است و ايشان ناگزيرند براي تأمين معاش به تدريس ادامه -توانستند چه دگرگوني گستردهدانيد كه آنان ميبودند آيا ميراستي عاشق تدريس مياگر آموزگارانتان به. دهند

هايتان عشق شديد و نه تنها به بازي و آموختن درسيتان پديد آورند و شما آدمياني بس شگرف مياي در زندگ- هايتان را به تپش واميشديد، زيرا عشق دلها، رودخانه، پرندگان و زمين نيز ميورزيديد، بلكه عاشق گلمي

.حالميان داشتيد نه ذهنيآموختيد و ذهني آفريننده ميداشت و شما، بسيار تندتر ميبه همين دليل بسيار مهم است كه به آموزگاران نيز آموزش دهيم و اين كاري بس دشوار است زيرا

اما در جوانان اين عادات هنوز به صورت پايدار درنيامده است؛ و . ها در وجودشان پايدار شده استعادات آنها، رياضي، تاريخ، نقاشي و آواز عاشق بازيراستي اگر شما حتا يك چيز را به خاطر خودش بخواهيد، هرگاه به

هاي خود پيشرفت خواندن باشيد، آنگاه درخواهيد يافت كه هوشمندانه سرزنده و هشياريد و در همه درسوجو و دانستن است، زيرا كنجكاو است؛ ها ذهن در اين صورت خواستار پرسگذشته از اين. كنيدبسياري ميبنابراين نه تنها شاگردان، بلكه . سازدخوش نيستي ميكنجكاوي را دستي نادرست آموزش اين اما شيوه

ها روزي به پايان خواهند آزمون. زندگي خود فرايند آموزش و فراگيري است. آموزگاران نيز بايد آموزش ببينند .ياموزيدتوانيد برسيد، اما آموختن پاياني ندارد و اگر ذهنتان هشيار و كنجكاو باشد، شما از هر چيزي مي

112 

 

گوييد هنگامي كه شخص مشاهده كند كه كاري نادرست است، آن كار نادرست شما مي :پرسشبينم كه سيگار كشيدن نادرست است، اما عادت سيگار كشيدن از من روزانه مي. خود كنار خواهد رفتخودبه

.افتدسرم نميران و همسايگانتان و يا كسان ديگري ساالن، پدر و مادر، آموزگاآيا هرگز به سيگار كشيدن بزرگ :پاسخها روز به روز و سال به ها به صورت عادت درآمده است، چنين نيست؟ آنايد؟ اين كار براي آنتوجه كرده

فهمند كه اسير عادتي بودن ميها از آن يبسيار. شونددهند و اسير اين عادت ميسال به سيگار كشيدن ادامه ميسازند، در برابر آن روند، خود را براي پرهيز از آن منضبط مييجه به جنگ آن ميچقدر ابلهانه است و در نت

اي بينيد كه عادت چيز مردهولي مي. آزمايندهاي ممكن را براي رهايي از شر آن ميكنند و همه شيوهمقاومت ميرت بيشتري است، عملي است كه به صورت خودكار درآمده است و شخص هرچه بيشتر به جنگ آن برود، قد

كشد، از عادتش آگاه گردد، اگر دقت كند كه چگونه دست در جيب اما اگر كسي كه سيگار مي. بخشدبه آن ميسازد و نخستين دهد، روشنش ميكند، آن را در دهانش قرار ميآورد پاكتش را باز ميكرده و سيگار را بيرون مي

كند بدون محكوم كردن آن و بدون اينكه بگويد چقدر ميزند؛ اگر هر بار كه همين روتين را تكرار پك را مي- اما اگر بخواهيد به. دهداي نميسيگار كشيدن بد است، به آن دقت كند، ديگر به آن عادت خاص نيروي تازه

راستي عادتي را ترك كنيد، بايد آن را بسيار بيشتر بررسي كنيد كه بدين معنا است كه بايد به اين مسئله توجه - اگر هر روزه در حاليكه مسواك مي. توجه استدهد يعني چرا ذهن بيچرا ذهن عادتي را پرورش مي كنيد كه

شود؛ اما اگر همواره با دقت بسيار مسواك كنيد و زنيد به بيرون از پنجره بنگريد، مسواك زدن شما عادت ميتي درنخواهد آمد كه آن را همه توجه خود را به آن معطوف نماييد، در آن صورت مسواك كردن به صورت عاد

.بدون فكر و به صورت روتين تكرار كنيدخواهد توسط عادت به خواب اين مطلب را مورد آزمايش قرار دهيد، مشاهده كنيد كه چگونه ذهن مي

شويم، كند، و هر چه پيرتر ميذهن بيشتر مردم همواره درون شيار عادات عمل مي. فرو رود و برآشفته نشودترسيد كه اگر هر آنچه شما از اين مي. ايدشما احتماال از هم اكنون به تعدادي از امور عادت كرده. دشوبدتر مي

خواهد ازدواج دهد، و اگر همانگونه كه پدرتان ميگويند نكنيد برايتان چه روي ميرا كه پدر و مادرتان ميي كند؛ و اگر از درون باريكهعمل مي ذهنتان از هم اكنون درون شيار عادتنكنيد، چه پيش خواهد آمد، پس

113 

 

شايد جسمتان . خوش فساديدعادت عمل كنيد، گرچه شايد اكنون ده و يا پانزده ساله باشيد ولي روحا دست .جوان و قامتتان استوار باشد اما ذهنتان گرانبار است

كند، از را كه چرا ذهن همواره در عادات زندگي مي بنابراين بسيار مهم است كه تماميت اين مسئلهترسد، ادراك وجو ميكند و از سؤال و پرسكند و همانند قطار خط خاصي را دنبال ميدرون شيار عمل مي

» .خواهم مو ريش بگذارم و عمامه بر سر كنمپدرم سيك است پس من نيز سيكم و مي«هرگاه بگوييد . كنيمي باال ها به گفتهي بريدن از سنتاي دربارهوجويي و بدون هيچگونه انديشهال و پرسهرگاه شما بدون هيچ سؤ

و تنها زماني كه همه اين . شويدي عادات ميعمل كنيد، در اين صورت همانند ماشيني خواهيد شد و بندهتان روزي نو است و مسائل را ادراك كنيد، ذهن تازه، جوان، فعال و زنده خواهد بود به طوري كه هر روزي براي

 .آوردتابد برايتان شوق و نشاطي ماندگار به ارمغان ميهر خورشيد بامدادي كه بر رودخانه بازميشويم؟ و چه چيزي تران ما جدي هستند، ما دچار ترس ميچرا هنگامي كه برخي از بزرگ :پرسش

قدر جدي باشند؟ها آنشود كه آنباعث ميايد كه جدي بودن به چه معنا است؟ آيا هيچگاه شما جدي ه انديشيدهآيا هرگز در اين بار :پاسخ

ما آرام و جدي هستيد نه جدي شاد، بشاش و خندانيد، يا اينكه لحظاتي هستك شهستيد؟ آيا شما همواره دلستند ما بايد دچار ترس شويم؟ ترها جدي هي موضوعي، بلكه فقط جدي هستيد؟ چرا هنگامي كه بزرگدرباره

-پسنديد؟ ميها چيزي در شما ببينند كه خودتان در خود نميترسيد كه آنعلت ترستان چيست؟ آيا از اين مي

- تر جدي دچار ترس ميفرد بزرگ انديشيم، ما اگر در حضور بينيد كه بيشتر ما در پيرامون اين موضوعات نمي

»ترسم؟چرا مي«پرسيم كه پردازيم و از خود نميوجو نميسشويم در اين باره به پرمثال هنگامي كه به . شايد علت جدي بودنتان بسيار سطحي باشد. حال ببينيم علت جدي بودن چيست

داريم و نگران آن هستيم، به ده مغازهمعطوف مي ي توجهمان را به خريد آنپردازيم، شايد همهخريد ساري ميجدي اصطالح شود كه بهگفته مي. كنيممختلف رفته و همه صبح را صرف ديدن ده نوع ساري مختلف مي

بعد شايد در مورد رفتن روزانه به معبد، . گوييم ولي اين جديت سطحي استهستيم و به اين كار جديت ميسره نادرست است، ها يكاي اينهمه، ولي ي گل در آنجا و بخشيدن پول به كاهنان جدي باشيمنهادن حلقه

پرستي جدي باشيد كه آن توانيد ميهناز طرفي شما مي. چنين نيست؟ زيرا حقيقت يا خدا در هيچ معبدي نيست .ي نادرست ديگري استنيز انديشه

114 

 

» .هند من، كشور من، خوب است يا بد است«پرستي چيست؟ اين احساس استكه دانيد كه ميهنآيا ميهاي گسترده عرفان است، بنابراين واالترين كشور گيتي انديشيد كه چون هندوستان داراي گنجينهيا چنين ميو

-پرستي را در جهان پديد ميكنيم، ميهناي شناسايي و احساس غرور ميهنگامي كه خود را باكشور ويژه. است

ها به خاطر ها نفر در اين مورد بسيار جدي هستند؛ آنپرستي، خدايي دروغين است، اما ميليونميهن. آوريممداران از جدي بودن افراد در اين ي رفتن به جنگ، كشتن يا كشته شدن هستند و سياستسرزمينشان آماده

.كنندجويي و سوءاستفاده ميمورد بهرهي جدي بودن به اما اگر در مورد معنا. توانيد در مورد موضوعات ساختگي نيز جدي باشيدپس شما مي

هاي دروغين سنجيده وجوي حقيقي بپردازيد، آنگاه در خواهيد يافت كه گونه اي جديت هست كه با كنشپرس-يابد كه ذهن نتيجه و پاياني را پيپذيرد، جديتي كه زماني هستي مياي شكل نميشود و در قالب ويژهنمي

.جويي نكند سرنوشت چيست؟ :پرسشترين كار جهان است، اما نگري در اين باره هستيد، پرسيدن سادهراستي خواستار ژرفآيا به :پاسخ

باشد كه مستقيما بر روي شما تأثير داشته باشد، به طوري كه شما در پرسشتان تنها زماني از معنا برخوردار ميي زيادي از مردم پس از اينكه سؤالشان را پرسيدند، ايد كه عدهآيا دقت كرده. مورد آن بسيار جدي باشيد

دهند؟ چند روز پيش مردي پرسشي را مطرح ساخت و سپس شروع به ي خود را در مورد آن از دست ميعالقهاش را به پرسش به كلي از دست اش پرداخت؛ او عالقهازه كشيدن، خاريدن سر و سخن گفتن با همسايهخمي

.راستي جدي باشيدي آن بهرح نكنيد، مگر اينكه دربارهكنم پرسشي را مطبنابراين پيشنهاد مي. داده بودبينيد اگر علتي برانگيخته گردد، بايد مي. اين پرسش كه سرنوشت چيست بسيار پيچيده و دشوار است

ها، چه آمريكاييان و يا چه هندوها خود اي از مردم چه روسهرگاه گروه گسترده. اي پديد آوردبه ناگزير نتيجهاند و تنها خود را براي براي جنگ آماده سازند سرنوشتشان جنگ است؛ هر چند كه بگويند خواستار صلحرا

اند كه جنگ هايي را به حركت وادار ساختهآنان علتسازند؛ دليل اين امر آن است كه دفاع از خويشتن آماده ميدر گسترش فرهنگ يا تمدن خاصي شركت ها ها مردم سدهبه همين طريق هنگامي كه ميليون. آوردرا پديد مي

هاي منفرد در آن گرفتار شده و خواه و اند كه انسانهايي را به جنبش و حركت درآوردهباشند پويش كرده

115 

 

باشند؛ و كل اين فرايند گرفتار و روفته شدن بر اثر جريان فرهنگ يا ناخواه بر اثر جريان ناگزير از حركت مي .ناميدتوان سرنوشت تمدن را مي

كه رغم آنگذشته از آن اگر پدرتان وكيل باشد و اصرار كند كه شما نيز وكيل شويد و شما نيز عليي ديگري هستيد، تسلي اصرارهاي وي شويد، در نتيجه سرنوشت شما آشكارا نيست كه وكيل خواستار پيشه

برايتان درست است اصرار ورزيد، كنيداما اگر از وكيل شدن امنتاع كنيد و در انجام آنچه احساس مي. باشيدراستي عاشق انجام آن هستيد، كاري كه شايد نوشتن يا نقاشي باشد و يا حتا نداشتن پول و گدايي كاري كه به

در . ايدايد و از سرنوشتي كه پدرتان برايتان در نظر گرفته بود بريدهكردن، در اين صورت از جريان بيرون رفته .چنين است مورد فرهنگ يا تمدن نيز

ي وسيلهدرستي آموزش يابيم، آموزشي كه مانع از نابودي ما بهبه همين دليل بسيار مهم است كه بههاي نژادي، فرهنگي و خانوادگي شويم، آموزشي كه ما را تبديل به ها شود و نگذارد غرق در جريان گروهسنت- شده حركت ميتعييني كه به طور خودكار و ماشيني به سمت هدفي ازپيشهاينهاي ماشيني نكند؛ انساانسان

.كنندايستد، پويش پرتوان گزيند و تنها ميكند و از آن جدايي ميانساني كه كل اين فرايند را ادراك مي

آورد؛ و اگر عمل ولي گسستن از دروغ و پيوستن به راست باشد، در آن صورت خود آن خويش را پديد مي .چنين مرداني از سرنوشت آزادند. شودمند، حقتيت ميش توانپوي

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

116 

 

انضباط فردي - 14فصل سازيم؟ آورند و يا ما خود را منضبط ميايد كه چرا ما را تحت انضباط درميآيا هرگز توجه كرده

والدين، آموزگاران و . ورزند كه انضباط حزبي رعايت گردداحزاب سياسي در سرتاسر پهنه گيتي اصرار ميچرا؟ و آيا . رفته و كنترل شويدكنند كه شما بايد تحت انضباط قرار گزد مياجتماع پيرامونتان همه به شما گوش

. دانم كه ما عادت داريم فكر كنيم كه انضباط الزم استراستي نيازي به ديسيپلين هست يا نه؟ من مياصال به- ي اخالقي و يا بر اثر تجربه خودمان اعمال ميي جامعه يا استاد معنوي يا برخي قوانين ويژهوسيلهانضباط يا به

مدار باشد و يا آرزومند است كه سياستدر پي پيشرفت است و خواستار ثروت بسيار مي طلبي كهمرد جاه. شودپس در پيرامون . آيدطلبي وي، به صورت ابزاري براي تحت ديسيپلين قرار دادنش درميبزرگي شود، همان جاه

ويد، شما بايد شما بايد در ساعات معيني بخوابيد و بيدار ش: گويند كه ديسيپلين ضروري استشما همه مي .درس بخوانيد، امتحان بدهيد، از پدر و مادرتان اطاعت كنيد و جز آن

حال ببينيم چرا بايد اصال تحت انضباط قرار گيريد؟ ديسيپلين چه معنايي دارد؟ بدان معنا است كه خود گويند هماهنگ كردن، در برابر ي خود را با آنچه ديگران مييد، چنين نيست؟ انديشهچيزي هماهنگ سازر با

ها را پذيرفتن، سر فرود آوردن در برابر روشي و نپذيرفتن برخي از اميال مقاومت كردن و برخي ديگر از آنو همه به معناي روي، نه به طور سطحي، بلكه تا ژرفاي ذهن، همه نوايي، سركوب، دنبالهروشي ديگر، هم

مداران، شاهان، وكال و ها و ساليان دراز است كه آموزگار، استاد معنوي، كاهنان، سياستانضباط است و سده .اند كه بايد انضباط در كار باشدزد كردهكنيم، به ما گوشاي كه در آن زندگي ميجامعه

توان در ط اصال الزم است و آيا نميپرسم و اميدوارم شما نيز بپرسيد كه آيا انضباپس من از خود ميپذير است و اين يك نكرد متفاوت امكاكنم كه رويسره متفاوت داشت؟ من فكر ميكردي يكاين مورد روي

مورد بينيد كه عموما اين امرمي. روبرو هستند ي جدي است كه نه تنها مدارس بلكه همه جهان با آنمسألهي قوانين اخالقي يا به دست گروهي وسيلهقبول قرار گرفته است كه براي برخوردار بودن از كارايي، فرد بايد به

سياسي، تحت انضباط درآيد و يا اينكه چنان تربيت شود كه همانند ماشين كارخانه به كار پردازد؛ اما همين .سازدخرفت مينوايي شخص، ذهن را كودن و فرايند انضباط به علت هم

117 

 

سازد كه نسبت به يك الگوي كند يا اينكه شما را ناگزير از آن ميحال ببينيم، آيا انضباط آزادتان ميآباد ماركسيسم باشد و يا برخي الگوهاي اخالقي و ديني نوايي پيشه سازيد حال چه اين الگو خوشآرماني هم

د؟ هنگامي كه هر گونه ديسيپليني دربندتان كرده و اسير شودگر؟ آيا انضباط هرگز شما را به آزادي رهنمون مي- سره متفاوت داست كه طي آن بينشي بهكردي يكتواند در اين رويزندان ساخته، آيا در چنين صورتي مي

توانيد تنها يك راستي ژرفناك را براي حل كردن مسئله انضباط، بيدار ساخت؟ يعني آيا شما در مقام فرد ميفهميد؟ به محض اينكه شما دوريال سه و اشيد يا دو و يا چندين تمايل متضاد؟ آيا منظور مرا ميتمايل داشته ب

مند رو خواهيد شد، چنين نيست؟ شما مايليد كه ثروتيا ده تمايل مختلف داشته باشيد، با مسئله انضباط روبهپنداريد كه اگر هاييد زيرا مياز آن زمان خواستار چشم پوشيدنباشيد و ماشين و خانه مناسبي داشته باشيد و هم

آيا شدني است كه به . كم داشته باشيد و يا هيچ نداشته باشيد، اين وضعيت مطابق با معنويت و اخالق استي وجودتان بي هيچ تضادي، يگانه باشد و بنابراين نيازمند انضباط نگردد؟ ي درستي تربيت شويد تا همهشيوه

گمان نيازي به دهد، بيداري از حس آزادي است و هنگامي كه اين يگانگي روي مييگانه بودن به معناي برخور .ي سطوح استزمان در همهيگانگي به معناي يكي بودن كامل هم. انضباط نيستآمد كه در آن ديديم، حالتي در ما پديد ميبينيد كه اگر از همان سرآغاز كودكي آموزش دست ميمي

تضادي چه در درون و چه در بيرونمان نبود، در اين صورت ديگر نيازي به اعمال اصال نشاني از هيچ گونهانضباط تنها . داديدبود، زيرا شما هر كاري را كامل، آزادانه و با تمام وجودتان انجام ميانضباط و اجبار نمي

يافته از شما انتظار هاي سازمانها و آيينمداران، حكومتسياست. زماني مورد نياز است كه تضاد در كار باشددارند كه تنها يك طرز فكر داشته باشيد، زيرا اگر بتوانند از شما كمونيست، كاتوليك كامل و جز آن بسازند، در

ايد و همانند ماشين نخواهيد بود، زيرا شما به سادگي به آن آرمان گراييدهساز اين صورت شما برايشان مسئلهها رويي دنبالهاما همه. ايدروي پيشه ساختهها نخواهيد داشت زيرا دنبالهعمل خواهيد كرد؛ ديگر تضادي با آن

.باشدنمي آفريننده نوايي صرفي است كه در آن نشاني از رهاييسوز است زيرا مكانيكي است، همهستيآغاز كودكي احساس امنيت كامل، احساس در خانه بودن را به توان در همان سرحال ببينيم كه آيا مي

اي پديد آورد كه در شما كشاكش اين كاره يا آن كاره شدن از ميان برخيزد؟ زيرا به محض اينكه در شما گونهجامد و براي چيره شدن بر اين ستيزه وجود انضباط انكشاكش دروني پديد آيد اين يا آن كاره شدن به ستيزه مي

درستي آموزش ديده باشيد در اين صورت هر آنچه بكنيد كنشي يگانه است؛ در حاليكه اگر به. ضروري است

118 

 

ي كه نشاني از يگانگي نباشد، انضباط بايد باشد، اما مادام. زيرا تضاد و در نتيجه كنشي اجباري در كار نيست .شودباط نابودكننده است زيرا ما را به آزادي رهنمون نميانض

يعني اگر من كاري را كه خود است، كاري را كه ذاتا . يگانه بودن نيازي به هيچ گونه انضباطي نداردمن راستي زيبا است انجام بدهم و آن را با تمام وجودم به انجام برسانم ديگر در درست است، كاري را كه به

كنم كامال خوب يا اگر هر آنچه من مي. امنوايي از كسي يا چيزي نپرداختهتضادي نيست و من صرفا به همهاي كمونيسم، بلكه تا ابد و تحت هر شرايطي خودجوشانه دست باشد نه درست بر اساس سنن هند و فرضيه

ي مدرسه است اهم داشت و اين وظيفهام و نيازي به انضباط نخودرست باشد، در اين صورت من انساني يگانهكنيد صرفا آنچه را آرزومند پارچه را پديد آورد، به طوريكه كاري را كه ميكه در شما اين احساس اعتماد يك

.باشد يانجام آن هستيد نباشد، بلكه اساسا خوب، درست و تا ابد حقيقاست؟ عشق ادارك آفريننده خويش را دانيد اگر عاشق باشيد نيازي به انضباط نيست، جز اين شما مي

ويژه در اي در كار نيست؛ اما عاشق بودن با چنين يگانگي كاملي بهآورد، بنابراين مقاومت و ستيزهپديد مياين . هنگامي شدني است كه شما احساس امنيتي ژرف داشته باشد و خود را در خانه خويش بدانيدجواني تنها

ستاد و شاگرد نسبت به هم اعتماد فراواني داشته باشند، در غير اين صورت راستي بدين معنا است كه ابهاي هرگاه ما بتوانيم اهميتكنش كامال يگانه. سوز همانند جامعه كنوني پديد خواهيد آورداي زشت و هستيجامعه

خواهيم توانست كنم كه نياز از انضباط است، ادراك كنيم، در اين صورت فكر ميرا بدون تضاد و در نتيجه بياما اگر صرفا دست به سركوب و مقاومت بزنيم، آنگاه آنچه . سره متفاوت و تمدني نو بنياد نهيمفرهنگي يك

سوز دادهاي هستيآور و رخهاي آسيبكنش سركوفته شده و ناگزير از سوي ديگر سر بر خواهد آورد و موجب .خواهد شد

از ديد من انضباط امري بسيار زشت . ه كل اين پرسش انضباط را ادراك كنيمپس بسيار مهم است كاما توقف صرف در همين جا و با چنين نظري، شايد اين . آفرين استنيست و نيستي است؛ زيرا اين اخالق

، انسان چنين نيست، بلكه برعكس. خواهيد، بكنيدتوانيد هر آنچه را كه دلتان ميتوهم را پديد آورد كه شما مياين تنها عشق است كه ما را به كنش درست رهنمون . دهدخواهد، انجام نميعاشق، هر آنچه را كه دلش مي

آورد، آن است كه عاشق شويم و بگذاريم عشق هر آنچه مي خواهد آنچه نظم را در جهان پديد مي. خواهد شد .بكند

119 

 

14هاي فصل پرسش دستان متنفريم؟چرا ما از تهي :پرسشراستي از پرسم، آيا بهكنم؛ تنها ميدستان متنفريد؟ من شما را محكوم نميراستي از تهيآيا به :پاسخ

دستشويد و با اين دليل است كه خود نيز شايد روزي تهيچنين است چرا؟ آيا به و اگر اين دستان متنفريد؟تهيآلود، كثيف و تصور بدبختي خويش در آينده، آن را رد مي كنيد؟ يا به اين دليل است كه شما از طبيعت چرك

- دلم نمي«گوييد نظمي، آشفتگي، ژوليدگي و كثافت مورد تنفر شما است، ميژوليده فقيران تنفر داريد؟ چون بي

نظمي را در دستي، ژوليدگي و بيآيا چنين نيست؟ ولي چه كسي تهي» .يچ كاري با فقيران داشته باشمخواهد هبينيد هايند؛ زيرا مياين جهان پديد آورده است؟ شما، والدين، حكومت و كل جامعه ما مسئول پديد آوردن آن

. ورزيممان، نه به زنده يا مرده عشق نميما نه به فرزندانمان، نه به همسايگان. كه ما هيچ عشق در دلمان نداريمها، و مصلحين هيچ يك در پي از ميان برداشتن اين همه مداران، كيشما در هيچ موردي عاشق نيستيم، سياست

. هاي كوچكي در اينجا و آنجا توجه دارندبنديها تنها به سرهمبختي و زشتي در اين جهان نيستند زيرا آنتيره .شدهاي زشت همين فردا ناپديد ميعشق بود، آنگاه تمامي اين پديدهاما اگر به راستي

دانيد هنگامي كه تماما دانيد كه عاشق بودن چه معنايي دارد؟ شما ميآيا عاشق چيزي هستيد؟ آيا ميعاشق چيزي باشيد و با همه وجود خود به آن عشق بورزيد، آن عشق احساساتي نيست، وظيفه نيست و به

ي چيزي يا كسي هستيد، عاشق والدين، باختهآيا با تمام وجودتان دل. شودمعنوي تقسيم نمي عشق مادي وبه همين دليل است كه بخش . كنم چنين باشددوستي، درختي و يا سگتان هستيد؟ آيا چنين است؟ من فكر نمي

انساني كه عاشق است جايي بينيد كه مي. اي از وجودتان را زشتي، تنفر و رشك و حسد فراگرفته استگستردهي اين مسائل سپري كنيم و دريابيم ما بايد به راستي وقتمان را با گفتگو پيرامون همه. براي مسائل ديگر ندارد

سازد، راه عشق دور ميگردد و ما را از شاههايمان ميچنين موجب آشفتگي ذهنكه چگونه چيزهايي را كه اينتنها كساني كه . توانيم آزاد و شادمان شويمكه عاشق باشيم است كه مي بر طرف سازيم؛ زيرا تنها هنگامي

گران و يا چند پارساي مداران، اصالحسياستنه –توانند جهاني نو پديد آورند شادند، ميعاشقند، سرزنده و دل .آرماني كه مدعي اين كارند

120 

 

ا است كه از سوي ديگر ناراستي، گوييد كه بدين معنشما از حقيقت، نيكي و يگانگي سخن مي :پرسشتواند بدون انضباط، درست، نيك و يگانه توانيد بگوييد كه چگونه ميبدي و چندپارچگي هست و حال آيا مي

بود؟تواند بدون اعمال خواهد بداند كه چگونه ميديگر مثال چون فرد حسود است، ميبه عبارت :پاسخ

كنم كه فهميدن خود پرسش بسيار مهم است زيرا كه پاسخ آن در انضباط از حسادت آزاد گردد؟ من فكر مي .خود پرسش نهفته است و جداي از آن نيست

خواهم همانند شما لباسيد و من نيز ميدانيد كه حسادت چه معنايي دارد؟ شما زيبا و خوشآيا ميكنم كه خواستار من به اين علت حسادت مي. كنمتوانم و بنابراين به شما حسادت ميلباس در بر كنم؛ اما نمي

.آنچه شما داريد هستم و مايلم با آنچه هستم متفاوت باشمهاي خواهم همانند شما لباسشوم؛ ميتوانم همانند شما زيبا باشم دچار حسادت ميمن از اينكه نمي

خواهد همانند شما و با ناخرسند بودن از آنچه هستم، دلم مي. پذير و مقام پرارزش داشته باشمخوب، خانه دلخواستم مانند شما باشم و آرزوي فهميدم، در اين صورت نميهايش را ميشوم، اما اگر ناخرسندي خود و علت

به عبارت ديگر اگر زماني آغاز به ادراك آنچه هستم بكنم، آنگاه هرگز خود را با ديگر . بكنمآنچه را داريد آيدكه من بخواهم خود را تغيير دهم و حسادت وقتي پيش مي. نخواهم كرد حسادتسنجم و با هيچكس نمي

در اين صورت حسادت كنار » خواهم آنچه را هستم ادراك كنممن مي«ويم همانند ديگري شوم، اما اگر بگ .آيدخواهد رفت؛ آنگاه نيازي به انضباط نخواهد بود و از ادراك آنچه هستم يگانگي پديد مي

-همه انديشمندان ما، آيين. باشيمورزند كه كارهمي آموزشمان، محيطمان و همه فرهنگمان بر اين اصرار

اي شدن به بينيم كه همان فرايند كارهاما اكنون مي. گويندهاي ورجاوندمان همه و همه همين را ميكتاب ها وخواهم خواهم آنچه را هستم ادراك كنم، ميمعناي حسادت است؛ يعني من از آنچه هستم راضي نيستم؛ و مي

اي شوم؛ و براي فهميدن هر آنچه خواهم كارهسنجم و چرا ميدريابم كه چرا همواره خود را با ديگري ميتضاد درون من تبديل به ادراك . آيدهستم نيازي به انضباط نيستو در فرايند اين ادراك، يگانه شدن پديد مي

.كند كه كامل و يگانه استگردد و اين به نوبه خود كنشي ايجاد ميخويشتن مي قدرت چيست؟ :پرسش

121 

 

سوز، هاي درونتوان از قدرت ميكانيكي، قدرت ماشينميان مي قدرت انواع گوناگون دارد، از آن :پاسخي آن و توان قدرت نهفته در يك درخت را كه موجب به جريان درآوردن شيرهمي. قدرت بخار و برق نام برد

قدرت عشق، قدرت تنفر، قدرت رهبري خودكامه، انديشي، قدرت روشن. شود، مثال زدپديد آوردن برگ مي .كشي از مردم، استادان و يا كشور نيز همه از انواع گوناگون قدرتندبهره قدرت

چنين نيست؟ روشن است كه نيرو در شكل برق، نور، نيروي اتمي و جز آن همه در ذات خود خوبند؛ گيرد تا خود چيزي به دست ودكامانه و متجاوزانه به كار مياما نيروي ذهن كه نيرهاي باال را در راه مقاصد خ

اي از كليسا گرفته تا سرگروه آييني رييس هر جامه. آورد؛ چنين نيروي تحت هر گونه شرايطي اهريمني استكند، فردي اهريمني است زيرا بدون اينكه بداند خود به كجا رهسپار كه قدرت خود را بر ديگران تحميل مي

ها ي اين امر نه تنها در مورد سازمان. كندآورد، كنترل و هدايت مين را تحت شكل خاصي درمياست ديگرا- زماني كه فرد آگاه و روشن باشد، نمي. كندگسترده، بلكه در مورد جوامع كوچك سرتاسر گيتي نيز صدق مي

.خواهد رهبري كند و بنابراين قدرتي نداردوالدين بر فرزندان، . چرا ذهن آدمي خواستار تسلط بر ديگران استبنابراين بسيار مهم است كه بفهميم شود و گسترش اين نيروي اهريمني در خانواده كوچك آغاز مي. شودزن بر شوهر و يا شوهر بر زن مسلط مي

تواند بدون و آيا فرد مي. ها، رهبران سياسي و مفسران آييني درآيديابد تا به شكل خودكامگي حكومتميكشي از آنان، بدون اينكه خواستار قدرت براي به قدرت و بدون تمايل به تحكم نسبت به ديگران يا بهره اشتياق

خود، گروه، ملت و پير و مرشدي باشد، زندگي كند؟ همه چنين اشكال قدرتي مخربند زيرا براي بشريت چيزي ي ديگران را بكنيم، اگر يم و مالحظهدر حاليكه اگر به راستي مهربان باش. آورندروزي به ارمغان نميجز سيه

عشق جاودانگي خويش است و هر جا كه . عاشق باشيم، اين پديده شگرفي است زيرا هنايشي جاوداني دارد .عشق باشد هيچ نشاني از نيروهاي اهريمني نخواهد بود

چرا در جستجوي شهرتيم؟ :پرسشايد؟ ما خواستار آنيم كه در مقام يك نويسنده، شاعر، نقاش، آيا هيچگاه در اين باره انديشيده :پاسخ

. كنيم نيستيمزيرا به راستي عاشق آنچه ميچرا؟ ؛مدار، خواننده و همانند آن، به شهرت دست يابيمسياست. هرگاه شما به راستي عاشق خوانندگي، نقاشي و سرايش شعر بوديد، برايتان مهم نبود كه مشهور هستيد يا نه

كنيم ي شهرت امري ظاهرفريب، ابلهانه و متبذل است و معناي چنداني ندارد؛ اما چون ما آنچه را ميآرزو

122 

 

آموزد كه آموزش كنوني ما فاسد است زيرا به ما مي. خواهيم خود را با شهرت غني سازيمداريم، ميدوست نمي .عمل شده است تر ار خودنتيجه كار مهم. كنيمي آنچه ميعاشق موفقيت باشيم نه شيفته

. نكردن خوب است نام بودن، عاشق كار خود بودن ولي تظاهرشما بايد بدانيد كه نهان ساختن نبوغ، گمكرد و موجب آن نخواهد شد كه اين كار شا را پرآوازه نخواهد . خوب است كه بدون نام نهادن مهربان باشيم

شما تنها انساني آفريننده هستيد كه . آيندتان نميمداران به در خانهاستسي. ها ظاهر شودتصويرتان در روزنامه .نامي با غنا و زيبايي بسيار همراه استبريد و اين گمنامي به سر ميدر گم

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

123 

 

ياريكاري و همهم - 15فصل ايم، چنين نيست؟ اما من ترديد ما تاكنون از مسائل گوناگوني، از مسائل گوناگون زندگي سخن گفته

ها به دشواري صورت هرگاه مسائل در ذهن ريشه كنند حل آن. دارم كه به راستي مايل به فهميدن مسائل باشيمكنند؛ و ها در آن ريشه ميشود كه آنسپس تبديل به زميني ميآورد و ذهن مسائل را پديد مي. خواهد گرفت

آنچه اساسي است آن است . كن ساختن آن بسيار دشوار خواهد بوداي در ذهن پا گرفت ريشههنگامي كه مسئله .ذهن خود، مسئله را مشاهده كند و اجازه رشد به آن ندهد

كاري -ي هممعناي واژه. كاري استه همرو است، مسئليكي از مسائل اساسي كه جهان با آن روبهكاري به معناي با هم كار كردن، با هم ساختن، با هم احساس كردن، و داشتن چيزي مشترك است چيست؟ هم

كاري با يكديگر ندارند و به سادگي و با اما مردم عموما تمايلي به هم. تا بتوانيم آزادانه با يكديگر به كار پردازيمها، ترس، تنبيهات و تشويقات آنان را كنند؛ و بنابراين القائات، تهديدطبيعي اين كار را نمي خرسندي و به طور

هاي جابر و خودكامه آدميان را حكومت. در سرتاسر دنيا وضع به همين صورت است. كندكاري ميوادار به همهاي كار را تسويه كرده و به اردوگاه كاري نكنيد شماكنند و اگر همكاري با يكديگر ميكارانه ناگزير به همستم

يا آرماني كه با دقت ساخته » كشور من«اصطالح متمدن با القاء مفهوم در كشورهاي به. دارنداجباري گسيل ميكاري با و پرداخته شده و در سطح وسيعي گسترش يافته است تا مورد پذيرش همگان قرار گيرد، شما را به هم

آبداي خيالي مطرح ما براي به ثمر رسانيدن طرحي كه كساني براي ساختن خوشدارند، يا شيكديگر وامياين . داردپس اين طرح، ايده و اتوريته است كه مردم را به كار با يكديگر وامي. كنيداند با يكديگر كار ميساخته

باشد كه بدين معنا ميكاري همواره متضمن پاداش و يا تنيه خوانند و اين گونه همكاري ميامر را عموما همشما همواره كار را به خاطر چيزي، به خاطر كشور، . اي ترس نهفته استكارياست كه در پشت چنين هم

.دهيدپيشوا، رهبر، حزب، خدا، استاد، صلح و يا پديد آوردن اين يا آن رفرم، انجام ميشما . با يكديگر كار كنيد ي خاصي،كاري آن است كه براي به دست آوردن نتيجهي شما از همايده

ايد، كار شدهبهاي براي برپا ساختن مدرسه كامل و يا هر چيز ديگري در سر داريد كه به خاطر آن دستايدهها متضمن اتوريته است، چنين نيست؟ همواره كسي هست همه اين. كاري الزم استگوييد كه همبنابراين مي

124 

 

براي انجام اين كار درست ما بايد «گوييد رست كرد، و بنابراين شما ميتوان كار دكه قرار است بداند چگونه مي ».كاري كنيمبا يكديگر هم

كاري نيست، بلكه شكلي از حرص و آز، ترس و اجبار اين هم. دانمكاري نمياما من آن را اصال همسميت نشناسد، برنامه كاري نكنيد، حكومت شما را به رپشت سر آن همواره اين تهديد هست كه اگر هم. استساله دچار شكست گردد، به اردوگاه كار اجباري گسيل شويد، كشورتان شكست بخورد و يا به هدف پنج

.پذير نخواهد بودكاري حقيقي امكانهمواره شكلي از القائات هست و در جايي كه القائات باشد، هم. نرسيدايم، نيم كه هر دو متقابال براي انجام آن توافق كردهديگر كار كبه اين دليل با همهرگاه من و شما صرفا

خصوص است نه با هم كار كاري نيست زيرا در چنان توافقي آنچه مهم است، انجام آن كار بهاين كار نيز هماي بسازيم، يا درختاني را با هم بكاريم، اما در اين من وشما ممكن است توافق كنيم كه پلي يا جاده. كردن

واره ترس عدم توافق هست، ترس از اينكه من كار مربوط به خودم را انجام ندهم و شما ناگزير به توافق هم .انجام همه آن شويد

كاري توان همپس هرگاه كار با يكديگر به علت برخي القائات و يا توافقات صرف باشدف آن را نمي .ز از چيز ديگري را در پي خواهد داشتهايي همواره به دست آوردن چيزي و يا پرهيخواند زيرا چنين كوشش

، خوشي با هم بودن و با هم كار كردن است، كاريهم. سره متفاوت استكاري از ديد من امري يكهمكنيد؟ كودكان خردسال آيا اين را ادراك مي. هاي زمينهخصوص بلكه كار در همهي بهنه كار كردن در زمينه

ها در هر موردي ايد؟ آنآيا به اين نكته توجه كرده. هم باشند با هم كار كنندمعموال داراي اين احساسند كه با خواهند كمك ها فقط ميها مسئله توافق يا عدم توافق، پاداش يا تنبيه مطرح نيست، آنبراي آن. كنندكاري ميهمساالن اما بزرگ. پردازندميها غريزتا و به خاطر خوشي با هم بودن و با يكديگر كار كردن به اين كار آن. كنند

دهم، اگر آن كار را نكني به تو اجازه سينما رفتن اگر اين كار را بكني آن پاداش را به تو مي«با گفتن اينكه ها عوامل مخرب اين سازند زيرا با اين گفتهي طبيعي خودجوش را در كودكان نبود مياين روحيه» .نخواهم داد

 .كنندكاري را ايجاد ميهمآيد، بلكه با احساس اي با هم، پديد نميكاري حقيقي با توافق صرف براي اجراي پروژهپس، هم

شود؛ به شرطي كه بتوان آن را به كار برد؛ زيرا در آن سرخوشي از با هم بودن و حس با هم بودن ايجاد مي .هاي فردي نيستها و ايدهاحساس، نشاني از خودخواهي انديشه

125 

 

كاري نكنيم و اين امر خود دانيم كه كي همكاري آشنا باشيم، ضمنا ميي همين شيوههنگامي كه با چن-ي ما بسيار ضروري است كه در خود اين روح همبراي همه آيا متوجه هستيد؟. نيز به همان اندازه مهم است

- كردنمان به همكاري به صورت طرح و توافقي صرف براي وادار كاري را بيدار سازيم زيرا در اين حالت هم

آيد، بلكه احساس شگرف با هم بودن، حس لذت در با هم بودن و كاري را با هم كردن آن هم كاري درنمياما همين انداهز هم مهم . اين بسيار مهم است. باشدپذير مياي از پاداش يا كيفر، بسيار دلبدون هيچ انديشه

خردي چون طلب بينباشيم ممگن است با رهبران جاهكاري نكنيم، زيرا اگر خردمند است كه بدانيم كي همپس . كاري كنيمآميزي دارند، همهاي توهمهاي بلندپروازانه و انديشههيتلر يا ديگر خودكامگان تاريخ كه طرح

كاري راستين توانيم آن را بدانيم كه از سرخوشي همكاري نكنيم؛ و تنها هنگامي ميما بايد بدانيم كه كهي هم .اشيمآگاه ب

شود با يكديگر كار كنيم به گفتگو در پيرامون اين مسئله بسيار مهم است زيرا هنگامي كه پيشنهاد ميبه عبارت ديگر » براي چه، چه كاري با يكديگر خواهيم كرد؟«احتمال قوي پاسخ آني شما اين خواهد بود كه

؛ و هنگامي كه كاري شودكار كردن مي تر از احساس با هم بودن و با همكاري كه قرار است انجام شود مهمكاري حقيقي در اين صورت هم. يابدآباد آرماني؛ اهميت اساسي ميقرار است انجام شود، طرح، مفهوم و خوش

اي بتواند ما را به يكديگر پيوندد؛ و اگر ايدهدر اين حال تنها ايده است كه ما را به هم مي. در كار نخواهد بودكاري، اين احساس سرخوشي از با هم بودن مهم است آن است كه در خويشتن روحيه هم پس آنچه. جدا سازد

جوانان خودجوشانه و آزادانه از بيشتر . اي از پاداش و كيفر، بيدار سازيمو با هم كار كردن را بدون هيچ انديشه .د نگرددخوش فساترانشان دستاين روحيه برخوردارند؛ به شرط اينكه اين روحيه به دست بزرگ

126 

 

15هاي فصل پرسششود پرهيز كنيم چگونه مي توانيم از هايي كه موجب نگرانيمان مياگر نتوانيم از موقعيت :پرسش

نگراني فكري آن آسوده شويم؟- پس ناگزيريد با آن روبرو گرديد، چنين نيست؟ براي رها شدن از شر نگراني شما عموما مي :پاسخ

كنيد و يا راه فرار خوانيد، راديو روشن ميرويد، روزنامه ميشما به معبد يا سينما ميكوشيد از مسئله فرار كنيد؛ گرديد، مسئله سر جايش اما فرار از مسئله آن را حل نخواهد كرد، زيرا هنگامي كه باز مي. كنيدديگري پيدا مي

رو نشويم؟هست؛ پس چرا از همان نخست با مسئله روبهشما نگران اين هستيد كه آيا خواهيد توانست در امتحانات قوب شويد . ستحال ببينيم كه نگراني چي

. مانيدهاي درازي را بيدار ميكشيد و شبترسيد كه قبول نشويد؛ براي قبول شدن مشقت مييا نه و از اين ميمن «گوييد بتوانيد بداريد شوند و ضمنا خود شما دوست مياگر قبول نشويد پدر و مادرتان از شما نااميد مي

. مانيدشما تا روز امتحان و تا زمان گرفتن نتيجه همچنان نگران مي» .امام، من در امتحاناتم قبول شدهموفق شدهتوانيد، چنين نيست؟ پس ناگزيريد كه با آن توانيد از مسئله فرار كنيد و از موفقيت بگريزيد؟ واقعا نميآيا مي

ايد، حاال يا ايد و نهايت كوششتان را كردهشويد؟ شما درستان را خواندهاما چرا اصال نگران مي. روبرو شويدترسيد و كمتر قادر به انديشيدن هر چه بيشتر نگران باشيد، بيشتر عصبي شده و بيشتر مي. شويدقبول و يا رد مي

توانيد به ا ميرسد، به خوبي قادر به نوشتن نخواهيد بود، تنهخواهيد بود؛ و هنگامي كه روز امتحان فرا مي .و اين چيزي بود كه براي خود من روي داد –ساعت بنگريد

اصطالح كند و پيوسته نگران آن است، اين حالت را بهاي را پي در پي مرور ميهنگامي كه ذهن مسئله. توان از شر دلهره رهايي يافتكنيم كه چگونه مي، چنين نيست؟ حال مشاهده ميخوانيمنگراني و دلهره مي

.پيش از همه اين امر بسيا رمهم است كه ذهن زمينه مناسب را براي پاگرفتن مسئله پديد نياورداند، دانيد كه ذهن چيست؟ انديشمندان بزرگ ساليان درازي را صرف آزمودن طبيعت ذهن كردهآيا مي

دان معطوف دارد، فكر آن نوشته شده است؛ اما اگر فرد همه توجه خود را بهاي زيادي را در پيرامون و كتابايد؟ هرآنچه تا كنون آيا هيچگاه به نظاره ذهن خويشتن نشسته. بود ذهن بسيار ساده شودكنم فهميدن چهمي

زد كرده اند، ايد، ياد همه تجربيات كوچكتان، آنچه را كه پدر و مادرتان و آموزگاران به شما گوشآموخته

127 

 

. دهندايد؛ همه و همه ذهن را تشكيل ميجهان پيرامونتان مشاهده كردهايد و يا در ها خواندهمطالبي كه در كتاباصطالح پارسايي را پرورش آموزد، ذهن است كه بهدهد، و ميكند، تشخيص مياين ذهن است كه مشاهده مي

در تازه ذهن تنها آنچه را كه. نهد و داراي تمايالت و ترس استها را با ديگران در ميان ميدهد، انديشهميهاي ژرفناك ناخودآگاه نيز هست كه در آن غرورهاي نژادي، گيرد، بلكه شامل اليهبيند در بر نميسطح مي

خانه شگرف به گيرد و اين نهانها را در بر ميذهن همه اين. هاي بسيار نهفته استها و ستيزهها، خواستانگيزه .شوداصطالح ناخودآگاه خوانده مي

گرم چيزي باشد، همانگونه كه مادري دلواپس فرزندان خويش، كدبانيي نگران خواهد سرحال ذهن ميمداري نگران محبوبيت و يا موقعيتش در پارلمان است؛ و ذهني كه گرفتار باشد هيچگاه اش و سياستآشپزخانه

تواند مسائل كنيد؟ تنها ذهن آزاد است كه چون سرزنده و تازه است مياي را حل كند، توجه ميتواند مسئلهنمي .را ادراك كند

باشد، به سان ناآرام است و پيوسته سرگرم چيزي ميبه مشاهده ذهن خود بنشينيد، خواهيد ديد كه چهاي كه تازه آموخته با آنچه قرارا است در آينده انجام شود و جز آن پيوسته آنچه كسي ديروز گفته، با نكته

اي خأل منظور من از آزادي ذهن ركود آن و يا گونه. نيست ذهن هيچگاه آزاد. سازدخويشتن را سرگرم ميمايه مادمي كه ذهن سرگرم است، چه اين مشغوليت مادي و يا معنوي باشد، چنين ذهني كوچك و كم. نيست

هر چند هم كه . تواند سرگرم آن باشداي را حل كند، تنها ميتوانيد مسئلهمايه هيچگاه نمياست و ذهن كم-تنها ذهني كه آزاد و سرزنده است مي. شودمايگي ذهن مياشد، سرگرم شدن بدان موجب كممسئله بزرگ ب

.د به حل مسئله پرداخته و آن را حل كندتوانايد، گاهگاي كه به آرامي در كنار رود و يا در اطاق خود نشسته. اما داشتن ذهن آزاد بسيار دشوار استخوانيم، پيوسته با فضاي كوچكي كه ما از آن آگاهيم و ذهنش مي خود را مشاهده كنيد، خواهيد ديد چگونه آن

-هاي بسيار انباشته شده است و به چيزي سرگرم است، حال چه آن ذهن كدبانويي باشد، يا ذهن بزرگانديشه

تواند رو شود، نمياي كه روبهمايه است و با هر مسئلهچنين ذهني كوچك و كم. كندترين دانشمند، فرقي نمياي تواند با هر مسئلهدر حاليكه ذهني كه آزاد است، چون از فضاي كافي برخوردار است، مي. حل آن بپردازد به

رو شده و آن را حل كند، زيرا چنين ذهني تازه و سرزنده است و با تازگي و نه با ميراث كهن يادها و روبه .كندآورد و آن را حل ميهايش، به مسئله روي ميسنت

128 

 

توانيم خود را بشناسيم؟چگونه مي :پرسششناسيد زيرا اغلب به تصوير خود كه در آينه منعكس شده است ي خود را ميشما چهره :پاسخ

- تان، بلكه هر آنچه مينه چهره –توانيد خويشتن را در آن بنگريد اي هست كه شما ميحال آينه. ايدنگريسته

توانيد هايتان همه و همه را ميها و ترسايتان، عالئق، خواستهكنيد، انگيزهانديشيد، هر آنچه احساس ميي ميان شما و والدينتان، آموزگاران، رود، درختان، زمين و رابطه: ي روابط استاين آينه، آينه. مشاهده كنيد

ا در آن توانيد خود راي است كه ميرابطه آينه. توانيد مشاهده كنيدهايتان را ميي ميان خود و انديشهرابطه-هنگامي كه خود را در آينه معمولي مي. خواهيد باشيد، بلكه آنچه را هستيد مشاهده كنيدبنگريد، نه آنچه را مي

ام را آيد زيرا آينه دقيقا چهرهنگرم شايد دلم بخواهد آينه مرا زيباتر نشان دهد ولي چنين چيزي پيش نميتوانم دقيقا به همين شويه نيز من مي. خود را فريب دهمتوانم و هم نميسازد همانگونه كه هست منعكس مي

كنم؛ مشاهده توانم مشاهده كنم كه چگونه با ديگران گفتگو ميمي. آنچه را هستم در آينه روابطم با ديگران ببينمبا كنم وليتوانند امكاناتي را در اختيارم قرار دهند، بسيار مؤدبانه صحبت ميكنم كه چگونه با كساني كه مي

ترسم ها ميهاي كساني كه از آنمن به گفته. گويمادبي سخن ميتوانند چنين كنند با تندي و بيكساني كه نميكاري خيزم اما وقتي كه خدمتها به پا ميشوند به احترام آنهنگامي كه اشخاس مهمي وارد مي. كنمتوجه مي

فهمم كه براي مردم احترامي دروغين روابط، من ميپس با مشاهده خويشتن در . كنمآيد به وي توجهي نميمي .ها كشف كنمها و كتابتوانم روابطم را با درختان، پرندگان، انديشهقائلم، چنين نيست؟ من همچنين مي

. ترين فرد هستيدترين مدارج دانشگاهي را گذرانيده باشيد، اما اگر خود را نشناسيد، ابلهشايد شما عاليبرداري صرف براي اگر خودشناسي نكنيد، يادداشت. ها باشدي آموزشف اصلي همهخودشناسي بايد هد

شايد بتوانيد از بهاگاوادگيتا، . اي براي زيستن خواهد بودموفقيت در امتحانات و يا گردآوري حقايق، راه احمقانهرا نشناخته باشيد همانند اوپانيشادها، انجيل و جز آن شاهد مثال بياوريد و نقل قول كنيد، اما مادامي كه خود

در حاليكه به محض اينكه شروع به شناختن هر چند جزيي خود، . كندها را بازگو ميطوطي هستيد كه تنها واژهديدن ناگهاني خود به صورت آنچه واقعا هست، آزمند، . اندازيدكنيد فرايند شگرف آفرينندگي را به كار مي

ديدن واقعيت بدون كوشش براي تغيير آن؛ اينكه دقيقا . اكتشاف استجو، خشمگين، حسود و ابله؛ يك ستيزهتوانيد هر چه بيشتر و بيشتر به ژرفاي درون از آنجا مي. انگيز استاي شگفتببينيد كه چه هستيد مكاشفه

.كران دنبال كنيد زيرا كه پاياني براي خودشناسي نيستو اين كار را تا بي رهسپار گرديد

129 

 

تواند آموزگارتان مي. كنيدسي شما آغاز به ادارك خدا، حقيقت و حالت جاويدان ميبه ياري خودشنادانشي را كه از استاد خويش فراگرفته به شما منتقل كند و شما شايد امتحانات را به خوبي بگذرانيد و مدركي

-د، هيچيك از دانششناسيي خود را در آينه ميهم بگيري و جز آن، اما بدون شناختن خود همانگونه كه چهره

شناسند به راستي از هوشمندي آموختگاني كه خود را نميدانش. هاي ديگر معناي چنداني نخواهد داشتبه همين دليل بسيار مهم است كه استادان، . دانند كه انديشيدن و يا زندگي چيستها نميبرخوردار نيستند؛ آن

كرد دل و ذهن خود را دان معنا است كه استادان بايد عملاين ب. خود، آموزش را به معناي واقعي آن فراگيرندخودشناسي سرآغاز خردمند . بشناسند و خويشتن را دقيقا همانگونه كه هستند در آينه روابطه مشاهده كنند

.گيردهاي آدمي را در بر ميدر خودشناسي همه هستي نهفته است؛ خودشناسي همه كوشش. است را بدون هيچ مشوقي شناخت؟توان خويشتن آيا مي :پرسشآيا براي اينكه خود را بشناسيد نيازي به مشوق، به كسي كه شما را وادار، تحريك و يا ناگزير به :پاسخ

دانيد كه شما مي. اين كار كند داريد؟ با دقت به پرسش توجه كنيد، پاسخ درست را خود كشف خواهيد كرداز آن حل شده است، چنين نيست؟ اما هنگامي كه ذهنتان اي را حالجي و بررسي كرديد نيميوقتي مسئله

پرسش اين است كه براي انجام . توانيد آن را كامال بررسي كنيداي باشد، نميمشتاقانه مشغول يافتن پاسخ مسئله خودشناسي آيا نبايد مشوقي داشته باشيم؟

د كه تشويقتان كند و به شما كنيد كه براي انجام خودشناسي بايد استادي داشته باشياگر احساس ميرويد، اين بدان معنا است كه به آن شخص متكي هستيد و در اين صورت هرگاه وي بگويد كه خوب پيش مي

اي متكي شويد گريزي از به محض اينكه به خاطر تشويق فردي يا انديشه. ايدروزي برود شما از دست رفته-در حاليكه اگر مشاهده كنيد كه جسدي را مي. اقعي نيستترس نيست و بنابراين چنين كاري اصال تشويق و

بينيد شخصي بسيار دارد؟ هنگامي ميبرند و يا دو نفر را در حال ستيزه ببينيد آيا اين شما را به انديشيدن وانميما افتند آيا در ششود چگونه همه به پاي وي ميكه وقتي فرماندارتان وارد ميكنيد طلب است و يا توجه ميجاه

زده باشد، چه بخشد؛ چه فروافتادن برگي خزانآورد؟ پس بنابراين هر چيزي به ما الهام ميواكنش پديد نميي اين نكات توجه كنيد بدين معنا است كه پيوسته در هرگاه به همه. اي و چه رفتار خود فرد باشدمرگ پرنده

ايد و آن شخص برايتان اين صورت از دست رفته حال آموختند؛ اما اگر كسي را در مقام استادتان برگزينيد درخصوصي روي نكنيد، استاد بهبه همين دليل بسيار مهم است كه از كسي دنباله. آيدبه صورت كابوسي درمي

130 

 

كند، از ها، از درختان، از زني كه باري گران بر دوش حمل مينداشته باشيد بلكه از هر چيزي، از رود، از گلتواند به شما اين آموزشي است كه كسي جز خودتان نمي. هاي خويشتن بياموزيدز انديشهاعضاي خانواده و ا

. وجوگر استپايان و ذهني پيوسته پرساين كار نيازمند توجه بي. ارزاني دارد و زيبيي آن در همين نكته است .شما بايد با مشاهده، با تالش، با شاد بودن و گريستن بياموزيد

توان در آن واحد هم بود هم تضادهايي كه در درون هر كسي هست چگونه ميبا اين همه :پرسش كاري به انجام رسانيد؟

خصوصي را در زندگي به انجام دانيد كه تضاد فردي چيست؟ هرگاه من نخواهم كار بهآيا مي :پاسخند راضي كنم در من رسانم و از سوي ديگر بخواهم پدر و مادرم را كه از من انتظار انجام كار ديگري را دار

حال من چگونه بايد اين تضاد را حل كنم؟ هرگاه موفق به رفع اين تضاد دروني . اي و تضادي هستستيزهي ما آن است كه خود را پس نخستين وظيفه. نشوم پديد آوردن يگانگي بودن و انجام دادن آشكارا شدني نيست

.از تضاد فردي آزاد سازيم-خوشي زندگيتان است و پدرتان ميوختن نقاشي هستيد زيرا كه نقاشي دلتصور كنيد كه خواستار آم

به پرداخت ادامه تحصيالتتان گويد كه شما بايد وكيل و يا بازرگان شويد زيرا در غير اين صورت وي حاضرده بينيد كه در شما تضادي پديد آمده است، چنين نيست؟ مادامي كه در دام تضاد فردي گرفتار شمي. باشدنمي

شما دست به . توانيد بينديشيد؛ پس بايد اين تضاد را رفع كنيد، شما بايد يا اين و يا آن كار را بكنيدباشيد، نميخوشي خود را بايد از دست كدام كار خواهيد زد؟ آيا تسليم نظرات پدرتان خواهيد شد؟ اگر چنين كنيد دل

داريد؛ و آيا اين كار موجب ايد كه دوستش نميپيوستهاي بدهيد، اگر چنين كنيد به اين معنا است كه به پيشهمتأسفم، براي من اهميتي ندارد «رفع تضاد خواهد شد؟ در حاليكه اگر در برابر پدرتان مقاومت كنيد و بگوييد

در اين صورت تضادي در كار نخواهد بود، و » .خواهم نقاش شوممن مي. كه گدايي كنم و گرسنگي بكشمبكنيد و شما همان كار را با تمامي خواهيد دانيد چه ميزمان خواهد شد، زيرا ميكاري كردن همبنابراين بودن و

سوزيد، در اين اما اگر وكيل و يا بازرگان شويد در حاليكه از حسرت نقاش شدن مي. وجودتان خواهيد كرد- روزي به سر ميدي و تيرهاي خواهيد بود كه در شكنجه، نوميصورت براي بقيه عمرتان انسان راكد و فرسوده

.سازدبرد و چون نابود شده است ديگران را نيز نابود مي

131 

 

كنيد پدر و مادرتان از شما انديشيدن درباره اين مسئله بسيار مهم است، زيرا همچنانكه رشد مييتان ي آينده براي حقيقيتان براي گزيش پيشهخصوصي خواهند بود، و اگر خواستهخواستار انجام وظايف به

اما اگر دريابيد كه عاشق انجام چه كاري . ي كشتارگاه خواهند كردروشن نباشد، شما را همانند گوسفندان روانهي وجودتان را وقف آن كنيد، در اين صورت تضادي در كار نيست و در اين حال بودنتان با آنچه هستيد و همه

 .كنيد يكي خواهد شدميي خويش را نسبت به اطر انجام كاري كه عاشقش هستيم وظيفهآيا اين درست است كه به خ :پرسش

پدر و مادرمان از ياد ببريم؟ي شگرف وظيفه چيست؟ وظيفه نسبت به كه؟ به والدين، حكومت و جامعه؟ منظورتان از واژه :پاسخ

راقبت كنيد و گويند كه اين وظيفه شما است كه وكيل شويد تا بتوانيد با شايستگي از آنان ماگر والدينتان ميخواهيد سانازايي شويد چه كار خواهيد كرد؟ سانازايي شدن در هندوستان كاري امن و مورد شما به راستي مي

ايد كنيد، مرد بزرگي شدهي پارسايي در بر ميزيرا هنگامي كه جامه. احترام است، شايد پدرتان با آن موافق باشدگر خواستار آن باشيد كه با دستان خود كار كنيد و نجاري ساده و اما ا. تواند روي آن تجارت كندو پدرتان مي

تواند آن را تان در كجا قرار دارد؟ آيا هيچكس ميهاي زيباي سفالين باشيد، وظيفهي طرحگري سازندهيا كوزهكنيد تا به شما بگويد؟ آيا نبايد خودتان در اين باره به دقت بينديشيد و همه پيامدهاي تصميم خود را مشاهده

كنم گزينش اين پيشه براي من كار درستي است و من در اين گزينش من احساس مي«اينكه بتوانيد بگوييد تان از شما خواستار انجام و صرفا با هر آنچه والدين و جامعه» .نهاستوار خواهم ماند چه والدين من بپسندند يا

ظيفه بينديشيد؛ ديدن دقيق آنچه درست است و در آن آن هستند موافقت نكنيد، بلكه در پيرامون پيامدهاي وروزي و مرگ تمام شود نيازمند هوشمندي، انديشه براي همه استوار ماندن حتا اگر به بهاي گرسنگي، تيره

كنيد وظيفه داريد، از پدر مالحظه كنيد اگر صرفا به اين علت كه فكر مي. بينشي بس عظيم و عشقي بزرگ استمالي كنيد؛ اين حمايت داد و ستد است و اهميت چنداني ندارد زيرا در آن نشاني از عشق و مادرتان حمايت

.نيستمن هر چند هم كه خواستار مهندس شدن باشم هرگاه پدرم مخالف باشد و به من كمك نكند، :پرسش

ي خود را عملي كنم؟چگونه خواهم توانست كه خواسته

132 

 

دس شدن اصرار ورزيد، هر چند هم كه پدرتان از خانه اگر شما در خواسته خود براي مهن :پاسخاي امكان تحصيل را فراهم سازيد؟ اگر وسيلهكنيد كه نخواهيد توانست از طريقي و بهبيرونتان كند آيا فكر مي

آقا، زندگي بس شگرف . ي آن باشيد گدايي خواهيد كرد، از دوستانتان ياري خواهيد گرفتباختهراستي دلبه. دهدانگيزي رخ ميخواهيد بكنيد روشن باشيد، رويدادهاي شگفتحض اينكه در پيرامون آنچه ميبه م. است

اما اگر از اينكه . كندشتابد، دوستي، خويشي، آموزگاري، مادربزرگي، كسي كمكتان ميزندگي به ياريتان ميزندگي هرگز به ياري . ايدكند، از كوشش بترسيد، در اين صورت از دست رفتهپدرتان از خانه بيرونتان مي

اين چيزي است كه من به «اما اگر بگوييد . شتابدشوند نمياي از روي ترس ميكساني كه صرفا تسليم خواستهاي آنگاه در خواهيد يافت كه پديده» گيري خواهم كردراستي خواستار انجام آن هستم و بنابراين آن را پي

رسيدن به آن دچار گرسنگي شويد، اما در عوض انساني ارزشمند شما شايد براي. دهدانگيز روي ميشگفت .خواهيد بود نه يك مقلد صرف و اين شگفتي آن است

دانم كه تنها ماندن به ويژه براي شما كه كنيد، كه بيشتر ما از تنها ماندن در هراسيم و من ميمالحظه ميدر اينجا كشور . كا و اروپا آزادي اقتصادي نيستجوانيد بسيار دشوار است زيرا در اين سرزمين بر خالف آمري

اما » بر من چه خواهد گذشت؟«گوييد شما مي. شوددچار تراكم جمعيت است و بنابراين هر كسي تسليم مي ربارب رد يتسار هب هك يماگنه .درك دهاوخ ناتكمك يسك اي و يزيچ هك تفاي ديهاوخ رد ،دينامب رادياپاگر .دباتشيم ناتيراي هب يگدنز و ديتسه »درف« كي امش تروص نيا رد ديزيخ اپ هب يمومع تساوخ

زا هناشوجدوخ و يناهگان فارحنا هك تسه شهج مان هب ياهديدپ يسانشتسيز رد هك ديناديم امش كي ،ديشاب هتشاك ار يلگ زا يصوصخهب هنوگ نآ رد و ديشاب هتشاد ياهچغاب رگا .دشابيم روناج اي و هايگ هنوگ يهنوگ ار ون يهنوگ نيا .تسا هدش افوكش هدشهتشاك يهنوگ اب توافتم هرسكي يلگ هك دينيبب دياش دادماب و .رددايم لوذبم نادب ياهژيو هجوت انغبباو دروآيم ماودت اس ديدج نوچ لگ نيا .دنناوخيم هتفايشهجف شگري مرما اراي شب و شما ر، ديدده جرخ هب تمشهاه نكاي ضحم هب .ستا يدهپد نيا ندانهم زين يگدنزن مكم رازيد ديسننپ ارا هيوهش نيا دياش امش .دباتشيم ناتيراي بهن گوناگو ياههيوه شب يگدنز. خواهد داد وير

بهع روش ثداوح ،ديناوخيما فراي رما زندگه شي كنگامما ها اشد،گي برسنيا گو شكاشك ي،ختكه بدباست كي رد بازي راتساخوما ،ميناوخارف ار يگدنز ميهاوخميما ن هك دينكيم هحظالم يلو .دنكنيدن مدا وير

133 

 

نينچ ،دنميرميل امك نييما رد د،نستي هامني ازر بتااسخوكه آنان يم وسته سكرين دوو ب نما يهقباسم ؟يستن

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

134 

 

نوسازي ذهن - 16 فصلي روشني پيچيده آن را در پارچه. شد تا سوزانيده شودبامداد ديروز من جسدي را ديدم كه برده مي

- در شگفتم كه يك كالبد بي .خوردبردند، تكان مياي كه آن را با خود ميكنندهبودند و با ريتم چهار مشايعت

خريد ولي ايد كه چرا زوال هست؟ شما موتور نويي ميانديشيده آيا هرگز بدان. جان چگونه تأثيري بر شما داردكنيد تا وجو نميشود؛ آيا بيشتر پرسبدن نيز بدين گونه فرسوده مي. شوداين موتور ظرف چند سال فرسوده مي

رسد ولي بيشتر ما داراي گردد؟ مرگ جسم دير يا زود فراميخوش فرسودگي ميدريابيد كه چرا ذهن نيز دستخوش چرا ذهن دست. فرايند پوسيدگي در آن قبال صورت گرفته است. اندهايي هستيم كه پيش از آن مردهنذه

كنيم و ارگانيسم زنده شود؟ فرسايش جسم قابل درك است زيرا ما پيوسته از آن استفاده ميپوسيدگي ميعواملي هستند كه جسم را دچار بيماري، تصادف، عمر دراز، غذاي بد و وراثت نامناسب همه. يابدفرسايش مي

اما چرا ذهن نيز بايد فرسوده، پير، سنگين و كودن شود؟. كنندفرسايش و مرگ مينگريد آيا پرسش باال هيچگاه از ذهنتان گذشته است؟ هر چند كه جسم جاني ميهنگامي كه به كالبد بي

يا هيچگاه اين پرسش برايتان پيش گردد؟ آخوش فساد ميميرد ولي آخر چرا ذهن دستخواه و ناخواه ميشود و ما اين فرايند را نه تنها در پيران بلكه در جوانان نيز بينيم كه ذهن به راستي دچار فساد ميآمده؟ زيرا مياي كه به راستي گرايد، شايد آنگاه به كشف پديدهبينيم كه چرا ذهن به فساد ميما مي. كنيممشاهده مي

ناپذير بود و از شايد سپس دريابيم كه زندگي جاوداني چيست، حياتي كه پايان. بيمنابودنشدني است دست ياي هيزم سوزانيده جنس زمان نيست، حياتي كه فسادناپذير بوده و برخالف كالبدي كه زوال يافته و برفراز پشته

.پذيردشود، هرگز فساد نميشده و خاكسترش به رودخانه پاشيده ميگرايد؟ آيا اكنون كه هنوز بسيار جوانيد و هنوز جامعه، والدين هن به پوسيدگي ميحال ببينيم كه چرا ذ

كاو داريد، هرگز در اين باره و شرايط محيطي ذهنتان را كند و كرخت نكرده است و ذهني تازه، مشتاق و كنجها ميرند، چرا برگمي ها هستند، چرا پرندگانخواهيد بدانيد چرا ستارهشما اكنون كه جوانيد ميايد؟ انديشيده. خواهد كه بسياري از چيزها را بدانيدآيد و خالصه دلتان ميريزند، هواپيماي جت چگونه به پرواز درميفرومي

ميرد، چنين نيست؟ ترس، بار وجو و ادارك در درونتان فروميولي به زودي شعله اين انگيزه حياتي براي پرسي شگرف حيات، اين شعله را در رو شدن با اين پديدها براي روبهها و نبودن ظرفيت در خود مگران سنت

135 

 

آميز، ترس از ي تند، يك ژست توهينايد كه چگونه يك واژهآيا دقت كرده. سازدوجود ما خاموش ميسازد، كه بدين معنا است كه ذهن از امتحانات، تهديد والدين، اين اشتياق را به سرعت در شما نابود مي

.شوديستاده و كودن و خرفت ميحساسيت بازابار گران گذشته شما را ناگزير . داردها شما را به تقليد واميسنت. علت ديگر كندي ذهن، تقليد است

نوايي احساس امنيت و آسودگي نوايي پيشه ساخته و خط جامعه را دنبال كنيد، زيرا ذهن در همسازد كه همميخوش آنكه دستتواند بيپيمايد و ميمسيري بدون اصطكاك راه مينمايد كه در كند و چنين احساس ميمي

ساالن پيرامون خود بنگريد، خواهيد ديد كه به بزرگ: ترين ترديد شود، به آسودگي عمل كندآشفتگي و كمآفرين صلحي مرگ آنان خواهان صلح و آرامشند، هر چند هم كه. خواهد كه ذهنشان برآشفته گردددلشان نمي

. سره با آن متفاوت استلي روشن است كه صلح حقيقي يكباشد؛ وواره با گيرد، همايد كه هنگامي كه ذهن در يك الگو و در مسيري روان قرار ميآيا هيچگاه توجه كرده

خواهد ذهن مي. كندالي، مثالي و مرشدي پيروي ميبدين روي است كه از ايدهشود؟ ميل به ايمني برانگيخته مي- هنگامي كه سرگذشت رهبران، قديسان و رزم. زندن برآشفتگي باشد، بنابراين دست به تقليد ميايمن و بدو

- ها بزرگخوانيد، آيا خوهان تقليد كردن از آنان نيستيد؟ نه اينكه آنهاي تاريخي ميآوران بزرگ را در كتاب

ن راه كه همانند آنان شويم، يكي از مردان و كوشش در ايمردان گيتي نيستند؛ بلكه اين غريزه تقليد از اين بزرگگذشته از آن جامعه افراد زيرك، . كندعوامل فساد است زيرا ذهن در اين حال خود را به يك الگو محدود مي

افتند و حتا شايد آن را از پسندد، زيرا چنان كساني در الگوي برپا شده جامعه جا نميهوشمندو انقالبي را نميكوشد ذهنتان را با الگوي خود سازگار سازد و به همين جهت است كه جامعه ميبدين روي .هم فروپاشند

.كندنوايي تشويق ميآموزش متعارف شما را به تقليد، پيروي و همتواند از عادت كردن تواند از تقليد بازايستد؟ به سخن ديگر آيا ذهن ميحاال ببينيم كه آيا ذهن مي

ي عادت ها رها سازد؟ ذهن خود زاييدهتواند خود را از بند آنت بوده است ميبازايستد و آيا ذهني كه اسير عادا- آيا ذهنتان مي. ي سنت و زمان است، زمان به معناي تكرار و تداوم گذشتهاست، چنين نيست؟ ذهن چكيده

ازايستد؟ تواند از انديشيدن برپايه ي آنچه بوده و آنچه خواهد بود كه در حقيقت همان فرافكني گذشته است، بنگري بسيار به بررسي اين تواند خود را از عادت و پديد آوردن عادت آزاد سازد؟ هرگاه به ژرفآيا ذهنتان مي

مسئله بپردازيد، در خواهيد يافت كه اين كار شدني است؛ و هنگامي كه ذهن، خود را بدون تشكيل عادات و

136 

 

وسازي كند، آنگاه تر و تازه، جوان و معصوم مانده و الگوهاي جديد و بدون بازافتادن به درون شيار تقليد، ن .كران خواهد بودبنابراين تواناي ادارك بي

اين فرايند . براي چنين ذهني مرگي نخواهد بود زيرا كه ديگر در آن نشاني از فرايند انباشتن نيستخوش پوسيدگي و دازد، دستپرباشد و ذهني كه به انباشتن ميي عادت و تقليد ميانباشتن است كه پديدآورنده

-ميرد، هيچگاه دستآورد و هر روز و هر دم ميپردازد و گرد نميشود، اما ذهني كه به انباشتن نميمرگ مي

بنابراين ذهن بايد در تمامي آنچه گرد آورده، در . كران استشود زيرا كه در حالت فضاي بيخوش نيستي نمي. جويي خود بدان تكيه كرده، بميردآنچه براي ارضاي حس ايمنيعادات، در معنويات تقليدي و در تمامي

اين مردن دم به دم در گذشته در ذهني زايشي . ي خويشتن نخواهد بودهرگاه چنين كند ديگر اسير قفس انديشهوج گام با مپذيرد و يا همسازد و بنابراين ديگر ذهن هيچگاه فساد نميآن را تر و تازه ميديگر پديد آورده و

.پيمايدتيرگي راه نمي

137 

 

16هاي فصل پرسش

گوييد تمرين كنيم؟توانيم آنچه را به ما ميچگونه مي :پرسشخواهيد آن را در زندگي روزانه خود به كنيد درست است و ميشنويد كه فكر ميشما چيزي مي :پاسخ

كنيد ولي چنين نيست؟ شما فكري ميكنيد شكافي هست، انديشيد و آنچه ميكار بنديد؛ بنابراين ميان آنچه ميانديشيد به كار بنديد پس ميان انديشه و كنش خواهيد آنچه را بدان مياما شما مي. دهيدكار ديگري انجام مي

توان آن انديشه را به توان پلي بر روي اين شكاف بست و چگونه ميپرسيد چگونه ميشكافي هست؛ سپس مي .كنش پيوند داد

خواهيد كنيد، چنين نيست؟ وقتي كه ميبه انجام كاري بسيار مشتاق باشيد، آن كار را ميحال، وقتي كه ها و امكانات انجام آن را مند هستيد بازي كنيد، شيوهفوتبال و يا هر بازي ديگري را كه به آن به راستي عالقه

كنيد چون مشتاق انجام را ميپرسدي كه چگونه آن را عملي سازيد، شما اين كار سازيد و هرگز نميفراهم مي .ي آن استي دل و ذهنتان شيفتهي وجود و همهآن هستيد، زيرا همه

شما . رسانيدكنيد ولي كار ديگري به انجام مياما در مورد ديگر ذهن زيرك شده است، شما فكري ميي آن چه كار دانم دربارهيپذيرم، اما نمفكرانه ميي بسيار جالبي است و من آن را روشناين ايده«: گوييدمي

كه بدين معنا است كه اصال مايل به انجام آن » .كنم، پس خواهشمندم به من بگوييد كه چگونه آن را عملي سازمخواهد خواهيد بكنيد آن است كه كنش را به تعويق بيندازيد، زيرا مثال دلتان ميآنچه را به راستي مي. نيستيد

و بنابراين شيوه پيشين » هر كس ديگري حسود است؛ چرا من نباشم؟«گوييد شما مي. حسادت كنيد و جز آناما اگر به راستي نخواهيد كه حسادت كنيد و واقعيت حسادت را همانند واقعيت خطر ما . دهيدخود را ادامه مي

پرسيد رت نميكبرا مشاهده كنيد، آنگاه از انديشه حسادت باز خواهيد ايستاد و اين پايان آن است؛ و در اين صو .كه چگونه از حسادت آزاد شويد

پس آنچه مهم است ديدن واقعيت هر امر است، نه اينكه چگونه آن را عملي كنيم زيرا اين بدان معنا » چه كار بايد بكنم؟«پرسيد خوريد نميهنگامي كه سر راه به مار كبرا برمي. بينيماست كه ما واقعيت آن را نمي

ي پيامدهاي حسادت اما شما هيچگاه همه. داريدفهميد و خود را از مار به دور ميا ميشما به خوبي خطر آن رايد؛ هيچكس هرگز در پيرامون آن به شما سخني نگفته است و با شما به ارزيابي ژرفناك را به راستي نيازمودهحسادت را مورد اند كه حسادت نكنيد، ولي شما هيچگاه طبيعتزد كردهبه شما گوش. آن نپرداخته است

138 

 

يافته بر اساس تمايل به ايد كه چگونه جامعه و همه مكاتب سازمانايد شما هرگز توجه نكردهارزيابي قرار ندادهنگري بررسي كنيد و واقعيت آن را اما به محض اينكه حسادت را با ژرف. اي شدن، ساخته شده استكاره

.ببينيد، حسادت از ميان بر خواهد خواستپرسشي است كه نسنجيده مطرح شده است، زيرا هنگامي كه به » چگونه اين كار را بكنم؟«پرسيدن

دانيد، باشيد، به آن خواهيد رسيد و به زودي چگونگي راستي مشتاق فهميدن چگونگي انجام كاري كه نميعملي رها شدن يخواهشمندم به من شيوه«اگر به راحتي نشسته باشيد و بگوييد . انجام آن را در خواهيد يافت

اما اگر آزمندي را با ذهني هشيار و بدون . به آزمندي خود ادامه خواهيد داد» زد كنيداز شر آزمندي را گوشي وجودتان را وقف آن كنيد، شما خود واقعيت آزمندي را در وجو كنيد و اگرهمهداوري پرسهيچگونه پيش

.د نه جستجوي راهي براي آزادي از آزمنديخواهيد يافت و اين واقعيت است كه آزادتان خواهد كرتوانيم اميال خود را كامال ادراك كنيم؟ چرا همواره موانعي در راه انجام چرا هرگز نمي :پرسش

كند؟ها به طور كاملي جلوگيري ميهايمان هست و از انجام آنخواستهرا بدون جستجوي نتيجه، بدون ي وجودتان اگر تمايلتان براي انجام كاري كامل باشد، اگر همه :پاسخ

مانع يا تضاد تنها . تقاضاي خرسندي، يعني بدون ترس؛ وقف آن كنيد در اين صورت مانعي در ميان نخواهد بودزماني پديدار خواهد شد كه اشتياقتان كامل نبوده بلكه چند پاره شده باشد؛ شما خواستار انجام كاري هستيد و

عالوه بر آن آيا . سيد و يا نيمي از وجودتان مايل به انجام كاري ديگر استتردر همان زمان از انجام آن مي .نيد تمايالت خود را كامال درك كنيد؟ متوجه هستيد؟ من مسئله را تشريح خواهم كردتواهرگز مي

ي جمعي ميان آدميان با يكديگر است، مايل نيست كه شما اشتياق كامل داشته باشيد جامعه كه رابطهشما مجازيد كه تمايالت مورد احترام جامعه . ر اين صورت مزاحم جامعه و خطري براي آن خواهيد بودزيرا دچون جامعه از افراد . طلبي و حسادت را داشته باشيد و اين كار از نظر جامعه كامال درست استجاه: مانند

-طلبي، اعتقاد و تقليد عليجاه كنند، حسادت،طلبي تشكيل شده است كه باوري دارند و تقليد ميحسود و جاه

شده جامعه مادامي كه تمايالتتان با الگوي پذيرفته. پذيرنداند؛ ميرغم اينكه همگي از ترس سرچشمه گرفتهاما به محض اينكه داراي اشتياق كاملي كه با اين الگو هماهنگ . هماهنگ باشد، شما شهروندي مورد احتراميد

شويد؛ بنابراين جامعه مواظب آن است كه مانع از اشتياق كامل شما ك مينيست، باشيد، براي جامعه خطرنا .آوردشود؛ اشتياقي كه نمود كل وجودتان است و بنابراين كنشي انقالبي پديد مي

139 

 

چنان انقالبي است كه جامعه آن را رد كنش بودن آن. سره با كنش شدن متفاوت استكنش بودن يككنش شدن چون با الگوي مورد پذيرش هماهنگ . داردكنش شدن معطوف ميكند و توجه خود را صرفا به مي

طلبي است، اما هر تمايلي كه خود را در كنش شدن كه شكلي از جاه. گيرداست مورد احترام جامعه قرار مياثر رو شده و بيچنين تمايلي دير يا زود با موانعي روبه. نمودار سازد، هيچگاه به استغناء دست نخواهد يافت

.زنيمهاي نادرستي عليه اين نوميدي دست به طغيان ميگردد و اين به نوميدي خواهد انجاميد و ما با شيوهميتر شويم در خواهيم يافت كه وجو در پيرامون اين پرسش بسيار مهم است زيرا هر چه بزرگپرس

اي از نوميدي هست و شما ي تيرههساي اگر هم ارضا شويم در آن. شودهيچگاه تمايالتمان به راستي ارضا نمياي شدن، مرد بزرگي، قديس بزرگي و اين و يا تمايل براي كاره. اي نهان داريداي بلكه نالهدر درونتان نه نغمه

باشد و آن آن كاره مهم شدن پاياني ندارد و در نتيجه استغنايي در كار نيست؛ تقاضاي ما براي بيشتر و بيشتر مياي شدن آزاد روزي و جنگ است، اما اگر كسي از همه تمايالت براي كارهي كينه، تيرهمهچنين تمايلي سرچش

كسي كه در . زمانبه راستي چنين است؛ حالتي بي. سره متفاوت داردباشد، حالتي از وجود هست كه كنشي يك .همان هستي وي استغنا است. انديشدستغنا نمياين حالت است بر اساس ا

كداميك از دو . دانندر خودم خرفت و كودن هستم ولي ديگران مرا هوشمند ميمن به نظ :پرسش ي ديگران را بپذيرم؟ديدگاه؛ نظر خودم يا گفته

اگر . حال بياييد به پرسش فوق با دقت و با آرامش گوش فرا دهيد، نكوشيد كه پاسخي بيابيد :پاسخگوييد در من اثر خواهد هستم، آيا آنچه ميشما بگوييد كه من هوشمندم ولي من به خوبي بدانم كه رفت

داشت؟ اگر من براي هوشمند شدن در تالش باشم، گفته شما بر من اثر خواهد گذاشت، چنين نيست؟ در اين اما اگر به اين نكته واقف شوم . شومگيرم و از اين گفته خوشحال ميصورت من تحت تأثير گفته شما قرار مي

دهد؟د با كوشش هوشمند شود، آنگاه چه روي ميتوانكه فرد خرفت هرگز نميگمان همچنان احمق باقي خواهم ماند، زيرا كوشش اگر من احمق باشم و بكوشم هوشمند شوم، بي

يك فرد ابله شايد بتواند خود را زرنگ نشان دهد، امتحاناتي را با . اي شدن جزيي از حماقت استبراي كارهخواهشمندم به . (ند، اما اين بدان معنا نيت كه حماقت وي پايان يافته استموفقيت بگذراند، كاري دست و پا كاما فرد به محض اينكه از خرفتي و حماقت خود آگاه شد، .) جويي نيستاين نكته توجه كنيد، منظور من عيب

140 

 

به جاي كوشش براي هوشمند شدن، آغاز به آزمودن و ادراك حماقت خويشتن كند، در آن لحظه است كه .مندي بيدار خواهد شدهوش

دانيد كه آزمندي چيست؟ آزمندي خوردن بيش از نياز، خود را در يك آيا مي. آز را در نظر بگيريدبا . تر از ديگران و جز آن استبازي بهتر از ديگران جلوه دادن، داشتن تملكات بيشتر، مثال ماشيني بزرگ

آزماييد كه به راستي د آزمند باشيد، پس آزمند نبودن را ميگوييد كه نبايي پيامدهاي آزمندي به خود ميمشاهدهي اما اگر آغاز به ادراك همه. توانيد از آزمندي جلوگيري كنيدابلهانه است زيرا با كوشش براي آزمند نبودن نمي

و هم ي دل و ذهنتان را در گرو دريافت واقعيت آن بگذاريد، آنگاه هم از آزمنديپيامدهاي آزمندي كنيد و همهدراين صورت شما به راستي انساني هوشمند هستيد زيرا شما نه به تقليد از آنچه . از ضد آن آزاد خواهيد شد

.ايدبايد باشد، بلكه به آنچه هست پرداختهپس اگر كودن و خرفت هستيد نكوشيد كه زرنگ يا هوشمند باشيد، بلكه آنچه را موجب خرفتي شما

آلي، همه و همه ذهن را روي از مثالي يا ايدهترس، الگو گرفتن از كسي، دنبالهتقليد، . ك كنيدارشود ادميانديشي هستيد، آيا ايستيد، ترسي نداريد و خود تواناي روشنروي بازميهنگامي كه از دنباله. سازدخرفت مي

گروه كساني كوشيد كه زرنگ باشيد به و ميترين انسان هستيداما اگر خرفت هستيد جز اين است كه روشن .اندخواهيد پيوست كه در كوشش براي هوشمند شدن، خرفت مانده

كنيم؟چرا ما سركشي مي :پرسشايد، در اين صورت اين اگر اين پرسش را در زماني از خود بپرسيد كه دست به سركشي زده :پاسخ

پرسيد كه چرا اما هنگامي كه مثال خشمگين هستيد هرگز از خويشتن نمي. پرسش اهميت خواهد داشتچون . كنيدايد، چنين نيست؟ تنها پس از برطرف شدن خشم است كه از خود اين پرسش را ميخشمگين شدهي در حاليكه اگر در لحظه» .شدمبايست كه خشمگين ميچه احمقانه، من نمي«گوييد ايد ميخشمگين بوده

مون آن بينديشيد؛ اگر در هنگامي كه بحران در روي دادن خشم بدون محكوم كردن آن به آن آگاه باشيد، در پيراباشيد، آنگاه خواهيد ديد كه خشم با چه سرعتي رنگ » در صحنه«دهد با همه وجود خود ذهنتان روي مي

.خواهد باختشوند و بايد هم باشند زيرا آكنده از انرژي، سرزندگي، و تحرك خصوصي سركش ميبچه در سنين به

كنيد كه اين پرسش به راستي بسيار پيچيده است، زيرا اما مالحظه مي. صورتي نمود يابندها بايد به هستند و اين

141 

 

ي عواملي كه اگر همه. خوابي و يا احساس عدم امنيت و جز آن باشدسركشي شايد به علت غذاي نامناسب، بيبديل خواهد شد اندركارند به خوبي فهميده نشوند، در اين صورت سركشي كودكان در جامعه به شورش تدست

.زيرا در آن جامعه هيچ مفري براي كودكان نيست-هايي هستند كه دست به هرگونه كار نادرستي ميها بچهدانيد كه كودكان خطاكار كه هستند؟ آنآيا مي

ي حيات ها را براي فهميدن كل مسئلهاند، زيرا كسي آنها در درون زندان جامعه دست به شورش زدهزنند؛ آناند و بسياري از آنان از هوشمندي شگرفي برخوردارند و شورششان ها بسيار سرزندهآن. رده استكمك نك

. است» ها را ادراك كنيمنوايي ترسناك فراتر رفته و آنبه ما كمك كنيد كه از اين اجبار و هم«طريقي براي گفتن نيازمند است، از اهميت فراواني آموز به آموزش بدين روي اين پرسش براي آموزگار كه خود بيش از دانش

.باشدبرخوردار ميگويد گويد كه اين عادت بدي است، ولي ديگري ميآموزگاري مي. من به نوشيدن چاي معتادم :پرسش .كه اشكالي ندارد-داوريها از پيشي ديگران را كنار بگذاريد، زيرا شايد اين گفتهكنيد؟ فعال گفتهشما چه فكر مي :پاسخ

ي پسر نوجواني كه مدتي است به نظر شما درباره. ان سرچشمه گرفته باشد و به پرسش گوش فرادهيدهاي آنچيزي، مثال نوشيدن چاي، سيگار كشيدن، رقابت در خوردن و جز آن معتاد شده است چيست؟ معتاد شدن

داني نداشته باشد، انساني كه هفتاد، هشتاد سال از سنش گذشته است و يك پايش لب گور است شايد ايراد چن شسرپ ؟تسين نينچ ،تسا كانتشحو رايسب يزيچ هب ناتدايتعا واما شما تازه در سرآغاز راه زندگي هستيد

.ريخ اي ديشونب ياچ ايآ هكنيا هن تسا نيا مهم رد رگا .تسا هدش ناتسروگ راپسهر تروص نيا رد ناتنهذ ،ديدش يزيچ هب داتعم يتقو هك دينيبيم

.تسا هدش داسف و يشاپورف راچد ناتنهذ تروص نيا رد ديشيدنيب ناتستورپ و يكلوتاك ،تسينومك ،ودنه ماقم ،ديشيدنايم ياهژيو يهويش بها چر، يدادهش صيخات ادع يراسا چر هك هراب نيا رد و دشاب رايشه ناتنهذ رگا اما .فتگ سخپا راگيس اي نديشون ياچ يوناث سشپر هب ناوتيمي دگسا هبت ورص ينا در ،ديزادرپب وجوسرپ هب

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

142 

 

رود زندگي - 17فصل آن را . ايدهايتان به بركه دراز و باريكي كه در كنار رودخانه است، توجه كردهدانم آيا در گردشنميرودخانه با ژرفا و پهنايش پيوسته جريان دراد و . اين بركه به رودخانه متصل نيست. گيران كنده باشندبايد ماهي

كدر و پوشيده از كف است زيرا به زندگي رودخانه پيوسته نبوده در آن ماهي آبش زالل است، اما اين بركه .اين بركه راكد است ولي رودخانه ژرف، سرشار از حيات و سرزندگي، به تندي جريان دارد. نيست

اي كوچك و به دور ها براي خود بركهكنيد كه آدميان نيز همانند اين بركه باشند؟ آنحال آيا فكر نمي-ميرند و اين ركود و فساد را زندگي ميي حقير راكد شده و مييان تند حيات، برپا سخته و در اين بركهاز جر

خواهد برخي از اميال همواره باقي بمانند و به عبارت ديگر ما خواهان حالتي دايمي هستيم؛ دلمان مي. خوانندمان در كنيم و خود و خانوادهدال حقيري ميما گو. ها هيچ پاياني نداشته باشندها و خوشيآرزومنديم كه لذت

ما . ها، خدايان و اشكال گوناگون پرستش خود را حفظ كنيمها، ترسها، فرهنگطلبيجاهگيريم تا آن سنگر ميكند و بندد، حياتي كه دايمي نيست و پيوسته تغيير ميميريم و حيات از ما رخت برميدر آنجا اندك اندك مي

.فايي شگرف دارد و آنچنان سرشار از زيبايي و سرزندگي استتندي، پويش و ژرايد، صداي سيالن آب و صداي عبود جريان ايد كه هنگامي كه آرام بر كرانه رود نشستهآيا توجه كرده

اما در بركه . تر هستتر و ژرفآسا و گستردهشنويد؟ در آن همواره احساس جنبش و پويشي شگفتآن را مييابيد كه اين همان و اگر نيك بنگريد، درمي. اني از پويش نيست و آب آن راكد و ايستا استحقير هيچگاه نش

- ما اين زيستن بركه. هاي حقير زيست به دور از پويش زندگيبركه: چيزي است كه بيشتر ما خواهان آن هستيم

هاي يباني از آن انگارهپردازيم و به منظور پشتاي را درست پنداشته و براي توجيه آن به ابداع فلسفه ميبرآشفته شويم زيرا آنچه در پي آن خواهد مينما دلمان . ايماجتماعي، سياسي، اقتصادي و مكتبي پديد آورده

دانيد كه جستجوي دوام و ثبات چه معنايي دارد؟ بدين معنا است كه آيا مي. هستيم احساس دوام و ثبات است .بخش نيست تا سر حد امكان به سرعت پايان يابدافته و آنچه لذتبخش همواره ادامه يآرزومنديم امور لذت

ما در روابطمان و در . ما خواهان آنيم كه ناممان پرآوازه گردد و از طريق خانواده و تملكات ادامه يابد هايمان نياز به حس ثبات داريم كه بدين معنا است كه ما در اين بركه ايستا و راكد در جستجوي حياتيفعاليت

143 

 

اي خواهد كه در آنجا هيچگونه تغيير واقعي روي دهد، بنابراين جامعهپايدار و پيوسته هستيم؛ ما دلمان نمي .ايم كه ثبات و تملكات، نام و شهرت را برايمان تضمين كندساخته

هاي زندگي، همانند همه پديده. بينيد كه زندگي هركز اين چنين نيست؛ زندگي ثبات نداردولي ميريزند، ناپايدارند، هيچ چيز پايدار نيست و همواره دگرگوني و مرگ در كمين يي كه از درختان فروميهابرگايد؟ چقدر زيباست؟ همه است نگريسته آيا هرگز به درخت عرياني كه در زير آسمان آبي سر برافراشته. استهايش همه برگ. اي نهفته استها از پيرامون تنه آن گسترش يافته و در اين عرياني شعري و ترانهشاخه

رسد، ديگرباره درخت را هنگامي كه بهار فرامي. اند و درخت براي زايشي ديگر بيوسان بهاران استفروريخته .ي زندگي استريزند و اين شيوهپوشاند كه باز در خزان فروميهاي بسيارش، ميبا موسيقي زمردين برگ

- ها، سنن، جامعه و معنويات حقير خود چسبيدهدودستي به بچهما . ولي ما خواستار چنين چيزي نستيم

ترسيم كه در پي ما مي. ايم زيرا كه خواستار تداوم و ثبات هستيم و به اين دليل است كه از مردن هراس داريماما زندگي شبيه آنچه ما خوهان آنيم باشد، نيست؛ زندگي . شناسيم از دست بدهيممرگ چيزهايي را كه مي

شوند شوند و يا با توفان نابود ميشوند، درختان بريده ميها آب ميميرند، برفپرندگان مي. ايمي نيستهرگز دما خواستاريم كه پست و مرجعيتي . سازد، هميشگي باشدولي ما خواهان آنيم كه آنچه خرسندمان مي. و جز آن

. زنيمبه همان صورتي كه هست سرباز مي ما در حقيقت از پذيرفتن حيات. كه بر مردم داريم ادامه داشته باشدگر است و همواره در جنبش است، همواره جستجوگر و كاوش: حقيقت اين است كه زندگي همانند رود است

گذارد چنين چيزي بينيد كه ذهن نمياما مي. كنداز بسترش لبريز شده و با آبش در هر رخنه بستر نفوذ ميستن در حالت غيردايمي و نبودن ايمني خطرناك و همراه با ريسك است؛ بيند كه زيذهن مي. برايش روي دهد

هاي سياسي و اجتماعي، يافته، ديوار انگارهكشد، ديوار سنت، مكتب سازمانبنابراين به دور خود ديوار مي ايم همه و همه در درون اين ديوار و بدور ازخانواده، نام، تملكات و معنويات حقيري كه در خود پرورده

كوشد كه به درون اين ديوارهايي كه در وقفه ميزندگي پويا و ناپايدار است و بي. جريان حيات قرار دارندخدايان درون حصار فوق همه . ها را فروكوبدها چيزي جز آشفتگي و بيچارگي نيست، نفوذ كرده و آنپشت آن

در حاليكه . ها استزيرا حيات در فراسوي آنها معناي چنداني ندارد، هاي آنها و فلسفهدروغين بوده و سرودهها و دانش را بر دوش ندارد، براي ذهني كه بدون ها، انباشتهبراي ذهني كه بدون حصار است و بار اندوخته

چنين ذهني در . اي شگرف استپويد، تنها براي چنان ذهني است كه حيات به راستي پديدهايمني راه مي

144 

 

ولي بيشتر ما خواهان جايي براي آرميدن هستيم؛ . ا زندگي آرام و قرار نداردحقيقت، خود زندگي است؛ زيرما در طلب ثباتيم و فرهنگي بر . ها بسيار مهمندپنداريم كه اينخواهيم و ميخانه كوچكي، پستي و عنواني مي

ت بلكه صرفا پردازيم كه نه تنها خداي حقيقي نيسپايه اين در خواست پديد آورده و به ابداع خداياني ميشود؛ و همانند خوش ركود ميذهني كه در پي ثبات است به زودي دست. هاي خود ما استفرافكن خواسته

تنها ذهني كه بدون ديوار، بدون پايگاه، بدون مانع و . گرددبركه كنار رود به زودي گنديدگي و فساد انباشته ميده و تازگي جاودانه داشته باشد زيرا كه آفرينندگي را در تواند سرشار از شادماني بوبدون جاي آرامش است، مي

-تازد، گسترشچنين ذهني كامال به همراه زندگي در پويش و جنبش است، همواره به پيش مي. خويشتن دارد

.گر استيابنده و كاوشها چزيي از آموزش حقيقي ها را بفهميد زيرا همه اينكنيد؟ شما بايد اين گفتهآيا سخنان مرا ادراك مي

شود و روابطتان با جهان همسايگان و است، زيرا هرگاه اين سخنان را ادراك كنيد، كل زندگيتان دگرگون ميجويي خرسندي خويشتن، چيزي اگر با دريافتن اين امر كه پي. همسرتان معنايي كامال متفاوت خواهد داشتبه . ، ديگر نخواهيد كوشيد كه خود را با هيچ چيزي ارضا كنيدجز اندوه و درماندگي به ارمغان نخواهد آورد

هرگاه . همين جهت بايد همه اين امور را از آموزگارانتان بپرسيد و در ميان خود در اين باره به بحث بپردازيداين سخنان را ادراك كنيد، آنگاه آغاز به ادراك حقيقت شگرف چگونگي حيات خواهيد كرد و در اين ادراك

هاي اما كوشش. ها خواهد انجاميدكه زيبايي و عشقي بزرگ نهفته است و اين ادراك به شكوفايي نيكي استزماني كه ذهن در . ذهني كه در پي بركه ايمني و ثبات است، آن را تنها به تاريكي و فساد رهنمون خواهد شد

ا حقيقت، خدا و هر چيز ديگري ام. هراسداين بركه مستقر شود، از ريسك كردن، جستجو كردن و اكتشاف مي .در اين راستا، فراسوي اين بركه قرار دارد

دانيد مذهب چيست؟ مذهب در انجام نيايش و اجراي مناسك و در پرستش خدايان پنداري و يا آيا ميتوان آن را در معباد و كليساها جست، در خواندن انجيل و گيتا نيست، شود، نميهاي سنگي خالصه نميپيكره

ها را آيد و هيچيك از اينر تكرار نامي مقدس و يا در پيري از ديگر پندارهاي ابداعي بشريت به دست نميد .توان به راستي مذهب خواندنمي

در چنين حالي . دين احساس نيكي و آن عشقي است كه همانند رود سرزندگي و پويش جاودانه داردديگر اصال جستجويي در كار نيست؛ و اين پايان جستجو، رسد كه در آناي فرامييابيد كه لحظهشما درمي

145 

 

اين پديده همانا جستجوي خدا، حقيقت و احساس كامل خوب بودن . سره متفاوت استاي يكسرآغاز پديدهو اين . اي فراسوي ابداعات و ترفندهاي ذهن استاست نه پرورش خوبي و انسانيت، بلكه جستجوي پديده

بريد و در واقع خود آن هستيد و اين همانا ي سرشار از آن داريد و در آن به سر ميبدان معنا است كه احساسي خود را رها ساخته و به رود اما زماني قادر به اين كار خواهيد بود كه بركه حقير ساخته. مذهب حقيقي است

آسا به تيمار و ي شگفتيابيد كه زندگي به گونهآنگاه در اين حال درمي. پرجوش و خروش حيات بپيونديدزندگي هر جا كه راه بپيمايد شما را به همراه خود خواهد برد، زيرا كه جزيي از . پرستاري شما برخواهد خاست

.مشكلي نخواهد بود و اين همانا زيبايي حيات است برايتانآن هستيد؛ در اين صورت ديگر امر و نهي مردم

146 

 

17هاي فصل پرسش يم؟چرا از مرگ هراس دار :پرسشكنيد كه پرنده با افتد از مرگ هراس دارد؟ آيا فكر ميكنيد كه برگي كه بر زمين فروميآيا فكر مي :پاسخ

شود؛ اما نگران مرگ نيست؛ رو ميرسد پرنده با آن روبهكند؟ هنگامي كه مرگ فراميترس از مرگ زندگي ميآيا . سرايي، پرواز و يا سرخوشي پرواز استزيرا به شدت مشغول زيستن، شكار حشرات، النه ساختن، نغمه

- گون و در حاليكه پرهايشان گشوده است و بال نميهرگز پرندگان را در اوج پروازشان در بلنداي آسمان نيل

! برندها از اين حال بسيار لذت مينمايد كه آنچنين مي. بردها را با خود ميدر اين حالت باد آنايد؟ زنند ديدهها اين نگراني در آن. رسندها به پايانشان مياي نيست، آناگر مرگ فرارسد مسئله. مرگ نيستند ها نگرانآن

كنند، چنين نيست؟ اين ما آدميان هستيم كه دم زندگي ميبهها دموجود ندارد كه چه پيش خواهد آمد؛ آنجا است؟ ما در حال مردنيم، زندگي اشكال كار در اين. كنيمهمواره دلواپس مرگيم، زيرا ما به رساتي زندگي نمي

.پيران لب گورند و جوانان نيز خيلي از آنان دور نيستند. كنيمنمي-ها و آنچه را گرد آوردهترسيم دانستگيكنيد كه دلهره ما از مرگ به اين علت است كه ميمالحظه مي

ترسيم كه آنچه را ت دهيم از اين ميترسيم كه زن يا شوهر، فرزند و يا دوستي را از دسما مي. ايم از دست دهيمتوانستيم پس از مرگ هر آنچه را از دوستانمان، متعلقاتمان، اگر مي. ايم از دست دهيمايم و انباشتهآموخته

معنوياتمان و شخصيتمان داريم به همراه خود ببريم، ديگر ترسي از مرگ نداشتيم، چنين نيست؟ به اين سبب ما . رو شدن با چنين واقعيتي ناگوار استبراي ما روبه. كنيمگ و پس از آن ابداع ميهايي پيرامون مركه انگاره

علت پيدايش ترس در ما نيست، بلكه علت آن چسبيدگي به » نامعلوم«ها را ترك گوييم، خواهيم دانستگينمي-ها ساخته شده است ميدانستهذهني كه از اما . تواند نامعلوم را تصور و ادراك كندمعلوم نمي. ها استدانستگي

.ترسدو بنابراين مي» روم كه پايان يابممن مي«گويد دم زندگي كنيد و نگران آينده نباشيد، اگر بتوانيد بدون انديشه فرا به سر بريد، اگر بهحال اگر بتوانيد دم

سره كنار رود، آنگاه ستگي يكبا هشيار بودن از كل فرايند دانستگي بتوانيد چشم از آن بپوشيد و بگذاريد كه داندانيد به كنار نهيد روزي، آن را تجربه كنيد، هر آنچه را مي. دهددر خواهيد يافت كه پديده اي شگرف روي ميدم به بهساعت، دمبهروز، ساعتبههاي خود را روزنگراني. دهدو فراموشش كنيد و تنها ببينيد كه چه روي مي

147 

 

شود هابه كنار روند، خواهيد ديد كه از آن آزادي حياتي شگرف شكوفا ميي آنهمه همراه خود نبريد، بگذاريد. شودمرگ پايان چيزي است، و در همان مردن زايشي نو پديدار مي. گيردكه هم زندگي و هم مرگ را در بر مي

ناي آزادي از البته كنار نهادن انديشه فردا به معناي سرگرم شدن سطحي صرف با امروز نيست، بلكه به مع .يابداز اين مرگ است كه آدمي تولدي ديگر مي. ها استها و مردن در آندانستگي

كه حقيقت در هر يك از ما پايدار و ابدي است؛ اما چون زندگي ما فاني و ناپايدار  گويندمي :پرسش است چگونه امكان دارد كه حقيقت در وجود ما باشد؟

ايم اما آيا حقيقت به راستي جاوداني است؟ اي جاوداني ساختهپديدهبينيد كه ما از حقيقت، مي :پاسخگفتن اين مطلب كه امري هميشگي است بدين معنا است كه . اگر اين چنين باشد پس در ميان ميدان زمان است

دم كشف بهزيبايي حقيقت در اينجا است كه بايد دم. آن پيوسته است؛ و هر آنچه پيوسته باشد حقيقت نيست-بهحقيقت را بايد لحظه. مرده است حقيقتي كه به ياد آورده شود. د، نه اينكه در يادهاي ذهنمان قرار گيردشو

كنيم باشد؛ و با اين همه هر بار كه آن را كشف ميلحظه كشف كرد زيرا زنده است و هيچگاه همانند نمي .همانند است

اي بسازيم و بگوييم كه حقيقت در ما هميشگي است و آنچه مهم است آن نيست كه از حقيقت فرضيههاي عجيب اين فرضيه. ترسنداين سخنان آفريده سالخوردگان است كه هم از مرگ و هم از زندگي مي. جز آن

دارد حقيقت دايمي است و شما نبايد از مرگ هراسي در دل داشته باشيد زيرا روانتان جاوداني است كه بيان ميهايشان ارزشي ندارد، هايشان در حال پوسيدگي است و فلسفهاي كه ذهنزدهله افراد وحشتوسيو جز آن به

دم و بهزندگي را بايد دم. واقعيت آن است كه حقيقت، زندگي است و زندگي نيز تداومي ندارد. ابداع شده استاگر دانستن زندگي . ستتوان آن را مسلم و محرز دانبايست كشف شود و نميزندگي مي. روز كشف كردروزبه

زندگي كنوني شما از سه وعده غذا در روز، لباس . كنيدرا مسلم فرض كنيد، شما به راستي زندگي نميتان تشكيل شده است، كال هاي انديشهها و شيوهپوشيدن، داشتن سرپناه و همسري، داشتن كار، سرگرمي

اي است كه بايد آن را اكتشاف زندگي پديده. ناميد توان آن را زيستنفرايندي ابلهانه و تكراري است و نميآنچه را . يد آن را اكتشاف كنيدتوانايد از دست ندهيد و كنار نگذاريد، نميكرد؛ و اگر هر آنچه را به دست آورده

ي ها زندگها، عادات و تابوهاي نژادي و جز آن را به كنار گذاريد، زيرا آنها، آيينفلسفه. ام بيازماييدگفته

148 

 

گمان اين است ي آموزش بيكنيد؛ و وظيفهاگر در دام اين امور گرفتار شويد هرگز زندگي را كشف نمي. نيستند . كه كمكتان كند تا همواره به اكتشاف حيات بپردازيد

و در حال اكتشاف و » دانممن نمي«انديشد اما كسي كه مي. داند از پيش مرده استگويد مياناني كه ميانديشد به راستي زندگي ت، انساني كه در جستجوي هدف نيست و بر اساس رسيدن و شدن نميفهميدن اس

.كند و زندگي حقيقت استمي اي از كمال به دست آورم؟توانم ايدهآيا من مي :پرسش، »اين زشت و آن كامل است«توانيد با فرض يا جعل كردن، با فرافكني و با گفتن احتماال مي :پاسخ

كمال . ماوراءالطبيعه است ي شما از كمال همانند باورتان بهاي در پيرامون كمال داشته باشيد اما اين ايدهايدهتوان به كمال انديشيد و نمايد و آن لحظه دوامي ندارد، بنابراين نميامري است كه در لحظه نبود انديشه رخ مي

اي ندارد و به جعل كردن و فرافكني آرام است؛ انديشه تنها ذهني كه بسيار. توان راهي براي تداوم آن يافتنمي .اي را كه كامل است بشناسدتواند لحظه كمال، لحظهپردازد است كه مينمي

جويي كنيم؟خواهيم از كسي كه به ما آزار رسانيده است، كينهچرا مي :پرسشكه ذهن هوشمند و ذهني اين كنش غريزي است و واكنش تنازع بقا است، چنين نيست؟ در حالي :پاسخ

علت . كندجويي احساس نميكاوي بسيار پرداخته است، اشتياقي براي كينهكه بيدار است و در اين براه به ژرفجويي احمقانه انديشد كه كينهآن كوشش براي پارسايي يا پرورش بخشش نيست، بلكه ذهن هوشمند چنين مي

.نني ذهني انجام مراقبه ضروري استاما براي داشتن چ. است و اصال معنايي ندارد .شومبرم، اما اگر كسي مرا دست بيندازيد خشمگين ميانداختن ديگران لذت ميمن از دست :پرسشكشي از ديگران هستيم ولي وقتي بيشتر ما خواستار بهره. چنين هستندمتأسفانه سالمندان نيز اين :پاسخ

ترين انداختن ديگران نسنجيدهعالقه به آزردن و دست. پسنديمرا نميكنند اين كار كشي ميكه ديگران از ما بهره-انداخته مينه شما و نه فردي كه دست. گيردحاالت است، چنين چيزي از زندگي خودمحورانه سرچشمه مي

كنيد، اين كار به معناي پسندد، پس چرا هر دوي شما مسخره كردن ديگران را متوقف نميشود، اين كار را نمي .فرزانگي است ي آدمي چيست؟وظيفه :پرسش

149 

 

دادن، كارگرفتن و كنيد؟ آيا وظيفه آدمي، درس حاضر كردن، امتحانشما در اين باره چه فكر مي :پاسخي آن براي بازماندن عمر است؟ يا رفتن به معبد، پيوستن به گروهي و انجام اصالحات گوناگون است؟ آيا ادامهي آدمي برپايي پلي براي گذشتن ترن از آن، ها است؟ آيا وظيفهبرا تغذيه از آن ي آدمي كشتن حيواناتوظيفه

حفر چاه در سرزميني خشك، يافتن نفت، صعود به ستيغ كوهساران، چيره گشتن بر زمين و آسمان، سرايش ت؟ آنچه را توان پيشه آدمي دانسها را ميچامه، نقاشي كردن، تنفر داشتن و يا عشق ورزيدن است؟ آيا همه اين

پاشد، هايي است كه پس از چند سده از هم فروميدهند؛ برپايي تمدنهاي پيرامونتان انجام ميدر واقع انسانجنگ با يكديگر است، آفرينش خدا از پندارهاي خويشتن، كشتن آدمي به نام آيين و يا كشور، دم از صلح و

ي ها به راستي پيشهاما آيا اين. بر ديگران استكاري روا داشتن برادري زدن و غصب قدرت در عمل و ستم آدمي است؟توان به روشني مشاهده كرد كه همه اين كارها به نابودي، بدبختي، هرج و مرج و نوميدي خواهد مي

دستي بسيار؛ بيماري و گرسنگي در همسايگي، به اين دليل است كه زندگي بسيار مجلل در كنار تهي. انجاميدبينيد از ها را ميها كار انسان است و هنگامي كه شما اين پديدههمه اين. گيرداي جت قرار مييخچال و هواپيم

شود؟ آيا امور ديگري نيست كه در مقام كار حقيقي آدمي ها خالصه ميآيا كار آدمي در اين«پرسيد خود نمي- ن هواپيماي جت، ماشين لباسها را بفهميد در اين صورت ساختي حقيق انسانهرگاه بتوانيد وظيفه» باشد؟

سره متفاوت خواهد داشت، اما اگر وظيفه آدمي را درنيابيم و صرفا شويي، پل و هتل، همه و همه معنايي يكخود را سرگرم رفرم و تجديد شكل آنچه تا كنون آدمي كرده بنماييم، اين شيوه ما را به هيچ جا رهنمون

.نخواهد شدگمان كار حقيقي آدمي كشف حقيقت و خدا است؛ كار اصلي وي پس كار حقيقي آدمي چيست؟ بي

گردد، و هاي خودمحورانه بودن در همان اكتشاف حقيقت، عشق نمودار ميعشق ورزيدن است نه اسير فعاليت .اين عشق در روابط آدميان با يكديگر تمدني متفاوت و جهاني نو خواهد آفريد

كنيم؟چرا خدا را پرستش مي :پرسشورزيم؛ توجه كنيد، ما به خدا عشق نمي. نخنديد. كنيمكنم كه ما خدا را پرستش ميمن فكر نمي :پاسخ

هايمان آكنده از ترس است نه بود، دلخوانيم نمياگر ما عاشق خدا بوديم نشاني از اين چيزي كه ما پرستش مياز خدا سرچشمه نگرفته است، رفتن به معابد، ورد خواندن و بازگويي عبارات مقدس . سرشار از فروغ عشق

150 

 

آنان كه از . كنندهاي هراسان و ناشادند كه خدا را نيايش ميتنها انسان. بلكه آفريده پوچي و ترس آدمي استشادي تنها . طلب ناشادترين آدميان استآدم جاه. شاد نيستندهايي دلثروت، مقام و شايندگي برخوردارند انسان

-تنها افراد رنج. ها آزاد باشيد، در اين صورت نيازي به نيايش خدا نيستهمه اين گردد كه ازهنگامي پديدار مي

اصطالح نيايش را به كنار نهند و ها اين بهروند؛ اما اگر آنبخت و نوميد هستند كه به معبد ميهكشيده و تيرا كشف خواهند كرد كه بختي خود را ادراك كنند، در اين صورت مردان و زنان شادماني خواهند شد، زيرتيره

.حقيقت و خدا چيست

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

151 

 

گراذهن توجه - 18فصل -ها گوش ميدهيد؟ به نتايد؟ اكنون به چه گوش فراميآيا هيچگاه به صداي زنگ معابد توجه كرده

ها مشخص بودند؟ اگر به سكوت توجه كنيد؟ آيا اگر سكوتي نبود، نتها توجه ميدهيد يا به سكوت ميان نتبينيد كه ما به ندرت يافتند؟ اما ميها كيفيت متفاوتي نميها بيشتر نبود و آنكرديد آيا در آن صورت اثر نتمي

كنم بسيار مهم است كه معناي توجه داشتن را داريم؛ و من فكر ميتوجه واقعي خود را به هر امري معطوف مييا هنگامي كه دوستي خوانيد،كند، يا وقتي كه تاريخ مياي را تشريح ميهنگامي كه آموزگارتان مسئله. دريابيم

سازد، يا وقتي كه در كنار رودخانه هستيد و صداي لغزش آب بر مطرح ميگويد و داستاني را برايتان سخن ميداريد؛ و اگر بتوانيم دريابيم كه معناي توجه ها مبذول ميشنويد، معموال توجه اندكي بدانهاي آن را ميكرانه

.تر شودت متفاوتي داشته باشد و بسيار آسانكردن چيست، شايد آنگاه آموختن اهميسازد كه توجه كنيد، منظورش چيست؟ منظور زد ميهنگامي كه آموزگارتان در كالس به شما گوش

بايد از پنجره به بيرون بيگريد، آن است كه بايد از توجه به هر چيز ديگري بازايستاده وي آن است كه شما نميي داستاني يا هنگامي كه غرق مطالعه. آنچه قرار است بياموزيد متمركز سازيدو توجه خود را تماما بر روي

چنان روي اين داستان متمركز شده است كه در اين لحظه هيچ چيز ديگري مورد توجه هستيد، تمامي ذهنتان آنمحدودسازي بنابراين توجه كردن در معناي متهول آن فرايند . اين گونه ديگري از توجه است. شما قرار ندارد

انديشه است، چنين نيست؟آن گونه از توجه كه عموما تبليغ . ي كامال متفاوتي از توجه وجود داردكنم كه گونهاكنون، من فكر مي

شوند محدود ساختن ذهن تا حدودي است كه آن را فرايند شود و آدميان درگير آن ميو تمرين ميكنيد حقيقتا در برابر امري دست به مقاومت توجه، تالش مي هنگامي كه براي بذل. خوانندانحصارسازي مي

افراد و جز آن نگاه نكنيد و در راه وآمد و رفت كنيد به بيرون از پنجرهايد، مثال در كالس درس سعي ميزدهاي شما ديواري پيرامون براي متمركز ساختن كامل ذهن بر امر ويژه. رودمقاومت بخشي از انرژي شما هرز مي

اي را از كوشيد هرگونه انديشهشما مي. ناميدسازيد، و اين كار را انضباط ذهن به منظور بذل توجه ميذهنتان مياين چيزي است كه . ذهن بيرون كنيد و تنها تمام توجه خود را منحصرا بر انديشه مورد نظرتان متمركز سازيد

كنم كه نوع متفاوتي از توجه يا حالتي از ذهن هست مياما من فكر . كنندبيشتر مردم از توجه كردن استنباط مي

152 

 

بندد؛ و چون مقاومتي در كار نيست ذهن تواناي ي امور نميي ذهن را بر همهكه انحصاري نيست و دريچه .اما توجه بدون مقاومت به معناي توجه جذب نيست. باشدتر ميتوجه گسترده

-سره با آنچه معموال از توجه استنباط ميتگو كنم، يكخواهم از آن گفآن گونه از توجهي را كه من مي

هنگامي كه بر موضوعي، سخني . شود، متفاوت است و از امكانات عظيمي برخوردار است زيرا انحصاري نيستدر برابر تداخل ومت داريد خودآگاهانه يا ناخودآگاهانه ديواري از مقاو گفتگويي توجه خود را معطوف مي

ندارد و هر چه هم كه توجه كنيد حضور آوريد و در نتيجه ذهنتان كامال حضور ر ذهن پديد ميها دديگر انديشهاي و هرگونه انحراف و پريشاني ذهنتان صرفا جزيي است زيرا بخشي از ذهنتان در برابر تداخل هرگونه انديشه

.كندمقاومت ميخواهيد به ريشاني ذهن چيست؟ شما ميدانيد پآيا مي. بگذاريد بررسي را با نگرشي ديگر آغاز كنيم

شود و شما به بيرون آيد پريشان ميخوانيد توجه داشته باشيد اما ذهنتان با سروصدايي كه از بيرون ميآنچه ميشود، اين خواهيد بر چيزي تمركز كنيد و ذهنتان دچار سرگرداني ميهنگامي كه مي. نگريداز پنجره مي

اصطالح پريشاني مقاومت مي در اين صورت بخشي از ذهنتان در برابر به. شودسرگرداني پريشاني خوانده ميدم از هر پويش ذهن آگاه باشيد در بهدر حاليكه اگر دم. رودكند و در فرايند اين مقاومت انرژي ذهنتان هرز مي

هدر نخواهد اين صورت در هيچ زماني چيزي به نام پريشاني نخواهد آمد و انرژي ذهن به علت مقاومت به . بنابراين بسيار مهم است كه بدانيم به راستي توجه چه معنايي دارد. رفت

هاي آن گوش فرادهيد، كل اين فرايند اگر شما هم به صداي زندگ و هم به سكوت در ميان ضربهت گويد توجه نه تنها شنيدن اين سخنان بلكه دقبه همين شيوه هنگامي كه كسي سخن مي. شنيدن، توجه استتواند بدون پريشاني اگر اين كار را تجربه كند در خواهيد يافت كه ذهنتان مي. ها نيز هستبه سكوت ميان واژه

من نبايد به بيرون از پنجره بنگرم، من «هنگامي كه ذهنتان را با گفتن اينكه . و مقاومت توجه كاملي داشته باشدام براي انجام كاري ديگر، به تدريس توج رغم خواستهليوآمد مردم بيرون نگاه كنم، من بايد عنبايد به رفت

سوز است، زيرا انرژي ذهني را آورد كه بسيار هستياي پديد ميآوريد، اين كار جداييتحت انضباط درمي» .كنماما اگر با چنان تفاهمي گوش فرادهيد كه در آن نشاني از هيچ گونه جدايي و در نتيجه هيچ . دهدبه هدر مي

تواند بدون هيچ كوششي توجه كامل خود را به يابيد كه ذهن ميمياز مقاومت نباشد در اين صورت درشكلي آيا سخن من روشن است؟كنيد؟ آيا دقت مي. هر امري معطوف دارد

153 

 

. گرددگمان تحت انضباط درآوردن ذهن به منظور بذل توجه آن موجب فروپاشي و زوال ذهن ميبياما غير از توجه جذب، ما . اي ناآرام از اين سو بدان سو برجهدست كه ذهن همانند بوزينهالبته اين بدان معنا ني

كه چنان انضباظ شديدي را بر ذهن حاكم كنيم كه كوشيميا ما مي. تنها از اين دو حالت توجه آگاهي داريماكنون . گذاريمآزاد مينتواند منحرف شود و يا اينكه ذهن را براي سرگردان شدن از موضوعي به موضوع ديگر

- دو ندارد بلكه روياي ميان اين دو حالت نيست، بلكه برعكس هيچ ارتباطي به اينگويم مصالحهآنچه من مي

از اين امر آگاهي داشته باشيم كه ذهن ها است؛ اين بدان معنا است كه كامال سره متفاوت با آنكردي يك .ر باشد، بذل توجه كندهمواره و بدون آنكه اسير دام فرايند انحصا

-شما مي. گويم بيازماييد، آنگاه خواهيد ديد كه ذهنتان با چه سرعتي خواهد آموختآنچه را من مي

توانيد آهنگ و يا صدايي را بشنويد و بگذاريد كه ذهنتان چنان سرشار از آن باشد كه تالشي براي آموختن هاي تاريخي گوش اگر بدانيد كه چگونه به سخنان آموزگارتان در پيرامون برخي واقعيت گذشته از آن. نشود

فرادهيد و اگر ذهنتان بتواند بدون هيچ مقاومتي گوش دهد زيرا كه داراي فضا و سكوت است و دچار پريشاني اي معلمتان را به هنگام هداوريشويد، بلكه پيشباشد، در اين صورت نه تنها از آن واقعيت تاريخي آگاه مينمي

.تفسير اين واقعيت و واكنش خويشتن را نيز نسبت به آن در خواهيد يافتميان . در اين اطاق فضا هست. دانيد كه فضا چيستشما مي. زد كنماي را به شما گوشمن مايلم نكته

حال ببينيد كه آيا . فضا هست تان، ميان اين سوي رودي و كرانه ديگر آن نيزاينجا و خوابگاهتان، بين پل و خانهآزاد باشد در اين صورت در اين فضا سكوت هست و از آن در ذهنتان نيز فضا نيست؟ اگر ذهنتان داراي فضاي

تواند بدون مقاومت توجه توانيد بشنويد، شما ميآيد، زيرا در آن صورت شما ميفضا هر چيز ديگري پديد ميو شلوغ نباشد و اگر ذهن انباشته . ذهنتان از فضاي آزاد برخوردار باشد به همين علت بسيار مهم است كه. كنيدتواند صداي پارس آن سگ، صداي گذشتن قطار از آن پل دوردست را وقفه پر نشده باشد در اين صورت ميبي

در اين حالت است كه . گويد گوش فرادهدهاي كسي كه اينجا سخن ميبشنود و در عين حال كامال به گفته .هن شاداب و سرزنده است نه مرده و در حال نيستيذ

154 

 

18هاي فصل پرسشپوش كه در كنار جاده ديروز پس از جلسه ما ديديم كه شما به دو كودك روستايي فقير ژنده :پرسش

نگريستيد چه احساساتي در ذهنتان ها ميخوايد بدانيم در حاليكه بداندلمان مي. نگريستيدكنردند ميبازي مي انگيخته شده بود؟بر

ها جدا ديروز عصر بسياري از شاگردان در جاده به من برخورد كردند و پس از اينكه من از آن :پاسخي اين خواهد بداند كه من در هنگام مشاهدهپرسنده مي. شدم، دو فرزند باغبان را كه مشغول بازي بودند، ديدم

.دو چه احساسي داشتمكنيد چه احساساتي داريد؟ فهميدن اين نكته كان فقير را مشاهده ميحال ببينم شما هنگامي كه كود

تر از آن است كه من چه احساسي داشتم، يا شايد هنگام رفتن به خوابگاه و يا كالس، ذهنتان همواره بسيار مهم كنيد؟ها را مشاهده نميآنچنان سرگرم است كه هرگز اصال آن

-برند مشاهده ميبار كه بار خود را براي فروش به شهر ميندست گراحال، وقتي كه شما آن زنان تنگ

توانند از كنند و نميپوش روستايي كه به علت نداشتن بازيچه در گل بازي ميهاي ژندهكنيد و يا به بچهكنيد ي شما برخوردار شوند و از سرپناه، نظافت، لباس و غذاي كافي محرومند دقت ميپايهآموزشي همگونه موارد ها چيست؟ اين بسيار مهم است كه خود دريابيد كه چه واكنشي در ايناي اينبرابر همهواكنشتان در

.گويمام برايتان ميمن واكنشي را كه داشته. دهيدنشان ميها جاي مناسبي براي خوابيدن ندارند؛ پدر و مادرشان تمام طول روز و بدون هيچ وقفه و آن بچه

ها هرگز در دانند كه محبت، نوازش و توجه چيست، والدين آنها هرگز نميبچه تعطيلي سرگرم كارند؛ ايناي است كه و اين چگونه جامعه. گويندهاي زمين و آسمان نمينشينند و برايشان افسانه از زيباييكنارشان نمي

د كه هر آنچه را اي هستنكران افسانههاي بيچنين شرايطي را پديد آورده است كه از يك سو كساني با ثروتدر گيتي آرزومندند دارند و از سوي ديگر پسران و دختراني هستند كه هيچ ندارند؟ اين چگونه جامعه اي است

شكنيد، اما در ميكه و چگونه اين جامعه پديد آمده است؟ شايد انقالبي شويد و الگوهاي اين جامعه را درهم- اره همان جامعه منتها به شكلي ديگر است، در اين جامعه بهشود كه دوباين شكستن، جامعه ديگري زاييده مي

شان در روستاها، با مزايا و يونيفرمهايشان و جز آن پيدا هاي ويژهي كميسرها با خانهاصطالح انقالبي سر و كله

155 

 

ي آيا اين امر شدن. اين امر پس از هر انقالبي، چه انقالب فرانسه، شوروي و يا چين روي داده است. شودمياي پديد آوريم كه در آن نشاني از اين همه فساد و بدبختي نباشد؟ اين جامعه تنها زماني پديد است كه جامعه

طلبي آزاد باشيم و بدانيم خواهد آمد كه من و شما در مقام فرد خود را از ا جتماع كنوني كنار بكشيم و از جاه بوده اما آيا شما به آنچه من گفتم گوش فراداديد؟ اين كل واكنش من در يك آن. عشق ورزيدن چه معنايي دارد

زمان توجه كند؟تواند به چند چيز به طور همچگونه ذهن مي :پرسشتوانند در آن واحد روي كساني هستند كه مي. گفتماين آن چيزي نبود كه من از آن سخن مي :پاسخ

. اممن اصال در اين مورد سخن نگفته. است بسياري از امور تمركز كنند كه اين عمل صرفا مسئله تربيت ذهنمنظور من ذهني است كه بدون مقاومت است و چون داراي فضاي آزاد است، از سكوت برخوردار است و از

.گرددها پديدار مياين سكوت است كه همه انديشه چرا ما دوست داريم تنبل باشيم؟ :پرسشاشكال تنبلي چيست؟ اشكال آرام نشستن و گوش فرادادن به صداي دوردستي كه نزديك و :پاسخ

ايم به پرندگان درخت تر مي شود، چيست؟ چه اشكالي دارد كه در بامدادي همچنانكه دراز كشيدهنزديكها آرامند؟ آيد در حاليكه ديگر برگدر نسيم به جنبش ميهمسايه توجه كنيم و يا دقت كنيم كه چگونه برگي

كنيم تنبل بودن نادرست كنيم كه فكر ميدقت به اين نكات چه اشكالي دارد؟ ما تنبلي را به اين علت محكوم مياگر تندرست باشيد و با اين همه پس از زمان معيني . است؛ پس بگذاريد دريابيم كه منظورمان از تنبلي چيست

اگر به علت نداشتن انرژي الزم و يا داليل . خواب باقي بمانيد، شايد كساني شما را تنبل بخواننددر رختاما به راستي تنبلي . اي تنبلي بخوانندكنيد باز شايد اين كار را عدهجسمي ديگر نخواهيد كه بازي و يا مطالعه

چيست؟هاي زيركانه خويشتن ناآگاه باشد، چنين ذهني تنبل و جاهل ها و از پويشهنگامي كه ذهن از واكنش

هاي بسيار نخوانده باشيد و اطالعات بسيار اندكي كتاب هايتان موفق شويد، اگراگر تنوانيد در آزمون. استبه . نداشته باشيدهايتان چيست، ها و واكنشكند و انگيزهداشته باشيد، اداركي از اينكه چگونه ذهنتان عملي مي

ذهن بيشتر مردم در . ايمهمين شيوه هنگامي كه ذهن در خواب باشد در آن صورت دچار تنبلي حقيقي شده-كنند، آنهاي ورجاوند و آنچه شانكارا و يا ديگري گفته تخدير ميها خود را با عرفان و نوشتهآن. خواب است

نمايند و در نتيجه ذهنشان كه بايد سرشار و غني كنند، شيوه منضبطي را تمرين مياي پيروي ميها از فلسفه

156 

 

-حتا ذهني كه جاه. نين ذهني تنبل استچ. شودباشد و همانند رودخانه لبريز گردد؛ محدود، كودن و خسته مي

تصنعا در تمام روز كند به معناي حقيقي واژه فعال نيست، هرچند كه شايد گيري ميطلب است و هدفي را پيفعال باشد و براي به دست آوردن آنچه خواستار آن است به خود فشار آورد و تالش كند زيرا چنين ذهني در

.رده استدرون از نوميدي و ناتواني افسصرفا گفته ديگران را كه شما . پس هر كسي بايد بسيار دقت كند كه دريابد آيا به راستي تنبل است يا نه

پذيرد، رد انساني كه صرفا مي. خود به ياري خويشتن دريابيد كه تنبلي چيست. كنند نپذيريدرا نتبل قلمداد مياست و بنابراين كند در واقع تنبل حقيري براي خويشتن ميكند، انساني كه از روي ترس شيار ند و تقليد ميمي

اما انساني كه مراقب است تنبل نيست هر چند هم كه شايد اغلب بسيار . شودذهنش دچار زوال و فروپاشي مي .اي بنشيند و درختان، پرندگان، مردم، ستارگان و رود آرام را مشاهده كندبه آرامي در گوشهكنيد كه ما نبايد زد ميما بايد عليه جامعه طغيان كنيم و از سوي ديگر گوش گوييد كهشما مي :پرسش

طلبي نيست؟آيا اين تمايل به اصالح جامعه جاه. طلب باشيمجاهتر اما براي اينكه مسئله بسيار روشن. منظور من از طغيان چيستام كه من به دقت تشريح كرده :پاسخ

-طغيان در ميان جامعه به منظور اينكه آن را اندكي بهتر كنيم و رفرم. برممي گردد، من دو واژه متفاوت را به كار

ها مشخصي در آن پديد آوريم همانند طغيان زندانيان به منظور بهبود زندگيشان در ميان ديوارهاي زندان بوده و ش درون جامعه يابيد؟ شورآيا تفاوت امر را درمي. چنين طغياني اصال شورش نيست بلكه صرفا تمرد است

- همانند تمرد زندانياني است كه خواستار خوراك بهتر و رفتار بهتر در ميان زندان هستند؛ اما شورش سرچشمه

.باشدگرفته از ادراك، بريدن تك تك افراد جامعه است و اين كار همان انقالب آفريننده ميطلبي سرچشمه گرفته است؟ اگر از جاهحال اگر شما در مقام فرد از جامعه جدا شويد آيا چنين كنشي

طلبي، ي جامعه، جاهايد، بلكه هنوز درون زندان هستيد، زيرا همانا پايهچنين باشد شما اصال از جامعه نبريدهها را ادراك كنيد و انقالبي در دل و ذهنتان پديد آوريد آنگاه ديگر اما اگر همه اين. اندوزي و آزمندي استمالسره بيرون از شويد و بنابراين يكاندوزي برانگيخته نميد و ديگر با رشك، آزمندي و مالطلب نيستيجاه

هايتان بذر در اين صورت فردي خالق هستيد و در كنش.ي اين اصول بنا شده خواهد بوداي كه بر پايهجامعه .تمدني متفاوت خواهد روييد

157 

 

كه مادامي . هست پس تفاوتي گسترده ميان كنش انقالب اخالق با كنش طغيان يا سركشي درون جامعه. سازيد، خالق نيستيدها و ديوارهاي زندان ميخوش هستيد و خود را سرگرم آراستن ميلهبا رفرم صرف دل

يكه در حال. آوردبختي و نابودي بيشتري به ارمغان ميرفرم كردن همواره نيازمند رفرم بيشتري است، و تنها تيرهگسلد، پيوسته در كند و خود را از آن ميطلبي را ادراك مياندوزي، آزمندي و جاهذهني كه اين ساختار كلي مال

اي آرام پرتاب انديش و خالق است و بنابراين همانند سنگي كه درون درياچهچنين ذهني گسترده. انقالب استسره متفاوت با تمدن كنوني را امواج تمدني يك آورد و اينهاي چنين ذهني امواجي پديد ميشود، كنشمي

.كندايجاد مي آيد؟خوانم از خود بدم ميچرا هنگامي كه درس نمي :پرسشمتنفر كنم از خودم بخوانم و اين كار را نمي چرا هنگامي كه بايد درس. به پرسش توجه كنيد :پاسخ

شوم؟ به عبارت ديگر چرا با ب باشم ولي خوب نيستم از خودم متنفر ميشوم؟ چرا هنگامي كه بايد خومي كنم؟يهايم زندگي نمآلايده

اي نداشتيد آيا در اي نداشته باشيم؟ اگر ايدهتر اين نيست كه اصال ايدهحال ببينيم آيا كار بسيار سادهمن بايد مهربان و بخشنده باشم، من «گوييم اين صورت دليلي براي متنفر شدن از خودتان داشتيد؟ پس چرا مي

ها آزاد باشيد، سپس ي آنرا بفهميد و از ايده ؟ اگر بتوانيد چراي آن»بايد درس بخوانم، من بايد توجه كنم .پردازماي كامال متفاوت عمل خواهيد كرد كه اكنون به شرح آن ميبه گونهاحتماال

آلي اند كه اگر ايدهزد ساختهبه شما گوش همواره پيش از همه مردمآل هستيد؟ ي ايدهااريم چرا دببينداري ي سرمايهجامعه چه بر اساس الگوي ماركسيم باشد و چه بر پايه. ارزش هستيدنداشته باشيد پسري بي

يد هماهنگ با آن زندگي كنيد، چنين نيست؟ اكنون كوشپذيريد و ميو شما آن را مي» آل اين استايده«گويد ميآل الزم است كه دريابيد آيا اصال داشتن ايدهآل، كنيد كه پيش از تالش براي هماهنگي با ايدهآيا فكر نمي

آلي از راما و سيتار و بسياري از ديگر شما ايده. تر استگمان اين كار بسيار پرمعنيضرورتي دارد يا نه؟ بيها را آلدانيد چرا اين ايدهآيا مي. ايد، داريدها را جعل كردههايي كه جامعه برايتان معين كرده و يا خود آنآلايده

.ترسيدزيرا از آنچه هستيد ميايد؟ پذيرفته

158 

 

ترسيد كه شما از آنچه هستيد مي. بگذاريد كه مسئله را با سادگي بررسي كنيم و آن را پيچيده نسازيمكوشيد همان باشيد كه اجتماع، به همين دليل است كه مي .بدين معنا است كه هيچ اعتمادي به خويشتن نداريد

.والدين، آيين و مكتبتان خواستار آن استكنيد نه از آنچه بايد باشيد؟ ترسيد؛ چرا از آنچه هستيد آغاز نميه چرا از آنچه هستيد ميحال ببينيم ك

بدون اينكه بفهميد چه هستيد و صرفا براي تغيير آنچه هست به آنچه بايد باشد تالش كنيد، اين شيوه معناي دانم كه سالمندان اين كار را من مي. ها را از ضمير درون بزداييدآلبنابراين همه ايده. اشتجنداني نخواهد د

، ها را به آب رود بيفكنيدها پيراسته سازيد، آنآلخود را از همه ايده. ها اهميتي نداردنخواهند پسنديد، اما نظ آن اين كار به چه معنا است؟. دور اندازيد و با آنچه هستيد آغاز كنيد را به هاآن

خواهد همانند همه جوانان دلتان مي. خواد بازي كنيدخواهيد مطالعه كنيد و دلتان ميشما تنبليد و نميذهن خود را براي آزمودن اين نكته به كار بريد كه دريابيد . از اين نكته آغاز كنيم. ردبه شما خوش بگذبا آنچه پدر و مادرتان و . گيردگذراني چيست؟ دريابيد كه اين نكته چه مسائلي را در بر ميمنظورتان از خوش

خواهيد درس د تا دريابيد كه چرا نميذهن خود را به كار گيري. كنند آغاز نكنيدهايتان به شما ديكته ميآليا ايدهخواهيد نه آنچه جامعه چه خودتان مي. خواهيدذهن خود را به كار گيريد تا دريابيد در زندگي چه مي. بخوانيدوجو كنيد در اين صورت هرگاه هم وجود خود را وقف اين پرس. كندآلي شما را وادار به انجام آن مييا ايده

توانيد آنچه هستيد باقي بمانيد و دراين اه از اعتماد كافي براي آفرينش برخورداريد و مييك انقالبي هستيد؛ آنگهاي ديگر شما در كوشش براي اما در شيوه. گرددنشاطي كه همواره سرشار از نوزايي است پديدار مي حالت

.دهيدهمانند شدن به كسي ديگر انرژي خود را به هدر مياز اينكه آنچه هستيد باشيد درهراسيد؟ اما بدانيد چنين ايد كه چقدر غريب است كه اينه نكردهآيا توج

كنيد كه تنبليد يا ابلهيد و اگر تنبلي را بفهميد و بدون اگر مشاهده مي. زيبايي در آن است كه آنچه هستيد باشيدرو مواجه شويد، سپس در خواهيد يافت اي رودراينكه در پي كوشش براي تغيير حماقت برآييد با آن به گونه

.نمايدي بسيار و هوشمندي سرشار چهره ميكه در اين حال رهايي گسترده، زيبايي نو، حتا اگر ما با شوريدن در برابر جامعه كنوني جامعه نويي بيفزاييم، آيا آفرنيش اين جامعه :پرسش

لبي نيست؟طباز شكل ديگري از جاه

159 

 

هنگامي كه ذهن درون الگوي جامعه دست به . متأسفم كه شما به آنچه من گفتم توجه نكرديد :پاسخاما . باشدطلبي ميزند چنين شورشي همانند سركشي در زندان است و صرفا شكل ديگري از جاهشورش مي

نهد، آنگاه آن گام به بيرون مي سوز جامعه كنوني را ادارك كرده و ازهنگامي كه ذهن كل اين فرايند هستيپذيرتر تواند فرهنگي نو، نظم اجتماعي بهتر و جهاني دلچنين كنشي مي. طلبانه نخواهد بودهايش جاهكنش

تنها قصد ذهن كشف حقيقت است؛ و اين پويش در راه . بيافريند، اما ذهن توجهي به اين گونه آفرينش ندارد .شوردآفريند، نه كنش ذهني كه بر جامعه كنوني ميجهاني نو ميجويي حقيقت است كه پي

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

160 

 

دانش و سنت - 19فصل كمان درست بر فراز آب ايد؟ رنگينكمان عصر ديروز توجه كردهچند نفر از شما به رنگيندانم نمي

آدمي پذيري داشت و به انداز دلكمان چشماين رنگين. كردپديد آمده بود و فرد به ناگهان با آن برخورد ميبراي بيان . ساختكرانگي و زيبايي شگرف زمين آگاه ميبخشيد و او را از بياحساس عظيم شورانگيزي مي

چنين نيست؟ . ها، ريتم و زيبايي به جاي كالم برخوردار باشدچنين شور و سرخوشي، فرد بايد از دانش واژهاي زيبا در اي است كه به همراه تحسين عميق پديدهتر است خود احساس و شور و جذبهولي آنچه بسيار مهم

.توان صرفا با پرورش دانش يا خاطرات در ذهن بيدار ساختد و اين احساس را نميآيما پديد ميبينيد كه ما براي گفتگو با يكديگر، براي برقراري ارتباط به معرفت و دانش نيازمنديم و براي بارور مي

ه پرواز درآورد، توان هواپيما را ببدون دانش نمي. ساختن ذهن از دانش بايد از نيروي حافظه برخوردار باشيمداري و پرستاري از درختان توان به نگهپذير ساخت، نميدلاي زيبا و هاي عظيم ويا خانهراهتوان پل، بزرگنمي

ها است، به هاي ديگري را كه انسان متمدن نيازمند آنتوان بسياري از كاريا جانوران پرداخت و خالصه نميارو پژوهش در علوم گوناگون، براي ياري رسانيدن به آدميان از طريق براي توليد برق، براي ك. انجام رسانيد

ها شما به دانش، اطالعات و حافظه نيازمنديد و براي به دست آوردن ي ايندانش پزشكي و جز آن و براي همه- فنممتاز بدين دليل بسيار مهم است كه آموزگاران . بايد بهترين آموزش ممكن را دريافت كنيدها شما ميآن

.هاي درستي داده و ياريتان كنند تا علوم گوناگون را به خوبي بياموزيدورزي داشته باشيد كه به شما آگاهي. شودوپاگير ميبينيد در حاليكه دانش در سطحي مورد نياز است ولي در سطحي ديگر دستاما مي

داشتن چنين . گرددان افزوده ميدانش سرشار و فراواني از هستي فيزيكي در دسترس ما است و پيوسته نيز بداي ديگر از دانش هست كه در ولي گونه. دانشي و به كار گرفتن آن در راه خير و صالح بشريت ضروري است

گذشته از آن دانش يكي از اشكال سنت است، چنين نيست؟ و . شودسطوح رواني جلوگير اكتشاف حقيقت ميملموس و مكانيكي ضروري است ولي هنگامي كه سنت به سنت در مسائل . سنت همانا پرورش حافظه است

.شودتر ميعنوان ابزار هدايت دروني آدمي به كار رود، جلوگير اكتشاف امور بزرگبدون دانش . ما در زندگي روزمره و در برخورد با مسائل مكانيكي به دانش و حافظه متكي هستيم

اما هنگامي كه دانش تبديل به . كارها را به انجام رسانيد توان بسياري ازبه رانندگي پرداخت و نميتوان نمي

161 

 

كند، خود، مانع پديد آورده و همچنين ميان شود كه ذهن، روان و وجود رواني را هدايت ميسنت و باروري ميهاي گوناگون ي گيتي به نام گروهسان در سرتاسر پهنهايد كه آدمي چهآيا توجه كرده. افكندجدايي ميآدميان

-خواند؟ چه چيزي آناي خود را هندو، مسلمان، بودايي، مسيحي و جز آن ميپاره شده و هر رستهقسيم و پارهت

هاي علم سازد، نه پژوهشها را از يكديگر جدا ساخته؟ اين چنين دانشي است كه آدميان را از يكديگر جدا مي-آنچه ميان آدميان را از يكديگر جدا مي. مايا دانش كشاورزي يا چگونگي ساختن پل و به پرواز درآوردن هواپي

. سازد، سنت استكند كه به ذهن شكل بخشيده و آن را شود، ايجاد مانعي ميبنابراين هنگامي كه دانش تبديل به سنت مي

سازد و از آن پس نه تنها آدميان را از يكديگر جدا ساخته و ميان آنان دشمني پديد نوا مياي همبا الگوي ويژه .شودآورد، بلكه مانع از اكتشاف عمقي حقيقت، حيات و خدا ميمي

ها و از همه معرفتي كه براي سازيبود خدا، ذهن بايد از همه سنن، از همه انبارهبراي پي بردن به چههاي فعاليتهاي گوناگون است كه در بخش وظيفه آموزش آن. جويد، رها باشدحفاظت خود از آنان سود مي

زمان با آن ذهنش را نيز همه سنن آزاد سازد تا آنكه آموز بگذارد و همفراواني را در دسترس دانش آدمي، دانشو گرنه ذهن با به دوش داشتن بار ميكانيكي معرف، . وي بتواند به بررسي، فهميدن و دريافت بپردازد

ها آزاد نسازد، هرگز زي سنتساتا زماني كه ذهن خويشتن را پيوسته و همواره از انباره. شودخودمكانيكي مينخواهد توانست به آنچه برترين و جاويدان است پي برد، اما از سوي ديگر روشن است كه ذهن بايد دانش و

يابنده به دست آورد تا بتواند آنچه را كه مورد نياز آدمي است و بايد توليد شود، فراهم هايي گسترشآگاهي . سازد

ظه است، در سطح خاصي سودمند و ضروري است، اما در سطحبنابراين معرفت كه پرورش حافتشخيص فرق اين دو گونه معرفت از . آفرين استخاصي سودمند و ضروري است، اما در سطحي ديگر زيان

سوز است و بايد به كنار نهاده شود و در كجا ضروري است تا ذهن اينكه معرفت در كجا هستيهم و مشاهده .ن ممكن خود عمل كند، سرآغاز هوشمندي استبتواند با بيشترين توا

گيرد، قرار ميدهد؟ انواع گوناگون علوم در دسترسان حال ببينيم هم اكنون در آموزش چه روي ميچنين نيست؟ هنگامي كه به دانشگاه برويد شايد مهندس، دكتر و يا وكيل شويد، شايد در رياضيات يا علوم

داري كنيد، چگونگي آشپزي داري را آموخته و بياموزيد كه چگونه خانهخانهديگر درجه دكترا بگيريد، يا اينكه

162 

 

كه از هم سنن آزاد باشيد تا از همان سرآغاز ذهنتان تازه و مشتاق كندكنيد و جز آن؛ اما هيچ كس ياريتان نميها ها و باورهايي كه از كتابها، تئوريفلسفه. هاي كامال نو باشيدبوده و در نتيجه همواره تواناي اكتشاف پديده

آورند زيرا كه ذهن از كنيد، همه به راستي در ذهنتان مانع پديد ميهاي خود ميبه دست آورده و تبديل به سنتپس الزم است . شودها در بند ميي آنو بنابراين به وسيلهها در مقام ابزار ايمني رواني خويشتن سود جسته نآ

با اين آزادسازي، آن را از دانش و فن بارور سازيد؛ و اين زمان ن آزاد ساخته و همكه هم ذهن را از همه سن .همانا وظيفه آموزش است

دشواري كار در آزاد ساختن ذهن از معلومات است كه در اين صورت ذهن پيوسته تواناي اكتشاف ن روز بدون اينكه قادر به دان بزرگ زماني به من گفت كه چگونه چندييك رياضي. هاي نو خواهد بودپديده

اي شود، روي آن كار كرد تا اينكه در يكي از بامدادان هنگامي كه طبق معمول سرگرم قدم زدن بود حل مسئلهچه روي داده بود؟ چون در اين حال ذهنش از آرامش برخوردار بود . به ناگهان پاسخ مسئله به نظرش رسيد

بايست درباره هر فرد مي. ئله پاسخ و حل آن را آشكار ساختبراي نگريستن به مسئله آزاد بود و خود مس .اي اطالعات بسنده را داشته باشد ولي براي يافتن پاسخ آن ذهن بايد از آن اطالعات آزاد باشدمسئله

آموزد كه پردازيم، اما ذهن هرگز نميها را آموخته و به گردآوري اطالعات يا دانش ميبيشتر ما واقعيتگيرند، آزاد و رها اي كه مسائل در آن پاميهاي زندگي و از زمينهباشد و چگونه از همه آشفتگيچگونه آرام

سازيم، اما همه كنيم و خود را وقف آرماني مياي پيروي ميهاي اجتماعي پيوسته، از فلسفهما به گروه. باشدبختي بيشتر و رنج كه برعكس تنها تيرهباشد بلهاي آدمي نميگشاي دشواريسره بيهوده است زيرا گرهها يكاين

بايد ذهن آدمي از آزادي آنچه آدمي بدان نيازمند است فلسفه يا آرمان نيست، بلكه . آوردتر به ارمغان ميفزون . برخوردار گردد تا بتواند به كاوش و اكتشاف پرداخته و آفريننده باشد

هاي آزمون شماري گردآورده و آن را در برگشما با دستپاچگي امتحاناتي را گذرانيده، اطالعات بيشويد؛ ولي آيا اين همه نويسيد تا مدركي بگيريد و پس از آن آرزومند يافتن كار و گرفتن همسر ميخود مي

-ايد، اما چون ذهنتان آزاد نيست، اسير سيستم كنوني ميزندگي است؟ شما در اين فرايند دانش و فن آموخته

دار شويد، نقاشي كنيد و يا شايد بچه. ن معنا است كه شما ديگر انساني خالق نيستيدشود و اين به راستي بديبراي پيدايش خالقيت، نخست بايد آزادي . گمان اين خالقيت نيستچندگاهي يك بار شعري بسراييد، اما بي

ذهني خالق و اما داشتن تكنيك بدون . توان براي بيان خالقيت به كار گرفتباشد و در اين صورت فن را مي

163 

 

بدبختانه بيشتر ما از اين گونه . معني استشود، بيشگرفي كه در پي اكتشاف حقايق پديدار ميبدون خالقيت هاي شانكارا، بودا، ماركس و يم زيرا ه ذهن خويشتن را از دانش، سنت و حافظه و از گفتهخالقيت آگاهي ندار

يقت آزاد باشد، آنگاه در خواهيد يافت كه غنايي سرشار و هرگاه ذهنتان براي اكتشاف حق. ايمديگران انباشتهآنگاه در اين صورت خواهيد ديد كه همه روابطتان با . رسد كه در آن سرخوشي عظيمي استفسادناپذير فرامي

.يابندمتفاوت مي سرهيكها و اشيا معنايي مردم، آرمان

164 

 

19هاي فصل پرسش توان اصالح كرد يا به ياري عشق؟ه ميآيا پسربچه سركش را به كمك تنبي :پرسشنظر خود شما چيست؟ با دقت بسيار به پرسش گوش دهيد، به آن بينديشيد، آن را احساس :پاسخ

آيا اين به شود يا با عشق؟ اگر او با تنبيه و مجازات تغيير كند، آيا پسربچه سركش با تنبيه اصالح مي. كنيدمقام معلم يا پدر بر وي نقش سرپرستي داريد و اگر او را تهديد كنيد تريد و درراستي تغيير است؟ شما بزرگ

گردد؛ اما آيا اين تغيير واقعي است؟ آيا اجبار و زور و بترسانيد طفلك بيچاره ناگزير به پيروي از گفته شما مي سي تغيير داد؟ي قانون و يا هر گونه ترتوان كسي را به وسيلهتواند دگرگوني راستين پديد آورد؟ آيا ميمي

ر پسربچه سركشي شود، منظورتان از واژه تواند موجب دگرگوني دپرسيد آيا عشق ميو هنگامي كه مياگر منظور از دوست داشتن فهميدن وي باشد نه تغيير دادن، فهميدن عللي كه موجب سركشي عشق چيست؟

ل به پايان دادن سركشي در پسربجه اگر من ماي. شود، در كودك باعث پايان يافتن اين سركشي خواهد شدميباشم، همين تمايل من براي تغيير وي خود نوعي اجبار است؛ چنين نيست؟ اما اگر من آغاز به فهميدن علل

تواند غذاي ناجور، علل اين سركشي مي. سركشي كودك كنم، در اين صورت كودك ديگر سركش نخواهد بوداگر تمايل من صرفا براي تغيير كودك . ديگر و جز آن باشدخوابي، طلب محبت، آزار وي توسط كودكي بي

باشد و من در واقع بخواهم وي را با الگوي خاصي هماهنگ سازم، در اين صورت نخواهم توانست او را .بشناسم

سازد كه منظورمان از تغيير چيست؟ حتا اگر كنيد كه اين نكته پرسش زير را مطرح ميمشاهده مياين يك ايد، از سركشي بازايستد، آيا كه به وي داريد و بدين ترتيب بر وي نفوذ كرده كودك به علت محبتي

شد تا كاري دگرگوني حقيقي است؟ اين شايد عشق باشد، اما هنوز نوعي فشار است كه بر كودك اعمال ميگوييد كودك بايد تغيير كند منظورتان چيست؟ تغيير از چه به چه از طرفي هنگامي كه مي. بكند و يا چنين شود

شكل ديگر؟ از آنچه هست به آنچه بايد باشد؟ اگر او خود را به آنچه بايد باشد تغيير دهد، آيا صرفا آنچه بوده .را اصالح نكرده است؟ اگر چنين باشد، اين كار نيز تغيير واقعي نيست

هاي ورجاوند جامعه و كتابباشم و بخواهم به اين علت كه شما، به عبارت ديگر، اگر من آزمند ام يا كنيد كه بايد آن را به كنار نهم، آزمندي را ترك كنم، آيا من به راستي تغيير كردهزد ميهمگي به من گوش

165 

 

باشم، در آن ام؟ در حاليكه اگر من قادر به بررسي و ادراك كل مسئله آزمندي اينكه صرفا به آن نام ديگري نهاده .سره با كنار گذاشتن آزمندي متفاوت استصورت از آن آزاد خواهم بود و اين شيوه يك

توانيم هوشمند شويم؟چگونه مي :پرسشاين نكته بسيار مهم . توانيد هوشمند باشيدكوشيد هوشمند شويد ديگر نميبه محض اينكه مي :پاسخ

اگر من ابله باشم و همه به من بگويند كه بايد هوشمند . است، لذا لختي ذهن خود را معطوف به آن سازيدكوشم كه نمرات كنم و ميمطالعه ميكنم كه هوشمند شوم، بيشتر دهد؟ من تالش ميشوم، عموما چه روي مي

كنند؛ اما من واقعا به و مرا نوازش مي» .كنداو با جديت بيشتر تحصيل مي«گويند آنگاه مردم مي. بهتري بگيرمپس مسئله اين نيست كه چگونه هوشمند شويم، . امدهم زيرا من تنها ظاهري هوشمندانه يافتهه بودن ادامه ميابل

هرگاه من به علت ابلهي بكوشم كه هوشمند شوم، هنوز در . بلكه آن است كه چگونه از ابلهي رها گرديم .امحماقت عمل كرده

هوشمندي چيست و فرد چگونه «پرسيد امي كه ميهنگ. بينيد كه مسئله عمده مربوط به تغيير استميكوشيد كه كند و شما سپس مياين امر برمفهومي كه از هوشمندي داريد داللت مي» تواند هوشمند شود؟مي

اي از هوشمندي و كوشش براي درآوردن خود به اما داشتن فرمول، مفهوم و فرضيه. همانند آن مفهوم شويداگر فردي كودن باشد و بدون تمايل براي تغيير آن به چنين نيست؟ در حاليكه قالب آن الگو، احمقانه است،

من كودن و ابلهم و اين چه «چيزي ديگر، آغاز به آن كند كه دريابد كودن بودن چيست و به خود نگويد كه شش اي آزاد از حماقت و بدون كوآنگاه در خواهد يافت كه در باز كردن مسئله، هوشمندي» !وحشتناك است

.پديدار خواهد شدديد به گيري نكنم، والدينم مرا تههاي روزانه دينم را پيهرگاه من آيين. من مسيحي هستم :پرسش

من چه كار بايد بكنم؟. كننداخراج از خانه ميكنيد، آن كساني از شما كه مسيحي نيستند احتماال پرسنده را تشويق به خارج شدن از منزل مي :پاسخرغم گروهي كه بدان تعلق داريد، هندو، پارسي، كمونيست، بودايي و جز آن همين امر به اما عليچنين نيست؟

اگر شما نيز به والدين خود . شود، پس احساس برتري نكنيد و از اسب غرور پياده شويدشما نيز مربوط مي .را از خانه بيرون كنند ها نيز شايد شماهايشان به راستي پندارهاي كهني هستند، آنزد كنيد كه سنتگوش

166 

 

اي پرورش يافته باشيد و پدرتان بگويد كه شما بايد منزل حال، تصور كنيم اگر شما بر اساس آيين ويژهكه از نظر شما پندارهاي كهن است ادامه دهيد؛ شما چه كار اي را ترك كنيد مگر اينكه به اجراي آيين ويژههاي كهن هستيد، چنين شما تا چه حد در صدد دنبال نكردن آيين خواهيد كرد؟ اين بستگي به اين امر دارد كه

اينكه فردي خود را هندو، كنم كه ام و فكر ميمن در اين باره بسيار انديشيده«نيست؟ شما خواهيد گفت بايست به اين دليل خانه را ترك گويم، چنين اگر مي. معني استپارسي، بودايي، مسيحي و جز آن بخواند، بي

روزي و مرگ باشد، رو شوم حتا اگر تيرهروبهآورد ام با هر آنچه زندگي برايم به ارمغان ميمن آماده. كرد خواهمكنم كه درست و من آماده ايستادگي در اين مورد هستم، آيا شما اين را زيرا اين چيزي است كه من احساس مي

.جتماعي شما را در خود فروخواهند بلعيدها و نيروي اها، آيينخواهيد گفت؟ اگر شما چنين نكنيد، سنتپس شما چه كار خواهيد كرد؟ هرگاه آموزش چنين اعتمادي را به شما ارزاني نكند در اين صورت

اي هدف آموزش چيست؟ آيا هدف آن صرفا آن است كه شما را آماده براي گرفتن كار و جا افتادن در جامعهتوانند خود را از بند جامعه رها سازند و توان من در تنها شما اندكي مي«گر است؟ نگوييد كند كه آشكارا ويران

براي ادراك سنن . تواند از جامعه بگسلدبه كار بندد ميهر آنكس كه ذهن خويشتن را ».اين زمينه بسنده نيست-ها زماني پديدار ميمقاومت در برابر آن شما نيازي به توانيي نداريد بلكه نيازمند اعتماديد، اعتماد عظيمي كه تن

- بينيد كه آموزشتان به شما نمياما مي. گردد كه شما بدانيد چگونه خود را در پيرامون مسائل گوناگون بينديشيد

گويند كه ترسا، به شما مي. سازد كه به چه اموري بينديشيدزد ميآموزد چگونه بينديشيد؛ بلكه به شما گوشا، وظيفه آموزش درست آن است كه به شما ياري دهد كه خود بينديشيد تا ام. هندو، بودايي، اين و يا آن هستيد

.اي ماشينيآنگاه انساني خالق خواهيد بود نه برده. در پي اين انديشيدن خويش احساس اعتماد سترگ كنيداين كار چگونه ممكن . ه در بذل توجه نبايد مقاومتي در كار باشدكسازيد زد ميشما به گوش :پرسش

است؟آن را نپذيريد بلكه در . توجهي و آشفتگي استام كه هر شكلي از مقاومت در واقع بيمن گفته :اسخپ

گويد، بلكه خود به بررسي در پيرامون آن هيچ چيزي را نپذيريد مهم نيست كه آن را مي. پيرامون آن بينديشيدايد؛ اما اگر بررسي كنيد، ع از پيش مردهشويد و در واقاگر صرفا چيزي را بپذيريد ماشيني و كودن مي. بپردازيد

.ني پرنشاط، سرزنده و خالق هستيداگر خودتان در پيرامون آن بينديشيد، در اين صورت انسا

167 

 

بدون اينكه سرتان را شود توجه كنيد و در همان زمانتوانيد به آنچه در اينجا گفته ميحال آيا شما مياگر در برابر برگردانيد و بدون هيچگونه مقاومتي در برابر سربرگردانيدن از ورود كسي به اينجا آگاه باشيد؟

برگردانيدن سرتان مقاومت كنيد در اين صورت توجهتان از دسته رفته است و انرژي ذهنيتان را طي اين از توجه كامل داشت كه در آن آشفتگي انديشه و در نتيجه توان حالتيحال آيا مي. ايدمقاومت هدر داده

توانيد با تمام وجودتان به چيزي توجه كنيد و در عين حال بيرون خودآگاهي خود مقاومتي نباشد؟ يعني آيا مي دهد، حساس نگه داريد؟را در برابر هرآنچه در پيرامونتان و درونتان روي مي

هاي پيوسته در حال جذب است، در حال ديدن اشكال و رنگ بينيد كه ذهن ابزار شگرفي است،ميها، اهميت يك نگاه و جز آن است؛ و شمار، در حال فهميدن معناي واژهگوناگون، در حال دريافت تأثرات بي

دهد از مسئله ما آن است كه به امري توجه كنيم و در همان زمان ذهنمان را به راستي در برابر هر آنچه روي مي .هاي ناخودآگاه، حساس نگه داريمتمامي تأثرات و پژواكجمله

توانيم به تشريح آن ما اكنون نمي. شودگويم مربوط به كل مسئله مراقبه ميآنچه من از آن سخن ميمراقبه يكي از بهترين امور . بپردازيم؛ اما اگر كسي نداند كه اكنون چگونه به مراقبه بپردازد انسان كاملي نيست

براي ادراك مراقبه درست نيازي به . ها و گرفتن مدرك استتر از گذرانيدن آزمونت و بسيار مهمزندگي اسكردها براي ادراك مراقبه صحيح بايد فرد از عمل. بار و كشنده استتمرين هر امر معنوي زيان. تمرين آن نيست

اگر مقاومت كنيم توجه كامل ممكن اما . شودخودآگاه خويشتن آگاه باشد و در پي آن است كه توجه پديدار ميايم تا با مقاومت، بذل توجه كنيم و در نتيجه توجهمان هيچگاه كامل ما آموزش ديدهبينيد كه بيشتر مي. نيست

- كننده و ترسناك ميآور، خستهنبوده بلكه همواره جزيي است، و به همين علت است كه آموختن امري مالل

بدون . به طور عمقي توجه كنيم، يعني از كارهاي ذهن خود، آگاه باشيم بنابراين بسيار مهم است كه. شودبه اين علت است كه در مدرسه راستين شاگرد نه تنها بايد موضوعات . توانيد توجه كامل كنيدخودشناسي نمي

ر ادراك د. گوناگون درسي را بياموزيد بلكه بايد به ياري استادان از فرايند انديشيدن خويشتن نيز آگاهي يابدي خويشتن، وي خواهد فهميد كه بذل توجه بدون مقاومت چيست، زيرا ادراك خويشتن همانا شيوه

.خودشناسي است منديم؟چرا ما به سؤال كردن عالقه :پرسش

168 

 

-خواهيد بدانيد كه چگونه چوگان يا فوتبال بازي ميآيا نمي. كاويمزيرا كنج: بسيار ساده است :پاسخ

ايد و اين عموما وضعي پرند؟ به محض اينكه از پرسيدن بازايستيد، بدانيد كه مردهكايت مي كنند و يا چگونه باهايشان از اطالعات، از آنچه ديگران اند زيرا ذهنوجو بازايستادهها از پرسآن. است كه افراد سالمندتر دارند

پرسيد در راه مادامي كه مي. اندرا پذيرفته هاي ثابتيها سنتاند انباشته شده است و آنها پذيرفتهاند و آنگفتهپس در سرتاسر زندگيتان . ايدكنيد از نظر رواني مردهپيشروي هستيد، اما به محض اينكه آغاز به پذيرش مي

آنگاه خواهيد فهميد كه ذهنتان پديده به راستي شگرفي است و . وجو كنيدچيزي را نپذيريد بلكه بررسي و پرس .شودنين ذهني دچار مرگ نميپاياني ندارد و چ

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

  

1  

تعليم و تربيت يوظيفه – 1فصل رويم، چرا به ايد كه تعليم چه مفهومي دارد؟ چرا به مدرسه ميدر شگفتم آيا هيچگاه از خود پرسيده

كنيم؟ دهيم و چرا براي گرفتن نمرات بهتر با هم رقابت ميپردازيم، چرا امتحان ميآموزش مباحث گوناگون ميراستي مهم نه تنها تعليم و تربيت چيست و اصال به چه منظوري است؟ اين پرسش به اصطالحمعناي اين به

چرا . آيدبراي شاگردان بلكه براي پدر مادر، معلمان و براي هر كسي كه عاشق كره خاكي ما است نيز پيش ميده و شغلي كنيم آيا آموزش تنها بدين معناست كه در امتحانات قبول شبراي آموختن اين همه كشمكش مي

دست و پا كنيم؟ يا اينكه وظيفه آموزش اين است كه ما را در سنين نوجواني آماده ادراك فرايند كلي زندگي شود؟ آيا تنها به خاطر داشتن حرفه و تأمين معاش الزم است ولي آيا زندگي تنها در آن خالصه مي. كند

شود؛ بلكه صرفا در شغل و حرفه خالصه نميراستي زندگي گيريم؟ ولي بهآموختن حرفه است كه تعليم ميزندگي رازي بزرگ و سرزميني گسترده است كه ما در آن در . اي شگرف گسترده و ژرف استزندگي به گونههرگاه صرفا براي تأمين زندگي آماده شويم، از ادراك كليت مفهوم زندگي غافل . بريمسر ميمقام انسان به

دست آوردن تخصص در تر از اين است كه صرفا براي امتحانات و بهسيار مهمخواهيم شد و فهميدن زندگي ب .رياضي، فيزيك و يا هر رشته ديگري آماده شويم

- آيد كه چرا تعليم ميبنابراين اين پرسش مهم صرف نظر از اينكه معلميم يا شاگرد، برايمان پيش مي

ها، درختان شكوفان، رف نيست؟ پرندگان، گلاي شگگيريم؟ و زندگي چيست؟ آيا زندگي پديدهدهيم و ميزندگي مسئله كهن . شوندآسمان نيلگون و ستارگان، رودخانه و ماهيان درونش همه و همه زندگي را شامل مي

ها است، زندگي تفكر متعالي است، زندگي هاي گوناگون نژاد و ملتدارا و ندار است، زندگي نبرد پيوسته گروه- هاي نهاني ظريف ذهن چون رشك، حسد، جاهها انديشهگذشته از آن. شودنده ميچيزي است كه مذهب خوا

ها و بسياري چيزهاي ديگر همه و همه زندگي ما را اين. طلبي، تعصب، ترس، بيم و اميد نيز جزو زندگي استانيدن امتحانات ما را گذر. كنيمولي ما عموما خود را تنها آماده ادراك گوشه كوچكي از آن مي. دهندتشكيل مي

ما . شويمشويم و سپس بيش از پيش به ماشين همانند ميدار ميكنيم، بچهكنيم، ازدواج ميويژه، كاري دست ميپس آيا وظيفه آموزش اين است كه ما را ياري دهد تا فرايند . مانيم و از زندگي وحشت داريمدر بيم و ترس مي

فا براي رفاه بيشتر و يا بهترين شغل ممكن آماده سازد؟ هنگاميكه كل زندگي را ادراك كنيم يا اينكه ما را صر

  

2  

ايد كه وقتي به سن رشد رسيديد باليديم و جزو زنان و مردان آينده شديم چه خواهد شد؟ هرگز از خود پرسيدهد شد و كنيد و پيش از اينكه دريابيد كجا هستيد پدر يا مادر خواهيچه خواهيد كرد؟ به احتمال زياد ازدواج مي

. شويد كه در آن اندك اندك خواهيد پژمرددر آن هنگام به شغلي در بيرون و يا به كار در آشپزخانه وابسته ميبايست از خود چنين ايد؟ آيا نميآيا چنين سرنوشتي در انتظار شما است؟ آيا هرگز از خود چنين پرسشي كرده

. از هم اكنون برايتان پست خوبي درنظر گرفته شده باشداي توانگر باشيد شايد پرسشي بكنيد؟ اگر از خانوادهشايد پدرتان شغل راحتي در اختيارتان بگذارد و يا شكوهمندانه ازدواج كنيد ولي باز در اين صورت نيز پوسيده -شده و به نيستي خواهيد گراييد، هرگاه آموزش نتواند شما را قادر به ادراك پهنه گسترده زندگي، نكات باريك

توان مي. گمان معناي چنداني نخواهد داشتهايش سازد بيها و شاديآسايش، غمز مويش، زيبايي شگفتتر ابه سادگي فرهيخته شد و تيتر و عنوان به دست آورد و شغل خوبي داشت؛ ولي بعدش چه؟ وقتيكه ذهنتان در

و بيهوده چه سودي دربر دارد؟ شود اين همه كند و كاها كند، كودن و فرسوده ميفرآيند به دست آوردن اينبايد در جستجوي اين باشيد كه دريابيد زندگي چه معنايي دارد؟ آيا معناي پس مادام كه نوجوان هستيد آيا نمي

راستين آموزش جز اين است كه ذهنتان را از هوشي بارور سازد كه به ياري آن بكوشيد تا خود پاسخي براي گمان هوش ظرفيتي است كه به ياري آن يد كه هوش چه مفهومي دارد؟ بيدانهمه اين مسائل بيابيد؟ آيا مي

خود كشف واقعيت و كه خودبهاي بينديشيم ي به گونهلگونه فرموبتوانيم آزادانه، بدون ترس و بدون هيچغرور هرگونه كه . حقيقت را آغاز كنيم؛ ولي هرگاه در ترس باشيم هيچگاه به هوشمندي دست نخواهيم يافت

تواند به ما ياري دهد تا آفرين است؛ بنابراين غرور نميزا و بيمچه غرور دنيوي چه غرور معنوي نگراني باشد .ذهني سرشار از روشني، سادگي و تيزبيني كه همانا ذهن هوشمند است پديد آوريم

ر ما بيشت. آگاهيد مادام كه جوان هستيد بسيار مهم است كه در محيطي بدون بيم و هراس زندگي كنيدترسيم كارمان را از دست شويم، ما از زيستن بيم داريم، ميشود دچار وحشت ميكه سنمان بيشتر ميهنگامي

كنند و از ي ما چه فكري ميها در ترسيم، از اين بيمناكيم كه همسايگان و يا همسرمان دربارهبدهيم، از سنتآنجا كه ترس باشد ديگر نشاني از هوشمندي بيشتر ما هر يك به نحوي دچار ترسيم؛ و . مرگ هراس داريم

سر بريم كه در آن نشاني از ترس آيا براي همه ما مادام كه جوان هستيم امكان دارد كه در محيطي به. نيستخواد بكنيم بلكه آن آزادي نبوده بلكه پيراموني سرشار از آزادي باشد؛ نه آزادي كه در آن هر چه كه دلمان مي

راستي زيبا است، زندگي آن چيز زشتي نيست يش كل فرايند زندگي را ادراك كنيم؟ زندگي بهكه بتوانيم به يار

  

3  

پسندي و آراستگي شگرفش را تحسين كنيم توانيم غنا، ژرفا، دلي ما تنها زماني ميايم و همهكه ما از آن ساختهوپاگير و عليه اجتماع فاسد دست يافته موجود، عليه سننكه در برابر هر چيزي بپاخيزيم و عليه مكاتب سازمان

يا به عبارت . ها خود در مقام آدمي دريابيم كه واقعيت چيستكنوني سر به طغيان برداريم و با كنار نهادن آن. ديگر بايد براي دريافت واقعيت خود به اكتشاف بپردازيم نه اينكه تقليد كنيم و اين همانا آموزش راستين است

اي براي بودن اجتماع، والدين و معلمان بسيار ساده است و اين راه امن و سادهدن با آيا چنين نيست؟ همنوا شزيستن . است اما اين زيستن راستين نيست زيرا اين همنوايي ترس، پوسيدگي و مرگ را به همراه خود دارد

آزاد باشيد، راستين به اين معنا است كه خود حقايق را دريابيم و چنين چيزي تنها هنگامي شدني است كه - هيچ. شويدولي شما به اين كار تشويق نمي. هايتان يك انقالب پيوسته دروني، صورت گيردكه در دلهنگامي

گويد سؤال كنيد و يا خود دريابيد كه خدا چيست، زيرا هرگاه طغيان كنيد براي هر آنچه كس به سما نمياهند كه شما در ايمني زندگي كنيد و شما نيز خوپدر و ماد و اجتماع مي. نادرست است خطرناك خواهيد شد

ايمن زيست عموما بدين معنا است كه در تقليد و نتيجتا در ترس زندگي . سر بريدخواهيد كه در ايمني بهميي آموزش اين است كه به هر يك از ما ياري دهد تا آزادانه و بدون ترس زندگي گمان وظيفهكنيم ولي بي

ت؟ پديد آوردن محيطي كه در آن نشاني از ترس نباشد نيازمند انديشيدن بسيار از سوي كنيم؛ آيا جز اين اسدانيد كه چنين چيزي چه مفهومي دارد؟ و آيا مي. دهندگان استشما و همچنين از سوي آموزگاران و تعليم

ايد چنين جوي پذير است؟ و اين ماييم كه بآفريدن محيطي كه در آن نشاني از ترس نباشد چقدر شيرين و دلشود كه ناپذير است؛ جهان با سياستمداراني رهبري ميهاي پايانبينيم كه جهان درگير جنگپديد آوريم، زيرا مي

-ي پستهمواره در پي كسب قدرت هستند؛ جهان وكال، پليس، ارتش و زنان و مردان مغروري كه همه تشنه

بريم جهان سر ميجهاني كه در آن به. در نبرد هستندهاي بهترند و براي به چنگ آوردنش با يكديگر پيوسته جنگد و داري ميسره گيج و آشفته است و در آن كمونيست با سرمايهاي است كه يكديوانه و شوريده

ها در ستيز است و هر كس عليه ديگران در كشاكش است تا به زندگي ايمن، پست سوسياليست با هردوي آنها ها و ديگر ابلهيگرايي ملتها، اختالف طبقاتي، جداييباورهاي متضاد، كاست. دمهم و يا به راحتي دست ياب

رنگ شدن و تطبيق دادن با آن تعليم اند و اين جهاني است كه ما را براي همتكه كردهها جهان را تكهو ستمگريمادر از شما اين انتظار را شويد تا به قالب الگوي اين اجتماع بالخيز درآييد؛ پدر و شما تشويق مي. دهندمي

.دارند و شما خود نيز مايليد اين قالب را بپذيريد

  

4  

ي آموزش صرفا اين است كه به شما ياري دهد تا خود را همنواي الگوي اين نظم اكنون آيا وظيفهتماع آزادي كاملي كه خود باليده و اج. اش اين باشد كه آزادتان سازداجتماعي پوسيده كنيد، يا بايد وظيفه

خواهيم اين آزادي را همين اكنون نه در آينده داشته باشيم زيرا در غير متفاوتي را پي نهيد، جهاني نو را؟ ما ميدرنگ محيطي سرشار از آزادي پديد آوريم كه به ما بايد بي. ي ما باشداين صورت شايد نابودي در انتظار همه

خويشتن حقايق را دريابيد تا هوشمند شويد و بتوانيد با جهان دستياري آن بتوانيد زندگي كنيد و تنها به ياري روبرو شده و ادراكش كنيد، نه اينكه صرفا همنواي آن شويد، به طوري كه در درونتان، در ژرفاي وجودتان و در

كه برند، هستندسر ميها كه در انقالب پيوسته دروني بهروانتان انقالبي پيوسته، جوشان باشد؛ زيرا تنها آن-كند، نه كسي كه صرفا سنتي را دنبال ميروي پيشه مييابند حقيقت چيست، نه كسي كه همنوايي و دنبالهدرمي

تنها زماني حقيقت، خدا و يا عشق را درخواهيم يافت كه همواره از خود پرسش كنيم و پيوسته در مشاهده . كندتوانيد به پرسش پرداخته، مشاهده هراس باشيد نمي ولي اگر در بيم و. باشيم و هميشه به فراگيري مشغول شويم

ي آموزش اين است كه تا اين گمان وظيفهبنابراين بي. بينانه هشيار باشيدتوانيد ژرفكرده و فراگيريد و نمي .كن سازدباره از درون به بيرون ريشهكند به يكي آدمي، روابط وي و عشق را نابود ميترسي را كه انديشه

*** 

ي ترس بر ما تأثيرات شگرفي دارد و پديدآورنده. ي ديگر به بررسي ترس، نشستبتوان از زاويه شايدبينانه ترس همواره اعمالمان را تحريف خواهد كرد مگر اينكه ژرف. اين همه پندارهاي و اين همه مسايل است

كشاند، زندگي ما را به گمراهي ميپيچد و مان را در هم ميهاي انديشهترس رشته. به آن بنگريم و ادراكش كنيمبنابراين هرچه بيشتر به درون ترس . سازدگمان عشق را نيست و نابود ميآورد و بيميان آدميان ديوار پديد مي

گذارد، شويم و تماسمان با آنچه در پيرامونمان ميراستي از ترس آزاد ميراه يابيم، آن را بيشتر فهميده و بهبا زندگي بسيار اندك است، آيا چنين نيست؟ ولي هرگاه بتوانيم هاي حياتيمان نون تماسهم اك. شودبيشتر مي

نواز خواهيم دلي راستين و روحي عشقهاي بسيار، فهمي ژرفناك، همخود را از بند ترس برهانيم آنگاه تماسنظر ترس را از نقطه لذا اجازه دهيد ببينيم شايد بتوان. داشت و افق زندگيمان گستردگي بسيار خواهد يافت

.متفاوتي بررسي كرد

  

5  

ما خواهان ايمني . اي ايمني رواني هستيمايد كه بيشتر ما خواهان گونهدر شگفتم آيا هيچگاه توجه كردهو كسي هستيم كه در برابرش زانو زده و كرنش كنيم و همانند كودك خردسالي كه به دستان مادرش مي چسبد،

ما بدون حس . به آن چنگ افكنيم؛ ما خواهان كسي هستيم كه دوستمان بداردگاهي هستيم كه خواهان تكيهآيا اين چنين نيست؟ ما به زانو زدن در برابر . ايمكنيم كه از دسته رفتهامنيت و بدون حفاظ ذهني احساس مي

تيباني در خود ايم و از ديگران انتظار داريم كه ما را ياري و راهنمايي كنند و بدون اين پشديگران خو گرفتهبه محض اينكه به حال خود . دانيم به چه انديشيده و چگونه عمل كنيمنمي. كنيماحساس آشفتگي و ترس مي

رسد آيا چنين نيست؟كنيم و سپس ترس فرا ميرها شديم احساس تنهايي، عدم امنيت و ترديد ميما هم . اي رواني گوناگوني داريمهبا سايبان. لذا ما خواهان چيزي هستيم كه به ما احساس يقين بدهد

مان را بسته و هاي خانهكه ما درهاي و پنجرههنگامي. هاي بيروني هستيمگاههاي دروني و نيز تكيهگاهداراي تكيهكنيم كه از هر گونه دهد و حس ميمانيم به ما احساس ايمني و اطمينان فراواني دست ميدر درون آن مي- كوشد با فشار پنجرهكوبد و ميزندگي پياپي به درهاي ما مي. ندگي اين گونه نيست ولي ز. تجاوزي در امانيم

هايمان را به نحوي بگشايد تا شايد قادر شويم بيشتر ببينيم، و اگر ما درها را از روي ترس ببنديم و چفت به ايمني به هر شكلي ما هرچه كه بيشتر . ها را بيندازيم، شدت در كوفتن تنها بيشتر و بيشتر خواهد شدپنجره

ما هرچه بيشتر بترسيم و . دست يازيم زندگي نيز همان سان بازگشته و ما را زير فشارهاي خود خواهد گرفتما . سازدخود را محدودتر كنيم، تنها رنجمان بيشتر و بيشتر خواهد شد، زيرا زندگي ما را به حال خود رها نمي

توانيم ايمن باشيم؛ و در نتيجه كند كه نميحوادث زندگي ثابت مي سر بريم وليخواهان آنيم كه در ايمني به-ما ايمني را در پناه اجتماع، در سنن، در روابطمان با پدران و مادران و يا همسران، مي. شودستيزه آغاز مي

.آوردجوييم؛ ولي زندگي همواره در ديوارهاي ايمني ما شكاف و ترك پديد ميافكند؟ شما ها چنگ ميگيرند و چگونه ذهن به آنها چگونه جان ميد كه ايدهايآيا هيچگاه توجه كرده

. گرددايد داريد و ذهنتان به گذشته و به آن ايده و يا آن خاطره بازمياي از چيز زيبايي كه در قدم زدن ديدهايدهها لذا بايد ببينيد ايده. افكنيدآيد كه بدان چنگ مياي در ذهنتان پديد ميشما كتابي را مطالعه كرده و از آن ايده

-شود، چيزي كه ذهن بدان چنگ ميآمده و چه سان ابزار آسايش و امنيت دروني ميچگونه در ذهن پديد مي

.افكند

  

6  

ي ديگري داشته باشم اي داشته باشي و من ايدهايد؟ هرگاه تو ايدهها انديشيدهي ايدهآيا هرگز به مسئلهانجامد، چنين نيست؟ من ي ديگري است اين امر به ستيزه ميان ما ميي او بهتر از ايدهو هر يك از بپنداريم ايده

ها ها و كشاكش ميان آني ايدهتمامي گيتي بر پايه. كوشي مرا مجاب سازيكوشم تو را مجاب كنم و تو ميمي. معني استها بيبه ايدهيازي صرف بينانه بدان بنگريد در خواهيد يافت كه دستريزي شده و هرگاه باريكپي

ايد كه چگونه پدر و مادرتان، آموزگارانتان و هر يك از وابستگانتان با چه حرارت و شدتي ولي آيا دقت كرده يازند؟انگارند دست ميبه آنچه مي

ي قدم زدن كه ايده پذيريد؟ مثال هنگاميچگونه مي. آيداي چگونه پديد ميحال بايد دريابيم كه هر ايدههرگاه . خيزد؟ بسيار جالب است كه چگونگي آن را دريابيمدر بيرون را داريد، اين ايده چگونه از درونتان برمي

خيزد و چگونه بدان چنگ افكنده و هر اي چگونه از درونتان برميبين شويد خواهيدديد كه هر ايدهباريكساس است، آيا چنين نيست؟ شما پيش از ي گشتن در بيرون پژواك يك احايده. زندچيزي ديگري را كنار مي

بخشي بر جاي نهاده است؛ و شما ايد و اين امر در شما احساس و دريافت لذتاين براي گشتن به بيرون رفتههنگامي . پوشدي عمل ميآيد و سپس جامهخواهيد آن را ديگربار انجام دهيد؛ بنابراين نخست ايده گديد ميمي

آيد، آيا چنين نيست؟ احساس از همان چشم بينيد در درونتان احساس پديد مييكه شما ماشين زيبايي را مدر پي اين احساس، . آوردديدن ماشين اين احساس را در ما پديد مي. شوددوختن به ماشين در ما ايجاد مي

امي آيد و سپس اين ايده بر تمي من خواهان اين ماشين هستم، اين ماشين من است، در ما پديد ميايده .گرددوجودمان چيره مي

هاي دروني جستجو هاي خارجي و همچنين در باورها و ايدهها و وابستگيما ايمني را در پناه دارايياي همسر برگزنيم، من به ي ويژهمن به خدا و به نيايش، باور دارم، من بدين باورم كه بايد به گونه. كنيممي

داوري هاي اين باورها همه به علت تمايالت و پيش. جز آن معتقدمچرخ بازپيدايي، به زندگي پس از مرگ و ام؛ من براي خود ايمني بروني و همچنين ايمني دروني پديد آورده. يازمها دست ميمن پديد آمده و من به آن

قرار دهيد، ها با من به چون و چرا برخيزيد و ايمني مرا مورد تهديد ي آنها را از من بگيريد و يا دربارهاگر آن .به ستيز خواهم پرداخت شما شما را به كناري افكنده و با

ي ايمني راستي چيزي به نام ايمني وجود دارد؟ متوجه هستيد؟ ما دربارهحال ببينيم آيا اصوال بهي شيوه. كنيمخصوصي احساس امنيت ميما در كنار پدر و مادر خود و يا در پناه شغل به. پندارهايي داريم

  

7  

اي است كه در ما احساس ي پرداختنمان به مسائل همه و همه به گونهي زندگيمان، شيوهيشيدنمان، شيوهاندتوانيم از موقعيت خارجيمان مطمئن باشيم؟ شايد فردا راستي ميولي آيا هرگز به. آوردامنيت پديد ميها و پندارهاي و آيا در ايده. ودفردا انقالب ششايد . شايد پدر يا مادرمان را از دست بدهيم. ورشكست شويم

توانيم احساس هايمان ميداوريها و باورهايمان در پيشما مايليم بپنداريم كه در پناه ايدهايمني وجود دارد؟ ها اين. ها همه و همه ديوارهايي ساختگي هستندراستي چنين است؟ اينامنيت و اطمينان داشته باشيم ولي آيا به

خواهد بدين ما دلمان مي. ارهاي ما از مفاهيم گوناگون و يا صرفا يك سري احساسات هستندصرفا دستاورد پندكند و نگهدار ما است، يا اينكه مي پنداريم ديگربار داراتر و باور باشيم كه خدايي هست كه از مواظبت مي

هاي دروني بينانه ايمنيه باريكبنابراين هرگا. شايد چنين باشد و شايد هم نه. تر از اكنون زاده خواهيم شدنجيب .راستي در زندگي هيچگونه امنيتي وجود نداردتوانيم ببينيم كه بهو بيروني را بررسي كنيم خود مي

ها انديشمند راستين كسي است كه خود را از بند هر گونه ايمني چه دروني و چه ي اينبا ديدن همهت، زيرا بدين معنا است كه ما يگانه هستيم، يگانه بدن معنا كه نهايت دشوار اسچنين كاري بي. بروني رها سازدآيد و دمي كه ما به چيزي وابسته شويم ترس از دست دادن آن نيز از همان دم در ما پديد مي. وابسته نيستيم

باشيد ديگر تنها نخواهيد باختههنگامي كه دل. جايي كه ترس دامن گسترده باشد ديگر نشاني از عشق نيست. آيد كه از اينكه تنها شده و ندانيم چه كار كنيم، در هراس باشيماحساس تنهايي فقط زماني در ما پديد مي. ودب

سازد، ترس غيرقابل ي گيتي مجزايمان ميهنگامي كه ايده ها كنترلمان كرده و باورها ما را دربرگرفته و از بقيه .كنداجتناب است؛ و هنگامي كه بترسيم اين ترس كورمان مي

ولي بدبختانه . ي ترس بپاخيزندبنابراين آموزگاران و والدين بايد به ياري يكديگر براي حل مسئله. پدران و مادران از اين بيمناكند كه اگر همسر برنگزينيد و يا كاري برايتان پيدا نشود چه بر سرتان خواهد آمد

يا اين بيم دارند كه در زندگاني راه خطا در ها از سخناني كه مردم پشت سرتان خواهند گفت در ترسند و آن. خصوصي به انجام رسانيدخواهند وادارتان كنند كه يك رشته كارهاي بهپيش گيريد و به علت اين ترس ميبنابراين از شما . خواهند مواظبتان باشندها ميآن. كاري شده استنهند رويهترسشان با آنچه نام عشق بر آن مي

اصطالح محبت و احتياطشان گام نهيد به پشت ديوار به هرگاهولي . ار را انجام دهيداين يا آن ك انتظار دارند كهها از اين بيم دارند كه در آينده آن. تان نهفته استها از امنيت آيندهدرخواهيد يافت كه پشت اين ديوار، ترس آن

.ايدزماني است كه به ديگران وابسته بودهترسيد زيرا ديرمورد احترام جامعه قرار نگيريد، خود شما نيز مي

  

8  

هاي خردسالي پرسشي از خود را آغاز كرده و بدين روي بسيار مهم است كه از همان نخستين سالها، سنن آفرين را برندازيد تا پيرامونتان را چنين ترسي فرانگيرد و مجزايتان نكند و ايدهبنياد اين احساسات ترس

.دلي و توان آفريننده باشيدرند بلكه انسان آزادي سرشار از زندهها در ميانتان نگيو عادت

  

9  

1هاي فصل پرسشكنيد اين امر موجب پديد آمدن هرج و مرج ي افراد سر به طغيان بردارندآيا فكر نمياگر همه :شپرس

در جهان گردد؟است كه پرسش را بفهميم نه اينكه صرفا نخست با دقت به پرسش توجه كنيد زيرا بسيار مهم :خپاس

ي افراد سه به طغيان بردارند، آيا اين امر موجب ايجاد هرج و پرسش اين است كه اگر همه. منتظر پاسخ شويماش طغيان برد كه اگر هر كسي عليهسر مياما آيا جامعه كنوني در چنان نظم كاملي به شود؟مرج در جهان نمي

ي امور هرج و مرج خواهد شد؟ آيا در حال حاضر هرج و مرج در كار نيست؟ آيا همه كند اين امر منجر بهي آدميان شاد، كامل و غني است؟ آيا انسان ضد انسان نيست؟ آيا در نقص است؟ آيا زندگي همهكامل و بي- سر ميمرج بهبينيم كه جهان هم اكنون نيز در هرج و رحمانه وجود ندارد؟ پس ميطلبي و رقابت بيجهان جاه

ي كنوني منظم است، فرض را بر اين پايه قرار ندهيد كه جامعه. اي است كه بايد بفهميمبرد و اين نخستين نكتهكند چه در اينجا، چه در اروپا، در اياالت متحده يا در روسيه جهان فرقي نمي. خود را با لفاظي هيپنوتيزم نكنيد

ه فرايند فساد را مشاهده كنيد، خود را با چالشي براي يافتن راه حل هرگا. دچار فرايند فساد و فروپاشي استبينيد و اينكه چگونه به رويارويي با چالش برخيزيد مهم است، چنين نيست؟ هرگاه فوري اين مسئله روبرو مي

در مقام هندو، بودايي، مسيحي يا كمونيست با آن برخورد كنيد اين برخورد بسيار محدود است و در واقع تنها زماني اين رويارويي كامل است كه دچار هيچگونه ترسي نباشيد و مقام هندو، . برخورد واقعي نيستخيزد عمل كنيد؛ و تنها دار نينديشيد، بلكه در مقام انسان كاملي كه به حل اين مسئله برميكمونيست يا سرمايه

هاي پوسيده، در برابر اين غرور اكتسابي كه مزماني موفق به حل آن خواهيد شد كه خود، در برابر تمامي اين نظاهرگاه تو خود خودخواه و حريص نباشي و در فكر امنيت . ي آن بنا شده سر به شور برداريدجامعه بر پايه

خويشتن نباشي، تنها در اين حالت است كه قادر به رويارويي كامل با اين چالش و آفريدن جهاني نو خواهي .بود

زمان با يكديگر آموختن و دوست داشتن سه فرايند مجزا از يكديگرند يا اينكه هم آيا شوريدن؛ :پرسش گيرند؟صورت مي

  

10 

 

بينيد كه فهميدن معناي مي. البته اين سه فرايند از يكديگر مجزا نيستند و هر سه، فرايندي يكتايند :پاسختجربه و چون صرفا لفظي و روشنفكرانه ي فرضيه است نه بر اساساين پرسش بر پايه. پرسش بسيار مهم است

كوشد دريابد كه آموختن راستي شوريده است، ميانسان دليري كه به. است از اهميت چنداني برخوردار نيستها را ما واژه. پرسد كه اين فرايند يگانه است يا سه فرايند مجزاستچنين كسي از خود نمي –و عشق چيست

.ايمها به حل مسئله پرداختهپنداريم با شرح و بسط آنيم كه ميگيرچنان زيركانه به كار ميآموزيمريال اين آموزش در سرتاسر زندگي ادامه راستي ميدانيد آموختن چيست؟ هنگامي كه بهآيا مي

تواند آموزگارمان اي در زندگي ميبنابراين هر نكته. گيريمدارد و ما اين آموزش را از آموزگار خاصي فرانمياي در پرواز، چه يك بو، چه يك اشك، چه دارا و يا ندار، چه شد چه آن يك برگ فروريخته، چه پرندهبا

آموزيم، بنابراين آموزگار، اي ميما از هر نكته. هاي گريان، چه لبخند يك زن و يا چه تكبر يك فرد باشدانسانارمان است و آموزش راستين همواره زندگي خود، آموزگ. فيلسوف و گوروي خاصي براي اين كار وجود ندارد

.ادامه داردي حرص و آز و غرور بنا شده است و در اين صورت اگر آيا درست است كه جامعه بر پايه :پرسش

غرور نداشته باشيم آيا تباه نخوايم شد؟جه دانيد كه توآيا مي. راستي پرسش بسيار مهمي است و نياز به توجه و دقت بسيار دارداين به :پاسخ

شويد و يا موي هنگامي كه در يك كالس درس به بيرون از پنجره خيره مي. چيست؟ بياييم معناي آن را دريابيممعناي عمل شما چيست؟ آيا اين نيست كه شما . گويد كه توجه كنيدكشيد، آموزگار به شما ميكسي را مي

كنيد به درس توجه ار شما را وادار ميشود نداريد و آموزگاي به آموختن آنچه در سر كالس گفته ميعالقهمند باشيد زيرا در آن توجه زماني ميسر است كه شما عميقا به چيزي عالقه. كنيد، كه اين كار اصال توجه نيست

به همين ترتيب . ي ذهن و وجودتان در آنجا حضور داردي آنيد كه آن را بفهميد، بنابراين همهصورت شيفته .راستي مهم است، شما مشتاقيد كه حقيقت امر را دريابيدفوق به زماني كه ببينيد پرسش

سازد؟ اين نخستين چيزي است كه بايد دريابيم نه حال ببينيم كه آيا انسان مغرور خود را نابود نميي كساني را كه مغرورند به پيرامون خود بنگريد و همه. اينكه بپرسيم آيا غرور درست و يا نادرست است

كنيد، چنين نيست؟ در دهد؟ شما به خود فكر ميشويد، چه روي ميهنگامي كه دچار غرور مي. دمشاهده كنيكوشيد غرورتان را ارضا كرده و مرد بزرگي شويد و در زنيد زيرا ميشويد و ديگران را كنار مياين ستمگر مي

  

11 

 

هدفند شما و آناني كه با شما هم همواره ميان. شودنتيجه در جامعه ميان افراد موفق و ناموفق ستيزه ايجاد مييابيد يا آيا چنين ستيزه در حيات آفريننده سودمند است؟ آيا اين سخنان را درمي. نبردي پيوسته جريان دارد

اينكه فهم آن بسيار دشوار است؟دهيد آيا باز هم غروري در كار آيا زماني كه عاشق انجام كاري باشيد كه به خاطر خودش انجام مي

خواهيد به جايي برسيد يا سود بيشتر و نتايج هنگامي كه كاري را با تمام وجودتان نه به خاطر اينكه ميهست؟ اي از غرور نيست، آوريد، انجام دهيد، كاري كه عشق به انجام آن داريد در اين فرايند نشانهميبيشتري به دست

ا شما با كسي بر سر دريافت عنوان اول به آيا جز اين است؟ در اين صورت اصال رقابتي در كار نيست؛ زيرراستي عاشق چه وظيفه واقعي تعليم و تربيت اين است كه به شما ياري دهد تا دريابيد به. پردازيدكشاكش نمي

راستي ارزشمند است و برايتان كنيد بهكاري هستيد تا از آغاز تا انجام زندگي خود به كاري كه احساس ميچون . بخت خواهيد شدپردازيد؟ در غير اين صورت در طول زندگي خود بيچاره و تيرهاهميت ژرفناكي دارد ب

نواختي خواهد شد كه در آن نشاني جز خستگي، فساد و خواهيد بكنيد ذهنتان دچار يكدانيد واقعا چه مينميجام چه كاري راستي عاشق انبدين روي مادام كه جوانيد بسيار مهم است دريابيد كه به. مرگ نخواهد بود

.اي نو استهستيد؛ و اين شيوه تنها راه آفرينش جامعه- ي دولت كنترل ميوسيلهدر هندوستان همانند بسياري از كشورهاي ديگر تعليم و تربيت به :پرسش

آوريد زد؟اي كه شما از آن سخن به ميان ميتوان دست به تجربهتحت چنين شرايطي آيا مي. شودتوانست دوام يابد؟ اين پرسشي است كه ايشان اي مينبود آيا چنين مدرسه اگر ياري دولت :پاسخ

-ي حكومتوسيلهي روزافزوني بهي گيتي به گونهبينند كه همه چيز در سرتاسر پهنهايشان مي. سازندمطرح مي

ي به نحوهخواهند دل و ذهنمان را شكل دهند، كنترل مي شود، تا مداران و افراد مقتدري كه ميها، سياستهاي ديگر گرايش به سوي كنترل تعليم و تربيت از سوي چه در روسيه و چه در سرزمين. خاصي بينديشيم

ام بدون ياري حكومت اي را كه من از آن سخن گفتهي ويژهتوان مدرسهپرسند آيا ميدولت است؛ و ايشان مي پديد آورد؟

راستي مهم و برپا ساختن چنين آموزشگاهي به دانيد اگر فكر كنيد كهگوييد؟ ميحال، شما چه ميها و فرامين جامعه وقف آن ي حكومترغم شيوهي وجود خود را عليهمهارزشمند است، در آن صورت

كنيم اما بيشتر ما وجود خود را وقف چنين كاري نمي. خواهيد كرد و بنابراين در هدف خود پيروز خواهيد شد

  

12 

 

توان جهان نوي سازيم اگر من و شما بر اين باور باشيم كه ميسشي را مطرح ميو به اين دليل است كه چنين پرآفريد و در صورتي كه هر يك از ما دست به يك شورش كامل دروني، رواني و معنوي بزنيم، آنگاه خواهيم

آن اي كنيم كه دري تن و روانمان را وقف آفريدن مدرسهي دل و ذهنمان و همهي وجود، همهتوانست همه .اي از ترس و پيامدهاي آن نباشدهيچ نشانه

ي آنند كه بر اند و شيفتهدوست من، هر چيز حقيقتا انقالبي به ياري چند نفري كه حقيقت را دريافتهشود؛ اما كشف حقيقت نيازمند رها شدن از سنن است و آن نيز به اساس اين حقيقت زندگي كنند؛ آفريده مي

 .باشدايي از هرگونه ترسي ميي خود به معناي رهنوبه

*** 

                   

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

13 

 

عشق و خودخواهي -2- 1بفهميم دوست داشتن چه معنايي نيزبسيار مهم است كه مادام كه جوان هستيم دوستمان داشته باشند و

كنم بسيار اساسي من فكر مي. داردرسد كه بيشتر ما عاشق نيستيم و كسي دوستمان نميولي به نظرم مي. داردبينانه مورد بررسي قرار داده و را بسيار مجدانه و باريك ي عشقاين پديده هستيماست كه مادام كه نوجوان

ي كافي حساس شويم تا عشق را احساس و دريافت ادراكش كنيم، زيرا شايد سپس خواهيم توانست به اندازهشويم تا بدين ترتيب زماني كه سالمندتر مي. انگيزش را ببوييمي دلكنيم؛ چگونگي آن را دريابيم و رايحه

.لذا اجازه دهيد اين پديده را بررسي كنيم. پذير در دلمان نخشكداحساس دل ي اينريشهاست؟ يا اينكه هر يك از ما آل و چيزي دور و بيرون از دسترس عشق به چه معنايي است؟ امري ايده

دلي و ادراك داشته باشيم كه توانيم آن را در ميان تك تك لحظات زندگي احساس كنيم تا كيفيتي از همميداشتي به ياري ديگران بشتابيم، خودجوشانه مهربان باشيم، از گياهي يا طبيعتا و بدون هيچگونه انگيزه و چشممان گذشت و درد روستايي باشيم، به دوستمان و به همسايهدم و همجانوري نگهداري و مواظبت كنيم، هم

اين است كه عشق حالتي است كه در آن ها معنايي غير از عشق دارد؟ آيا جز آيا اين. بخشش داشته باشيمنشاني از رنجش نباشد بلكه در آن حالت گذشت جاوداني وجود داشته باشد؟ آيا شدني است كه مادام كه جوان

هستيم عشق را احساس كنيم؟دلي ناگهاني كه به دردي و همهم. كنيمبسياري از ما هنگامي كه جوان هستيم اين احساس را تجربه مي

آيا نبايد . آيدياور هستند، در دلمان پديد ميروستايي، به خاطر سگي، به خاطر آنهايي كه ناتوان و بيخاطر يك بايست بخشي از روز خود را با ياري به پيوسته به اين حالت گرايش داشته باشيم؟ آيا جز اين است كه مي

شويم بدانيم و دريابيم هنگامي كه باليده ميسر آوريم تا ديگران، با نگهداري از گل و گياه و يا ياري در خانه بهكه مالحظه و مراعات طبيعي يعني خودجوشانه، بدون اجبار و بدون انگيزه چه معنايي دارد؟ آيا الزم نيست كه

اين كيفيت مهرباني راستين را داشته باشيم؟ن، گدران و توان محبت راستين را به صورت ساختگي پديد آورد؟ بايد احساسش كرد، سرپرستانمي

ها بيش از اندازه درگير و آن. بيشتر مردم مهرباني راستين ندارند. مادران و آموزگاران نيز بايد آن را احساس كنندهاي خويشتن هاي خويشتن و كاميابيها و دستاوردهاي خويشتن، آرزوهاي خويشتن، دانشگرفتار پرداخته

14 

 

ها دهند كه سرانجام اين انديشهخواهند بكنند ميد و يا ميانها چنان اهميت زيادي به آنچه كردهآن. هستند .كندنيست و نابودشان مي

بدين روي بسيار مهم است مادام كه جوان هستيد ياوري كنيد، به نگهداري منزل بپردازيد، ازدرختاني دلي و هملطيف ايد سرپرستي و باغباني كنيد و يا به ياري دوست بيماري بشتابيد تا اين احساسكه خود كاشته

گذشتي راستين كه تنها از ذهن سرچشمه . سوزي و توجه، بخشايندگي و گذشت در شما پديد آيددردي، دلهمهر گاه . نگرفته باشد و شما را بر آن دارد تا آنچه را داريد هر چند هم كه خرد و اندك باشد با آنان قسمت كنيد

و نزاكت را مادام كه جوان هستيد نداشته باشيد، هنگامي كه اين احساس عشق، بخشايش، مهرباني، ادبدست آوردن آن را آغاز دست آوردن آن بسيار دشوار خواهد شد ولي هرگاه از هم اكنون بهسالمندتر شديد به

دردي و سوزي، همداشتن دل. پذير را در ديگران نيز بيدار سازيدكنيد، آنگاه شايد بتوانيد اين احساس دلبينيد كه بسيار دشوار است كه در اين جهان ني در گرو آزادي از ترس است، آيا جز اين نيست؟ ولي ميمهربا

هاي سالمند هرگز به انسان. بدون ترس و بدون اينكه براي انجام كارها انگيزه داشته باشيم، رشد و نمو كنيمزندگي روزمره روي آن عمل كنند و با اند و اگر هم انديشيده باشند، بدون اينكه دري ترس نينديشيدهمسئله

گيريد شما هنوز بسيار جوانيد، توجه داريد، جستجوگريد و به خوبي فرا مي. اندديدي انتزاعي به آن نگريستهترس همانند . شود، شما نيز به خيل سالمندان خواهيد پيوستولي اگر نبينيد و نفهميد كه چه موجب ترس مي

. پيچديابد و ذهنتان را در هم ميرويد و در آن گسترش ميرونتان جوانه زده، مياي در دي نهفتهگياه هرزهرويد آگاه و هوشيار باشيد، ببينيد معلمانتان چگونه بنابراين شما بايد از هر آنچه در پيرامونتان و در درونتان مي

آورد، تا اين پرسش پديد ميكنند و كارهايشان در شما چه پژواكي گويند، والدينتان چگونه رفتار ميسخن مي- آيا مي. پندارند كه داشتن نوعي ديسيپلين ضروري استبيشتر سالمندان مي. ترس مشاهده شود و ادراك گردد

خواهد انجام دانيد ديسيپلين چيست؟ ديسيپلين همانند فرايند وادار ساختن شما به كاري است كه دلتان نميبدين روي است كه بايد به هر . ست؛ بنابراين انضباط راه عشق نيستآنجا كه ديسيپلين باشد ترس نيز ه. دهيد

ديسيپلين به معناي ناگزير ساختن، مقاومت و اجبار، شما را به كاري . نحوي كه شده از ديسيپلين دوري جسته به انجام دارد ككنيد و يا با پيشنهاد پاداش و تهديد به كيفر شما را بر آن ميراستي ادراكش نميدارد كه بهوامي

. فهميد انجامش ندهيد و نگذاريد كه از روي اجبار به انجام آن وادارتان سازندهرگاه كاري را نمي. آن بپردازيددنده نباشيد بلكه بكوشيد كه حقيقت امر را جهت سرسخت و يكبخواهيد تا دليل آن را برايتان روشن كنند؛ بي

15 

 

پذير و قابل انعطاف و بسيار تغييرپذير ايد و ذهنتان بسيار نرمشدريابيد تا هيچگونه ترسي در درونتان پديد نيراستي ذهنتان شويد، بههنگامي كه موضوعي را نفهميديد و صرفا به دستور آتوريته ناگزير به انجام آن مي. گردد

. كندمي ي عمر دنبالرسد؛ و آن ترس شما را چون سايه همهايد كه در پي آن ترس فرا ميرا زير فشار گذاشتهخويش اي و يا الگوي كاري ما را زير مهميز انضباط ي ويژهبدين روي بسيار مهم است كه هيچگونه انديشه

.توانند بينديشندولي بيشتر آدميان سالمندتر تنها در چارچوب انضباط و ديسيپلن است كه مي. قرار ندهداصطالح به خير و صالح شما ها بهي آنيدهخواهند شما را ناگزير به انجام كاري كنند كه از دها ميآن

شما بايد بينجامد، حساسيت » خير و صالح«ها به ولي همين فرايند وادار ساختنتان به كاري كه به زعم آن. استي عشق را در درونتان از بيخ و بن ي ادراك است در وجودتان كشته و بنابراين ريشهو ظرفيتي را كه الزمه

خودداري از سرفرود آوردن در برابر زور و خودداري از ناگزير شدن بسيار دشوار است چون جهان . افكندبرمياندازه زورمند است؛ ولي هرگاه صرفا سر فرود آورده و كوركورانه اطاعت كنيم و بدون فهميدن پيرامون ما بي

. بيش از پيش دشوار خواهد شدها گيريم و آنگاه گيسختن رشتهدست به كاري بزنيم به درد فكر نكردن خو ميتان صرفا آتوريته و انضباط داشته باشيد يا برعكس آموزگارانتان بايد شما را به گفتگو بنابراين آيا بايد در مدرسه

ها انديشيده و ادراكشان كنيد به طوري كه بينانه به آنها وادارند تا خود باريكو بحث پيرامون اين پرسشاي شويد كه هوشمندانه تواناي رويارويي با به جهان بيرون گام نهاديد آدميان پخته هنگامي كه رشد كرديد و

نگرانه دست به اين هوشمندي ژرفهاي گيتي باشيد؟ ولي اگر هر گونه ترس در درونتان ريشه كند؛ دشوارييد فروزاني كه شود و آن خورشها ميكند و جلوگير نوآوريترس تنها شما را كودن و خرفت مي. نخواهيد يافت

بنابراين نگذاريد شما را به . دارددلي، بخشايش، آزادگي، مهرباني و عشق نام دارد از تابش بازميدردي، همهماي درآورند بلكه بكوشيد خود پاسخ اين پرسش را دريابيد و اين بدان معنا زور انضباط به قالب الگوي كار ويژه

داشته باشيد؛ و اين فرصت به آموزگاران نيز بايد داده شود اگر وجو و كندوكاو رااست كه بايد فرصت پرسي هرگونه تباهي و سرآغاز فروپاشيدگي و ترس سرچشمه. هم فرصتي براي اين كار نيست بايد آن را پديد آورد

 .انحطاط است و رها بودن از بند ترس از هر گونه آزموني و يا هرگونه از مدارج علمي برتر و باالتر است

*** 

16 

 

هنگامي كه . ياب استي عمر امري بسيار كمبه نظر من يافتن شادماني پس از ترك مدرسه و در بقيهي پاياي درون گوييد با مسائل شگفتي چون جنگ، روابط فردي، همسايگان، مذهب و ستيزهمدرسه را ترك مي

ين مسائلي و پديد آوردن جامعه روبرو خواهيد شد و به نظر من آموزشي كه شما را براي روبرو شدن با چنويژه آموزش ي آموزش و بهگمان اين وظيفهبي. آماده نسازد، آموزشي نادرست استتر جهاني راستين و شادمان

آموزان ياري دهد تا در دام تأثيرات مدارس يعني جايي كه شما فرصت بيان خالقيت را داريد، است كه به دانشسازند، اسير نشوند؛ و ين و درنتيجه آفاق شادماني ديدشان را محدود ميباجتماعي و محيطي كه ذهنشان را كوته

شماري را كه با آن رودرروييم، ي مسائل بيشوند بايد خود، همهرسد كه آنانكه وارد دانشگاه ميبه نظر ميبين ويژه بسيار مهم است كه از هوشي بسيار روشندر جهاني كه شما با آن روبرو خواهيد شد، به. بشناسند

به نظر من اين هوشمندي . ها نباشدي تأثيرات خارجي و از طريق كتاببرخوردار باشيد و چنين هوشي زاييدهرو شدن با آن باشد و اين مواجهه به معناي گردد كه آدمي از اين مسايل آگاه شده و تواني روبهزماني پديدار مي

-جز آن نبوده بلكه در مقام انساني است كه قادر به بهمحدود و فردي آن در مقام آمريكايي، هندو، كمونيست و

ها را بر اساس هيچگونه دوش كشيدن مسؤوليت ديدن ارزش راستين امور، آنچنان كه هستند، باشد و آن .ايدئولوژي و الگوي ذهني خاصي تفسير نكندمان روبرو سانيبايست هر يك از ما را آماده سازد تا با مسائل اناين نكته مهمي است كه آموزش مي

كنيد كه زندگي زيرا مشاهده مي. ها بپردازيم و صرفا به دادن دانش و تربيت فني بسنده نكندشده و به ادراك آنايد، زماني سرشار از خالقيت و برديد زمان خوشي داشتهسر ميشايد زماني كه در مدرسه به. چندان آسان نيست

گوييد؛ نه تنها روابط فردي، بلكه ايد؛ اما هنگامي كه مدرسه را ترك ميآفرينندگي و زماني كه طي آن كمال يافته .سازدطلبي غيرقابل اجتناب شما براي كسب قدرت و موفقيت محدودتان ميتأثيرات اجتماعي، ترس و جاه

طلبي نوعي سودجويي فردي است و به محصور شدن فرد جاه. طلبي آفت استكنم كه جاهمن فكر ميطلبي طلبي است، بدون جاهدر جهاني كه آكنده از جاه. شودخاصيتي ذهن منجر ميبنابراين به بي انجامد ومي

راستي بدين معنا است كه بدون انتظار پاداش و نتيجه، عاشق هستيم و اين كاري بس دشوار است، زيستن، بهوفقيت و ارضا شدن بوده و ي دوستان و آشنايان و ديگران همه در تالش براي كسب مزيرا تمامي دنيا، همه

.اي شوندخواهند كارهمي

17 

 

راستي دوستش داريد هر چند هم كه واال و ي آن و انجام آنچه بهاما ادراك اين امر و آزاد شدن از همهكند كه هيچگاه در پي تصويب و پاداش نبوده بلكه هر پرآوازه نباشد، به نظر من در ما روح عظمتي را بيدار مي

شويم اي انجام دهيم و بنابراين از چنان توان و نيرويي برخوردار مياطر خود آن و بي هيچ انگيزهكاري را به خبه نظر من بسيار مهم است كه اين . حالي نخواهيم شدخاصيتي و ميانكه هيچگاه درگير و گرفتار تأثير بي

ها، راديو و تلويزيون، ها، مجلهزنامهجويي را مادام كه جوان هستيد مشاهده و ادراك كنيد زيرا روي برتريمسئله- ي بيشوند كه پديدآورندهطلبي و رقابتي ميپيوسته بر پرسش موفقيت تأكيد كرده و بنابراين باعث تشويق جاه

كنيد چه در آمريكا، نوا ميطلب باشيد صرفا خود را با الگوي خاص جامعه همهرگاه جاه. خاصيتي ذهني است .بريدسر ميباشيد و در نتيجه در حدي بسيار سطحي زندگي را بهشوروي و يا در هند

شويد به نظر من آنچه مهم است اين رو ميبا جهان روبههنگامي كه پس از ترك مدرسه و دانشگاه ها سر فرود نياوريد بلكه به ادراك اين تأثيرات است كه هيچگاه تسليم تأثيرات گوناگون نشده و در برابر آن

ها را با روحي ماليم و با رو شويد و اهميت راستين و ارزش واقعي آنها آنچنان كه هستند روبهبا آنپرداخته و .سامان پديد نياوريداي كه ناسازگاري بيشتري در اين جهان نابهتوان دروني عظيم مشاهده كنيد، به گونه

وزان، صلح و تبرك براي جهان آمهمراه دانشي حقيقي بايد بهانديشم كه يك مدرسهبنابراين چنين مياين آرامش و تبرك تنها . برد و سخت نيازمند تبرك استسر ميبه ارمغان آورد زيرا جهان در شرايط هولناكي به

هاي فردي را ارضا كنيم، طلبيهنگامي پديدار خواهد شد كه در مقام فرد در پي قدرت نباشيم و نكوشيم كه جاهاين امر به هوشمندي . اي كه فرارويمان قرار دارد، داشته باشيمسائل گستردهبلكه بكوشيم ادراك روشني از م

انديشد، بلكه خصوصي نميعظيمي نيازمند است و بدين معنا است كه ذهن بر اساس هيچگونه الگوي بهر خودجوشانه آزاد بوده و بنابراين قادر است كه به ديدن آنچه درست است، پرداخته و آنچه را نادرست به دو

 .افكند    

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

18 

 

عشق و ذهن -3- 1ي ي پيچيدهكنم كه بتوانيم قادر به ادراك مسئلهي ذهن را نفهميده باشيم فكر نميي پيچيدهه مسئلهاهرگي آموختنيم و در امور ايد هنگامي كه بسيار جوانيم چه سان كنجكاويم؟ ما شيفتهآيا توجه كرده. عشق شويم

هرگاه هوشيار باشيم به . كنيمگيرد، دقت و موشكافي ميقرار نميفراواني كه اصال مورد توجه افراد سالمندتر در جواني ذهن بسيار . ها نيز نيستندپردازيم كه سالمندان حتا متوجه آني چيزهايي مينگرانهي ژرفمشاهدهه به همين دليل است كه رياضي، جغرافيا و يا هر دانش ديگري را ب. تر و كنجكاوتر استبينتر، باريكزيرك

. شودناپذير، سنگين و كودن ميشويم ذهن بيشتر و بيشتر نرمشهرچه سالمندتر مي. گيريمآساني و راحتي فراميهايشان محدود است و هر چيزي را با توجه ايد كه بيشتر سالمندان تا چه اندازه متعصبند؟ ذهنآيا توجه كرده

كنون جوانيد؛ ولي اگر بسيار بيدار و هشيار نباشيد، دهند؛ شما انظر ثابت خويش مورد برداشت قرار ميبه نقطه .ذهن شما نيز همانند آنان خواهد شد

توان رفته كند و كودن شويم، ميبنابراين بسيار مهم است كه ذهن را بفهميم و ببينيم به جاي اينكه رفتهآيا . ت ژرفناك بودپذير، تواناي سازگاري آني، نوآوري شگرف، پژوهش و دريافدر هر بخش از زندگي نرمش

هاي ذهن پرداخت؟ زيرا اين ذهن است كه جز اين است كه براي شناختن راه عشق، نخست بايد به شناختن راهشناسند زيرا هر چند هم كه داراي ذهن مردمي كه صرفا زرنگ و زيركند عشق را نمي. داردعشق را از ميان برمي

.كنند و عشق از امور سطحي نيستندگي ميها سطحي ززيركي باشند، ذهنشان سطحي است؛ آنهاي عصبي چيزي را در كند تا پژواكذهن چيست؟ منظور من تنها مغز يا ارگان فيزيكي كه واكنش مي

بود برعكس ما برآنيم كه چه. تواند سخن بگويدباره هر فيزيولوژيستي ميدر آنامري كه . با برانگيزد، نيستمن «و » ناراحت شدم و يا آسيب ديدم«، »از آن من است«و » انديشممي«يد گوذهني كه مي. ذهن را دريابيم

من «و » من بدين باورم و بدان باور نيستم«و » من مسلمانم«، »من هندويم«و » متنفرم«و » عاشقم«و » حسودمراستي چنين چيزي به. »خواهممن مي«و » كنممن تحقير مي«، »دارممن بزرگ مي«و » دانيدانم و تو نميمي

- تان در الگوي بهرود ذهنتان بيش از پيش سخت، متحجر و خرفت شده و انديشهچيست؟ هر چه سنتان باال مي

ماند؛ مگر اينكه از هم اكنون شروع به ادراك كرده و خود را كامال با خصوصي ثابت و تغييرناپذير باقي مي .ز وجود آن در درون خويشتن كامال آگاه گرديدشود آشنا سازيد و اتمامي فرايند انديشه كه ذهن خوانده مي

19 

 

راستي چيست؟ ذهن همان شيوه و روش انديشيدن است، چنين خوانيم بهاين چيزي كه ذهنش مياي كه به ياري آن به طرز انديشه و احساستان، شيوه. گويم نه ذهن ديگرينيست من از ذهن شما سخن مي

هرچه كه سالمندتر . گيريدكه به دستياري آن ديگران را در نظر مينگريد، روشي درخت و يا به ماهيگيران ميشما در پي چيزي هستيد و . مانداي شده و در آن تغييرناپذير ميشويد ذهنتان گرفتار تار و پود الگوي ويژهميپديد آمدن الگو اي شويد، و اين آرزو به اي باشيد و يا كارهمايليد كاره. خواهيد آن را مشتاقانه به چنگ آوريدميتمايلتان ذهن را به تحجر و انجماد . شودانجامد؛ يعني ذهنتان الگويي را پديد آورده و گرفتار و درگير آن ميميآورد و دار شدن الگوي پديد ميتمايل به پول. فرض كنيم كه مثال مايليد فرد بسيار توانگري شويد. كشاندمي

توانيد به توانيد بينديشيد و نميد؛ شما تنها بر اساس اين الگو است كه ميشوتان گرفتار و پايبند آن ميانديشهيا هرگاه به چيزي چون خدا، . شوددر نتيجه ذهنتان آرام آرام متحجر، سخت و كودن مي. فراسوي آن گام نهيد

ازد، ستان را مشخص ميالگوي زندگي همين اعتقاد –خصوصي معتقد باشد كمونيسم و يا سيستم سياسي بهآنگاه ذهنتان اندك . سازدزيرا اعتقاد دستاورد آرزوهايتان است و آرزوهايتان ديوارهاي اين الگو را استوارتر مي

دهد، زيرا كه درگير و گرفتار پيچ و كاوي و شفافيت راستين را از دست مياندك توانايي سازگاري سريع، ژرف .شويدخم اميال خود مي

هاي خوانيم نكرده باشيم، و مادام كه با راهبررسي اين فرايند كه ذهنش مي بنابراين مادام كه آغاز بهتا زماني كه . ي نخواهيم برد كه عشق چيستگمان پانديشيدن خويش آشنا نبوده و دركشان نكرده باشيم، بي

م، نشاني از اي عمل كنيي ويژهكند كه به شيوهاي از عشق دارد و يا به ما حكم ميذهنمان آرزوي چيزهاي ويژهرفته براي دهيم، رفتهاي ميهاي ويژهپنداريم عشق چه بايد باشد و به آن انگيزههنگامي كه مي. عشق نخواهد بود

ي ما از آنچه به نظرمان عشق بايد آوريم ولي آن عشق نيست بلكه صرفا ايدهاي پديد ميعشق الگوي كنش ويژههر گاه كسي لباستان را . اي يا كتي هستيد، من مالك همسرم هستمجامهمثال همچنان كه شما مالك . باشد، است

چرا؟ زيرا از نظر شما اين لباس جزو . از شما بگيرد اين كار شما را نگران، آزرده و خشمگين خواهد ساخت- چنين نيست؟ با مالكيت لباس. كنيدتان است و شما مالك آن هستيد و با مالكيت آن احساس نعمت ميدارايي

كنيد؛ و در نتيجه هنگامي كه هاي بسيار نه تنها از نظر جسمي بلكه از نظر رواني نيز احساس نعمت و امنيت ميشويد زيرا از نظر رواني از اين احساس نعمت و از اين حس خاطر ميگيرد آزردهكسي لباستان را از شما مي

.ايدمالكيت محروم شده

20 

 

آورد، آيا چين نيست؟ هرگاه تو از آن من باشي و انع پديد ميولي اين احساس مالكيت در برابر عشق مهمچنانكه مالك ماشين، كت و لباس نيز هستم و از راستي عشق است؟ من مالك تواممن مالك تو باشم آيا به

شوم؛ و چنين چيزي از نظر دروني نيز من بدين احساس پايبند مي. كنماين مالكيت احساس خرسندي بسيار مياين حس صاحب و مالك كسي بودن، اين پايبندي عاطفي به ديگري چيزي است كه . شودسيار مهم ميبرايم ب

ي ولي هرگاه اين پايبندي عاطفي را بيازماييم درخواهيم يافت كه ذهن وراي واژه. ايمما نام عشق بر آن نهاده .شودعشق، از حس مالكيت ارضا مي

و سپس . شودويي آفريده و در تار و پود اين الگو گرفتار ميبنابراين ذهن به همراه خواست و آرزو الگذهن مركز اين احساس مالكيت . گردددر پي آن ذهن دچار خستگي، بيزاري، كندي، ابلهي و نانديشمندي مي

مال من، براي من، من مالك چيزي هستم، من فرد مهمي هستم، من فرد حقيري هستم، به من : است، احساسخواهم فرد مهمي شوم، من دختر يا پسر توده شدم، من زيركم، من بسيار زيبايم، من ميتوهين شده، من س

ذهن . ي ذهن و خود ذهن استاين احساس مال من و براي من همانا هسته. شخص مهمي هستم و جز آنباشد، هرچه كه بيشتر اين احساس مهم بودن، بزرگ بودن، بسيار زيرك بودن، بسيار ابله بودن و جز آن داشته

از آن پس است . شودديوارهاي بيشتري به پيرامون خود كشيده و بيش از پيش بسته و محدود مانده و كندتر ميگردد زيرا گرفتار شدن در درون اين ديوار بسته خواه و ناخواه چيزي جز درد و رنج به كه ذهن دچار رنج مي

براي رهايي از رنج چه كار بايد كرد؟ ولي به جاي انديشد كه برد ميحال چون ذهن رنج مي. آوردارمغان نميكاوي و فهم كليت انديشي، ژرفاينكه اين ديوارهاي دربندكننده را به دستياري هوشياري و آگاهي، باريك

يافته فرايندي كه اي ديوارها را پديد آورده، از هم فروپاشيد در كشمكش است تا چيز ديگري در جهان بيروني شود و ما تا زماني كه رفته جلوگير عشق مياين چنين است كه ذهن رفته. تار ديوار بسته كندو باز خود را گرف

هاي گمان به ماهيت عشق پي نخواهيم برد و فهميدن ذهن بدين معنا است كه شيوهدرنيابيم ذهن چيست بي .ادارك كنيم گيردهايمان از آن سرچشمه ميي واكنشي دروني را كه همهانديشيدن خود يا اين چشمه

اين از آن بهتر «: گوييدمي. دانيدآيا ذهن عالوه بر آن ابزار سنجش نيست؟ شما معناي سنجش را ميمن رودي را كه سال «: گوييدهنگامي كه مي. سنجيدتر از خود، ميهوش؛ شما خود را زيباتر و يا كم»است

شما خود را با . ايددر حقيقت دست به سنجش زده» آورم و آن از رود كنوني زيباتر استگذشته ديدم به ياد مياين داوري سنجشي نه تنها ذهن را تسريع، تواناي ادراك و . سنجيدآلي غايي ميپارسايان، قهرمانان و يا با ايده

21 

 

پردازيد چه روي هنگامي كه پيوسته به سنجش مي. كندپرگنجايش نساخته بلكه برعكس آن را كند و ناتوان مي- سنجيد و يا زماني كه مينگريد و آن را در دم با غروب پيشين ميامي كه فروشدن خورشيد را ميدهد؟ هنگمي

شما در حقيقت » دو سال پيش ديده بودم از اين زيباتر است اين كوه زيبا است ولي كوهستاني را كه«: گوييد-شود كه با ديدهجش مانع از آن ميبنابراين سن. ايداي كه آنجا در برابرتان گسترده است، ندوختهچشم به زيبايي

من «كنم اين انديشه در من پديد آيد كه هرگاه هنگامي كه با تو برخورد مي. اي ژرفناك به پيرامون خود بنگريدنگرم؛ آيا جز اين است؟ ذهن من از چيز ديگري راستي تو را نميمن به» شناسم كه بهتر از تو استفردي را مي

بايد به هيچگونه سنجشيي بخواهيم شكوه فرو شدن خوردشيد را كامال درك كنيم، نمي هرگاه. انباشته شده استمن تنها هنگامي قادر به فهم تو خواهم بود . بايد تو را با ديگري بسنجمبراي دريافت كامل تو، من نمي. بپردازيم

فهمم، من صرفا در نمي سنجم تو راهنگامي كه من تو را با ديگري مي. كه تو را بدون داوري سنجشي بنگرمبنابراين از سنجش جز ابلهي . پندارم كه تو اينچنين و يا آنچنان هستيام، من ميمورد تو به داوري پرداخته

ولي هنگامي كه من تو را . خيزد، زيرا اين سنجش تو با ديگري همانا ناپاسداري به شكوه انساني استبرنميمنظور من اين خواهد بود كه تو را بفهمم و در اين شناخت كه بدون هيچگونه سنجشي بنگرم، آنگاه تنها

.سنجشي نيست، هوشمندي و شكوه انساني نهفته استزند نشاني از عشق نخواهد بود زيرا ذهن همواره سرگرم سنجش، مادام كه ذهن دست به سنجش مي

بنابراين ديگر جايي ذهن همواره در پي يافتن نقاط ضعف است؛ وآيا چنين نيست؟ . كشش و داوري استهنگامي كه والدين به فرزندانشان عشق داشته باشند هرگز فرزندي را با فرزندي ديگر . ماندبراي عشق نمي

ي آني كه تو همواره شيفته. سنجيتر از خود، با واالتر و داراتر از خود ميولي تو خود را با نيك. سنجندنميي عشق در گذاري و بنابراين غنچهباختگي نميبا ديگري بسنجي و بدين روي جايي براي دل خود را در رابطه

بدين شيوه است كه ذهن پيوسته و بيش از پيش به سنجش پرداخته، بيش از . خشكددرونت شكوفا نشده ميه درگير و گرفتار شود و در نتيجه در تار و پود الگويي كه پديد آوردگرا و بيش از پيش وابسته ميپيش تملك

انگيز زندگي را كه همان ي دلنو ببيند، در نتيجه رايحهتواند چيزي را به تازگي و نوبهچون ذهن نمي. شودمي .سازدعشق است نيست و نابود مي

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيmir.blogspot.co-http://krishnamurti

22 

 

دانش و سادگي -4- 1خواهيد بدانيد كه اين جهان چيست؛ اين زمين مي. در نوجواني كنجكاويد كه همه چيز را بدانيد

اند؛ ولي گسترده، آن آفتاب فروزان، آن ماه تابان، آن ستارگان درخشان چيستند؛ آدميان در اين جهان بهر چهشود بدون اينكه هيچگونه احساسي در آن ها ميتبديل به گردآوري آگاهي شويم دانش صرفاهرچه بزرگتر مي

شويم كه از اين و يا آن جستار آگاهي بسيار داريم و در نتيجه پروايمان به ما تبديل به مختصصاني مي. باشدري كه سوار شود و ديگر توجهي به گداي كنار خيابان و يا مرد توانگگذرد بسيار كم ميآنچه در پيرامونمان مي

توانيم براي اين هرگاه بخواهيم بدانيم كه چرا دارا و ندار در گيتي هست مي. كنيمگذرد، نميبر ماشينش ميرسد كه بيشتر ما را ما براي هر چيز در گيتي توضيحي در چنته داريم و به نظر مي. موضوع توضيحي بيابيم

: كنندها نيز همين كار را ميبينيم كه كيششويم مي بينو اگر باريك. كندهمين توضيحات خرسند و ارضا ميآيا منظور از آموزش . ايمپنداريم كه در پي توضيحات به دانش دست يافتهسازد و ميتوضيحات خرسندمان مي

ها را دريابيم يا اينكه صرفا خواستار توضيحات، تعاريف آموزيم كه پديدهتنها اين است؟ آيا ما بدين منظور ميوجوي بيشتر هايمان را بگمان خود آسوده ساخته و نخواهيم كه به پرسيجي هستيم كه به دستياريشان ذهنو نتا

شايد بزرگتران ما هر چيزي را برايمان توضيح داده باشند ولي اين كار باعث شده كه شوق عالقه در ما . بپردازيمجهان آنچنان انباشه . شودر و بسيار دشوارتر ميترفته پيچيدهشويم زندگي نيز رفتهتر ميهرچه بزرگ. كشته شودي اين همه ايم گرهپنداريم كه توانستهها ميهاي فراوان است كه با ديدن آنهاي بسيار و درماندگياز دانستنيي اين و درنتيجهپردازيم؛ ميرد و ما به توضيح آن ميانساني مي. ها را با اداي توضيحات بگشاييمپيچيدگيپا خيزيم ولي ي جنگ بهشايد در جواني عليه ايده. شودساس رنج در ما تسكين يافته و كرخت ميتوضيح اح

-حس ميهايمان كرخت و بيشويم، توضيح اينكه چرا جنگ هست را پذيرفته و ذهنتر ميهمچنانكه بزرگ

.شوديابيم كه چگونه مي تر است اين است كه تنها به توضيحات بسنده نكنيم بلكه درهنگام جواني آنچه مهم

توان به هوشمندي دست يافت و در نتيجه حقايق هر امري را كشف كرد؛ و اگر آزاد نباشيم هوشمندي به ما ولي بايد اين آزادي . گويند آزادي تنها زماني فراخواهد رسيد كه كهنسال و فرزانه شويممي. روي نخواهد كرد

خواهد بكنيم بلكه بايد از نه آزادي اينكه هر كاري را دلمان ميرا تا زماني كه هنوز جوان هستيم داشته باشيم؛

23 

 

بايد در اين آزادي نشاني از ترس . هايمان سود جوييمها و انگيزهاين آزادي در راه ادراك بس ژرفناك غريزه-ولي آيا مي. همه از مرگ و ترس از مرگ آگاهيم. توانند ما را از ترس رها سازندنباشد؛ ولي توضيحات نمي

توان با توضيح مرگ، مردن را شناخت و از ترس مرگ رهايي يافت؟سادگي . انديشي برخوردار باشيمكنيم بسيار مهم است كه از گنجايش سادههرچه بيشتر رشد ميكند ساده نشيني گزيده و به اندك چيزي بسنده ميناميم؟ آيا آنكس كه گوشهچيست؟ چه كسي را ساده مي

بيستر ما بسيار . د كه سادگي چيزي كامال جدا از آن باشد؟ يعني سادگي دروني و برونيكنياست؟ آيا فكر نميهايتان كامياب شده مثال شما آرزومنديد كه در آزمون. شماري داريمها و آرزوهاي بيپيچيده هستيم، ما خواسته

. ت پسنديده و جز آن بياراييدخواهيد خود را به صفاهايي داريد و ميآلو كار خوبي به دست آوريد، شما ايدهراستي آيا مهم نيست كه بهپذير است؟ هاي بسياري دارد؛ و در اين صورت آيا ساده بودن امكانذهن خواسته

حقيقت امر را دريابيم؟تواند دريابد كه چه چيزي حقيقي است و اين نمي. ذهن پيچيده تواناي داريافتن حقيقت امور نيست

روي و همنوايي پيشه كنيم و بدين روي آورند كه دنبالهاي بار مياز كودكي به گونه ما را. دشواري ما استولي تنها ذهن بسيار . هاي دروني و بيروني پيراسته و به سادگي دست يابيمدانيم چگونه خود را از پيچيدگينمي

-رد ما بيشتر و بيشتر فرا ميگذهرچه زمان مي. تواند حقيقت را ادراك كندي مستقيم است كه ميساده و انديشه

.تواند آفريننده باشدانديش است كه مييابد و تنها ذهن سادهگيريم ولي ذهنمان هيچگاه به سادگي دست نميدارد؟ اي شما را به نگاشتن اين پيكرده واميپردازيد، چه انگيزههنگامي كه به نگاشتن تصوير درختي مي

كنيم؟ يا اينكه چون درخت ها، و تنه درخت بسنده ميها، شاخهگآيا تنها به نگاشتن كامل و مشروح برپردازيم؟ هرگاه درخت در ما احساسي را برانگيخته باشد و ما احساسي را در ما بيدار ساخته به نگاشتن آن مي

اي از روي اين احساس به نگاشتن آن سرگرم شويم، اين احساس هرچند هم كه بسيار پيچيده باشد ولي پيكرهدور از در جواني شايسته است كه ذهنمان را بسيار ساده و به. ايم دستاورد يك سادگي سترگ استنگاشته كه

هايي را كه خواهان آن هستيم به دست ي آگاهيها نگاه داريم و ناگفته نماند كه بايد در عين حال همهآلودگي .آوريم

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيmir.blogspot.co-http://krishnamurti 

24 

 

آزادي -2فصل اي است و نيازمند ادراك ي پيچيدهاين مسئله. ي آزادي به گفتگو پردازممايلم با شما در پيرامون مسئله

. ايمما سخنان بسياري در پيرامون آزادي چون آزادي مذهبي و آزادي گزينش كار شنيده. و بررسي ژرفناك استي آزادي را مستقيما و به توان مسئلهي من ميولي به ديده. اندهاي فراواني در اين باره نوشتهپژوهان كتابدانش

-نمي. توان به راه حل حقيقي اين مسئله دست يافتسادگي مورد بررسي قرار داد و به گمان من از اين راه مي

آن آساي ي برافروختگي شگفتشود، به مشاهدهدانم آيا هيچگاه زماني كه آفتاب تابان در آسمان باختر فرو ميدر اين زمان اغلب . ايد؟ آن هم به هنگامي كه ماه نو شرمگين بر فراز درختان درخشيدن آغاز كرده استايستاده

گذرد، ماه لطيف بر ها چون پل، ترني كه از روي آن ميي اين زيباييرودخانه بسيار آرام است و بدين روي همهها ي اينشوند و همهو همه بر روي آن بازتاب ميتر شود ستارگان درخشان همه فراز آن و همچنانكه تاريك

ي اي زيبا بنشينيد بايد همهنگري پديدهولي هرگاه بخواهيد به مشاهده و باريك. انگيز استبسيار زيبا و دلها رها باشد، آيا انديشي و درگيريپرواي خود را به زيبايي گسترده در برابرتان، وانهيد و بايد ذهنتان از پريشان

-توان بهتنها زماني مي. ها باشدها و پنداربافيها، كژانديشين چنين نيست؟ نبايد ذهن آكنده از مسائل، نگرانياي

آسا راستي به مشاهده نشست كه ذهن بسيار آرام باشد و سپس در اين آرامش است كه ذهن به زيبايي شگفت .است ي آزادي ماگشاي مسئلهشود و شايد همانا اين امر راهحساس مي

بدين معنا است كه هرچه را دلمان بخواهد انجام دهيم، هر جا حال ببينيم آزاد بود به چه معنا است؟ آيا آيا آزادي تنها به معناي . بخواهيم برويم و هر گونه بخواهيم بينديشيم؟ شما به هر حال چنين خواهيد كرد

آزادي نيازمند . راستي آزادندشمار بهنگشتاستقالل است؟ بسياري از مردم گيتي مستقلند ولي تنها گروهي اهوشمندي بسيار است، چنين نيست؟ براي آزاد بودن بايد هوشمند باشيم ولي هوشمندي تنها با آرزوي آزاد

- آيد؛ تنها زماني به هوشمندي دست خواهيد يافت كه آغاز به فهميدن پيرامون خود كرده، باريكشدن پديد نمي

كنند، گذارند و بدين روي پيوسته محدودتان ميها بر شما ميجتماع، والدين و سنتبينانه به تأثيراتي كه اولي براي ادراك تأثيرات گوناگون والدين، دولت، جامعه و فرهنگ سرزمينتان بر خود و به منظور . بنگريد

-يد، به بينشي ژرفانوا شدهاي همها بدون هيچگونه انديشهشناختن باورها، خدايان و پندارهاي سنتي كه با آن

آوريد زيرا در درون خويشتن دچار بيم و ها كوركورانه سر فرود مينگر نيازمنديد؛ ولي شما عموما در برابر آن

25 

 

ترسيد كه كشيشتان شما را شما از اين در هراسيد كه مبادا كار خوبي به چنگ نياوريد؛ از اين مي. ترس هستيدولي . ها كار نادرستي استپنداريد كه دنبال نكردن سنتوي نكنيدو ميها پيرترسيد كه از سنتسرزنش كند؛ ميآيا . جويي نباشدي ايمنييا انگيزهراستي حالتي از ذهن است كه در آن نشاني از ترس يا اجبار همانا آزادي به

ما بگويند خواهد بهجز اين است كه بيشتر ما خواهان آنيم كه در ايمني باشيم؟ آيا جز اين است كه دلمان ميخوييم، چقدر زيباييم و چه هوش سرشاري داريم؟ اگر جز اين بود هرگز نامي بر خود سان نيكو ستودهكه چههمگي ما آرزومنديم كه . دهنداينگونه چيزها هميشه به ما اعتماد به نفس و احساس برتري مي. نهاديمنمي

.هيچ روي آزادي نخواهيم داشت پرآوازه شويم و آن دم كه خواهان چيزي شدن باشيم ديگر به. ي آزادي استگشاي فهم مسئلهراستي راهخواهشمندم به اين موضوع توجه كنيد زيرا ادراك آن به

پرستان و شايندگان و چه در جهاني كه نويد مندان، مقامبازان، قدرتكند چه در اين جهان سياستفرقي نمياما مرد و . ي كه خواهان چيزي شويد ديگر آزاد نخواهيد بوددهد، همان دمپارسايي، پرهيزگاري و تقدس مي

آاليش است و ي درونش پاك و شفاف و بيبيند و بدين روي آيينهها را ميي اينزني كه پوچي و بيهودگي همههر گاه سادگي اين حالت را دريابيد زيبايي شگرف و . راستي آزاد استي چيزي شدن افسونش نكرده بهانگيزه .آن را نيز خواهيد ديد ژرفاي

اي همه بدين منظور است كه به شما مقام بدهد، يعني از شما كارهها ها، آزموني اينرغم همهولي عليايد كه آيا توجه كرده. اي شويدكنند كه كارهها، مقام و علوم همه و همه شما را وسوسه ميها، تيتربسازد، عنوان

اي شويد و بايد همانند عمو يا كنند كه بايد در زندگي كارهشما گوشزد مي والدين و آموزگارانتان پيوسته بهكوشيد قهرماني را الگوي خود قرار داده و از او تقليد كنيد تا پدربزرگتان در زندگي كامياب باشيد؟ يا خود مي

ند چه بزرگي، كفرقي نمي. اگر چنين كنيد آزادي را در نخواهيد يافتهمانند بزرگان يا قديسان شويد ولي -ي ايناي بچسبيد، همهقديسي، آموزگاري و يا فاميلي را الگو قرار داده و از وي پيروي كنيد و يا به سنت ويژه

- راستي آزادي را در آغوش ميام تنها هنگامي به. اي شدن استگر آرزوي شما براي كارهها به هر حال نمايان

.كشيد كه اين واقعيت را دريابيدي آموزش به راستي اين است كه از كودكي ياريتان كند كه از ديگران تقليد نكنيد، ن وظيفهپس بنابراي

هرچه هستي چه زشت، چه زيبا، چه حسود، چه . انجام چنين كاري دشوار است. بلكه همواره خودتان باشيدپنداري چنين مياينكه خودت باشد بسيار دشوار است زيرا . بدانديش همواره خودت باش ولي آن را ادراك كن

26 

 

توانستي آنچه را هستي به شد اگر ميپنداري كه چه خوب ميكه هر آنچه هستي ناپسند و اهريمني است و ميراستي در حاليكه اگر به آنچه به. ولي هرگز چنين چيزي روي نخواهد داد. چيزي نجيب و واال بدل سازي

. كه در تو دگرگوني صورت خواهد گرفت هستي بنگري و آن را ادراك كني آنگاه در همين ادراك استبنابراين آزادي راستين در اين نهفته است كه دم به دم خويشتن را ادراك كنيم و بفهميم، نه اينكه بكوشيم چيزي

روي اقتدار سنن خواهد بكنيم و يا كوركورانه دنبالهجدا از آنچه هستيم باشيم يا اينكه كاري را كه دلمان مي .ان باشيموالدين و آموزگار

دارد كه اينكاره يا آنكاره آموزش كنوني شما را بر آن مي. ايدبينيد كه شما بدين منظور آموزش نيافتهمي يو خود شما بسيار پيچيده است و تنها دربرگيرنده. شويد ولي اين راهي نيست كه به ادراك خويشتن بينجامد

ي ترسد بلكه دربرگيرندهو ميپردازد كند، به بازي ميرود، پرخاش و ستيزه ميموجودي نيست كه به مدرسه ميانديشيد اين خود نهاني يا خويشتن خويش تنها از آنچه بدان مي. باشدچيزي نهاني كه آشكار نيست نيز مي

ها، رهبرانتان در ذهنتان نهاده شده، نيز ها، روزنامهتشكيل نشده بلكه هر آنچه را به دستياري ديگر آدميان، كتاباي باشيد، از كسي تقليد ي اين امور را درك كرد كه نخواهدي كارهتوان همهتنها هنگامي مي. گيردر برميد

راستي عليه تمامي سنتروي كسي يا آرماني نپردازيد كه بدين معنا است كه در اين صورت بهنكنيد، به دنبالهي وظيفه. نمايدآسا راه ميما را به آزادي شگفت اين يگانه رستاخيز راستيني است كه. ايدچيزي شدن بپاخاسته

والدين، آموزگاران و تمايالتتان همه شما را . ي اين آزادي و گسترش آن استراستين آموزش همانا پاشيدن دانهولي آيا جز اين است . دارند كه براي شاد زيستن و ايمن شدن خود را با اين و يا آن چيز معرفي كنيدبر آن مي .كند درهم شكنيدي تأثيراتي را كه اسيرتان ساخته خردتان ميهوشمند بودن بايد چمبر همه كه براي

ي هرآنچه نادرست و درست است كرده بينانههايي است كه آغاز به نگرستين باريكاميد جهان نو در آنآموزش را بجوييد ي درستراستي بپاخيزند و بدين روي است كه شما بايد گونهو عليه آن نه زباني بلكه به

- ي فيلسوفان و ايدهگسيختهي لجامي جهان نو، بدور از سنن و جدا از انديشهتوانيد آفرينندهزيرا تنها زماني مي

ولي مادام كه بخواهيد كسي باشيد و يا از الگوي نيكويي . ها باشيد كه در جو آزادي پرورش يافته باشيدآليست .ودپيروي كنيد از آزادي اثري نخواد ب

27 

 

2هاي فصل پرسش هوشمندي چيست؟ :پرسشفهميدن مسئله به . بگذاريد با شكيبايي و به آهستگي به اين پرسش پرداخته و پاسخ آن را بيابيم :پاسخ

رسيد كه اي كه به اين نتيجه ميدر لحظه. بينيد يا نهدانم آيا تفاوت امر را مينمي. معناي به نتيجه رسيدن نيستها به نتايجي آن: اندگيري كاري است كه بيشتر سالمندان كردهنتيجه. يگر هوشمند نيستيدهوشمندي چيست د

ايد كه ذهن هوشمند يك نكته را هم اكنون فهميده. انداند و بنابراين هوشمندي خود را از دست دادهرسيده .كندگيري نميپيوسته در حال آموختن است و هرگز نتيجه

گويند كه اين تعريف، ها ميآن. كندم را تعريف هوشمندي ارضا ميهوشمندي چيست؟ بيشتر مرددهند؛ و ذهني كه با تعاريف ارضا شود بسيار سطحي تعريف خوبي است و يا اينكه تعريف خود را ترجيح مي

.بوده و بنابراين هوشمند نيستشود؛ ذهن ارضا نميايد كه ذهن هوشمند ذهني است كه با تشريحات و استنتاجات پس تا كنون دريافته

ذهن هوشمند . هوشمند ذهني نيست كه باوري داشته باشد زيرا باز باورهاي نوع ديگري از استنتاجات هستنداين به چه معنايي است؟ بدين . گيردآموزد و ياد ميكند، ميوجوگر است، ذهني است كه توجه ميذهني پرس

پا خاستن در برابر كل ي بهر كار نباشد و ما شيفتهرسد كه ترسي دمعنا است كه هوشمندي هنگامي فرا مي .ساختار اجتماعي كنوني باشيم تا دريابيم كه حق چيست يا حقيقت كدام است

هاي گيتي را نيز بتوانيد بخوانيد، به هوشمندي دست ي كتابحتا اگر همه. هوشمندي دانش نيستهوشمندي تنها هنگامي فرا خواهد رسيد . داردهوشمندي امري بسيار ظريف است؛ لنگرگاهي ن. نخواهيد يافت

. هاي فالسفه و آموزگاران، بلكه ذهن خويشتني انديشهنه ذهني بر پايه –كه كل فرايند ذهن را ادارك كنيد پردازيد نيازي به خواندن حتا يك كتاب ي تماي انسانيت است و هنگام كه به ادراك آن ميذهن هر كسي نتيجهآيد؛ و فرد بنابراين هوشمندي با ادراك خويشتن پديد مي. ن كل معارف گذشته را در بر داردنيز نداريد زيرا ذه

هوشمندي امري نيست كه بتوان . ها ادراك كندتواند خود را تنها در رابطه با جهان آدمي، اشيا و انديشهمي

28 

 

ساس عشق وجود داشته گردد كه احراستي زماني پديدار ميهوشمندي به. همانند آموختن آن را كسب نمود .رسدباشد زيرا تنها هنگامي كه ترس نباشد، عشق فرا مي

مند باشيد، از آن بيم دارم چنين احساس كنيد كه به پرسشتان پاسخ شما اگر تنها به توضيحات عالقهورزي، زندگي مطالعه، بازي، عشق. باشدپرسش هوشمندي چيست همانند پرسش زندگي چيست مي. امنگفته- يعني به عبارت ديگر زندگي همه چيز را در بر مي. طلبي، عشق، زيبايي و حقيقت استجدال، رشك، جاه كار،

كنيد كه بيشتر ما از آن شكيبايي برخوردار نيستيم كه به طور جدي و استوار گيرد، چنين نيست؟ اما مشاهده مي .گيري كنيموجويي را پيچنين پرس

ساس شود؟تواند حآيا ذهن ناپخته مي :پرسشآيا ذهن ناپخته . به اين پرسي گوش فرادهيد و به معنايي كه در فراسوي آن نهفته است دقت كنيد :پاسخ

كوشيم كه حساس شويم همين كوشش براي تواند حساس شود؟ اگر بگوييم كه ذهنمان خام است و ما ميمياگر تشخيص دهم ناپخته هستم و درحاليكه . خواهشمندم به اين نكته توجه كنيد. حساس شدن ناپختگي است

بدون اينكه بخواهم تغيير كنم، براي حساس كوششي به عمل نياورم اگر شروع به فهميدن ناپختگي كنم و خورم و چگونه با مردم به ام مشاهده كنم و ببينم كه چگونه آزمندانه خوراك ميكرد آن را در زندگي روزانهعمل

هايم را مشاهده كنم؛ آنگاه همان ، تكبر و ناهنجاري عادات و انديشهكنم، غرورصورت ناهنجاري برخورد مي .مشاهده، آنچه هست را دگرگون خواهد ساخت

بايد هوشمند شوم، كوشش براي هوشمند شدن شكل بهمين شيوه، اگر من ابله باشم و بگويم كه ميهوشمند شدن بكوشم، حماقتم من هر چه بيشتر براي . تر حماقت است؛ زيرا فهميدن حماقت مهم استگسترده

ها نقل شايد موفق به اكتساب جالي سطحي آموزش شوم، شايد بتوانم از كتاب. همچنان برجاي خواهد مانداما اگر . ولي باز در اصل همچنان احمق باقي خواهم ماند. كنم و عباراتي را از نويسندگان بزرگ تكرار نمايم

شود، بتوانم آن را مشاهده و ادراك كنم و دقت كنم كه مودار مياي كه حماقتم نطي زندگي روزانه در لحظهشوم، آنگاه سان با همسايگانم، با دارا، ندار و با فرد روحاني روبرو ميكنم و چهكارم رفتار ميچگونه با خدمت

.انجامدهمان هشياري به در هم شكستن حماقت ميگوييد به رفتار خود دقت نماييد و ن سخن ميكارتاهمچنانكه با خدمت. شما دست به اين كار بزنيد

تواند در مشاهده كنيد كه چه احترام سرشاري براي يك فرماندار قايليد، در حاليكه ارزشي براي كسي كه نمي

29 

 

فهميد كه چقدر احمقيد؛ و در اين ادراك حماقت، هوشمندي و آنگاه تازه مي. اختيارتان بگذارد قايل نيستيداي شود زشت و غيرحساس و كوشد كارهكسي كه مي. زم نيست كه حساس بشويدال. حساسيت نهفته است .انساني ناپخته است

توانند خود را بشناسند؟كودكان بدون ياري اوليا و آموزگاران خود چگونه مي :پرسش-هاي من است؟ كودكان هنگامي ميتوانند يا اينكه اين تفسير شما از گفتهام كه ميآيا من گفته :پاسخ

اگر اوليا و . برند در اين زمينه به ياريشان بشتابدتوانند خويشتن را بشناسند كه محيطي كه در آن به سر ميراستي خواهان آن باشند كه جوان شخصيت خود را كشف كند، در اين صورت او را مجبور آموزگاران به

.بتواند خويشتن را بشناسد كنند كه جوان خودنخواهند كرد؛ در عوض محيط و شرايطي برايش فراهم مياي حياتي است؟ اگر عميقا راستي اين برايتان مسئلهايد ولي آيا بهشما اين پرسش را مطرح ساخته

كرديد كه براي كودك بسيار مهم است كه خود خويشتن را بشناسدو در صورتي كه ديگران بر وي احساس ميكرديد كه محيط مناسبي براي اين امر پديد آيد؟ اگر به او ميتحكم كنند قادر به اين كار نخواهد بود، آيا كمك ن

-ما به كودك نمي. هايتان را بپذيرد، اين باز همان گرايش پيشين استبگوييد كه اين يا آن كار را بكند و او گفته

اين مسئله كه چگونه محيطي مناسب براي كودك پديد آوريم كه» بگذار با يكديگر به مسائل بنگريم«گوييم اما . شودي ما، به اوليا، آموزگاران و كودكان مربوط مياي است كه به همهبتواند خود را بشناسد، مسئله

توان كسي را ناگزير به فهميدن نمود؛ و اگر اين براي من و توان به ديگران القا كرد و نميخودشناسي را نميكديگر آموزشگاه متناسب با آن را پديد خواهيم شما و اوليا و آموزگاران امري حياتي باشد، آنگاه به ياري ي

.آوردهاي عجيبي مانند اشباح و ارواح موذي روبرو گويند كه در دهكده با پديدهها به من ميبچه :پرسش

به اينگونه . پرسندي مرگ از من ميها همچنين دربارهآن. ترسندها مياند و از روح و جن و پري و مانند آنشده اسخي بايد داد؟ها چه پپرسش

ي شگرفي كنيد كه ترس پديدهاما مالحظه مي. در مورد مرگ در وقت مناسب بحث خواهد شد :پاسخاند، اگر غير از اين بود ايشان ها گفتهپدر و مادرتان و يا ديگر سالمندان مطالبي در مورد ارواح به بچه. است

اند ي ارواح موذي را با شما در ميان گذاشتهمسئلهاحتماال كسان ديگري . رسيدروح و شبحي به نظرشان نميي شما نيست، اين پژواك سخناني است كه اين تجربه. تر از آنيد كه چنين چيزهايي را بدانيدزيرا شما جوان

30 

 

ها آن. دانندو خود افراد سالخورده نيز اغلب چيزي در اين مورد نمي. اندافراد سالخورده با شما در ميان گذاشته .دناهديمهف ار اهنآ هك دنرادنپيم نينچ و دناهدناوخ اهباتك زا يخرب رد يبلاطمدر مورد اينگونه مسائل صرفا

رگا؟ اشدب هدشن هدولآ هتشذگ هب هك تسه ياهبرجت ايآ ؛دوشيم نومنهر يتوافتم الماك شسرپ هب ار ام رما نيا مهم هچنآ .تسين يركب يهبرجت نياربانب و تسا هتشذگ موادت افرص ،دشاب هتفرگ تأشن ذشتهز گا ايهربتج و اههيشاند ،حاورا يرهبارد دوخ تاروصت ،اهرادنپ ديابند سنمات درد خون كاودك با هك يناسك است كهن آ ستا دارفا اري، زاست اردشو رايسباي هيوشين چن زا تنجس يرود .ندنك اقلا اهآنه ب ار دوخ صاخ تايبجرت

نيا هجيتن رد ؛دنيوگيم د،رندان گيزند ردتي مياهكه رد مواه نگواين ردي ادزي ساسايب ياهفرحر دتمنسال اتعيبط زينا ههچب و دنزاسيم خوداي ارهندو پ اهترس ،اهبارطضا كيرشرا ا هبچهود خ ياهطابترا يط دارفا رد ،دنرادن دراوم هنوگايندر اي بهرجت دوخ هك ينادنمسال هك تسهم امار بسي .دننكمي وگزاب دناهدينش ار چهآن ره ديآ ديدپ ناكدوك يارب يبسانم وج اد تكنن كمض كعو دره لكبند نكن حرطم اي رخناننين سچ ناكدوك روضح .ندكنو من و دشر سرت دونو بي زادآ ن درناآ ات

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

169 

 

حساسيت به حقيقت - 20فصل نواز داشتني و دلگذرد دوستهاي زرين و آب رواني كه از ميان آن ميزاران پر از گلنگريستن به سبزه

با ديدن زيبايي و سكوت روستا فرد به . است، چنين نيست؟ ديروز عصر من به اين زيبايي چشم دوخته بودمآورد كه واكنش زيبايي و همچنين زشتي در ما واكنشي آني پديد ميپرسد كه زيبايي چيست؟ ناگزير از خود مي

. گوييم، اين زيبا است يا آن زشت استها درآورده و ميلذت و يا رنج است و ما اين احساس را به قالب واژهدلي با هر چيزي است و حساس بودن به همه امور، اما آنچه به راستي مهم است، لذت و رنج نيست بلكه هم

.زشت باشند و چه زيباچه بنابراين به . ها است و پرسشي سطحي نيستترين پرسشحال ببينيم زيبايي چيست؟ اين يكي از بنيادي

براي اينكه دريابيم كه زيبايي چيست و احساس نيكويي داشته باشيم، اين احساس، . سادگي از كنار آن نگذريدباشند تا فرد دلي داشته ه مانعي با هر پديده زيبايي همآيد كه دل و ذهن بدون هيچگونزماني در ما پديد مي

هايمان گمان در زندگي اهميت فراوان دارد، و مادامي كه ما از واكنشاين امر بي –سره احساس راحتي كند يك-هاي شگرفي چون كوهشايد پيرامونمان را زيبايي. ار سطحي خواهد بودبه زيبايي آگاهي نياييم، زندگيمان بسي

هاي سرسبز و رودخانه پرجنبش و پويش، فراگرفته باشند ولي مادامي كه با دقت بدانها سربرافراشته، دشتهاي .ايمننگريم به راستي مرده

شما دختران، پسران و همچنين بزرگساالن بايد اين پرسش را از خود بكنيد كه زيبايي چيست؟ ني كالم، انديشمندي، مالحظه ديگران را كردن و پاكيزگي، آراستگي سر و وضع، لبخند، رفتار موقرانه، روش

ها زيبايي ظاهري هستند، چنين نيست؟ آيا زيبايي فقط اما اين. شناسي همه و همه جزيي از زيبايي هستندوقتتر است؟ زيبايي، زيبايي فرم زيبايي طرح و شود، يا اينكه برعكس امري بسيار عميقبه اين ظواهر محدود مي

اش و يا به ظرافت ينواز درخت به هنگام اوج شكوفايآيا هيچگاه به شكل دل. يز هستزيبايي زندگي ناندازهاي ايد؟ مشاهده اين چنين چشمشگرفش به هنگامي كه عريان زير آسمان آبي سربرافراشته است، نگريسته

پس چه . هستند ترهاي سطحي اموري بسيار ژرفها تنها جلوهنواز است ولي همه آنپذير و روحزيبايي دل خوانيم؟چيزي را زيبايي مي

170 

 

شايد . شايد شما سيمايي زيبا و پاكيزه داشته باشيد، با سليقه لباس بپوشيد و رفتاري آراسته داشته باشيدبتوانيد دورنمي زيبايي را با هنرمندي نقاشي كنيد و يا هنرمندانه به توصيف آن بپردازيد ولي بدون اين حس

اي بسيار سطحي و در عين تنها به زندگيهاي گوناگون بروني زيبايي، امي اين جلوهخواهي دروني، تمنيك .بسيار پيچيده خواهد انجاميد، حياتي كه چندان ارجي نخواهد داشت

كنم، منظور من اين نيست كه به راستي زيبايي چيست؟ چنين چيست؟ يادآوري ميپس ما بايد دريابيم همه ما بايد رفتاري آراسته داشته باشيم، از نظر جسمي پاكيزه . بايي پرهيز كنيمهاي بيروني زيكه از تجربه جلوه

شناس باشيم، به روشني سخن بگوييم و جز آن و همه اين باشيم و با سليقه لباس بپوشيم، بدون لجاجت و وقت .ندارندخود اهميت چنداني خوديآورند؛ ولي بهپذير پديد ميامور الزمند و فضايي مناسب و دل

-نواز و مطبوعي ميبخشد، يعني به فرم و پويش بروني لطافت دلاين زيبايي دروني است كه وقار مي

آيا هرگز در اين باره بود؟ اين زيبايي دروني چيست كه بدون آن زندگي آدمي بسيار سطحي خواهد. دهدسختي درگير مطالعه، بازي، گفتگو، خنده و هايتان به شما بيش از اندازه گرفتاريد، ذهن. ايد؟ شايد نهانديشيده

اما ياري دادن به شما براي اكتشاف آن زيبايي دروني كه بدون آن فرم و پويش . دست انداختن يكديگر استخارجي ارج چنداني ندارد، يكي از وظايف آموزش دست است؛ و تحسين ژرفناك زيبايي بخش اساس زندگي

ن بسيار تواند به تحسين زيبايي بپردازد؟ شايد از زيبايي سخز ميآيا ذهن سطحي هرگ. هر يك از ما استتواند فوران ان سرخوشي عظيمي را كه از نگرستن به چيزي واقعا زيبا بگويد؛ ولي آيا هيچگاه به راستي مي

هاي خويشتن است، زيبا نخواهد بود، ذهن صرفا گرفتار خويش و فعاليتآيد تجربه كند؟ هنگامي كه پديد ميدر . بود زيبايي ناتوان استمانده و بنابراين از شناختن چه كند، پيوسته زشت و محدود باقيزيرا هر آنچه مي

ي نگيزهطلبي آزاد است و اسير اميال خويشتن نبوده و احاليكه ذهني كه گرفتار خويشتن نيست، يعني از جاهآيا اين موضوع . شودخويي شكوفا ميجويي موفقيت راهبر آن نيست، چنين ذهني سطحي نيست و در نيكپي

هنگامي . بخشدهاي به ظاهر نازيبا نيز زيبايي ميخويي دروني است كه حتا به چهرهكنيد؟ اين نيكرا ادراك ميخويي دروني سازد زيرا نيكزشت را دگرگون مي خويي دروني برخوردار باشيم پرتو مهر آن، سيمايكه از نيك

.به راستي احساسي عميقا عرفاني استنواز دارند، ندارد، دانيد كه عرفان چه معنايي دارد؟ عرفان ربطي به زنگ معابد كه از دور آوايي دلآيا مي

.ربطي به دعا يا نيايش و مناسك كشيشان ندارد

171 

 

هرگاه به راستي عارف باشيد همه وجودتان يعني تن و . ستعرفان به معناي حساس بودن به حقيقت اروزي و ناپاكيزگي اين شهر، به اي بسته شده است، به تيرهذهن و دلتان به زيبايي، زشتي، به االغي كه در گوشه

از اين حساسيت به كل وجود است . شودآنچه پيرامون خويشتن است، حساس ميها و لبخندها و به هر اشكگردد؛ ولي بدون اين حساسيت از زيبايي نشاني نخواهد بود؛ و هرچند هم كه نبوغ عشق پديدار مي كه نيكي و

بها شويد و در پاكيزگي خود كمال دقت را داشته هاي گرانداشته باشيد، با سليقه لباس بپوشيد، سوار ماشين .باشيد، بدون داشتن حساسيت الزم قادر به ادراك زيبايي نخواهيد بود

توانيد اي بس شگرف است؛ چنين نيست؟ هرگاه فقط به فكر خويشتن باشيد، هيچگاه نميديدهعشق پذهني كه از پرتو . عشق هست و هدفي ندارد. اين بدان معنا نيست كه بايد به ديگري بينديشيد. عاشق شويد

رار دارد، و پرفروغ عشق سرشار است به راستي رستگار است زيرا كه در متن جنبش حقيقت راستي و خدا قاي نيست و اسير سيستمي و يا ذهني كه دچار فلسفه. يابد عشق چيستتواند درتنها چنين ذهني است كه مي

شود، حساس، تيزهوش و دقيق است و بنابراين هاي خويشتن رهبري نميطلبيباشد و به انگيزه جاهباوري نمي .ه به راستي زيبا استتنها چنان ذهني است ك

بسيار مهم است كه مادام كه جوان هستيد بياموزيد كه مرتب و پاكيزه بوده و به آرامي و بدون هيچگونه شناس باشيد؛ اما همه سوز و وقتحوصلگي بنشينيد، سر ميز رفتاري آراسته داشته باشيد، دلجنبشي ناشي از بي

-و هرگاه شما صرفا اين امور سطحي را بدون ادراك پديده تندها هر چند كه الزمند ولي بسيار سطحي هساين

ذهني كه به ملتي، گروهي . تر، در خود پرورش دهيد، هرگز به اهميت حقيقي زيبايي پي نخواهيد بردهاي عمقيشود و درگير ترس نيست؛ طلبي برانگيخته نميوسيله جاهاي تعلق ندارد، داراي مرجعي نيست و بهو جامعه

يابد پژوهي است كه درميشود زيرا در اين جنبش حقيقتچنين ذهني همواره در عشق و نيكي شكوفا مي- زيبايي چيست؛ ذهني كه هم به زشت و هم به زيبا حساس است، ذهني خالق بوده و برخوردار از ادراكي بي

.كران است

172 

 

20هاي فصل پرسششوم خواهم توانست آن را ارضا طلب باشم؛ آيا هنگامي كه بزرگ مياگر من در كودكي جاه :پرسش

كنم؟خواهد راننده پايد، چنين نيست؟ پسر خردسالي ميهاي كودكي معموال چندان نميطلبي سالجاه :پاسخ

خواهد كه خلبان شكافد، دلش ميزنان آسمان شب را ميبيند هواپيماي جت چشمكشود؛ يا هنگامي كه مييا يك راهب بودايي خواهد همانند وي باشد، شنود دلش ميشود، يا زماني كه سخن يك سخنران سياسي را مي

خواهد زياد بچه داشته باشد يا اي دلش ميدختربچه .جامه زهد در بر كند گيردكند و تصميم ميرا مشاهده مي .خواهد نقاش شود يا شعر بگويداي بزرگ زندگي كند يا دلش ميشوهر ثروتمندي برگزيند و در خانه

و آيا اصال روياها ارزش برآورده شدن را . نه شود ياحال ببينيم كه آيا روياهاي كودكي برآورده ميشايد به اين . آوردهرگونه تمايلي صرف نظر از نوع آن همواره رنج و اندوه به ارمغان ميارضاي . دارند يا نه

اگر . اندوه سايه اميال است. خواهيد شد شويد متوجه اين نكتهتر ميهمچنانكه بزرگ ايد، امانكته توجه نكردهكوشم كه با كنار زدن ديگري و ايجاد كينه به هدفم دست يابم؛ و من بخواهم ثروتمند يا مشهور شوم، مي

من . گرددم دير يا زود به ناگزير منجر به اتفاقات ناگواري ميكردم به دست آورهرچند هم كه آنچه را آرزو ميو همواره مرگ در شوم؛ شوم و در همان ارضاي اميالم باز خواستار برآوردن آرزوهاي بيشتري ميبيمار مي

شما . شوندطلبي، اميال و ارضا همواره ما ره به نوميدي و اندوه رهنمون ميجاه .كمين نشسته است به ايگوشه-هايي كه پرآوازهسالمندان جامعه پيرامون خود را مطالعه كنيد، آن. توانيد خود به مشاهده اين فرايند بنشينيديم

اند و داراي قدرتند به خود القايي را رديف كرده ها يي كه پشت سرهايي كه در منطقه سرشناسيند، آناند، آنهايشان خطوطي بر روي چهره. چقدر غمگين يا چقدر فربه و چه پرزرق و برقندهايشان بنگريد، ببينيد چهره

.هايشان آكنده از اندوه استاند زيرا دلبختي شكفته نشدهها در نيكآن. زشت نمايان استاگر بدون تالش برا تغيير اينكه هرچه هستيم باشيم؟ ؟استطلبي ميسر جاهبيآيا زيستن در اين جهان،

-من فكر مي. ، آنگاه دگرگوني شگرفي در آنچه هستيم روي خواهد داد، آغاز به فهميدن آن كنيمتيمآنچه هسهر

. برد گري زندگي را به سرطلبي و ستمنامي، با فروتني كامل و بدون شهرت، جاهتوان در اين جهان با گمكنم ميتمامي جهان . توان بسيار شادمانه زيست، و اين نيز بخشي از آموزش درست استهرگاه به نفس بها ندهيم مي

173 

 

ها تحصيل كرد دست، شبشنويد كه چگونه يك پسربچه تهيهايي ميشما داستان. كنندموفقيت را پرستش مي. ندگيش را با فروش روزنامه آغاز كرد و در نهايت يك ميليونر شدو سرانجام قاضي شد و يا اينكه چگونه زهاي هاي بزرگ با غماما بدانيد كه به دست آوردن موفقيت. دهندشكوهمندي موفقيت را به خورد شما مي

تر از طلبي هستيم و در نظر ما موفقيت بسيار مهمبزرگ نيز همراه است، اما بيشتر ما اسير اين تمايالت قدرت .ارك و زدودن اندوه استاد

هاي شما در سيستم اجتماعي كنون بسيار دشوار باشد؟كنيد كه پياده كردن گفتهآيا فكر نمي :پرسشي امري احساسي بسيار نيرومند داشته باشيد، انجام آن از نظر شما دشوار آيا هنگامي كه درباره :پاسخ

كنيد، چنين نيست؟ و آيا همه وجود خود بازي ميرا با مند باشيد، آناست؟ هنگامي كه به بازي قوتبال عالقه .ناميدكنيد است كه آن را دشوار ميخوانيد؟ تنها هنگامي كه حقيقت امري را كامال احساس نميآن را دشوار مي

پردازيد و از آن خرسند و آنچه را كه عاشق آن هستيد با حرارت به انجام دادن آن مي. شما عاشق آن نيستيداما اگر به طوري عمقي متقاعد نشده . شيد، و در اين صورت نظر جامعه يا والدينتان برايتان اهميتي نداردسرخو

تان در آن گمان عالقهكنيد درست است احساس آزادي و شادي نكنيد، بيباشيد، اگر در انجام آنچه فكر ميگوييد كه انجام دادن آن رسد و ميبه نظر ميدر نتيجه انجام آن برايتان ممتنع ! باشديمورد دروغين و ساختگي م

.دشوار استها مهم نيست زيرا جزيي از كند، اما اينهايي بروز ميدر راه انجام آنچه عاشقش هستيد البته دشواري

براي ما تالش، كشمكش و مقابله كردن مقدس ! ايماي از دشواري ساختهبينيد كه ما فلسفهمي. زندگي است .است

كنم، بلكه از عشق به انجام ي تالش و كوشش در راه به دست آوردن تخصص گفتگو نميمن دربارههاي مرده اما هرگاه اين عشق را در خود نداريد، به نبرد با جامعه نپردازيد و با آيين. گويمكاري سخن مي

در حاليكه . هاي بيشتري پديد خواهد آوردروزيو شما صرفا تيره. معنا خواهد بودن بيدرنياويزيد، زيرا تقاليتااگر عميقا بدانيد كه چه چيزي درست است و بتوانيد به تنهايي استوار بمانيد، در اين صورت كنش شما كه از

.اهد بودعشق زاييده شده است اهميت شگرفي خواهد داشت و از سر زندگي و زيبايي برخوردار خوتوان با ي را بيافريند؛ و ذهن آرام را نميتواند چيزهاي بزرگدانيد كه تنها ذهن بسيار آرام ميشما مي

.كوشش، كنترل و انضباط پديد آورد

174 

 

در خود ادراك كرد؟ توان آن رامنظورتان از تغيير كلي چيست و چگونه مي :پرسشتواند كنيد كه اگر در راه پديد آوردن يك تغيير كلي تالش كنيد، اين تغيير ميفكر مي آيا شما :پاسخ

ايد كه هر آنچه طلب هستيد و آغاز به آن كردهدانيد كه تغيير چيست؟ فرض كنيد كه شما جاهايجاد شود؟ آيا ميتوجهي، آزمندي، رشك و نبود گري، اندوه، بيسندي، نوميدي، ستماميد، خر: ي جاه طلبي است ازدربرگيرندهرا

-ها شما بايد چه كار كنيد؟ كوشش براي تغيير و دگرگوني جاهشديد عشق را مشاهده كنيد با مشاهده همه اين

. طلبي است، چنين نيست؟ اين به معناي آن است كه شما مايليد چيز ديگري باشيدديگري از جاهطلبي شكل دهيد كه آن نيز اندوه به ارمغان شما شايد تمايلي را رد كنيد، اما طي همين فرايند تمايل ديگري را پرورش مي

.آوردميزا طلبي نيز اندوهد و در ضمن تمايل به ختم جاهآورطلبي اندوه پديد ميحال، اگر مشاهده كنيد كه جاه

است، اگر خود حقيقت اين امر را به روشني ببينيد و عمل نكنيد، بلكه بگذاريد كه حقيقت عمل كند، در اين اما اين امر نيازمند توجه، هنايش و . آوردصورت همان حقيقت تغيير اساسي و رستاخيزي كلي در ذهن پديد مي

.استبينشي بسي عظيم بايست نيك باشيد و ديگران را دوست زد كنند كه ميگويند به شما گوشاگر همانگونه كه همواره مي

شق خود را به پدر خويي را تمرين كنم، من بايد عمن بايد نيك«گوييد دهد؟ شما ميبداريد عموما چه روي ميكنيد عشق اين بدان معنا است كه شما تالش مي» .يزي نشان دهمكار، به جانوران و به هر چبه خدمت و مادرم،

» برادري«چيزي بسيار حقير و بسيار ساختگي خواهد شد همانگونه كه » عشق«نشان دهيد؛ در اين صورت اين آزمندي است كه ما را به اين . شود كه امري ابلهانه و احمقانه استگرايان تمرين ميهمواره توسط ملي

گرايي و آزمندي را ببينيم و بگذاريم حقيقت خود در درونمان اما اگر واقعيت ملي. داردها واميگونه تمرين. عمل كند، بگذاريم كه حقيقت به كار پردازد، در اين صورت برادري بدون هيچگونه تالشي پديد خواهد آمد

باشيد و در آن دخالتي نكنيد، در باختهاما اگر شما دل. تواند عاشق باشدپردازد نميذهني كه به تمرين عشق مي .اين صورت عشق عمل خواهد كرد

؟استاد، ارتقاء نفس چه معنايي دارد :پرسشهرگاه بخواهيد فرماندار يا استادي نامور شويد، هرگاه از مردي بزرگ و قهرماني تقليد كنيد، :پاسخ

قليد و پيروي فرايند شدن، تاين رت هرگاه بكوشيد از استادي معنوي و يا پارسايي پيروي كنيد، در اين صو

175 

 

خواهد خواهد بزرگ باشد و ميطلب، انساني كه مياي از گسترش نفس است، چنين نيست؟ انسان جاهگونهاما عمل ولي هنوز » .كنممن اين كار را به نام صلح و به خاطر كشورم مي«خود را ارضا كند شايد بگويد

.گسترش نفس است رورند؟گران مغچرا توان :پرسشايد كه چرا توانگران آيا به راستي توجه كرده .گران مغرورندپرسد كه چرا تواناي ميپسربچه :پاسخ

ي خود را داريم كه آن را به دستان نيز مغرور باشند؟ همگي ما غرور ويژهكنيد كه تهيمغرورند؟ و آيا فكر نميي يت، پارسا و پيشوا هر يك به شيوهرده، فرد پرظرفكدارا، ندار، تحصيل. دهيمهاي گوناگوني نمايش ميشيوه

توانند اند و فرد موفقي هستند، اينكه كسي هستند كه ميداراي اين احساس هستند كه به جايي رسيدهخويشتن اي باشد، كسي كه صرفا خودش است و خويشتن را هكار خواهداي نيست، نمياما انساني كه كاره. كاري بكنند .كند؛ تنها چنين انساني از غرور و تكبر آزاد استادراك مي

هايمان همواره مسائلي را با هستيم و چرا در نشست» مال من«و » من«چرا ما همواره گرفتار :پرسش گيرد؟گذاريم كه از اين حالت ذهن سرچشمه ميشما در ميان ميخواهيد بدانيد، يا اينكه كسي اين پرسش را به شما القا كرده است؟ مسئله من و ا به راستي ميآي :پاسخرو اي است كه ما با آن روبهاين به راستي تنها مسئله. اي است كه همگي ما درگير آن هستيممال من مسئله

اوقات از آن به نام خرسندي ياد كنيم، برخيهاي گوناگون در پيرامون آن گفتگو ميهستيم و ما همواره به شيوهتمايل به داشتن شادماني پايدار، ترس از مرگ . گوييمكنيم و گاهي بر اساس نوميدي و اندوه از آن سخن ميمي

ادله روي يا از دست دادن تملكات، لذت مورد تمجيد قرار گرفتن، رنجش از مورد توهين قرار گرفتن، مجها ناپذير با آني پاياني من؛ همه و همه نكاتي است كه ذهن به گونهي تو و شيوهخداي تو و خداي من، شيوه

-شايد ذهن تظاهر به آن كند هك در جستجوي صلح، احساس برادري، نيك. و نه چيز ديگر، مشغول است

هاي من و مال من است و به ها همچنان اسير ستيزهواژهدر فراسوي اين پرده اما. خويي و عشق ورزيدن است .سازدهاي متفاوت، مطرح ميشده را هر بامدادان در قالب واژهي گفتههمين دليل است كه مسئله

كنند؟فريب در بر ميهاي دلآرايند و جامهچرا زنان خود را مي :پرسشايد؟ اغلب اين ا هيچگاه به پرندگان توجه كردهايد؟ آيها نپرسيدهآيا اين پرسش را از خود آن :پاسخ

جذابيت جسمي بخشي از روابط . هاي بيشتر و چاالكي و سرزندگي بيشتري داردي نر است كه رنگپرنده

176 

 

هر چه . پسران نوجوان نيز چنين هستند. زندگي اين است. جنسي است كه هدف از ان پديد آوردن فرزند استهاي موهاي خود را به شكل خاصي شانه كنند، كاله زيبايي بر سر كنند و لباسشوند، دوست دارند تر ميبزرگ

بهايش، گر در ماشين گرانفرد توان. همه ما خواستار خودنمايي هستيم. است زجذابي در بر نمايند كه همين چيخواهند نشان دهند اشد، همه و همه ميتر بكوشد باهوشسازد، پسر جواني كه ميدختري كه خود را زيباتر مي

كه سوسن و ورد هيچگاه ايد انگيزي است، چنين نيست؟ دقت كردهاين جهان شگفت. كه چيزي دارند .كنند و زيباييشان در اين است كه همانند كه هستندخودنمايي نمي

*** 

 :فارسي جيدو كريشنامورتيسايت ir.blogspot.com-http://krishnamurti

177 

 

هدف آموختن - 21فصل آيا دوست داريد كه براي فهميدن معناي آموختن بكوشيد؟ شما بريا آموختن به مدرسه مي رويد، چنين

آموزيد آموزيد و آنچه را ميايد؟ شما چگونه مينيست؟ آموختن چيست؟ آيا هرگز در اين باره انديشيدهيريد و مطالب گوناگون شما بايد خواندن و نوشتن را فراگتر آموزش چيست؟ چيست؟ معنا و اهميت ژرفناك

درسي را خوانده و فنوني را بياموزيد كه شما را براي تخصصي آماده سازد كه به ياري آن بتوانيد زندگيتان را ها است ولي متأسفانه بيشتر ما در همين جا رود منظورمان همه اينهنگامي كه سخن از آموختن مي. تأمين كنيد- وپا كرديم، چنين مياي دستات خاصي را گذرانيديم و كاري و پيشههنگامي كه ما امتحان. شويممتوقف مي

.بريمسره از ياد مينمايد كه آموختن را يكها و آموختن از راه تجربه دو مقوله گوييم كه آموختن از كتاباما آيا آموختن پاياني دارد؟ ما مي

-اند ميها نگاشتهبي را كه ديگران پيرامون دانشمطالها متفاوتند؛ آيا به راستي اين چنين است؟ مثال ما در كتاب

ما همچنين از . دهيمها آموختن خود را ادامه ميكنيم و از طريق آنهاي خودمان را ميسپس ما آزمايش. آموزيمها براي ادراك اما گذشته از همه اين. گوييمآموزيم، دست كم اين چيزي است كه ما ميطريق تجربه نيز مي

بود خدا و حقيقت بايد آزادي باشد؛ و آيا از طريق تجربه اين آزادي اي شگرف حيات و براي فهميدن چهژرف براي ادراك فهميدن وجود دارد؟

-ايد كه تجربه چيست؟ تجربه احساسي است كه در پاسخ به چالشي در ما پديد ميآيا هرگز انديشيده

آموزيد؟ هنگامي كه به ا از طريق تجربه چيزي ميو آيا شم. آيد، چنين نيست؟ تجربه پژواك چالش استايد هاي شما، آموزشي كه دريافت داشتهنواييي همدهيد، واكنش ما بر پايهاي واكنش نشان ميچالش، به انگيزه

هايتان در مقام ترسا، نواييي همواكنش شما بر پايه. هاي ديني، اجتماعي و اقتصادي شما استو زمينهها جدا نسازيد، واكنشتان به هر هرگاه خود را از اين زمينه. باشدو يا هر آنچه هستيد مي كمونيست، هندو

وجو، بنابراين شما به راستي هيچگاه براي پرس. ها خواهد شدچالشي تنها موجب تقويت و يا تعديل آن زمينه .دحقيقت و خدا آزاد نخواهيد بو اكتشاف و ادراك

ي سازد و آموختن از راه تجربه تنها فرايند تشكيل الگوهاي جديد بر پايهپس تجربه ذهن را آزاد نمي-تر ميكنم كه فهميدن اين نكته بسيار مهم است، زيرا هر چه كه بزرگمن فكر مي. هاي كهن فرد استنواييهم

178 

 

هاي ي زمينهآموزيم به وسيلهگيريم؛ اما آنچه را ميميبيشتر و بيشتر به اميد آموختن در تجربياتمان سنگر شويم، اي كه مبناي آموختن ما است هرگز آزاد شود و اين بدان معنا است كه به علت آن تجربهپيشين به ما ديكته مي

. كندهاي ما را تعديل مينواييگونه آموختن تنها همنيستيم، بلكه اينآموزيد كه چگونه به كنيد، ميه آموختن خواندن و نوشتن ميحال، ببينيم آموختن چيست؟ شما آغاز ب

هايي را كه براي ايجاد آموزيد، شما زبانآرامي بنشينيد، چگونه اطاعت نكنيد؛ شما تاريخ اين يا آن كشور را ميهاي كشاورزي را بارور آموزيد كه چگونه تأمين معاش كنيد؛ چگونه زمينگيريد، ميارتباط ضروري است فرامي

- آزاد باشد، حالتي كه در آن نشانهاي اما آيا حالتي از آموختن هست كه در آن ذهن از هر زمينه. سازيد و جز آن

فهميد؟را مياي از جستجو نباشد؟ آيا اين پرسش - سازي، مقاومت و سركوب است؛ ما مياي از هماهنگخوانيم فرايند پيوستهآنچه را ما آموختن مي

ينيم كه آيا حالتي هست كه در آن ذهن ابزار حال، بب. پرهيز كنيم آموزيم كه يا چيزي به دست آوريم و يا از آنكنيد؟ مادامي كه ما به دست دو را مشاهده ميآيا تفاوت اينگيرد؟ آموختن نباشد، بلكه در خدمت بودن قرار

كنيم، ذهن مجبور به آموختن است و چنين آموزشي همواره با تنش و كنيم و پرهيز ميآوريم، فراهم ميميبه منظور آموختن شما بايد ذهن خود را متمركز سازيد، چنين نيست؟ حال . راه خواهد بودمقاومت زيادي هم

مشاهده كنيم كه تمركز چيست؟دهد؟ در هنگام مطالعه سازد چه روي ميايد كه هنگامي كه ذهن، خود را متمركز ميآيا دقت كرده

شما بايد در برابر اميال ورد عالقه شما استكتابي كه ناگزير از خواندن آن هستيد و حتا در مطالعه كتابي كه مي نگريستن به بيرون از پنجره يا سخن گفتن با شما در برابر وسوسه. ها را كنار بزنيدديگر مقاومت كنيد و آن

پس به منظور انجام تمركز، همواره تالش الزم است، چنين . كنيد تا قادر به تمركز ذهن باشيدكسي مقاومت ميز همواره محرك، انگيزه و تالشي براي آموختن هست تا به هدفي نائل شويم؛ و اصال زندگي نيست؟ در تمرك

- هايي تشكيل شده است؛ زندگي ما حالتي از تنش است كه طي آن ميخود ما از يك سري از چنين كوشش

دانش نباشيم؛ اما اگر اصال چنين تنشي در كار نباشد و ما در پي به دست آوردن و گردآوري. كوشيم بياموزيمتر و تندتر بياموزد؟ زيرا در اين صورت ذهن كنيد كه در اين صورت ذهن بتواند بسيار ژرفناكآيا فكر نمي

بود حقيقت، زيبايي و خدا را دريابد و بنابراين چنين ذهني در برابر شود تا بتواند چهوجو ميتبديل به ابزار پرس

179 

 

نوايي، سر فرود ا جامعه باشد يا شايندگي فرهنگ، آيين و يا هماي، چه شايندگي معرفت يهيچگونه اتوريته .آوردنمي

تواند دريابد حقيقت كنيد كه تنها هنگامي كه ذهن از بار دانش آزاد باشد است كه ميمشاهده مياي كه شما آغاز به سزاي در كار باشد؛ چنين نيست؟ در لحظهو در اين فرايند ادراك نبايد انباشتچيست؛

گاهي در خواهد آمد كه ايد به صورت تكيهكنيد، آنچه انباشتهايد، ميايد و يا آموختهاشت آنچه تجربه كردهانبوجو، ذهن بايد هر آنچه را در فرايند پرس. كند و مانع پيشروي بيشتر آن خواهد شدذهنتان را تسخير مي

حقيقت زنده . سته از تجربيات ديروز باقي بماندبه دور افكند تا بتواند همواره تازه و پيراروز فراگرفته روزبهبار وزين دانش و ت نيز بايد ينده باشد و نبايد كولاست، نه امري ايستا و ذهني كه در پي كشف حقيقت اس

قيقت خود را تنها در اين صورت است كه حالتي در ذهن پديد خواهد آمد كه ح. تجربه را بر دوش داشته باشد .نمايان سازد

همه اين نكات شايد از نظر شفاهي دشوار باشد، اما اگر آن را در ذهنتان به كار بنديد در معنا دشوار بايست آزاد باشد؛ اما به محض اينكه هاي ژرفناك حيات، ذهن ميوجو در پيرامون پديدهبراي پرس. نخواهد بود

دهيد، ذهنتان آزاد نيست و شما ديگر به راستي از وجوي بيشتر قرار ميها را مبناي پرسآموزيد و آن آموختهمي .ايدوجو بازايستادهپرس

180 

 

21هاي فصل پرسش كنيم؟ايم به سادگي فراموش ميچرا مطالبي را كه به دشواري آموخته :پرسشسازد؟ گذشته از همه آموزيد كه شرايط شما را ناگزير از آموختن ميآيا صرفا به اين علت مي :پاسخ

دان شويد، طبيعي نخواهيد وكيل قانوخوانيد كه ميهاي رياضي و فيزيك را در حالي ميها اگر شما درسايناي براي آموختن آموزيد كه انگيزهيا تنها هنگامي ميآ. بريداست كه به زودي فيزيك و رياضي را از ياد مي

وپا كنيد و همسر بگيريد، شايد دهيد كه پيشه دستآموزيد و امتحان ميداشته باشيد؟ هرگاه شما براي اين ميدهيد، به زودي آنچه را كه ذهن خود را متمركز سازيد؛ اما هنگامي كه امتحان ميبراي آموختن بكوشيد

كنيد؛ چنين نيست؟ هنگامي آموختن تنها براي رسيدن به هدفي به عنوان وسيله به كار اموش ميايد فرآموختهگمان چنين چيزي كنيد، و بيرود، به محض اينكه به هدف مورد نظر خود رسيديد، وسيله را فراموش ميمي

در كار نباشد و اي پس حالت آموختن حقيقي تنها زماني ميسر است كه محرك و انگيزه. اصال آموختن نيست .شما هر كاري را به خاطر عشق به آن انجام دهيد

چيست؟» پيشرفت«اهميت واژه :پرسش؛ حقيقي و واقعي نيست؛ آلهايي داريد، چنين نيست؟ و ايدهآلشما هم مانند بيشتر مردم ايده :پاسخ

آل را به دست فراموشي ايده: كه گويم اين استاكنون، آنچه من مي. آنچه بايد باشد است، چيزي در آينده استادراك . جويي نكنيد، بلكه آنچه هست را ادراك كنيدآنچه بايد باشد را پي. بسپاريد و از آنچه هستيد آگاه باشيدچرا؟ زيرا در ادراك آنچه هستيد فرايند . جويي آنچه بايد باشيد استتر از پيآنچه واقعا هستيد بسيار بسيار مهم

پنداريد بايد باشيد، شود، در حاليكه در تبديل شدن به آنچه ميدگرگوني در درونتان آغاز مي اي ازخودجوشانهمثال فرض . باشد، بلكه اين فرايند تنها تداوم همان نفس گذشته در شكل متفاوتي استاصال تغييري در كار نمي

د باشد يعني به هوشمندي تغيير كنيم ذهن مشاهده كند كه احمق است و بكوشد كه حماقت خود را به آنچه بايجويي فرافكني دهد، اين كوشش ابلهانه است و معنايي ندارد و در آن نشاني از حقيقت نيست؛ بلك تنها پي

كوشد حماقت خود را تبديل به چيز ديگري كند، مادامي كه ذهن مي. باشدنفس و تعويق ادراك آنچه هست، ميخواهم بفهمم كه حماقت چيست، بنابراين دانم كه احمقم و ميمن مي«د اما اگر ذهن بگوي. ماندياحمق باقي م

181 

 

وجو در آنگاه همين فرايند پرس» .آيدجويي آن خواهم پرداخت، خواهم ديد كه حماقت چگونه پديد ميبه پي .ما يك دگرگوني بنيادي پديد خواهد آورد

بينيد كه ارابه با سرعت سه آيا چيزي به نام پيشرفت هست؟ شما مي ست؟ياهميت واژه پيشرفت چانگيز جت با سرعتي كنيد كه هواپيماي شگفتكند و از سوي ديگر مشاهده ميكيلومتر در ساعت حركت مي

شود، چنين اين پيشرفت خوانده مي. آيدميي آسمان به پرواز درصد كيلومتر در ساعت در پهنهبيش از نهتوان از ابزارهاي ارتباطي بهتر و امكان ها ميله اين پيشرفتهاي فني هست و از جمنيست؟ پيشرفت در زمينه

اما آيا نوع ديگري از پيشرفت هست؟ آيا پيشرفت رواني به صورت پيشرفت معنوي در .پزشكي بهتر نام برد زمان، وجود دارد؟ آيا ايده پيشرفت در امور معنوي به راستي معنوي است يا صرفا اختراع ذهن است؟

هاي اساسي را بپرسيم و بگذاريم كه آن پرسش خود، كار كند، بسيار مهم است كه سؤالدانيد شما مي .بگذاريم كه در درونمان چنان عمل كند كه دريابيم حقيقت آن چيست

ها رسيدن بشر از ارابه به هواپيماي جت گذشته از همه اين پيشرفت، متضمن زمان است، چنين نيست؟توانيم به همين شيوه و از پنداريم كه براي يافتن حقيقت يا خدا ميحال ما مي. ها به درازا كشيده استسده

پنداريم كه خدا آنجا، و يا در يك نقطه دوردست است و براي پيمودن ما اينجاييم و مي .طريق زمان عمل كنيماماخدا يا حقيقت ثابت نيست و ما نيز ثابت . ان هستيمگوييم كه نيازمند زمآن فاصله و آن فضاي حائل مي

نيستيم؛ نقطه ثابتي وجود ندارد كه از آنجا آغاز كنيم و نقطه ثابت پاياني نيز وجود ندارد كه به سمت آن حركت به خاطر داليل ايمني رواني ما به اين ايده كه در هر يك از ما نقطه ثابتي هست و حقيقت نيز نقطه ثابتي . كنيم

خواهيم كه از نظر در اين هنگام كه ما فرصتي مي. اين پندار است و واقعيت ندارديازيم؛ اما هست دست ميكنيم ديگر معنوي نيست زيرا حقيقت از جنس دروني شكوفا شده و پيشرفت كنيم، در اين صورت هر آنچه مي

است و اما حقيقت فراسوي زمان. دذهني كه اسير زمان است براي يافتن حقيقت به زمان نياز دار. زمان نيستهاي خودآگاه ما تنها هنگامي قادر به ادراك حقيقت و خدا خواهيم بود كه ذهن از همه انباشت. نقطه ثابتي ندارد

.و ناخودآگاه خويشتن آزاد باشد آيند؟ز ما به پرواز درميها براي دور شدن اشويم آنچرا هنگامي كه به پرندگان نزديك مي :پرسش! كردندها به دورتر پرواز نميشديم آنبود اگر هنگامي كه به پرندگان نزديك ميچقدر جالب مي :پاسخ

بينيد كه ما آدميان چه شد؛ اما ميپذير ميها مهربان باشيد، چقدر دلها را نوازش كنيد، با آنتوانستيد آناگر مي

182 

 

اندازيم و در ها را به دام ميكنيم، ما آنها را شكنجه ميكشيم، آنما پرندگان را مي .كاري هستيمموجودات ستمجفت خود را هر غروب ! تصور كنيد كه چگونه يك طوطي زيبا در قفس زنداني است. كنيمقفس زنداني مي

هايي را در حق مي كه ما چنين ستمهنگا. بيند كه پرندگان ديگر در پهنه آسمان آبي در پروازندخواند و ميفراميها از ما نترسند؟ شويم، آننزديك ميها داريم آيا انتظار داريد وقتي كه به آناين موجودات زيبا و معصوم روا مي

فهميد كه پرندگان به اما اگر در يك نقطه مجزا به آرامي بسيار بنشينيد و به راستي آرام باشيد، به زودي ميهاي ظريفشان هاي پرتحركشان، چنگالتوانيد جنبشدهند و شما ميها نزديك شما مانور ميآنآيند؛ سويتان مي

اما براي اينكه موفق به اين كار شويد بايد شكيبايي بسياري داشته . و قدرت و زيبايي پرهايشان را مشاهده كنيدچنين . يد ترسي نيز در كار نباشدباشيد و اين بدان معنا است كه بايد از عشقي بس شگرف سرشار باشيد و با

بدين روي . گريزندي خود دچار ترس شده و ميكنند و خود به نوبهنمايد كه جانوران ترس ما را حس ميميراي دو سه شما بكوشيد كه زير درختي بسيار آرام؛ اما نه فقط ب. بسيار مهم است كه خويشتن را ادراك كنيم

و هر روز به آرامي زير همان درخت كنند، برويددقيقه، زيرا پرندگان در اين فرصت كوتاه به شما عادت نميناپذيري دارند، پوست زيبا و هاي پايانشويد كه همه چيز در پيرامونتان فعاليتبنشينيد، به زودي آگاه مي

گون آسمان بدون اينكه بال و پر بزند از اي گنبد نيلاي دارد و يا چگونه شاهين در بلندشگرف مار چه جلوهها و احساس كردن سرخوشي آن شما بايد درون خود از اما براي ديدن همه اين. بردوزش نسيم لذت مي

.آرامش حقيقي برخوردار باشيد چه فرقي ميان من و شما هست؟ :پرسشآيا هيچ تفاوت اساسي ميان من و شما هست؟ شما شايد پوست سفيدي داشته باشيد و رنگ :پاسخ

پوست من تيره باشد؛ شما شايد زرنگ باشيد و بسيار بيشتر از من بدانيد؛ يا اينكه شايد من يك روستايي باشم ر گفتار، در دانش، در هايي دروشن است كه تفاوت. كنيد و جز آندرحاليكه شما به سرتاسر گيتي سفر مي

رفتارهاي و در فرهنگ و سنن وجود دارد؛ اما چه برهمن باشيم و چه غير از آن، چه آمريكايي، روس، ژاپني، خواهيم، همه ما ترسيم، امنيت ميهمه ما مي. هاي بسيار ميان ما آدميان هستچيني و جز آن باشيم، همانندي

. خواهد شادمان باشيمه غذا خوردن را دوست داريم و دلمان ميخواهد مورد محبت قرار گيريم، همدلمان مي- هاي اساسي بين ما آدميان، نابود ميهاي ظاهري، آگاهي ما را نسبت به هماننديكنيد كه تفاوتاما مشاهده مي

اما . آوردهاي ظاهري عشقي عظيم و انديشمندي بزرگي پديد ميفهميدن و آزاد بودن از آن تفاوت. سازد

183 

 

. ايمهاي ظاهري، نژاد، فرهنگ و باورها تقسيم شدهبيشتر ما گرفتار آنيم و در نتيجه توسط تفاوتفانه متأستنها با گام . آورندسازند و ميان آنان دشمني پديد ميها آدميان را دچار چنددستگي ميباورهاي آفتي هستند، آن

تواند براي يافتن ها است كه ذهن ميهاي و همه هماننديي باورها، همه چنددستگيي همهنهادن به فراسو .حقيقت آزاد باشد شود؟كشم آموزگار من خشمگين ميچرا هنگامي كه سيگار مي :پرسشها خوب نيست اما شما زد ساخته كه سيگار كشيدن براي بچهشايد او چندين بار به شما گوش :پاسخ

و . خشمگين شده استاش را دوست داريد؛ بنابراين او از دست شما دهيد زيرا مزهبه سيگار كشيدن ادامه ميمعتاد شدن به سيگار و يا هرگونه عادت ديگري آن هم در اين كنيد حال، نظر خود شما چيست؟ آيا فكر مي

سنين نوجواني اشكالي نداشته باشد؟ اگر در سنين شما جسمتان به سيگار كشيدن معتاد شود، اين بدان معنا تر وحشتناكي نيست؟ سيگار كشيدن شايد براي افراد مسنايد؛ و آيا اين چيز است كه تا كنون برده چيزي شده

ها به گمان خود براي ولي بدبختانه آن. اشكالي نداشته باشد، اما در همان هم بسيار جاي شك و ترديد هستساليد، بسيار جوان و در سنين اما شما كه هنوز كم. هاي بسيار، داليل خود را دارندمقابل عادت اسير بودن در

كند؟ به تيد، چرا بايد به چيزي عادت كنيد و اسير آن بمانيد، عادتي كه حساسيت شما را نابود ميرشد هسخواهد شد ن دچار خرفتيايمحض اينكه ذهن به چيزي عادت كرد، در خط آن عادت عمل خواهد كرد و بنابر

.عشق از دست خواهد داد پذير نخواهد بود؛ و آن حساسيت الزم را براي ادراك خدا، زيبايي وو ديگر ضربه كند؟چرا بشر ببر را شكار مي :پرسشما بسياري از اين كارهاي نسنجيده از قبيل كندن همه . بردزيرا از هيجان قتل و كشتار لذت مي :پاسخ

ي ياد ها به بدگوييم و از آنپشت سر ديگران بد ميما . دهددهيم كه ببينيم چه روي ميبال مگس را انجام ميها و يا كشور ايدهكشيم؛ ما به خاطر كشيم، ما به خاطر صلح آدم ميكنيم؛ ما براي خوردن، جانوران را ميمي

كاري در درون ما هست، چنين نيست؟ اما اگر كسي بتواند آن را دگه عظيمي از ستمبنابراين . كشيمخود آدم ميدر اين صورت مشاهده حركت ببر بسيار جالب خواهد بود همانگونه كه براي كناري نهدبه ادراك كرده سپس

ه در آن پيرامون يكي از دوستان، ما را براي ديدن ببري ك. چند نفر از ما در نزديكي بمبئي چنين اتفاقي روي دادزديم كه ناگهان ببري را در ما در حال برگشتن بوديم و داشتيم دور مي. مشاهده شده بود، با ماشين به جنگل برد

و پوستش زرد و سياه و براق بود و بسيار الغر بود و در درازي داشت، جانوري زيبا . ميان جاده مشاهده كرديم

184 

 

آمد و چنان نزديك شد خاموش كرديم و او غرغركنان به سوي ما ميما چراغ را . سرشار از وقار و قدرت بودهرگاه كسي بتواند چنين جانوري را بدون تفنگ مشاهده . پذيري بودمنظره دل. كه تقريبا به ماشين ما برخورد

.كند، سرخوشي آن بسيار بيشتر است و در آن زيبايي عظيمي نهفته است م؟چرا دچار بار گران اندوه هستي :پرسشزيم؛ ما ساهايي پيرامون آن ميپذيريم و فلسفهما اندوه را در مقام جزء گريزناپذير زندگي مي :پاسخ

وه گويم كه اندمن برعكس مي. گوييم كه براي يافتن خدا، وجود اندوه ضروري استاندوه را توجيه كرده و مي ركنيم كه دضمنا ما بسياري از مسائل زندگي را ادراك نمي. شودبه علت ستم آدميان به يكديگر پديدار مي

. آفرين استدستان همگي اندوهروزي تهيشود؛ مسائلي مانند مرگ، نيافتن كار، ديدن تيرهمينتيجه موجب اندوه تر باشد، بيشتر رنج شويم؛ و هر چه فرد حساسيجه شكنجه ميكنيم و در نتما اين همه مسائل را ادراك نمي

پردازيم؛ به جاي شوريدن در برابر كل اين نظام پوسيده و به جاي ادراك اين امور ما به توجيه اندوه مي. بردميه، فرد بايد از تمايل به آزار براي آزاد بودن از اندو. سازيمگسيختن از آن ما صرفا خود را با آن هماهنگ مي

نوايي ما اصطالح نيكي نيز به همان صورت نتيجه همديگران و نيز از تمايل به نيك بودن آزاد باشد؛ زيرا اين به .است

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

185 

 

سادگي عشق - 22فصل براي دستان و ديدگان وي . آمدهاي باغچه مجاور، بدانجا ميهر بامدادان زاهدي بودايي براي چيدن گل

- رفت كه سرانجام اين گلاو مي. چيديافت، ميها حريص بود و او هر گلي را كه در دسترس ميچيدن اين گل

نواز و ظريف بودند و تازه بر داشتني، دلها دوستگل. م دارداي سنگي تقديجان و پيكرهها را به تصويري بي-ها را با خشونت ميچيد بلكه آنها را به نرمي نمياو اين گل. آفتاب بامدادي شكفته شده بودنداثر پرتو زرين

هاي فراوان بود، جانداران خدايش خواستار گل. ساختهايش تهي ميكند و حريصانه باغچه را از همه گل .جاني سنگي بيسياري براي تقديم به پيكرهب

ها را تقديم خدايان خواستند گلها نميآن. چيدنديكي از روزها من پسران جواني را ديدم كه گل ميو .افكندندها كنده و به دور ميها را از شاخهفكري گلكنند، بلكه در حاليكه با يكديگر گرم گفتگو بودند، با بي

كنيد؟ چنين ميايد؟ من در شگفتم كه چرا اينه بدين كار مشغوليد، به خويشتن نگريستهآيا هرگز هنگامي كآيا هرگز به اين كردار . اندازيدهايش را كنده و به دور مياي را شكسته برگشاخهزنيد طور كه قدم ميهمين

اين ناپاسداري سهمگين آنان ها،دلي دروني آنكنند، سنگايد؟ بزرگساالن نيز چنين مينسنجيده خود توجه كردهگويند، اما آزاري و عدم خشونت سخن ميآنان هر چند كه از بي. گرددبه زندگان از طريق ويژه خود نمودار مي

.آوردكنند، چيزي جز نابودي به ارمغان نميهر آنچه مير موها و يا براي نشان دادن عشق خود به كسي قابل فهم است؛ اما چيدن يكي دو گل و نهادن آن د

- هاي خود، زشتند، آنان يكديگر را در جنگطلبيكنيد؟ بزرگساالن نيز در جاهها را با خشونت ميچرا شما آن

ود را كارانه خها اشكال ويژه اعمال تبهكشانند، آنهايشان سالخي كرده و يكديگر را با زر و زور به فساد مي .كنندروي ميدارند و نوجوانان نيز آشكارا از آنان دنباله

زدم، هنگامي كه من سنگي را در ميان راه ديدم و آن را از ميان راه به كنار من با پسري قدم ميروزي گر عدم گر چه چيزي است؟ آيا نمايانگذاشتم، او از من پرسيد، چرا اين كار را كردي؟ اين پرسش نمايان

تري كنيد، چنين نيست؟ هنگامي كه بزرگشما از روي ترس احترام را مراعات مي. ه و ناپاسداري نيستمالحظايستيد ولي اين احترام نيست، بلكه ترس است زيرا اگر شما پريد و ميرسد شما به سرعت از جا مياز راه مي

زديد و سنگ را از پيش پاي ها نميبرخوردار بوديد، دست به نابودي گلاز اين احساس احترام به راستي

186 

 

يك اما هيچ. كرديدداري باغچه ياري ميپرداختيد و براي نگهنهاديد، به مواظبت درختان ميرهگذران به كنار مين علت كه چرا؟ آيا به اي. سوزي برخوردار نيستماز ما چه پيرو چه جوان به راستي از احساس مالحظه و دل

دانيم عشق چيست؟نميفهميد كه عشق چه ساده است؟ نه پيچيدگي عشق جنسي و نه عشق به خدا بلكه تنها عشق و آيا مي

-داشتن مهرباني و لطافت حقيقي در نگرش به همه امور در خانه شما همواره از اين عشق ساده برخوردار نمي

شايد در خانه نشاني از مهر و محبت حقيقي نباشد و بنابراين پدر و مادرتان بيش از اندازه گرفتارند؛ و . شويدتواند در خود فرد چگونه مي. آييد و رفتارتان همانند ديگران استاي از عدم حساسيت به اينجا ميشما با زمينه

چه . حساس بودن را پديد آورد؟ منظور من اين نيست كه براي جلوگيري از چيدن گل قانون وضع كنيماين حساسيت را چگونه در خويشتن پديد . آيدشويم، ترس پديد ميي قوانين محدود ميوسيلهبه هنگامي كه

سازد تا هيچ آسيبي به آديمان، جانوران و گياهان نرسانيد؟آوريم، حساسيتي كه هوشيارتان ميايد و ت مردهمند نباشيد، در حقيقاگر به حساس بودن عالقه. بايد باشيدمنديد؟ آيا به اين موضوع عالقه

-كنند، بچهخورند، كار ميبيشتر مردم هر چند كه چند بار در روز غذا مي. چنين هستندبه راستي بيشتر مردم اين

.اندپوشند، به راستي مردهفريب ميهاي زيبا و دلكنند و يا لباسشوند، رانندگي ميدار ميتن احساسي سرشار از مان به معناي داشگدانيد حساس بودن چه معنايي دارد؟ حساس بودن بيآيا مي

لطافت و مهر به همه امور است؛ فهميدن رنج جانوران و برطرف كردن آن است، كنار نهادن سنگ از پيش پاي اس بودن به معناي داشتن احساس مهر حس. برهنه رهگذران و برداشتن ميخ از جاده است تا ماشيني پنچر نشود

ها و درختان است، نه به خاطر اينكه از آن شما است بلكه دقيقا به اين علت سوزي به آدميان، پرندگان، گلو دل آيد؟اين حساسيت چگونه پديد مي. ها آگاهيدكه شما از زيبايي شگرف آن

كنيد و در شما تمايل خودجوشانه هست كه پرپر نمي ها رازماني كه عميقا حساس هستيد، طبعا گلسوزي و عشقي راستين چيزها را نابود نكنيد و به مردم آسيب نرسانيد و اين به آن معنا است كه از دل

اما منظور از عشق چيست؟ هرگاه كسي را به اين علت . ي حيات استعشق ارجمندترين پديده. برخورداريدعاشق بودن به معناي برخورداري از اين . گمان عشق نيستي شما است اين بيتهدوست داريد كه او نيز شيف

شايد بسيار زيرك باشيد، . مهر و محبتي است كه خواستار هيچگونه پاداشي در ازاي آن نيستاحساس شگرف ه اين هايتان را با كاميابي گذرانيده، دكترا گرفته و پست عالي فرا چنگ آوريد، اما هرگاشايد همه آزمون

187 

 

بختي حساسيت و اين عشق ساده را نداشته باشيد، قلبتان خالي است و در بقيه زندگي خود احساس تيره .خواهيد كرد

پس بنابراين بسيار مهم است كه دلي آكنده از اين حس محبت داشته باشيد زيرا در اين صورت دست آنگاه در . نيم ديگر جنگي در نخواهد گرفتدل نخواهيد بود و اگر همه چنين كگري نخواهيد زد، سنگبه ويران

كند اين صورت شما آدمياني شاداب و شادمان خواهيد بود؛ و اين شادي و خرسندي شما را از نيايش غافل مي .گيردو به جستجو بر نخواهد آمد زيرا شادماني شما جاي حقيقت را مي

هرگاه : لم و آموزگار آغاز گرددگمان مععشق بايد بي. آيدحال ببينيم اين عشق چگونه پديد ميآموزگار عالوه بر آموختن رياضي، جغرافيا يا تاريخ به شما، دلي آكنده و سرشار از اين احساس مهم و عشق داشته باشد و در اين باره نيز سخن بگويد، هرگاه وي خودجوشانه سنگ را از پيش پاي رهگذران جاده بركنار

همه كارهاي دشوار و كثيف را انجام دهند؛ هرگاه وي در گفتار، رفتار و كاران سازد و اجازه ندهد كه خدمتي شگرف را كردار و هنگام بازي كردن، غذا خوردن و زماني كه با شما است و شا اينكه تنها است، اين پديده

.زد نمايد، آنگاه شما نيز خواهيد دانست كه عشق چيستقلبا احساس كرده و آن را همواره به شما گوشاي زيبا در بر كرده باشيد و فريب داشته باشيد، شايد جامهاي زيبا و دلشايد شما پوستي شفاف و چهره

خو خواهيد بود، زشت به راستي انساني ،اما بدون داشتن دلي گداخته از مهر. كاري پرآوازه شويديا ورزش-بان عشق و مهر داشته باشيد، چه چهرهنهايت زشت؛ و هنگامي كه به راستي دروني روشن از پرتو تاانساني بي

ترين اي از درخشش پرتو مهر پديدار است، عشق بزرگاي زشت و يا سيمايي زيبا داشته باشيد، در آن جلوهي حيات است و بسيار مهم است كه از عشق سخن بگوييم، آن را احساس كرده و گل عشق را در خود هپديد

چنين نكنيم پرتو اين خورشيد دروني عشق به زودي در دل فرو ر ايناش بداريم، چه اگبپرورانيم و گراميتا هنگامي كه جوانيد عشق هرگاه . كنيمدلي زندگي ميكاري و سنگخواهد مرد، زيرا در جهاني انباشته از ستم

را احساس نكنيد، هرگاه با مهر و عشق به آدميان، جانوران و گياهان ننگريد، هنگام بزرگسالي در خواهيد يافت هاي تيره و تار و عشق همواره كه زندگيتان بسيار تهي است و در اين حال بسيار تنها خواهيد بود و سايه

لبتان از پرتو اين پديده شگرف عشق فروزان شود و ژرفا، سرخوشي و اما آن دمي كه ق. تعقيبتان خواهد كرد .جذبه آن را با تمامي وجود خود احساس كنيد، در خواهيد يافت كه جهان براي شما دگرگون شده است

188 

 

22هاي فصل پرسش شوند؟هاي مدرسه دعوت ميگران و افراد سرشناس به نشستچرا همواره توان :پرسشخواهد كه پدرتان فرد سرشناسي باشد؟ آيا اگر وي عضو شما چيست؟ آيا دلتان نمينظر خود :پاسخ

كنيد؛ آيا اگر او خانه بزرگي برايها به وي اشاره كنند، آيا شما از آن احساس غرور نميمجلس شود و روزنامه شويد؟نميشما فراهم كرده و يا پس از سفر اروپا سيگار خارجي دود كند از اين امر خرسند زندگي

مؤسسه آموزشي . مندان براي مؤسسات آموزشي بسيار سودمندندگران و تواندقت كنيد كه تواناما . جانبه دارداين رابطه سود دو. دهندرا براي اين سازمان انجام ميها نيز خدماتي ند و آنها را ميچاپلوسي آن

كند؛ پرسش حقيقي بايد اين هايش دعوت ميرا به نشستپرسش تنها اين نيست كه چرا مدرسه افراد سرشناس .ترين و زيباترين مرد ازدواج كنيدگرترين، پرآوازهخواهيد سرشناس شويد و يا با توانباشد كه چرا خود نيز مي

هايي باشيد، به اما هنگامي كه داراي چنين گرايش خواهيد در اين و يا آن كار سرشناس باشيد؟آيا همه شما نمي فهميد؟آيا منظور مرا مي. ايداستي بذر تباهي را از پيش در درون خود كاشتهر

دست را به كنار گذاريم زيرا مدرسه مردم تنگ» كند؟گران را دعوت ميچرا مدرسه توان«فعال پرسش نشينيد؟ يدستان و پهلوي روستاييان ميك از شما در كنار تهياما آيا هيچ. ندها دعوت ميرا نيز به اين نشست

-دلشان مي) هاسانازايي(ايد كه چگونه پارسايان انگيز ديگري توجه كردهكنيد؟ آيا به نكته شگفتآيا چنين مي

كنند؟ همه ما خواستار شهرت و امتياز خواهد باالنشين باشيند و چگونه راه خود را به صدر مجلس باز مينه به اين علت كه مغرور است بلكه بدين شوند برهمن حقيقي كسي است كه چيزي از كسي نخواهد،. هستيم

.ايمها را به دست فراموشي سپردهكه او خود فروغي فرا راه خويشتن است؛ اما ما همه اينپس از چيره شدن . شودانگيزي پيرامون سفر اسكندر به هندوستان نقل ميدانيد كه داستان دلشما مي

وزيري را كه در اين كشور نظمي شگرف و در ميان مردم كه نخستخواست بر اين سرزمين، اسكندر ميوزير زد كرد كه نخستهنگامي كه شاه گوش. دامني بسيار پديد آورده بود، مالقات كندكاري و پاكدرست

اش بازگشته است، اسكندر درخواست كرد كه برهمن به برهمني است كه پس از انجام اين وظايف به دهكدهخواست در برابر كسي ولي او نخواست كه بيايد زيرا نميوزير فرستاد، در پي نخست پادشاه. ديدن وي بيايدچون ما در درون خويش تهي، كودن و . ايماي را از دست دادهبدبختانه ما چنين روحيه. خودنمايي كند

189 

 

ي يا كسي هستيم كه ما را تغذيه كند، به ما زايم كه در پي چياندوهگين هستيم و به گدايان رواني بدل شده-هايي بس ناپسند و نازيبا مياميدواري دهد، ما را حفظ كند و به همين دليل است كه امور عادي را بدل به چيز

.كنيمار چه زياني پي افكندن نخستين سنگ بناي يك ساختمان توسط يك فرد واالمقام اشكالي ندارد؛ اين ك

شما هرگز به دهكده و به مالقات . اي است كهدر پشت سر آن استدارد؟ اما آنچه فسادآفرين است كل روحيهكه خود شويداحساس نميكنيد، با آنان همها گفتگو نميرويد، آيا جز اين است؟ شما هرگز با آنروستاييان نمي

-كار مي ناپذيريطور خستگيروز بهها چگونه شبانهو آن كه در دسترس دارند چقدر اندك استخوراكي ببينيد

- براي انتقاد به اين .ايد كهاز ديگران انتقاد كنيدام، شما آمادهكنند؛ اما چون من مطالبي را با شما در ميان گذاشته

ايط روستاييان بلكه به دهكده برويد و خود دريابيد كه شر. سور نرويد، اين كاري ميان تهي استسو و آنها را به چگونه است و سعي كنيد كه كاري برايشان انجام دهيد؛ درختي بكاريد، با روستاييان گفتگو كنيد، آن

پديد خواهد آمد، زيرا در كه جامعه متفاوتي خواهيد يافت سپس در. هايشان بازي كنيداينجا دعوت كنيد، با بچهو . جامعه بدون عشق، همانند زميني خشك و بدون رود است. اين ناحيه عشق و محبت شكوفا خواهد شد

بدون بيشتر ما . همچون بيابان است؛ اما هر كجا كه رودخانه باشد زمين پيرامون آن سرسبز و غني و زيبا است- اي زشت و ناپسند همچون مردمي كه در آن زندگي ميكنيم، و به همين دليل است كه جامعهعشق رشد مي

.ايمكنند، پديد آوردهگويند كه خدا در آنجا هست و اگر اي سنگي نيست اما ديگران ميگوييد كه خدا پيكرهشما مي :پرسش

حقيقت پرسش چيست؟. هايمان ايمان داشته باشيم خدا خود را آشكار خواهد ساختما در دليد كه نظر دانباشد و شما ميجهان همانگونه كه انباشته از آدميان است، پر از عقايد گوناگون مي :پاسخ

هر يك از ما نظري دارد؛ اما اين . داردگوييد و ديگري نظر ديگري بيان ميشما چيزي مي. و عقيده چيستنظر صرف را نپذيريد؛ مهم نيست كه آن نظر از كيست، بلكه خود، بنابراين نقطه: نظرها حقيقت نيستنقطه

.توان تغيير دادشود ولي، حقيقت را نمينظرات يك شبه عوض مي. بيدرا دريا حقيقت امراي سنگي نهفته است يا نه؛ چنين يكرهبيد كه آيا خدا يا حقيقت در پخواهيد درياحال، شما خود مي

ذهن . ساخته و پرداخته استنيست؟ چيزي است كه در ذهن انگاشته شده و دستان ما آن را از چوب و سنگ

190 

 

ست، ا افكند؛ و آيا شما بر اين باوريد كه تصويري كه توسط ذهن فرا افكنده شده است خداتصويري را فرا مي ين باوري داشته باشند؟ها نفر چنهر چند هم كه ميليون

گوييد كه اگر ذهن به تصوير فوق ايمان داشته باشد؛ در اين صورت اين تصوير به ذهن نيرو شما مياين . گيردآفريند و سپس از آفرينش خويش نيرو ميشود؛ ذهن تصويري ميروشن است كه چنين مي. بخشدمي

پديد آوردن تصويرها و گرفتن نيرو، شادماني و بهره از : ددهناپذير انجام مياي پايانكاري است كه ذهن به گونهپس آنچه مهم است تصوير و . آن تصويرها و در نتيجه ميان تهي بودن و دچار فقر ماندن، كار واقعي ذهن است

.كرد ذهن خويشتن استگويند نيست بلكه مهم، ادراك عملها نفر مييا آنچه ميليونذهن توان انجام كارهاي . كار باشدتواند مهربان و يا ستمكند، ميف ميآفريند و حذذهن خداياني را مي

تواند هواپيماهاي جتي اختراع تواند پندارهايي بيافريند، ميتواند به باوري بياويزد، ميمي. انگيزي را داردتشگف- هاي طوالني ايجاد كند، ماشينآهنراههاي زيبايي بسازد، تواند پلكند كه با سرعت بسيار به پرواز درآيند، مي

آنچه . تواند حقيقت را بيافرينداما ذهن نمي. ها فراسوي ظرفيت آدم باشدهايي بيافريند كه قدرت محاسباتي آنپس بسيار مهم است كه خود دريابيد كه . يست؛ بلكه صرفا يك نظر و يك داوري استآفريند حقيقت نوي مي

.حقيقت چيستاين آرامش همانا كنش نيايش است . براي فهميدن حقيقت، ذهن بايد بدون هيچ پويش، كامال آرام باشد

جويي ها دلاز آن شما چون از خدايان هراس داريد. نه رفتن به معبد و تعارف گل و كنار زدن گداي سر راهكنيد و ذهن نه اينكه مجبور به هنگامي كه ذهن را ادراك مي. طلبيد؛ اما نيايش اين نيستكنيد و ياري ميمي

سره آرام است؛ در اين صورت آرامش كنش نيايش است؛ و در آن آرامش آرامش شده بلكه خودجوشانه و يك .اهد شدآنچه به راستي حقيقت، زيبايي و خدا است پديدار خو

ذهنمان را مشاهده كنيم، شما روزي خاطرنشان ساختيد كه ما بايد به آرامي بنشينيم و فعاليت :پرسشتوان چگونه مي. شوندها ناپديد ميكنيم، آنهايمان را آغاز ميي انديشهبه محض اينكه خودآگاهانه مشاهده اما

شونده، نگريست؟ده هستيم و هم مشاهدهكننذهن خود را در حاليكه هم مشاهده-حال، ببينيم كه آيا مشاهده .گيرداين پرسش بسيار دشواري است و مسائل بسياري را در بر مي :پاسخ

اي آيا انديشنده. ها را به دقت دنبال كنيداي هست يا اينكه تنها تصور وجود دارد؟ خواهشمندم اين گفتهكنندهدر آغاز تنها انديشه هست، و سپس . در آغاز انديشنده وجود نداردجود دارد؟ هست يا اينكه تنها انديشه و

191 

 

تنها پس از اينكه . آورد كه بدين معنا است كه جدايي در انديشدن روي داده استانديشه، انديشنده را پديد مي-كننده ميگونه كه پرسشانهم. آيدشونده پديد ميكنده و مشاهدهگيرد است كه مشاهدهاين جدايي صورت مي

بازد؛ شود و رنگ مياي را مشاهده كنيد، آن انديشه ناپديد ميگويد اگر شما ذهنتان را مشاهده كنيد، اگر انديشه-را مي نگريد، هنگامي كه تنها آنهنگامي كه به گلي مي. ولي در واقعيت تنها انديشه وجود دارد نه انديشنده

دارد كه آن، هويتي هست كه ببيند؟ يا تنها كنش ديدن هست؟ ديدن گل شما را بر آن مي بينيد؛ آيا در همانآيد و طلبي پديد مياز طريق تمايل، ترس، آز و جاه» من«پس » خواهمچه گل زيبايي، من آن را مي«بگوييد

- را مي» من«ا هستند كه هو اين. آيندآن مي ها پس از اينكه ديدن گل، ذهن را روشن و بيدار ساخت، در پياين

.نخواهد داشت ها وجودبدون آن» من«آفرينند و تر كل اين پرسش بپردازيد در خواهيد يافت كه زماني كه ذهن بسيار آرام هنگامي كه به بررسي ژرفناك

اي نيست، در اين صورت كننده و آزمايندهال ساكت است و در آن هيچ نشاني از پويش انديشه يا مشاهدهو كاماما ذهن . شوددر همان آرامش، ذهن تبديل به چيز ديگري مي. هما آرامش داراي ادراك آفريننده خويشتن است

توان با نشستن اي، هيچ انضباطي، هيچ تمريني به دست آورد؛ نميند اين آرامش را از طريق هيچ وسيلهتوانميهاي ذهن رسد كه شما شيوهآن آرامش هنگامي فرامي. اي و كوشش براي تمركز ذهن، آن را پديد آورددر گوشه

كنند آفريده است؛ اين ذهن است ست كه آن پيكره سنگي را كه مردم پرستش مياين ذهن ا. را ادراك كرده باشدشما براي دريافتن حقيقت بايد به . شمار را پديد آورده استيافته و باورهاي بيهاي سازمانكه گيتا، كيش .هاي ذهن گام نهيدفراسوي آفريده از آن؟آيا آدمي تنها ذهن و مغز است يا چيزي فراتر و واالتر :پرسشيا كس ديگري و خوايد حقيقت امر را دريابيد؟ اگر شما صرفا به آنچه شانكارا، بوداچگونه مي :پاسخ

ايد كه حقيقت امر را ايد و نكوشيدهرا بپذيريد، در واقع به بررسي نپرداخته گفته است ياور داشته باشيد و آن .دريابيد

بنابراين براي فهميدن . شما تنها يك ابزار در اختيار داريد كه آن هم ذهن است و ذهن مغز نيز هستبين باشد، شما هرگاه ذهن وارونه ست؟يهاي گوناگون ذهن را ادراك كنيد، چنين نحقيقت اين امر، شما بايد راه

ذهن . كران نخواهيد بوددر به تصور بيهيچگاه به درستي نخواهيد ديد؛ هرگاه ذهن بسيار محدود باشد، شما قاها نواييپس ما بايد ذهن را از غبار همه هم. بايست پيراسته گرددابزار تصور است و براي درست انديشيدن، مي

192 

 

معرفت و دانستگي ذهن را منحرف كرده و آن را ذهن بايد از معرفت نيز آزاد گردد زيرا . ها پاك كنيمو ترسظرفيت گسترده ذهن براي جعل، تصور، توهم و كژانديشي را بايد به كناري نهاد تا . دسازدچار كژانديشي مي

داشته اي ذهن بسيار روشن و شفاف و بسيار ساده شود، زيرا تنها ذهن معصوم، ذهني كه تجربيات بسيار گستردهتشاف آنچه فراتر از تواند به اكو در عين حال از معرفت و تجربه آزاد است؛ آري تنها چنين ذهني است كه مي

ايد خواهد كردهكنون تجربه كنيد رنگ آنچه را تااگچز اين باشد آنچه را اكتشاف مي. مغز و ذهن است، بپردازد .هايتان خواهد بودنواييهايتان زاييده همگرفت و تجربه چه تفاوتي ميان نياز و آزمندي هست؟ :پرسشايد؟ آيا هاي خود را برآورده ساختهدانيد كه چه زماني نيازمنديدانيد؟ آيا نمييآيا به راستي نم :پاسخ

ترين سطح آغاز كنيد؛ آنگاه ايد؟ از پايينكند كه كي دچار آزمندي شدهزد نميسروش وجدان، به شما گوش-ايتان و يا ديگر نيازمنديها و گوهرهدانيد كه چه هنگامي جامهشما مي. خواهيد ديد كه به راستي چنين است

اما به محض اينكه نياز به سوي ميدان آزمندي . بافي در پيرامون آن نيستهايتان بسنده است و نيازي به فلسفهبافي و توجيه آزمندي خويشتن كرده و آن را به صورت منطقي تشريح پويد است كه شما آغاز به فلسفهراه مي

مند استاندارد مشخصي از پاكيزگي و گندزدايي و تعداد معيني تخت و جز آن مثال بيمارستان خوب نياز. كنيدميانجام شما براي . وانندخها را نيازمندي مياين. مرد مسافر بايد داراي ماشين، جامه گرم و جز آن باشد. است

مهندس باشيد بايد نكات مشخصي اگر . دستي مشخصي هستيدنيازمند دانش و چيرهي خويشتن، وظايف پيشهذهن با بهره جستن از موارد نيازمندي به عنوان ابزار . تواند بازيچه و ابزار آزمندي شودرا بدانيد، اما آن دانش مي

اي اگر به مشاهده آن بيشينيد، آن را فرايند بسيار ساده. پردازدپيشرفتن نفس، از طريق آزمندي به اين كار مي- هاي واقعي خويش، مشاهده كنيد كه آزمندي نيز چگونه پديدار ميازمندياگر با آگاه بودن از ني. افتخواهيد ي

جويد، آنگاه بازشناختن نياز از آزمندي نمايي خويشتن بهره ميگردد، چگونه ذهن از موارد نيازمندي براي بزرگ .چندان دشوار نخواهد بود

-شه يا نيازي از درونمان برمياگر ذهن و مغز به راستي يكي باشند، پس چرا هنگامي كه اندي :پرسش

ميگيرد؟خواند، ذهن بيشتر اوقات آن را پيخيزد كه مغز آن را زشت و ناپسند ميكنند ها حس درد را به مغز هدايت ميدهد؟ اگر سوزني دستتان را بشكافد، پيواقعا چه روي مي :پاسخ

آوريد و شورد و شما سوزن را بيرون مييكند و سپس ذهن در برابر درد مو مغز آن را در مقام درد تعبير مي

193 

 

ها زشت و يا احمقانه داند انجام آنرغم اينكه ميمواردي است كه ذهن علي اما .كنيدكاري براي تخفيف درد ميولي باز به كشيدن سيگار داند كه اساسا سيگار كشيدن چقدر ابلهانه استذهن مي. رودها مياست، به دنبال آن

اگر ذهن به همان شدت درد . چرا؟ زيرا تأثيرات سيگار را دوست دارد و علت اصلي همين است. دهدادامه مياما . ايستادبود، آنا از كشيدن سيگار بازميي سوزن؛ از حماقت كشيدن سيگار نيز آگاه ميوسيلهشكافتن دست به

.بخشي شده استند، زيرا سيگاركشي برايش عادت لذتخواهد آن را به روشني ببيذهن نمياگر آزمندي به همان شدت درد پارگي دست . كنداين امر در مورد آزمندي و يا خشونت نيز صدق مي

پرداختيد و بافي نميكشيديد، و در پيرامون آن به فلسفهبود، شما آنا از آزمندي دست ميبا سوزن، دردناك مي-داشتيد صدها كتاب در پيرامون عدم خشونت نمييت كامل پيامدهاي خشونت آگاهي مياگر به راستي از اهم

هرگاه . زنيدكنيد، بلكه تنها حرف آن را ميمعنا است، زيرا آن را احساس نميسره پوچ و بينگاشتيد كه هم يكنين نيست؟ آنا از دهيد؛ چدرد شديد پديد آورد، ديگر خوردن آن را ادامه نميخوراكي بخويد كه در شما دل

-كارانه و ستمآگين، تبهسان زهرطلبي نيز بدينفهميديد كه رشك و جاهباره مياگر يك. ايستيدخوردن آن بازمي

كنيد كه ، مشاهده مياما. شديددر برابر خطرهاي آن هشيار ميكارانه است و همانند نيش مار كبرا كشنده است گونه موارد، منافعي دارد و از پذيرش اين نكته كه ور بنگرد؛ زيرا در اينذهن مايل نيست كه با دقت به اين ام

بگذاريد از عدم خشونت و آزمند «گويد بنابراين مي. ورزدطلبي، رشك، آز و شهوت زهرآگينند؛ امتناع ميجاهاين صفات زهرآگين ولي در فرصت مقتضي» هايي در اين زمينه داشته باشيمآلنبودن گفتگو كنيم، بگذاريد ايده

سوز و چه زهرآگينند و بنابراين خود دريابيد كه اين صفات چه فسادآفرين، چه هستي. كندرا همچنان دنبال ميولي » .من نبايد چنين و چنان باشم«صرفا بگوييد خواهيد ديد كه به زودي آن را به دور خواهيد افكند؛ اما اگر

.اين يا آن، داغ يا سرد، نيك يا بد باشيد. هاي پيشين را ادامه دهيد؛ دچار رياكاري هستيدهمچنان شيوه

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

194 

 

نياز به يگانگي - 23فصل گر و گريزگاه و سرگرمي دارد، تقريبا همه ما نظارهآور نيست كه در جهاني كه اين همه آيا بس شگفت

در پي شماري از آدميان بازيگرند؟ هر زمان كه هر يك از ما فرصتي هرچند كوتاه داشته باشيم اغلبتنها انگشتاگر در آمريكا باشيم . خواهيماي را براي سرگرمي ميكتابي جدي، داستاني و يا مجله. نوعي سرگرمي هستيم

ما به سرگرم شدن، تفريح ودور شدن . شويمناپذير ميكنيم و يا درگير گفتگويي پايانراديو يا تلويزيون را باز ميمونس ماندن هراس داريم و مايليم كه به نحوي فكر خود از بي وترسيمما از تنهايي مي. از خود نياز دايم داريم

زنند و هنگام قدم زدن ها قدم ميشماري از ما هستند كه در مزارع و جنگلعده بسيار انگشت .را منحرف سازيم زنند و آنچه را در درونشان و يا در پيرامونشان رويبه جاي سخن گفتن و آواز خواندن تنها در آرامش قدم مي

بينيد كه بيشتر ما بسيار كسل هستيم، ما اسير كنيم، زيرا ميگاه چنين نميما تقريبا هيچ. كننددهد مشاهده ميميهاي آزادمان را داري و يا كار هستيم و بنابراين دوست داريم كه فرصتعادات پوچ تدريس يا آموختن، يا خانه

رويم، يا كنيم يا به سينما ميما مطالعه مي. فريحي باشدبه سرگرمي بگذرانيم حال چه اين سرگرمي جدي و يا تمكتب نيز به صورت انحراف و نوعي گريزگاه جدي از . ها استآوريم كه آن هم همانند آنبه مكتبي روي مي

.نواختي عادي درآمده استكسالت و يكسرگرم چيزي هستيد؛ مثال بيشتر مردم پيوسته . ايد يا نهي نكات توجه كردهدانم كه آيا به همهمن نمي

. ها از تنها بودن با خويشتن هراس دارندكنندو يا نگران اين يا آن موضوع هستند، زيرا آنوردي را بازگو ميخواهد از خويشتن بكوشيد كه تنها باشيد و به هيچ گريزگاهي پناه نبريد، خواهيد ديد كه با چه سرعتي دلتان مي

اي، اين گريزگاه به همين دليل است كه اين ساختار عظيم سرگرمي حرفه. بگريزيد و خود را فراموش سازيداگر دقت كنيد خواهيد ديد كه مردم . دهدشود، تشكيل مياي از آنچه را تمدن خوانده ميخودكار، بخش عمده

و شمارهاي بيلذت. شوندروز و بيش از پيش پيچيده، از خود فراري و مادي ميبهسراسر جهان دارند روزشوند، همه و همه شوند و صفحات روزنامه كه با رويدادهاي ورزشي پر ميهاي بسياري كه منتشر ميكتاب

حاليم؛ از روابطمان چون ما در درون خود پوچ، خرفت و ميان. سرگرم باشيمدهند كه ما مايليم پيوسته نشان ميايد در شگفتم كه آيا توجه كرده. جوييمد ميهاي اجتماعي در مقام ابزاري براي گريز از خويشتن سوو از رفرم

بريم، جامه زيبا در گاه پناه ميكه چگونه بيشتر مردم تنها هستند؟ ما براي گريز از تنهايي به معبد، كليسا و نيايش

195 

 

كنيم دهيم و مطالعه ميكنيم و به راديو گوش ميرويم، تلويزيون تماشا ميهاي اجتماعي ميبر كرده و به نشست .ز آنو ج

بيگانه باشيد، اما احساس آن را دانيد كه تنهايي چه معنايي دارد؟ شايد برخي از شما با اين واژه آيا ميبكوشيد به تنهايي در بيرون قدم بزنيد و كتاب مطالعه نكنيد و با كسي گفتگو نكنيد، خواهيد . دانيدبه خوبي مي

شويد؛ دانيد كه چرا كسل ميدانيد، اما نميه خوبي ميشما اين احساس را ب. شويدديد كه بسيار زود خسته ميوجو بپردازيد در خواهيد هرگاه اندكي پيرامون خستگي به پرس. ايدوجو نپرداختهزيرا هرگز در اين باره به پرسخواهيم با هم باشيم، سرگرم شويم به اين به خاطر رهايي از تنهايي است كه مي. يافت كه علت آن تنهايي است

هاي مكتبي، نيايش و يا هايمان را تغيير جهت دهيم؛ و اين كار را توسط استاد، آيينهاي گوناگون انديشههشيوكنيم؛ اما تنها گري بسنده ميچون در درونمان تنهاييم، در زندگي صرفا به نظاره. دهيمآخرين نوول انجام مي

.به فراسوي آن گام گذاريمتوانيم بازيگر شويم كه تنهايي را ادراك كرده و هنگامي ميدانند كه ها نميجويند زيرا آنگذشته از همه، بيشتر مردم ازدواج كرده و روابط اجتماعي ديگري مي

كنيد منظورمان اين نيست كه فرد بايد تنها زندگي كند، بلكه اگر به اين دليل ازدواج مي. چگونه تنها به سر برندايد و از كارتان به عنوان ابزار فراموش كردن خود سود ا اگر كسل شدهكه مايليد مورد محبت قرار گيريد و ي

. باشدپايان براي يافتن گريزگاه نميآنگاه در خواهيد يافت كه تمامي زندگيتانچيزي جز جستجوي بيجوييد، ميستي به يابند؛ اما فرد بايد به راآور از تنهايي ره ميشماري به فراسوي اين ترس شگفتعده بسيار انگشت

.ي راستين در فراسوي آن نهفته استفراسوي آن گام نهد زيرا كه گنجينهتر شايد آموزان خردسالاي ميان تنهايي و يگانه بودن هست، برخي از دانشدانيد تفاوت گستردهشما مي

يد، احساس ترس ادانند؛ آن احساس كه از همه چيز بريدههنوز از تنهايي آگاه نباشند، اما سالمندترها آن را ميگردد كه لختي به اين ذهن هنگامي از اين ترس آگاه مي. گيردعلت و ناگهاني كه از تنهايي سرچشمه ميبي

تهي تواند آن حس دربندكننده ميانگونه گريزي نميتواند به هيچ چيزي تيكه كند و هيچنكته برسد كه ديگر نميسره جداي از آن است؛ حالتي از آزادي است كه بودن امري يك اما يگانه. تنهايي اين است. را از ميان بردارد

در آن حالت يگانگي شما از نظر . گردد كه تنهايي را بررسي كرده و به ادراك آن بپردازيدهنگامي پديدار ميتنها در اين . باشيدشويد زيرا ديگر در پي جستجوي لذت، راحتي و خرسندي نميرواني به كسي متكي نمي

.ت كه ذهن كامال يگانه است و تنها چنين ذهني، به راستي آفريننده استهنگام اس

196 

 

گونگي كه همه رو شدن با درد تنهايي، آن احساس عجيب تهيروبه :همه اينها بخشي از آموزش استرسد؛ باز نكردن راديو، غرق كار شدن، سينما نرفتن و دانيم، و هراس نداشتن از آن، به هنگامي كه فراميما مي

. يي بنشينيد و آن را بررسي و ادراك كنيدبه نظاره تنها. رو شويمشود كه با خود تنهايي روبهجز آن باعث ميكوشيم كه به ياري اما چون ما مي. هيچ انساني نيست كه اين اضطراب پرترس و لرز را احساس نكرده باشد

ها و جز آن از تنهايي بگريزيم، واژه هاي گوناگوني چون سكس، كار، نوشيدن، شعر سرودن، بازگوييگريزگاه .كنيمرسد ادراك نميگاه اين اضطراب را به هنگامي كه فراميهيچ

گريزي رو شويد، به آن بدون هيچ انديشهآيد، با آن روبهرنج تنهايي به سراغتان ميپس هنگامي كه در كمين شما اي ي همواره در گوشههرگاه از آن فرار كنيد هيچگاه آن را ادراك نخواهيد كرد و تنهاي. بنگريد

در حاليكه اگر بتوانيد تنهايي را ادراك كرده و به فراسوي آن گام نهيد، آنگاه در خواهيد يافت كه . نشسته استنيازي به گريختن از آن و احتياجي به ارضا شدن و سرگرمي نيست، زيرا ذهنتان به غنايي دست خواهد يافت

.است كه فسادناپذير و نابودنشدنيهرگاه در مدرسه صرفا به آموختن مطالب درسي و قبول شدن در . ها جزيي از آموزش استهمه اين

يرامون اندكي در پ. ها بسنده كنيد، در اين صورت آموختن خود به ابزار فرار از تنهايي تبديل خواهد شدآزمونود در اين زمينه به گفتگو پردازيد؛ به با آموزگاران خ. آن بينديشيد آنگاه درستي آن را مشاهده خواهيد كرد

اند، ذهن و اما كساني كه در درون يگانه. ها چقدر تنهايند و چقدر شما تنهاييدزودي در خواهيد يافت كه آندريابند كه حقيقت توانند ها خود ميها هستند، زيرا آنهاي حقيقي آندلشان از درد تنهايي آزاد است و انسان

.دارندزمان را دريافت ميجاودانه و بيها چيست و آن

197 

 

23هاي فصل پرسش آگاهي و حساسيت با يكديگر چه تفاوتي دارند؟ :پرسش

پرسيد، آنچه مهم دانيد، هنگامي كه سؤالي را ميكنم كه تفاوتي داشته باشند؟ ميمن فكر نمي :پاسخپس بگذاريد با هم . گويد نپذيريديگري مياست آن است كه خود، حقيقت امر را دريابيد و صرفا هر آنچه را د

.دريابيم كه آگاهي چيستدرخشند؛ هاي زمردينش در پي باران در برابر تابش آفتاب ميبينيد كه برگشما درخت زيبايي را مي

شما روستاييان را در تابد؛اي رنگ پرندگان باز ميكنيد كه خورشيد بر فراز آب و بر پرهاي قهوهمشاهده ميشنويد؛ صداي شان را ميبينيد و صداي خندهشتابند ميكه بار گراني بر دوش دارند و به سوي شهر ميحالي

ها بخشي از آگاهي است؛ آگاهي از همه اين. شنويدخواند؛ مياي كه مادرش را فرا ميبع بزغالهپارس سگ و بعها و بط خود را با ديگر آدميان، ايدهتر كه شويد و رواهر آنچه در پيرامونتان است، چنين نيست، كمي دقيق

يابيد كه نظرتان نسبت به خانه و جاده چيست، شما واكنشتان را نسبت به آنچه چيزها مشاهده كنيد؛ آگاهي مي- كند؛ مشاهده ميو اينكه چگونه ذهنتان همواره ارزيابي، داوري، سنجش و يا محكوم ميگويند مردم به شما مي

شود؛ اما براي تر ميتر و عميقاز آگاهي است كه از سطح آغاز شده و سپس عميقها بخشي همه اين. كنيد-شنويم، و مناظر زشت و زيبا را ميما صداها و آوازها را مي. شودبيشتر ما آگاهي در سطح خاصي متوقف مي

ها و از آن» ت استآن زش«يا » اين زيبا است«گوييم ما مي. ها آگاه نيستيمبينيم، اما از واكنشمان نسبت به آنهايمان به معناي گمان ديدن واكنشبي. پردازيم كه زيبايي و زشتي چيستوجو نميگذريم؛ ما به اين پرسمي

هشيار بودن هر چه بيشتر به هر پويش انديشه خويشتن و مشاهده اين امر است كهذهن تحت نفوذ والدين، ها بخشي از آگاهي است، چنين نيست؟اينهمه . نوايي شده استمعلمان، نژاد و فرهنگ دچار هم

تر ادراك خواهد كرد كه همه اشكال تر هنايش كند روشنهرچه ذهن در فرايندهاي انديشه ژرفاند؛ و در نتيجه در پي آن ذهن خودجوشانه به آرامش بسيار خواهد رسيد و البته اين آرامش نوا شدههمانديشه

- ها تخدير نميي اوراد و بازگويي واژهوسيلهه برعكس، ديگر ذهن بهبه معناي در خواب بودن ذهن نيست، بلك

اين حالت هشياري آرام نيز بخشي از آگاهي است؛ و اگر به آن . گيردي انضباط شكل نميوسيلهشود و يا به .تر بنگريم خواهيم فهميد كه ميان شخص آگاه و هدف آگاهي وي جدايي نيستژرف

198 

 

گويند و واكنشتان نسبت يست؟ بازشناسي رنگ و فرم و آنچه مردم ميحال ببينيم كه حساس بودن چها چه از نظر ي خوب، رفتار خوب، خشن نبودن، آزار نرساندن به انسانكار بودن، داشتن سيلقهها، مالحظهبه آن

دن افزون بر آن دي. ها، همه جزيي از حساسيت استجسمي و چه از نظر روحي و ضمنا انجام خودجوشانه اينمند و دقيق ها خسته شويم، تا ذهن توانچيزهاي زيبا و درنگ كردن در آن، با دقت شنيدن بدون اينكه از گفته

نيز جزو حساسيت است چنين نيست؟ پس آيا حساسيت و آگاهي فرق زيادي با هم دارند؟ من فكر باشد، .كنم كه چنين باشدنمي

گيري است، نه آگاه ن، داوري، اظهار عقيده و نتيجهدقت كنيد، مادامي كه ذهنتان در حال محكوم كرداندازيد، كنيد و به دور ميها را ميهنگامي كه نسبت به مردم نامهربانيد، هنگامي كه گل. است و نه حساس

مي كنيد و يا پايه صندلي را رسانيد، هنگامي كه نامتان را راوي مبلمان حك ميهنگامي كه به جانوران آزار ميها نشانه عدم حساسيت ناشناسيد و مجموعا رفتارتان بد است، همه اينهنگامي كه در غذا خوردن وقتشكنيد،

گمان بخشي از و اين بي. گر ذهني است كه تواناي هماهنگي هوشيارانه نيستاست چنين نيست؟ اين نمايانومت نزنندو يا نسنجيده آموزش است كه به شاگردان براي حساس شدن ياري دهد تا آنان صرفا دست به مقا

كساني كه در زندگي حساسند، شايد از فراد غير . نوا نسازند، بلكه از كل پويش زندگي آگاه باشندخود را هم- هايشان را ادراك كرده و به فراسوي آن گام گذراند نكات شگفتها رنجحساس رنج بيشتري ببرند، اما اگر آن

.انگيزي را كشف خواهند كرد خنديم؟افتد چرا ما ميلغزد و فروميي كه كسي ميهنگام :پرسش

آيا . اي به نام ساديسم هستاين شكلي از عدم حساسيت است، چنين نيست؟ و ضمنا مسئله :پاسخي مردي كه از زدن مردم اي به نام ماركي دوساد زماني كتابي دربارهدانيد اين واژه چه معنايي دارد؟ نويسندهمي

گيرد و به معناي لذت بردن از رنج ي ساديسم از اينجا سرچشمه ميواژه. برد، نوشتها لذت ميو ديدن آنشايد اين موضوع آشكار نباشد ولي . به خود دقت كنيد و ببينيد كه آيا چنين احساسي داريد يا نه. ديگران است

شما . سازدمودار مياين احساس خود را به صورت خنديدن از افتادن ديگران ناگر چنين احساسي داشته باشيد، كنيد و نسنجيده پشت سر ديگران بد مايليد كساني كه باال هستند پايين كشيده شوند؛ شما از ديگران انتقاد مي

فرد ممكن است ديگران . ها نمودار عدم حساسيت و شكلي از تمايل به آزار ديگران استگوييد كه همه اينمي

199 

 

اي، با ژستي و با نگاهي آزار ا اينكه ناخودآگاهانه ديگران را با واژهرا تعمدا و از روي انتقام مجروح كند و يبرساند؛ اما در هر دو حالت هدف، آسيب رساندن به ديگران است و تنها عده كمي هستند كه اين شكل لذت

.نهندسره به كنار ميكژانديشانه را به طور انقالبي و يكاو . سره غير عملي استرايند يكگويد كه آنچه را شما از آن سخن مييكي از استادان ما مي :پرسش

. صد و بيست روپيه شش پسر و شش دختر را تربيت كنيدشما را به اين چالش فرامي خواند كه با ماهيانه يك پاسخ شما به انتقاد وي چيست؟

ه شش پسر و شش دختر را كوشيدم كاگر ماهيانه من تنها صد و بيست روپيه بود اوال هرگز نمي :پاسخآيا . كردمكردم و از آن تنها به عنوان پيشه استفاده نميتربيت كنم، ثانيا اگر من استاد بودم، خود را وقف كارم مي

بلكه وقف كردن خويشتن . درس دادن در هر سطحي حرفه نيست، پيشه صرف نيست بينيد؟دو را ميتفاوت ايندانيد؟ ايثارگري به معناي وقف كردن كامل خويش در اين راه، و ايثار را ميي وقف كردن آيا معناي واژه. است

بدون درخواست چيزي به ازاي آن است؛ به معناي پارسا بودن، زاهد بودن، همانند آموزگاران و دانشمندان د و كننبزرگ بودن است، نه مانند كساني كه در پي درس خواندن و قبول شدن در امتحانات، عنواني كسب مي

- اند و براي پول تدريس نميگويم كه خود را وقف تدريس كردهمن از آناني سخن مي. خوانندخود را استاد مي

ها تدريس سخنان مرا اگر چنين استاداني باشند، آن. ورزندكنند و آموزش برايشان تفريح است و به آن عشق مياي براي آموزگاري كه تدريس برايش صرفا حرفه اما معلم و. براي پسران و دختران بسيار عملي خواهند يافت

.تأمين زندگي در آمده به شما خواهد گفت كه اين سخنان عملي نيستآيا شيوه زندگي كنونيمان، شيوه . ها، چه چيزي عملي است؟ در اين باره بينديشيدگذشته از همه اين

طلبي پايانشان، عملي است؟ آيا جاهيهاي بهاي فاسد كنوني با جنگتدريس كنوني، شيوه گردش كار حكومتي اي كه بر پايهجامعه. كندطلبي زاينده رقابت است و در نتيجه مردم را نابود ميو آزمندي عملي است؟ جاه

اندوزي بنا شده باشد همواره در درون خود شبح جنگ، ستيزه و رنج را به دنبال دارد؛ و آيا اين آزمندي و مالهاي ام طي همه اين سخنرانياين چيزي است كه من كوشيده. ه چنين نيستعملي است؟ روشن است ك

.گوناگون برايتان بيان كنمطلب نبودن، تحت تأثير دوست داشتن، مهربان بودن، آزمند و جاه. ترين امر جهان استعشق عملي

و شاد پديد خواهند اي عملي مردم قرار نگرفتن بلكه خود فكر كردن، همه و همه اموري عملي هستند و جامعه

200 

 

كه خود را وقف آموزش نكرده و عاشق آن نيست، هر چند هم كه داراي تيتر و عنوان اما آموزگاري . آوردچنين كسي به شما خواهد گفت كه اين . ها فراهم كرده استرسان اطالعاتي است كه از كتابباشد، صرفا پيام

عاشق بودن يعني عملي بودن و اين شيوه . ينديشيده استسخنان عملي نيست، زيرا او به راستي در اين براه ن- آورد كه هيچگاه نمياصطالح آموزشي است كه شهروانداني پديد ميتر از بهزاييده ظده از عشق بسيار عملي

.توانند يگانه بايستند و خود در پيرامون مسائل بينديشنداي خرآميز خود در حاليكه در گوشهدقت كنيد، اين بخشي از خودآگاهي است كه كساني از خنده تمس

ها با اينكه دشواري بيشتر بزرگساالن اين است كه آن. زمان به جديت خود ادامه دهنداند آگاه باشند و همايستادهگويم كه چه چيزي عملي من به شما مي«سازند كه زد مياز حل مسائل زندگي خويشتن ناتوانند به شما گوش

تدريس واالترين تفريح و تعطيلي در زندگي است، هر چند كه اكنون پيش از » .است و چه چيزي عملي نيستسره وقف آن اما آموزگار بايد خود را يك. ترين و واالترين فراخواني استشود، اين عاليهمه خوار شمرده مي

س كند و به ياري سازد، او بايد با تمام وجود، در اين راه ايثار كند، بايد با دل و ذهنش، با همه وجودش تدري .شوداين ايثار است كه هر چيزي ممكن مي

سازد، آموزش چه سودي دارد؟در حاليكه هم اكنون تجمالت زندگي مدرن حياتمان را تباه مي :پرسش

انسان بايد تا حد خاصي از . بريدهاي نادرستي را به كار ميمتأسفم كه خاطرنشان سازم شما واژه :پاسخنشيند، بهتر است كه اطاق ار باشد، چنين نيست؟ هنگامي كه فرد در اطاقي به آرامي ميرفاه و آسايش برخورد

پاكيزه و مرتب باشد، هرچند هم كه در آن هيچ مبلماني جز تشكچه نباشد، ضمنا اندازه آن نيز بايد مناسب باشد و اگر گلي در گلدان انگيز باشداگر تصويري در اطاق هست بايد از چيزي دل. و داراي پنجره مناسب باشد

فرد همچنين به خوراك خوب و . هست بايد آنقدر زيبا باشد كه روحيه فردي را كه گل را نهاده است نشان دهد-ها جزيي از رفاهي است كه جهان مدرت امروز در اختيارمان ميهمه اين. محلي آرام براي خواب نياز دارد

سازد؟ يا اينكه اين فرد تحصيل كرده حصيل كرده با نابود مياصطالح تگذارد؛ و آيا اين رفاه است كه فرد بهمردم را هاي مرفه، آموزش مدرن در سرزمين كند؟و آزمنديش، رفاه همه آدميان را نابود ميطلبي است كه با جاه

و در سازد؛ كند و نابود ميبيش از پيش ماده ساخته است و بنابراين تجمالت در هر شكلي ذهن را گمراه ميكند و كشورهاي فقيري چون هندوستان، آموزش شما را براي پديد آوردن يك فرهنگ نو و انقالبي تشويق نمي

201 

 

گذار ام كه انقالبي بودن چيست؛ نه از نوع بمبمن برايتان تشريح كرده. دهدشما را براي انقالبي شدن ياري نميانقالبي راستين كسي است كه از هر گونه . يستندكار آن، بلكه انقالبي راستين، چنان كساني انقالبي نو جنايت

القايي، آرماني و هر گونه گرفتاري اجتماعي كه نمودار اراده جمعي است، آزاد باشد؛ و آموزش كنوني شما را نوا سازيد و آموزد كه خود را با جامعه همبلكه بر عكس به شما مي. دهد كه اين چنين، انقالبي باشيدياري نمي .ساختار كنوني بسنده كنيدم يا به رفر

سازد نه رفاهيات فراهم شده توسط جهان اصطالح آموزش كنوني است كه نابودتان ميپس اين بهبينيد كه همه فنون و اختراعات جديد يا در هاي خوب داشته باشيد؟ اما، ميچرا شما نبايد ماشين و جاده. مدرن

ند تا در مقام ابزار، براي آدمي گريزگاهي از خويشتن پديد روجنگ و يا صرفا به منظور سرگرمي به كار ميكند، آموزش مدرن به شما طرز به كار بردن هاي مدرن گم ميآورند و بنابراين ذهن خود را در ميان بازيچه

اند، وسايل جديد برقي و مكانيكي را كه در پختن، شستن، اتو زدن محاسبه و امور اساسي ديگر مورد استفادهزد كه تا در نتيجه ناگزير به صرف بيشتر اوقات خود در اين امور نشويد و شما بايد اين وسايل را نه آمومي

سره متفاوت ها بلكه براي آزادسازي ذهنتان، داشته باشيد تا ذهن بتواند به كاري يكبراي غرق شدن در آن .بپردازد

من چگونه . كنندر را تحسين ميتاي دارم و بيشت رمردم پوست روشنمن پوست بسيار تيره :پرسش ها قرار گيرم؟توانم مورد تحسين آنمي

تر كنند؛ اما آيا اي هستند كه شايد بتوانند پوستتان را روشنكنم مواد آرايشي ويژهمن گمان مي :پاسخر خواستار خواهيد بود كه مورد تحسين قرار گيريد و از نظتان را حل خواهد كرد؟ شما هنوز هم اين مسئله

اجتماعي سرشناس شويد؛ شما هنوز در آرزوي پست، و پرستيژ خواهيد بود و در همان خواستتان براي خواهيد مادامي كه مي. سرشناس شدن و مورد تحسين قرار گرفتن، همواره دچار زهر كشنده اندوه خواهد شد

كند كه در اين به شما كمك ميمورد تحسين قرار گيريد و پرآوازه شويد، آموزشتان نابودتان خواهد كرد، زيرا سوز را با آز و رشك ماييم كه اين جامعه هستي. اي فاسد و پوسيده استاي شويد و چنين جامعهاي كارهجامعه

تنها . گرفتن و يا پنداري خواندن آن دگرگون ساخت توان آن را با ناديدهايم و نميو ترس خويش پديد آوردهاندوزي را از درون ذهنمان فروشويد و بزدايد تا تيره آز، رشك و مالار آموزشي درست است كه بتواند غب

202 

 

توان از آموزشي سره متفاوت پديد آوريم؛ و تنها زماني ميبتوانيم به ياري يكديگر فرهنگي نو و جهاني يك .درست برخوردار شد كه ذهن به راستي خواستار ادراك خويشتن و آزادي از اندوه باشد

***

 :جيدو كريشنامورتي سايت فارسي

ir.blogspot.com-http://krishnamurti

203 

 

زندگي يكارمايه - 24فصل بينيد، چنانكه مي. ي ديسيپلين است كه به راستي بسيار پيچيده استيكي از دشوارترين مسائل ما، مسئله

هاي كند كه بايد شهروندان خود را مهار كرده و آنان را تحت ديسيپلين درآورد و ذهنجامعه چنين احساسي ميحال ببينيم كه آيا اصوال . اجتماعي، مذهبي، اخالقي و اقتصادي شكل بخشيد ي الگوي مشخصبر پايهآنان را

بيشتر ما، به ويژه در . خواهشمندم به دقت گوش فرادهيد و در درم بله يا نه نگوييد. انضباط الزم است يا نهمجاز باشيم و خواهمان است، كنيم كه نبايد انضباط باشد و ما بايد در انجام آنچه دلجواني چنين احساس مي

اما اينكه بگوييم ديسيپلين بايد و يا نبايد باشد و ما بايد آزاد و وارسته باشيم و . پنداريم كه آزادي اين استمي .ي انضباط را ادراك كرده باشيم، معناي چنداني نداردجز آن، بدون اينكه كل مسئله

، چنين نيست؟ اشتياق وي براي آوردكار مشتاق، همواره خود، خويشتن را تحت انضباط درميورزشدارد كه زود به بستر رفته، از كشيدن او را بر آن ميهاي بدنش ورزش كردن و لزوم متناسب نگه داشتن اندام

داشت تندرستي الزمند، سيگار خودداري كند، خوراك مناسب بخورد و خالصه همه قواعدي را كه براي نگهكاري آمد طبيعي شور و اشتياق وي براي ورزشستيزه نيست بلكه پي ديسيپلين او از سر اجبرا يا. رعايت كند

.استكاهد؟ آدميان در سرتاسر دهد و يا اينكه از آن ميحال ببينيم كه آيا ديسيپلين انرژي آدمي را افزايش مي

ل، كنند كه اين امر به معناي كنترو پهنه گيتي، از هر كيش و مكتب فلسفي، انضباط را بر ذهن تحميل مي ها الزم است؟مقاومت، تطابق و اجبار است ولي آيا به رساتي همه اين

داشت، ولي اگر داد، آنگاه شايد ارزش و معنايي ميهرگاه ديسيپلين كارايي انرژي آدمي را افزايش ميرژي همه ما داراي ان. سوز خواهد بودمند و هستياعمال انضباط تنها انرژي ادمي را سركوب سازد بسيار زيان

ي دروني را را به ياري ديسيپلين، افزون و غني ساخته و توان اين كارمايههستيم و پرسش اين است كه آيا ميبه . دهدسره تمامي اين انرژي را به باد نيستي ميجان بخشيد و يا اينكه برعكس به كار گرفتن ديسيپلين، يك

.نظر من اصل موضوع در اينجا استاي را هم كه دارند نيز دير يا زود بر اثر اندك انرژي ندان زيادي ندارند و آنبيشتر آدميان، انرژي چ

گردد ها و از طريق تربيت متعارف آن جامعه، نيست و نابود ميي آني ويژهها، تهديدها و تابوهاي جامعهكنترل

204 

 

آيا انضباط به . شوندينوايي پيشه ساخته و عاري از حيات ماي تقليد و همو در نتيجه شهروندان چنين جامعهاش را سرشار و آكنده از غنا، شادماني و سرزندگي بخشد و زندگانيآدمي كه اندكي انرژي دارد انرژي بيشتر مي

سازد؟ميي جوشان انرژي است، چنين هنگامي كه فرد همانند شما، بسيار جوان است، لبريز و سرشار از چشمه

توانيد آرام د بازي كنيد، به تندي راه برويد و گرم گفتگو شويد، شما نميتوانيخواهد تا مينيست؟ شما دلتان ميشويد، تر ميتر و بزرگشود؟ همچنانكه بزرگآنگاه در بزرگسالي چه مي. بنشينيد و سرشار از زندگي هستيد

الگوهاي به سوي كوشند اين انرژي پرمايه را با شكل بخشيدن بدان و با هدايت آنجامعه و آموزگارانتان مياي شويد، آن اندك شعله انرژيگوناگون سركوب سازند و هنگامي كه سرانجام تبديل به مردان و زنان آينده مي

رفته تعليم و تربيت متعارف و اجبارهاي جامعه رفته. كه هنوز در شما به جا مانده نيز، به زودي فرو خواهد مرد .ن هستيد سركوب و نابود خواهد كرداين انرژي فراواني را كه به هنگام جواني داراي آ

تر اكنون از آن برخورداريد، بيشتر، پرمايهاي را كه همتواند آن انرژيگاه ديسيپلين ميحال ببينيم آيا هيچتواند آن را افزايش دهد؟ اگر بتواند، در اين صورت و نيرومند سازد يا نه؟ اگر انرژي اندكي داريد آيا انضباط مي

گمان بايد نا است ولي هرگاه انضباط كاري جز نابودي انرژي آدمي نكند، در اين صورت بيارزشمند و بامع .سره به كنار نهاده شوديك

اين انرژي همانا نيروي انديشيدن و اين انرژي كه همه ما كم و بيش از آن برخورداريم چيست؟ هاي نقاشي، اختراع ماشين. است طلبي و تنفراحساس است؛ عالقه، شور و اشتياق، حرص، آز و شهوت، جاه

هاي ورزشي، سرودن شعر و ترانه، آواز هاي كشت، بازيها، بارور ساختن زمينها و راهگوناگون، ساختن پلباشند ولي همين انرژي از اين انرژي مي انجام نيايش، همه و همه نمودار افشاني، رفتن به معابد،خواندن، دست

هاي كيفي نابودكننده نيز به همان ترين پديدهآورد و عاليروزي پديد ميهسوي ديگر توهم، بيچارگي و سيكنيد كه فرايند مهار كردن و يا به انضباط درآوردن اين انرژي، اما مشاهده مي. گر انرژي آدمي استاندازه نمايان

عه خواهد شد، ذهن ي تسهيل كار جامآزاد گذاشتن آن از يك سو و محدود كردن آن از سوي ديگر صرفا وسيله .شودرفته انرژي آن تلف ميپذيرد و بنابراين رفتهاي شكل ميبر پايه الگوي فرهنگي ويژه

اي را كه همه ما كم و بيش داراي آن هستيم توان اين انرژيبنابراين مسئله ما اين است كه آيا ميتوان چنين كرد؟ اين انرژي به چه ميافزايش داده و به آن سرزندگي و نوزايي بخشيد و اگر چنين است چگونه

205 

 

هاي آيد؟ آيا هدف اين انرژي پديد آوردن جنگ و ستيز است؟ آيا براي اختراع هواپيماي جت و ماشينكار ميدار شدن شمار ديگر است؟ آيا براي پيروي از اين و آن قطب و مرشد است؟ براي گذرانيدن امتحانات و بچهبي

اي توان از اين انرژي به شيوهيا اينكه مي شمار زندگي است؟ي مسائل بيارهاست؟ آيا براي نگران شدن درب. هد، اهميت داشته باشندها را ارتقا مياي كه همه آنهديگر سود جست تا همه كردارهايمان در رابطه با پديد

نباشد، آنگاه هرگاه ذهن آدمي كه تواناي آفرينش چنان انرژي شگرفي است، در پي جستجوي حقيقت و يا خدا جستجوي حقيقت . روزي خواهد شدگمان تبديل به يك ابزار انهدام و سيههر يك از نمودهاي انرژي او بي

ي تباهي است، هايي كه مايهاش در راهنيازمند انرژي عظيمي است؛ و اگر آدمي به اين جستجو برنخيزد، انرژيآيا شدني است كه انرژي خود : ردن آن است، حال ببينيمبه هدر خواهد رفت و بنابراين جامعه ناگزير از مهار ك

را در راه جستجوي حقيقت يا خدا آزاد ساخته و در فرايند كشف حقيقت، شهرونداني شويم كه مسائل اساسي گيريد يا اينكه بيش از ها نيست؟ آيا اين سخنان را پي ميكنند و جامعه قادر به انهدام آنزندگي را ادراك مي

آدمي برخوردار از مايه انرژي است ولي اگر به جستجوي حقيقت كنيد كهچيده است؟ مشاهده مياندازه پيشود؛ بنابراين جامعه به ناچار فرد را كنترل كرده و او را با خود سوز مينپردازد، اين انرژي كشنده و هستي

اين چيزي . باه خواهد ساختي خود انرژي آدمي را هدر خواهد داد و تسازد كه اين امر به نوبهسازگار ميشايد هر يك از شما به اين واقعيت جالت و . كه براي بيشتر بزرگساالن سرتاسر گيتي روي داده استاست

اي كه به راستي شيفته و مشتاق انجام كاري شويد، در دم انرژي انجام آن را ايد كه در لحظهساده توجه كرده .خواهيد داشت

دهد؟ شما بالفاصله انرژي انجام آن شويد، چه روي ميبازي ورزشي ميهنگامي كه مشتاق انجام يك شود و بنابراين ديگر نيازي به ي كنترل خود ميرا خواهيد داشت، چنين نيست؟ و همان انرژي تبديل به وسيله

انرژي دروني آدمي نيز به هنگام جستجوي حقيقت، خودجوشانه انضباط . خارجي نخواهد بود اعمال انضباط شود و رفتار ميمردي كه در جستجوي حقيقت است، خودجوشانه شهروندي نيك. آوردويشتن را پديد ميخ

.رفتاري بر پايه الگوي جامعه يا حكومت خاصي نيستاين نيكآموزان و همچنين آموزگاران بايد به ياري هم بكوشند كه اين انرژي عظيمي را كه براي بنابراين دانش

در همان فرايند جستجوي حقيقت انضباط . ا راستي مورد نياز است، آزاد سازندجستجوي خدا، حقيقت يهاي حقيقي خواهيد شد، انساني كامل، نه هندو يا پارسي و يا خود پديد آمده و شما آنگاه به راستي انسانخودبه

206 

 

را طبق آموزانانرژي دانشاگر مدرسه . ي جامعه و فرهنگ خاص خود محدود شده استوسيلهفردي كه بهجويي حقيقت، بيدار كرد كنوني خود تباه نكند و به جاي آن به او ياري دهد تا انرژي خويش را در راه پيعمل

.يابدسره متفاوت ميسازد آنگاه در خواهيد يافت كه ديسيپلين معنايي يككنيد؟ اين بدان گويند كه چه بايد بكنيد و چه نبايد بچرا در خانه، كالس و خوابگاه پيوسته به شما مي

اند كه انسان تنها براي يك هدف است كه وجود علت است كه والدين و معلمانتان همانند بقيه جامعه، نفهميدهحتا اگر تنها گروه كوچكي از آموزگاران موضوع را . ريافتن حقيقت و خدا استو د جوييدارد و آن هم پي

داشتند، نوع جديدي از آموزش و حقيقت معطوف ميي جويادراك كرده و تمامي توجه خود را به پژوهش و پي .آمداي متفاوت پديد مينيز جامعه

چه انرژي اندكي ايد كه بيشتر مردم پيرامونتان از جمله آموزگاران و والدينتان، آيا هيچگاه دقت كردهچرا؟ زيرا . اشددارند؟ آنان به آهستگي در حال مرگند، هر چند هم كه كالبدشان هنوز پير و فرسوده نشده ب

بينيد كه بدون ادراك هدف اساسي مي. برداري واداشته استجامعه با ضربات كوبنده خود آنان را به فرمانذهني كه . شودحيات كه همانا آزادسازي پديد شگرف ذهن است، اين انرژي ذهني تنها مايه تباهي و انهدام مي

-انگيزترين عبارات و دلتواند دلي جت را دارا است، ميهاي اتمي و هواپيماهاظرفيت پديد آوردن زيردريايي

بدون ادراك . تواند جهان را بسيار زيبا و آراسته بسازد يا اينكه آن را نابود كندنوازترين اشعار را بنگارد و ميسوز خواهد شد؛ و آنگاه آفرين و هستيهدف اساسي زندگي كه يافتن حقيقت يا خدا است، اين انرژي تباهي

».بايد به انرژي فرد شكل بخشيده و آن را مهار كنيم«دارد كه عه چنين اظهار ميجام

جويي نيكي، حقيقت يا خدا، رسد كه وظيفه تعليم آن است كه به منظور پيبنابراين چنين به نظر ميآدمي را تبديل به انسان واقعي كرده و از او نخست انرژي دروني را آزاد سازد كه همين امر به نوبه خود

اما اعمال انضباط صرف، بدون ادراك كامل همه سخنان فوق، معناي چنداني . شهروندي كامل خواهد ساختهرگاه هر يك از شما طوري تربيت شويد كه به هنگام ترك مدرسه و ورود به . آفرين استنداشته و بس تباه

جويي حقيقت نباشيد، جذب دلي، هوشمندب و لبريز از انرژي الزم براي پيهجامعه، سرشار و آكنده از زنداي كه به انرژي. روز و ناخرسند خواهيد ماندشويد و در بقيه عم سيهجامعه شده، به تباهي گراييده و پژمرده مي

گونه اجباري يچهسازد، انضباط خويش را، خود بيپردازد همانند رودي كه بستر خود را ميجويي حقيقت ميپي .يابدكند، انرژي نيز آزادي خويشتن را ميآورد، و همانگونه كه رود به دريا رسيده و آن را پيدا ميپديد مي

207 

 

24هاي فصل پرسش

ها بر هندوستان چيره شدند؟چرا انگليسي :پرسشبهتري بينيد كه مردمي كه انرژي، سرزندگي و ظرفيت بيشتري دارند و از روحيه شما مي :پاسخ

آورند زماني هند هنايشي بس بختي به ارمغان ميروزي يا نيكتر خود يا سيهبرخوردارند، براي همسايگان ناتوانمردمش سرشار از شور و شوق سانزنده بودند و پيام دين بودا را به شگرف بر سرتاسر پهنه آسيا گذاشته بود؛

هاي ديگر تاجرپيشه بودند كه آن نيز شايد ضروري بود ولي ملت. ، اندونزي و برمه رسانيدندپنسرتاسر چين، ژاكه در بخش شگرف آن اين است كه آنان .ي زندگي چنين استشيوه هاي خود را هم داشت، اماگرفتاري

ها انرژي آنزيرا . گذاردتر بر جهان ميجستجوي حقيقت و خدا هستند، نسبت به ديگران هنايش بس ژرفها به راستي انقالبيون واقعي هستند سازند؛ و آنانگيزي نه تنها در خويشتن بلكه در ديگران نيز آزاد ميشگفت

روند، اما مسئله آدمي همواره آيند و ميفاتحان و حكمرانان مي. گرايانها و يا رفرمها، سوسياليستنه كمونيستها هستيم؛ اما بر ديگران، يا تسليم شدن و يا مقاومت در برابر آن همه ما خواستار چيره شدن. يكسان است

.ها آزاد استانساني كه در جستجوي حقيقت است از همه جوامع و فرهنگباشد؛ بنابراين نمايد كه فرد قادر به ادراك حقيقت نميحتا در هنگام مراقبه نيز چنين مي :پرسش

بگوييد كه حقيقت چيست؟خواهشمندم به ما بگذاريد فعال پرسش حقيقت چيست را مطرح نكنيم و نخست به پرسش مراقبه چيست :پاسخ

اند معنوي به شما آموختهها و آموزگاران از ديد من مراقبه يا انديشه واال چيزي متفاوت با آنچه كتاب. بپردازيمد، يعني به خودشناسي اگر شما انديشه خود را ادراك نكني. انديشه واال فرايند ادراك ذهن خويشتن است. است

بدون زيربناي خودشناسي، انديشيدن به آشفتگي . نپردازيد، هر آنچه بينديشيد، اهميت چنداني نخواهد داشتخيزد ناتوان باشد و صرفا خود را بر ايده، تصور و يا چند واژه اي كه از درونمان برميهر انديشه. انجامدمي

انديشه واال نام گرفته است، چنين تمركزي يك نوع هيپنوتيزم فردي متمركز سازد و اين عموما عملي است كه .است

اي و حال اگرچه در آرامش نشسته باشيد، يه با گفتگو و بازي سرگرم باشيد، آيا از اهميت هر انديشه دهد، آگاه هستيد؟ اين كار را بيازماييد، خواهيد ديد، هشيار بودن به هرهر واكنشي كه در درونتان روي مي

208 

 

- اما اگر مي. هايتان بر روي يكديگر انباشه خواهند شدتان بسيار دشوار خواهد بود، زيرا انديشهپويش انديشه

هايتان فهميد كه انديشهاي را بيازماييد، هرگاه به راستي خواستار محتواي آن باشيد، آنگاه ميخواهيد هر انديشهاي همانا تر شدن تفكر و آزمودن هر انديشهاين آهسته. كنيد ها را مشاهدهتوانيد آنشوند و شما ميتر ميآهسته

اي، از هر انديشهآگاه شدن شود؛ و اگر آن را به دقت ارزيابي كنيد خواهيد فهميد كه باانديشه واال خوانده ميسره آرام هاي ناآرام در ستيز با يكديگر است؛ بسيار ساكت و يكاي از انديشهگستردهذهنتان كه هم اكنون انبار

در اين صورت هيچگونه تمنايي، اجباري و ترسي در كار نخواهد بود و در اين آرامش، آنچه . خواهد شددر كار نيست كه حقيقت را تجربه كند، بلكه چون » تويي«زيرا . حقيقت است خود را پديدار خواهد ساخت

كننده پيدا ود داشته باشد، تجربهو ج» تويي«به محض اينكه . ذهن آرام است، حقيقت بدان روي خواهد آورد .ي انديشه است بدون انديشيدن هيچ مبنايي نخواهد داشتكننده كه زاييدهخواهد شد و تجربه

- زد سازد، چرا همان اشتباه را دوباره مرتكب مياگر ما خطايي بكنيم و كسي آن را به ما گوش :پرسش

شويم؟شكنيد، يا مبلمان را از بين يد، يا ساقه درختان را ميكنها را مينظر خود شما چيست؟ چرا گل :پاسخ

ها رغم ايناند؛ چرا عليزد كردهريزيد؟ من مطمئنم كه بارها اين نكات را به شما گوشبريد، يا كاغذپاره ميمي-هنگامي كه چنين كارهايي مي. فهميدبه دقت گوش كنيد، علت را مي. زنيددست به اين كارهاي ناشايست مي

كنيد، ذهنتان به ها از روي نسنجيدگي است، چنين نيست؟ شما آگاهانه و از روي انديشه چنين نمي، اينكنيدمادامي كه كامال هشيار . زنيد كه آشكارا ابلهانه استبنابراين دست به كارهايي ميخواب فرورفته است، و

اما . هايي بكنيد اصال سودي نخواهد داشتنباشيد و كامال حضور ذهن نداشته باشيد، گفتن اينكه نبايد چنين كاراگر آموزگار شما را براي انديشمند و به راستي آگاه بودن ياري دهد تا با شوق و سرخوشي به درختان،

انگيز زمين بنگريد، آنگاه يك اشاره نيز بسنده خواهد بود، زيرا در اين صورت پرندگان، رودخانه و غناي شگفت .مون خود و در درون خويشتن زنده و حساس خواهيد بودنسبت به هر امري در پيرا

كنند كه اين كار را زد ميبه علت اينكه از آغاز زايش تا به هنگام مرگ به شما پيوسته گوشاما بدبختانه والدين، آموزگاران، جامعه، مكتب، كشيش و . بكنيد و آن كار را نكنيد، حساسيت در وجودتان كشته شده است

براي آزاد . گويند كه چنين كنيد و چنان نكنيدهاي خودتان همه و همه ميها و رشكها، آزمنديطلبيضمنا جاهبودن از همه اين بايدها و نبايدها، به منظور داشتن حساسيت الزم، و براي اينكه خودجوشانه مهربان باشيم و به

209 

 

گر سنگي در جاده ديديم آن را به كناري بيفكنيم، مردم آزار نرسانيم، براي اينكه خرده كاغذ را پراكنده نكنيم و ابايد از انديشمندي بسيار برخوردار باشيم و هدف آموزش تنها اين نيست كه تيتر و عنواني در اختيارتان قرار

كاري و انديشمندي را بيدار سازد تا حساس، بيدار، هشيار و دهد بلكه آن است كه در شما اين روحيه مالحظه .مهربان باشيد

توانيم شادمان باشيم؟زندگي چيست و ما چگونه مي :پرسشزندگي چيست؟ هرگاه اين پرسش . اين پسر خردسال پرسش بسيار خوبي را مطرح ساخته است :پاسخ

را با بازرگاني مطرح سازيد وي به شما خواهد گفت كه هدف زندگي فروختن كاال و پول درآوردن است، زيرا طلب به شما خواهد گفت كه هدف زندگي مرد جاه. دگي وي را تشكيل داده استاين امر از بام تا شام زن

به دست آورده است، براي كسي كه جاه و مقام. اي شدن و رسيدن به رضايت خاطر استكشمكش براي كارهو . ها بوده استهايي است كه خود آغازگر آنيتو رييس سازماني و يا رهبر كشوري است، زندگي پر از فعال

وقفه و بدون يك روز استراحت است، و چنين كسي ناگزير زندگي براي كارگر به ويژه در اين سرزمين كار بي .روز و بدون خوراك بسنده باشداست كه كثيف، تيره

رسنگي و بدبختي شادمان باشد؟ تواند در ميان اين همه ستيزه، كشمكش، گحال ببينيم كه آيا انسان ميي كند، اما دربارهاو به پرسش زندگي چيست بسنده نمي. پس چه كار بايد بكند. تواندآشكار است كه نمي

او . گويدكند، از برادري سخن ميكشي مياو در حاليكه از ديگران بهره. زندبافي ميشادماني دست به فلسفهصرفا اما شادي . كند، امري كه بايد وي را در نهايت پيوسته شادمان سازدنفس متعالي و روح برتر را ابداع مي

گردد كه نيكي و عشق باشد و شود؛ شادي از تبعات است و هنگامي پديدار ميبا جستجوي آن، فراهم نمي .ذهن با آرامش در جستجوي حقيقت باشدنمود كه شادماني زماني چهره خواهد. طلبي در كار نباشدهيچ جاه

پردازيم؟چرا ما ميان خود به نزاع مي :پرسشچنين نيست؟ چرا ما با كنند، كنم كه بزرگساالن نيز چنين پرسشي را از خود ميمن فكر مي :پاسخگوييم و چرا؟ ما از صلح سخن مي. جنگيم، آمريكا مخالف روسيه است و چين در برابر غرب استيكديگر مي

كنم كه بيشتر آدميان به رقابت و جنگيدن با يكديگر گرايش چرا؟ زيرا من فكر مي. شويممي براي جنگ آمادهپنداريم كه كشمكش در ما مي. ايستاديمبود ما از جنگ باز ميدارند و حقيقت عريان اين است و اگر جز اين مي

. بسيار كشنده استگونه زندگي كنيد كه اينهر شكلي براي زنده نگه داشتن ما ضروري است؛ اما مشاهده مي

210 

 

اين شيوه همانند سوسن و همانند گلي است كه . اي از زندگي هست كه در آن از كشاكش نشاني نيستشيوهال اما ما را اص. بودن هر چيزي همانا خوبي آن است. باشد، بلكه هستاين گل دچار كشاكش نمي. رويدمي

دان، پليس، پروفسور، ناظم، آموزند كه رقابت و نبرد كنيم، ارتشي، قانونبه ما مي. دهندبراي اين امر آموزش نميبسياري هستند كه ظاهرا . ما خواهان موفقيت هستيمهمه . بازرگان همه خواستار ارتقا به آخرين مدارج هستند

دهند ولي تنها كساني به راستي شادمانند كه به راستي و از ژرفاي دل فروتن باشند و خود را فروتن نشان مي .جنگندها هستند كه هرگز نميآن

كند؟چرا ذهن از خود و ديگر آدميان سوءاستفاده مي :پرسشطلب، آزمند و حسود است، ذهني كه زير بار اده چيست؟ ذهني كه جاهمنظورتان از سوءاستف :پاسخ

روزي پديد كند؛ چنين ذهني آشكارا سيهكشي ميكار است و از مردم بهرهباورها و سنن است، ذهني كه ستمناگزير ه هايش بكنش مادامي كه ذهن، خودرا نشناسد،. نهد كه آكنده از ستيزه استآورد و جامعه بنا ميمي

به . نابودكننده خواهد بود، مادامي كه ذهن به خودشناسي نپرداخته باشد، به ناچار دشمني پديد خواهد آوردهيچ كتابي . ها نياموزيدي آن را صرفا از كتابهمين دليل بسيار اساسي است كه راه خودشناسي بپوييد و شيوه

كتاب شايد اطالعاتي را در پيرامون خودشناسي در اختيارتان قرار دهد، . تواند خودشناسي را به شما بياموزدنميهنگامي كه ذهن خويشتن را در آيينه . هايتان، قابل مقايسه نيستاين امر با شناختن خود حين كنشاما

نگرد، در پي اين نگرش خودشناسي نمودار خواهد شد؛ و بدون خودشناسي به هيچ روي خودشناسي مي .ايم، فروشوييمبار را كه ما در گيتي پديد آوردهانست غبار اين آشفتگي، اين بدبختي دهشتنخواهيم تو

باشد، شتابد، با ذهني كه در جستجوي حقيقت ميآيا ذهني كه به جستجوي موفقيت مي :پرسش متفاوت است؟كه ذهن ذهن چه در پي موفقيت باشد و چه در جستجوي حقيقت؛ همان ذهن است؛ اما مادامي :پاسخ

ادراك حقيقت بايد آن را در نادرست مشاهده كرد و هر براي . تواند حقيقت را بيابدبه دنبال موفقيت است نمي .آنچه را حقيقت است، در مقام حقيقت ديد

***  :سايت فارسي جيدو كريشنامورتي

ir.blogspot.com-http://krishnamurti

211 

 

تالش زيستنبي - 25فصل رسد كه همه شوق زندگي شوند، به نظر ميايد كه چرا مردم هر چه پيرتر ميآيا هيچگاه از خود پرسيده

رو دهند؟ اكنون بيشتر شما كه جوانيد، نسبتا شاد و خرسنديد؛ شما به مسايل كوچك خود روبهرا از دست ميها، در زندگي خود شوق خاصي دارد، رغم اين گرفتاريولي عليگذرانيدن امتحانات هستيد، هستيد؛ نگران

ي زندگي هست، نگريستن شادمانه و گيرانهاي براي پذيرش آسانچنين نيست؟ در شما احساس خودجوشانهآميزي را كه از نمايد كه همه اشارات شوقشويم چنين ميتر ميو چرا هنگامي كه بزرگ. باالنه به چيزهاسبك

اصطالح بلوغ دهيم؟ چرا بيشتر ما زماني كه به دوران بهخيزد، از دست ميتر، برمياي بسيار مهمديدهفراسو و پ- انگيز بيگون و زمين شگفترسيم، خرفت و كودن شده و نسبت به سرخوشي، زيبايي، آسمان گسترده نيلمي

شويم؟توجه و غيرحساس مي-توضيحات فراواني پديدار ميكند، در ذهنش ن ميدانيد، هنگامي كه فرد اين پرسش را از خويشتمي

اي بشويم، پست مشخصي را به در كشمكشيم كه كاره .يك توضيح اين است كه گرفتاريمان زياد است. گرددهمه اين . داريم؛ ما مسؤوليت فرزندان و جز آن را داريم و بايد روزي خود را به دست آوريمدست آورده و نگه

كند و بنابراين ما همه شوق زندگي را از دست ر سنگيني، به زودي پشتمان را خم ميفشارهاي بيرون چون باها چه اندوهگينند، چه پريشان، مضطرب و هاي پيرتر پرامون خود بنگريد، ببينيد كه بيشتر آنبه چهره. دهيممي

.زنندنژندند و لبخندي نمياند، چگونه ناشنوايند و گاهي هم روانچگونه خود را به كناري كشيده. اندبيمارگونهنمايد كه بيشتر ما را توضيحات صرف پرسيد چرا؟ و اگر هم حتا بپرسيم چرا، چنين مياز خويشتن نمي

.سازدخرسند مي. شدي باد غربي رانده ميوسيلهمن قايقي را ديدم كه با بار پر بر روي رود روان بود و بهعصر ديروز

كران چه كرد و اين قايق در پهنه آسمان بيخورشيد غروب مي. يزم خانگيقايق بزرگي بود، انباشته از هكرد زيرا اين نيروي باد پرداخت و هيچ كوشش ديگري نميران تنها به هدايت آن ميقايق. آسا زيبا بودشگفت

ي كشمكش و ههرگاه هر يك از ما نيز به همان شيوه رفتار كنيم و بتوانيم مسئل. راندبود كه قايق را به پيش ميكنيم كه بتوانيم شادمانه و بدون تقال و در حاليكه لبخندي بر چهره داريم، ستيزه را ادراك بنماييم آنگاه فكر مي

.زندگي كنيم

212 

 

سازد، اين تقاليي كه تقريبا هر دم از حياتمان را كنم اين كوشش است كه نابودمان ميمن فكر ميها ه افراد پيرتر پيرامون خود بنگريد، خواهيد ديد كه براي بيشتر آنبينانه بهرگاه باريك. كنيمصرف آن مي

پايان، انرژي و اين كشاكش بي! زندگي، يك سري نبرد ميان يكديگر، با همسران، با همسايگان و با جامعه استبودن به بدون تالش . انساني كه درگير كوشش نيست، به راستي سرخوش و شادمان است. دهدرا به هدر مي

اند كه به راستي از معناي راكد ماندن و خرفت و كودن شدن نيست، برعكس تنها خردمندان و هوشمندان فرزانه .تقال آزادند

خواهيم آنچنان باشيم، ما رود، ما ميكنيد كه هنگامي كه سخن از بدون تالش بودن ميمي ولي مشاهدهآل خود ساخته و بنابراين آن را هدف و ايده! ني نباشدخواهيم به حالتي برسيم كه در آن از تقال و ستيزه نشامي

دهيم، زيرا كه چنين كنيم شوق زندگي را از دست ميو دمي كه اين! كنيمدرپي به دست آوردن آن تقال ميشايد فرد در . كند ولي اساسا تقال همان استهدف تقال فرق مي. ايمديگربار دچار و گرفتار تالش و تقال شده

هاي اجتماعي پديد آورده و يا در پي يافتن خدا برآيد، يا روابط بهتري ميان خود و اشد كه رفرمتالش آن باي همه. ي گنگ نشسته و در برابر معلمي زانو بزند و جز آنشايد در كرانه! اش پديد آوردهمسرش يا همسايه

.لكه ادراك خود تقال استبنابراين آنچه مهم است هدف تقال نيست ب. ها تالش و تقال در پي دارداين-اي آگاه شود كه تقال نمياكنون ببينيم آيا براي ذهن ممكن است كه نه تنها به طور اتفاقي براي لحظه

كند، بلكه همواره از تقال كامال آزاد باشد تا بتواند حالتي از سرخوشي را كشف كند كه در آن هيچ نشاني از حس برتري و فروتري نيست؟

كند تا فرد برتري دشواريمان اين است كه ذهن احساس حقارت كرده و بدين دليل است كه تقال مياما نگذاريد تنها به توضيح اينكه چرا ذهن انباشته از تقال است . باشد يا بشود و يا پلي بر اميال متضاد بزند

طلبي و تقال هست، رشك، آز، جاه داند كه چرا هم در درون و هم در بيرونهرانسان انديشمندي مي. بپردازيمها آشكارا عواملي هستند ما را چه در جهان كنوني و چه در انجامد و اينگرانه ميما به بازدهي ستمچشمي هم

كاوي نيست تا دريابيم كه چرا در هاي روانبنابراين نيازي به خواندن كتاب. دارندجهان آينده به كشاكش واميسره از تقال آزاد باشد؟ گذشته تواند يكگمان مهم است اين است كه دريابيم آيا ذهن ميتقال هستيم، و آنچه بي

. آيدخواهيم باشيم ستيزه پديد ميپردازيم ميان آنچه هستيم و آنچه بايد و يا ميها هنگامي كه به تقال مياز اينرا ادراك كند، تا بدان پايان دهد؟ آيا تواند بدون دادن توضيحات، كل اين فرايند تقالحال ببينيم كه آيا فرد مي

213 

 

گمان پرسش اصلي اين است نه پوييد، بدون تقال باشد؟ بيتواند همانند آن قايقي كه با باد خرامان را ميذن ميفرايندي از هما كوشش براي به دست آوردن چنان حالتي، خود . به دست آوردن حالتي كه در آن تقال نباشد

دم مشاهده كنيد كه چگونه ذهن دچار بهاما اگر دم. يچگاه چنان حالتي پديد نخواهد آمدتقال است و بنابراين هواقعيت را، بدون هيچ كوششي براي تغيير آن و يا بدون هرگاه فقط اين –شود هاي پايان ناپذير ميكشاكش

نگاه در خواهيد يافت آ –خوانيد، مشاهده كنيد كوشش براي وادار ساختن ذهن به القا حالتي كه آن را صلح ميآنگاه آموختن . كران خواهد بودايستد؛ و در اين حال ذهن تواناي ادراك بيكه ذهن خودجوشانه از تقال بازمي

تنها در فرايند گردآوري اطالعات خالصه نشده، بلكه كشف زيبايي و غنايي را كه فراسوي آفاق ذهن است نيز .رسدرخوشي و شوقي شگرف فراميشود، سشاف نايل ميگيرد و براي ذهني كه به اين اكتدر بر مي

خود را بپاييد، خواهيد ديد كه چگونه از بام تا شام در كشاكشيد و چگونه انرژيتان در اين كشاكش تباه كنيد و پردازيد، در اين توضيحات خود را گم ميهرگاه صرفا توضيح دهيد كه چرا به كشاكش مي. گرددمي

و اگر فقط ؛ در حاليكه اگر ذهنتان را با آرامش بسيار و بدون دادن توضيحات مشاهده كنيد يابدكشاكش ادامه ميرسد كه در هاي خويشتن آگاه گردد، به زودي در خواهيد يافت كه حالتي فرامياجازه دهيد كه ذهن از كشاكش

ر اين حال نشاني از د. آن هيچ نشاني از كشاكش نبوده بلكه حالتي سرشار از هوشياري و بيداري شگرف استهمه اين . نيز نشاني نيستحس برتري يا فروتري نيست، نشاني از كهتر و يا مهتر نيست و از مرشد و پيشوا

.گمان سرخوش استسره بيدار بيبازند زيرا ذهن كامال بيدار است و ذهن يكها رنگ ميبيهودگي

214 

 

25هاي فصل پرسشام، موفق نجام دهم و هرچند كه چندين بار در اين راه كوشيدهخصوصي را امن مايلم كه كار به :پرسش

بايست به اين كشاكش پايان بخشم، يا اينكه برعكس به كوشش خود ادامه دهم؟آيا من مي. امنشدهكنيم، چنين اي شدن است، و ما موفقيت را پرستش ميموفقيت به معناي به جايي رسيدن و كاره :پاسخ

-وزير ميآموزي عادي نخستشود و يا دانشكند و ميليونر ميدستي رشد ميه تهيهنگامي كه پسربچ. نيست

گيرد كه توانسته است به باالترين پيشرفت نايل شود؛ بنابراين هر پسر و دختري شود و مورد ستايش قرار مي .اي موفق شودخواهد به شيوهمي

اي است كه آدمي دارد، يا اينكه اين تنها ايده حال، ببينيم كه آيا به راستي چيزي به نام موفقيت وجودشويد، همواره هدفي فراتر از آن وجود دارد و شما را به هدفي نايل ميكند؟ زيرا به محض اينكه گيري ميپي

اي جز كشاكش و كنيد، چارهگيري ميمادامي كه موفقيت را در هر جهتي پي. كندبراي رسيدن به آن وسوسه مي- ين نيست؟ حتا هنگامي هم كه به هدفي رسيديد، باز هم آسايشي در كار نيست زيرا هنوز ميستيزه نيست، چن

خواهيد كه به هدفي باالتر برسيد و خواهيد كه به هدفي رسيديد، باز هم آسايش در كار نيست زيرا هنوز ميخواهي و ل به بيشينهجويي موفقيت يعني تمايكنيد؟ پيآيا اين را ادراك مي. خواستار موفقيت بيشتر هستيد

حال و ابله است، زيرا ذهني كه پيوسته خواستار بيشتر است، ذهني هوشمند نيست، بلكه برعكس ذهني ميان .كشاكشي دايمي بر مبناي الگويي است كه جامعه براي آن مقرر ساخته استخواهي متضمن بيشينه

سندي تالش براي بيشتر و ها خرسندي چيست و ناخرسندي كدام است؟ ناخرگذشته از همه اينطلبي و علت تمايل ذهن در اين مورد را ادراك خرسندي پايان آن تالش است؛ اما شما تا كل فرايند زياده

.نكنيد، به خرسندي دست نخواهيد يافت- مثال اگر در آزموني رد شويد، بايد درس آن را دوباره بگيريد، چنين نيست؟ آزمون به هر روي امر دل

قبول شدن در . تواند ارزش راستين هوشمنديتان را نشان دهدزيرا اهميت چنداني ندارد و نمي پسندي نيست-آزمون عمدتا ترفند حافظه است و يا شايد بستگي به شانس داشته باشد، اما شما براي گذارندن آزمون مي

ا همانند چنين فرايندي زندگي روزمره بيشتر م. زيرا در صورت رد شدن ناگزير به تكرار درس آن هستيدكوشيد كنيم كه بپرسيم آيا هدفي كه در كنيم، و هرگز در ميانه راه توقف نميما براي رسيدن به هدفي تالش مي. است

215 

 

ايم كه آيا اين هدف به اين همه ما هرگز از خويشتن نپرسيده. پي آن هستيم ارزش اين همه تالش را دارد يا نهارزد، صرفا آن را به خاطر نظر والدين، اجتماع و آموزگاران معنوي دنبال ميارزد يا نه و اگر نكوشش و تقال مي

طلبي را ادراك كرده باشيم، است كه ديگر بر پايه شكست و پيروزي تنها هنگامي كه كل اهميت زياده. نكنيم .فكر نخواهيم كرد

ز شكست و اشتباه در كنيد كه ما نه تنها از مردود شدن و خطا كردن در امتحان، بلكه امالحظه ميپنداريم كه خطا كردن بسيار وحشتناك است زيرا در اين صورت مورد همه مي. ترسمزندگي نيز بسيار مي

ها خطا كردن گناهي نابخشودني نيست؛ آيا همه مردم دنيا اما گذشته از اين. توهين و انتقاد قرار خواهيم گرفتيافت؟ اگر از اين آشفتگي و هرج و مرج گسترده جهاني پايان مي كردند آياكنند؟ و اگر اصال خطا نميخطا نمي

بزرگساالن پيوسته در حال خطا كردنند، اما از . خطا كردن هراس داشته باشيد هيچگاه چيزي نخواهيد آموختچرا؟ . سازندوجو و ابتكار را در شما نيست و نابود ميشما مي خواهند كه خطا نكنيد و با اين كار روح پرس

ترسند كه شما با مشاهده و پرسش در پيرامون همه چيز، با انجام تجربه و خطا كردن، ها از اين ميرا آنزيهاي گيتي پي ببريد و به گسيختن بندهاي اسارت بار مرجعيت والدين، سامانيخودتان به ريشه بسياري از نابه

آل موفقيت را دنبال كنيد و رند كه ايدهدابه همين علت است كه شما را بر آن مي. جامعه و سنن همت گماريد-حتا پارسايان نيز در دست. دارندها موفقيت را بسيار بزرگ مياگر دقت كنيد مشاهده خواهيد كرد كه آن

بايست سرشناس شوند زيرا در غير اين صورت در جامعه بازشناخته نخواهند شد آوردهاي معنوي خويشتن مي .و پيروزي نخواهند داشت

طلبي در جامعه انديشيم؛ و افزونطلبي ميو افزونكنيد كه ما همواره بر مبناي موفقيت ظه ميپس مالحي اي برپا ساخته است كه بر پايهبه عبارت ديگر جامعه با دقتي بس شگرف الگوي ويژه. شودبزرگ داشته مي

عاشق انجام كاري باشيد، ديگر اما اگر شما با همه وجود خود . كندخورده اعالم ميآن شما را پيروز يا شكستپيروزي يا شكست برايتان مفهومي نخواهد داشت و به راستي نيز شكست و پيروزي براي انسان هوشمند

شمارند و هيچكس در اين موراد چيزي به شما اما بدبختانه هوشمندان راستين انگشت. ارزش چنداني نداردكه واقعيت ها را ببيند و مسئله را ادراك كند و آنچه ست همه توجه انسان هوشمند معطوف بر آن ا. گويدنمي

به راستي شكست يا پيروزي هنگامي در نظرمان مهم . برايش مهم نيست انديشيدن به شكست يا پيروزي است .كنيم، نباشيمكند كه ما عاشق انجام كاري كه ميجلوه مي

216 

 

خودخواه نباشيم، بيشترين كوششمان را چرا ما اساسا خودخواهيم؟ ما براي اينكه در رفتارمان :پرسشكنيم، اما هنگامي كه مسئله منافعمان در ميان باشد، آنچنان مجذوب منافع خود هستيم كه نسبت به منافع مي

.شويمتفاوت ميديگران بيها به نظر من اين امر بسيار مهم است كه خود را خودخواه و يا غير خودخواه نخوانيم زيرا واژه :پاسخ

اگر كسي را خودخواه بخوانيد، اين فرد از نظر شما فردي بدفرجام به حساب . گذاردهنايش شگرفي بر ذهن مي پديد خواهد آمد؛آميزي خواهد آمد؛ اگر بر وي لقب پروفسو نهيد، در رفتار شما نسبت به وي گرايش احترام

هرگاه . ر پيرامون وي آشكار خواهد شداي از احترام داگر وي را جناب مستطاب و حضرت بناميد، آنا هالهكار، عشق و خدا را مشاهده دان، بازرگان، فرماندار، خدمتهايي مانند، قانونهاي خود را نسبت به واژهواكنش

- واژه. گذارندصاب و هم بر ذهنتان ميها هنايشي بس شگرف هم بر اعكنيد در خواهيد يافت كه هر يك از آن

. اي كه نمودار پيشه خاصي است، موجب آن شود كه شأن و رتبه فرد دارنده آن پيشه، از نظرتان مشخص شودهاي خاص به بنابراين نخستين گام آن است كه اين عادت ناخودآگاه مرتبط ساختن احساسات خاصي را به واژه

گر امري پندارد واژه خودخواه نماياننوايي شده است كه ميچار اين همكناري نهيم، چنين نيست؟ ذهنتان ددهيد، ذهنتان آن را بسيار نادرست و غيرمعنوي است و به محض اينكه شما اين واژه را به كسي ارتباط مي

خودخواهي را از پيش محكوم » چرا ما اساسا خودخواهيم؟«پرسيد بنابراين هنگامي كه مي. كندمحكوم مي .ايداختهس

هاي خاصي در شما پژواك عصبي، حسي و يا بسيار مهم است كه از اين نكته آگاه باشيم كه واژهخوانيد، آنا هنگاميكه مثال شما خود را فردي حسود مي. آورندفكرانه از پذيرش يا محكوميت پديد ميروشن

هاي به همين شيوه نيز انسان. ايدهبازايستاد ايد و از نفوذ به كل مسئله حسادتوجوي بيشتر شدهمانع پرسدهند عليه برادري كنند، اما هر آنچه در عمل انجام ميگويند به خاطر برادري كار ميبسياري هستند كه مي

نگيخته برا ي آنوسيلهها برادري معناي خاصي دارد كه بهبينند، زيرا براي آنها اين واقعيت را نمياست؛ ولي آنها يابند كه واقعيتپردازند و بنابراين هيچگاه در نميوجوي بيشتر نمياند؛ و به همين دليل نيز به پرسشده

آورد، چيست؟مي نظر از پژواك عصبي وحسي كه اين واژه پديدصرفآمدهاي ون پيها را بدتوانيم واقعيتپس نخستين نكته تجربه كردن و فهميدن اين امر بود كه آيا مي

هرگاه بتوانيم حقايق را . شوند، بنگريم يا نهاي مرتبط ميهاي ويژهآميزي كه به واژهاكننده و يا ستايشمحكوم

217 

 

شود كه در همان فرايند مشاهده كننده و يا تأييدكننده، مشاهده كنيم، برايمان روشن ميبدون احساس محكوم .شودها پديد آورده است، از ميان برداشته ميو واقعيت همه موانع و سدهايي كه ذهن ميان خود

بر » فرد مهم«واژه . دانند، چگونه استدقت كنيد كه رفتارتان نسبت به شخصي كه مردم وي را مهم ميو ذهنتان اين امر را گويند كه او مرد بزرگي است ، پيروانش همه ميهاها، كتابگذاشته است؛ روزنامه شما اثر

در » .چه احمقانه، او كه مرد بزرگي نيست«يا ممكن است شما نظر مخالف داشته باشيد و بگوييد . پذيرفته استفهميد كه ها بنگريد، ميها بركنار نگه داريد و به سادگي به واقعيتحاليكه اگر بتوانيد ذهنتان را از همه هنايش

دستي، به همان شيوه نيز واژه روستايي در ذهنتان تهي. كندپيشين فرق ميچه اندازه با گرايش گرايشتان تا باشد، هنگامي كه امري را ها آزاد كند اما هنگامي كه ذهن از هنايشكثافت، آلودگي و جز آن را تداعي مي

اين دشواري در خودگرا نيست و ديگر صرفا بنگرد و مشاهده كند، در اين صورتمحكوم و يا تأييد نكند بلكه .نخواهد بود كه در حاليكه دچار خودخواهي هستيم بكوشيم كه از خودخواهي بازايستيم ميان

، و اگر چرا آدمي از هنگام زايش تا به هنگام مرگ همواره خواسترا آن است كه دوستش بدارند :پرسش

از اين عشق برخوردار نشود، به كمال دست نخواهد يافت و همانند ديگر آدميان از اعتماد به نفس كافي بهره

نخواهد داشت؟

ها شايد با تكبر بخرامند كنيد كه ديگر آدميان از اعتماد به نفس كافي برخوردارند؟ آنآيا فكر مي :پاسخه پشت اين نمايش اعتماد و فخرفروشي بيشتر مردم تهي، كودن و و فخر بفروشند، اما شما در خواهيد يافت ك

چرا اصال خواستار آنيم كه دوستمان بدارند؟ آيا شما خواستار آن . حالند و به هيچ روي داراي اعتماد نيستندميانزن يا شوهر خواهد كه نيستيد كه والدين، آموزگاران و دوستانتان دوستتان بدارند؟ اگر بزرگسال باشيد، دلتان مي

ناپذير براي مورد محبت قرار گرفتن در ما هست؟ پايانچرا اين اشتياق . ها و يا مرشدتان دوستتان بدارديا بچهچون به راستي عاشق نيستيد، مشتاقيد كه مورد محبت واقع شويد؛ اما به محض اينكه شما . به دقت گوش كنيد

اي نداريد، زيرا ديگر در پي آن نيستيد كه از ديگران انتظار داشته باشيد تا دوستتان عاشق باشيد، چنين مسئلهحساس نكنيد به راستي بدارند مادامي كه شما مايليد دوستتان بدارند، عشقي در وجودتان نيست؛ و اگر عشقي ا

اي اي بيش نيستيد؛ و هنگامي كه مردهبدون عشق، شما مردهكاريد، پس چرا بايد دوستتان بدارند؟ زشت و ستمبود هيچگاه در طلب هايتان سرشار از مهر عشق ميدر حاليكه اگر دل. در پي عشق باشد، هنوز هم مرده است

218 

 

تهي هستند كه تنها آدميان ميان. كرديدبه سوي كسي دراز نمي محبت نبوديد، و هرگز در اين مورد دست گداييروي از مرشدان و يا جستجوي توان هرگز با دنبالهتهي را نمي خواستار پر كردن خأل دروني خويشند ولي قلب

.ر، پر ساختگيي دعشق به صدها شيوه زنند؟چرا سالمندان دست به دزدي مي :پرسش

خواست دزديد، كنيد؟ آيا پسر كوچكي كه چيزي را كه از ديگري مييايا شما گاهي چنين نمي :خپاسكند، منتها چه جوان باشيم و چه پير فرقي نميشناسيد؟ در همه زندگي نيز دقيقا اين چنين است، حال مي

ها خواستار ثروت، آن. دهندمي هاي بسيار ظاهرفريب انجامتر و همراه با واژهسالمندان اين كار را زيركانهها در حقيقت از آن. ريزندسازند و نقشه مياي ميها فلسفهو براي به دست آوردن آنقدرت، مقام هستند

چرا اصال دزدي . نهندفريب ميشود، بلكه بدان نامي ظاهردزدند، منتها كارشان دزدي خوانده نمييكديگر، ميني با قوانين ويژه خود، بسياري از آدميان را از خوراك، پوشاك و سرپناه كافي كنيم؟ پيش از همه جامعه كنومي

عالوه بر آن كسان . زننددستان براي تأمين نيازهاي خود دست به اين كار ميمحروم ساخته است و بنابراين تنگاجتماعي هستند هاي خود بلكه به اين علت كه ضدبود خوراك و نيازمنديديگري نيز هستند كه نه به علت كم

انگيز درآمده است و ها به صورت بازي و يك نوع سرگرمي هيجاندزدي براي آن. يازندبه اين كار دست ميراستين نه تنها گذراندن پرشتاب آموزش . اندن از آموزشي راستين برخوردار نبودهاين بدان معنا است كه اينا

تري نيز وجود دارد و آن دزدي به اشكال ظريف. امتحانات و گرفتن مدرك، بلكه داراي اهميت حيات استهنگامي كه به هر شكل در پي بيشتر باشيم، آشكارا دست به . هاي ديگران يا دزدي معرفت استدزديدن ايده .زنيمدزدي مي

كنيم؟ زيرا در درون خود هيچيم و از نظر رواني پرسيم، گدايي و دزدي ميخواهيم، ميچرا همواره ميكوشيم كه خود را نه تنها با دزدي بلكه با تقليد از تهي بودن، ميبه علت اين ميان. تهي هستيمچون طبلي ميانكوشيد با تقليد مي اي است، بنابراينايد ولي او كارهكارهشما هيچ. تقليد شكلي از دزدي است. ديگران پر سازيم

اين فساد در سرتاسر زندگي آدمي رايج است و . كردن از وي بخشي از عزت و جالل وي را به دست آوريدتوان به پر كردن اين پس آنچه مهم است آن است كه دريابيم آيا هيچگاه مي. شماري از آن آزادندتنها انگشت

219 

 

تنها . باشه كردن خويشتن است، همواره تهي خواهد ماندمادامي كه ذهن در پي ان. پوچي دروني پرداخت يا نه .هنگامي كه ذهن به دنبال پر ساختن اين خأل دروني نباشد، است كه پوچي دروني پايان خواهد يافت

***

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

220 

 

نيست چيزذهن همه - 26فصل دانيد بسيار خوب است كه از آرامش فراوان برخوردار باشيم، استوار و باوقار بنشينيم و اين امر مي

ايد كه اين درختان آيا هيچگاه توجه كرده. نشينيمهمان اندازه مهم است كه به نگريستن آن در ختان عريان مي سازدهاي عريان اين درختان، زيباييشان را آشكار ميشاخه ن چه زيبايند؟رنگ آسمان بامدادادر برابر آبي پريده

زيباييشان با تغيير . ها چه در بهار، چه در تابستان، چه در پاييز و چه در زمستان زيبايي شگرفي دارندو خود آن .هاي زندگيمان اهميت داردكند و توجه كردن بدان، به اندازه ادراك شيوهفصول تغيير مي

ه در روسيه، يا در آمريكا و يا در هندوستان همه ما انسانيم و در مقام انسان مسائله مشتركي داريم، و چگرچه تقسيمات سياسي، جغرافيايي، . احمقانه است كه خود را هندو، آمريكايي، روسي، چيني و جز آن بدانيمشايد در حال . شوددشمني و تنفر مينژادي و اقتصادي هست، اما تأكيد كردن بر اين تقسيمات تنها منجر به

تر باشند، يعني وسايل بيشتر، راديو و تلويزيون بيشتر، غذاي بيشتر و جز آن داشته حاضر آمريكاييان، بسيار مرفهاما هر . كندكاري بيداد ميباشند، در حاليكه در اين كشور اين همه گرسنگي، كثافت، جمعيت بيش از حد و بي

آوريم؛ و ادراك اين مان انسانيم و در مقام انسان، مسائل انساني خويش را پديد ميمهكجا كه زندگي كنيم هاي؛ سياه و زرد، ميان خود نكته بسيار مهم است كه با تقسيم خود به نام هندو، آمريكايي، انگليسي، سفيد، قهوه

.ايمموانعي غيرضروري پديد آوردهعمده آموزش مدرن در سرتاسر پهنه گيتي آن است اساسي ما آن است كه هدف هاي يكي از دشواري

هاي آموزيم كه چگونه هواپيماي جت را طراحي كنيم، چگونه راهما مي. كه ما را تبديل به فن گرايان صرف كندهاي اتمي را به كار گيريم و ما غرق در ترين زيردرياييشوسه بسازيم، چگونه ماشين بسازيم و چگونه مدرن

در . ايمهاي ذهن انباشتههايمان را از ساختهايم كه انسانيم، يعني ما دلي تكنولوژي از ياد بردههي اين گسترميانهاكنون در اين كشور آمريكا خودكارسازي يا اتوماسيون بيش از پيش آدميان را از ساعات دراز كاري كه هم

ن سرزمين با اين دشواري شود، آزاد ساخته است ولي در عوض آدمي در آصرف انجام وظايف صنعتي مياكنون هزاران نفر را در صنايع عظيمي كه هم. رو است كه چگونه از اين اوقات آزاد بهره جويدعظيم روبه

خدمت خود دارند در آينده تنها به دست چند تكنيسين به كار خود ادامه خواهند داد؛ و در اين صورت اكنون اين همه فرصت آزاد در اختيار پرداختند و همار ميسرنوشت آدمياني كه پيش از اين در اين صنايع به ك

221 

 

دارند، چه خواهد شد؟ و تا زماني كه آموزش بتواند راه حلي براي اين مسئله و ديگر مسائل آدمي پيدا كند، .تهي باقي خواهد ماندزندگي ما همچنان بسيار ميان

رك دانشگاهي داشته باشيد، شايد مدتهي است، چنين نيست؟ شايد اكنون زندگي ما بسيار ميانهمازدواج كنيد و زندگي خوشي نيز داشته باشيد، شايد زيرك بوده و معلومات زيادي داشته باشيد و نوترين

هاي ذهن انباشته سازيد، زندگيتان به هايتان را از دانستههاي علمي را خوانده باشيد؛ ولي مادامي كه دلكتابهنگامي زندگيتان سرشار از زيبايي و معنا خواهد تنها . چنداني نخواهد داشت ناگزير تهي و زشت بوده و معناي

.هاي ذهن پيراسته كرده باشيدهايتان را از دانستهبود كه دلاگر ما در . اي فرضي كه به ما ربطي نداشته باشدها مسائل فردي ما است نه مسئلهبينيد كه همه اينمي

اي زمين و زمينيان را داشته باشيم، اگر ندانيم كه چگونه به فرزندانمان عشق سان پرومقام آدميان ندانيم كه چههاي فردي و ميهني باشيم، جهاني ها و موفقيتبورزيم و تنها نگران خويشتن باشيم و تنها در پي پيشرفتم كه گر شود، اما ماداشايد كشوري بسيار توان. سهمگين، يعني همين جهان كنوني، را پديد خواهيم آورد

گري يكي است و ما در آدمي. بار استگري چون زهري مرگي گرسنگي است، توانكشوري ديگر دچار پتيارهاين زمين همباز يكديگريم و اين زمين خاكي با دلسوزي عاشقانه ما، خوراك، پوشاك و سرپناه بسنده براي

.همگي ما فراهم خواهد ساختها آماده سازد، بلكه آن است كه به را براي گذرانيدن آزمونپس وظيفه آموزش تنها اين نيست كه شما

ي سكس، گذران زندگي، اي كه در بر گيرندهمسئله. شما ياري دهد كه كل اين مسئله حيات را ادراك كنيدبود خدا نيز يكي از مسائل عمده ما است ها دريافت چهگذشته از آن. انديشي استخنده، ابتكار، جديت و ژرف

پايد و هرگاه ما به جستجوي خانه بدون بنيان درست ديري نمي. دهدن امر بنيان زندگي ما را تشكيل ميزيرا اي .معنا خواهد شدخدا يا حقيقت نپردازيم اين همه اختراعات زيركانه آدمي بي

غاز ها از كودكي آآموزگار بايد شما را براي ادراك اين مسائل ياري دهد، زيرا شما بايد براي ادراك آنگاه خدا را در شصت سالگي نخواهيد يافت، زيرا بيشتر مردم شما هيچ. كنيد نه هنگامي كه شصت ساله شديد

شما براي ادراك اين مسائل بايد از سنين . انداند و به پايان راه زندگي رسيدهدر اين سن خسته و فرسوده شدهتان در برابر توانيد بنيان درستي را پي افكنيد تا خانهدر اين باره كنيد، زيرا آنگاه ميوجو خردسالي آغاز به پرس

توانيد شادمانه زندگي كنيد زيرا كه شادمانيتان وابسته به آنگاه مي. هاي آفريده دست آدمي پايدار بماندهمه توفان

222 

 

به ها راديوها سرچشمه نگرفته است و وابستهها و گوهرها، ماشينچيزي يا كسي نيست، اين شادماني از جامهشما به اين علت كه از مقام، ثروت و دانش برخورداريد شادمان نيستيد، بلكه . باشدعشق يا تنفر ديگري نمي

توان فهميد كه اما معناي زندگي را تنها زماني مي. ايدچون زندگيتان سرشار از معنا است به شادماني دست يافته-توان در كليسا، معبد و كنشت ودر آيينيقت را نميدم در پي حقيقت باشيد و حقيقت همه چيز است، حقبهدم

.هاي سنتي يافتها پيراسته سازيم و خواهشمندم اين را براي جستجوي حقيقت بايد بدانيم كه چگونه آن را از غبار سده

هايي بخواند و تواند كتابهر انسان زيركي مي. از من بپذيريد كه جستجوي حقيقت همانا آموزش راستين است. كشي كند، اما آموزش اين نيستماتي را در ذهن خود انباشته سازد، مقامي به دست آورد و از ديگران بهرهمعلو

اي از زندگي موضوعات درسي صرفا بخش بسيار كوچكي از آموزش است؛ اما ما در بخش گستردهمطالعه .كرد درستي نداريمها رويايم و در مورد آناصال آموزش نديده

مان، راديو، ماشين و كردي داشته باشيم تا زندگي روزانهين آن است كه بدانيم چگونه رويآموزش راستبه . بخشد، معنا داشته باشدگيرد و ارتقا ميها را در بر ميهواپيماهايمان در رابطه با امر ديگري كه همه آن

دين دوست . ها و باورها نداردزماما دين ربطي به كشيش، كليسا، ج. عبارت ديگر آموزش بايد با دين آغاز گرددخويي است، زيرا تنها در آن صورت است كه ما به راستي انسان اي، بخشندگي و نيكداشتن بدون هيچ انگيزه

 .توان پديد آوردهستيم، اما نيكي، بخشندگي و عشق را جز از راه جستجوي حقيقت نميشما را پيوسته . زندگي غافل مانده استمتأسفانه آموزش كنوني از توجه به همه اين گهنه گسترده

شايد . ها دست كمي از آن ندارداند كه معناي چنداني ندارد و گذرانيدن آن آزمونهايي ساختهسرگرم كتابها اما اين روزها بيشتر كارهاي كارخانه. ها كاري دست و پا كنيد كه تا حدودي معقول استبتوانيد به ياري آن

دهند و به همين دليل بايد بايد آغاز به آموختن اين نكته كنيم كه چگونه به نجام ميهاي خودكار ارا ماشينها بلكه به منظور ادراك و آلجويي ايدهدرستي از اوقات آزادمان بهره جوييم و از اين فرصت نه براي پي

آگاه مانده است، ي ناخودهاي وسيعي از هستيمان كه تا كنون برايمان ناآشنا بوده و در حيطهاكتشاف بخشربا كران و دلاي گسترده و بيپديده. اش همه چيز نيستهاي زيركانهرغم همه فعاليتذهن علي. استفاده كنيم

انگيز هست اي دلكران شكوه و جذبهدر آن گسترده بي. تواند آن را ادراك كندفراسوي ذهن هست كه وي نميآن را تجربه كنيم و زندگيمان سرشار از اين شور و جذبه و و شيوه درست آموزش بايد ما را بر آن دارد كه

223 

 

گذاريم، به اين هنگامي كه پا به جهان بيرون مياگر از چنين آموزشي برخوردار شده باشيم، . پايان باشدشكوه بي .اند، ادامه خواهيم دادآشفتگي سهمگيني كه گذشتگان پديد آورده

از اوضاع شكوه نكنيد، بلكه دست به . ه همه اين امور بينديشندآموزان بايد دربارپس آموزگاران و دانشكار شويد و ياري كنيد تا آموزشگاهي پديد آيد كه در آن دين به معناي درستش و با شور و عشق بررسي شود

آنگاه در خواهيد يافت كه زندگي از غنايي . و در عمل پديد آيد تا شما به همراه آن و در كنار آن زندگي كنيد .شودتر است، برخوردار ميكننده، غنايي كه از هر حساب بانكي در جهان غنييرهخ

224 

 

26هاي فصل پرسشآدمي چگونه به اين دانش گسترده دست يافت؟ چگونه از نظر مادي تكامل يافت؟ و از كجا :پرسش ي سترگي را به دست آورد؟چنين كارمايهدانيد و آن شما چيزي مي. پاسخ آن نسبتا ساده است آدمي چگونه به اين همه دانش دست يافت؟ :پاسخگذراند و اين كار طي ها اندكي به آن افزوده و آن را در اختيار فرزندان خويش ميدهيد؛ آنانتان ميرا به فرزند

و هايمان چيزي پيرامون هواپيماي جت پدربزرك. افزاييمها ميما اندك اندك به دانش. يابدهزاران سال ادامه مياي اين كاوي، ضرورت، جنگ، ترس و آزمندي هر يك تا اندازهدانستند؛ اما كنجشگفتي الكترونيك امروز نمي

.ها را پديد آوردنددانششما شايد بسيار بدانيد و معلومات زيادي . ها هستكه نكته شگرفي در پيرامون دانش حال دقت كنيد

بار است ها گرانرا فراگرفته و از سنگيني دانستهها گرداگردش نشرا در خود انباشته سازيد، اما ذهني كه غبار داشايد چنين ذهني بتواند اكتشافي را به ياري دانش و فن به كار گيرد، اما اكتشاف امري . قادر به اكتشاف نيست

ت گردد و اين انفجار اكتشاف اسشده، به ناگهان در ذهن شكوفا ميبديع است كه صرف نظر از دانش انباشتهاي ها، ترس از گفتهچنان به علت دانش، سنت، انديشهبيشتر مردم به ويژه در اين سرزمين آن. كه بنيادي است

آنان به مرده همانندند و اين . خود ندارنداند كه هيچ اعتمادي نسبت به والدين يا همسايگان، دچار خفقان شدهدانش سودمند است اما اگر با امور معنوي همراه نباشد بسيار . آوردباليي است كه بار دانستگي بر سر ذهن مي

.دادهاي جهان كنوني به خوبي آشكار استسوز است و اين امر با رويهستيرو هستيم، انگيز روبهاز يك سو با اين همه اختراعات شگفت. دهد بنگريدبه آنچه در گيتي روي مي

توانند بدون هايي كه ميسازد؛ زيردرياييها كيلومتر دورتر آگاه ميراداري كه ما را از نزديك شدن هواپيما از دهبيرون آمدن از آب گرد جهان بگردند؛ معجزه سخن گفتن از راه دور مثال بمبئي به بنارس يا نيويورك و جز آن

ها شاما چون ما از سوي ديگر دچار كمبوديم، دان. ها استها دستاورد دانشهمه اين. آفرينندهمگي شگفتها نفر دچار و ميليوناستفاده قرار گرفته است؛ در اين جهان جنگ، نابودي و بدبختي بيداد مي كند مورد سوء

توانند يك وعده در روز و حتا كمتر غذا بخورند و شما هيچ چيز در اين مورد ها تنها ميآن. گرسنگي هستنداي از بنارس، دهلي و يا بمبئي آشنا ك خود در گوشهها و مسائل خود و لذات كوچشما تنها با كتاب. دانيدنمي

225 

 

مالحظه كنيد، شايد دانش بسياري داشته باشيد ولي اگر فاقد آن احساس معنوي باشيم كه انسان به . هستيد .راستي آن زنده است و در آن از سرخوشي، شكوه و شور و شوق برخوردار است، خود را نابود خواهيم كرد

آمدمي نيز به شيوه همانندي روي داده است؛ انسان از نظر جسمي و مادي نيز پيشرفت و تكامل مادي گران و مخترعين و كاوش. سازدايد كه از كجا انرژي عظيمي را فراهم ميپرسيده. به تدريج تكامل يافته استانرژي اندكي اي، بايد از انرژي عظيمي برخوردار بوده باشند؛ اما بيشتر ما بر عكسكاشفان بزرگ در هر زمينه

رقصيم و ميپردازيم و سرخوشيم، در اختيار داريم، چنين نيست؟ هنگامي كه جوان هستيم به بازي و تفريح ميايد؟ آيا به اين نكته توجه كرده. شودكنيم اين انرژي به زودي نابود ميخوانيم ولي هنگامي كه رشد ميآواز مي

رويم و ساعات زيادي از عمرمان را ماه به اداره ميبهروز و ماهبهروزشويم و يا ما تبديل به كدبانويي فرسوده مياگر ما انرژي كافي داشتيم، شايد موجب . انرژي كمي داريمكنيم و با اين ترتيب طبيعتا صرف تأمين معاش مي

ه مواظب كرديم، بنابراين جامعشديم و شايد جامعه را دچار دردسر زيادي ميفروپاشي اين اجتماع فاسد مياست كه ما از اين انرژي برخوردار نباشيم و در نتيجه ما را تدريجا به دستياري آموزش، سنن، آيين و فرهنگ از

بينيد كه وظيفه آموزش راستين آن است كه از يك سو در ما اين انرژي را بيدار مي. سازداين انرژي تهي ميپرشور و دايمي نمايد و در عين حال هدف ديگر آموزش آن باره شكوفايش سازد و آن را پرتوان،كرده و به يك

در اين صورت اين انرژي، گسترده . بايد باشد كه اين انرژي را مهار كرده و به خدمت اكتشاف حقيقت درآورد. اي نو خواهد بودروزي بيشتر پديد نخواهد آورد بلكه برعكس خود آفريننده جامعهكران خواهد شد و تيرهو بيصرفا به موافقيت و . گويم به دقت گوش فرادهيد و آن را از ياد نبريد زيرا به راستي مهم استچه ميبه آن

يا سرد و يا : تفاوت نباشيدبي. ها حقيقت هست يا نهمخالفت بسنده نكنيد بلكه خود دريابيد كه آيا اين گفتهنسبت به آن پرشور و حرارت باشيد، همان ها را دريابيد و به راستي اگر حقيقت تمامي اين گفته. گرم نباشيد

هرگاه در چهارچوب الگوي جامعه . اي نو پديد خواهد آوردحرارت و همان انرژي گسترش يافته و جامعه .سركشي كنيد اين كار به معناي آرايش ديوارهاي زندان خواهد بود و انرژيتان در اين راه به هدر خواهد رفت

آن است كه انرژي خود را نگه داريم و تقويتش كنيم و بدان شكوفايي پس مسئله ما به ويژه در آموزش اين كار نيازمند ادراك بسياري است، زيرا آموزگاران خود عموما انرژي بسيار اندكي دارند؛ . بيشتري ببخشيم

- انشتوانند به دها غرق در مسائل خويشتنند و بنابراين نميمعلومات صرف، آنان را دچار خفقان ساخته و آن

226 

 

به همين دليل است كه ادراك اين مسائل هم وظيفه . آموزان ياري دهند تا انرژي آفريننده خود را بيدار سازند .معلمان و هم وظيفه شاگردان است

ها از دست من خواهم به دين ديگري بروم، آنگويم كه ميچرا هنگامي كه به پدر و مادرم مي :پرسش شوند؟خشمگين ميپندارند اگر دينشان تنها دين جهان نباشد ها ميبسته دين خويشتند، آنها دله آنپيش از هم :پاسخ

عالوه بر آن پدر و مادرتان دلشان . ها است، بنابراين طبعا از شما خواستارند كه از دينشان پيروي كنيدبهترين آناين برخي از داليل است؛ و . ها را برگزينيدويژه تفكر، گروه، دين و طبقه آنخواهد كه شما نيز شيوه مي

كنيد كه اگر شما به پيروي از مذهب ديگري بپردازيد براي خانواده خود دردسر و مزاحمت همچنين مالحظه مي .آوريدپديد مي

دهد؟ يافته ديگري را برگزينيد چه روي مياما حتا اگر مذهب سنتي خود را رها كنيد كه مذهب سازمانيازد، خود را زنداني آن بينيد كه مادامي كه ذهن به باوري دست ميايد؟ مينرفته آيا از زنداني به زندان ديگر

هرگاه هندوزاده باشيد و بخواهيد كه ترسا شويد، شايد پدر و مادرتان از شما خشمگين شوند، اما اين . سازدميگرويد، شما يگري ميآنچه مهم است اين است كه مشاهده كنيد هنگامي كه به دين د. امر اهميت چنداني ندارد

رباتر باشد، اما شايد اين مذهب جديد برايتان اندكي دل. ايدهاي پيشين پذيرفتههاي جديدي را به جاي جزمجزم .ايدها و باورها ماندهشما هنوز هم زنداني جزم

بنابراين تغيير مذهب ندهيد زيرا اين كار صرفا طغيان درون زندان است، بلكه يوارهاي زندان را-بياي چنين كاري معنا دارد و به شما سرزندگي و كارمايه. فروكوبيد و خود دريابيد كه خدا و حقيقت چيست

اما اگر صرفا از زنداني به زنداني ديگر رهسپار شويد و بر سر اين ستيزه كنيد كه . شمار ارزاني خواهد داشت .ستكدام زندان بهتر است، چنين كاري چيزي جز يك بازي كودكانه ني

در هم كوفتن ديوارهاي زندان باورها نيازمند ذهني فرزانه و انديشمند است، ذهني كه بتواند طبيعت توان آن را با براي ادراك امري نمي. خود زندان را تصور كند نه اينكه به سنجش زنداني با زنداني ديگر بپردازد

هنگامي كه . رسد كه خود، آن را بيازماييدمي آيد و تنها هنگامي فراادراك با سنجش پديد نمي. ديگري سنجيدها اصوال يكسانند چه هندو، بودايي، يافته را بيازماييد، در خواهيد يافت كه همگي آنهاي سازمانطبيعت آيين

به محض اينكه زندان را ادراك كنيد و همه پيامدهاي . ها است همه يكسانندترسا يا كمونيسم كه آخريان آن

227 

 

ها نخواهيد داشت، ها و كاهنان را تصور نماييد، هرگز دوباره اشتياقي به پيوستن به هيچيك از آنباورها، آيينست و آن چيزي را كه تواند آنچه را كه فراسوي باورها نهفته ازيرا تنها انساني كه از هر گونه باور آزاد است، مي

.كران نيست، دريابدجز بي دمي چيست؟سازي شخصيت آراه درست براي به :پرسشها گمان به معناي مقاومت در برابر ناراست و استوار ماندن در كنار راستيشخصيت داشتن بي :پاسخ

ي ها نوشته شده و يا به وسيلهاست؛ اما ساختن شخصيت دشوار است زيرا براي بيشتر ما آنچه در كتابآنچه به راستي . خودمان است تر از فهميدن ديدگاهآموزگاران، والدين و حكومت گفته شده بسيار مهم

سازد آن است كه خود بينديشيم و دريابيم كه حقيقت چيست تا بدون اينكه تحت تأثير كسي شخصيت را ميروزي يا شادماني به ارمغان آورد، ثابت و استوار قرار گيريم و صرف نظر از اينكه پيروي از حقيقت برايمان تيره

.در كنار آن بمانيمگري يا آموزگاري معنوي با آن مخالف گفت كه شما جنگيدن را نه به اين علت كه اصالحتوان مثال مي

شما در اين مورد به . پذيريدايد، نمياست، بلكه به اين علت كه در انديشه خويش به نادرستي آن پي بردهكشتني نادرست است ايد و از ديد شما هر گونهايد و بسيار انديشيدهنگري كردهايد و ژرفوجو پرداختهپرس

اكنون اگر اين امر را . چه كشتار براي خوراك، يا قتل به علت تنفر و يا كشتن ديگران در راه عشق به ميهن باشدهاي زندان رفتن ها د راين راه استوار بمانيد، حال چه اين دشواريرغم دشواريقويا احساس كرده باشيد و علي

ا رايج است، قتل براي رسيدن در اين راه، در اين صورت دراراي باشد يا همانگونه كه در برخي كشوره .پس شخصيت معناي كامال متفاوتي دارد و آن چيزي نيست كه جامعه پرورده است. شخصيت خواهيد بود

آموز داراي آن سرزندگي و كنند؛ و نه آموزگار و نه دانشبينيد كه ما را در اين جهت تشويق نمياما مياما . كه مشاهده كنند چه چيزي درست است تا در راه آن استوار بمانند و دروغ را به دور افكنندانرژي نيستند

گاه از رهبري مكتبي يا سياسي پيروي نخواهيد كرد زيرا خود فروغي فرا راه خويشتن اگر بتوانيد چنين كنيد آن .سر زندگي همانا آموزش استخواهيد بود؛ و اكتشاف و پرورش اين فروغ نه تنها در جواني بلكه در سرتا

آورد؟چگونه سالمندي در راه ادراك خدا مانع پديد مي :پرسشايد؟ اين بخشي از سن است، شما در فالن سال به دنيا هايي كه زيستهسن چيست؟ تعدا سال :پاسخ

ن هنگامي كه از شود و همين گونه نيز ذهنتاجسمتان پير مي. ايدايد و اكنون پانزده، چهل و يا شصت سالهآمده

228 

 

گرايد؛ و چنين ذهني بار شده است به پيري ميها و فرسودگي حيات گرانروزيها، تيرهسنگيني بار تجربهذهن تنها هنگامي تواناي اكتشاف است كه جوان، شاداب و . هيچگاه در نخواهد يافت كه حقيقت چيست

ا كسي نيست كه معصوم است و حتا وي نيز كودك تنه. معصوم باشد، اما معصوميت هيچ وابستگي به سن نداردكه بتواند بدون اينكه نتايج تجربه را انباشته سازد، دست به تجربه اما ذهني معصوم است . شايد معصوم نباشد

ذهن بايد به هر چيزي، به رود، به . ناپذير استذهن ناگزير از تجربه كردن است و اين امري اجتناب. بزنددستان روستايي كه بار سنگيني بر شود، به تهيجاني كه براي سوزانيده شدن برده ميبيجانور بيمار، به كالبد هاي زندگي، واكنش نشان دهد، اگر جز اين باشد از پيش مرده است؛ اما روزيها و تيرهدوش دارند، به شكنجه

رتسكاخ نياآوري تجربيات، داين سنن يا گر. ها شود، انجام دهدذهن بايد اين تجربيان را بدون اينكه گرفتار آن ياهمغ و اهيشوخ همه رد ،زوريد تارطاخ رد زور ره هك ينهذ .دزاسيم يريپ راچد ار نهذ هك تسا اهداي اي ديشاب هلاس هد هچ تيموصعم نودب هك دينادب و ؛درادن ينس و تسا موصعم و هزات ،باداش ،دريميم هتشذگ .تفاي ديهاوخن ار ادخ هاگچيه ،هلاس تصش

***

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

229 

 

جستجوي حقيقت - 27فصل خوانند و بايد به زودي از مدرسه يكي از مسائل فراواني كه همه ما به ويژه كساني كه اكنون درس مي

هاي گوناگوني از مردم، گروه. رو هستند، اين پرسش رفرم استبيرون رفته و با جهان مواجه شوند، با آن روبهگران ديگر در انديشه آنند كه در جهان دگرگوني مشخصي را ها و همه اصالحها، كمونيستاز سوسياليست

بختي و رفاه نسبتا ها، مردم از نيكهرچند در برخي از سرزمين. هايي كه آشكارا الزمندپديد آورند، دگرگونيها انسان از نداشتن لباس خوبي برخوردارند، ولي هنوز در سرتاسر پهنه گيتي گرسنگي و قحطي هست و ميليون

بختي و توان بدون پديد آوردن هرج و مرج، آشوب، تيرهچگونه مي. برندگاه مناسب رنج ميو زيست كافيمسئله اساسي اين است، چنين نيست؟ هرگاه فرد اندكي تاريخ ي بيشتر به انجام رفرمي اساسي پرداخت؟ ستيزه

خوانيم هرچند هم كه رفرم مي شود كه آنچه راخوانده باشيد و روند سياسي كنوني را مشاهده كند، روشن ميآورد؛ براي رويارويي به دنبال ميمطلوب و الزم باشد، همواره در پي خود، انواع ديگري از آشفتگي و ستيزه را

- هاي جديد پديد مينظميرفرم بي. شودهاي بيشتري الزم ميروزي بيشتر، باز قوانين بيشتر و مراقبتبا اين تيره

-آيد، و بنابراين دور و تسلسل ادامه ميهاي بيشتري به وجود مينظميها، باز بيآن آورد؛ و براي درست كردن

.رسد پاياني نداشته باشدروييم و فرايندي است كه به نظر مييابد و اين چيزي است كه با آن روبه-ري مييادآو. تواند رشته پيچيده اين دور و تسلسل را از هم بگسالنداكنون ببينيم كه فرد چگونه مي

كنم، روشن است كه رفرم مورد نياز است؛ اما آيا انجام رفرم، بدون پديد آوردن آشوب بيشتر شدني است؟ به پرسش اين نيست كه . ترين مسائلي است كه بايد هر انسان انديشمندي به آن بپردازدنظر من اين يكي از اساسي

يا شدني است كه رفرمي انجام شود، بدون اينكه چه نوع رفرمي و يا در چه سطحي اين رفرم الزم است، بلكه آبراي از هم گسيختن اين . به همراه خود مسائل ديگري به دنبال بياورد كه خود دوباره نيازمند رفرم بيشتري شود

هاي بزرگ گمان اين وظيفه آموزش از مدرسه كوچك تا دانشگاهناپذير فرد چه بايد بكند؟ بيدور تسلسل پايانبافي و ن مسئله نه به صورت مجرد و تئوري بلكه به صورتي واقعي مواجه شوند و صرفا به فلسفهاست كه با اي

انسان اسير و گرفتار اين دور بسته رفرمي است كه همواره خود نيازمند رفرم . ي آن نپردازندنوشتن كتاب درباره .ي نخواهد داشتبيشتري خواهد شد و هرگاه اين دور از هم گسيخته نشود، مسائل ما راه حل

230 

 

چه عملي . اي الزم است تا اين دور بسته را از هم بگسالندحال ببينيم چگونه آموزش و چگونه انديشهاي هست كه در جهتي بتواند انسان به افزايش مسائل در كردارهايمان، پايان خواهد داد؟ آيا هيچ پويش انديشه

رفرم بيشتري است، آزاد سازد؟ به زبان ديگر آيا كنشي ي زندگي كه رفرم آن همواره نيازمند را از اين شيوه هست كه زاييده واكنش نباشد؟

روزي بيشتر به همراه ، اين فرايند رفرم سيهاي از زندگي هست كه در آنكنم كه شيوهمن گمان ميآوردن شود و تنها به پديدمذهبي راستين سرگرم رفرم نمي. توان آن را شيوه مذهبي خواندآورد و مينمي

كند؛ برعكس او در جستجوي حقيقت است، و همان جستجوي وي، بر دگرگوني در نظم اجتماعي بسنده نميبدين جهت تعليم و تربيت بايد اساسا بر آن باشد كه شاگردان را براي پژوهش . ساز دارداجتماع تأثيري دگرگون

.ي جامعه خود، آماده نكندحقيقت يا خدا ياري دهد و او را صرفا براي جا افتادن در الگوتر كنم بسيار مهم است كه اين موضوع را مادام كه جوان هستيم ادراك كنيم؛ زيرا هرچه بزرگفكر مي

طلبي حقيرمان كنيم، از هاي كوچك، اشتهاي جنسي و جاهها، جهالتشويم و شروع به كنار گذاشتن سرگرميها خواهد كه كاري در مورد آنآگاه شويم و آنگاه دلمان مي ترمسائل عظيمي كه جهان با آن مواجه است زيركانه

روزي بيشتر اما اگر عميقا مذهبي نباشيم تنها آشوب و سيه. شويمبكنيم و خواهان چاره كردن به اين مسائل ميصال اين امور ا. يافته نداردها و باورهاي سازمانها، كليساها، دگمپديد خواهيم آورد؛ و مذهب ربطي به كشيش

دارند؛ و مذهب نيستند بلكه صرفا تسهيالت اجتماعي هستند كه ما را در الگوي انديشه و عمل خاصي نگه ميو مذهب همانا جستجوي حقيقت يا خدا است . ها و اميدهايمان هستندها؛ بيمكشي از زودباوريتنها وسايل بهره

- در همين جستجوي وجود بي. زيرك است همين جستجو نيازمند انرژي عظيم، هوشمندي گسترده و انديشه

.اصطالح رفرم يك جامعه خاصآيد، نه در بهكران است كه عمل اجتماعي درست پديد ميبراي دريافتن حقيقت بايد از عشقي بزرگ برخودار بوده و آگاه ژرفناك از روابطمان با همه امور داشته

مذهب راستين همانا . هاي خويشتن نيستها و كاميابيباشيم كه بدين معنا است كه فرد تنها در انديشه پيشرفتچنين فردي به خاطر . خيزدپژوهش حقيقت است و مذهبي واقعي كسي است كه به جستجوي حقيقت برمي

سره با كردار كسي كه در اجتماع است و عشقش بيرون جامعه است و بنابراين كردارش درباره جامعه، يكآنچه نيازمند آنيم همانا . تواند فرهنگي نو بيافريندرفرم هرگز نمي. ت استدرگير رفرم اجتماعي است، متفاو

231 

 

آورد و اين تنها اميد ما پژوهي مذهبي راستين است، زيرا همان جستجو فرهنگ خويشتن را پديد ميحقيقت .است

واقعي است؛ سازد كه همانا انقالبپژوهي، ذهن را از خالقيتي جوشان برخوردار ميبينيد كه حقيقتميها، فرد با آزاد شدن از همه اين. گرددزيرا در اين پژوهش است كه ذهن از فرامين و احكام جامعه پيراسته مي

.آيددم حقيقت است كه فرهنگي نو پديد ميبهشود؛ و از اين اكتشاف دممذهبي تواناي دريافتن حقيقت ميبدين منظور خود . و تربيت برخورداد شويد بدين روي بسيار مهم است كه شما از نوع درست تعليم

ي امرا معاش ننگرد بلكه بايد آموزگان نيز بايد آموزش درستي ديده باشد تا به تدريس تنها به عنوان وسيلهي مردمي كه بر پايه. ها و اسير هيچ مكتب و باوري نسدن، ياري دهدبتواند شاگردان را در كنار نهادن همه دگم

اهان رفرم اجتماعي هستند كه خو ،گيرنداي را پي ميهاي ويژهآيند و يا آرماند يكديگرد ميآتوريته مكتبي گرتنها مذهبي راستين، انقالبي راستين است؛ و اين وظيفه آموزش است كه به . صرفا تزيين ديوارهاي زندان است

.از اين راه ميسر است هر يك از ما ياري دهد تا به معناي واقعي مذهبي باشيم زيرا رستگاري ما تنها

232 

 

27هاي فصل پرسش دانم كه چگونه اين كار را آغاز كنم؟من مايلم كه به اجتماع ياري دهم، اما نمي :پرسشتر آن است كه دريابيم به نظر من اينكه اين كار را چگونه آغاز كنيم آنقدر مهم نيست، بلكه مهم :پاسخ

هاي گيتي چون گرسنگي، بيماري، روزييم؟ آيا علت آن ديدن تيرهچرا اصال مايليم كه كار اجتماعي انجام دهپهلوي فقري سهمگين، دشمني آدميان با يكديگر گران بزرگ پهلوبهكارانه توانتفاوتي ستمكشي از آدمي، بيبهره

رشار از منديد كه دلتان سياري اجتماعي عالقهو جز آن است؟ آيا علت، اين مسائل است؟ آيا به اين دليل به هماي براي يا اينكه مددكاري اجتماعي وسيلهمهم عشق است و بدين روي در پي خرسندي خويشتن نيستيد؟

بينيد به خود كنيد؟ شما مثال چون همه پيامدهاي ازدواج قراردادي را ميگريز از خويشتن است؟ آيا دقت ميكنيد؛ يا شايد ياري اجتماعي ميقف همو در عوض خويشتن را و» من هيچگاه ازدواج نخواهم كرد«گوييد مي

هرگاه اين كار به . آلي داريداند و يا خودتان در اين زمينه ايدهپدر و مادرتان شما را در اين راه تشويق كرده-آلي را كه ساخته و پرداخته اجتماع، رهبر، كاهن و يا خودتان است پيخاطر گريز باشد و يا شما صرفا ايده

هاي بيشتر خواهد روزياين صورت انجام اين مددكاري اجتماعي تنها موجب پديد آمدن تيره كنيد، درگيري ميبه راستي مذهبي هستيد، اما اگر مهر عشق را در دل داريد، اگر در جستجوي حقيقتيد و بنابراين انساني . شد

انجامد؛ در رفروشي نميايد و پرهيزگاريتان به فخجويي موفقيت را كنار گذاشتههرگاه ديگر خواخواهي و پي .اين صورت همان شيوه زندگيتان كمك خواهد كرد كه دگرگوني كلي در جامعه پديد آيد

هايي كه همانند بيشتر شما در سنين نوجواني آدمي در سال. از ديد من فهميدن اين امر بسيار مهم استآورد، زيرا از سويي ماعي روي مياست مشتاق آن است كه كار مثبتي انجام دهد و در نتيجه به مددكاري اجت

اند، و از سوي ديگر ها پيرامون آن تبليغات بسيار به ره انداختهاند و روزنامهها گفتهها در اين باره سخنكتابكنيد كه بدون انجام اما توجه مي. هاي براي آموزش مددكاري اجتماعي و جز آن بر پا شده استگاهآموزش

.ياري اجتماعي سرانجام به خاكستر بدل خواهد شدويشتن و روابطتان هر گونه همخودشناسي و بدون ادراك خگرا نيست بلكه همانا انسان شادمان است كه به راستي روي يا فرد آرمانانقالبي راستين آن فراري تيره

دار دينانسان شادمان همان . انقالبي است و انسان شادمان كسي نيست كه از دارايي بسيار برخوردار باشدشمار مددكاران اما اگر شما صرفا به گروه بي. ياري اجتماعي استحقيقي است و همان زندگي روزمره وي هم

233 

 

شايد داراييتان را در اين راه ببخشيد و يا ديگران را . هايتان تهي از مهر عشق خواهد مانداجتماعي بپيونديد، دلاي نيز انجام دهيد؛ اما مادامي هاي گستردهد حتا بتوانيد رفرمبه بذل ثروت خويش در اين راه تشويق كنيد، و شاي

تهي باشد، زندگيتان، تيره، فرسوده و بدون هاي ميانهايتان آكنده از انگارههايتان تهي از مهر عشق و ذهنكه دلپس نخست خويشتن را ادراك كنيد آنگاه خواهيد ديد كه در پي اين خودشناسي كنش . سرخوشي خواهد بود

.شوددرست خودجوشانه پديد مي عاطفه است؟چرا آدمي اين چنين بي :پرسش-علت آن نسبتا ساده است، چنين نيست؟ هنگامي كه آموزش، خود را به انتقال دانش و آماده :پاسخ

-آموز ميدارد و به دانشآلي را نگه ميسازد، هنگامي كه صرفا ايدهاي، محدود ميآموز براي پيشهسازي دانش

بينيد كه بيشتر ما مهري مي. شودعاطفه ميآموزد كه تنها نگران موفقيت خويشتن باشد، روشن است كه آدامي بي-شويم و از سرخوشي شنيدن زمزمه آب به نشاط نميبه ستارگان درخشان خيره نميما هيچگاه . در دل نداريم

اي ما نغمه. نگريمپرواز سبكبار پرندگان را نميانگيز تابش نور ماهتاب را بر جويبار پويا و آييم؛ هرگز رقص دلها نجات نژاد آدمي است؛ ما ظاهرا آلها و ايدههايمان آكنده از نقشهدر دل نداريم؛ ما همواره گرفتاريم، ذهن

به همين دليل بسيار مهم است كه . كندي آن را ثابت ميي نگرش ما وارونهكنيم ولي شيوهادعاي برادري ميه جوان هستيم از آموزش درستي برخوردار گرديم تا ذهن و دلمان باز و گسترده، حساس و مشتاق مادام كشود؛ و بدبختانه بيشتر اما اگر دچار ترس باشيم آن اشتياق، آن انرژي و آن ادراك شكوفا نيست و نابود مي. باشد

حكومت، از رييس و حتا از خودمان نيز ما از پدر و مادرمان، از آموزگارانمان، كاهنانمان، از . ما دچار ترسيمشود و بدين علت است كه پس در اين صورت زندگيمان آكنده از تيرگي و هراسي سهمگين مي. ترسيممي

.شويمعاطفگي ميدچار بيتواند از دست زدن به آنچه خواستار آن است باز ايستد و در عين حال راهي به آيا فرد مي :پرسش

سوي آزادي بگشايد؟دانيد كه دريافتن اين امر كه به راستي در پي انجام چه هستيم؛ نه تنها در جواني بلكه در مي :پاسخ

و مادامي كه خود در نيابيد كه با تمامي وجود خود به راستي مشتاق انجام . سرتاسر زندگي بسيار دشوار استن نداريد و در نتيجه زندگيتان دچار چه كاري هستيد؛ باالخره سرگرم كاري خواهيد شد كه اشتياقي به انجام آ

234 

 

-بختي خواهد شد و شما براي رهايي از آن خود را مشغول سينما رفتن، انجام اعمال ناروا، خواندن كتابتيره

 .كنيدهاي اجتماعي و جز آن، ميشمار، انجام رفرمهاي بيرغم نظر خواهتان چيست تا عليتواند ياريتان دهد كه بفهميد كه پيشه دلتواند ميپس، آيا آموزگار مي

جامعه و يا پدر و مادر آن را برگزينيد و در سراسر زندگي سرگرم آن باشيد؟ آموزش حقيقي اين است، چنين انسان گاهق انجام چه كاري هستيد، آنپي ببريد كه با همه وجود خود عاشنيست؟ زيرا هنگامي كه به اين نكته

اما اگر بدون اينكه بدانيد به راستي عاشق انجام چه كاري . آزاديد زيرا از ظرفيت، اعتماد و ابتكار برخورداريديرا همان پيشه به مدار، اين و يا آن كاره شويد در شما هرگز شادماني پديد نخواهد آمد زهستيد، وكيل، سياست

.صورت ابزار نابودي شما و ديگران در خواهد آمداي را صرفا با هدف هماهنگ هيچگاه پيشه. شما خود بايد دريابيد كه عاشق انجام چه كاري هستيد

هنگامي . ساختن خود با اجتماع برنگزينيد زيرا در اين صورت هرگز پي نخواهيد برد كه عاشق چه كاري هستيدخواهد، انجام دهد، مهر عشق شما را به كنش درست نجام كاري باشيد، بگذاريد كه عشق آنچه را ميكه عاشق ا

؛ ولي اگر زندگي شودگاه در پي موفقيت نبوده و در دام تقليد گرفتار نميرهنمون خواهد ساخت زيرا عشق هيچ-اما انجام هر آنچه را دلتان مي. د، هرگز آزاد نخواهيد بودانجام كاري كه عاشقش نيستيد، كنيخود را صرف

دريافتن اينكه به راستي عاشق انجام چه كاري هستيد، . خواهد، با انجام كاري كه عاشقش هستيد، يكسان نيستي گذران زندگي انتخاب نكنيد؛ اما اگر پي براي گزينش پيشه آن را بر پايه. نيازمند هنايش و بينشي سترگ است

.بريد عاشق انجام چه كاري هستيد، گذران زندگي به ياري آن كار مورد عالقه بسيار ساده خواهد بودب هاي پاك به راستي ترسي در دل ندارند؟آيا اين امر حقيقت دارد كه تنها انسان :پرسشا معناي زير. ها را نپذيريددامني، برادري، عدم خشونت و همانند آنهاي خلوص، پاكهرگز ايده :پاسخنداشتن ترس نيازمند . نكوشيد كه دالور باشيد زيرا كه دالوري صرفا واكنش در برابر ترس است. چنداني ندارند

.هاي آن استبينشي گسترده و ادراك كل فرايند ترس و علتو آن به معناي ايمني در ازدواج، در كار، در .آيد كه شما خواستار ايمني باشيدپديد ميترس زماني

به محض اينكه ذهن . باشدتان با جهان و خدا ميها و باورهايتان و ايمني در رابطهام، در مسئوليت، در ايدهمقو آنچه مهم است اي جز ترس نيست؛ شود، چارهخواستار خرسندي يا ايمني به هر شكلي و در هر سطحي مي

ذهني كه هشيار و دقيق . دامني نداردي به پاكمسئله ربط. آن است كه از اين فرايند آگاه بوده و آن را ادراك كنيم

235 

 

تواند راستي، بوده و از ترس آزاد است، به راستي همانا ذهني معصوم است؛ و اين تنها ذهن معصوم است كه مي .حقيقت و خد ا را ادراك كند

هايي كه درواقع آلايده! اندها اهميت شگرفي يافتهآلهاي ديگر ايدهبختانه در اين كشور و سرزمينبدآل يا ايده. خو باشم و جز آنمن بايد نيك من بايد دست به خشونت نزنم،: نيستند» آنچه بايد باشد«چيزي جز

ها براي آدمي پتياره و آلايده. ين هيچ گاه نيستو بنابرا. همواره دور و دور از دسترس است» آنچه بايد باشد«، به د، يكسرهشورو ميها روبهكه با واقعيتشوند كه آدمي هنگاميگين هستند، زيرا مانع از آن ميباليي سهم

آنچه هست در . »آنچه هست«در واقع گريزي است از » آنچه بايد باشد«آل يا ايده. سادگي و به درستي بينديشدپدر و مادرتان چه خواهند گفت و مردم درباره شما چه فكري يعني ترس شما از اينكه. ع ترس استواق

برايتان به هايي كه احتماالبختيرغم تيرهاما اگر با آنچه هست، علي. ترسيدمعه ميشما از جا. خواهند كردرا بشكافيد و ادراك كنيد، آنگاه در خواهيد يافت كه ذهنتان به رو شويد، بدان بنگريد، آنآورد، روبهارمغان مي

. ؛ و در همان شفافيت و روشني ترس از ميان بر خواهد خاستشودشفاف ميآسا ساده و اي شگفتگونههاي ها است؛ به راستي صرفا موجب تعويق كنشآلهاي فلسفي ايدهبر پايه بيهودگيبدبختانه آموزش ما كه

.واقعي خواهد شد و بنابراين اصال ارزشي نداردايم؟ پس چرا با اريم؛ اما آيا به راستي ديگر به خشونت پايان دادهآل عدم خشونت دمثال ما ايده

هاي طلبي، لذات و گريزگاهرو نشويم، چرا به آنچه هستيم ننگريم؟ هرگاه آزمندي، جاهخشونت خويش روبه ها كنيم، در خواهيم يافت كه زمان در مقام پيشرفت و بهخويشتن را مشاهده كنيم و آغاز به ادراك تمامي آن

كند بينيد، كه ذهن براي دستيابي به هدف، زمان را ابداع ميمي. آل خاتمه يافته استعنوان ابزار دستيابي به ايدهذهن آرام هرچند هم كه تجربه هزاران ساله داشته باشد، معصوم و . و آرام نيست و بنابراين هيچگاه ساكت .هاي وجود خويش را در روابط حل كنددشواريتواند به همين دليل نيز مي شاداب و سرزنده است و

-چگونه انسان مي. آوردشماري پديد ميآدمي قرباني اميال خويشتن است، اميالي كه مسائل بي :پرسش

تواند حالتي فارغ از اميال در خويشتن پديد آورد؟ه ك ذهن با ديدن اين امر. حالتي فارغ از اميال صرفا ترفند ذهن استتمايل به پديد آوردن :پاسخافكند آل فراغت از اميال را فراميشود و بنابراين ايدهند، خواستار رهايي از آن ميآوربختي پديد ميتمايالت تيره

براي دست يافتن به دهد؟ آنگاه چه روي مي» آل دست يابم؟توانم به اين ايدهچگونه مي«پرسد، و در نتيجه مي

236 

 

كوشيد سازيد و ميا محدود ميسازيد، چنين نيست؟ شما اميال خود رها را سركوب ميفراغت از اميال شما آنايد ولي در واقع چنين پنداريد كه به حالت فراغت از اميال دست يافتهها را در خود بكشيد و آنگاه ميكه آن

اميال چيستند؟ اميال از جنس انرژي هستند، چنين نيست؟ و شما به محض . ايدنيست و شما خود را فريفتهاين اتفاقي . ستاندين كار شما را خرفت ساخته و حيات را از شما بازمياينكه انرژي خود را محدود كرديد، ا

اند؛ و اين كار داران، اميال خود را محدود ساختهاصطالح دينهمه به. است كه در هندوستان روي داده استهم است اين نيست كه اميال پس آنچه م. انديشند و آزادند، بسيار محدود شودباعث شده كه شمار كساني كه مي

بينيد، كه مي. را محدود سازيم بلكه آن است كه انرژي آن را ادراك كرده و آن را در مسير درست به كار گيريمپريده و به ساران انگيزد تا از فراز ستيغ كوهاي كه شما را برميبه هنگام جواني سرشار از انرژي هستيد، كارمايه

كند كه انرژي خود را درون ديوارهاي زد ميگذارد و به شما گوشاه جامعه پا پيش ميآنگ. ستارگان برسيدآموزش، قوانين گوناگون و اشكال مختلف كنترل، اين . خواندآميز ميمحدود سازيد و اين كار را احترامزندان

زيرا بدون ك حقيقت به انرژي زيادي نيازمنديد، اما شما براي ادرا. سازندانرژي را به تدريج سركوب ميپس مسئله اين نيست كه چگونه انرژي . برخوردار بودن از انرژي كافي هرگز نخواهيد فهميد كه حقيقت چيست

مند سازيم بلكه برعكس مسئله آن است كه چگونه آن را نگه داشته و افزايش بخشيم، چگونه بدان را كرانهاي باورها و يا جامعه به كار بنابراين نبايد اين انرژي را بر اساس فرمان. پيوستگي داده و آن را مستقل كنيم

در اين صورت . تا پويشي به سوي حقيقت و خدا گردد باشدگيريم، بلكه اين انرژي بايد پيوسته و مستقل - اي آرام پرتاب مياي كه به درون درياچهريزههمانگونه كه سنگ .سره متفاوت خواهد داشتانرژي اهميتي يك

كنش اين انرژي نيز در جهت حقيقت، امواجي از فرهنگي نو خواهد . آورديابنده پديد ميشود دوايري گسترش .را به خدا خواهد پيوست ما كران و نامحدود خواهد بود وبيي دروني ما مايهنتيجه اين كاردر . آفريد

***

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

31 

 

و آزادي عشق - 3فصل ام كامال نفهميده باشيد؛ ولي بسيار مهم ي آزادي گفتهي آنچه را كه من دربارهشايد برخي از شما همه

ها بسيار نگرستين به زيبايي. ها خو نگرفته بوديدهايي كه شايد با آنهاي نو روبرو شويم، با ايدهاست كه با ايده. بينانه بنگريد، بايد در برابر همه چيز هوشيار باشيدهاي زندگي نيز باريكنيكو است ولي شما بايد به زشتي

كنيد نيز روبرو شويد، زيرا هر چه بيشتر بينديشيد هايي كه شايد كامال ادراكشان نميبايد با ايدههمچنين شما ميشكوهمندانه زيستن كاوي كنيد، گنجايش بيشتري براي و در جستارهايي كه شايد اندكي نيز دشوار است، ژرف

.خواهيد يافتايد؟ دم و تابش خورشيد فروزان بر آب در اين هنگام توجه كردهدانم آيا هيچ يك از شما به سپيدهنميرنگ چه جنبش آهنگيني دارد؟ در آسا لطيف است و آب تيرهايد كه در اين هنگام نور چه شگفتآيا توجه كرده

آيا . درخشداي است كه بر تارك آسمان و بر فراز درختان ميدي تنها ستارهي بامدااين هنگام ناهيد تنها ستارهايد؟ يا اينكه ذهنتان آنچنان گرفتار و درگير مسايل معمولي روزانه ها پروا كردههرگز به هيچيك از اين زيبايي

ي بايد روي آن كه همه زميني –ايد ايد و يا هرگز زيبايي شكوهمند زمين را نشناختهها را از ياد بردهاست ك آندار، هندو، بودايي، مسلمان و يا ترسا بخوانيم، چه نابينا، فلج و يا زندگي كنيم؟ چه خود را كمونيست، سرمايه

آيا متوجه هستيد؟ زمين از آن ما است نه از آن . تندرست و شاداب باشيم، اين زمين از آن همگي ما استها تعلق ندارد بلكه و منحصرا به فرمانروايان نيرومند و نجباي سرزمينجهان تنها از آن توانگران نيست ديگري؛

بريم و همگي ما اي نيستيم ولي در عين حال روي اين زمين به سر ميما كاره. از آن ما است؛ از آن من و توها ونشاننامبايد با هم زندگي كنيم، اين جهان همانگونه كه جهان توانگران و انديشمندان است به ندارها و بي

ي باختهي من بسيار مهم است كه اين امر را احساس كرده و دلنيز تعلق دارد؛ اين جهان ما است و به ديده- تنها زماني مي. ي زمين باشيمآميز بلكه بايد پيوسته عاشق و شيفتهگاه و در بامدادي صلحبهزمين باشيم نه گاه

.ي او بود كه دريابيم آزادي واقعي چيستختهباتوان احساس كرد زمين از آن ما است و دلخواهد كه ما دلمان مي. دانيم كه آزادي به چه معنا استبينيم و نميهم اكنون ما نشاني از آزادي نمي

مداران و سوداگران توجه كنيد، آزاد باشيم ولي اگر به رفتار آموزگار، پدر و مادر، وكال، پليس، ارتشي، سياستآاليند كه جلوگير آزادي ي كوچك و خرد خويش دست به كارهايي ميها در گوشهيك از آن يابيد كه هردرمي

32 

 

ي شرايط بروني را كه در آزاد بودن بدين معنا نيست كه آنچه را خواهان آنيم انجام دهيم و يا رشته. شودميدانيد آيا مي. اك كنيمي وابستگي را ادركند از هم بگسليم بلكه بدين معنا است كه تمام مسئلهبندمان مي

اينگونه . ايدرسان، شيرفروش و جز آن وابستهوابستگي به چه معنا است؟ شما به آموزگارتان، به آشپز، به نامههر كس پيش از آنكه آزاد شود تر از وابستگي هست كه اي بس ژرفولي گونه. وابستگي كامال قابل فهم است

دانيد وابسته بودن به ديگري آيا مي. خاطر شادمان و خرسند شدن است بايد بفهمد؛ و آن وابستگي به ديگري بهبه خاطر خرسندي خويشتن، به چه معنايي است؟ اين وابستگي فيزيكي به ديگري نيست كه اين چنين

پنداريد، دربندكننده است بلكه اين وابستگي دروني و رواني به ديگري است كه از آن، آنچه خرسندي ميهرگاه . د؛ زيرا هنگامي كه اينگونه به ديگري وابسته شويد اين كار شما را برده خواهد ساختگيرسرچشمه مي

اي وابسته شويد، اين امر سرآغاز يابيد به پدر و مادر، همسرتان، آموزگار و يا به ايدههمچنانكه پرورش ميمطلب باال را به خوبي ادراك ويژه در جواني آرزومند آزادي هستيم وليهر چند كه بيشتر ما به. بردگي است

.كنيمنميهاي دروني به پا خيزيم ولي تا زماني كه نفهميم چرا ي وابستگيبراي آزاد شدن بايد در برابر همه

هاي دروني را نفهميده و از ي وابستگيمادام كه رشته. ها به پا خيزيمايم قادر نخواهيم بود در برابر آنوابسته. توان به آزادي دست يافتزيرا تنها در اين شناخت است كه مي. گز آزاد نخواهيم شدها نگسسته باشيم هرآن

دانيد واكنش چه معنايي دارد؟ هرگاه من سخني بگويم كه آيا مي. اما اين آزادي به معناي واكنش صرف نيستاين به معناي تو را ناآسوده سازد، هرگاه نام زشتي بر تو نهم و تو از اين كار من آزرده و خشمگين شوي

ولي آزادي . ي وابستگي است؛ و استقالل يا جداسري واكنش ديگري استواكنشي كه زاييده –واكنش است هايمان را نفهميده باشيم به فراسوي آن گام ننهاده باشيم، هرگز به آزادي دست واكنش نيست و مادام كه واكنش

.نخواهيم يافتي درخت، پرنده و باختهدانيد دلچه معنا است؟ آيا مي دانيد عاشق چيزي و كسي بودن بهآيا ميآموز بودن چه معنايي دارد تا در نتيجه بتوانيد به تيمارش پرداخته، خوراكش دهيد و بدون انتظار جانوري دست

تان ناه آن بياساييد، يا اينكه دنبالهم كه سايباني نداشته باشد كه در پاش بداريد، هر چند هيچگونه پاداشي گراميدانيم زيرا كه باختگي را نميي شما نباشد؟ بيشتر ما اينگونه عاشق نيستيم و اصال معناي دلنكند و وابسته

اين بدان معنا است كه ما در درون خويشتن به . اندهمواره نگراني، اشك و ترس گرداگرد عشقمان را فراگرفته

33 

 

ورزيم عشقمان تنها به گامي كه به چيزي عشق ميهن. ايم و آرزومنديم دوستمان داشته باشندديگري وابستهانجامد بلكه ما درخواست چيزي در ازاي آن داريم؛ و در همين درخواست داشتن به ديگري همين جا نمي

.شويموابسته مياگر من به اين دليل كه دوستم داري . عشق واكنش نيست. بنابراين آزادي و عشق در كنار يكديگرند

دوست داشتن بدين . نها يك دادوستد و همانند خريدوفروش بازار است ولي عشق نيستعاشقت باشم، اين تايم و تنها چنين معنا نيست كه درخواست پاداش داشته باشيم و يا حتا احساس كنيم كه به دادن چيزي پرداخته

شما رياضي، . ايدتهبينيد كه شما براي اين آموزش نيافولي مي. تواند دريابد كه آزادي چيستعاشقي است كه مييابد زيرا تنها ها را آموخته ايد ولي ديگر آموزش تنها به همين جا پايان ميشيمي، جغرافيا، تاريخ و ديگر دانش

تان دهند كه شغل خوبي به چنگ آورده و در زندگي پيروز و كامياب هدف پدر و مادرتان اين است كه ياريهاي گيتي تنها شما را به خارج نيز بفرستند ولي همچون ديگر بخش ها توانگر باشند شايد حتااگر آن. باشيد

ولي هرچه از ها اين است كه توانگر شده و مقام ارجمندي در اجتماع داشته باشيد؛خواست و آرزوي آنآوريد؛ زيرا هاي بيشتر براي ديگران به ارمغان نميها و آسيبكوهسار پيروزي باالتر رويد چيزي جز بدبختي

بينيم كه پدر و ماد مي. چشمي و ستمگري با ديگران برخيزيدرسيدن به ستيغ پيروزي بايد به ناگزير به هم براييعني به جايي كه در آن اصال نشاني از عشق راستين نبوده بلكه برعكس پيراموني –فرزندانشان را به مدرسه

اين سبب است كه اجتماعي چون اجتماع ما فرستند و در نتيجه بهچشمي دارد ميآكنده از غرور، رقابت و هماصطالح مداران، داوران و بهگرايد و هر چند هم كه سياستاي پايدار به فساد و پوسيدگي ميپيوسته در ستيزه

.نجباي كشور سخن از صلح و آرامش بگويند، سخنانشان معناي چنداني نخواهد داشتما بايد خود دريابيم كه دوست داشتن . زادي را دريابيمي آپس بنابراين من و شما بايد كليت اين مسئله

هرگز زيرا هرگاه عشق نورزيم هيچگاه نخواهيم توانست كه انديشمند و پذيرا باشيم، . راستي چه معنايي داردبهدانيد پرواي ديگران داشتن به چه معنايي است؟ هرگاه آيا مي. ي ديگران را بكنيمنخواهيم توانست مالحظه

افكنيد نه بينيد و آن را از رهگذر آنان به كناري ميي بسيار است ميي را كه در رهگذر پاهاي برهنهسنگ تيزدلي داريد و برايتان مهم اند بلكه بدين روي كه به ديگران احساس همبه اين سبب كه اين كار را از شما خواسته

ي ديگران را راستي مالحظهن صورت بهدر اي. نيست كه رهگذر كه باشد و شايد هرگز با وي برخورد نكنيد .كردن است

34 

 

براي پرورش گياه و گرامي داشتن آن، براي نگرستن به رود و برخورداري از آراستگي و غناي زمين، ي پرنده در پرواز و نگرستين به زيبايي پروازش و براي داشتن حساسيت الزم به منظور گشودن براي مشاهده

آسايي كه زندگي نام دارد بايد از آزادي برخوردار باشم؛ و براي آزاد ش شگفتهاي درون خويش به پويدريچه-اي است كه بيبدون عشق نشاني از آزادي نخواهد بود؛ و بدون عشق آزادي صرفا ايده. بودن بايد عاشق باشيم

وابستگي دروني شوند كه دريابندبدين روي تنها كساني از آزادي راستين برخوردار مي. گمان تهي از معنا استيابند ها تنها كساني هستند كه درميدر نتيجه اين. هاي اين وابستگي دروني را از هم بگسلندچيست و رشته

هاي جهان كنوني عشق راستين چيست و تنها اينان قادرند تمدن نو، جهاني سرشار از عشق و به دور از پليدي .پديد آورند

35 

 

3هاي فصل پرسش ها رهايي يافت؟توان از شر آناميال چيست و چگونه ميي سرچشمه :پرسشسازد؛ چرا وي بايد از شر اميال رهايي يابد؟ آيا اين مسئله اين مرد جوان پرسش باال را مطرح مي :پاسخ

فهميد؟ او مرد جواني سرشار از حيات و سرزندگي است پس چرا بايد خود را از تمايالت خويش رها را مي-ترين پارسايي است و او تنها با آزاد شدن از اميال است كه ميست كه رهايي از اميال بزرگسازد؟ او شنيده ا

رهايي توان از شر آني اميال چيست و چگونه ميسرچشمه«پرسد تواند خدا يا غايت را ادراك كند؛ بنابراين ميي وسيلهاي بهن نيست؟ چنين خواستهي رهايي از اميال نيز باز جزيي از اميال است، چنياما همين انگيزه» يافت؟

.شودترس در ما برانگيخته ميمثال . شويدبينيد و خواهان آن ميانگيزي را ميسرچشمه، منبع و سرآغاز اميال چيست؟ شما چيز دل

خواهيد پست مرد توانگري خواهد آن را داشته باشيد؛ يا اينكه ميبينيد و دلتان ميماشين يا قايق قشنگي را ميي اميال است؛ اين سرچشمه. كنيدي رهبانيت در بر ميرا به دست آوريد، يا براي رسيدن به مدارج معنوي جامه

با . گيرندآيد و اميال از اين احساس سرچشمه ميبا ديدن يا در تماس بودن، احساسي در وجودتان پديد مي» توان از اميال آزاد شد؟چگونه مي«پرسيد آيد و شما از خود مياي پديد ميتشخيص اميال در وجودتان ستيزه

خواهيد، آزادي از اميال نيست بلكه رهايي از نگراني، اضطراب و رنجي است كه اميال راستي ميپس آنچه را به .انددر شما پديد آوردهآور اميال رها سازيد، نه از خود اميال، و فهميدن اين نكته خواهيد خود را از پيامدهاي رنجشما ميهايي كه پيامد هاي و ترسي اضطرابتوانستيد اميال را از رنج، درد، كشاكش و همههرگاه مي. بسيار مهم است

-ماند آيا هنوز هم خواهان رهايي از اميال ميها است، پيراسته سازيد تا تنها لذايد ناشي از اميال باقي ميآن

اي شدن در هر سطحي در ما وجود داشته باشد، در بوديد؟ مادامي كه تمايل به پيشرفت و به چنگ آوردن، كارهشهوت پول و . اي گريزناپذير در كنار اين تمايل برجاي خواهد ماندنتيجه اضطراب، رنج و ترس نيز به گونه

آفرين جاه و مقام و يا اين و آن كاره شدن تنها زماني در درونمان فروخواهد مرد كه ذات فسادآورد و تباهيوزيز، قاضي، راهب و معلم اصوال چون قدرت، قدرت يك نخست. به خوبي مشاهده كنيم طلبي راخود جاه

ديگر تمايلي براي اهريمني است، در آن دم كه تمايل به قدرت را در خود به هر شكلي كه باشد، مشاهده كنيد،

36 

 

و تمايل به قدرت طلبي فسادآفرين است كنيم كه جاهاما متأسفانه ما دقت نمي. اكتساب قدرت نخواهيد داشتمعنا گوييم كه قدرتمان را مصروف كارهاي خير خواهيم كرد، كه يكسره بياهريمني است؛ بلكه برعكس مي

هرگاه ابزار اهريمني باشد، . توان از ابزار غلط استفاده كردهرگز براي رسيدن به يك هدف درست نمي. است؛ و نيكي تنها زماني پديدار خواهد شد كه آنچه نيكي، متضاد اهريمني نيست. هدف نيز اهريمني خواهد شد

.اهريمني است يكسره فرو مرده باشدپس اگر كل اهميت اميال را با پيامدها و نتايجش ادراك نكنيم و تنها در ظاهر و لفظا خواستار خالصي

.از شر اميال شويم اين كار معناي چنداني نخواهد داشت توانيم خود را از وابستگي رها سازيم؟كنيم چگونه ميمادامي كه در اجتماع زندگي مي :پرسشي ميان آدميان با يكديگر است؛ چنين نيست؟ آن را دانيد كه جامعه چيست؟ جامعه رابطهآيا مي :پاسخ

شمار نيست؛ اگر در اين مورد به سادگي هاي بيپيچيده نسازيد، براي تعريف آن نيازي به نقل قول از كتابسازد؛ و جامعه را روابط آدميان مي. ي ميان من و شما و ديگران استيد يافت كه جامعه رابطهبينديشيد، درخواه

جويي پديده آمده است، چنين نيست؟ بيشتر ما كم و بيش خواستار پول، ي بيشينهي كنوني بر پايهجامعهبدين جهت است كه باشيم وتوانمندي، توانگري و خواسته و شايندگي هستيم و يا در پي مقام و شهرت مي

جو باقي بمانيم و مادام كه خواستار مقام و اعتبار، توان و جز مادام كه بيشينه. ايمجو برپا ساختهاي بيشينهجامعهها نباشد و به اما اگر كسي خواستار هيچيك از اين. ايمآن باشيم به اين جامعه تعلق داريم و بنابراين بدان وابسته

ي كنوني است؛ و در برابر آن به پا سادگي و با فروتني آنچه هست باقي بماند، در اين صورت بيرون از جامعه .خاسته و از اين جامعه بريده است

نوا كرده و ناگزير به جو همراه و همكوشد شما را با اين جامعه بيشينهمتأسفانه تعليم و تربيت كنوني ميهاي گوناگون نيز در ي اطرافيان شما از اوليا، مربيان و كتابيعني همه. د را با آن هماهنگ سازيدآن كند كه خو

جويي و فساده بوده و در پي طلبي؛ بيشينهنوايي پيشه ساخته، دچار جاهمادام كه هم. كننداين جهت عمل ميآموزش . آييدشمار ميد ارجمند بهزنيد از ديدگاه جامعه يك شهرونمقام و قدرت دست به نابودي ديگران مي

نوا سازد، اما اين آموزش راستين نيست بلكه صرفا فرايندي براي همنوا ميي كنوني همكنوني شما را با جامعهي حقيقي آموزش اين نيست كه از شما قاضي يا وظيفه. ساختن و تطابق دادن شما با الگوي جامعه است

ي فاسد را ادراك كرده و بتوانيد به شما ياري دهد كليت ساختار اين جامعهوزير بسازد بلكه آن است كه نخست

37 

 

اي متفاوت و در آزادي رشد و نمو نماييد تا سرانجام بتوانيد خود را از اين ساختار پوسيده آزاد ساخته و جامعه .جويي، قدرت و شهرت نباشدي بيشينهجهاني نو بيافرينيد، جهاني كه برپايه

چنين كاري هرگز شدني نيست، طبع آدمي «: سالمندان از هم اكنون خواهند گفت دانم كهمن ميايم كه ذهن بزرگساالن را از اما ما هيچگاه به اين نينديشيده» .سرايي استهاي تو ياوهتغييرناپذير است و گفته

هم جلوگيرنده گمان آموزش هم شفابخش وبي. نوايي نكنيمنوايي رها ساخته و ذهن كودكان را دچار همهمي ايد و شيفتهنوايي شدهآموزان بزرگسال تا كنون شكل پذيرفته و شما تا كنون دچار همذهن شما دانش. است

پس . اصطالح موفق ديگر شويدخواهيد همانند پدرتان، يا فرماندار و يا افراد بهجاه و مقام هستيد؛ شما مينوايي رها سازيد، بلكه كل فرايند دهد كه خود را از بار هم ي حقيق آموزش آن است كه نه تنها ياريتانوظيفه

اي ادراك كنيد كه بتوانيد در آزادي رشد كرده و جهاني نو بيافرينيد، جهاني كه بايد زندگي روزانه را به گونهموضوع متأسفانه نه اوليا، نه مربيان و نه عموم جامعه در كلي اين. گمان يكسره با جهان كنوني متفاوت باشدبي

.به همين دليل است كه در فرايند آموزش بايد هم استادان و هم شاگردان بياموزند. اي ندارندعالقه جنگند؟چرا آدميان با يكديگر مي :پرسشكالسان جنگند؟ شما در اينجا گاهگاهي با برادر و يا با ديگر همچرا پسران نوجوان با يكديگر مي :پاسخ

شايد . جنگيدپردازيد؟ چنين نيست؟ چرا؟ شما به خاطر يك بازيچه با دوستتان ميبه زدوخورد ميخود بزرگساالن نيز دقيقا به همين . جنگيددوستتان توپ يا كتابتان را برداشته و شما به خاطر اين موضوع با وي مي

ه تو و من هردو خواستار هرگا. شان، مقام، ثروت و قدرت استپردازند، منتها بازيچهدليل با يكديگر به نبرد ميمسئله به همين . روندها به جنگ يكديگر ميجنگيم و به همين دليل است كه ملتقدرت باشيم با هم مي

دانيد اين هنر بزرگي است كه از مي. سازنداش ميمداران و ديگران پيچيدهسادگي است، منتها فالسفه، سياستبختي، اي حيات و زيبايي هستي را بدانيم و از برخوردها، تيرهتجربيات و دانش فراواني برخوردار باشيم، غن

توانيم ذهن اما تنها زماني مي. اشك و لبخند آگاه باشيم و در عين حال سادگي ذهن خويش را نيز حفظ كنيم .سان عشق بورزيماي داشته باشيم كه بداني چهساده

حسادت چيست؟ :پرسشچنين نيست؟ . چه هستيم و رشك بردن بر ديگران استحسادت به معناي ناخرسندي از آن :پاسخ

خواهيد همانند كسي كه دانش بيشتر شما مي. ناخرسندي از آنچه هستيم همانا سرآغاز رشك و حسد است

38 

 

خواهيد پارساتر شما مي. تر و يا قدرت بيشتر و مقام بهتري دارد، باشيددارد، يا زيباتر است، يا خانه بزرگخواهيد با آنچه هستيد، تفاوت داشته به كنيد، شما خواستار نزديكي با خدا هستيد و يا ميباشيد، يا بهتر مراق

يارب اريز ،تسا راوشد رايسب ديتسه هچنآ كاردا .كنيدبريد و حسادت ميباشيد و بنابراين بر ديگران رشك مي يارب ليامت .ديوش دازآ تاليامت يهمه زا هرسكي هك دينآ دنمزاين ،رگيد يزيچ هب ديتسه هچنآ زا ندش نوگرگد امش رد ديتسه هچنآ نديمهف اب هكيلاح رد ؛دش دهاوخ دسح و كشر داجيا ببس دوخ رد رييغت ندروآ ديدپ ينامز .ديشاب توافتم ديتسه هچنآ اب دراديماو ار امش شزومآ لك دينيبيم اما .دريگيم تروص يعقاو ينوگرگد يبوطلمان تفص تداسح اريز ديشابن دوسح« دنيوگيم امش هب تسا هدش هريچ ناتدوجو رب دسح و كشر هكنيد ر آتاواسا خشما يرز استت ادحسز ا شيبخ دوخ ،ششكون هما اما ؛ديشابن دوسح ديشوكيم نياربانب ».تسا تيفرظ زا نايمدآ ام اما ؛ستا ايبز رخس گل يباز رخس گله ك دينادمي .يدشاب توافتم ديتسه هچنآ اب هكو يرگنفرژ هب مشيديبين هنوگچيم دانب هكنيا يارب :است تسردان نامياههشيدنا يلو ميرادررخوب نديشيدناچه هبد آموزما مي هب نامينونك شزومآ .ستا دهسا اتبسن شيمديبينچه به كه اينن ستدان يلو ميدنمزاياك ندرااه شگآموز ينامز اهنت و ،مييامن وجوسرپ و يواكفرژ هنوگچ ،مكنيفكر هنوگچ دهديمن داي هب يليم ويشيندب .دشننديبي نهگوه چك نندداب دانگرهم شاو ن اداستا همكه ست ا امن ينا روخرد

؟موشيمن اضرا يزيچ چيه زا زگره نم ارچ :شسرپ ياهلاس نيا رد .تسا هتخيگنينرب ار يو يسك منئمطم نم و دنكيم ار شسرپ نيا ياهچبرتخد :خساپ

- يم هچ دروم نيا رد نالاسگرزب امش .دوشيمن اضرا يزيچ چيه زا زگره ارچ دنادب دهاوخيم يلو يناوجون چيه زا هاگچيه ارچ دسرپيم يلاسدرخ كدوك نآ رد هك دياهدروآ ديدپ يناهج امش ،تسا امش هانگ نيا ؟دييوگا ام ديزادرپيم هبقارم هب امش .دينيبيمن ار يدژارت نيا يلو ديشاب داتسا امش هك تسا رارق .دوشيمن اضرا يزيچ .يدادهمرن رود ازو د هستي هخستو ودن ك

- يم و دناينامداش يوجتسج رد اهنآ هك تسين تلع نيدب ايآ ؟دنوشيمن اضرا هاگچيه نايمدآ ارچي اطهبار زا ،رگيد يراك هب يراك زا اهنآ ؟تفاي دنهاوخ تسد ينامداش هب يپرديپ ياهينوگرگد اب هك دنرادنپ يمياد شيوپ نيا قيرط زا هك دنرادنپيم و دنهديم تهج رييغت رگيد فده هب يفده و، گرديي اطهبرا به نامگيب .ندشويم ودرك ريسا تايح يهديدنگ بادرم رد هكنيا اي ،تفاي دنهاوخ تسد ينامداش هب ينوگرگد نودب و دتيهس هك انچنآنرا د خو هكد آم دهاوخ ديدپ يماگنه اهنت و تسا توافتم هرسكي يرما يدنسرخ

39 

 

فاصررا ت هس هنچآ هك ستنيا عنمن دان بيا هتبلا .دينك هدهاشم ندرك هسياقم اي و موكمح ،رييغت يارب ليامت رداق نياربانب و دنكيمن يبايزرا و يرواد ،سهقايم يگرد ذهنه ك ميگاهن اما .ديوريم وابه خب و ديريذپيم هب قوف تاكن كاردا ابت رصوين ا درد كنه هدشامد دهن آ در يرييغت دهاوخب هكنيا نودب ار تسه هچنآ تسا .فتيا اهدخو ستت ددياب

؟مينك هعلاطم و ميناوخب سرد دياب ارچ :شسرپ دياب ارچ ،دينك يزاب دياب ارچ ديسرپيمن زگره امش .ديهد شوگ تقد اب ؟دينك هعلاطم دياب ارچ :خساپ

يچيپرس دروم نيا رد امش ؟تسين نينچ ،دينزيم يرگمتس هب تسد ارچ و ديرگنب دور هب دياب ارچ يد،وربخ ،يراكمتس ،هدنخ ،يزاب ،هعلاطم اما .دينزب ديرادن نادب ايهقعال هك يراك هب تسدد ايب راچ يدرسپيم و دينكيم ييبازي ديناوتيمند نيندارا ن فتره راا ي و دنانخور اگ و ت؛اس يگندز زوج مهه برا و رود يهدهاشم ،يكينن يدهمف به و دينك كادرا رات ياح كل دياب امش. يدستنيه ندز تياسربهت ورص ينا ردو ؛دنيكن سيتحي را رگب

زاوآ دياب ،ديرگنا بهمانآسه ب يدبا و دينادب ارن ندخوا ايدب كه تسا ليلد نيدب .دوينش عنقان آ چكوك يزااج يهمه زا يگدنز اريز دينك كاردا ار اهنو آ دينيشنب اهناسنم ار غد د،نيوابخ رعش د،كني يبوكياپ دياب ديهدرس .ستا هدش ليكشت اهنيا

؟تسيچ مرش :شسرپ شسرپ نيا هب هك يماگنه ايآ ؟ديوشيمن مرش راچد ايآ دينكيم تاقالم ار ياهبيرغ هك يماگنه :خساپ

ايآ دييوگب نخس و دييايب متسه نم هك اجنيا هب هك ديدوب نآ زا ريزگان رگا ؟ديدشن مرش راچد ديتخادرپيم- يمرب تسا هتسشن شاهنال رد هك ياهدنرپ و فيرظ يلگ ،ابيز يتخرد هب هك يماگنه ايآ د؟ديشيكمين لتاجخ .تسا يهاگآدوخ يانعم هبا م تريشب ظرن ازم رش اما .تسا ريذپلد انعم نيدب مرش ؟ديوشيمن نيگمرش ديروخ وا ؛استي مهم صخش هچ« يمكنمي ركف ام .مويشمياه آگد خو زام نيكميت قاالم راي رگبزد مر هك يماگنهيت ضعز ودن اه شآگاي نامعبه هم ككنيمي شرمس سااح نياربانب ؛»ماهراكچيهن م و است سانشرس نانچنآ .تنيسس نفر ضوح از يناشن نآر د و ستا يفظرر يابسه ك سته رمش از يوتفامتع نو اما .ان استودمخ

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيir.blogspot.com-http://krishnamurti

40 

 

فرادادنگوش - 4فصل -ايد كه اصال چرا به سخنان ديگران گوش ميدهيد؟ آيا هرگز دقت كردهچرا به سخنان من گوش مي

- گويد نشستهي شما روبروي كسي كه با شما سخن ميدهيد؟ آيا شنيدن سخنان ديگران چه معنايي دارد؟ همه

هايتان را مورد تأييد قرار داده ايي بشنويد كه انديشههدهيد كه گفتهآيا به اين علت به اين سخنان گوش مي. ايدبينيد؟ ي نگرش را ميها را بفهميد؟ آيا تفاوت اين دو شيوهخواهيد اين گفتهها تطابق كند يا اينكه ميو با آناگر . ستهايتان را تأييد كند، كامال متفاوت افرادادن به مطالبي كه انديشهفرادادن به منظور فهميدن با گوشگوش

ايد، پس در اين هايتان حضور يافتهدر اينجا صرفا به منظور دريافت تأييديه و تشويق شدن در پيرامون انديشهسپاريد، در اما اگر براي فهميدن اين سخنان گوش مي. صورت گوش دادن شما اهميت چنداني نخواهد داشتوجوگر و چنين ذهني فعال، تيز، زنده، پرس اي نيست؛اين صورت ذهنتان آزاد است و ملزم به هيچ انديشه

پس آيا مهم نيست كه در نظر بگيريم چرا به سخني . كنجكاو بوده و بنابراين توانايي يافتن و اكتشاف را دارد شنويم؟دهيم و چه سخناني را ميگوش فرا مي

يافته باشد و بدون اي با آرامش بسيار و بدون اينكه ذهنتان بر روي مطلبي تمركزآيا هيچگاه در گوشهايد و آيا ذهنتان در اين حالت حقيقتا بسيار ساكت و آرام است؟ اينكه كوششي براي تمركز كرده باشيد، نشسته

اگر چنين باشد هر چيزي را خواهيد شنيد، چنين نيست؟ شما در اين حال هم صداهاي دوردست و هم ذهنتان محدود به يك . ستي به همه چيز گوش فرادهيدراتوانيد بهشنويد، يعني شما ميصداهاي نزديك را مي

هرگاه بتوانيد بدين گونه گوش فرادهيد، به آسودگي و بدون تنش به گوش . كانال محدود و باريك نخواهد بوددهد، تغييري كه بدون اراده و كه دگرگوني شگرفي در درونتان روي ميدادن بپردازيد، درخواهيد يافت

.و اين دگرگوني سرشار از زيبايي بسيار و ژرفاي بينش استدهد خواستتان روي ميهم اكنون نه تنها به من، بلكه به هر آنچه در پيرامونتان است گوش . اين كار را همين اكنون انجام دهيد

هاي جاده و همچنين سخنان ي گاوها و زنگ معابد؛ قطار دوردست، ارابهها، زنگولهصداي آن زنگ. فرا دهيداما براي . اگر چنين كنيد در خواهيد يافت كه گوش فرا دادن بسيار ژرفناك است. تر هستم بشنويدديكمرا كه نز

- انجام اين كار بايد از ذهني بسيار آرام برخودار باشيد؛ چنين نيست؟ بدين ترتيب آنچه در نزديكيتان روي مي

هرگاه بتوانيد به اين شيوه . شنويدفي ميدهد پريشانتان نخواهد ساخت؛ ذهنتان آرام است زيرا همه چيز را به ژر

41 

 

اي به گوش فرادادن بپردازيد؛ آنگاه در خواهيد يافت كه دگرگوني شگرفي در به آسودگي و با سرخوشي ويژه .كرديداي كه به هيچ روي ساختگي نيست و هرگز فكرش را نميدهد دگرگونيدلتان و در ذهنتان روي مي

دانيد كه انديشه چيست؟ انديشه يا تفكر از نظر بيشتر ست؟ آيا ميانديشه امر عجيبي است، چنين ني. خيزندهايشان با يكديگر به نبرد برميها بر سر انديشهي ذهن است و آنمردم چيزي است كه ساخته و پرداخته

ن، انتقاد ي كودكاي رود، نواي پرندگان، گريهراستي هر چيزي را بنويسيد، صداي برخورد آب بر كرانهاما اگر بهمادران ، الف زدن دوستان، ايرادگيري زن يا شوهر از خود، همه و همه را بشنويد، آنگاه در خواهيد يافت كه

.سازد، راه يابيدپاره ميها، به فراسوي الفاظ صرف كه هستي آدمي را پارهايد به فراسوي واژهتوانستهي ما را گذشته از همه، آن چيست كه همهبسيار مهم است كه به فراسوي الفاظ صرف، گام نهيم، زي

تجربه باشيم و يا كولبار تجربيات ساليان دراز زندگي را بر خواستار آنيم؟ چه جوان باشيم و چه پير، چه بيخواهد در ي ما خواستار شادماني هستيم، چنين نيست؟ اگر كودكيم دلمان ميپشت خود داشته باشيم، همه

هرچه سنمان . در انجام وظايف كوچكي كه مايل به انجام آن هستيم شادمان باشيمهايمان، در مطالعات و بازي-سوز و كاري مناسب جستجو مياي زيبا، همسري دلرود شادماني را، در تملكات، پول، داشتن خانهباالتر مي

من بايد «گوييم ما مي. دهيمسازد، ما به سمتي ديگر تغيير جهت ميها خرسندمان نميهنگامي كه ديگر اين. كنيمي خود را ترك گفته، تملكات را ما خانواده» .خود را از ماديات وارسته سازم تا بتوانم به شادماني دست يابم

پنداريم كه با پيوستن به يكديگر پيونديم و مييا اينكه به جوامع آييني مي. گوييمپشت سر گذاشته، ترك دنيا ميرهبر گروه و گورو و مرشد و آرمان، و با باور داشتن به آنچه در واقع گفتن از برادري، با پيروي از و سخن

.فريب نفس، توهم و پنداري بيش نيست، به شادماني دست خواهيم يافتكنيد، و ظاهر گويم؟ هنگامي كه موي خود را شانه و لباس پاكيزه در بر ميفهميد كه من چه ميآيا مي

واستتان براي شاد بودن است، چنين نيست؟ هنگامي كه امتحاناتتان را سازيد اين بخشي از خخود را آراسته ميآوريد، زماني كه كاري به چنگ آورده و خانه تملكات ديگري فراهم گذرانيد و تيتر و عنوان به دست ميميط و شويد و زماني كه به برخي از جوامع آييني كه مدعي ارتبادار ميسازيد و هنگامي كه پس از ازدواج بچهمي

ها، اين انگيزه و اجبار ي اين كنشپيونديد؛ در فراسوي همهآوردن پيام از سوي استادان ناديده هستند مي .شگرف براي يافتن شادي هست

42 

 

شايد چند گاهي به . ها نيستآيد، زيرا هيچيك از اينبينيد كه شادي به اين سادگي به دست نمياما ميزيرا در كنار هر .كننده خواهد شدها پس از چندي خستهي اينا همهاي دست يابيد، املذت و خرسندي تازه

تنگي به دنبال خنده اشك در پي بوسه و اندوه و دل. شناسيم شادي براي هميشه پايدار نخواهد ماندآنچه ميپس تا هنگامي كه جوان هستيد بايد آغاز به فهميدن اين . پوسدشود و ميهر چيزي پژمرده مي. رسدفراميشادي را . دريافتن اين امر بخشي اساسي از آموزش است. شود نماييدي شگرفي كه شادي خوانده ميپديدهمن . شودترين راز است هر چند كه به سادگي بيان ميجويي آن فراچنگ آورد و اين بزرگتوان صرفا با پينميوش دادن به سخنان من در اين مورد و بازگويي ي ساده بيان كنم؛ اما صرفا با گتوانم آن را در قالب چند واژهمي

رسد كه شما در شادماني امري بس شگرف است و هنگامي فرا مي. ايد، شادمان نخواهيد شدآنچه شنيدهاي شگرف كنيد، آنگاه شادي خود به گونههنگامي كه شما كوششي براي شادمان شدن نمي. جستجويش نباشيداما فهم آن نيازمند ادارك ژرفناك اين امر . ي آن پاكي و زيبايي هستي استرسد و سرچشمه و غيرمنتظره فرامي

توان حقيقت را نمي. د و كوششي براي به چنگ آوردن پست و مقام نكنيداست كه به سازمان و گروهي نپيوندي نمايد كه دل و ذهن از هر گونه احساس كوشش پيراسته گردد و شماحقيقت هنگامي رخ نمي. فراچنگ آورد

گذرد به اي شويد؛ هنگامي كه ذهن بسيار آرام است و به هر آنچه در پيرامونش ميديگر سعي نكنيد كه كارهدهيد، اما براي اينكه شما شايد به اين سخنان گوش مي. سپارد، شادي نيز حضور داردزمان گوش مياي بيگونه

.اد سازيدشادي باشد، بايد دريابيد كه چگونه ذهن را از هر گونه ترسي آزمادامي كه شما از پدر و مادر، . تواند باشدترسيد، شادماني نميمادامي كه شما از كسي يا چيزي مي

استادان، رد شدن در امتحانات، پيشرفت نكردن، دور ماندن از قديسان و يا حقيقت، مورد تأييد و تمجيد قرار تي از هيچ چيزي نترسيد در اين صورت در خواهيد راساما اگر به. نگرفتن بترسيد، نشاني از شادي نخواهد بودي شگرفي كه زنيد، به ناگهان پديدهخيزيد، يا به تنهايي قدم مييافت كه هنگامي كه بامداد از خواب برمي

.دهدتوان آن را عشق، شادي يا حقيقت خواند، غافلگيرانه رخ ميدهد و ميناخوانده، و بدون تالش روي ميآنچه را . همين دليل بسيار مهم است كه مادام كه جوان هستيد از آموزش درست برخوردار باشيدبه خوانيم اصال آموزش نيست زيرا، هيچكس با شما در پيرامون اين مسايل سخن ي ما آموزش مياكنون همه

در پيرامون زندگي كه كنند ولي با شما سخنيي گذرانيدن امتحانات ميآموزگارانتان شما را آماده .گويدنميبيشتر ما تنها . شمارنددانند چگونه زندگي كنند انگشتهايي كه ميگويند، زيرا آنفهميدن موضوع است، نمي

43 

 

انگيز گذرانيم و در نتيجه زيستن امري بسيار ترسناك و دهشتكنيم و به سختي روز ميزندگي را سپري مياسي سترگ در پيرامون سكوت، سادگي بسيار به همراه وفور زيست حقيقي نيازمند عشقي عظيم، احس. شودمي

ها، داوريذهني است كه بتواند با روشني بسيار بينديشد و در بند پيش تجربه است؛ زندگي راستين نيازمندي حيات است، و اگر آموزش چگونه زيستن را به شما ها در برگيرندهي اينهمه. پندارها، بيم و يا اميد نباشد

شايد به شما بياموزند كه بسيار منظم باشيد و رفتار . د، در اين صورت معناي چنداني نخواهد داشتنياموزخوبي داشته باشيد و امتحانانتان را بگذرانيد، اما در اولويت قرار دادن آموزش اين امور سطحي در حاليكه كل

هايتان را ان آتش گرفته است، ناخنتساختار جامعه در حال فروپاشي است همانند آن است كه در حاليكه خانهها را با شما مورد بررسي قرار گويد و آنبينيد كه هيچكس در پيرامون اين امور با شما سخن نميتميز كنيد، مي

شما همانگونه كه روزانه وقت خود را صرف آموختن دروس خاصي مانند رياضيات، تاريخ، جغرافي . دهدنميا براي گفتگو پيرامون اين مباحث ژرفناك اختصاص دهيد زيرا اين كار موجب كنيد، بايد فرصت بسياري رمي

.گرددغناي حيات مي

44 

 

4هاي فصل پرسش كنيد مذهب حقيقي همانا پرستش خداوند باشد؟آيا فكر نمي :پرسشهرگاه ادراك . پيش از همه بگذاريد بفهميم چه اموري مذهب نيست؛ رويكرد درست اين است :پاسخ

اي مسئله همانند پاك كردن پنجره. شودچه اموري مذهب نيست، در آن صورت تصورمان دگرگون ميكنيم كه پس بگذاريد ببينيم آيا . توانيم از آن به بيرون بنگريمكنيم ميكثيف است كه وقتي شروع به تميز كردن آن مي

و » .در اين مورد فكر خواهم كرد« توانيم آنچه را مذهب نيست فهميده و ذهن خود را از آن بپيراييم؛ نگوييدميشايد شما بتوانيد چنين كاري بكنيد ولي بيشتر سالمندان گرفتار پندارهاي . بعد تنها با الفاظ بازي كنيد

.خواهند افكارشان آشفته گردداند و نميها آنچه را مذهب نيست در مقام مذهب پذيرفتهخويشتنند؛ آناند مذهب بايد چه ايد، بارها و بارها به شما گفتهد انديشيدهچه چيزي مذهب نيست؟ هرگز در اين مور

باشد؟ باور داشتن به خدا و جز آن، اما كسي به شما نگفته است كه چه چيزي مذهب نيست و اكنون من و شما .خواهيم به ياري يكديگر حقيقت امر را دريابيممي

ود، نپذيريد، اما طوري گوش فرا دهيد شدر گوش سپردن به من يا كس ديگر، صرفا آنچه را گفته ميهرگاه خود دريابيد كه چه مذهب نيست، در اين صورت توهمي شما را ناگزير از . كه حقيقت امر را دريابيد

براي دريافتن اين امر كه چه مذهب نيست بايد از زندگي روزمره آغاز . سازدباور داشتن و پيروي كردن نمي-ترين گام مهمتر رفتن بايد از نزديك آغاز كنيد و نزديكبراي پيش. برويد وجو پيشكنيد و سپس در اين پرس

درپي پوجا ببينيم چه چيزهايي مذهب نيست، آيا مراسم مذهب است، آيا خواندن و تكرار پي. ترين آن است مذهب است؟

بدانيد هرگاه. آموزش راستين آن است كه به ما بياموزد چگونه بينديشيم نه اينكه به چه بينديشيمراستي از ظرفيت كافي برخوردار باشيد، آنگاه يك آزادمرد خواهيد بود، انساني آزاد از چگونه بينديشيد و به

.توانيد دريابيد كه مذهب چيستها، پندارها و مراسم آييني و بنابراين ميدگملي كه به دستتان مراسم آييني آشكارا مذهب نيستند، زيرا در اجراي مراسم شما صرفا به تكرار فرمو

اي ببريد همانگونه كه ديگران از دود كشيدن و پردازيد، شايد از اجراي مراسم لذت ويژهسپرده شده است ميزنيد كه آگاهي برند؛ اما آيا اين مذهب است؟ در اجراي مراسم شما دست به كاري ميمشروب نوشيدن لذت مي

45 

 

كنيد و اگر ها پيروي ميكنند و بنابراين شما نيز از آنچنين ميپدر و پدربزرگتان . چنداني در پيرامون آن نداريد ولي اين مذهب نيست، جز اين است؟. كنندها سرزنشتان ميچنين نكنيد آن

پيكره شايد يك نماد . ي تخيالتش پرداخته شده استاي كه با دست آدمي و بر پايهمعبد چيست؟ پيكرهي در، خود در واژه. ماد و واژه خود حقيقت نيستن. و حقيقت نيست باشد ولي هنوز هم تنها تخيلي بيش نبودهاي كه قرار رويم؟ پرستش پيكرهما براي عبادت چه چيزي به معبد مي. نيست، هست؟ واژه خود حقيقت نيست

ها حقايق هستند؛ من چيزي را رويم، اينپس چرا به معبد مي. است نماد باشد، اما نماد نيز خود حقيقت نيسترود چه آن ها حقايق هستند، چرا از اين امر نگران باشيم كه چه كسي به معبد ميكنم؛ و چون اينكوم نميمح

اند بينيد كه سالمندان از نماد، مذهبي ساختهيا نجس، برهمن يا غير برهمن باشد؟ چه اهميتي دارد؟ ميفرد پاك يكديگر را سالخي كنند؛ اما خدا آنجا نيست، كه به خاطر آن حاضرند با يكديگر به نبرد و كشاكش برخيزند و

.پس پرستش نماد يا پيكره مذهب نيست. خداوند هيچگاه نماد نيستوجو را از نزديك آغاز ما پرس. شودتر مياما آيا باور داشتن مذهب است؟ در اينجا مسئله پيچيده

اي باور دارند و هندوان به ن به گونهآيا باور داشتن مذهب است؟ ترسايا. شويمتر ميبينو اكنون ژرف كرديمها خود را افرادي بسيار ي آناي و بوداييان به شكلي ديگر باور دارند و همهاي ديگر، پارسيان به گونهگونه

راستي مذهب است؟ ها بهها معابد، خدايان و نمادهاي خويش را دارند، آيا اينپندارند؛ هر يك از آنمذهبي ميها باور داشته باشيم؟ چگونه چنين باوري را به دست كه به راما، سيتا، ايشوارا و همانند آن آيا اين مذهب است

ي آنچه قرار است استادي آوريم؟ شما بدين روي باور داريد كه پدر و پدربزرگتان باور دارند؛ و يا با مطالعهميبيشتر ما تنها . گوييد كه درست استمي بزرگ چون شانكارا يا بودا آن را تقرير كرده باشد به آن معتقد شويد و

ها هاي آن را همانند ديگر كتاببه آنچه در كتاب مقدس گيتا گفته شده است معتقديم و ديگر درستي نوشته .كوشيم دريابيم كه حقيقت چيستآزماييم؛ نميبرنمي

آدميان را از باورها. ايم كه انجام مراسم، رفتن به معابد و باور داشتن هيچيك مذهب نيستديدههاي ها را از آدمياني با باورهاي ديگر و از ديگر فرقهترسايان باوري دارند كه آن. سازديكديگر جدا ميسازد، هندوان همواره انباشه از كينه و دشمني هستند زيرا بر اين باورند كه برهمن يا غير مسيحيت جدا مي

شود و بسيار روشن است كه ه، جدايي و نابودي ميپس باور داشتن موجب كين. برهمن، اين يا آن هستند .مذهب اين نيست

46 

 

راستي از انجام مراسم ايد كه بدين معنا كه بهي پنجره را پاك ساختهپس مذهب چيست؟ هرگاه شيشهكنيد، در اين صورت ذهنتان ايد و ديگر از رهبر يا گورويي پيروي نميايد، باورها را به كناري نهادهبازايستاده

،اههركيپ زا نهذ هك يماگنه. توانيد بيرون را به روشني ببينيدمانند پنجره پاكيزه و پيراسته شده است و ميه ،دينيبيم ار هچنآ هاگنآ ،دشاب هدش هتساريپ اهسرت يهمه و اهدرو ييوگزاب ،اههژاو ،اهدامن ،اهرواب ،مسارم يكاردا و گرتس يشنيب دنمزاين رما نيا ماجنا اما ؛ديمان ادخ ار نآ ناوتيم و دوب دهاوخ رادياپ و يدبا ،تقيقح هب ات هراومه ار نآ و دنزداپريم ستچي بهذم هكنيا يوجوسرپ هبتي اسربهه ك نيساك هاتنو تسا هناروبص يهمه و دننكيي مزاب ظافلا اب فاصر نارگيد .تسيچ نيتسار بهذم هك تفاي دنهاوخرد د،ننكمي يريگيپ رخآ تيمياه ينرااببنو ه ودنب رادنپ زج يزيچ فاصر يگمه ناشدبعام نگو ز انيشهاورد ،ناشياهرويز و اههياريپ .ابدست يد قيقتح بهد انتويكه م تسا دشاب هتساخ اپ هبي هايكيشين چنر اببرر دهن ذ هك ينامز اهنت .دردان

*** 

 :ت فارسي جيدو كريشنامورتيسايir.blogspot.com-http://krishnamurti

47 

 

ناخرسندي آفريننده - 5فصل ايد؟ اين كار را بيازماييد؛ در آرامش اي بسيار آرام و بدون هيچ حركتي نشستهآيا هيچگاه در گوشه

گذرد مشاهده اي بنشينيد و آنچه را در ذهنتان مياست در گوشه خميدگيراستين و در حاليكه پشتتان بدون -اي به عالقهع از آن نشويد كه ذهن از فكري به فكر ديگر و از عالقهسعي نكنيد به مهار آن بپردازيد و مان. كنيد

. پردازدي ديگر جهش كند، بلكه بدون هيچ حركتي هشيار و آگاه باشيد كه چه سان ذهنتان به جهش و پرش ميفتارهاي ي ركنيد، به نظارهي رود جريان آب را مشاهده ميبدون هيچ واكنشي در برابر آن، همانگونه كه از كرانه

توان ديد ولي جريان ي جانوران را ميها و مردهدر جريان آب چيزهاي بسياري چون ماهي، برگ. ذهن بنشينيداي اي به انديشهاي خرامان، از انديشهذهن همانند پروانه: آب همانند ذهنتان، پيوسته زنده و در پويش است

. پرد و همواره ناآرام استديگر ميي آن را دوست دهيد؟ شايد خوانندهخورد، چگونه بدان گوش فرا مياي به گوشتان ميهنگامي كه ترانه

هاي ترانه را دنبال كنيد ولي ي آن خوشتان بيايد و يا شايد معاني واژهداشته باشيد و يا شايد از سيماي خوانندهترانه و به فواصل سكوت ميان هايها و ميزانها هنگامي كه به نيوشيدن ترانه سرگرميد به نغمهي آنوراي همه

قراري و دهيد، بدون بياي گوش فرا ميكنيد، چنين نيست؟ بكوشيد همانگونه كه به ترانهها نيز توجه ميميزانچنين . گذرد نيز توجه كنيدايد، به آنچه در درون ذهنتان ميبي هيچگونه جنبشي در حاليكه به آرامي نشسته

هرگاه به خاطر تفريح و سرگرمي چنين كنيد در خواهيد يافت كه ذهنتان . ستپذير ابسيار جالب و دلكاري در اين حالت سانسوركننده، داور . گرايدخود به آرامش ميبدون هيچ كوشش و يا كنترلي از سوي شما، خودبه

فت كه خود و خودجوشانه آرام باشد، درخواهيد ياخودبه اي در كار نيست و هنگامي كه ذهنكنندهو يا سنجشدانيد؟ سرخوشي به معناي لبخند زندن، آيا معناي سرخوشي را مي. راستي چيستسرزندگي و سرخوشي به

گذرد، دانستن شوق زندگي، خنديدن و مستقيم و بدون ترس نگرستين شادي گرفتن از آنچه در پيرامونمان مي .ي ديگران استبه چهره

- ؟ آيا هرگز به سيماي، آموزگار، والدين، رؤسا و خدمتايدي كسي نگريستهراستي به چهرهآيا هرگز به

ترسيم كه مستقيما به سيماي ديگران چشم آيد؟ بيشتر ما ميايد كه چه پيش ميكاران چشم دوخته و دريافته- هيچكس نمي. ترسندها نيز ميآيد كه اين چنين به آنان بنگريم زيرا آنبدوزيم؛ و ديگران نيز خوششان نمي

48 

 

بختي، ايم و بدين وسيله آنچه را در درونمان از رنج، تيرهود را رو كند؛ ما همواره گارد گرفتهخواهد كه خ. سره به سيمايمان نگريسته و لبخند بزندتواند يكايم و كمتر كسي ميگذرد پنهان داشتهاشتياق و بيم و اميد مي

اي در دل نداشته باشيم زندگي خشك گر نغمهبينيم كه ابسيار مهم است كه لبخند زده و شادمان باشيم؛ زيرا مي .و تهي بوده و لطفي نخواهد داشت

شايد آدمي در جستجوي شادكامي و خرسندي از اين معبد به آن معبد، از اين همسر به آن همسر روي آورده و شايد معلم معنوي جديدي برگزيند؛ ولي اگر اين شوق دروني نباشد، زندگي معناي چنداني نخواهد

.اما يافتن اين شوق دروني چندان آسان نيست زيرا كه ناخشنودي بيشتر ما سطحي است. تداشدانيد كه ناخشنودي چه معنايي دارد؟ ادراك ناخشنودي بسيار دشوار است، زيرا بيشتر ما آيا مي

ور يعني منظ. سازيمناخشنوديمان را در جهت خاصي كاناليزه كرده و در نتيجه آن را خاموش و سركوب مياصلي ما تنها اين است كه پست و موفقيت ايمني با پرستيژ عالي و مزاياي بسيار به دست آوريم، موقعيتي كه

خواهد كه آموزگاران دلشان نمي. در خانه و مدرسه نيز همينطور است. كسي و چيزي آن را برهم نزندراستي ناراضي محض اينكه كسي بهكنند؛ زيرا به هاي كهنه را دنبال ميمزاحمشان شويد و بدين سبب شيوه

ولي تنها با ناخرسندي . وجو و كندوكار برخيزد، اين امر به ناگزير آنان را مشوش خواهد ساختباشد و به پرس .آيداست كه در ما حس ابتكار پديد مي

ته دانيد ابتكار به چه معنا است؟ ابتكار بدين معنا است كه شما بدون اينكه تشويق و برانگيخآيا ميالعاده باشد كه البته شايد بعدها بتوانيد الزم نيست كه اين كار بسيار عظيم و فوق. شويد، دست به كاري بزنيد

قدر كه خودجوشانه دهيد و همينقدر كه خودتان با ميل خود گياهي را پرورش ميچنين بكنيد ولي همين- زده و سنگي را از برابر رهگذران برمي و به مردي كه باري گران بر دوش دارد لبخند محبتمهربان هستيد

ها سر آغازي اين. ي ابتكار در درونتان استگر وجود جرقهنوازيد همه نمايانداريد و سر راهتان جانوري را ميخالقيت از . ها آغاز كنيدكوچك از ابتكارهاي بزرگي است كه در صورتي كه بدانيد خالقيت چيست، بايد از آن

.يرد و ابتكار تنها زماني پديد خواهد آمد كه عميقانه ناخشنود باشيمگابتكار سرچشمه ميور شده و در نتيجه از همه چيز، ي آن در درونتان شعلهاز نارضايتي نهراسيد بلكه تقويتش كنيد تا جرقه

ا را در ها شمجويي سنتي پول، قدرت و مقام ناخشنود باشيد تا اين ناخشنوديتان، از پياز كارتان، از خانوادهيابيد كه حفظ اين روح نارضايتي ولي هرچه بيشتر رشد كنيد درمي. اين موارد به انديشه و اكتشاف وادار سازد

49 

 

زيرا در آن هنگام كه بايد زندگي فرزندان خود را تأمين كرده و به مقتضيات شغلي . بسيار دشوار خواهد شدكه از عقيده ي مخالف شما ناراحت شده و با شما خود توجه نموده و بايد رعايت حق همسايگان و جامعه را

.ي فروزان ناخشنودي در وجودتان فرو خواهد مردنمايند، بكنيد و در نتيجه به زودي اين شعلهقطع رابطه ميرويد، ش داده، نزد معلم معنوي ميكنيد براي رهايي از آن به راديو گوهنگامي كه احساس نارضايتي مي

كنيد تا اين شعله آوريد و خالصه هر كاري ميشويد، به اعمال ناروا روي مياشگاهي ميكنيد، عضو بنيايش ميولي بدون داشتن اين آتش دروني خواهيد ديد كه حس ابتكار كه سرآغاز . را در وجود خود خفه سازيد

ني به براي يافتن آنچه درست است بايد عليه نظم فاسد كنو. خالقيت است هرگز در شما پديد نخواهد آمدطغيان برخيزيد، ولي هرچه والدينتان ثروتمندتر بوده و هرچه معلمتان بيشتر مايل به حفظ امنيت شغلي خود

.باشند كمتر تمايلي به اين دارند كه شما را به طغيان وادارندخودي خود اهميت خالقيت تنها در نقاشي كردن و شعر سرودن كه در جاي خود خوبند ولي به

زيرا اين چنين . تر است اين است كه نارضايتيتان كامل باشدآنچه مهم. شود، خالصه نميچنداني ندارندشود، به خالقيت تبديل خواهد شد؛ تر مينارضايتي كلي است كه سرآغاز ابتكار است و هنگامي كه ابتكار پخته

.القيت استبود حقيقت و خدا است زيرا همانا خدا اين حالت خو اين تنها راه راستين ادراك چهكنيد؟ دقت مي. بنابراين فرد بايد اين نارضايتي كامل را داشته باشد، منتها همراه با شوق و سرزندگي

فرد بايد كامال ناراضي باشد ولي نبايد شكوه و گاليه كند، بلكه اين حس ناخشنودي بايد همراه با سرزندگي، اند، زيرا همواره شكوه و گاليه دارند كه اين و يا آن هكنندبيشتر ناراضيان بسيار كسل. شور و شوق و عشق باشد

. خواهد شرايط مناسبي پديد آيد تا تغيير كنندامر درست نيست و يا آرزومند مقام بهتري هستند و يا دلشان مي .اندهايي كه اصال ناراضي نيستند در حقيقت از پيش مردهولي آن. ها بسيار سطحي استبينيم كه نارضايتي آنمي

شويد بتوانيد اين احساس ناخشنودي را تر ميهرگاه در جواني سر به طغيان برداريد و هرچه بزرگي نارضايتي اهميت شگرفي دلي و محبت فراوان در خود زنده نگهداريد، در اين صورت شعلهتوأم با شوق زنده

ت واداشته و چيزهاي نو پديد خواهد داشت زيرا كه موجب سازندگي خواهد شد و شما را به نوآفريني و خالقيدرستي آموزش يابيد نه آموزشي كه شما را ياري دهد تا خود بينديشيد و بدين منظور بايد به. خواهد آورد

تر تر و يا مكاني با سقفي رفيعنه فضايي همانند اطاق خواب بزرگ –اي را فرا روي شما بگشايد فضاي گسترده

50 

 

ن گسترده ساخته و آنچنان آن را رشد دهد كه ذهن در بند هيچگونه باوري بلكه فضايي كه آفاق ذهن را آنچنا – .و اسير هيچگونه تربيتي نباشد

51 

 

5هاي فصل پرسش توان بر اين مانع چيره گرديد؟چگونه مي. شودانديشي ميناخرسندي مانع روشن :پرسشگفتم گوش فرا داده باشيد؛ شما احتماال در فكر پرسش خود كنم به آنچه من ميمن فكر نمي :پاسخ

هاي ي شما به شيوهاين كاري است كه همه. ايد و در اين انديشه بوديد كه آن را چگونه مطرح سازيدبوده-گويم برايتان دلهاي بسيار است و اگر آنچه من مياز انديشهذهن هر كسي انباشته . دهيدگوناگون انجام مي

گر به آنچه گفته شده اگر پرسش. گذاريد زيرا ذهنتان درگير مسائل خويش استاشد، آن را كنار ميپسند نب-كرد، فكر نميراستي طبيعت نهاني ناخرسندي، سرزندگي و آفرينندگي را احساس ميكرد و هرگاه بهتوجه مي

.نمودكنم ديگر چنين پرسشي را مطرح ميانديشي چيست؟ اگر روشن. كند يا نهانديشي جلوگيري ميشناكنون ببينيم كه آيا ناخرسندي از رو

مند شويد، آيا قادر خواهيد بود كه به روشني بينديشيد؟ هرگاه ذهنتان هايتان بهرهخواستار آن باشيد كه از انديشهيار بينديشيد توانيد با روشني بستوانيد به روشني بينديشيد؟ يا تنها زماني مياي باشد، آيا ميمشتاق گرفتن نتيجه

اي نباشيد، و هيچ كوششي براي دست يافت به چيزي نكنيد؟كه در پي دست يافتن به هدف و نتيجهانديشيد اي هستيد و در مقام هندو، ترسا و يا كمونيست ميداوري و باور ويژهآيا هنگامي كه دچار پيش

انديشي دست خواهيد يافت كه ذهنتان اسير گمان شما تنها زماني به روشنانديشي هستيد؟ بيآيا قادر به روشنباوري نباشد، زماني روشني انديشه خواهيد يافت كه ذهنتان اسير باوري نباشد، زماني روشني انديشه خواهيد

راستي بدين معنا است كه ذهن ديگر به دنبال ها بهاي اينداوري در كار نباشد، همهداشت كه هيچگونه پيش .بنابراين از ترس آزاد استهيچگونه ايمني نبوده و

زماني كه با ناخرسندي به دنبال هدف هستيد . شودانديشي ميپس ناخرسندي از سويي مانع روشنروشني بينديشيد و يا برعكس در صورتي كه بخواهدي ناخرسندي را سركوب سازيد زيرا ذهنتان بهتوانيد نمي

در صلح و آرامش به سر برد، باز در اين صورت نيز خواهد به هر بهايي كه شدهاز آشفتگي متنفر است و مي-هايتان، از باورهايتان، از ترسداوريي امور ناخرسند باشيد، از پيشاما اگر از همه. انديشي ميسر نيستروشن

هايتان ناراضي باشد و در پي به دست آوردن هدفي نباشيد، در اين صورت همان ناخرسندي نيروهاي ذهنتان را

52 

 

سازد، نه تمركز بر موضوع و يا مسيري خاص، بلكه كل فرايند انديشدن بسيار ساده، مستقيم و متمركز مي .شودروشن مي

چه جوان باشيم چه پير، بيشتر ما به اين علت ناخرسنديم كه خواستار چيزي هستيم؛ دانش بيشتر كار و اما منظور من اين نوع . هي ما استخواناخرسنديمان به خاطر زياده. خواهيمماشين بهتر و حقوق زيادتري مي

در حاليكه اگر نارضايتي . شودانديشي مياين تمايل براي بيشتر خواستن است كه مانع روشن. ناخرسندي نيستخواهيم؛ اگر از كارمان، پول ساختمان، مقام و اي نباشد، بلكه ندانيم كه چه ميي ويژهما ناشي از خواسته

. كنم كه اين ناخرسندي ما را به روشنايي رهمون گرداند، در اين صورت فكر ميطلبيمان، ناخرسند باشيمقدرتوجو بزنيم، بررسي و روي نكنيم، بلكه دست به پرسهنگامي كه امري را بدون دليل نپذيريم و از آن دنباله

.اهيم شدمند خوكاوي كنيم به بينشي دست خواهيم يافت كه به ياري آن از سرزندگي و آفرينندگي بهرهژرف توان به دستش آورد؟خودشناسي چيست و چگونه مي :پرسشگر احترامي به پرسشكنيد؟ قصد من بيآيا ذهنيتي را كه فراسوي اين پرسش است مشاهده مي :پاسخ

توانم به دست آورم؟ در اين مورد چگونه و به چه بهايي مي«پرسد، نيست، اما بگذاريد به ذهنيت كسي كه مي» توانم به خودشناسي دست يابم؟هايي ميم، يا چه فداكاري، با چه انضباط و يا با انجام چه مراقبهچه بايد بكن

- افراد به» .بايد براي به دست آوردن آن، اينچنين كنم«گويد حال ماشيني است كه مياين ذهن ميان. بنگريم

توان آن را با نمي. نخواهد شداما خودشناسي به اين طريق حاصل . كننداصطالح مذهبي بدين شيوه عمل ميشود كه رفتارهاي ديگران را چه از خودشناسي تنها هنگامي ميسر مي. كوشش و ممارست به دست آورد

ي سخن گفتنشان، ايراد گرفتن يا تملقشان از ديگران و همچنين واكنش حركاتشان، طرز لباس پوشيدنشان، شيوهشود كه به هر آنچه در شما و ودشناسي هنگامي ميسر ميخودتان نسبت به اين رفتارها مشاهده كنيد؛ خ

.نگريد، خويشتن را مشاهده كنيدي خود را در آيينه ميگذرد، دقت كنيد و همانگونه كه چهرهپيرامونتان ميبينيد، چنين نيست؟ شايد آرزومند آن نگريد، خويشتن را آنچنان كه هستيد ميهنگامي كه خود را در آيينه مي

تان كمي زيباتر باشد؛ اما واقعيت در سر و وضعتان بهتر باشد، موي بيشتري بر سر داشته باشيد و چهره باشيد كهچقدر زيبا «توانيد آن را كنار زده و بگوييد آينه منعكس است و به روشني در آن بازتاب شده است و شما نمي

».هستم

53 

 

ي خودشناسي نظاره كنيد، خويشتن را در آينهنگريد، ي معمولي ميحال اگر بتوانيد همانگونه كه به آينه. كرانه استاين همانند ورود به دريايي بدون ژرفا و بي. در اين صورت پاياني براي خودشناسي نخواهد بود

من به خودشناسي دست «بيشتر ما خواستار آنيم كه به ژرفايش دست يابيم و آرزومنديم كه بتوانيم بگوييم اگر بتوانيد خود را بدون محكوم و يا مقايسه كردن بنگريد . حقيقت هيچگاه اينچنين نيست ؛ اما»ام و دلشادميافته

و مشتاق و زيباتر و يا پارساتر شدن نباشيد؛ هرگاه بتوانيد تنها آنچه را هستيد مشاهده و به همراه آن حركت در اين صورت ديگر پاياني . نهاد تر از آن گامتوان به فراسويي بسيار گستردهكنيد؛ آنگاه درخواهيد يافت كه مي

.براي اين سفر نخواهد بود و رمز و راز و زيبايي خودشناسي در آن نهفته است روح چيست؟ :پرسشرا ابداع » روح«ي ي جمعي آدميان بسيار است، واژهفرهنگ و تمدن ما كه همانا تمايل و اراده :پاسخ

ها نيست؟ ي جمعي آندستاورد آدميان بسيار، تمايل و ارادهآيا اين فرهنگ . به فرهنگ هندو بنگريد. كرده استگويد كه بايد چيزي بيشتر از اين ي جمعي در اين مورد ميي جمعي است، و ارادههر فرهنگي دستاورد اراده

تر، فناناپذير و تر، گستردهشود وجود داشته باشد، وجودي كه بسيار عظيمكالبد خاكي كه دچار مرگ و فساد مياند كه خويشتن در گاهگاهي افرادي چند بوده. ي روح مطرح شده استداني است؛ و بدين صورت اين ايدهجاو

اند، حالتي كه در آن نشاني از مرگ نيست و ي شگرف جاودانگي چيزهايي را كشف كردهپيرامون اين پديدهو چون اينان » .قت استآري اين درست است، اين حقي«اند كه حال بيان كردههاي مياني ذهنسپس همه

.اندچسبيده» روح«ي آرزومند فناناپذيري هستند به واژهخواهيد بدانيد كه آيا وجود جز اين هستي مادي هست يا نه، چنين نيست؟ اين دور ضمنا شما مي

حسادت، ي جدي نداريد، ستيزه و نزاع با ديگران، اي كه بدان عالقهي رفتن به سر كار و انجام پيشهكنندهخستهآور است كه به اين دار شدن، بدگويي پشت سر همسايگان، بازي با الفاظ بيهوده، آنچنان كشنده و ماللبچه

ي تر و ماندگارتر از آنچه با آن روبرو هستيد وجود ندارد؟ همين واژهاي ژرفشويد كه آيا پديدهانديشه فرو مي-بينيد كه هيچگاه خودتان بهكند، چنين نيست؟ اما ميالقا ميي حالتي فناناپذير و ابدي را در شما روح، انديشه

هاي مسيح، شانكارا و گفته«گوييد كه شما نمي. راستي در پي آن نيستيد كه دريابيد آيا چنين حالتي هست يا نهه كند، بسنده نيست؛ من خود دريابم كيا ديگران ربطي به من ندارد و آنچه را كه سنن و تمدن به نم القا مي

كند به پا ي جمعي تلقين ميشما در برابر هر آنچه تمدن و اراده» .حالتي بيرون از چهارچوب زمان هست يا نه

54 

 

گذاريد، و شما بر اين انديشه نامي مي» .آري روح هست«گوييد خيزيد؛ بلكه بر عكسي آن را پذيرفته و مينميهاي متضاد به جدايي از يكديگر شده و بر سر آرمانخوانند و در نتيجه شم دچار ديگران آن را به اسم ديگر مي

.پردازيددشمني با يكديگر ميراستي خواستار دريافتن اين امر است كه آيا حالتي بيرون از چهارچوب زمان هست يا نه، انساني كه به

ي آموزش است هاين نقش عمد. ي جمعي آزاد بوده و يكتا بماندبايد از تمدن آزاد باشد؛ يعني وي بايد از ارادهي فردي يا جمعي نباشيد و بنابراين توانايي آن را داشته كه به شما بياموزد چگونه يكتا بمانيد كه اسير اراده

شايد من يا ديگري به شما بگويد كه حالتي ابدي . به هيج كس وابسته نباشيد. باشيد كه حقيقت خود را دريابيد امش هب هك دهاوخيمن ناتلد و ديتسه اذغ دنمزاين ديشاب هنسرگ رگا ؟دراد يشزرا هچ امش ياربوجود دارد ولي

حالطصاهب نيا .تسا يدوبان و داسف لاح رد ناتنوماريپ رد زيچ همه هك دينيبب ديناوتيم .دنناروخب ار يظافلا لاح رد هديسوپن تمد نيا ؛تشاد هگن و درك ظفح يعمج يهدارا كمك هب ناوتيمن رگيد ار ينونك ندمت يهكيراب زا اهنت شلاچ نيار اببر رد امش رگا و ،دناوخيم ارف شلاچ هبم ه دب دما ر ماش گيزند .ستا يشاپورف امش .ردداي نزشاران ختاسو پ دروخرب رگيد، يدگربن نآ هب شريذپ يهديد اب ينعي ،دييوگب خساپ تاداع دودح ،تسينبيش وم ك يشوز پي اانن نشر آد هكي التح ه،يا نارد د دجوو دياب تلاحا آيه ك ديبايردد نيواتيم دوخ و فاشتكا هب دوخ و مريذپيمنيش ماآزون دب ار ياهتفگ نم« دييوگب ديناوتيم هك استت ورن صر ايد سپس .دتييسن ساره رد دينامب اتكي كهاين زكه ا تسا اعنن مداين با »مزادرپيم نآ يوجوسرپ

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيcom.blogspot.ir-krishnamurti://http

55 

 

كليت حيات - 6فصل پنداريم كه به ياري اين جزء خواهيم بيشتر ما تنها به جزء كوچكي از زندگي چنگ افكنده و مي

-اميدواريم بدون ترك اطاق، درازا و پهناي رودخانه را فهميده و غناي كرانه. توانست به اكتشاف كل بپردازيم

- كنيم و ميبريم و روي بوم كوچكي نقاشي ميسر ميما در اطاق كوچكي به . هاي زمردين آن را ادراك كنيم

. ايم؛ ولي چنين نيستايم و يا اينكه اهميت مرگ را فهميدهپنداريم كه با دستان خود زندگي را فراچنگ آوردهاي براي ادراك زندگي بايد به بيرون گام نهيم و بيرون رفتن بس دشوار است، ترك كردن اطاقي كه تنها دريچه

اي، همانگونه كه هست، بدون هيچگونه داوري، بدون محكوم ون دارد؛ و مشاهده كردن هر پديدهريز به بير .كردن و بدون دوست داشتن و يا دوست نداشتن، چندان آسان نيست

اميدواريم به ياري يك پره چرخ، قادر . پنداريم كه به ياري جزء، كل را خواهيم فهميدبسياري از ما ميهاي بسيار و م؛ ولي چرخ از يك پره ساخته نشده، شده؟ براي ساختن هر چرخي به پرهبه ادراك آن چرخ شويهرگاه . ي آن را بررسي كنيمي چرخ نيازمنديم و براي فهميدن چرخ الزم است كه همههمچنين به توپي و لبه

.ي را بفهميمي باال كليت فرايند زندگراستي به ادراك زندگي بپردازيم، بايد همانند شيوهبخواهيم بهي اين مسائل را بفهميد، زيرا آموزش بايد ياريتان دهد تا كل زندگي را ادراك كنيد نه اميدوارم همه

-ي معمول زندگي را با ازدواجتان، فرزندانتان، بيمهاينكه شما را آماده كند تا صرفا شغلي به دست آوريد و شيوه

آوردن نوع درست آموزش نيازمند هوشمندي و بصيرت فراوان اما پديد. تان و با خدايان حقيرتان ادامه دهيداي آموزش يابد تا كل فرايند زندگي را ادراك كند، است و بدين روي بسيار مهم است كه خود آموزگار، به گونه

.هاي كهنه يا نو آموزش دهد و بسي فرمولنه اينكه شما را بر پايهگويند، بلكه ها، نه رازي كه مردم از آن سخن ميكتاب آوري است اما نه رازي درونزندگي راز شگفت

اي بسيار جدي است كه شما ؛ بدين روي اين مسئلهخود، به اكتشاف آن بپردازدبايد رازي است كه هر كس .ها را ادراك كرده و به فراسوي آن و به كل راه يابيدها، اجزاء و پارهخرده

ايد، رشد فكر ماندهخو و كوتهنكنيد؛ در حاليكه باطنا زشتهرگاه در نوجواني فهميدن زندگي را ادراك بها فخر بفروشيد، در هاي گرانخواهيد كرد و هر چند هم كه در جهان بيروني توانگر باشيد و سوار بر ماشين

بدين روي بسيار مهم است كه اطاق حقير خود را رها ساخته و كل . درون خود ابله و كودن و تهي خواهيد ماند

56 

 

نه عشق جسماني يا روحاني . ولي تا عاشق نباشيد قادر به اين كار نخواهيد بود. ي هستي را ادراك كنيدنهپه-ي اينو برتر از همه. ها، آموزگاران و والدين خود بودني پرندگان، درختان، گلباختهبلكه تنها عشق؛ يعني دل

.ها بايد به انسانيت عشق بورزيدباخته بودن يعني چه؟ و اگر ت كه خود شما نفهميد كه عشق ورزيدن و دلآيا اين تراژدي بزرگي نيس

تر شويد، همين اكنون معناي دوست داشتن را نفهميد، ديگر هيچگاه آن را نخواهيد فهميد، زيرا هرچه بزرگاي همانند تملك خواهد شد و تبديل به شود، به صورت بسيار زشتي درآمده و پديدهآنچه عشق خوانده مي

اما اگر از همين اكنون نهفتن گوهر عشق را در دلتان آغاز . شوداي كاال خواهد شد كه خريد و فروش مينهگونوازيد دوست داشته باشيد، آنگاه ايد عشق بورزيد و جانور ولگردي را كه ميكنيد، هرگاه به درختي كه كاشته

خواهيد ماند، بلكه آن را رها ساخته و هاي خرد آن نتر شويد، اسير اطاقك كوچك خود و روزنههرچه بزرگ .ي زندگي خواهيد بودعاشق تمامي پهنه

اش به شكوه و گاليه برخيزيم و در اي واقعي است؛ امري عاطفي و چيزي كه دربارهعشق پديدهاحساسات نبوده و اين امري بسيار جدي و در عشق اصال جايي براي . پيرامونش دچار احساسات شويم، نيست

والدين و آموزگارانتان شايد معناي عشق را . ت كه بايد عشق را هنوز كه جوانيد ادراك كرده و بشناسيدمهم اسخود در بهاي كه خوداند، جامعهها جهان آشفته و زشتي را پديد آوردهدانند و هم بدين روي است كه آننمي

ها، مكتب. برده در جنگ به سر ميدرون و بيرون خويشتن دچار ستيز و نبرد است و با ديگر جوامع پيوست. هاي گروندگانشان به هيچ روي نشاني از عشق نيستها همه يكسره نادرستند زيرا كه در دلها و آرمانفلسفه

نگرند كه شايد اي ريز به بيرون ميها تنها از وراي روزنهتوانند به ادراك جزيي ناچيز بپردازند، آنها تنها ميآنبدون . گيردي زندگي را در بر نميپسندي به نظرشان برسد ولي آن تمامي پهنهاز آنجا دورنماهاي گسترده و دل

روزي و بنابراين همواره دچار سيه. تاين احساس ژرفناك عشق، هيچگاه توانايي ادراك كل را نخواهد داش-هاي مياندرماندگي و بيچارگي بوده و دستاوردتان در پايان زندگي چيزي جز مشتي خاكستر و انبوهي از واژه

.تهي نخواهد بود

57 

 

6هاي فصل پرسش چرا خواستار آنيم كه مشهور شويم؟ :پرسشتوانم توضيح دهم ولي آيا سرانجام خود يكنيد خواستار مشهور شدن هستيد؟ من مچرا فكر مي :پاسخخواهيد مشهور شويد زيرا هر كسي كه در اين تان براي مشهور شدن باز خواهيد ايستاد؟ شما ميشما از خواسته

اجتماع پيرامون شما است آرزوي مشهور و سرشناس شدن را دارد ودر نتيجه خود شما نيز چنين آرزويي گاران، معلمان معنوي و راهبان همگي خواستار سرشناس و مشهور شدن پدر و مادر، آموز. خواهيد داشت

.پروريدها چنين آرزويي را در سر ميدر نتيجه شما نيز با پيروي از آن هستند،؟ پيش از همه مشهور شدن سودمند خواهند مشهور شوندچرا مردم مي. بگذاريد با يكديگر بينديشيم

كنيد و چنين بخش است، چنين نيست؟ اگر در سرتاسر گيتي پرآوازه شويد، احساس اهميت بسيار ميولذتي گيتي مشهور و پرآوازه گرديد و همه از شما شما خواستار آنيد كه در سرتاسر پهنه. پنداريد كه فناناپذيريدمي

در درونتان نشاني از غناي دروني نيست در نتيجه . تهي هستيدچ و ميانسخن بگويند، زيرا در درون خود پوخواستار آنيد كه آن را با پرآوازه شدن در جهان بروني جبران كنيد، اما اگر از غناي دروني برخوردار باشيد

.برايتان اهميتي ندارد كه سرشناس باشيد يا نهشدن است زيرا نيازمند دقت پرآوازه و هريظاغناي برخوردار بودن از غناي دروني بسيار دشوارتر از

- بهره گيريد، پرآوازه مي هرگاه اندك ذوقي داشته باشيد و بدانيد كه چگونه از آن. بيشتر و توجه بسيار است

براي برخوردار شدن از غناي دروني، ذهن بايد . شويد؛ اما رسيدن به غناي دروني با اين شيوه شدني نيستغناي دروني به معناي يكتا ماندن است، اما . مشهور شدن را كه اهميتي ندارد فهميده و كنار بگذارداموري مانند

هاي ديگران وابسته ها و تملقكسي كه خواستار پرآوازه شدن است از يكتا ماندن هراس دارد زيرا به تعريف .است

ها سخنان من نيست، بلكه ناي«: ايدشما در زمان جواني خود كتاب نگاشتيد كه در آن گفته :پرسشورزيد كه ما خود بينديشيم؟ ضمنا اين حال چه شده كه اكنون بر اين نكته اصرار مي» .سخنان استاد من است

استاد كه بود؟

58 

 

- بهاي پايبند بودن به ايده! اي نباشيماست كه پايبند ايده يكي از دشوارترين امور در زندگي آن :پاسخ

كوشيد ي عدم خشونت باور داشته باشيد آنگاه مياگر مثال شما به انديشه. شوداصطالح ثبات انديشه خوانده ميگوييد كه خودمان بينديشيم و اين گفته با شما به ما مي«: گويدگر ميحال پرسش. قدم باشيدنسبت به آن ثابت

»بات عقيده نداريد؟آنچه در زمان كودكي خود گفته بوديد متضاد است، چرا ثثبات عقيده به معناي برخوردار بودن از . ي مهمي استراستي نكتهثبات عقيده چه معنايي دارد؟ اين به

كند و اين بدان معنا است كه نبايد اعمال و افكار ي تفكري را دنبال ميذهني است كه به طور ثابتي الگوي ويژهكوشيم دريابيم ما مي. يم و فردا از فكر متضاد آن برخوردار شويممتضادي داشته باشيم، امروز فكري داشته باش

ام كه اين چنين باشم و همواره در اكنون با خود پيمان بسته«گويد اي كه ميانديشه. كه ثبات عقيده چيستت، ها استرين ذهنشود، اماچنين ذهني ابلهي باثبات خوانده ميانديشه» .سراسر زندگيم همان هم باقي بمانم

اين همانند كسي است كه ديواري پيرامون . كنداي رسيده است و بر اساس آن نتيجه زندگي ميزيرا به نتيجه .گذارد زندگي به همان صورت سپري گرددساخته و ميخويشتن

كنم ام، اما فكر نمياي است؛ شايد من مسئله را بيش از حد ساده پنداشتهي بسيار پيچيدهاين مسئلهماشيني شده و سرزندگي، درخشش و زيبايي پويش آزاد را ،اي صرفا ثابت بماندهنگامي كه انديشه. چنين باشد .ش استاين بخشي از پاسخ پرس. كنداي درون الگو عمل ميچنين انديشه .دهداز دست مي

بينيد مي. راستي اين چنين استبه. دانيدشما پيامدهاي آن را نمي. بخش ديگر آن است كه استاد كيستگويند كه استادم براي نوشتن گفته شده است من در زمان كودكي كتابي نگاشتم و ايشان به نقل قول از آن مي

اي مانند انجمن تئوسوفي هستند كه بر اين باورند كه ههاي ويژشايان ذكر است كه گروه. آن كمكم كرده است-كنند؛ و ايشان ميبرند كه جهانيان را ياري و راهنمايي ميهاي دوردست هيماليا به سر مياستاداني در بخش

.شوداين مطلب را با دقت گوش كنيد زيرا به شما نيز مربوط مي. خواهند بدانند كه اين استادان كه هستندراستي اهميت دارد خود زندگي است يلي مهم است كه استاد يا معلم معنوي كيست؟ آنچه بهآيا اين خ

نه استاد يا معلم معنوي نه رهبر يا آموزگاري كه زندگي را برايتان تفسير كند، اين شماييد كه بايد زندگي را تاريد تا معناي مرگ، تولد، روز هستيد؛ اين شماييد كه خواسبريد و تيرهادراك كنيد؛ اين شماييد كه رنج مي

توانند اين ديگران مي. ها را برايتان روشن سازدتواند معناي آنمراقبه و اندوه را بدانيد و هيچكس ديگر نمي .امور را برايتان توضيح دهند، اما اين توضيحات شايد يكسره اشتباه و نادرست باشد

59 

 

دهد كه خود به ياري خويشتن رصت اين را ميبنابراين خوب است كه شكاك باشيد زيرا به شما فآنچه مهم است آن است كه خود فروغي فرا راه خويشتن . دريابيد كه آيا اصال نيازي به معلم معنوي داريد يا نه

ا تنها هنگامي كه از اكتشاف، دريافت و ادراك كل فرآيند حيات بازايستاده باشيد است كه نياز به استاد ر. باشيدراستي زنده نيستيد و استادتان كنيد و چنين استادي ارزش چنداني ندارد، زيرا در اين صورت شما بهاحساس مي

.نيز مرده است چرا آدمي مغرور است؟ :پرسش

اگر خط خوشي داشته باشيد يا در بازي و ورزش برنده شويد و يا در امتحانات موفق شويد آيا :پاسخ ايد كه سپس آن را به دوستي نشان دهيد؟ اگر يا نقاشي كردهايد و باليد؟ آيا هيچگاه شعري سرودهبه خود نمي

كنيد؟ هنگامي كه اش احساس خرسندي نميانگيز است آيا از گفتهدوستتان بگويد كه شعرتان زيبا و نقاشيتان دلپذير كنيد و اين احساس خوب و دلگيرد، احساس لذت ميكنيد كه مورد تحسين ديگران قرار ميكاري مي-كنيد و يا اطاقي را تميز و پاكيزه ميپردازيد، نقاشي ميهنگامي كه باز بار ديگر به سرودن شعر مي است؛ اما

ديگر دهد؟ انتظار داريد كسي از راه برسد و بگويد چه پسر خوبي هستيد و اگر كسي نيايد، سازيد چه روي ميبينيد كه به لذتي كه تحسين پس مي. دهيدانجام نقاشي، سرايش شعر و تميز كردن اطاق نشان نمي اشتياقي به

تر دهد؟ هرچه مسنمي آنگاه چه روي. مسئله به همين سادگي است. ايدانگيزد وابسته شدهديگران در شما برميمن «شما شايد بگوييد . گيرد قرار دهيد مورد تحسين افراد بيشتريخواهد هرآنچه انجام ميشويد دلتان ميمي

كنيد كه به شهرت كنم، اما اين كار را واقعا براي آن مياين كار را به خاطر استادم، كشورم، بشريت و خدا ميدهيد، انجام گيرد؛ و هنگامي كه كاري را بدين شيوه انجام ميدست يابيد؛ و غرور از اين شهرت سرچشمه مي

.ايد يا نههايم را فهميدهدانم آيا اين گفتهنمي. ددادنش ارزش چنداني نداربراي فهميدن امري مانند غرور شما بايد قادر باشيد مستقيما بينديشيد؛ بايد ببينيد كه غرور چگونه آغاز

اين بدان معنا است كه چنان مشتاقانه به اين امر . آورد، بياييد كليت آن را ببينيداي پديد ميشود و چه فاجعهميهنگامي كه به ورزشي . ايستدكند و در نيمه راه باز نميگيري ميمنديد كه ذهنتان مسئله را تا با آخر پيعالقه

را متوقف كرده و به كنيد نه اينكه به ناگهان در نيمه راه بازيواقعا عالقه داشته باشيد آن را تا به آخر دنبال مي-ي آموزش است كه براي پرسي تفكر عادت ندارد، و اين بخشي از وظيفهاما ذهنتان به اين شيوه. خانه برويد

.وجو پيرامون كل زندگي ياريتان دهد نه اينكه تنها به آموزش چند مبحث درسي بسنده كند

60 

 

ي عمر گويند كه چه چيزي زيبا و چه چيزي زشت است، در نتيجه ما همهبه ما كودكان مي :سشپرچگونه بايد فهميد كه زيبايي حقيقي چيست و » .زيباستاين زشت و آن «كنيم كه هايشان را بازگو ميگفته

زشتي كدام است؟حال ببينيم . داندگوييد كه گنبد خاصي زيبا است ولي ديگري آن را زشت ميفرض كنيم شما مي :پاسخ

تان بر سر اختالف عقيده پيرامون زيبايي و يا زشتي گنبد مهم است يا حساس بودن مجادله: چه چيزي مهم استه زشتي و هم به زيبايي اهميت دارد؟ در زندگي كثافت، آلودگي، تباهي، اشك و اندوه هست، همانگونه كه هم ب

گمان اهميت دارد آنچه بي. از سوي ديگر خوشي، خنده و زيبايي يك گل در نور خورشيد نيز وجود داردي ا است و در عقيدهحساس بودن به هر چيزي است نه اينكه تصميم بگيريم چه چيز زشت و چه چيزي زيب

چه » كنمها را رد ميي زشتيدهم و همهمن زيبايي را در درونم پرورش مي«اگر بگوييم . خود استوار بمانيماين كار همانند آن است كه . شود حساسيت خود را از دست بدهمدهد؟ پرورش زيبايي موجب ميروي مي

پس همانگونه . توجهي به ورزيدگي دست چپش نكندفردي با تمرين دست راستش را ورزيده سازد در حاليكه ها، پويش آب روان و همانگونه كه جنبش برگ.ها نيز دقت نماييمكنيم بايد به زشتيها توجه ميكه به زيبايي

دستي كه بار سنگيني بر پشت دارد نيز بايد به گداي خيابان و زن تنگدهيم زيبايي غروب را مد نظر قرار ميها الزم است و تنها زماني كه از حساسيت به هر چيزي ي اينهمه. ي كمك به وي باشيمم و آمادهتوجه كني

.توانيد شروع به كار و كمك به ديگران كنيد و به رد يا محكوم كردن بسنده ننماييدبرخوردار باشيد است كه مي بخشيد، ولي نگفتيد استادتان كه بوده است؟مي :پرسش. خيلي مهم است؟ كتابي را كه از آن سخن به ميان آمد بسوزانيد، آن را به دور افكنيد آيا اين امر :پاسخ

مشاهده . شويددهيد، از ارزش كل هستي غافل مياهميت ميافتاده پا هنگامي كه شما به امري اين چنين پيشدستي كه تابلوي زيبايي را هخواهيم بدانيم استاد، يا فرد دانشمند كيست؟ نقاش چيركنيد كه ما همواره ميمي

ي كنندهخواهيم دريابيم كه موضوع تابلو صرف نظر از ترسيماما هرگز از خودمان نمي. كشيده است چه نام دارداين خودخواهي و تكرار صرف يك . دانيم كه نام شاعرش را بدانيمري را زيبا ميتنها زماني شع. چيست آن

اگر بفهميد كه تصويري . شودعقيده است و اين امر باعث نابودي ادراك درونيتان از حقيقت هر موضوعي ميآن را كشيده باشد؟ اگر راستي اهميتي دارد كه چه كسي بسيار زيبا است و از آن احساس رضايت كنيد، آيا به

61 

 

تنها هدفتان فهميدن موضوع و حقيقت نهفته در تابلو باشد، در اين صورت خود تابلو اهميت خود را به شما .نماياندمي

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيcom.blogspot.ir-krishnamurti://http

 

62 

 

طلبيجاه - 7فصل - گوي ما در اين باره بود كه عاشق بودن و دوست داشتن تا چه اندازه مهم است و ديديدم كه نميگفت

هاي ما براي نظم كامل اجتماعي توان آن را خريد و يا به دستش آورد؛ اما در عين حال بدون وجود عشق طرحمعنا خواهد بود و به نظر من بسيار مهم است كه مادام بي بندي نباشد، اصالكشي و گروهكه در آن نشاني از بهره

.كه جوان هستيم به ادراك اين امر بپردازيميابيم كه اجتماع بشري در حال تضادي دايمي به سر كند، درميهر كجا كه برويم، محلش فرقي نمي

بر، ندار و ديگر افراد فرمان بخت و از سويدر هر اجتماعي هماره از يك سو افراد زورمند، دارا و نيك. بردميپردازد و هر كسي خواهان پست چشمي ميآميزانه با ديگران به همكش وجود دارند؛ و هر انساني رشكزحمت

به اين موقعيت جهان كنوني ما است و بنابراين . باشدباالتر، حقوق و قدرت بيشتر و اعتبار و آبروي برتر مي .ره در درون و بيرون خويش درگير ستيزه استدليل همين مسائل است كه آدمي هموا

ي يك رستاخيز كلي در نظم كنوني اجتماعي هستيم، نخستين چيزي راستي شيفتهحال اگر من و تو به. بيشتر ما به راهي در پي به دست آوردن قدرت هستيم. طلبي استي قدرتكه بايد دريابيم، فهميدن اني غريزه

دار شويم؛ يا دم باشيم و نامرت خواهيم توانست مسافرت كنيم، با افراد مهم همبينيم كه از راه ثروت و قدميها و ي خوشيتوان همهپنداريم كه ميما مي. پرورانيماينكه روياي پديد آوردن اجتماع كامل را در سر مي

و يا هر گونه گرد قدرت، قدرت براي خودمان، كشورمان ها را از راه ثروت به دست آورد؛ ولي همين پيخوبيانجامد و بنابراين برخورد و و ناخواه به پديد آمدن مخالف مي سوز است زيرا خواهايدئولوژي اهريمني و هستي

.ستيزه همواره وجود خواهد داشتكنيد، آموزش ياريتان كند كه تصور كاملي از پديد آوردن جهاني بنابراين الزم است همچنانكه رشد مي

جهاني كه در آن با همسايگان و يا هر . ن نشاني از تضاد چه دروني و چه بروني، نيستداشته باشيد كه در آباشد در وجودتان طلبي كه همانا ميل به قدرت و مقام ميگروه ديگري در كشاكش نباشيد، زيرا كه كشش جاهضاد نباشد؟ اي پديد آوريم كه در آن نشاني از ستيزه و تبه كلي موقوف شده است؟ آيا شدني است جامعه

طلبي باشد، هر يك از ما در پي آنيم كه از ي جاهجامعه روابط ميان من و تو است؛ هرگاه روابطمان بر پايهتوان ديگران نيرومندتر شويم، بنابراين روشن است كه پيوسته در برخورد و ستيزه خواهيم بود، پس ببينيم آيا مي

 

63 

 

-اي تربيت شويم كه با ديگران به همست كه همگي ما به گونهاين علت ستيزه را از ميان برداشت؟ آيا شدني ا

-يا به عبارت ديگر به هيچ رو جاه –چشمي برنخيزيم، خود را با ديگري نسنجيم، اين و يا آن مقام را نخواهيم

طلب نباشيم؟زيد و پردارويد، هنگامي كه به خواندن روزنامه ميهنگامي كه با پدر و ماد خود به بيرون از مدرسه مي

همچنين . خواهند جهان را دگرگون سازندايد كه تقريبا همه مينشينيد، البد توجه كردهيا با مردم به گفتگو ميها، بر سر دارايي، نژاد، طبقه و مذهب همواره با ايد كه همين مردم بر سر اين و آن، بر سر آرمانتوجه كرده

طلب بوده و در ساالران همه جاهگانتان، وزيران و ديوانپدر و مادر و همساي. يكديگر در ستيزه و كشاكشندگمان تنها بي. باشند و در نتيجه همواره با ديگران در جنگ و ستيزندكشمكش به دست آوردن مقام بهتر مي

آميزي كه در آن همه بتوانيم شادمانه و با آفرينندگي زندگي كنيم، پديد خواهم آمد كه هر زماني جامعه صلح .چشمي و رقابتي از ميان برخيزدگونه هم

حال ببينيم چگونه چنان چيزي امكان دارد؟ آيا مقررات و قوانين و يا تربيت ذهني كه قرار است اي تربيتتان طلبي بركنار باشند؟ شايد بتوان گفت به گونهتوانند از روح جاهطلبيتان شوند، خود ميجلوگير جاه

از لحاظ اجتماعي اين حس رقابت با ديگران در شما موقوف شود ولي طلب نباشيد و شايدكرد كه ظاهرا جاهسره طلبي هنوز وجود دارد، چنين نيست؟ آيا ممكن است كه بتوانيم يكهنوز در ژرفاي درونتان اين حس جاه

طلبي كه موجب اين همه بيچارگي و بدبختي در ميان آدميان شده، بپيراييم؟ وجود خود را از اين حس جاهبوديد، زيرا هيچكس چنين مطالبي را با شما در ميان نگذاشته ال شما پيش از اين در اين باره نينديشيدهاحتما

وجو خواهيد در اين مورد به پرسبود، ولي اكنون كسي در اين باره با شما به گفتگو نشسته است؛ آيا نميو آفريننده زيستن در اين جهاني شدني است زيد و ببينيد كه آيا پربار زيستن، كامل زيستن، شادمانه زيستنبرخي

سان زندگي كنيد تا زيستن شما ديگران را نابود نسازد و يا بر سرنوشت خواهد بدانيد كه چهيا نه؛ آيا دلتان نمي ديگران سايه نيفكند؟

بينيد كه در نظر ما چنين چيزي تنها خوش آبادي رويايي است كه هرگز به واقعيت نخواهد پيوست ميآيا من و شما كه آدميان معمولي و . گويم كه جز ياوه و چرند نيستآباد سخن نميگمان من از خوشي بيول

هاي طلبي كه خود را از راهسر بريم و بدون كشش جاهتوانيم زندگي را با آفرينندگي بهاي بيش نيستيم ميسادهكنيد زندگي كنيم؟ هرگاه عاشق كاري كه ميسازد، در اين جهان گوناگون چون ميل به قدرت و مقام نمودار مي

 

64 

 

خود فراهم خواهد شد ولي اگر مثال صرفا به خاطر تأمين معاش و يا انتظار خواهيد خودبهباشيد، آنچه را مياي ديگر از اجبار است و اجبار به هر شكلي كه باشد راستي گونهايد، اين بهپدر و مادر و اجتماع، مهندس شده

ي مهندس شدن، دانشمند شدن، كشاورز شدن، نقاش راستي شيفتهزا است، در حاليكه اگر بهيزهتضادآفرين و ستاي را شدن و يا شاعر شدن باشيد و نخواهيد كه تنها به خاطر به دست آوردن روزي و يا پرآوازه شدن حرفه

يابيد كه هرگز راضي به ميگيري كنيد، آنگاه در اين حالت دربرگزينيد بلكه چون عاشق كارتان هستيد آن را پيي ي دشواري ما است، اينكه شيفتهي من اين كليد راستين درهاي بستهبه ديده. رقابت با ديگري نخواهيد بود

.كنيد باشيدآنچه مي-ولي زماني كه نوجوانيد شناختن اينكه عاشق چه كاري هستيد اغلب بسيار دشوار است زيرا دلتان مي

آيد گون به پرواز درميمايليد مهندس و يا خلباني كه در آسمان نيل. ا انجام دهيدخواهد بسياري از كارها رشايد مايل باشيد كه هنرمند، . مداري پرآوازه شويدراني نامور و يا سياستخواهيد سخنشويد؛ و يا شايد مي

ها حقيقتا يك از اينآيا هيچ. شايد خواهان كار فكري و يا كار جسمي باشيد. دان، شاعر و يا نجار شويدشيميي واكنشتان نسبت به فشارهاي اجتماعي ها تنها نتيجهي شما آنشغل مورد عالقه شما است و يا اينكه عالقه

توانيد آن را دريابيد؟ و آيا هدف راستين آموزش جز اين است كه ياريتان كند تا خود حقيقت است؟ چگونه ميي ذهن و ي وجود و همهكنيد بتوانيد به اين آغاز كنيد كه همهمي امر را دريابيد، به طوري كه همچنانكه رشد

اش هستيد، بسپاريد؟راستي شيفتهدلتان را به كاري كه بهشناختن اين امر كه عاشق چه كاري هستيد نيازمند هوشمندي بسيار است؛ زيرا هرگاه از اين بترسيد كه

ايد در هراس باشيد، را با اين اجتماع پوسيده هماهنگ نكردهنكند قادر به تأمين معاش نشويد و يا از اينكه خود ي ساختگي رغم خواستهولي هرگاه در بيم و ترس نباشيد و علي. ديگر هيچگاه حقيقت امر را در نخواهيد يافت

ها خودداري كنيد، آنگاه اجتماع و بر خالف آرزوي پدر و مادر و معلمتان از كشيده شدن به درون شيار سنتبنابراين براي يافتن آن نبايد از اين . ي انجامش هستيد، كشف كنيدراستي شيفتهاين هست كه آنچه را به امكان

گوييم اگر آنچه را پدر و ترسيم؛ ما ميميولي بيشتر ما از اينكه بقا نيابيم، . در بيم باشيم كه بقا نخواهيم يافتنشويم از اين هراسناكيم كه سپس چه بر سرمان خواهد گويند انجام ندهيم و يا با اجتماع هماهنگ مادرمان مي

گويند پيروي خواهيم كرد و عشقي در اين كار نيست بلكه در آن از آنچه ديگران ميآمد؟ هنگامي كه بترسيم،

 

65 

 

- سوز را پديد ميطلبي هستيتنها تضاد و دوگانگي نهفته است و اين تضاد دروني يكي از عواملي است كه جاه

.آوردي چه راستي شيفتهي بنيادي آموزش اين است كه ياريتان دهد تا خود دريابيد كه بهن وظيفهبنابراي

ي وجود و ذهن و دلتان را متوجه آن سازيد، زيرا تنها از اين راه است كه جالل و كاري هستيد كه در نتيجه همهانه است، از آينه درونمان زدوده حالي كه دستاورد انديشه خرده سوداگرآيد و غبار ميانشكوه انساني پديد مي

بدين روي بسيار مهم است كه معلمان و محيط مناسب داشته باشيد تا با عشق بزرگ شويد، عشقي كه . گرددميها، مقام ها، ظرفيتها، دانشبدون چنين عشقي آزمون. سازدخود را در آنچه مشغول انجام آن هستيد، نمودار مي

ستر نخواهد بود و به هيچ روي معنا نخواهد داشت، بدون اين عشق رفتار و هايتان چيزي جز خاكو دارايي .بختي بيشتر و نيستي در پي خواهد داشتكردارتان تنها جنگ و ستيز بيشتر، نفرت بيشتر، تيره

هنوز بسيار جوان شايد اين سخنان هم اكنون برايتان معناي چنداني نداشته باشد زيرا از جهت ظاهرهستيد ولي اميدوارم اين موضوعات براي معلمان معنا داشته باشد و شما نيز اهميت آن را در درون خويشتن

.احساس كنيد

 

66 

 

7هاي فصل پرسش كشيد؟چرا خجالت مي :پرسشو يا يك نام باشيم نه اينكه پرآوازه، بزرگ، دانشمنددانيد كه در زندگي بسيار مهم است كه گممي :پاسخ

راستي نشان باشيم؛ زماني كه شخصي مانند من كه بهونامبسيار مهم است كه بي. گر و انقالبي شهير باشيماصالحشود كه كند، به ناگهان با گروه بسياري از افراد كنجكاو احاطه شود، اين امر موجب ميچنين احساس مي

.علت اين است. خجالت بكشد مان حقيقت را ادراك كنيم؟زندگي روزانه توانيم درچگونه مي :پرسشخواهيد دريابيد ي جداي از يكديگرند و ميپنداريد كه حقيقت و زندگي روزانه دو مقولهشما مي :پاسخ

-اما آيا حقيقت از زندگي روزانه جدا است؟ هنگامي كه رشد مي. تان، حقيقت كدام استكه در زندگي روزانه

خوانيد و ن زندگي داشته باشيد، چنين نيست؟ به همين دليل است كه درس مياي براي گذراكنيد بايد وسيلهاما بيشتر مردم مادامي كه پول . خوانيد كه خود را براي گذران زندگي آماده سازيددرس مي: دهيدامتحان مي

باشند مادامي كه كاري داشته. كننداي كار ميآورند برايشان مهم نيست كه در چه زمينهكافي به دست مي .برايشان اهميتي ندارد كه ارتشي باشند يا پليس، يا وكيل دعاوي و يا بازرگان آزمند

ي درست گذران زندگي كدام است بسيار مهم است، چنين نيست؟ زيرا اما فهميدن اين امر كه شيوهو چه صحبتي گوييد اينكه چگونه سخن مي. تتان، بلكه در درون آن نهفته اسحقيقت نه در بيرون از زندگي

كنيد، همه و همه، حقايق دهيد و با سرنوشت مردم بازي ميخنديد، آيا ديگران را فريب ميكنيد، چگونه ميميپس پيش از اينكه به ارتش و پليس بپيونديد، وكيل يا بازرگاني زيرك . دهندتان را تشكيل ميزندگي روزانه

دهيد ادراك گمان تا زماني كه واقعيت آنچه را انجام ميبي. نيدها را ادراك كشويد بايد حقايق نهفته در اين پيشه .نكنيد، زندگيتان هرج و مرج ترسناكي بيش نخواهد بود

ببينيم . تر هستندهاي ديگر كمي پيچيدهخواهيد به ارتش بپيونديد، زيرا پيشهبگذاريد فرض كنيم كه ميگويند، چيست؟ اگر كسي سرباز شود اين بدان معنا كه پيشه سربازي صرف نظر از تبليغات و آنچه ديگران مي

است كه براي حراست از كشورش بايد بجنگد و بايد ذهنش را تحت انضباطي در آورد كه نينديشد بلكه صرفا ي كشتن و كشته شدن باشد، به خاطر چه؟ به خاطر آرماني كه كساني چه بزرگ و چه اطاعت كند و بايد آماده

 

67 

 

شويد كه فداكاري كنيد و خود را فنا سازيد و ضمنا ديگران را پس سرباز مي. ستاند درست اكوچك گفته- به شما مي. ي درستي است؟ اين پرسش را از ديگري نكنيد بلكه خود حقيقت امر را دريابيدآيا حرفه. بكشيد

كند، هاد را ميآبادي خيالي در آينده ديگران را بكشيد، مثل اينكه شخصي كه اين پيشنگويند كه به خاطر خوشي درستي است، چه به خاطر كشورتان و يا به خاطر كنيد كه كشتن حرفهآيا فكر مي! بيندآينده را به روشني مي

يافته باشد؟ آيا اصوال كار درستي است؟آرماني سازمانون اين كاوانه در پيرامباشد؛ بايد ژرفپس اگر خواهان فهميدن اين فرايند حياتي كه زندگيتان است، مي

شما بايد مستقالنه، به روشني و بدون . ي دل و ذهنتان را وقف آن كنيدوجو بپردازيد؛ بايد همهامور به پرس .دور نيست، بلكه در كنار همان پويش زندگي روزانه شما استداوري بينديشيد زيرا حقيقت از زندگي بهپيش

كنند؟را براي انجام صحيح مراقبه راهنمايي نميها و تصويرها، استادان و پارسايان ما آيا پيكره :پرسشخواهيد خود حقيقت را دريابيد؟ و اگر براي انجام دانيد كه مراقبه درست چيست؟ آيا نميآيا مي :پاسخ هاي مراجع اين امور را بپذيريم، آيا هرگز حقيقت را ادراك خواهيم كرد؟مراقبه، گفته

ي اين فرايند شگرف را كه هنر مراقبه بايد كل ژرفا و گستره براي كشف. اي استاين پرسش گسترده» .بر اساس اين شيوه به مراقبه بپرداز«: گويداي را كه مياگر سخن شاينده. انديشه خوانده مي شود، بدانيد

ن پذيريفت. ايداي شدهي سيستم يا ايدهبستهوگوشچشم يايد و بندهروي پرداختهبپذيريد، صرفا به دنباله .ي اميد به دست يافتن به نتيجه، بنا شده است و بنابراين مراقبه نيستشايندگي بر پايه آموز چيست؟وظايف يك دانش :پرسشي ي وظيفه چه معنايي دارد؟ وظيفه نسبت به چه؟ وظيفه در قبال كشورتان و طبق گفتهواژه :پاسخ

ي شما چيست ها خواهند گفت كه وظيفهالتشان؟ آني تمايمداران؟ وظيفه در قبال پدر و مادر بر پايهسياستشاگرد . نوا شده استهاي فكريشان، سنن و مسائلي همانند آن همگويند با زمينهها به شما ميولي هر آنچه آن

كند كه امتحاناتش را بگذراند؟ رود و كتابي چند مطالعه ميكيست؟ آيا آن پسر و دختري است كه به مدرسه مي-آموز حقيقي كسي است كه همواره سرگرم آموختن است و براي وي آموختن پاياني ندارد؟ بيشيا آنكه دان

گذراند و سپس آموختن را به كنار كند و امتحاناتش را ميگمان كسي كه صرفا به خواندن موضوعي بسنده ميسالگي بلكه در شاگرد حقيقي كسي است كه نه تا بيست يا بيست و پنج. آموز حقيقي نيستنهد، دانشمي

.سرتاسر زندگيش به آموختن ادامه دهد

 

68 

 

آموز بودن به معناي آموختن هميشگي است؛ و مادام كه شما سرگرم آموختن هستيد، استادي در دانشآموزيد، كار نيست، چنين نيست؟ در آن دمي كه شاگرد هستيد، فرد خاصي استادتان نيست زيرا از هر چيزي مي

اي در گستره ي آسمان ي رود، از پرواز پرندهي آب در كرانهوزان است، از زمزمه از برگي كه دستخوش بادپندارند داناي دهرند و از همه سپارد، از كساني كه ميدستي كه با بار سنگيني بر پشتش ره ميآبي، از مرد تنگ

.كنيدپيروي نميآموزيد بنابراين ديگر معلمي در كار نيست و در نتيجه شما از كسي چيز و همه كس ميزماني در اسپانيا نقاش مشهوري بهنام . آموز صرفا آن است كه به آموختن بپردازدي دانشپس وظيفه

هايش ترين نقاشان بود و در زماني كه بسيار پير شده بود زير يكي از نقاشيزيست كه يكي از بزرگگويا مي- ها بياموزيد ولي با اين كار چيز زيادي نميز كتابتوانيد اشما مي» .من هنوز سرگرم آموختنم«: نوشته بود

اما آموختني كه به . آموزدتواند در اختيارتان بگذارد، به شما مياش مييك كتاب تنها آنچه را نويسنده. آموزيداي ندارد زيرا هرگاه بخواهيد به ياري خودشناسي بياموزيد بايد دريابيد كه شود كرانهياري خودشناسي ميسر مي

گويند، از از موسيقي، در آنچه مردم مي: آموزيدگونه بشنويد، چگونه مشاهده كنيد و بنابراين از هر چيزي ميچ .آموزيدي سخن گفتنشان، از خشم، آز و غرور ميشيوه

داران تعلق ندارد؛ زمين از آن من و ها و سرمايهها، سوسياليستاين زمين از آن ما است، به كمونيستاين «اما آن غناي حيات، آن شادي، آن احساس . آن با شادي و غنا و بدون ستيزه زندگي كنيم تو است كه در

ي باختهاين احساس بايد از درون برخيزد زيرا ما دل. توان با زور و قانون پديد آوردرا نمي» زمين از آن ما است .زمين و هر آنچه در درون آن است هستيم؛ و اين حالت، حالت آموزش است

چه تفاوتي ميان احترام و عشق است؟ :رسشپآيا اين آن چيزي است كه . را بيابيد» عشق«و » احترام«ها معاي توانيد در فرهنگ واژهشما مي :پاسخ

ها را بدانيد يا به اهميتي كه در فراسوي آن نفته است خواهيد معاني سطحي اين واژهخواستاريد بدانيد؟ آيا مي توجه داريد؟

ايد كه چگونه مردم به رود آيا توجه كردههنگامي كه فرد سرشناسي مانند وزير يا فرماندار به جايي ميخوانيد، چنين نيست؟ اما چنان احترامي ساختگي است زيرا در گويند؟ شما اين كار را احترام مياو خوشامد مي

- ي گلي بر گردنش ميد، بنابراين حلقهشما درخواستي از فرد مزبور داري. فراسوي آن ترس و آز نهفته است

-شما براي خدمت. پردازيداي است كه با آن در بازار به خريد و فروش مياين احترام نيست صرفا سكه. افكنيد

 

69 

 

داريد كه از آنان اميد دريافت چيزي را كار و يا روستايي احترامي قايل نيستيد بلكه تنها كساني را بزرگ ميراستي در اما اگر به. در واقع ترس است؛ و اصال احترام نيست و معناي چنداني نداردچنين احترامي . داريد

كارتان و روستايي هم برايتان يكسان دلتان عشق را نهفته داشته باشيد، در آن صورت فرماندار، استاد، خدمت .كندپاداشي نمي ها احترام قايل خواهيد بود، زيرا عشق درخواستي آنخواهند بود؛ در نتيجه براي همه

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيcom.blogspot.ir-krishnamurti://http

70 

 

منظم تفكر - 8فصل ايد كه شلختگي و نداشتن نظم و ترتيب يكي از مسايل فراواني است كه بيشتر ما آيا هيچگاه توجه كرده

نظم هستيم؟ چرا هايمان و در كردارمان بيگرفتار آن هستيم؟ چرا ما در لباس پوشيدن، در رفتارمان، در انديشه- دارد كه در پوشيدن لباس، در انديشه؟ يا چه چيز ما را بر آن ميكنيمي ديگران را نميناشناسيم و مالحظهوقت

هايمان، در گفتارمان، در راه رفتنمان، در رفتارمان با بينواتر از خود، با نظم و شايستگي عمل كنيم و خالصه در ذهني ريزي و بدون تعمدي جهات منظم باشيم؟ چه چيز اين نظم شگرفي را كه بدون اجبار، بدون برنامههمه

دانيد منظور من از نظم چيست؟ نظم و ترتيب؛ آرام نشستن بدون فشار، با ظرافت و آورد؟ آيا مياست، پديد ميانديش بودن بين و در عين حال گستردهخيال و در عين حال دقيق بودن، روشنبدون شتاب غذا خوردن، بي

آورد؟چه نيرويي اين نظم را در زندگي پديد مي. استراستي بسيار مهم است و به نظر من هرگاه كسي در آموختن خود عواملي را كه ين نكته بهفهميدن ا

گمان ذوق ظرافت است كه نظم را بي. شوند، دريابد اين امر اهميت بسيار خواهد داشتموجب ايجاد نظم ميموارد داشته باشيد، يآورد زيرا بدون اينكه اين ذوق ظرافت را نه تنها در مسايل كوچك بلكه در همهپديد مي

خودي خود اهميت چنداني ندارد؛ ولي زندگيتان آكنده از هرج و مرج خواهد شد، چنين نيست؟ با ذوق بودن بهي ذوق همانا اين هايتان دقيق و در كليت هستي خويش منظم شويد و وظيفهشود كه در انديشهاين امر باعث مي

.استكند ه روي خواهد داد؟ هنگامي كه وي خود را موظف ميولي هرگاه كسي بكوشد كه باذوق شود، چ

ي انرژي خود را صرف كوشد تا به مردمان آسيب نرساند و همهدار باشد و ميتا مهربان، مؤثر، انديشمند و مردمي تالش وي در اين دهد؟ همهكند چه روي ميكوشش براي ايجاد نظم و كشاكش دروني براي خوب شدن مي

حال پديد آيد نه ذهن شود كه در وي ذهني ميانانجامد و باعث مياري و ادب ظاهري ميكراه به مالحظه .توان باذوق خواندهوشمند؛ و بنابراين اين چنين كسي را نمي

هايش داراي چه ي گلبرگايد كه گلي و همهايد؟ و دقت كردهآيا هيچگاه گلي را از نزديك نگريستهانگيز سرشار آسا و عطري دلربايي، ظرافت شگفتچنين نظمي، گل از دل نظم شگرفي هستند و در عين داشتن

كوشد كه منظم باشد، شايد زندگيش بسيار دقيق شود ولي تهي از كيفيت ظرافت و حال وقتي كسي مي. است

71 

 

آيد كه در راه آن هيچگونه كوشش و تالشي ذوق است چنين تردي و ظرافتي همانند گل تنها هنگامي پديد مي .دنشو

هرگاه بكوشم كه . فكرانه داردبينيد كه تالش براي مرتب و منظم شدن تأثير بسيار اجباري و كوتهميتعمدا در اطاقم منظم باشم، هرگاه آنقدر دقيق و مواظب باشم كه هر چيزي را سرجايش قرار دهم، هرگاه

-صرفا تبديل به موجودي خسته دهد؟ منپيوسته مراقب باشيم كه پايم را كجا بگذارم و جز آن، چه روي مي

هايش به اي باشد و انديشهكارهكوشد همواره كسي كه مي. امناپذير، براي خود و ديگران شدهكننده و تحملكننده و گزيند، همانا فردي كسلها برمياي را در برابر ديگر انديشهاي بسيار دقيق تنظيم شده و انديشهگونهجا و به موقع به كار ها را بهبين باشد و شايد واژهشايد بسيار منظم و روشن چنين كسي: ناپذير استتمحل

 .گيرد، شايد مؤدب و بامالحظه باشد ولي ديگر او آن شوق خالق زندگي را از دست داده استتوانيم از شوق خالق زندگي برخوردار شده، در احساسات چگونه مي. پس ببينيم مسئله چيست

به . بيني و نظم را نيز همچنان دارا باشيمانديش باشيم و در عين حال دقت، روشنهگسترددرياگونه و در تفكر ي كنيم و هيچگاه همهنگرانه احساس نميي من بيشتر ما اين گونه نيستيم زيرا هرگز چيزي را جدا و ژرفديده

ربا داشتند و پرمو خزي دل آورم كه زماني دو سنجاب كه دمي براقبياد مي. بخشيمدل و ذهنمان را بدان نمي- نگريستم، ايندو يكديگر را حدود ده دقيقه بدون توقف به هنگام باال و پايين رفتن از درختي بلند، دنبال ميمي

توانيم اين شوق را ولي من و شما نمي. كردند و تنها به خاطر شوق زندگي با يكديگر به بازي و تفريح پرداختندمنظورم تنها اشتياق براي . و در زندگيمان اشتياق نداشته باشيم، احساس كنيم انديش نباشيممادام كه ژرف

-نيكوكاري و پديد آوردن رفرم نيست بلكه اشتياق احساس امور به گونه ژرفناك و جدي است و تنها زماني مي

:پذيرد هايمان و در تماميت هستيمان صورتتوان داراي اين اشتياق حياتي بود كه انقالبي كلي در انديشهي هر چيزي احساسات ژرفناك دارند؟ آيا هرگز ايد كه چگونه تنها اندكي از ما دربارهآيا توجه كرده

پسنديد بلكه بدين سبب كه احساسي ايد؟ نه به اين علت كه چيزي را نميعليه معلمان و والدينتان طغيان كردههرگاه احساساتتان ژرف و سوزان .ص بزنيددست به برخي اعمال مشخيد هخواسوز داريد كه نميژرف و درون

نظم و . آورداي شگرف نظمي نو در زندگيتان پديد ميباشد درخواهيد يافت كه همين احساس خود به گونهخودي خود اهميت چنداني ندارد ولي براي انساني كه حساس است و احساسي ترتيب و روشني انديشه به

هرگاه احساسي نيرومند و . يابددي جوشان است، اهميت بسيار ميژرف دارد و در ژرفاي درونش انقالبي اب

72 

 

- گر تنها گرد و خاك ماشينش را كه از جاده ميدستان و نسبت به گداياني كه از توانعميق نسبت به انبوه تنگ

كنند، داشته باشيم، هرگاه در برابر هر چيزي پذيرا و حساس باشيم آنگاه گذرد بر چهره خويش احساس ميآورد و به گمان من فهميدن اين نكته هم براي شاگردان و هم حساسيت خود ذوق و نظم را پديد مي همين

.براي آموزگاران بسيار مهم استهاي جهان دلسوز نيستيم و در هيچ موردي احساس بدبختانه در اين سرزمين نيز همانند ديگر سرزمين

كر به معناي سطحي كلمه، يعني بسيار زيركيم و انباشته از بيشتر ما تنها روشنفكريم، آن هم روشنف. عميق نداريمخردهايمان . ي درست و نادرست و اينكه چگونه بايد بينديشيم و عمل كنيم، هستيمهايي دربارهها و انگارهواژه

ولي همانا اين گوهر . هايمان تهي از معنا و جوهر پنهان زندگي استپيشرفت و تكامل يافته است ولي درون دل .ي باور و گمان نيستآورد، كرداري كه بر پايهروني است كه كردار درست را پديد ميد

بدين جهت است كه شما بايد احساساتي تند و نيرومند داشته باشيد، احساساتي چون اشتياق، خشم، بيد؛ زيرا هرگاه ها درياها به بازي پرداخته و حقايق را درباره آنها بنشينيد، با آني آناحساساتي كه به نظاره

من نبايد خشمگين شوم، من نبايد مشتاق باشم زيرا «: صرفا به سركوبي احساسات خود پرداخته و مثال بگوييدها شده و بدين روي بسيار سطحي خواهيد ديد كه ذهنتان اندك اندك اسير قفس باورها و ايده ».نادرست است

ي هاي فراوان اندوخته باشيد، هرگاه از مايهبوده و دانششما هر چند هم كه بسيار زيرك . باقي خواهد ماند .بهره از عطر استاحساسات ژرف و پرتوان تهي باشيد، زيركي و دانشتان همانند گلي است كه بي

ي اين مطالب را هنوز كه نوجوانيد دريابيد، زيرا در اين صورت هنگامي كه بسيار مهم است كه همهها بلكه انقالبيوني ها و كتابي باور و گمان، انگارهانقالبيوني نه بر پايه. خواهيد بود باليديد انقالبيون واقعي شماانديشي اي كه غبار فرسودگي و كهنهسره به آدمياني يگانه دگرگون شويد، به گونهكه به معناي كليت واژه يك

تازگي و معصوميت بوده و بنابراين آنگاه ذهنتان سرشار از . اي از وجودتان را نيز آلوده نساخته باشدحتا ذرهنواخت كننده و يكاما هرگاه ارج سخنان باال را از ياد ببريد زندگيتان كسل. هاي شگرف هستيمتواناي آفرينش

هاي سياسي و يا مكتبي بر تمامي هستيتان چيره ها و سازمانشود زيرا كه جامعه، فاميل، زن يا شوهر، انگارهميو آن بدين معنا است كه اين چنين ضروري است تا به روشي درست آموزش يابيد بدين جهت . خواهند شد

سامان كنوني را بشكافيد و يگانگاني باشيد كه داراي آموزگاراني باشيد كه بتوانند ياريتان دهند تا قشر تمدن نابه

73 

 

ز آن گردند كه شما بدل به و اين آموزگاران بايد مانع ا ايدآفرينندهاي در دل داريد و سرخوشيد و آدمياني نغمه .هاي تكراركننده و مقلد شويدماشين

74 

 

8هاي فصل پرسش شويم؟خشم چيست و چرا خشمگين مي :پرسشهرگاه من پايتان را لگد كنم و يا نيشگونتان بگيرم، يا آنچه را از آن شما است بربايم، آيا :پاسخكنيد كه خشم نادرست است؟ يد؟ چرا فكر ميشويد؟ و در اين صورت چرا نبايد خشمگين شوخشمگين نمي

شويم و واقعيت خشم را براي اينكه كسي چنين گفته است؟ پس بسيار مهم است كه دريابيم چرا خشمگين مي ».درست نيست كه خشمگين شويم«مشاهده كنيم نه اينكه صرفا بگوييم

. خواهد كه آزار ببينيمان نميشويم؟ علت آن است كه دلمحال مشاهده كنيم كه چرا اصال خشمگين ميكنيم كه نبايد توسط ما احساس مي. ي حيات استو اين احساس خواست طبيعي هر فرد عادي براي ادامه

. كشي كرده و يا نابودمان سازندخواهيم از ما بهرهءاستفاده قرار گيريمو نميديگران خورد شده، مورد سواند و شما اين ايد و تحقيرتان كردهكنيد كه آسيب ديدهاس ميزند احسهنگامي كه كسي به شما سيلي مي

اگر كسي كه به شما آزار رسانيده است فرد مهم و توانمندي باشد كه نتوانيد جواب . احساس را دوست نداريددهيد و اگر كسي مانند برادرتان، خواهرتان و يا حركتش را بدهيد، شما در عوض، ديگري را مورد آزار قرار مي

در نتيجه بازي خشم تداوم . شودكارتان در دسترس قرار داشته باشد، در عوض به دست شما آزار ميدمتخ :يابدمي

چرا بايد ديگري شما را مورد . پيش از همه اين كه نخواهيد مورد آزار قرار بگيريد، واكنش طبيعي استكنيد و با پديد آوردن مانع، ود حفاظت ميسوءاستفاده قرار دهد؟ پس براي اينكه مورد آزار قرار نگيريد، از خ

سازيد؛ در نتيجه شما در دريون خود با نپذيرفتن و در خشم شدن، ديواري دفاعي مي. پردازيدميبه دفاع از خود ر بد است و آن را گوييد كه خشم بسياشما مي. قارد به اكتشاف و داشتن وسعت ديد در اين زمينه نخواهيد بود

تهي شده و از هرگونه رفته خشك و ميانكنيد؛ در نتيجه رفتهها محكوم ميديگر احساسهمانند بسيار از فهميد؟مانيد، آيا مسئله را مياحساس نيرومند محروم مي

داريم؟چرا ما اينچنين مادرمان را دوست مي :پرسشهنگامي كه كسي .ورزيد؟ به دقت گوش فرا دهيدآيا چون از پدرتان متنفريد به مادرتان عشق مي :پاسخ

ورزيد راستي به مادرتان عشق ميكنيد؟ اگر بهداريد، آيا ديگران را در اين محبت سهيم نميرا بسيار دوست مي

75 

 

داريد؟ آيا ابتدا احساس عشق تان و خدمتكارتان را نيز دوست نميتان، همسايهآيا به همان ترتيب، پدرتان، خاله-من مادرم را بسيار دوست مي«گوييد ورزيد؟ هنگامي كه ميص ميرا در دل داريد و سپس عشق به فردي خا

معني هاي بيتوانيد برايش دردسر و گرفتاريكنيد؟ آيا در اين صورت ميآيا مالحظه مادرتان را نمي» .دارمدر كنيد؟تان را نميزيادي ايجاد كنيد؟ و اگر مالحظه مادرتان را مي كنيد آيا مالحظه برادر ،خواهر و همسايه

.هايتان تنها لفاظي و مصلحتي استورزيد؛ و گفتهغير اين صورت شما حقيقتا به مادرتان عشق نمي توانيد دوست داشتن را به من بياموزيد؟من آكنده از تنفرم، آيا مي :پرسشتوانستيم عشق ورزيدن را همانند هرگاه مي. تواند دوست داشتن را به شما بياموزدهيچكس نمي :پاسخ

كشي، جنگ و زيرا ديگر در آن نشاني از تنفر، بهره. شدپذير مياضيات از كتابي بياموزيم آنگاه جهان بسيار دلري-اما عشق اينچنين به سادگي پديد نمي. توانستيم با يكديگر حقيقتا مهربان باشيمجدايي دارا و ندار نبود و ما مي

كند و موجب هاي عجيبي ايجاد ميد آورد؛ تنفر هوستواند آدميان را گرد خوتنفر ساده است و مي. آيد شما . اما عشق بسيار دشوارتر است. شودتشريك مساعي آدميان در مورد مسائل گوناگون از جمله جنگ مي

توانيد دست كم تنفر را نظاره كرده و آن را به نرمي كنار توانيد بياموزيد كه چگونه دوست بداريد ولي مينمير داشتن از ديگران چقدر بد و ناپسند است، اما تنفر و پيامدهاي آن رگير نبرد نشويد، نگوييد تنفبا تنفر د. نهيد

آنچه مهم . را مشاهده كرده و بگذاريد خود كنار رفته و از صفحه ضميرتان محو شود، زيرا اهميت چنداني نداردنتان همانند گياه هرزي، درون آن فهميد؟ ذهمي. است آن است كه اجازه ندهيد تنفر در ذهنتان ريشه بدواند

ريشه بدواند، در اين صورت براي بيرون كشيدن آن دچار دردسر خواهيد شد ولي اگر به مسئله فرصت كافي هرگاه تنفر . شودبراي ريشه دوانيدن ندهيد، ديگر جايي براي رشد و نمو نخواهيد دشات و بنابراين پژمرده مي

اما اگر . وانيدن و شد كرد دهيد، برايتان موجب گرفتاري بسيار خواهد شدرا تشويق كنيد، به آن فرصت ريشه دآيد، اجازه دهيد فراموش شود، در آن صورت در خواهيد يافت كه در عرض هر بار كه تنفر در شما پديد مي

.ذهنتان بدون اينكه احساساتي شود، لطيف و حساس خواهد بود و بنابراين خواهيد دانست كه عشق چيستعشق بايد خود . گيري عشق بپردازدتواند به پيتواند احساسات و اميال را دنبال كند، اما نميميذهن

و هنگامي كه عشق آنجا باشد، در ذهن جدايي و جود نخواهد داشت و ذهن عشق را به . به ذهن روي كند: ق همين استي عشنكته شگرف درباره. عشق حسي و عشق معنوي تقسيم نخواهد كرد؛ عشق فقط عشق است

.شودعشق تنها كيفيتي است كه موجب فهم كل تماميت هستي مي

76 

 

شادماني در زندگي چه معنايي دارد؟ :پرسشكنيد كه وقتي به انجام آن پرداختيد، پذير هستيد، فكر ميهنگامي كه خواستار انجام كاري دل :پاسخ

دختر ازدواج كنيد، با امتحاناتي را بگذرانيد، يا شايد بخواهيد با داراترين مرد يا زيباترين. شادمان خواهيد شداما آيا اين . پنداريد كه با به دست آوردن خواسته خود، شادمان خواهيد شدمورد تشويق كسي قرار گيريد، و مي

شود ولي شادماني است؟ آيا چنين چيزي به زودي رنگ نخواهد باخت، همچنان كه گلي بامدادان شكفته مي گرايد؟ردگي ميشامگاهان به پژم

ما از . ي ما خواستار آن هستيمها زندگي ما همينگونه است و اين چيزي است كه همهي ايناما با همهداشتن ماشين يا مكاني امن، احساس هيجان بر سر چيزهاي : شويمبه دست آوردن اين اهداف سطحي ارضا مي

به پرواز درآوردن بادبادكش در باد تند و وزان ما همانند كودكي هستيم كه با. سازدبيهوده ما را خرسند ميما هيچگاه . اين زندگي ما است و ما به آن خرسنديم. افتدكند ولي چند دقيقه بعد به گريه مياحساس شادي مي

ما خيلي جدي » .سازم كه دريابم شادماني چيستام را وقف آن ميمن همه دل و توان و همه هستي«گوييم نمي .شويمكنيم، بنابراين با امور كوچك ارضا ميزيادي در اين باره احساس نمي نيستيم، اشتياق

. شوداما شادماني امري نيست كه بتوان آن را جستجو كرد؛ بلكه يك نتيجه است و به تبع حاصل ميد گيري كنيم، در آن دمي كه از شادماني خود آگاه شويد، ديگر شاهرگاه شادماني را به خاطر خود شادماني پي

و بدون علت خاصي سرزنده و شاديد، ايد؟ زماني كه ناگهان در شگفتم كه آيا به اين موضوع توجه كرده. نيستيدبازد، چنين شويد، اين شادماني رنگ ميزنيد ولي به محض اينكه از اين حالت خود آگاه ميآزادانه لبخند مي

نمايد كه نفس و تنها زماني شادماني رخ مي. استگيري آن، همان پايان شادماني نيست؟ شادي آگاهانه و يا پي .هايش كنار گذاشته شودخواسته

كنيد و اوقاتتان را به فراگيري تاريخ، جغرافيا، علوم، فيزيك، شما زمان زيادي را صرف رياضيات ميامون اين مسائل گذرانيد؛ اما آيا به شما و استادانتان اوقاتي نيز براي انديشيدن در پيرشناسي و جز آن ميزيست

ايد، بدون هيچ كنيد؟ آيا هيچگاه به آرامي و در حاليكه پشتتان را به ديوار تكيه دادهتر صرف ميبسيار جديايد كه نه در مورد مسائل ايد؟ آيا هرگز به ذهنتان فرصت دادهايد و زيبايي سكوت را دانستهجنبشي نشسته

وجو و اكتشاف بزند؟ژرف بينديد و در نتيجه دست به پرسكوچك بلكه در پيرامون مسائل گسترده، وسيع و

77 

 

گذرد؟ در جهاني كه فرا افكن مسائلي است كه در درون هر يك از ما دانيد كه در جهان چه ميآيا مي- بيشتر ما آشفته، حريص، آزمند و حسوديم و ديگران را محكوم مي. دهد؛ دنيا همان است كه ما هستيمروي مي

اما نه شما و . تر استرحمانهتر و بيدهد، منتها ابعاد آن گستردهها نيز دقيقا در جهان روي ميكنيم، و همين چيزكنيد؛ و تنها زماني امكان پديد آمدن انقالبي كلي و نه استادتان فرصتي را صرف انديشيدن به اينگونه موارد نمي

و من به . اين امور را داشته باشيد آفرينش جهان هست كه شما هر روزه و به طور جدي فرصت انديشيدن بهدهم كه آفرييش جهاني نو، جهاني كه ديگر تداوم همين جامعه فاسد به شكلي ديگر نباشد، شما اطمينان ميبين نباشد نخواهيد توانست اين جهان نو را بيافرينيد؛ به اما اگر ذهنتان هوشيار، آگاه و گسترده. ضروري است

ه مادام كه جوان هستيد زماني را صرف انديشيدن پيرامون اين امور جدي كرده و همين دليل بسيار مهم است كاوقات روزانه خود را صرفا وقف فراگيري مطالب درسي نكنيد؛ درسي كه برايتان چيزي جز گذران زندگي و

ها احساس نهي امور را جدي بگيريد زيرا را در نظر داشتن اين زميبنابراين همه. آوردسپس مرگ به ارمغان نمي .رسدشگرف سرزندگي و شادماني فرا مي

زندگي راستين چيست؟ :پرسشبازي كردن، خوب . پسربچه خردسالي اين پرسش را كرده است» زندگي راستين چيست؟« :پاسخ

بينيد ،ما زندگي به راستين و دروغين تقسيم مي. خوردن، دويدن، پريدن و جهيدن براي وي زندگي حقيقي استزندگي راستين انجام كاري است كه با تمام وجود خود عاشق انجام آن هستيد؛ به طوري كه تضاد و .كنيممي

تروص نيا رد. خواست انجام دهد، وجود نداشته باشدكنيد و آنچه را دلتان مينبردي دروني ميان آنچه مي تسا رسيم يماگنه اهنت تلاح نيا اما .دشابيم يگدنزرس و قوش زا راشرس هك تسا هچراپكي يدنيارف يگدنز نيا رد اهنت اريز ،ديشابن يزيچ يهتسبلد نورد رد و ديشابن هتسباو ياهعماج اي يسك هب يناور رظن زا امش هك مهم رگيد د،دهي روا شمر د نيدرو يبالقنا هاگره .دوشيم رسيم ،يدسته شقاشع چهآن ماجنا هك تسا تروص ،دينكميكه ي كار قشاع امش ؛ديكنمي گريدير كايا و ديوشيم ريزوخستن ياد ازيردپمي ينابغبابه هك تسين

.ددرگيم هتخورفارب فرگش يشنريآفس سااحش آته ك ستا شقع آنز ا ، ويدهست

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيcom.blogspot.ir-krishnamurti://http

78 

 

انديشذهن گسترده - 9فصل ها يا استادان به آموختن ما به ياري كتاب. دانيد بسيار جالب است كه دريابيم آموختن چيستشما مي

آموزيم كه يابيم كه لندن، مسكو و يا نيويورك كجاست؛ ميپردازيم و در ميرياضيات، جغرافيا و تاريخ مي. دهند و جز آنهايشان را پرورش ميسازند و جوجهشان را ميكند و پرندگان چگونه النهماشين چگونه كار مي

.آموزيم و اين نوعي آموزش استو فراگيري مي با مشاهده- هنگامي كه قايقي را كه بادبان. اما نوع ديگري از آموزش نيز هست كه آموزش از طريق تجربه است

-چه روي مي ي شگرفي نيست؟ آنگاهبينيم، آيا اين تجربههايش بر آبي آرام آب رود منعكس شده است، مي

گرديم سازد و ما در غروب فردا به همانجا برمياي را همانند دانش؛ در خود انباشته ميدهد؟ ذهن چنين تجربهاي سرشار از نشاط و احساس صفا، احساسي كه ي قايق بنشينيم، تجربهكه به اميد تكرار تجربه پيشين، به نظاره

پردازد و اين انباشت تجربه كه خاطره النه به انباشت تجربه ميآيد، پس ذهن فعابه ندرت در زندگيمان پديد مي. شود، پژواك خاطرات استشود، ما را وادار به انديشدن كند، چنين نيست؟ آنچه انديشه خوانده ميخوانده مي

كنيم و سپس ي آن قايق بر روي روي و كسب احساس شوق، اين تجربه را در حافظه انباشت ميما با مشاهده يابد، چنين نيست؟شويم؛ بنابراين فرايند انديشه تدوام ميخواستار تكرار آن ميبيشتر ما صرفا آنچه . دانند كه چگونه بينديشندراستي ميشماري از ما بهكنيد كه تنها انگشتمشاهده مي

مان دستاورد تجربيات شهكنيم؛ و يا انديايم، بازگو ميايم و يا آنچه را كه از كسي شنيدهها خواندهرا در كتابشماري به دست ي گيتي نيز سفر كنيم و تجربيات بيحتا اگر به سرتاسر پهنه. ودمان استبسيار محدود خ

ها و ويم، عادات، كنشكنيم، و آنچه را براي گفتن دارند بشنآوريم، با آدميان گوناگون بسيار مالقات ميما . گيردخوانيم صورت ميها از مركزي كه آن را انديشه ميكنيم، يادآوري اين تجربهرفتارهايشان را مشاهده مي

قي نسبت به زندگي زنيم و از طريق اين فرايند اميدواريم كه گرايشي منطدست به مقايسه، داوري و گزينش مياي ما تجربه. شودمند است و به فضاي بسيار كوچكي محدود مياما اين گونه انديشه بسيار كران. به دست آوريم

شود و با ديدن زني ي جسدي كه براي سوزانيده شدن آماده ميمانند ديدن قايق بر روي رود و يا مشاهدهشود، اما ما ي اين تأثيرات در حافظه ثبت ميداريم، همهكند روستايي كه بار سنگيني را بر پشتش حمل مي

كند؛ و تنها با حساس شدن و در برابر هر هستيم كه اين تجربيات ما را پخته و بيدار نميآنچنان غيرحساس

79 

 

هاي ما محدود نشده نواييي متفاوت انديشه كه با همتوانيم به گونهگذرد است كه ميآنچه در پيرامونمان مي .دست يابيم است،

نظر آن تعصب يا سنت بيني به يك سري از باورها معتقد شويم، هر چيزي را از نقطههرگاه با خشكويژه خواهيم ديد؛ و ديگر تماسي با حقيقت نخواهيم داشت، آيا هيچگاه زنان روستايي را كه بار سنگيني را با

- دهد، چه احساس ميكنيد در شما چه روي ميجه ميايد؟ زماني كه به آن توبرند مشاهده كردهخود به شهر مي

كنيد؟ يا اينكه آنقدر اين صحنه برايتان تكرار شده است كه اصال در اين مورد احساسي نداريد و چون به آن بينيد، چه روي گيرد؟ و هنگامي كه چيزي را نخستين بار ميتان قرار ميايد، به سختي مورد توجهعادت كرده

كنيد، چنين نيست؟ شما آن را بر هاي خود تعبير ميداوريدهد شما آن را به طور خودكار بر اساس پيشمي .كنيدديگري تجربه مي» ايست«نوايي در مقام كمونيست، سوسياليست، كاپيتاليست يا هر ي همپايه

ي هيچ آرمان و دريچهها تعلق نداشته باشيد و در نتيجه نگرشتان از در حاليكه اگر به هيچيك از ايناي نباشد، بلكه با مسئله تماس مستقيم داشته باشيد، آنگاه توجه خواهيد كرد كه ميان شما و آنچه مشاهده عقيدهداوري و تعصبي نباشيد، هرگاه آفاق ذهنتان هرگاه داراي هيچگونه پيش. ي شگرفي هستكنيد چه رابطهمي

.پذير و بسيار زنده خواهد بودآسا دلن است شگرفگسترده باشد، آنگاه هر آنچه در پيرامونتااز قايقي كه بر روي . به همين دليل بسيار مهم است كه مادام كه جواه هستيد به اين نكات توجه كنيد

گذرد توجه كنيد، كشاورزي را كه بار سنگيني بر پشت دارد بنگريد، رود است آگاه باشيد، به قطاري كه مي-پندارند داناي دهرند، مشاهده كنيد و به همهداران، و آناني را كه ميلبي وزيران و سردمطمند و جاهغرور ثروت

ي اين ها فقط توجه داشته باشيد اما از آنان انتقاد نكنيد زيرا به محض اينكه دست به انتقاد بزنيد، ديگر با آنان ايد؛ اما اگر صرفا به مشاهده د آوردهدر رابطه نخواهيد بود، زيرا در همان لحظه مانعي ميان خود و آنان پدي

اگر بتوانيد زيركانه و به طور زنده، اما بدون . بسنده كنيد، آنگاه با مردم و امور گوناگون ارتباط مستقيم داريدسپس . اي شگرف توانا شده استگيري مشاهده كنيد، در خواهيد يافت كه انديشه تان به گونهداوري و نتيجه

.همواره در حال آموختنيدكنيد كه مشاهده ميپايان آنچه حيات همه جا در پيرامونتان زايش و مرگ، كشاكش بر سر پول، مقام و قدرت، و فرايند بي

همه كشاكش بر اينشويد كه خوانيم؛ هست و آيا مادام كه بسيار جوان هستيد گاهي از اين در شگفت نميميبينيد كه بيشتر ما در پي يافت پاسخ هستيم و خواستار آنيم كه علت اين مسائل را به ما بگويند، سر چيست؟ مي

80 

 

گيريم و پاسخ اين زندگي چيست كه بتوان آن را پس براي يافتن پاسخ، كتابي سياسي يا مذهبي را در دست ميمن . روي از ديگري و يا خواندن وردي ادراك كردتوان با دنبالهنمي به كمك كتاب فهميد و يا اهميت زندگي را

و شما بايد آن را خود بفهميم و تنها زماني قادر به اين كار خواهيم شد كه كامال زنده، شاداب، فعال، آگاه و شته باشيم، در اين صورت است كه در خواهيم گذرد توجه داو به هر آنچه كه در پيرامونمان ميدقيق باشيم

يافت شادماني حقيقي چيست؟شود كه عشق زماني در دلتان پديدار مي. بيشتر مردمان ناشادند؛ زيرا در دلشان نشاني از عشق نيستكنيد، ها مالقات و مشاهده ميدر مورد آنميان شما و ديگران سدي نباشد، زماني كه ديگران را بدون داوري

- داورياي را ببينيد و از زيبايي آن غرق لذت شويد، اجازه ندهيد كه پيشاني كه فقط قايق درون رودخانهزم

تان بيفكند و بكوشيد امروز را همانگونه كه هست ببينيد، و صرفا به مشاهده بسنده اي بر مشاهدههايتان سايهگاهي به درختان، پرندگان، قدم زدن، كار كردن و كنيد، آنگاه در خواهيد يافت كه از اين مشاهده ساده، از اين آ

ي شگرف در درونتان روي ندهد، اگر اگر اين پديده. ي شگرفي در درونتان روي خواهد دادلبخند مردم، پديدهعشق در دلتان پديد نيايد، زندگي معناي چنداني نخواهد داشت؛ به همين دليل بسيار مهم است كه آموزگاران

.ي اين نكات را دريابيدكمك كنند كه اهميت همه شمابينند تا بتوانند به وارد تعليم مينيز در اينگونه م

81 

 

9هاي فصل پرسش چرا خواستار زندگي لوكس هستيم؟ :پرسشداشتن بدن، خوب خوردن هاي پاكيزه، تميز نگهمنظورتان از زندگي لوكس چيست؟ داشتن لباس :پاسخهاي ژنده در بر ها شايد براي كسي كه گرسته است و جامهدانيد؟ ايني كردن ميها را لوكس زندگو مانند اينبنابراين لوكس بودن بر اساس تمايالت فرد متغير و . تواند هر روز دوش بگيرد لوكس به نظر برسدكرده و نمي .نسبي است

بسته لآيد؟ اگر به راحتي دپيش مي ي زندگي مرفه باشيد، برايتان چهدانيد هنگامي كه شيفتهحال آيا ميداشتن اندك . رودباشيد و بخواهيد همواره روي مبل راحتي و صندلي نرم بنشينيد، ذهنتان به خواب فرو مي

آسايش جسمي خوب است؛ اما تأكيد بر راحتي و اهميت دادن بيش از حد به آن موجب پديد آمدن ذهني ها رسد كه هيچ چيزي آندند؟ به نظر نميايد كه بيشتر افراد فربه چقدر شاآيا توجه كرده. آلود خواهد شدخواب

آنچه اكنون آموزش . رفته به خواب خواهد رفتهاي چربيشان برآشفته سازد و چنين ذهني رفتهرا از وراي اليهاي بكند، آموز پرسش قاطع و هنايندهبرد، زيرا اگر دانششود عموما شاگردان را به خواب فرو ميخوانده مي

».بگذار به درسمان برسيم«گويد و مياستاد برآشفته شده ي راحتي، به هر شكل آن شود، به عادتي، باوري و محل خاصي كه آن را بستهپس زماني كه ذهن دل

تر از اين پرسش است كند؛ و ادراك اين واقعيت بسيار مهمبسته شود، آغار به خواب رفتن مينامد، دلخانه ميي راحتي بستهذهني كه بسيار فعال، سرزنده و دقيق است هيچگاه دل. وكس زندگي كنيمكه آيا بايد يا نبايد ل

هاي اندك، به اما از طرف ديگر داشتن صرفا لباس. نخواهد شد؛ لوكس زندگي كردن برايش اصال اهميتي نداردشايد در باطن بسيار كند راهبي كه در ظاهر به سادگي زندگي مي. معناي دارا بودن ذهني سرزنده و فعال نيست

مهم است آن است آنچه . پيچيده باشد، زيرا در درونش در پي پارسايي و به دست آوردن حقيقت و خدا استباشيم كه انباشته، از باورها، كه در باطن، بسيار ساده و پرهيزگار باشيم و اين بدان معنا است كه داراي ذهني

جو و اكتشاف وي راستين، پرسشمار نيست، زيرا تنها چنان ذهني تواناي انديشههاي بيخواستهها و ترس .است

82 

 

توانيم در زندگي به صلح و آرامش دست آيا مادام كه سرگرم كشاكش با محيطمان هستيم، مي :پرسش يابيم؟

پيشرفت كنيم، آنچه پدر و مادرتان آيا نبايد با محيط به كشاكش بپردازيم، آيا نبايد نسبت به آن :پاسخها، كاهنان، دارا و خوريد، مسائلي چون آييني اجتماعي خودتان، سنن، نوع غذايي كه ميبدان باور دارند، زمينه

ي آن و به پا آيا نبايد با پرسش درباره. دهندندار كه در پيرامونتان هستند، همه و همه محيطتان را تشكيل مي، خود از محيط اطرافمان جلوتر باشيم؟ هرگاه در برابر آن به پا نخيزيد و صرفا به پذيرش خاستن در برابر آن

محيط خويش بسنده كنيد، شايد در صلح و آرامش باشيد، اما اين آرامش مرگ و نيستي است، ولي اگر بكوشيم ن از آرامش متفاوتي برخوردار تر باشيم و خود حقيقت را دريابيم، آنگاه نسبت به محيطماكه از محيطمان پيش

بنابراين . كوشش در برابر محيط ضروري است و شما بايد اينچنين كنيد. خواهيم شدكه آرامش ركود نيستپيشرفت، صلح و و از اين تر رفتن نسبت به آن استآنچه مهم است ادراك محيط و پيش. آرامش مهم نيست

گذرد در جستجوي صلح و آرامش هر آنچه در محيطتان مي اما اگر صرفا با پذيرش. آرامش حاصل خواهد شدبه همين دليل است كه بايد از همان سرآغاز . برآييد، به خواب فرو خواهيد شد و شايد حتا دچار نيستي گرديد

.خوش پوسيدگي و فساد خواهيد شداگر جز اين باشد تنها دست. زندگي داراي احساس شوريدن باشيد هستيد يا نه؟ آيا شما شادمان :پرسششما به محض اينكه فكر كنيد شادمانيد، ديگر شاد . امهرگز در اين باره نينديشيده. دانممن نمي :پاسخ

زنيد، در آن دمي كه از نخواهيد بود، چنين نيست؟ هنگامي كه سرگرم بازي هستيد و از سر شادي فرياد ميايد؟ پس آيا بدين نكته توجه كرده. ايستيدميازدهد؟ ديگر از شادي بشويد، چه روي ميشادي خود آگاه مي

.شادماني امري بيرون از ميدان خودآگاهي استتوان نيكي را تمرين كرد؟ يااينكه شويد؟ آيا ميكوشيد نيكوكار باشيد، آيا نيكوكار ميهنگامي كه مي

آيد؟ به همين د پديد ميكنيد، خوبينيد، مشاهده و ادارك مينيكي امري است كه طبعا و به اين علت كه ميجستجوي شادماني بيهوده است، . گريزدگرديد، شادي از شما ميطريق نيز هنگامي كه از شادي خود آگاه مي

.تنها زماني شادي را در كنارتان داريد كه در جستجوي آن نباشيدزيرا توانيد فروتني را در خويشتن پرورش دهيد؟ ي فروتني چه مفهومي دارد؟ و آيا ميدانيد كه واژهآيا مي

-آيا اين فروتني است؟ يا اينكه فروتني زماني حاصل مي» خواهم فروتن شوممي«اگر هر بامداد بازگو كنيد كه

83 

 

مي كه اموري كه مانع شادماني هستند شود كه شما دست از غرور و خودبيني برداريد؟ به همين طريق نيز هنگا-به كنار رفته باشند، هنگامي كه اضطراب، نوميدي و جستجوي ايمني نفس به پايان خود برسد شادماني خودبه

.شود و نيازي به جستجوي آن نيستخود حاصل ميها و دانيد بسيار مهم است كه انديشهشينيد؟ ميچرا بيشتر شما اينچنين ساكتيد؟ چرا با من به بحث نمي

احساساتتان را هر چند هم به طور ناقص اظهار كنيد، زيرا برايتان اهميت زيادي دارد و من دليلش را به شما ها و احساساتتان كنيد، هنگامي كه به سن رشد رسيديد محيط به اظهار انديشه اگر شما اكنون آغار. خواهم گفت

اما متأسفانه معلمانتان شما . ها نخواهند توانست شما را وادار به سكوت كننداطراف، پدر و مادر، جامعه و سنت .انديشيدپرسند كه به چه ميكنند و از شما نميرا تشويق به پرسيدن نمي

كنيم و اندوه چيست؟مي چرا گريه :پرسشكنيد؟ شما كي گريه مي. كنيم و اندوه چيستمي خواهد بداند چرا گريهي خردسالي ميپسربچه :پاسخ

بينيد، يا هنگامي كه در يك تان را از شما بربايد، يا هنگامي كه آسيب ميكنيد كه كسي بازيچهزماني گريه ميزند، گريه كنند و يا كسي شما را ميار يا والدينتان شما را سرزنش ميشويد و يا زماني كه آموزگبازي برنده نمي

در سنين . شويدتر ميكنيد زيرا نسبت به زندگي سختگريه مي كمتر و كمتر ،شويدتر ميهرچه بزرگ. كنيدمي. ايمهشمارند زيرا ما آن حساسيت شگرف روزهاي كودكي را از دست دادكنند انگشتباالتر كساني كه گريه مي

شود؛ اندوه امري اما اندوه صرفا از دست دادن چيزي نيست و تنها به احساس ركود و نوميدي در ما مربوط نمي. اگر ادراك ممكن نباشد، دچار اندوهي بزرگ خواهيم شد. تر است و به عدم ادراك ارتباط داردناكبس ژرف

.روزي خواهد شدمي دچار اندوه و تيرهاگر ذهن قادر به نفوذ در فراسوي موانع خويشتن نباشد، آد توان بدون ستيزه به يگانگي و وحدت دست يافت؟چگونه مي :پرسشمن و هم اكنون . تپنداريد كه ستيزه امري هراسناك اسي شما ميچرا با ستيزه مخالفيد؟ همه :پاسخ

فهميد؛ ها را نميكوشم مطالبي را به شما بگويم و شما آنايم، چنين نيست؟ من ميشما با يكديگر در ستيزهچرا اصطكاك، ستيزه و آشفتگي نادرست است؟ آيا نبايد . بنابراين احساس اصطكاك و ستيزه در ميان ما هست

تنها از طريق ستيزه و فهميدن آن است كه . آورد توان با پرهيز از ستيزه، پديدبرآشفته شويد؟ يگانگي را نمي .يافت توان به وحدت و يگانگي دستمي

84 

 

ي وجودتان با هر آنچه توان پديد آورد، زيرا به معناي اتحاد همهرا با دشواري بسيار ميوحدت دروني - ا جامعه، روابط با تهياما بدون ادراك روابط، روابط ب. انديشيد استگوييد و هر آنچه ميكنيد، هر آنچه ميمي

براي ادراك روابط بايد . توان به وحدت دست يافتداران، نميگران و سردمدستان و روستاييان، گدايان، توانهايي كه توسط سنن، اوليا، كاهنان، براي آن بكوشيد، شما بايد به پرسش بپردازيد و نبايد تنها به پذيرش ارزش

بدين روي بسيار ضروري است كه به . امونتان وضع شده است، بسنده كنيدها و سيستم اقتصادي جامعه پيركيش .پا خيزيد و بشوريد و اگر جز اين باشد هيچگاه به يگانگي نخواهيد رسيد

*** 

 :سايت فارسي جيدو كريشنامورتيcom.blogspot.ir-krishnamurti://http

237 

 

هافهرست پرسش 1فصل

كنيد اين امر موجب پديد آمدن هرج و مرج در ي افراد سر به طغيان بردارندآيا فكر نمياگر همه 1- 1 جهان گردد؟

زمان با يكديگر آيا شوريدن؛ آموختن و دوست داشتن سه فرايند مجزا از يكديگرند يا اينكه هم 2- 1 گيرند؟صورت مي

و آز و غرور بنا شده است و در اين صورت اگر ي حرصآيا درست است كه جامعه بر پايه 3- 1 غرور نداشته باشيم آيا تباه نخوايم شد؟

. شودي دولت كنترل ميوسيلهدر هندوستان همانند بسياري از كشورهاي ديگر تعليم و تربيت به 4- 1 آوريد زد؟اي كه شما از آن سخن به ميان ميتوان دست به تجربهتحت چنين شرايطي آيا مي

 

2فصل

 هوشمندي چيست؟ 1- 2

 تواند حساس شود؟آيا ذهن ناپخته مي 2- 2

 توانند خود را بشناسند؟كودكان بدون ياري اوليا و آموزگاران خود چگونه مي 3- 2

هاي عجيبي مانند اشباح و ارواح موذي روبرو گويند كه در دهكده با پديدهها به من ميبچه 4- 2-ي مرگ از من ميها همچنين دربارهآن .ترسندها مياند و از روح و جن و پري و مانند آنشده

 ها چه پاسخي بايد داد؟به اينگونه پرسش. پرسند

 

3فصل

 ها رهايي يافت؟توان از شر آني اميال چيست و چگونه ميسرچشمه 1- 3

 توانيم خود را از وابستگي رها سازيم؟كنيم چگونه ميمادامي كه در اجتماع زندگي مي 2- 3

238 

 

 جنگند؟چرا آدميان با يكديگر مي 3- 3

 حسادت چيست؟ 4- 3

 شوم؟چرا من هرگز از هيچ چيزي ارضا نمي 5- 3

 چرا بايد درس بخوانيم و مطالعه كنيم؟ 6- 3

 شرم چيست؟ 7- 3

4فصل

 كنيد كه مذهب حقيقي همانا پرستش خداوند باشد؟آيا فكر نمي 1- 4

5فصل

 توان بر اين مانع چيره گرديد؟چگونه مي. شودانديشي ميناخرسندي مانع روشن 1- 5

 توان به دستش آورد؟خودشناسي چيست و چگونه مي 2- 5

 روح چيست؟ 3- 5

6فصل

 چرا خواستار آنيم كه مشهور شويم؟ 1- 6

ها سخنان من نيست، بلكه اين«: ايدشما در زمان جواني خود كتاب نگاشتيد كه در آن گفته 2- 6ود ورزيد كه ما خحال چه شده كه اكنون بر اين نكته اصرار مي» .سخنان استاد من است

 بينديشيم؟ ضمنا اين استاد كه بود؟

 چرا آدمي مغرور است؟ 3- 6

239 

 

ي عمر گويند كه چه چيزي زيبا و چه چيزي زشت است، در نتيجه ما همهبه ما كودكان مي 4- 6چگونه بايد فهميد كه زيبايي حقيقي » .اين زشت و آن زيباست«كنيم كه هايشان را بازگو ميگفته

 چيست و زشتي كدام است؟

 ولي نگفتيد استادتان كه بوده است؟بخشيد، مي 5- 6

7فصل

 كشيد؟چرا خجالت مي 1- 7

 مان حقيقت را ادراك كنيم؟توانيم در زندگي روزانهچگونه مي 2- 7

 كنند؟ها و تصويرها، استادان و پارسايان ما را براي انجام صحيح مراقبه راهنمايي نميآيا پيكره 3- 7

 آموز چيست؟وظايف يك دانش 4- 7

 احترام و عشق است؟چه تفاوتي ميان 5- 7

8فصل

 شويم؟خشم چيست و چرا خشمگين مي 1- 8

 داريم؟چرا ما اينچنين مادرمان را دوست مي 2- 8

 توانيد دوست داشتن را به من بياموزيد؟من آكنده از تنفرم، آيا مي 3- 8

 شادماني در زندگي چه معنايي دارد؟ 4- 8

 زندگي راستين چيست؟ 5- 8

240 

 

9فصل

 لوكس هستيم؟چرا خواستار زندگي 1- 9

توانيم در زندگي به صلح و آرامش دست آيا مادام كه سرگرم كشاكش با محيطمان هستيم، مي 2- 9 يابيم؟

 آيا شما شادمان هستيد يا نه؟ 3- 9

 كنيم و اندوه چيست؟چرا گريه مي 4- 9

 توان بدون ستيزه به يگانگي و وحدت دست يافت؟چگونه مي 5- 9

10فصل

 ماند؟آيا روح پس از مرگ باقي مي 10-1

 شوند؟شويم، پدر و مادرمان نگران ما ميچرا زماني كه بيمار مي 10-2

 آيا بايد در معابد براي نيايش به روي همه باز باشد؟ 10-3

 كند؟انضباط چه نقشي در زندگيمان بازي مي 10-4

اما . گفتيد، به نمد خدا صرفا به عنوان سايه اشاره كرديدهمين اكنون، وقتي كه از معابد سخن مي 10-5 .اي نيز نخواهد داشتواقعا وجود نداشته باشد، سايهاگر چيزي

ها ي آنمندان ضرورتي نداشته باشد زيرا آيندهشايد امتحانات و مدرسه براي كودكان ثروت 10-6آموزان فقيري كه بايد خود را براي گذران زندگي آماده سازند، تأمين است، اما آيا براي دانش

جه به شرايط كنوني جامعه، ادامه تحصيل برايشان ضروري كنيد كه با توالزم نيست؟ آيا فكر نمي باشد؟

 ي بخشيدن بيشتر امتيازات خود به ندار است؟آيا دارا آماده 10-7

 

241 

 

11فصل

 ها را بدانيم؟توانيم آنايد و ما چگونه ميگوييد آموختهچگونه شما آنچه را از آن سخن مي 11-1

 اشيم يا نه؟ي هر كسي نظري داشته بآيا بايد درباره 11-2

 كنيم؟احساس چيست و ما چگونه احساس مي 11-3

 چه فرقي ميان فرهنگ هندي و فرهنگ آمريكايي هست؟ 11-4

 ي هندوها چيست؟نظرتان درباره 11-5

12فصل

 دمي داشته باشيم؟چرا خواستار آنيم كه هم 12-1

اين كار شويد؟ چرا به راني كردن سرگرمي شما است؟ آيا از سخن گفتن خسته نميآيا سخن 12-2 دهيد؟ادامه مي

قدر شديد شود، چرا خشم وي اينورزم و او خشمگين ميهنگامي كه من به كسي عشق مي 12-3 است؟

 تواند به فراسوي موانع خويشتن گام نهد؟ذهن چگونه مي 12-4

 چرا خدا اين همه زن و مرد را در اين جهان آفريده است؟ 12-5

13فصل

 يابيم؟بريم ولي در درس خواندن نشاني از لذت نميها لذت ميچرا ما از بازي 13-1

-گوييد هنگامي كه شخص مشاهده كند كه كاري نادرست است، آن كار نادرست خودبهشما مي 13-2

بينم كه سيگار كشيدن نادرست است، اما عادت سيگار من روزانه مي. خود كنار خواهد رفت .افتدكشيدن از سرم نمي

242 

 

شويم؟ و چه چيزي باعث ران ما جدي هستند، ما دچار ترس ميتچرا هنگامي كه برخي از بزرگ 13-3 قدر جدي باشند؟ها آنشود كه آنمي

 سرنوشت چيست؟ 13-4

14فصل

 دستان متنفريم؟چرا ما از تهي 14-1

گوييد كه بدين معنا است كه از سوي ديگر ناراستي، شما از حقيقت، نيكي و يگانگي سخن مي 14-2تواند بدون انضباط، توانيد بگوييد كه چگونه ميحال آيا ميبدي و چندپارچگي هست و

 درست، نيك و يگانه بود؟

 قدرت چيست؟ 14-3

 چرا در جستجوي شهرتيم؟ 14-4

15فصل

شود پرهيز كنيم چگونه مي توانيم از نگراني هايي كه موجب نگرانيمان مياگر نتوانيم از موقعيت 15-1 فكري آن آسوده شويم؟

 توانيم خود را بشناسيم؟چگونه مي 15-2

 توان خويشتن را بدون هيچ مشوقي شناخت؟آيا مي 15-3

توان در آن واحد هم بود هم كاري با اين همه تضادهايي كه در درون هر كسي هست چگونه مي 15-4 به انجام رسانيد؟

ي خويش را نسبت به آيا اين درست است كه به خاطر انجام كاري كه عاشقش هستيم وظيفه 15-5 ن از ياد ببريم؟پدر و مادرما

243 

 

من هر چند هم كه خواستار مهندس شدن باشم هرگاه پدرم مخالف باشد و به من كمك نكند، 15-6 ي خود را عملي كنم؟چگونه خواهم توانست كه خواسته

 

16فصل

 گوييد تمرين كنيم؟توانيم آنچه را به ما ميچگونه مي 16-1

-توانيم اميال خود را كامال ادراك كنيم؟ چرا همواره موانعي در راه انجام خواستهچرا هرگز نمي 16-2

 كند؟ها به طور كاملي جلوگيري ميهايمان هست و از انجام آن

كداميك از دو ديدگاه؛ . دانندمن به نظر خودم خرفت و كودن هستم ولي ديگران مرا هوشمند مي 16-3 ي ديگران را بپذيرم؟نظر خودم يا گفته

 كنيم؟چرا ما سركشي مي 16-4

گويد گويد كه اين عادت بدي است، ولي ديگري ميآموزگاري مي. من به نوشيدن چاي معتادم 16-5 .كه اشكالي ندارد

17فصل

 چرا از مرگ هراس داريم؟ 17-1

چون زندگي ما فاني و ناپايدار گويند كه حقيقت در هر يك از ما پايدار و ابدي است؛ امامي 17-2 است چگونه امكان دارد كه حقيقت در وجود ما باشد؟

 اي از كمال به دست آورم؟توانم ايدهآيا من مي 17-3

 جويي كنيم؟خواهيم از كسي كه به ما آزار رسانيده است، كينهچرا مي 17-4

 .شومگين ميبرم، اما اگر كسي مرا دست بيندازيد خشمانداختن ديگران لذت ميمن از دست 17-5 ي آدمي چيست؟وظيفه 17-6

 كنيم؟چرا خدا را پرستش مي 17-7

244 

 

18فصل

پوش كه در كنار جاده ديروز پس از جلسه ما ديديم كه شما به دو كودك روستايي فقير ژنده 18-1نگريستيد چه ها ميخوايد بدانيم در حاليكه بداندلمان مي. نگريستيدكنردند ميبازي مي

 در ذهنتان برانگيخته شده بود؟احساساتي

 زمان توجه كند؟تواند به چند چيز به طور همچگونه ذهن مي 18-2

 چرا ما دوست داريم تنبل باشيم؟ 18-3

كنيد كه ما نبايد زد ميگوييد كه ما بايد عليه جامعه طغيان كنيم و از سوي ديگر گوششما مي 18-4 نيست؟طلبي آيا اين تمايل به اصالح جامعه جاه. طلب باشيمجاه

 آيد؟خوانم از خود بدم ميچرا هنگامي كه درس نمي 18-5

ي نو، حتا اگر ما با شوريدن در برابر جامعه كنوني جامعه نويي بيفزاييم، آيا آفرنيش اين جامعه 18-6 طلبي نيست؟باز شكل ديگري از جاه

19فصل

 كرد يا به ياري عشق؟ توان اصالحآيا پسربچه سركش را به كمك تنبيه مي 19-1

 توانيم هوشمند شويم؟چگونه مي 19-2

گيري نكنم، والدينم مرا تهديد به اخراج هاي روزانه دينم را پيهرگاه من آيين. من مسيحي هستم 19-3 من چه كار بايد بكنم؟. كننداز خانه مي

ممكن اين كار چگونه . سازيد كه در بذل توجه نبايد مقاومتي در كار باشدزد ميشما به گوش 19-4 است؟

 منديم؟چرا ما به سؤال كردن عالقه 19-5

245 

 

20فصل

شوم خواهم توانست آن را ارضا طلب باشم؛ آيا هنگامي كه بزرگ مياگر من در كودكي جاه 20-1 كنم؟

 هاي شما در سيستم اجتماعي كنون بسيار دشوار باشد؟كنيد كه پياده كردن گفتهآيا فكر نمي 20-2

 توان آن را در خود ادراك كرد؟تغيير كلي چيست و چگونه ميمنظورتان از 20-3

 استاد، ارتقاء نفس چه معنايي دارد؟ 20-4

 گران مغرورند؟چرا توان 20-5

هايمان همواره مسائلي را با شما هستيم و چرا در نشست» مال من«و » من«چرا ما همواره گرفتار 20-6 گيرد؟گذاريم كه از اين حالت ذهن سرچشمه ميدر ميان مي

 كنند؟فريب در بر ميهاي دلآرايند و جامهزنان خود را مي چرا 20-7

21فصل

 كنيم؟ايم به سادگي فراموش ميچرا مطالبي را كه به دشواري آموخته 21-1

 چيست؟» پيشرفت«اهميت واژه 21-2

 آيند؟ها براي دور شدن از ما به پرواز درميشويم آنچرا هنگامي كه به پرندگان نزديك مي 21-3

 چه فرقي ميان من و شما هست؟ 21-4

 شود؟كشم آموزگار من خشمگين ميچرا هنگامي كه سيگار مي 21-5

 كند؟چرا بشر ببر را شكار مي 21-6

22فصل

 شوند؟هاي مدرسه دعوت ميگران و افراد سرشناس به نشستچرا همواره توان 22-1

246 

 

گويند كه خدا در آنجا هست و اگر ديگران مي اي سنگي نيست اماگوييد كه خدا پيكرهشما مي 22-2 حقيقت پرسش چيست؟. هايمان ايمان داشته باشيم خدا خود را آشكار خواهد ساختما در دل

ذهنمان را مشاهده كنيم، اما شما روزي خاطرنشان ساختيد كه ما بايد به آرامي بنشينيم و فعاليت 22-3. شوندها ناپديد ميكنيم، آنان را آغاز ميهايمي انديشهبه محض اينكه خودآگاهانه مشاهده

 شونده، نگريست؟كننده هستيم و هم مشاهدهتوان ذهن خود را در حاليكه هم مشاهدهچگونه مي

 آيا آدمي تنها ذهن و مغز است يا چيزي فراتر و واالتر از آن؟ 22-4

 چه تفاوتي ميان نياز و آزمندي هست؟ 22-5

خيزد چرا هنگامي كه انديشه يا نيازي از درونمان برمياگر ذهن و مغز به راستي يكي باشند، پس 22-6 ميگيرد؟خواند، ذهن بيشتر اوقات آن را پيكه مغز آن را زشت و ناپسند مي

 

23فصل

 آگاهي و حساسيت با يكديگر چه تفاوتي دارند؟ 23-1

 خنديم؟افتد چرا ما ميلغزد و فروميهنگامي كه كسي مي 23-2

او . سره غير عملي استرايند يكگويد كه آنچه را شما از آن سخن مياستادان ما مييكي از 23-3صد و بيست روپيه شش پسر و شش دختر شما را به اين چالش فرامي خواند كه با ماهيانه يك

 پاسخ شما به انتقاد وي چيست؟. را تربيت كنيد

 سازد، آموزش چه سودي دارد؟در حاليكه هم اكنون تجمالت زندگي مدرن حياتمان را تباه مي 23-4

من چگونه . كنندتر را تحسين مياي دارم و بيشت رمردم پوست روشنمن پوست بسيار تيره 23-5 ها قرار گيرم؟توانم مورد تحسين آنمي

24فصل

 ها بر هندوستان چيره شدند؟چرا انگليسي 24-1

247 

 

باشد؛ بنابراين نمايد كه فرد قادر به ادراك حقيقت نميحتا در هنگام مراقبه نيز چنين مي 24-2 خواهشمندم به ما بگوييد كه حقيقت چيست؟

- زد سازد، چرا همان اشتباه را دوباره مرتكب مياگر ما خطايي بكنيم و كسي آن را به ما گوش 24-3

 شويم؟

 توانيم شادمان باشيم؟زندگي چيست و ما چگونه مي 24-4

 دازيم؟پرچرا ما ميان خود به نزاع مي 24-5

 كند؟چرا ذهن از خود و ديگر آدميان سوءاستفاده مي 24-6

باشد، متفاوت شتابد، با ذهني كه در جستجوي حقيقت ميآيا ذهني كه به جستجوي موفقيت مي 24-7 است؟

25فصل

موفق ام، خصوصي را انجام دهم و هرچند كه چندين بار در اين راه كوشيدهمن مايلم كه كار به 25-1بايست به اين كشاكش پايان بخشم، يا اينكه برعكس به كوشش خود ادامه آيا من مي. امنشده دهم؟

چرا ما اساسا خودخواهيم؟ ما براي اينكه در رفتارمان خودخواه نباشيم، بيشترين كوششمان را 25-2منافع خود هستيم كه كنيم، اما هنگامي كه مسئله منافعمان در ميان باشد، آنچنان مجذوبمي

 .شويمتفاوت مينسبت به منافع ديگران بيچرا آدمي از هنگام زايش تا به هنگام مرگ همواره خواسترا آن است كه دوستش بدارند، و اگر 25-3

از اين عشق برخوردار نشود، به كمال دست نخواهد يافت و همانند ديگر آدميان از اعتماد به  نفس كافي بهره نخواهد داشت؟

 زنند؟چرا سالمندان دست به دزدي مي 25-4

248 

 

26فصل

آدمي چگونه به اين دانش گسترده دست يافت؟ چگونه از نظر مادي تكامل يافت؟ و از كجا 26-1 ي سترگي را به دست آورد؟چنين كارمايه

ها از دست من خواهم به دين ديگري بروم، آنگويم كه ميچرا هنگامي كه به پدر و مادرم مي 26-2 شوند؟خشمگين مي

 سازي شخصيت آدمي چيست؟راه درست براي به 26-3

 آورد؟چگونه سالمندي در راه ادراك خدا مانع پديد مي 26-4

27فصل

 دانم كه چگونه اين كار را آغاز كنم؟من مايلم كه به اجتماع ياري دهم، اما نمي 27-1

 عاطفه است؟چرا آدمي اين چنين بي 27-2

تواند از دست زدن به آنچه خواستار آن است باز ايستد و در عين حال راهي به سوي آيا فرد مي 27-3 آزادي بگشايد؟

 هاي پاك به راستي ترسي در دل ندارند؟آيا اين امر حقيقت دارد كه تنها انسان 27-4

-چگونه انسان مي. آوردشماري پديد ميآدمي قرباني اميال خويشتن است، اميالي كه مسائل بي 27-5

تواند حالتي فارغ از اميال در خويشتن پديد آورد؟