CIDf?I)� tri tue

•

-/

if

l’ *>>'*‘.£*-\•’ J:-■• » J*: . > Y

A;' IT ♦ .V'-_> :•: -k*.i- ’ *.* ;.

,/ ■**.»- r%«\ '. v

«r- ■ ■*»v •1 v% i i-

1 - • • *> .a. .*. \ -* i . x-f;«*r ■: . . > _• ■’ -.

Margaret Sasse

ri A.

ue e

Nhung each thuc Clan gian giup phdt trien trf thong minh con tre trong 5 nam a6u aai

·-c,:·i .

o ' ' -"_':· � •' �

Minh hQa: GEORGES MCKAIL T!NH THUY - NGQC PHVQNG d�ch

,' '

-� ::-t.,.> ') ; � /;:. .

· .''",

·. ·.·_·. ·: � . . :

. .

. . ·- ' ... t': . .

NHA XUAT BAN TR�

.. ·. �

. .

•>\s

MUC LUC . .

Loi tl:fa Thu�t ngu trong skh

GiCli thi�u

Dinh duang

Giai doon A: Tu so sinh den 6 thon g tuoi

Ho�t dong co ban Giup con phat trien Uc che nhung phan x� barn sinh

Massage, massage, massage ... ... va massage nhieu hon Nhfing ho9t dc)ng ph6 bien danh cho tre nh6

Bai t�p cho be Kich thich tuyen tien dinh Gio cho'i tren san Thi1i ky bo tru'.dn rat quan tn;mg

Kich thich nao ho: khieu vii Am nh�c cho m9i de) tu6i

Bai t�p cho be tli 2 den 6 thang tu6i

Bai t�p cho de chi va hong T ro vui vdi tu yen tien dinh

Mot so tro vui khac voi tuyen tien dinh Nh�c thieu nhi, nhip di�u va bai hat

Thi hie cua tre tu so sinh den 2 thang tuoi

Thi Ive cua tre tu 2 den 6 thang tuoi V�n dong ve phia trutJ'c: be tu 3 den 6 thang tu6i

Phat trien do cang cho co hap Kich thich hap chan, ban chan va ban tay Kich thich v�n dQng Kich thich tien dinh

Giai doon 5: 5e tu 6 den 12 thong tuoi T rudn, bo, di

Massage Massage, t�p luy�n, am nh�c Ro tnidn

Trudn trong tu the nam sap Nhung em be mong luon dinh ch�t dat

9 10 13 14

15 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38

39 39 40 41 42 43 44

Phat trien vai, canh tay va ban tay

Thang bang thong qua kich th ich dl) dng co

Cac dong tac bo

Thangleo

Treo, nh1.in nhay va suy nghi

Bai t•�p: cho be tu l 0 Jen 12 thang tu6i

Khieu vii

Lk, nhun va day

Kha nang hinh dung

Giai doon C: Be do biet di den 18 thong tu6i

Massage, am nh�c va bai hat

T 6 chuc V•�n dong C(j ban: be tu 12 Jen ls thang tu6i

H� thang bang cho be tu IS den 18 thing tuoi

V�n dong phat trien cho be tu 15 den 18 thang tu6i

Phat trien phan than tren: be tu 15 den 18 thang tu6i

Kich thich tuyen tien dlnh

V�n va u6n nguO'i ra sau

Nghicng va Ian

Am nh4c, nhip Ji�u va bai hat

Bai t�p khieu vu

Thi ltjc

Kha nang hinh dung

Giai doon D: Cho be tu 18 den 24 thong tuoi

Massage

Massage thong qua t�p the dl,IC va de bai hat

1hc dl,lc theo nh<.tc

Chuyen dong theo nh<.tc thieu nhi

Phat trien co bap chac khoe

Phat trien phan than tren

I Hnh thai v�n dong bat chtioc dong v�t

U6n va xoay nguO'i - tuyen tien dinh

Xe cut kit, nhun Jung dua va xoay

Th:mg bang

Tiep h,1c thang bang

Ran nh�c an ro

T 6 chuc v�n d¢ng thong qua khieu vii

Cac ho�t dong gi.ic quan

Tui d�u va bong bay

45

46

47

48

49

so 51

52

53

54

SS

56

57

58

59 60

61

62 63

64

6S 66

67

68 69

70

71

'7) ,_

73

74

75 76

77

78

79 80

81

82

Nhung qua bong

Nhung chiec vong

Ruy bang va day

Dieu chinh mat nhin Kha nang hinh dung

Giai doon E: Be tu 2 den 2 tu6i ruoi Massage thco tu the "ca sau"

Thien than tren cat

Nh�n thuc ve co the va kich thich tuyen tien dinh

Nhao l<)n Nhtm va xoay

van b�p benh va xa thang bang

T 6 chuc v�n dong: khieu vu

Nhip, nh�c, va tho thieu nhi

Que go

Tui d�u

Nhung qua bong

Nhung chiec vong Ruy bang va day

Th! htc Kha nang hinh dung

Giai doon F: Be tu 2 tuoi rvoi den 3 tuoi rvoi Massage kieu ca sau

C9p con bo Ion ton

Danh thU'.c ng6n tay Nhun d�m Nh�n thuc va dieu khien co the

Xoay va danh du

Thang bang kieu dong v�t

Van b�p benh

Kha nang SU dl;lng bcn thu�n cua tre 3 tuoi

Ho�t dong cheo chieu

Nh�c, khieu vu va nhip di¢u

Que go

Ttii d�u Choi vC1i bong

Choi vdi vbng

Ruy bang va day

83 84

85 86 87

88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99

100

101

102

103

104 105 106 107 108 109 110

111

112

1 1 3 114

1 15 116 117

118

119

120

Kich thich thi giac

Kha nang hinh dung

Giai doon G: Be tu 3 tu6i rvoi den 4 tu6i rvoi Massage va ho<)t dc)ng cheo chieu kieu bi�t kich 'lhicn than tren cat

Thang bang Van day

Nhun d¢m Quen dung hen thu�n

Khieu vii Que go cho be 3 tuoi Que go cho be 4 tuoi

Tui d�u

Choi voi bong Choi vCli vong

Choi vCli day

Thi htc Kha nang hinh dung

Giai doon H: Be 4 tuoi rvoi den 5 tuoi ruoi Massgac: kicu ca sa u va trinh sat Bo ngoan ngoeo Nhao lon, hie lac, danh du lhang bang

Nhun d¢m Cac ho�t dc)ng theo mo hinh cheo

Nhay aerobic (the dt,Jc nhip di�u) Thu gian vdi nh�c mozart Dan nh�c gia dinh

Que go

Choi vCli tui d�u

Choi vCli bong

Nhung chiec vong

Choi vCli day thung Thi I11c Hinh dung

N guon sach tham khao

121 122

123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138

139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 ISO 15 1 152 153 154 155 156

....

LOI TUA •

TRE EM ngay nay chac chan la khong du'.QC ho�t dong du "do". Va beo

phi la h�u qua tat yeu, no VO cling nguy hiem cha sue khoe, h�nh phuc va

vi�c hoc t�p. V�n dong, vui chdi va tich qtc kham pha rat can thiet cho S\i phat trien cua b e. Vi le d6, cac vi phl) huynh se thich thu vdi quyen

sach nay. B�n se co duQ'c nhieu gQ'i y dang gia de ung x1'i v6i con tre, du cho cac "thien than" nh6 con dang am ngua tren tay hay dang chuan bi

di hQc. Ca b�n va con b�n khong chi phai hoc th�t nhieu, Illa con phai

hQc chung vdi nhau - mot each soi noi va vui ve.

Frances Page Glascoe

Gido su Nhi khoa,

Dc;ii h<;Jc Vanderbilt,

Nashville, Tennessee.

9

THU.AT NGO TRONG SACH .

Phat trien nh�n thuc: ve phuong di�n giao d�c, tu ngu "nh�n thuc" duQ'c

dung de chi nhung khai ni�m nhu ben tren/ ben duoi, tnioc / sau, tren/ duoi, r�mg/h�p. Co 78 thu�t ngu nlni the lien quan den ki�n thuc ve co

the, ho�t dc)ng, no hjc, toe do, phliong huong va khong gian .

Mo hinh v�n dQng: la tieu chuan cua ho�t dong di l�i, tay phai va chan

trai btidc tdi tnidc, roi den tay trai va chin phai. D6 con la t ieu chuan cua ho()t dong chq.y nhay, nem li�ng , va nhieu dong tac tu'ong tlj khac .

Djnh hu<1ng: d!nh hudng thuO'ng bi nham Ian voi khai ni�m "ben thu�n

ben nghich". Dinh huong la kien thuc ve khong gian ben ngoai co the.

Ky nang v�n dQng nh�: thuCing n an1 trong "ky nang v�n dong m�nh",

chi vi�c dieu khien cac Cd nho de cam nam CaC do V�t nhu' but chi Va cac

v�t d�ng thuO'ng g�p. Cit dong mat phQ thut)c vao cac thd Cd 0 co quan

th! giac . Ky nang v�n d(Jng m').nh: ho()t d ong mq.nh cua co the nhu nhay cao, nhay xa, di l�i va leo treo.

Tr�ng thai uc che: chi tinh tr�ng vuQ't qua kha nang nhung cac phan x�

ba'ni sinh van du(1c dam bao. Tai nq.n hay dau 6111 co the la nguyen nhan khien nao bo t<)O ra phan Ling nay de bao v� co' the. Tr()ng thai UC che gay

"tr�c tr�c" (kh6 khan) cho stj phat trien va hQc t�p.

Ben thu�n hen nghjch: trong qua trinh phat trien cua tre, "ben thu�n ben ngh!ch" n6i den kha nang SU d\lng m o i ben cua Cd the mot each doc l�p ho�c ket hop l�i khi lan1 vi�c, vi dQ nhu trong each dung keo thi dung la m9t tay cam keo cat, con mot tay giu v�t can cat. "B en thu�n ben nghich" la nen tang v�n dong cua khai ni¢n1 khong g ian. V(:in d¢ng ca hai hen la chi quan h� hai ben (co the) cu ng lam chung voi nhau, thu<Yng lam

cung mot vi�c, vi dl) nhli khi be choi xe day th1 phai day bang ca hai chan.

Phan x� ham sinh: la nhung ho�t dong VO thuc c6 tu tnioc va sau khi

sinh. Chung t�o nen nhung ky nang sinh ton nhu bu mom, trudc khi co S\f ket noi VOi to chuc nao cap cao va btidc dau h u an luy�n ch o nhung ky

10

nang chu dong sau nay. Cac ho�t d<)ng co y thuc se tiep noi nhung phan

X() bam sinh nay, mien la CO du CaC yeu to moi tnidng thu�n lQ'i. Phan X'J theo tinh the: nhung phan x� nay theo sau phan X'} barn sinh

va ton t�i trong CUQC song, giong nhu' phan X� khi rdi - hai canh tay cua chung ta chuc XUOng, ho�C la phan X(_l can bang - mQt nua CO the Se doi

xtl'.ng vdi nua hen kia de ngan khong cho ta roi xuong.

Tong boa cac giac quan: nao b(> t�p hqp va XU I i toan ho thong tin ghi

nh�n dti(1C tu tai, mat, da, mui, ltioi, cac Cd Va tong hQ'p thanh nen tang cho slj phat trien khong ngung.

Nhung ho'Jt d<)ng nh�n thuc: di cung vdi kich th ich cam giac ( thinh giac, th! giac, can1 giac, vi giac, cac tin hi�u tu co hap va day chang ben

trong co the) t�o nen y thlic hay stj hieu biet ma ta g9i l a nh�n thuc.

Cac du<tng huong tiep noi: tiep noi nghia la co mot giai doq.n theo sau mot giai do�n khac, chi ra mot chuoi lien tiep cac hoc.it dong de ket hqp,

lang nghe, ghi nhd, nhung dieu nay Se kich thich cac "dtidng hliong" Cl;!

the hay cac bo than kinh trong nao.

Nh�n thuc theo thoi gian: ve toe do, thO'i gian va nhung ho'}t dong ,

hanh vi, hay nhip di�u.

Kich thich tuyen tien dinh: st;t kich thich chat luu cua tai trong hon hang

ngan te bao nho (nhu sQ'i toe) phu quanh be m�t. Nhung te bao nay rat

quan tr9ng doi voi st;t dinh vi trong khong gian, dong vai t ro to Ion trong

slj tong hoa cac giac quan. Kha nang hinh dung: la kha nang "t�o anh trong dau" cua nao ho, nhC1

do, ta nhd duoc kieu v�n dong, chuoi an1 thanh hay hinh dang va cam

giac ve st;{ v�t, bao go rn dinh d�ng tu va ki tlj.

Dieu chinh thi giac: chi vi�c doi theo ffil;IC ticu di dong voi rnot mat ho�c ca hai mat - ma khong cu dong dau.

Chu f: quyen sach nay duQ'c v iet binh dang cho m6i giCii tinh, vi d�1 nhu

be trai viet trong giai doq.n A, C, E va G, con be gai thi viet trong gia i doq.n B, D, F va H. Tranh n1inh h9a duqc ap dvng cho ca nam Ian nu. Tat ca cac bai t�p deu dung dtiqc cho be trai va be gai.

11

� A , ,:l � ,<

B I EU BO PHAT TRIEN XOAN OC

Cac giai do�n phat trien

12

- 4 112 tuoi

Nh6m tuoi

thang tuoi

tuoi

/2 - 3 1/2 tuoi

1/2 tuoi

4 thang tuoi

biet di den18 thang tuoi

2 thang tuoi

GIOI TH IEU •

Ml;lC dich chinh cua quyen sach nay la giup cac b�c sinh thanh thuc day

toi da cac chu ky phat trien then ch6t cua nao trong su6t nhung narn dau

tien cua be. Nao be) von phat trien khong ngung, va ph\l thu<)c vao tac

nhan moi tniong.

Tli luc thl) thai, con ngu'1i da phat trien m(>t each hj nhien, lien t\lc

va hoan toan c6 the dtj doan duqc. Nhung ho�t dong ban dau duQ'c gQi

la phan x�, no kich thich cac b6 than kinh trong nao cho phep phat trien

ck ho�t dong ttj chu va nang ltjc h9c t�p cho tung ca the.

Nhung ho�t dong ma quyen sach nay de c�p den, duqc sap xep mot

each tuan tlj, rat quan tr9ng cho cac nen tang can thiet de giup be hoc

t�p thanh cong. Toe d9 phat trien cua m6i be deu khac nhau. Nhung ve

m�t li thuyet, mQi be SC phat trien m9t each binh thtiO'ng, lien tl)C va hoan

to�m c6 the dtj doan duqc.

Con cua b�n co the phat trien tot hon khi b�n t�o Cd hoi cho be tham

gia va t�n huong nhung ho�t dong dtiQ'c mo ta trong sach. Nen ch9n

nhung dong tac nhu massage, kich thich tai trong ( tien dinh) va eac ho�t

dong phu hqp voi tuoi cua be, t�o Heh trinh C\} the: thtje hi�n moi ngay

vai Ian, moi Ian I 0 phut. Khi be biet di, vi�c nay se khong de lam mot chut nao, tot nhat la bq.n nen thtjc hi�n theo kieu vui dua trong khi dang

choi v&i con, hay trong h1c dang doc cho be nghe nhung quyen sich ma

be th ich. B�n chi can danh ra m<)t khoang thdi gian chung I 0 phut deu

d�n moi ngay de choi tro Khdi da'u tri tu?.

Khong co d9ng tac nao keo dai qua 2 phut, va b�n nen thtjc hi�n mot

each chcjm rai. B�n hay nhc1 rang cui1ng de), ta'n so va thai gian thlfc himh la chia kh6a cua sv phat trien. Tro chdi c6 ten la bat chuac: tre se lam theo

ban nang. Khi g�p m9t vai "trl)C tr�c" nho nh6 gay can tro cho sv phat

trien , thl yeu to tan s6, ctiong dQ va thO'i gian thtjc hanh se la nhan to chu

ch6t VO cung quan tr9ng.

13

DINH DUONG

Th�tc pham ma chung ta dung c6 the tac dc)ng khong nho den tien trinh

phat trien. Phan dinh du6'ng nay tac d9ng den toan b9 giai do�n dau cua thdi ki tho au .

Th\ic pham la nguon nhien li�u cho ca nao Ian co the. No t�o nen sv tang tnt&ng, t�o nang htong, tai t�o te bao va can bang hormone. Chat

luong, gia trj va thO'i h�n SU d\lng cua luQ'ng thuc an n(}p vao co the co

kha nang anh huong den sij phat trien, sue kh6e va vi�c hoc t�p. Nang

luong tu thijc pham c6 hi�u qua nhat la khi ta dang v�n dong.

Cac b�c ph� huynh nen nghi den tac h�i cua pham mau, chat ph� gia va duong h6a hoc, chung deu c6 anh hu&ng den sij phat trien, vi�c h9c

t�p va ho(;lt d¢ng cua con em minh. Nhieu lo�i h6a chat va thµc pham

co the Ia nguyen nhan gay nen nhung trd ng�i ve thai de) ling XU va vi�c hoc t�p cua tre. Can can th�n xem xet thuc an ma b�n chuan bi cho con

co chua pham mau, chat bao quan hay dudng h6a hoc khong nhe.

Hi�n tu'.Q'ng di ung v&i vai nh6m thuc an thong thuong cung khong

con la chuy�n hiem. Vi d\l nhu mot so be c6 kha nang nh(;ly cam vdi lua mi hay nhung che pham tu sua. Salixylat trong qua ch in va he}t trai cay

c6 the khien cho m9t so be bi "n6c ao". Tre em nh�y cam vO'i hoa chat va thuc an thuong bi chan doan nham

la mac chung hj ky, ro i lo�n thai qua , mat t�p trung (ADHD ) . Cac b ieu hi�n d nhung tre nay kha giong nhau, nhli hay can b�y, noi t\}C, dam Qa lo()n x�, thieu t�p trung_, qua nh�y cam, "het pin" va m<?t so bieu hi�n khac.

Hay luu y den loe}i thvc pham ma con b�n dang dung!

14

GIAI DOAN A: •

Tlr sa SINH BEN 6 THANG ru01 � ?

HOAT DONG CO BAN • •

• Cho con bu la thien ch tic cua nguC1i m� nhung khong phii hie nao ciing

du9c xu6i cheo mat mai.

• B�n hay nhC1 chuyen gia tu van phtiong phap giup b�n.

• Khi cho be b u binh, can am tre thien ve hen trai Ian ben phai . Day la

vi�c quan tr9ng de kich thich moi ben co the cua be va giup hai tay be

nam, mo khi be niu lay ngl;ic hay quan ao cua m�.

Be be thea the nam ngua Be con b�n len, de dau cua be tt;ia vao khuyu tay trong cua b�n, dau t ien la ben nay, sau d6 doi hen.

L�p l�i dong tac nay tti 3 den S Ian.

Cung tlidng hj nhti v�y, b�n

cho be nam sap tren tay, m�t be

huO'ng xuong.

Be be thea tu the ngai De con ngoi tren mot tay, tay kia b�n gift cho be

dtja lung vao ngudi b�n.

Hay cho con b�n n�m sap (luc be thU'c) sau khi sinh cang sam cang t6t - c6 nguoi bao la khoang s ngay sau khi sinh - de be quen voi tu' the nay, se giup kh cho phan X� "ngQ ngu�yn l�p di l�p l�i cua tre SCI

sinh. f)ieu nay rat quan trQng trong Vi�C giup be kh�c phl:JC dU'QC nhCtng phan x� ban nang VO thuc. Nam s�p con lam cho c6 cua be cung cap hon, rat can cho vi�C kh�c phVC nhftng phan X9 barn Sinh, phat trien

nhCtng phan x� c6 y thuc. ·.•·

15

, , ,2 GIUP CON PHAT TRIEN

• Khi be lot long 111�, cic day than kinh thinh giac cua be hoan thi�n hon cac day than kinh thi giac.

• Luc be da ng ngu, hay md nh�c ho�c nhung am thanh tl;i nhien o am

luQ'ng thap.

•Hat va di chuyen theo nh�c (khieu vu theo nhip).

• Ph6i h<_ip tat ca cac ho�t dong vdi nhip di¢u, tang cliO'ng kha nang giao tiep va phat trien kha nang ngon ngu.

• Hang ngay, b�n hay doc cho con nghe nhung cau chuy�n va nhfing bai dong dao ddn gian danh cho lua tuoi n1au giao voi nhung tu ngu duQ'c

l�p di l�p l�i.

•Massage va t�p luy�n cho be m9t each tu ton de trung khu than kinh nao cua be CO the tiep nh�n dtiQ'C thong tin.

Tre em rat thfch cac �Qng tac nhip nh:tng cua khieu vu. Vi�c nay vua c6 tac dvng massage

vua klch thkh du'Qc tuyen tai trong (tien dlnh). Nhung nhan t6 CCJ ban cua khieu vu la St} cam

nh�n ve kHong gian, thai gian, hin h thuc, d'9ng tac, nhip di�u va cam xuc. Khieu vu v�i tre giup

phat trien y thuc can b�ng khong g ian va can bAng cd the cho tre. Tre nho duoi 2-3 thang tu6i

chua c6 du ca a co de tli nang ttau len, vi the, b�n h�y giup tre nang dau trong mQi d()ng tac a

dQ tuoi nay.

Mai lien ket Massage, du dua va khieu vu voi tre giup phit trien m6i lien ket. Hay nhin thang vao mat con khi b�n nl;ing niu va hat cho con nghe.

Nhip be theo di�u bai hat cua b�n.

Can dam bao la noi cua be c6 the dung dua duQ'

16

*

Oc CHE - ? �

NHUNG PHAN XA BAM SINH .

• Tre em phai h9c each v�n '-1�mg.

• V�n d(>ng giup nao phat tricn va la ket qua cua nhung phan x� barn sinh (hanh dong VO thuc ) . V�n dc)ng da phat trien som khi tre con 0 trong

bl)ng mt: va ngay hie be chao dO'i .

• Nhieu phan x� anh hu'ong den stj phat trien CLia trc.

•Thong qua massage da va dau day than kinh duoi da n6i vdi khdp xliong, co, day chang va trong tai trong, tre se phat trien au'(jc kh�i nang ttj chu.

Truon

Phan x� ban nang nay co trlioc va sau khi tre ra doi du9c 3 den

4 thang, rat can cho stj phAt

trien sau nay.

Ck b�c sinh thanh da tung nhin thay con minh "tnion" (tu the sap) toi trti(k. Vdi tre 2 tu6i,

b�n co the t�p cho tre truon

thco hinh chu chive phia tnioc de tang ctiong nh�n thuc ve

hen phai, ben trai.

Nang, hC;t, nghieng phai, nghieng trai Khi con b()n du'QC 4 tuan tuoi, hay om cho be nam sap, giu tay cua be ngang ngtjc va khuyen khich be nang, ngang dau de lam cho co va co vai cling cap hon. Tac

dtJng cua cu dc;mg se giup be mau kiem soat du9c nhung phan X'} ban nang. Nang, h�, nghieng phai, nghieng trai .

17

MASSAGE, MASSAGE, MASSAGE ... • Sau khi sinh, hay massage cho be cang som cang tot.

• Khi moi sinh, con b�n nhin duQ'c, nghe duQ'c va cam nh�n du9c nhung be van chlia hieu dtiQ'C.

• Khong can bat ell' nguyen tac nao, hay lam theo ban nang 1nach bao nh b�n va phan ting cua be.

• Hat va cuO'i voi con khi b�n vu6t ve va 6m ap be.

• Khi massage, nen cho be nam tren m<?t chiec khan a1n va kh6ng can m�c quan ao.

• Phai bao dam my pham, tay b�n va can phong lu6n am ap.

• B�n hay nh� nhang va luon do dau cua be khi b�n l�t be qua l�i.

Thu gian toan than B�n d�t con len m9t qua bong Ion c6 born hoi nhung

khong cang. S\i bong benh cua bong se giup be thu gian

hoan toan. G�p, 1110 hai tay cua be ra vao m(>t

dch tU t6n vi diu ding, r6i dua hai chin (;/'} cua be len xuong. Cuoi cling , khe nang

,

be }en de t�O S\( ran chac cho CO hap.

Massage taan than phia truD'c va phia sau rv1assage bl)ng cho be theo chieu kim dong ho r6i tnlQt xu ong eo. Khi be nam ngua, b�n xoa toan than

truck cho be roi dB dau be, l�t be nam sap. Xoa trcm va tiep t�JC 1n a ssage tren phan lung va xliong song

cua be. Bau nh� vao phan m6ng be.

Nao bQ van dang trong qua trinh tiep thu, vai hang lo�t nhOng ho�t

d(>ng lien tiep, hoan toan c6 the dl:J' doan du'QC de giup nao phat trien.

Khi be du�c 2 thang tuoi, b�n c6 the dung nhieu v�t d1:1ng han, va thay r�doi nhieu kieu massage, chang h�n nhu' nhan bang ng6n tay.

18

... VA MASSAGE NHIEU HON • B�n hay ch�m vao be th�t diu dang va nhung lan sau thi hay om va

vuot ve be ki hon.

•Bat dau tro th6i vu i vui, b�n pha hoi vao gan ban tay va nhung phan khac

cua co the be. Tre em rat thich cam giac diu nh� nay lan khap cu the.

• Am nh�c, ngam nga va ca hat la nguon dinh duong cho nao va tai. B�n

chuan bj 111Qt bai hat ve cac b<) ph�n cua Cd the hay nhung cau tho mang am di�u cua bai hat.

Massage nh'? nhang, khai

ma xuc giac va kich thich cac dau day than

kinh hoc,t d¢ng. Massage kich

thich kha nang nh�n biet cua tung b{> ph�n

-:��w,;.-!:�·5,? __

th� .

. ·�.a·:

Massage dau va co B�n hay vuot ve be theo huong tu dau dQC xuong duoi chan. Nh� nhang

xoa tron tren dau be. 6m lay dau be bang ca hai tay, va nht:

nhang massage da dau.

Lan nht: nhung ngon

tay xuong m�t, vuot

mat va mui cua be .

Xoa bop hai hen su'on, tu vai nay sang vai

kia roi nan doc xuong dtioi .

Massage canh tay Massage chan va ban c:han Dung ng6n tay cai massage rnu ban

chan r6i den mat ca chan cua tre .

Dau t ien, vuot toan than tre.

Roi massage tu ban tay den vai

- roi l�i xuong ban tay, tung

ng6n tay va gan ban tay. Day va xoa bop tung ngon chan

cua tre.

19

- A. � ,,<

NHUNG HOAT DONG PHO BIEN ' • • ? ?

DANH CHO TRE NHO

• Trong h1c cho con bu, b�n hay d�y be om lay b�n, vi khi bt1, be van

thuong hay xoe, nan1 ban tay. Ho�t d9ng nay giup tre khong g�p kh6

khan hie di h9c va viet chit

• Neu be bu binh, hay d6i the am tu ben phai sang trai t\ia nhu luc be bu

m�, de hai ben co the cua be dticjc k ich thich ho�t d9ng .

Giup phat trien chan va b1=1ng cha tre 2-3 thang tuoi Nhac hai chin cua con b�n len bang

each nang mong be. Khi ay, be se

g�p chan l�i, d�t be narn l{}i thi chin

cua be se duoi thang ra. Vi�c nay SC

giup cac Cd b�1ng kho e hon, CO ich

cho nhung ho�t d9ng sau nay.

Trc':r tre De be nam ngua, nht; nha ng tro minh

be tu phia ben nay sang phia ben

kia. Be se xoay dau theo cu ng chieu.

Nhung dung tro be qua 45 do.

20

Hay th�t nh� nhang khi tht!c hi�n nhung d¢ng tac

nay, dung lam cho be kh6c! B�n can om con m¢t each

diu dang nhung chac ch�n, va d�c bi�t, phai do ky

vung dau va co cl.ta be. Ca bap khong cung cap cCmg

dong nghia vai vi�c ket hQp toi, ding nhu cac be) ph�n cl.ta ca the khong the phoi hQp ho�t dc;mg! Tro be qua l�i, giup kich th ich h� ca va

sv thang bang, cCmg nhu tang cuang ca a co, giup

cho vi�c dieu khien dau cua be tot han.

BAI TAP CHO BE •

Nam sap lam cho cac CCI dau, co va Cd vai cua be cung cap hon, dieu

nay rat can thiet de khac phvc nhung phan x� barn sinh. Neu be g�p

kh6 khan trong khi bu sCta, b�n nen nha chuyen gia tu' van. Khi chuyen

gia du'a ra phu'ang phap, b�n can quan sat xem c6 tinh tr�ng be kh6c

khac thu'ong hay da noi man khong, de phong tru'ang h<;jp con b�n

khong phu h<;tp vai phuong phap c.16.

Tr6' nguoi nh� nhang D�t be nan1 nglia, b�n hay l�t nh� con bang each g�p m(>t chan cua be len ( canh tay cling hen cua be se dua len ngang ngl)'c ) ' sau do, day nht: dau goi cua be tu hen nay sang hen k ia. Dau Ctla be Se nang len,

lam cho co co kh6e hon. L�t nguoi be l�i, chuycn sang the na111 sap va th�ic hi�n l�i cac dong tac nay m9t each nh� nhang , vai Ian.

Dung qucn do nh� dau cua be bang tay ph�li.

V�n dc)ng c:anh tay Nh� nhang gio hai canh tay cua be len, xuong, r6 i gio ra gid vao luan phien n hau. Dong tac nay ding thich h<1p cho be 1 thang tuoi .

Day chan hie tre nam ngi:ia Dung long ban tay cua b�n ho�c la m<)t tam vai CUQO tron de kich ho�t phan x� duoi chan cho be. B�n an vao chan be vdi m(>t hie nh� thoi, de khien cho be day nguqc tay b�n ra.

NhCtng bai t�p nay nham giup be thll g ian cac chi, phat trien Cd va

nh�n thuc toan than. Chung bao dam cac chi cua be duoi thAng duQc tot nhllng b�n khong dl.IQC dung sue ep be .. Nhung d{>ng tac nay nen

thvc hi�n mc)t each ch�m ra i va tu ton . 21

KfCH THfCH TUYEN TIEN DlNH Tai trong c6 cau tnk rat plzuc tQp, n 6 chiu trach nhi¢m cho slf can bang 11a thinlz giac ala ta, crmg nhu tr9ng /tjc va slj vqn d9ng.

Tre nh6 rat can dLIQC giup kkh thlch tuyen tien dlnh. Ho�t lfqng cua tuyen tien dlnh rat can thiet cho vi�c UC che nhung phan x�"can ban

va phat trien can b�ng. Kha nang cam th� cua tuyen ti�n dlnh VO cung quan tr9ng doi vai dang b(>, sv v�n d(>ng va y thuc ve vi trf t�ong kh6n9

gian, cu chi, chieu sau va ve ban than. ·.

Nga tD'i truD'c, nga ra sau Ng�1 tre qua l�i t6'i tni6'c ra sau

( doi voi tre 2-3 thang tuoi). �1\1c dich la gitip con b�n gifi

vfing dau, nhung neu can thl be}.n phai dO' ngay - dung de be bi g�p co.

22

Nghieng qua nghieng l�i Nghieng con b�n theo the be dang ngoi tu phia nay qua

phia kia. Va nho la phai giu

ch�t lay be.

Au a va danh vong B9n lam mot cai vong dua, r6i cung mot nglioi nfia giu

m6i dau cua vong. D�t con b�n vao vong va danh vong qua l�i.

i

GIO CHOI TREN SAN Doi khi cha nu; /(li lo li1ng vi m<)t chZ:tng bt;nh xay dtn v6'i be: Eczema (chiun b<)i n/tibn), Ja noi mifn, tao ban, tieu chay, viem tai f(ip Ji fijp f{fi, Sling amidan Jwijc vih�itO'ng ho hap. B{fn nen nha bac sf hay chuyen gia nhi klwa tu van them. Hay thi'I nhang d9ng tac giup cho ccic Cd a co cita be khoe hon, l1{f n nlz6' lam th4t nh� tay va chi nu)t vai Ian thoi, sau khi thay ta cho con. Vi�ng co khong c6 dztc;tc cac ca khoe m{fnh thi nhung phan x(l vo thuc se khai d4y lwQt d<)ng bdn nang va pluit triln n6 hen trong be, gay tra ngQi cho chuc ruing v�n d9ng cz�a co.

Tre dur;rc: 4 tuan tuai, hay day tre ve phia trucJ'c trong tu the nam sap D�t con b�n theo the nam sap, tay b�n ap vao ca hai ban chin cua be, day cho be cong chin len. Be se day ngliQ'c l�i tay b�n va dung btfng choai ra xa. Day la sq kh6'i dfo cho dong tic choai t6'i trlidc ( tniO'n) . Vi�c Jay be se co tac dl;lng tot hon khi chan cua be chi nh� cong len. Thl)c hi�n bai t�p nay trong vong 1/2 - I phut. Ch�m nhung ma chac.

Tra qua trCJ' l�i B?n nen choi v6i con tren tham. Be cang som xoay dau duQ'c thi vi�c hi�u chinh thi hie cang sdn1 dtiQ'c thtjc hi¢n. Tieng tr6ng ll;lc l�c se khuyen khich be xoay dau rat tot . M{f C dich chinh la khich I� -'� be nang dau len de lam cho co co khoe khoan hon.

23

Nhung d()ng tac nay day m�nh vi�c U'c �he nhftng

phan x� sinh ton can ban, g iup dien ra nhung ho�t

d<)ng co y thuc. Thai ky bo trllan r�t quan tr9ng cho sv phat trien sau nay cua con b�n. Khi con b�n duqc vai tuan tuoi, b�n hay bat dau <1�t con theo the n�m sap,

trong m(>t khoang thai gian ngan khi be thuc, de con b�n tu tu yeu thich tu the

nam nay ma choi dua . ..... -

' ' ' ' THOI KY BO TRUON RAT QUAN TRONG

• Tre em rat thich nghe gi9ng n6i co nhieu cung b�c tinh cam va cung

rat thich nhin vi�c l�t gio nhung trang sach.

• BC).n hay ming niu va au yem con th�t nhieu. • Vi�c trc nam sap khi thuc se kich thich ong clan luu giua tai va mui,

giup h�n che va phong ngua b�nh viem tai.

Chai dt!ng ong Ian BC).n dtta cho con m9t ong Ian

nho, de hai tay cua con thoai mai

ma choi dua voi ong lan. Vi�c

nay cung giup be nam sap khi

choi dua.

Hinh anh trong guang D\ing m<)t tam guong tnioc m�t

con b<)n. No dua vCii con va hinh

anh cua be trong guong.

Hay nhd rang rat kho de be t�t

ngang dau lcn, vi the , dau chi vai

giay be lain duQ'c vi�c do cung

dang de be).n bo nhieu cong sue day.

Thai ky bo truan de t�o ra v�n d¢ng giup cho h� than kinh nao duQc

1 kfch thich. Nhung dua tre cu nam ngua su6t ngay se mau ch6ng bi h�n

che ho�t d¢ng va gay trb ng�i cho vi�c v�n dvng ca hai ben ca the.

Vi�c phat trien va hQC t�p se dien ra khi dau day than kinh cua h� ca va h� day chang cua ca the du'Qc kfch ho�t. Hay de con b�n c6 nhieu thC1i

gian bo tnJC1n, du chi la 1 phut moi Ian ding t6t.

24

i

KfCH THfCH NAO 56: KHll�U VO .

Khieu vu va am nh�c la m(>t vi�c quan tr9ng hang ngay. Bai hat t�o ca h9i cho qua trinh ren luy�n tri nha va phoi hQp, ngay ca khi tre a d¢ tuoi con rat nh6 nay. Cac dau day than kinh trong tai trong can dU'QC kich thkh de n6 c6 the chuyen thong tin den nao, giup cho vi�c can

bAng va phat trien ca the, dinh vi, va ca bap rAn chac.

V�n nho am thanh tivi ho�c radio khi b')n lac lu·, nlnin nhay} xoay tron hay hat

vdi con. Khieu Vll giup khoi g\1i S\i mo phong, bat chu'oc , phoi h9p va to mo doi voi am, di�u VJ c1m xuc �1111 nh�c. Tre da du\1c b�n dung lhia trong h'-:lng het 9 thing va khieu vu nht; nhang chinh la Sl)' l�p l<}i kich th ich em diu nay. B�n om ch�t con vao long, neu can thi da dau cho con. c,kh nay se gitip con b�n tiep nh�n kich thich th! gi�1c.

B�n be con truoc ng\ic va khieu

Vll vO'i con. Dua tre se du<jc luot di mot each nh� nhang vao giua

va trO' r a, voi nhung cai xoc, cai

gi�m chan nh� nhang, ch�y, nhun, nh.iy, dong dua khac nhau,

hay la l�t ngtia tre mot chut khi cha/ m� nghieng tCJi tnidc.

Hav chac chan la ban luon luon I •

bao v� co cho con minh.

25

� � � AM N HAC CHO MOI DO TUOI

• • •

• Tre so sinh hoc bang each nghe am thanh o nhung cuO'ng do va nhip di�u khac n hau.

• Am nh�c co the h!c thi diu nh� , hie thi kich d9ng va co the gay anh

h 1iC1ng den ta1n tr�ng.

• Nh�n dinh du�c nhung thanh am khac nhau rat can thiet cho vi¢c dien J�t ldi n6i, vi ng6n tu von dtiQ'c hoc bang each khong ngung Ling nghe .

Nghe - hieu la qua trinh XU Ii am thanh cung voi thong tin nh�n duqc tu nhung giac quan khac.

Thinh giac la slj tiep nh�n a1n thanh mc)t each th\l dc)ng .

Nh!p di�u di chung vai am nh�c. N hip c!h�u la m{>t thanh phan cua moi lf(>ng thai Clt chi. Kinh nghi�m cho thay v�n d(>ng theo nhjp di�u va tieng nh�c rat quan trQng trong su6t thang tuoi dau tien cua be. Am nh�c va tha ca c6 tang, nhtp va cuang d<) thanh am khac nhau.

Nghe nh�c co dien, d�c bi�t la nh�c cua Mozart, Vivaldi va nhung nha so�n nh�c theo xu huang Ba-r6t se nh�n duqc "cac ho�t d¢ng massage ClfC nh6 cho cac CcJ CUa tai gi(ta� £>ieu nay cho phep vung

nghe (thlnh giac) cua VO nao t�o nen nhflng kich thich nao b(> tuy�t d6i, c6 th� gay anh hu6ng den nhCtng h� than kinh con l�i, khong nhung mang l�i IQi lch ve m�t v�t chat ma con ca ve m�t tinh than cho be nua. C6 nhieu dia CD nh�c d�c bi�t da du<;1c ho�t h6a thich

hqp vai tre con �m ngua va th ieu nhi .

26

BAI TAP CHO BE .... � • ,, ,J

TU 2 DEN 6 THANG TUOI • T�p luy�n gi1ip con b�n thict l�p kh�i nang cam th�1 ben trong nao b<,1.

• Be t�p cang nhieu thl cang de thich nghi voi the giO'i xung quanh • Tho�t dau, be biet Ian qua l�t lCJi chi la do ngau nhien be mu on ch�m

den do choi cua mlnh.

Tro nguoi th�t nhieu Neu duoc, b(Jn nen giup be l�t nguoi qua l<)i th�t nhieu.

T�p cho be nhon1 nguC1i d�y.

Tro nam - ng6i trcn tham cling rat vui.

�

Bai t�p cha chan De gi11p cho cac phan x� cua be ho�t d<)ng, b�n hay g�p chan ct:1a be l�i. An vao got chan Iarn cho be duoi thang cac ng6n chin ra, va an vao

long ban chan thi be se qu�p cic ng6n chan l�i.

Hai chan ct1a be se thuC1ng xuyen co duoi lien t�c.

Phan x� cua chan rat quan trQng cho vi�c di l�i sau nay cua be. f>�ng ch�m vao Ian da be cCmg giup ich cho vi� danh thuc kha nang cam thv. ac che nhung phan x� can ban la m<)t ho�t dc)ng khong ngung,

cling nhu' chuy�n "gia cong" cho c6 va lung be duqc cung cap v�y.

"Gia ca" lung va co B�n de con nam ngua r6i nam ca hai tay be, nh� nhang thoi, tu tu nang be lcn khoi san/ d�m. Bai t�p nay se lan1 cho co co, vung vai va khuyu tay cua be khoe hon. Nhung neu be co hi�n tuong "g�p co" (nhu trong n1inh h9a) thi phai ngung bai t�p l<)i ngay.

27

BAI TAP CHO cAc CHI VA HONG . • Moi ha�t d9ng se phat trien nhting cau true ma s au nay se la ncn tang

quan tr9ng cha nhung chuc nang phuc t�p hon.

• Dong tck tni6n tdi trudc gui den cho nao rat nhieu thong tin tu cac be)

ph�n nhu' Co' bap, day chang, khdp xu'ong va J�y cho be nh�n thuc ve

co the va lam sao de xe dtch.

Tang bong Bai t�p cha be ca 2 thing tuoi -

B�n hay giup con nhom mong len de be ch�m dtiQ'c bong bang hai chan. "Thien than" cua b�n se n1au

ch6ng tt! lan1 duQ'c

mot minh.

The due: c:han .

Co va duoi chan be, ca hai chan roi tung chan mot, len r6i xuong, ra roi vao, theo

nhip di�u cua mot bai hat thieu nhi. T�p

dong tac nay moi khi b�n thay ta cha be.

Nang mong cua be len va treu : "Hu!" -nhd la ha i chin cua be phai banh ra nhe.

V�n tf(mg chfnh la sv phat trien cho be. V�n d<)ng glti den cho nao b(> cua be thOng tin ve the giai xung quanh. ?·:; Neu be khong khoai bai t�p nay cho lam thi b�n hay massage

c o e mQt t1. -., h b' " , D

28

'It

TRO VUI VOi TUYEN TIEN f)lNH Dt)t con tren gluT l1t:1p bcnlz ho,jc ndi dl ft;w ra kich tlziclz tuyc!'n tib1 di11lz, gizlp

rn cho be ngti. 1\Jglzihz nl'u da clILl'ng minh rlhzg nlzllng cm l't5 dzt</c kfcll tliiclz tuyb1 tib1 dinlz tllltitng xuyen trong nhang tluing dlfo doi tlzi klit.1 1itz11g t\h1 d(Jng se pluit triln nlzanlz !urn nhO' dli<fc gia tang kicli tlzidz giac 'liu11z.

Lac nira than tren cua be tdi truoc R�n 6111 quanh eo be trong tu the nua dung (nua nghicng), va nh!p be tli sau tO'i tru'O'c, dong thO'i b�n hat: c) sao be khong hie Lfr ht uii minlz, li1c !ti ccii mi11lz t) sao /Jc klztmg l/ic

·-·

Tung len tung xuong Vong tay quanh ng�rc be tli phia sau va b'"�n n,1ng be len roi h') xuong. �it,1c dich Cllel d�1ng tac nay giup be g�p goi l<�i, sau do Jung ban chan de day.

Choi xe day tren be m�t g�p ghenh Neu ven le via he khong qua map mo, hay cho be choi xe day tren do. Vi�c nay se giup be v�n dong dung dLia, nhun nhay qua }�i rat de chju V;;l thtt v!.

Tai trong c6 m<)t cau tru e eve ky phltc t"p, n6 bao gom thinh giac va dau noi tuyen tien dinh. Kich thich dau n6i tuyen tien dlnh se t"o ra

nhung thong tin cam giac can thiet, g iup t6ng hoa tat ca cac g iac quan va thong t in v�n d¢ng dong lo�t truyen t6'i cho nao. Kich thkh nay rat quan trQng cha vi�c phat trien tu the, kha nang thang b�ng, ph6i hqp,

ho�t d<)ng Va thi h$C ding nhll thinh g iac cho be.

29

MOT s6 TRO VU I KHAC •, K A , VOi TUYEN T IE N D I N H

Kicl1 thich tuybJ tie'n lfinh con c6 tac d�ng phat triln kha nang dien dCJt ngon nga. Co cpwn thiHh gicic cr1ng gan libz vdi co quan tie'n dinh.

Tat ca nhCtng d¢ng tac nhlt VO tay, danh rJh!p, hat, dQC thel, Ian tron, roi foj

nhao 1¢n, lac Ill va nhun nhay deu giup nao de phoi hQp cac d(mg tac vai nhau. Chuc nang cua ca quan tien dlnh giong nhu nguoi kiem soat giao thong. N6 sap xep thong tin n h�n dltQC tu cac giac quan va dua ra

nhung phan ling thich hQp.

Lan tran Dung dua, luc lac hay la nhun len nhun xuong tren dau g6i ct1a m� h o�c tren 1n<)t qua bong co trung la nhung tro rat vui .

Vua choi vdi con, b�n vua hat:

( C�ic cung) xoay ne, Ian ne, Cll11g chai tUlO (Cr.ff cung) xoay ne, Ian ne, cimg choi nao

Nhun nhay tren khong B�n om be r6i cho be nht1n n hay tren tay bCJn h o�c la be be ngoi tren ghe va xoay be tu tu,

dc)ng tac nay rat can thiet de giam bdt anh h uong cua mc)t trong nhung phan x� barn sinh. Day la h o�t dc)ng kich thich tuyen ti en dinh v6

cung tot. Mot khi be da h9c dliQC each tl.;i ngo i ,

"thien than" cua b')n sc de dang vui thich vdi

nhieu each n h un nhay khac.

30

r

N H�C TH I EU N H I , NH I P DI EU VA BA I HAT . .

Sr,t /,_lp di i('ip i(1 i (Juh1h d¢ng, lai noi) rat quan tnpig doi vai tre cim ,1 111 ngzl'a . . \Jbi nb1 van h6a c6 bai hat ru va nhang bai tlut/n li�c th ilu nh i rieng cii a 11 1 i nh. Hdt, hay d�Jf di dpc /(zi ca til c6 vt.hz Lli?u lt.i mqt ct.Zeh tqp luy¢n, ngay Ci l khi Cd ti'I VO nghia tli i no van c6 f ch cho s�I pJuit trie'n ngon tu Cl�a be.

B i va Bo

Tho/ ca thieu nhi B<Jn hay nho luon luon hat hay choi

nhung giai di�u du�c nhieu nguO'i biet den tro ng kh i thtjc hanh cac bai t�p v6'i be.

B��n co the dien theo bai hat khong? Thi dtJ nhti:

D9ng tac nay co the thtjc hi�n v6'i tre tu 6 tuan tuoi . Neu din thi b�n

nen do dau cho be, vi d o cang cua cac co d tre so sinh van chlia d t1

ch:tc khoe. B 1 l'l1 Ro treo !en d 6 i ti m m �H it mtac. 1, B�n giu ch�t quanh eo cua be, r6i tu tu n�1ng be len tren cao qua khoi dau b�n

mot ti . M\lc dich la de con b�n ngang dfo Jen Vdi C�Il1 tu ' trco Jen Joi '. )

R i tC nlu1o, ldm t'O' nu1t tieu cdi xo, ( B�n d�t con xuong tu tu. ) 1 �1 Bo ciing nga theo luon. ( B�n giu nguo'i be, lac be qua l�i . )

Tho ca thieu n h i l a cd siJ cho nhung d<)ng tac ph6i h<;p, kich thich cam

giac v�n d(mg va nhip di�u. Tat ca cac ho�t ctc)ng nhll nh un n hay, Ian

trcm, nghieng, nga deu gay kich thich sv nhjp nhang, cfjng nhu gay kich

thich len h� thang bang.

31

? ?

TH I LUC CUA TRE ..... • • � , ,,,2

TU SO SINH DEN 2 THANG TUOI • Kh i moi chao ddi, c o n ct1a b�n da co kh a nang n hi n nhung chua c6 th\

l�c. Anh sang va ho�t dong rat co ich cho th! l\ic. Th! l\ic luon khong ngung phat trien .

• Trai ngh i�m th�t nhieu thC1i g ian bo tnidn trong khi thuc l a r;;lt quan trong d6 i vdi be yeu cua b�n, du chi d ien ra tro ng vai phut dong ho.

Do choi trea nai em be

B�t den sang d!u trang phang cua be De kich ho�t cho mat cua co n , b,J n hay

cho be nhin th u a n h sang l ung l inh nhli anh den tren cay thong G iang sinh trong n1¢t va i phut , 4 lan m ot ngay.

B�n hay treo n19t m6n do choi tron g ta1n nh in cua con b�n, nhung

ph,\i each cu i cua be kh oang tli 20 den 3 0cm. Cu vai ba ngay l�i chuye n

m 6 n do choi ay sang phia khac . Voi do tuo i nay, nhung v�t d gan rat kho nhin thay ro.

N hln c6 nghia la b�n c6 the trong thay. Thi ll;J'c la nhCJ'ng gi b�n cam

nh�n dltr;1C ve thu bc;m trong thay. Th! h!C duqc phat trien va hQC h6i tu

nhung thong t in cam giac ma nao nh�n duqc tu v�n d¢ng, xuc g iac,

thlnh giac, kh uu g iac va vi giac. Tat ca nhung ho{tt d¢ng kich thlch tai

trong cung kich th rch luon thi ll;J'c. Ho�t d¢ng cua tai trong anh h t.Jang

den cac ca dieu khien mat.

Thi Ive gan B�n hay d�t con nam sap kh i be dang thuc . Dieu nay c6 nhieu ly do ma d�c bi�t nhat chinh l a de phat trien th! l\ic gan cho be. Hay ke duoi tay be mot ca i g6 i neu can nhe .

32

? ? THI LUC CUA TRE ' . ,,,!' . , �

TU 2 DEN 6 THANG TUOI S�t l'�in d(mg tJti cdm n lujn dzi(Jc tit tiejJ xuc se giup cha be bie't n lziC'u lzan ve' tl rl gi6'i xung £1 uanh, hon la n lning gi mat be n h i n thiiy duqc trong n li a11g th,i ng diiu dai. H,.1 mon ,fo chai treo noi g£1n be lion khi be dtt(Jc khodng 2-3 thang tuoi, vi l i ic ndy be ca'n nhang trai nghi¢m phai du ng mat - thong qua vi¢c qucm sat d6 t\it. D(1 chai treo noi giup be pltat tribi nh�n tlzuc vC' chilu sau va danh gid klwdng cdch. Khi "bao btii '' czia b�m vung va:y nihn tay nho x{u dang nihn clu) t h1 i, be sc vo tinh ch(lm vdo 1116 11 do chai treo liing l/ing v,1 cu6i dmg la be St; XOC tay ra, nc1m /c�y chung.

Eliem nhin gan VO'i be du9c hai tha ng tu6i , b')n hay huong Slj chu )' CUJ be den hai ban tay cua chinh be, sau dL\ lac lac tay tnroc m �t be. B�n ciing nen khuyen khich be doi theo cU' dong ctia tay 1ninh . Do chc;i treo noi t')o cho be nhung kich thich thj giac tuy�t vO'i trong giai do()n nay.

Luc: lac . . Hay l an1 cho be xoay dau theo hudng am th anh phat ra tu chiec hIC l9c vO'i khoang each ca 111Qt canh tay, t inh tu mat Ctl a be. D o ng tac nay con can den slj dieu kh i e n cua co khi dau be xoay qua xoay l� i va stj dieu chinh th � l �ic .

Ket thuc giai do�n nay, con b�n se c6 the doi theo v�t the di dc)ng va c6 the ph6i hgp m�t nhln vai ell d{>ng tay. Thi h!c khong the phat trien don dc)c m9t mlnh, n6 c6 quan h� m�t thiet vai eac giac quan khac. Be khong nen chi nhln thay du'Qc cai Ive l�e, ma con phai biet Ive l�c c6 the phat ra am thanh nOa. Hay giup be ph6i hgp thj giac, thinh giac va ca d(>ng, de be hQc va suy nghi theo m(>t hu&lg phat trien hon. Khi cam nh�n duQC SV' �m ap dmg Sl/ quan tam, nao CUa be Se tran ng�p eac hormone gi(Jp cho nao thiet l�p nhieu ket noi han. Qua m(>t vai nam ke tiep, nhang ket

n6i nay se thanh l'p thanh mc)t m�ng luoi cac na-ron ben trong nao.

33

VAN DONG vE PH f A TRUO�: BE TCJ 3 DEN 6 THANG TU61

Giif tlz i qff alng Cl�a lJ�n dii hilt each di chuyln va truan quanh san nha, mot s'-1 bt� th4m ch i hilt trrlifn /ii i ve' phia sau. Cdc be se mau ch6ng tn1 thanh m9t "Unh trinh st.i t " luon tntan toi truc1c khi cln�ng chuan l1j bttoc vao giai do(m pl zat triln cao hdn trong chuoi phat triln hinh xoan 6c.

Sµ chuyen dong ve phia tnidc hay

ve phia sau l�p di l�p l9i tren san

nha lam cho cac nd-ron trong nao

kct n6i vdi nhau. Vdi kha nang v�n dong du9c ph6i hqp tot hon, "bao

boi" cua b(Jn da co the bat dau

cuc)c hanh trinh tham hiem the

gi6'i do day o xung quanh minh.

• Phan nay cung cap cac ho�t dong kich thich cho tre so sinh tich qic hon khi chung bu'oc vao giai do<)n tham do ho�t dong .

• Vi�c massage tro ng giai do9n nay cung van nhieu nhu tru'O'c, nhung no trCi nen kh6 khan hon voi nhung " bao boi" hieu dong . Do i hie se de hon neu b��n d�t be nam sap tren dau goi c11 a b�n va massage cho be.

• Nam xuong san voi con va bo tri sao cho san nha trO' thanh vuon choi

ly thu cho be .

• Trong l\}c l�c la mc)t tro cho'i va la phu'ong phap kich thich VO t�n , d hai deu thong qua vi�c nghe, nhin va theo doi .

• Dung de be ttj ngoi cho den khi be c6 du do cling cap cua co bap de ttj do lay minh .

• Neu con b�n van chua v�n d¢ng ve

phia tru'OC du\lC tro ng giai do<)n nay

thi cung dung qua lo . • Hay chac chan la be)n van SC duy tri

thO'i ky bo truon cho be thuong xuyen

va g iO' thi keo dai hon trong khi be

dang thuc .

34

-' � A v

PHAT TR I EN DO CANG . , ...,

CHO CO BAP • S\i phat trien cua thinh giac va de) ding cua co h!c nay lta du de be co

the t�o ra nhung t ieng b�p bt;. Khuyen khich be nhieu hon bang e ach

hit hay noi c6 van di�u. • Bo m� nen thay phien nhau tro chuy� n voi b e cling. Be co the chi

chuyen d o ng dau, mat hay mi�ng, ho�c la t<;to ra nhung t ieng bi b6, b�p b�, nhung dieu nay chung to la be dang Iang nghe be}n day.

Nang be d�y Nang be d�y, tiep tl)C "gia co" cho co, lung va co vai cua be. B�n nho da ngay dau cho be neu c6 dau hi�u be bi "g�p co". B�n hay d�t con na1n len chan roi nh� nhang ke o b e len thanh tti the ng6 i .

Phan xa khi roi Van nguoi ra sau va toi tntoc de

nh�t mot m6n do choi se phat t rien khi nang ph6i h9p giua tay va mat, dong thoi kich thich phan

X� khi ro'i, phan Xe} n ay dien ra khi de canh tay dua ra tnioc lie phong nga. Om ngay hong con b�n hay o m ngay dui tren cua be, cling co

the giu be

trong mot thu

ttja nlni day quang khi be san ngtioi toi truoc.

Day Ien Be dang o trong tu the nam sap, b�n c6 the vong tay 6111 ch�t

vung xtiong ch�u cua be va nang be len.

Hai tay cua be se day nguoi len va duoi thang ra khi b�n nhac bong be len khoi san nha. Day la Il1 Qt bai t�p can dtiQC l�p l� i, VOi tan suat va thoi g ian nhieu hon.

Nhung d<)ng tac nay lam cho ca co va ca lung khoe hon, dong thoi cCmg kfch thlch duqc kha nang d!nh vi va dieu chinh thi h!c. Tan so va thoi gian (thl)'c hi�n) gia tang la chla kh6a cho tat ca cac ho�t d¢ng.

35

Kf CH TH f CH BAP CHAN, BAN CHAN VA BAN TAY

Dl U'c chl phan x(l cila ban chan be, phai dt chan tra'n va massage th4t n h ie'u. Tre em phai co kha nang cam nh4n thi mc1i cu dl)ng difQ'c.

Ban chan va cac ngon chan phai linh ho{ft mai gia duQ'c thling bang. DiC'u nay se phat triln trong qua trinh v£7n dQng cua be.

Ren chuy¢n chan dl kich thich cho cd hap chac khoe, d�c bi¢t la si/ me'm deo cua da'u gfii dl thu4n ti¢n cho cac Jwc.;zt dl)ng nhtl nhun goi, leo treo va di bl) sau nay.

Sl/ phat trien cua chan va ban chan bat dau tu thuo au tha va doi h6i cac kfch thich thong qua du l i�u cua cac giac quan truy�n tai nao. Vi�c v�n d{>ng sam se cung cap rat nh ieu thong tin ve cam g iac tai cho nao. "Nhung gl b�n khong dung, b�n se danh mat� Trong nam dau tien cua doi song, c6 nhung thoi ky quan trQng cho vi�c kich thich t� bao nao.

Tang bong Khi be nam ngua , choi tang bong vdi ca tay va chan se rat thu vj . Co m9t so be o dQ khoang tii s den 6 W' thang tu6i co the chuyen bong tu ban chan len >.

tay cua minh.

He - may cai nay c:hac la chan ne ! 'Ibi thoang, hay de con b�n nam ngua de be choi v&i chan cua minh mot chut . Be se khoai tro b�t tu sau ra tni&c khi da h9c dti9c each cong goi, be se nhac 1116ng cua minh len nay va milt may dau ng6n chan. Qua hanh d9ng nay, tre em khong chi h9c biet vc cang chan va ban chan, ma con hoc duQ'c each SU d1:1ng chung theo y 1nu6n .

36

KfCH TH fCH VAN £>6NG . .

Af M scJ be it klwdng Ui 5 dln 6 thang tuoi se khong th ich uong saa rm; Mn saa

b9t. Nh" be khong c6 hung tin' voi thu·c iiti th i d6 co thl ld ml)t dcfo lz i��u san1

czia siJ n l1 c.�y cdm v6'i th �ic phanz. Ntu bQn cam tJz,Jy lo ltmg tlz i l zay nhi1 <.',ic chuyen gta chdn1 s6c trc em hay mQt ngitai am hilu tu van gii1p clw.

Gio chcri tren tham Dau be da co the ngang c a o, luc nay, bo tnrdn tren tham se c6 nhieu tro v�n dong

hon , VI be da hj kiem soat dtiQ'C cac h o�t J�·mg phan x� ct1a ch inh minh.

� � · .• . . --- _· �·

\

Lan ngucri tren n�m hay tren qua bong

I I I

D�t be nam sap tren qua bong , b�}n tu tu I Ian be theo chieu bcn nay, rd i d6 i ch ieu I' ben kia . Dong tic nay se lam cho c6 b e 1

I kh6e h lin , 116 cung t6 t cho v i�c die u kh icn dau va g iup phat tr ien cAc eti ran ch�lc .

Phat trien phan x9- thang bang

·' --·-.. -.. ·-------·-· ---- ----. · - - __ .�

c--...f ··- \ .� .. B<J,n l1e be nam ngti'a trCn mQt qua b6ng bien ,

/ ':,.,. _ ., _1 ';(\ r6 i om ngang di1 i be , sau do, tu tu day nh� <:(�;--<�:.���� \ qua bbng tOi tn16'c vJ. sang ben . Be ciing se tU � -0-z,,, -C:-.)_ L�"'----tU dng co b\mg ciing nhli phat trifo phan x<J, , - �-('.:�'-----�IY. \ thang bang cua min h . B�n cung ch6' quen de --����=-- =� /

-·-4..-._ � - _ _ _ / be chdi trong the nam S�lp nua nhe. ------

Suot theti ky nay, be se hQC each phoi hQp cU' d<)ng cac chi. Va trong kh i hQc, be se phat trien thi giac, thinh giac, xuc giac, khuu giac, vi giac, d9 cang CC1 va tV di�u khien duqc tu' the dau cua mln h. flieu khi�n dau rat

can th iet cho Vi�C v�n d(>ng ve phia trl1C1C, kh�c phl)C nhfJng phan X� barn sinh va phat trien Cd bap chAc khoe. M(>t vai "th ien than" nh6 da c6 the

truon bAng bvng nhu mc)t chu ca sau (jang bo.

37

KfCH TH fCH T I EN DlN H Nhilng d<)ng tac ndy rat t6t cha vi¢c kich th ich cam giac v(ln d<)ng, bifi be dli<JC hm cha l116't di clufrn clujm, nz<)t each can tluj,n, len, xuong va vimg quanh.

Lac

B�p benh Choi b�p benh v6'i con, de con b�n

luan phien nam roi lC)i du·ng len . Dau tien, de Cl)C cling nam }en do i chan du6i dai ra cua b�n, chan be ttja vao b\l ng be)n. Sau do, be se du9c dl;I'ng dung len kh i b�n ngU'.a nguO'i ra sau .

Choi tro nay chung 1 0 I an la du !

Nh& nhin vao n1at con khi cho'i lac qua lac IC)i.

B�n cho be ngo i trong long, de hai chan be kt:p ch�t eo be)n. G i"Li chin be cho chac khi b�n lac qua lac l9i . Vua cho'i vua hat : "Nc1a ta dmg luitt lztO't lit at, ndo ta dmg luit luit luit . . . "

Len, len, len rai xuong, xuong, xuong G iu be trong tu· the dung thang nguoi, nang be len ro i h� be xuong thap hon tu the hie bat dau choi . B�n can giu du·cjj canh tay be th�t ch�t VJ Lhing cho be ttj dung m <)t rninh tren hai chin.

• Nhung d<)ng tac nay se t�o ra nhung thong di�p cam giac m�nh me ve vi tr i cua be trong khong gian truyen tai nao, lam the nao de be di chuyen tam mat trong khi doi tu the, tU' the nao thi phai Slt dvng den co bAp nao, va chung gay kich thkh d�c bi�t den kha nang dien d�t lai n6i.

• B�n chl nen thVc h i�n nhCtng d<)ng tac nao ma b�n da th�t sv hieu c�n ke. ThVc t�p truoc vai m{>t con bup be hay m¢t con thu bong neu b�n chua tt! tin cho lam.

• Nhung d<)ng tac nay chi nen thVc hi�n tu 1 den 3 Ian thoi.

38

GIAI DOAN B: •

I ':J BE TU 6 DEN 12 THANG TU[H TRUON, BO I f)I

"-..../ •

•

Hau htt tre em sap bie't di hoijc dii tnti1n dil(fc theo the' tntifn ciia ca sau, th i SC hilt

ho (bling tay va da'u goi) va hilt treo. Vi¢c tnlO'n va ho t�o ra n hung xung d<)ng tha'n k inlz quan tr9ng truyln len nao. Phll'n l6'n

cdc be tntitn, roi bo trong d¢ klwang niim tluing tni6'c khi b iC't treo, va cuoi cimg la b ilt di, nh ttng nh ilng gia i do{fn nay c6 the' khdc n lurn. Treo khong plu i i Id di; be

tlzULing bilt cd hai tJui trong va i tJuing.

• Mot khi be da b iet each di chuyen, cho nao trong nha cung c6 the t iem an nguy hiem; v�y nen hay che het nhung 6 di�n va cat di nhung v�t quy gia, de va .

• Luon giu cho san nha dtiQ'C s�ch se, va cho phep C\l C cling cua b�n tv do kham pha the giCii xun g quanh. Cui tre e n1 se gay h�n che tam ho�t dong cua b e, vi v�y, neu can thi b�n hay dem ban ui vao trong cui de la io thay vi d�t be vao trong d6.

• SU' dtJ ng khung rao an toan va ke ch�n cat n oi nieu �

xoong chao cho ti�n su dl)ng. N hung khoang thdi gian nay rat quan trQng cho vi�c kich thich giac quan v�n dong va phat tr ien be) nao 0 tre.

• Khoan cho be vao x e t�p di - be can biet tnion v a bo mdi phat tr ien ttj nhien d1t9c . Xe t�p di cho em be c6 the rat nguy hiem day.

• Khi be bo loanh quanh thi thuC1ng cling hay treo len cac do (.t�c trong nha, vi phan x� giong nhau thi hay cling ph6i hQ'p phat trien.

39

---L-��,,-.---rT--

MASSAGE Da cJu�ng ta n Jujn dli<JC nhang tin hi?u tu moi tniilng va chuyln n6 den trung

khu than kinh de' truybz vl cho niio giiii ma thong tin, va neu ccin, se dita ra

plui n zing tlz ich h<Jp. Do do, khi ta thay lt;Znh, ta se phai mijc them nh ilu do!

lv1assagc cho tre a nh6m tuoi nay trO' thanh m<:)t tro chdi kilu nlut: ({Co gioi

th i ba t con di ".

Gin tam • Trong hie tam cho be, b�n nen dung khan nham va khi lau kho cho be thl dung khan mem. • Vo nh� va tam rua toan than be bang bong tam, b9t bien hay do

choi dung de tam bang nhl;ia deo. • Ban dau, chi cho be biet ntioc nong va ntioc lCJ.nh .

• Va dung quen C Q rua ca ban tay, ban chan cua be. Cu(>n be trong m¢t tam d�m ho�c m¢t v�t c6 the t�o cam g iac va

truyen thong tin den nao be. Massage giong nhll vua au yem vua l ien

ket voi be va giup be nh�n thltc dllqc cac bQ ph�n cua ca the. Hay d�y

cho be biet ve phan ca the ma b�n dang massage cho be. C6 nh ieu kieu

massage khac nhau: dung cac ng6n tay day khap ca the be, xoa bop

deu; dung ban chai hay vai vuot nh� cho be; dung b6ng hay nhung v�t

khac vo ho�c Ian len nguoi be. Trai nghi�m va ch�m hen trang va hen ngaai

Cam giac dl;lng ch�m rat quan tr9ng d6i voi be. B�n hay thu cho be :

• Choi nhun nhay tren nhung tam d�m • Can1 nh�n nhfing be m�t

• Lan xuong m<)t cai doc khac nhau ctia : co, con dudng, cat , dat XU xi ho�c 1ne1n m�i. • Ngui huong thorn cua hoa

40

MASSAGE, TAP LUYEN, AM N HAC . . .

Kh i massage cho lJe, tM hon cd la cai lt tt qua'n do nl a L1e ra, nlutng nu1 khong pluh Jue nao cung ldm duqc. Tre con khtmg cam thiiy l4mh gi611g n lnt ngzlili Ian. Dt't cho "th ibi tluJn " ctla b41n tlzich "ch(ly nhtiy '' hon, b(m hay c6 bat be nam sap xuong dl b(ln

massage vii th�tc hi¢n cdc bai t4p V(in ,f ¢ng. B(ln can phai kien tri vcz plul i kluln tniang! lfoy tc:i o ra n h ung tilng lwyen 1 uio thu vj lwijc dilng do choi phat ra

tilng fwy 1,1 di4ng nhang tam gitctng dl tlm IHl t be.

Tro chuy�n vcri be trang luc b�n massage va th1'c hi�n bai t�p luy�n • Nt)'ng yeu be hay la hat co nhtp di�u trong kh i b,Jn massage va thijc hi�n bai t�p v�n dong cho be.

• Dung quen rnassage cho ca chan, tay, va cac ngon chan, ng6n tay cua be .

• Ban tay va ban chan rat quan trQng. Neu dltc;1C thl cu de cho con b�n di chan tran . Cam giac nai chan ket hqp vdi ho�t dc)ng C1 mat se phat trien thang bang cho be .

• f)e tang kha nang thfnh giac cho be, b�n hay cho be chai tron tlm vai

am thanh hay ban nh�c. Be yeu c6 the nghe ra tieng d(mg xuat phat ta dau chang? M(>t cai xoay dau cua be se mach cho b�n biet dieu ay. Am nh�c c6 the dem l�i cam giac nh� n hang, thu gian, ho�c kfch dc}ng.

• Hay vui ve - cam xuc cua b�n c6 the Ian qua cho be!

41

BO TRUON Di'tng h6i tl1 1� c hay ep be ng<J'i - be se t�I ngd'i ngay sau khi b ie't tnlifn nh zi mcjt con elf slfu lz o�1c da biet bo m�lt tlziri gian, kh i ma cac ca hap dii du chac khoe. Die'u 1u1y se gir�p l1e tninlz ditQ'c cac van de' ve' tu the� di¢u be).

G iai do,�n bo tniO'n cung la mot thO'i ki quan tr9ng de pha t huy tam nhin gan va dieu chinh th i ltjc cho be khi be ngu6'c nhin xung quanh.

Ho�t d9ng trang giai do�n ba tru:on

Khuyen khich con bc:tn nam sap, nhin va o m(>t mon do choi ho�c 1n<)t quyen sach, kham pha t ieng o n hay la nhin vao ban than be trong m(lt ta1n guong .

Lac lu Be thich du\>c choi lac lu tren n1(lt tam d�m tri l i�u l6'n hay tren m<)t qua bong b icn, vdi the nam sap ho�c nam ngtra -

n19i kieu b e deu th ich .

Tre phat trien tot kha nang v�n d{>ng

se h9c hoi tot ve the gidi xung quanh,

tu nhieu ho�t d(mg duc;ic b�n cho phep

Va khong dl.IQC phep. f)ieu nay se giup bao v� cac "th ien

th�nn khoi bi tai nan . . .

- "th ien than" cua b�n thuong tiep thu

nhanh lam.

B�n nhcr c:an th�n trang hie thl:lc hi�n nhiing d9ng tac nay.

42

TRUO N TRON G TU TH E NAM SAP Sz/ pl zd t tri61 nlio l}() XO l1Y quanh mO'i cJ ULl l l h¢ dnh Jutl1'ng q i t tl l c.l i giaa ctic gicn l1dm sin h vd s z.t trd i nglz i¢m tlz �tc te: Trd i nglz i¢m s{tm gr i!p df nh Jz i n l z 1 ' L1 dfnh d�mg cho 1u1o b(>. Vi¢c tntiln theo the' nam sap lc1 nJ (H tnmg n lz ang giLl i doL.m 'izum trc.mg nhat de' pluit triln nao ht) nia he.

• M(>t so be biet truan sam, m¢t so thi biet mu(>n han. Tuy thu(>c vao kha nang bam sinh ma c6 be se m�t nhieu thai gian hon mai biet bo. Thuang thi d6 la do be da khong c6 duqc nhCtng khoang thoi g ian bo truon day du, cung nhu thieu nhung khoang thoi g ian danh cho sv phat trien ca bap kh6e m�nh . N h ung no khong gay anh huang gl den tri tu� cua be ca.

• Cl;lc cttng cua b�n, ten bi�t kich biet truan, cCmg se thuC1ng xuyen bo lung tung. Be se l uqn quanh cac do d�c trong nha. B�n cu de be bo

va treo - nhung dung v¢i t�p cho be di. • Ve m�t trf h!c, tre biet di sam khong thong minh gl h on tre biet di

mu¢n ca.

Doi kieu truCin ca sau va truD'n tdi truO'c Khi tnidn toi tnidc, ban dau, be se thl)c h i�n theo kicu luan phien , het ben nay toi bcn kia, cung co kh i la hai tay Vd hai chan Vlio'n to i Cung luc n}ning ro i d<)ng tac

se S lln1 hoan ch inh . Mo h inh v�n d<)ng se thay do i theo hu·Llng bat cheo (bay g i o ta gQ i l a d�C Cong ) , S a U nay S e trd thanh m o h inh bo kieu bat cheo.

Kich thich su tharn hiem Khi d i chuyen tre n n hung be m � t kh .. k nh .. 1 u ,

cac giac quan Ctla be SC C l) n h icu C O' h '-o) j de nghe, thay v3 nem d�c t i nh C ll..1 Ill Q i t }nJ'.

NOi va xoong gay huyen nao tuy�t vdi Ch ,)n bep la ch6 hap dan cl)c k}r doi vo· i cAc be L1' d{) tu6i n ,\y. Bi;ln cli Je con choi va hay nghi den s�i kich thich giic quan vo cling h uu ich nla be se nh�n dLiQc .

43

N H ONG E M BE MONG LU6N DfN H CHAT DAT

•

Tiz ifi gia n ho tnldn f (W ra rat nhie'u kich thich nao h<) cho tat ca tre con. Mc)t

sb lJ£� th ich ngoi y tren dat va bo la mat giai do(ln tQp ho, d�c bi¢t la nhang be nc1y hilt ngo'i nlt sO'rn. Dt tranh cho "bao b6i" ci�a b(ln chi thich ng6i m<)t ch6, htJn nen th uifng xuyen khong cho be tlfa lung theo tu the ngoi. Cac be kluing

11 en ngoi cho den khi phdt triln cdc phan X(l tzJ v¢ trong giai do(ln sau cua nam dau tien trong dO'i, giup be khong bj nga. Nhang phan Xc;l nay n6i ket vdi kha nang th ich nghi cua thi giac trong nhang tu the khac nhau. Tat ca cdc be phai tang etldng cac phan Xc;l thang bang nay dl truyf'n thong tin tdi nao bl), rat ca'n cho slj phdt tribz.

B<:in co the giup be p hat trien bang each cho be co hoi tham gia v�n

tlQng, giup be VU\1t qua nhu cau "dan mong vao oat':

Hang rao chuO'ng ng�i

Cau thang Leo len va leo xu6ng b�c thang la m9t

phtiong phap tuy�t voi de bat may cai

mong luo n dinh dat pha i nhac mong

l en ma bo.

VuQ't qua chuc1ng n gq.i v�t de lay du<)c n1ot m6n do choi (do choi phai bat

mat mc)t t i ) t lnidn g thach thuc nhfing

cai mong hay dinh c.tlt phai tlm m9i

each ma Vli\it qua cho bang du\1 c !

NhCtng be thfch ngoi m¢t cho cuoi cung cCmg se di dlt(1c va bat kjp nhCtng kich thich than kinh v�n d<?ng ma chung da b6 lo. Tuy nhien, sv v�n d(>ng phat trien thong thu'C1ng khong anh huong gi den nang IVc

hQC t�p CUa be, chi anh hUOng den SUC kh6e CUa be thoi .

44

, ,,2 , PHAT TR I EN VA i , CANH TAY

.... '

VA BAN TAY Ng£1y 1Uly, s�i p luit ln"tn vd hdnh vi cita be co thl hi anh lni£1ng bO'i t/a{c an nJwnlz . Nlu b�m (0 thac mdc ve' van de' phci t trie'ri VCl himh vi ClJa co n, b(m co thl t im kibn lifi khuyen ch uyen man Ui cdc ch uyen gia tit van} h9 luo 1 1 S£lPl sang frh ig nghe hm.

Chea1 cheo, ta cung cheo thuyen naa . . .

Cho con b�n cam m¢t ca i quc nho ho�c b ,�n

cam lay h ai tay be, tay con l�i se dieu khien be , nhoai nguoi t6'i tru'dc, nga ngudi ra sauJ nhu lC1i bai hat : ''Chco, cheo, ta cung cheo thuye'n nao ".

B�n nen khuycn khich be g�p khuyu tay l�i de tang cliong h_ic co. Chu y da dau be kh i can th iet, b�n n h e.

• Ban tay la phan mo rQng cua canh tay v� vai. Neu ca bap a cimh tay , khOng kh6e, hie n�m ding se yeu theo. • B�n nen do dau cho be n�u c6 h i�n tuc;mg be ngo�o dau xuong. Elieu 1 n�y thuang la do be khong c6 du thai gian de t�p bo tntan.

� Cho be nhieu thai gian d� bo tnlon han tren m�t tr1:1c Ian th�p hay r �· tr�n mQt tam d�m. f ·

r------�---------· ------Tro choi cut kit -� Cho be nam sap, g ill' ch�t hong be, sau do ning be len, hai tay be van chong xuong dat. Khuyen kh ich be dich chuyen bang

hai tay t rong tu'. the nay, va b�n hat : B 1i6'c dc'u lnt6'l", m¢t, lza i, ba Bu(ic dlu b116'c, m(>t, lzai, ba Neu canh tay cua be c11 tra du khoe, b�n hay day be theo hu&ng tu

I l I I I j I ! i t I l l !

sau t6'i tnioc, tren m<)t qua bong nho, se giup be chuan bi ch o vi�c dtch chuyen bang tay. , Quan sit xem ba� tay clla be c6 d�t thang tren sa_� nh�:ay �-h6_n�·_J

45

THANG BANG THONG QUA K fCH TH fCH D6 CANG CO

.

Trong tlu 1i tha clu, ho(;l f dc}ng thiing bang phai dii</c /iJp di l�lp lt;l i nhie'u Ian de' cac b6 day t hiin kinh tro ng niio phdt tribt . Cfmg can ch u ,Y dtn s�t anh huang

nla de} cilng khoe cd bap /en h¢ tltiing bang. Tre em v6'i h¢ cd kem phdt triln tl1 1idng c6 nh ie'u rac roi phat s inh hon. Phan X'f thdng bang cang dttc;tc phat

triln w1 kich thich thong c1ua h? thong tuytn tie'n dinh (tai tro ng). Vi the� kich th ich tuyeiz tiln dinh ccht thief: cho mqi ch iio'ng trin h ho(1 t dc)ng trong quyln

sdch ndy. B(ln ch6' quen phai luon luon bao v¢ dau va co cho be trong kl1 i th �ic lz i¢n cac dl)ng tac kich th ich tuytn tie'n din h.

Vui chdi tren trl:JC Ian, d�m tri l i�u hay b6ng bien, ho�c tren chan cua b�c sinh thanh giup g ia tang Sl! phoi hQp giCta tay Va mat CUa be, ding nhU' SlJ phat trien cua cAng chan, dau g6i va ban chan cua be thong qua St! kich thich d() cang cua Cd ba.p. Nhung dc)ng tac nay giup be chuan bi cho tll

the ngoi, bo va cu6i cung la c6 the treo va dung thAng. B9n dU'ng t�p cho con ngoi hay dung cho den khi be co the tl! lam m(>t mlnh. Tre con se

biet trllan, biet ngoi, biet bo, roi treo, roi dung th�ng va sau cung la biet di, m¢t khi CC1 b�p cua chung da du chAc khoe va phan x� thang bang a moi ben ca the da dU'�c phat trien tot. Nhung ho9t dc)ng nay khong phai

la phan X9 barn sinh, ma la nhCing tu' the can thiet trong CUQC song.

H� thang hang D�t be ngoi lcn d�rn Ian ro i cho d�n1 tu tu Ian

nhe ra sau va tien toi tnioc, h o�c de be ngoi hai

b e n, Ian tu ben nay sang ben kia de h� thang

bang va ban chan cua be phat trien. Dong tac nay Se giup CO bl:lng Va Cd lung cua be khoe hdn, giup ich nhieu cho h¢ thang bang.

Bay nao B�n na111 ngua tren san, chan gid len cao, c o ng g6 i xu6ng. B�n cho be nam lcn chan

bq.n va nam hai canh tay be dang ra nhu dang doi canh va dua chan len xuong.

46

cAc DONG TAC 50 •

Git1 i do(m bilt bi> ril l quan tr9ng doi v6'i t'i¢c kich th iclz cdc gidc lJUan, cf¢ cclng kh6e Clta co hap va phcit triln thj lLjc. Kholing aich giflcl nul t Clta l1c lite dang h<J vd l1lhl tay se ld klwang ccich ma be dQc dtiQ'C luc di lz9c. B�m hay nghi each g;,, f ,h1g sii'c t�ip tnmg va die'u chinh cac ca c11a nu'U cho be kh i be di clmyC'n 1 1 / iib rg klzodng cci ch kluic nhau de' db1 glh1 lz o(ic rifi ra xa nlu7ng nu5n do du1i.

Nh�n thuc khang gian

�· Bo lu6n hen duoi ban va ghe rat tot cho v i�c phat trien n h�n thlic ve khong gi an . Cac be thay do choi , s e "nhanh nhu· cat " ch9p l ay l ien ! B�n hay t�o ra cac chtiong ng()i v�t nhti hop c).c tong cho c�c ntng

cua b(Jn choi dua. - - · - -

-·-- ---- ------ - - . �-- - - ·- - - -- - - . � - -- - · - - - - - · - - - - - - - - · - ---- -- - - - ----·-·-•"• · - · - -- - - ·- .......... _

Truot vui B<;in tim xem co do i h ay doc nao trong khu \! �IC b �n song kho ng. Khong thi b')n c6 the t�o mot cai trong san nha be}n ho�c trong phong cho i cua be . Bo len doc r6i

I an xu6ng thi th�t l a th ich VO cung.

\ I I I i

! i ! I

) ·-----· - - - - - - - - - · - , .... -- --· - - --- ·� .._.. .. __ ... _ ... .. & • __ ____.. .... �

Thang bang khi dang bo Bo len mc)t m �t phang dti(lc dl)ng cao len la mot th ach th uc . Be ve u • I

CUJ b�n se rat th ich choi tro nay nhieu lan cho ma xe m . D(mg t;;k

n.1y giup khoi d�y kha nang danh

gia chieu sau ch o be. ( (

L I . . . . . . • • ' . - . �

47

• Sau d¢ng tac tn.tC1n la bo, day la m{>t giai do�n quan trQng khac cua qua trinh phat trien than kinh v�n d¢ng.

• Tre con h9c h ieu khai ni�m khong gian rat nhanh: Minh se vao IQt chu? Mat bao lau thi minh tom duqc m6n d6 chai d6 nhi?

• Be bat dau quen vai mo hlnh cheo cua h� th�ng bang (d�u g6i trai va tay phai di chuyen cung luc), t�o ra nhung gh i nho tren nao chuan bi cho sv phat trien sau nay.

TH ANG LEO

Thang leo rat co sue lufp d,1n doi v6'i nhang be da bie't each di ch uyln . Cac be khoang 1 O thdng tu6i hay s6'm hdn se h9c du<;1c each nhac ch an len de' vuQ't

qua clic b(lc thang, khi cac be da nam dti<JC b�c thang kt tiep. B(ln hay quan

sat: ban tay be nam lay thanh ngang vO'i ng6n tay cd i dijt phia hen du6'i.

Leo thang nam ngang Kh uyen kh ich be leo len tren thang

bang ban tay va dau g6i hay ban chan

cua be. Nhung b�c thang dtiQ'C to

1nau se giup be nh�n biet ducjc mau

sac. Cach narn thang ch inh xac la

ng6n tay cai phai de ben duoi thanh

ngang se giup ich cho each cam but

chi cua be sau nay.

Leo thang thang dung Leo thang thang dung la each de nhat de h oc leo trco. Chi

gio ng nhu la bo len tren thoi . B�n git'1p be d�t ban chan len b�c thang va d�t ca tay cho be nua, ncu can .

• Kien thuc la phai hQC nhieu ran mai c6 duqc.

• B�n hay lam cho q1c cling m(>t cai thang ngan thoi, khoang 1 2 b�c, moi b�c day 1 9mm, moi b�c each nhau 1 OOmm. E>(>ng tac nay se phat trien kha nang cam nam cua be va gia tang h!c ca khi be n/On . nglldi len d� nam cho dll(1C b�c thang tiep theo.

• E>�t chan be vao tu' the du ng se doi h6i nao cua be phai "lam vi�c" khi be "ren" h� than kinh moi, va tang Cu'dng dQ ket hqp g iua cac goi cha d¢ng tac nhun va nhay sau nay.

48

' , ? ' -TRE O, N H U N N HA Y VA SUY N G H I

D¢11g tdc bo, drl'11g tlu1ng 1'£1 trco Id n li ilng '1 ¢ qud cija phdn X(l lJtfm s inh . Kh i clni i ddu xuong , cluill be se dudi th ling ra Vll cdn lz tay cong l�1 i , n l z r11 1g kh i

ng{ing dtfo /en, ainh tay SC duoi ra va C£1ng cl1an g4p i(1 i ! Con lh_m se som bo quan lr do d�zc trong n lzd ngay klz i be hqc diiQ'c caclz llun LJ Uen vO'i trqng I L.tc. Kli i be treo, do khong phai Id be dang di ddu 11 /ie.

') I Dung thang va treo i

B�n hay nhd ran g ClJ( cling ! cua b�n van chlia biet di . I

! Dung co nam tav be ro i

'- I

khuyen khich be t�p di . j

I I l

I I

---�* I - - ----· --·-- ·-- -- �-�·- -----·_/

Nhun gai De t reo, be phai cong goi l� i . B�n d�t

do v�t tren san de th u htit con b�n cth xuong (nhun goi) va l� i dung thang len. D<)ng tac nay se git1p be phat trien co bap.

Thoat ra khoi m�t chiec h(Jp D�t be vao trong m() t Gli h(Jp. Va b �J I1 hay nh in xem th '"1 t1 k i n h v�n Lh) ng cua be " lam J. n " r a s a o khi be xoav sti t im cj.ch

I

leo ra kl1 l1 i ( '"l i hop de t6 m lay ch i ec xe

do chti i n,l.o dl1.

Bang thang ngt.Jai va treo khong c6 nghia la be dang di . B�n hay

cho be thC1i gian de tang cuong llfc cha doi chan, de be sau nay c6

the tl! do di l�i. Nhung thang ngay bo t6i bo lu i van se tiep dien cha

den khi be tt! di dUQC. Be biet di sam qua ma kh6ng dU'Qc tra i qua

nam thang t�p bo va t�p tn.ton, se la m(>t sv l ieu linh cho nhung kh6

khan Ve hQC t�p Cua be sau nay.

49

BA.I TAP: CHO BE TU 10 � . , �

8EN 1 2 THANG TUO I

Klz i th �tc h i¢n dong tdc keo /en, be co the' can phai nam li(v nzl)t cai que. B(ln lay tay cf 8' quanh ngitifi be kh i b(ln keo be /en. Neu h¢ C o' ci/a be ye'u, b(ln nen j(treu " cdn lz tay cua be mc)t chu t dl kich thich cdc co cling /en va nh6' la dung cd keo be len dc) t ngl)t.

R (Vl hay suy tinh cle'n cdc dc)ng tac giiLp be sam phat trie'n h? co aia cdnh tay Va clzan dmg Vdi nhflng bai tho CO va'n lfifU Va nhang bai hat.

D9ng tac kea len Keo be len khi be dang nam n1¢t cai que danh trong ho�c la m9t cai vong, de cai thi�n stj phat trien cho co o khuyu tay. Cach nam tay dung l a nam tay nan1 ch�t ( v�t can nam) voi ng6n cai de 0 ben duO'i .

Tuan theo l�nh don gian Vo tay, d�p v�t the vao nhau va lac hJC l�c la nhung ho�t dong huu ich va co the t�o thanh t ieng nh�c, kich thich nh�n biet nhip di�u cho be.

"Nhin xem con lam du1;1c gi ne ! " Cho b e dung vin vao mot v�t gi do r6i thtjc hi�n bai t�p nang moi ben chan .

50

Be dang bU<k vao giai do�n v�n d(>ng ca hai ben, ca hai ben ca the dmg nhau lam chung m¢t vi�c. Gia thl be se hQC each de!

doan hanh d(:mg, nhllng de dua ra duQc hanh d¢ng dung luc, thu'ong la rat kh6, vi the, b�n

hay khich I� con va dung c6 ep bu¢c be phai dua ra hanh d¢ng

nao nhe.

K H I EU VO • H� th o ng tuyen ti en dinh, h� thang bang va co· quan th i giac luo n co

Sl;i phl:1 thuoc lan nhau.

• Nhung hoCJt dong co nhip di¢u, th-L1 vi va n1 ang t inh thuc d<1y ph at t r ien nay rat ducjc cac be yeu thich.

• V6i be kh oang 1 0 thang tuo i thi co th e se hoi vat va n19t t i . • Nhung d9ng tac nay rat co ich cho kha nang hinh dung c1ia be.

Khieu vu ( 1) B �n om ngay e o be, nht: nhang nang be len va Lk, dong tac nay rat tot cho be h9c each dicu khien (t=iu. Neu kha nang kiem soit dau cua be con yeu , b�n n c n JO' dau va co cho be kh i thtjc h i¢n .

(2 ) j I ! i I ; ! R,m om be

XOJV tu hen' nJy ((

- i

(3 ) qu a ben kia Choi d a nh du

-� 1 I

l l I j ! j

\'J xoay \·6ng quanh.

len xuong vO'i be . 1 I

'-

_________ ,. ___ _ _ __ . ___ _ ----------- � ----·- -- ---i (4) L�p l� i nhUng dQng tac n�ly ho �c b�n thl,tc hi�n di�u nhay rieng I cua b�n , m9t d i �u valsc ching h�n. )

---·-- ·----·· � - -- --- ---.-----·�-----·- -- - - - -- ---·-·--··----- ... -.�� - �.___.... _....._ ---�"'

• Neu be n�ng qua, hay la b"n khong kh6e ho�c dang mang thai, thl dung co thlt nhCtng d{>ng tac nay.

• Kich thich tuyen tien dlnh giup phat trien co bAp chac kh6e va vo d. mg quan tr9ng doi vai chuc nang cua h� than kinh v�n d(>ng.

• f)Q cang va d¢ kh6e cua ca bap c6 khac nhau. E>Q cang ca khong do ta dieu khien ma do chuc nang cua nao quyet dinh, phl:) thu{>c vao du l i�u than kinh v�n d()ng ma nao nh�n dllQc. E>(> kh6e cua ca bap c6 the do ta tuy y phat trien thong qua nhU'ng chuang trlnh thich hQp de giam bat lttc;ing ma thua.

51

� , ' ,2 LAC, N H UN VA DAY

• Nhip di�u la yeu to can thict doi vdi ng6n ngu, stj phat t rien va vi�c hoc t�p. Th�n1 chi CJ toan hQC Cung doi hoi phai CO Slj nh}p nhang de l ien ket voi nhau thanh day.

• Da so nhung phan x(} bam sinh du9c khac ph�1 c thong qua vi�c massage

va kfch thich tuyen tien dinh .

• Nhung dong tac duoi day rat can cha slj phat trien can bang binh thuC1ng.

Tro c:uai ng1=1a B�n de be ngo i lcn dau go i , hudng m�t be ve ph ia b�n va tay bq.n nan1 lay tay be . Roi bq.n vua hat vua x6c, vua l ac nguO'i be :

Qu,y co atl1i ng�ta thong tha miy ( lac be chan1 ch�m)

Nang dan th i cziiii nglfa h6i lui ( lac be nhanh hon)

\la qu_y ong ciing CL([1i ng�ia rat fa VQi Va ( t iep t\}C lac be nhanh hon) Bq.n nang mot dau go i len o nhung thoi diem va toe de) khac nhau .

• Moi be can dUQC chai tro danh du • Tat ca nhung d(>ng tac duQc de c�p tntac d6 nhu tro Ian , IQn nguai, xoay,

du ng dua va hk lac khong chi lam cho vui ma con giup gia tang kha nang phat trien cho be yeu cua b�n.

• Trang khi be dang dung dua hay nh� nhang xoay vong vong thl bao

nhieu la thong tin dUQC truyen tai cho nao cua be. Ngay ca Cd mat cCmg phai tham gia ho�t d¢ng!

Danh du Bq.n du dua be h o�c la cho be xoay mQt each nht; nhang tho i . (l �19t khi be co the t�t ngoi duQ'c r6i thi day chac se

la kieu choi dua "khoai chi" cua b e .

52

Dong dua B�n ngoi duoi chan tren san

nha, hoi cong dau go i len va d� be ngoi len chan, nga ngtioi ra

sau cho be gan nhu dung len tren bl;lng ct1a bq.n. Re se llJ.i ngc

trong long b')n khi b�n nhoai ngtidi tli ph ia sau ve lq.i trtioc .

r— ——

V J

? "' ""

KHA NANG H I N H DUNG Hinh du ng Ia khd nang gh i nh6' h inh dcp1g, cam gidc, nzil i, vi cua do v�t lzo(k

mQt clmoi am tlumh nao do - day cung la m Q t l1 i n h th u:c vl]n dQng.

T�p trung va theo doi Nhin m(,)t qua bong ho�c mot mon do chdi cling d o i ho i slj t�p trung cua nhan quan. Bq.n d i chuyen 1n6 n d6 chdi vong quanh, len, xuong va ngang doc, di chuyen lCJ.i gan hay dua ra xa be. Khi be den gan do

choi, hai mat cua be se t�p trung nhin o nhung kh oang each khac nhau.

MuO'ng tUIJng tu

Hinh dung - tra sap xep Sap xep rat thu vi va hung thu, doi hoi slj ph6i hQ'p g ifia mat va tay sao cho dung ! Khi do v�t lot ra khoi tan1 nhin cua b e, be cling h Q C OtiQC rang nhung thu do khong phai bi b ien mat . V�y chung ri d " ' v au .

B�n viet chu mau den len mot tam bia trang kho 20x20cm (v i et chu nho h on kh6 giay) . B�n chuan bi du bay tu va d1ia cho b e xem moi ngay bon Ian . Hang ngay, b�n thay to bia cii bang tO' bia mo i va cho be doan tO' bia c6 J' chu nao khop voi td bia c6 hinh nao. D ung hoi be tu nay la tu gi; b�n chi can gio tan1 bia len va noi tu tren bia . Tro nay se giup cho be hinh du ng ra tu kh i b e hoc no i . B�n hay lam cho tro choi th�t hap dan ! Clui ,Y: dung viet cha va gan h inh Jen clwng m<)t tam bia.

• Tat ca cac ho�t d<)ng trong giai do�n phat trien nay t�o ra kich thich

cho thi giac khi be di chuyen xung quanh. ·�

• Nang hfc hinh dung phat trien tu nhung tra i ngh i�m giac quan. • Hoan canh moi tn.tong t�o ra St! khac bi�t. VI the, St! hin h dung cua

be phai dVa vao thong tin cac giac quan khac nhau dua vao dau.

53

GIAI DOAN C : •

BE DA BIET DI DEN 1 8 THANG TUOI Day la gia i do�n v�n d9ng ca hai ben, kh i h a\ ben nao bat dau hqc each ph6i hop lam vi�c vdi nhau .

Kha nang v�n dong quan tr9ng hon nen kha nang dien d�t ll:ii n6i phai xep hang doi phat trien sau. Do tuo i rna m<) t dua be biet di ke1n quan tr9ng hon S\i kich thich than kinh V�l1 dong ma be nh�n dtiQC trong thoi con nam sap,

tnion roi bo ( trong khoang s thang ) , treo (khi be da quen vdi tu the dting thang ) , den khi be tt! di duQ'c, khong can ai g iup da.

Voi h� thang bang da duQ'c phat

tr i en , be bat dau nhun dau g6i,

ch�y va cai tien tong the nhung ky nang phoi hQ'p tot hon . Khi "thien than" nho cua b�n bat dau tlj 1ninh di dtiQC ro i, b�n hay c ling di vdi be moi khi c6 the, trtioc het la di tren dat bang , ro i d i len, di xu6ng doc nghieng va sau cung l a ch�y; nhung dau t ien phai di cham ch�m tnidc da . B�n da tlj t�o cho 1ninh m9t thu vui, d6 la xem be yeu c6 the di dtiQ'c

moi ngay bao xa va bao nhanh.

Cl1 l� y: neu thay co nguy h ibn, bc.ui hay dung dai an toan cho be tqp di ho. Neu be co thl tr/ di m<)t klwang xa nu)t each a n toa n th i khong nen clz o lJe du ng xe f<ip di.

54

MASSAG E, AM N HAC VA BA I HAT •

• D ay la giai do(Jn be thuong hay "chq.y lung tung ", vi the, v i�c n1assage ch o b e th�t khong de dang chut nao. Hay n1assage khi b'}n thay ta , kh i tam cho b e va trong khi b'}n au yern be ; cho quen la vua

massage, b�n phai vua tro chuy�n voi be day nhe .

• Thi:ii gian tan1 tap la khoang thdi gian em a va th ich hQ'p cho v i�c massage toan than va thu' g ian he Cd, h� day chang cho be.

• Su d\lng nhfing dl:lng ClJ khac nhau de massage be va cung dung quen nhung chiec khan nham va khan mem.

• Massage va cac bai t�p dong tac phai lain th�t ch�m de thong tin tu co bap va day chang c6 thdi g ian "dang nh�p" vao trang chu la be? nao.

• Hay ngan nga hat khi b�n cho be thtjc h ien cac dong tac tay, chan .

Chea tay ngang nguai Dong tac nay can lam cham ch�n1 thoi , b�n nhe. B�n cho be ngo i vao long, ro i ke o hai canh tay cua be len , hCJ xu6ng, keo ra, keo vao, thljc hi�n dut khoat - nhung khong dung ltjc nhieu. Sau d6, h'}n d�t chco hai canh tay be ngang than nguoi va vuot ve be, dau tien cho tay tra i be d�t Jen tren tay phai, sau d6 do i tay pha i d�t l en tren tay trai . L�p l'}i do ng tac nay vai J an .

Chea chan ngang nguai Bq.n n ang m ot chan be l en cho chan ch<}m toi 1nui be ro i tha chin b e xu6ng, sau d6 den chan kia .

L�p lCJ i dong tac ay vai lan, t iep toi Ian luQ't gio moi chan cua be len cho chq.n1 toi ta i ho�c ma be.

55

NhCtng bai t�p nay giup be massage, danh thuc sv nh�n biet ve ca the cho be

va kich thich h� ca cung day ch�ng. M�c du ml:Jc dich la de be duoi thAng

dtJQc tay, chan, duoi da i tu ben nay sang ben kia,

nhung b�n ciing dung dung nhieu h/c. Hay hat va Cho be th\IC hi�n a{mg tac

theo nh ip.

,,2 , A. A. ?

TO CHUC VAN DONG CO BAN : , ..... � • ,, ,,2

BE TU 1 2 DEN 1 5 THANG TUO I Tfj chiic v4n d¢ng la kha nang th ilt l�p hanh dc}ng theo th i) f zl nhat djnh. Nhang ho� t d<)ng ditai day se t(lo nen buac tib1 dau tien cho qua trinh nay.

Tra vui trong phang sinh ho�t Hay cho con b�n choi dua tuy y vdi do d �c trong nha . B�n hay nh6' cho rang, n h o no dua, be se h9c dtiQ'c each ho�t

d9ng tro ng khong g ian, kh i be lco len

roi t reo qua, sau do l� i t\} t xuong khoi n hung do d�c bay trong nha.

Di tren cac b�c thang B�n d �y be nhac chan le n cac b�c

thang d�t nam ngang tren san va tay be th i nam b�c thang phia tni&c . G i o thi

ke thang len nhung cuon sach hay ke len may cai ghe tham thap va cho be l�p l�i dong tac t ren . Nang do kho l en dan, vi day l a dong tac rat qu a n tr9ng. /\:.

Bai t�p nay se ainh hinh kha nang to chuc

v�n d()ng va kinh nghi�m song, cho be biet dlJQC khi nao thl can nhac Cai Chan

d6 len de treo qua ho�c lea len b�c thang,

khi nao thi n�m lay (ho�c buong ra) thanh

ngang, va ly do vi sao pha i bo thl mai di qua phla duai may cai g he duqc. Sau

nh ieu Ian l�p di l�p l�i, nhung ho9t d¢ng d6 se tra than h phan x9 tV d(>ng.

56

Ba qua cac o thang va ducri nhflng cai ghe D ong tac bo qua khoang giua cac b�c thang d�t

vuong goc voi san nha

(cac 6 thang ) , hay bo bcn dtioi 1nay ca i ghe, d o i h o i rat nhieu giac q uan cua b e pha i hQ'p tac voi nhau. N ho do, kha nang dinh vi trong khong gian se phat trien nhanh. B�n nhin xem, co phai ban tay b e ap len san voi ng6 n cai xoe ra kho ng ?

..... H E THANG BANG C HO BE .... • ,,.< , � TU 1 5 BEN 1 8 THANG TUO I

• D ay la thoi g i a n be v�n dc) ng nh icu va ding la nam be bat dau b i e t n 6 i , n h ung v�n d ¢ ng v a n chiem till th e hon.

• Su dtJng ngon ngu l ien quan den cac stj ki�n d an g <l i e n r a , n eu khong , no se ch i la nhung t ieng 6n.

• G itip be phat tr ien thang b ang bang each cung d i voi b e cang nh i eu cang to t , dau t ien , d i tre n

m �t san phang , sau do, di tren cac be m�t khac nhu' trcn cat , tren dat.

Dai va doc

Ban chan va mat (cua be) phai hQC each glti chung m{>t thong

di�p den nao de bao cao ve vj tri cua chung. Neu dieu d6 khong xay ra, thang bang cua be se bi

anh hu'bng. Ky nang nay can phai qua trai nghi�m nhieu Ian, trong suet ca nam v�n dOng nay cho den khi co Cfu�c st; trung khop thong tin khi truyen tai nao. Tre con nen di chan tran thl tot hon, vi the, b;;m hay l uon gicr cho can

phong du am vai be.

Nen t('.)o ra nh ieu doi doc cho be choi . Dau

t ien, be se vung vay canh tay d e giu thang

bang. RCJ.n nho do be ngay neu can, da nht; tu sau lung - ben dtidi khuyu canh tay dang duoi da i ra cua be - neu be dang leo len doc . Kh i

kha nang thang bang Cll d be h oan th i�n hon,

be se h9c duoc each ch�y nhanh vi chui t ro nhay nhot . D 9 ng tic nhay se phat tr ien de? cang cho cf-; bap Ci chan , (Liu

goi va h ong.

Bucrc lui/ bucJ'c ngang D ong tic nay can den khcl nang thang bang va sl,i nh�n thlic I I vc c o th e / khong gian . Luc dau thi b�n nen g i t'.1p be th�rc ! hi¢n, nhung sau do thi c1i de be tlj l a m . Khuyen khich be i di theo hang ngang, budc lu i l� i va h\1p ngtiO'i xuong. 1, Dieu nay ra t quan tr9ng cho slj d ieu chinh thi giac . I

· - -- · - -- · • - - .. _., -.. ..,. ___ __ "'�---=•�· -·-- · - - - - ·-• . .. �.r-J!' .._.._, _ _ __ _ ,. ---- - •---r·-- -� - ---• -----

S7

.'fl

A. A. , � , VAN BONG PHAT TR I E N C HO BE

• ' • ,,,,.:- , ,2 TU 1 5 BEN 1 8 THANG TU O I

• Neu tai cua con b�n c6 gi bat on thl ptrai chfla tri ngay.

• Che dQ a n uong c6 the la nguyen nhan chu yeu gay nhiem trung cho

tai cua be. sv man cam doi vai nhung thuc an d�c bi�t c(jng c6 the

gay dau tai.

• B�nh nhi�m trung tai c6 the anh hucmg den each d ien d�t ngon ngCt

khi chung gay trC1 ng�i den kha nang nghe-hieu am thanh va tu ngu.

Nhaa Ion .

B9n cho be ngoi chom hom va b<)n dting sat ngay ben be, sau do b9n cui nglidi xuong, vong tay trai quanh eo cua be .

Tay phai, b�n de len dau be, canh tay phai nay se da cho be t rong su6t tro choi nay, r6i b(Jn cho be l<)n vong. B<Jn phai chac la tay b')n }uon theo sat Cll l<)n cua be de bao v� cai dau cho be.

Thu vO'i bup-be vai trliO'c cho chac an !

Phan xa rai tren mot . .

qua bong B')n cho be narn sap tren m <)t 6ng Ian IO'n h o�c tren mc)t qua bong to. Phan x9 roi cua be se khien hai canh tay be chong xuong san khi be l<)n nguoi t6i truO'c .

Bq.n kie1n tra xem dau be co ty vao qua bong hay khong , de khi b9n lan bong di , be se trinh dien mot cu Ion nhao tren bong ngon lanh.

UThien than# cua b�n se sam choi tro nhao l{>n nay, vi the, b�n hay d�y

con each chdi cho dung. Dau nen a ben duoi (khi tht1c h i�n d(>ng tac). Mt?t dieu quan trQng nua la dau va co c�n duqc do khi be l�t ngllbi

trong m(>t cu IQn nhao. N hCfng d(>ng tac nay nen dllqc thlfc h i�n tren m¢t tam tham em.

58

PHAT TR I EN PHAN THAN TREN : , "" � , �

BE TU 1 5 D EN 1 8 THANG TU O I ,\1Q t tlumlz xa dan an toan la tnqt rn 6n da'u tu day f<fi nh zu)n cho tliang la i cz'a con l1(ln. Treo xa co dinh hen trong n h a de' bat ki thO'i titt nao, lJ£.m catzg c6 the' dimg dln no dzi<fc. Bt;In nlu1 dijt mqt tam nfm dO' O' hen dit6'i.

Chea thuyen "Clt eo_, cheo, clz eo th uybi nao . . . "

Cha/m� va be ng6 i doi di�n va nam tay nhau, ca hai cling nga nguO'i ra sau va ve

phia tru6c. Be se duoi thang ca nguO'i khi nga ra sau va khuyu tay se co l�i khi chui ngul1i ve true.Jc. T�p voi be dong tic nay khoang nam Ian tho i .

Khi danh du Be nam lay ha i chiec vong va du dua theo tu the cua kh i . Neu can, b�n hay giup be bang each giu

vong cho be danh du .

Dong tic nay g iup cho nglfc phat trien va hit tho sau .

f>{mg tac nem doi hoi S lf tinh toan thai gian (nh�n thuc ve

thai gian) de biet duqc khi nao thi tha bong ra. 0 dQ tuoi nay, be thuang tha bong ra rat s6'm.

c.M.. a()ng tac cheo thuyen, danh du Se giup Cho Cd bap 0 khuyu tay Cltng cap, Va lam Cho CO CO

chac khoe han. Neu cac ca a vai,

Quang nem Be dting th ang, hai tay duoi

thang , chn mot qua bong to, gid Jen th? t

l khuyu tay va ban tay qua yeu, se gay kh6 khan cho vi�c viet chu

cua be sau nay.

cao va b�n b;;1o be nem bong

cho b�n. ---�� i

_. - � -..... ��- :�-�-�..:_-� ____ ·_,,_J

59

, , � A '

K I CH TH I CH TUYEN T I EN D I N H Qua nglz ien CllU, cac nJu1 khoa h9c Ja clz ung min h azi(!C rang S�i pJuit trif'rz Clla h¢ than kin lz trong niio m9t phch1 ding la do thimh qua aia v i�c kich thich tuyb1 tib1 di n h . Kh i hoc;t d<) ng k ich th ich tuybz tif'n di nh, ch ung cang anh hzlong df'n Cd tlzf' Va S�i n Ju_ln th uc vf' kho ng gian, dQ ciing Cd hap Va Sl_l dif'u clz inh din tlz ilt cz�a at mat de' c6 du(fc tcfrn nhin ch inh xdc. Tuyen tib1 din Ii (tai tro ng) c6 d n h h tiang nt (l n h Jf'n aQ ciing Cl�a CCI bap, do la van de' cot loi nhat Cll ll flll'U hf't qua tri n lz p/uit trif'n Vc:1/ /w(Jc Slj roi /o�n tro ng hQC t�p Cl�a be.

Thang bang tren ang lan hay qua bong Khi be dang ng6i tren ong Ian dai, b�n hay nang hai chan be len mot chut de t�o ra cu dong can bang ve phia tnioc.

Di chuyen ong Ian ra sau, ve tnioc de kich thich cac phan x� thang bang ch o b e.

Cuoi va xoay van day B9n cho be nam sap, duoi thang chan ra sau tren m9t cai van day, dau be ngang len. B�n nho canh chung be de bao dam hai tay b e dang vin vao gd van, hau tranh vi¢c be co the bi k�t ngo n tay vao cac banh xe.

Dtiy va xoay vong van day m9t each tu ton, nh� nhang thoi, b�n nhe.

J)

B¢ng tac xoay co the tht:tc h i�n tren ghe xoay, nhung hQp ly nhat van la bi:ln nen

mua m¢t tam van cray. Van day trong don gian

nhung mua a ngoai van tot hon la b�n tlj

lam lay m(>t ca i! Chung ., khong phai la van tn.1<;1t

dung va b�n dung bao gio cho be dung tren van day hay chai m(>t

mlnh ma khong c6 b�n trong chung.

An

v ' � ....

VAN VA U O N N G UO I RA SAU Hot.l t d�hzg kiclz th id1 tuytrn tiln di 11 /z Jnh lutang kluh ig 11 '1 6 cUn tlt in lz gfri c, khd ndng dien dt_1 t lifi n6 i vd th ; htc ci'a be. ( ,,,---- �-�----�--�---------- - ----

Cang ngucri tren bang bien B')n cho be nam ngua tren mot tam d�m td l i �u lon ho�c n19t

qua bong bien, hai canh tay be

-·- · - - --------\ I I

i vu·on da i qua kho i dau de ch�n1 1 I ducjc t6'i san . Cang nguoi be I

ve tniOc , ra sau va sau do, I sang moi ben . J

I

\ ..... -- · -- - .. . ---- - - -··-- --·--------- - - - · - -- - - · -- - - · · · . · - · · .. - · · - - .. . . . ·- - -- · - - - - - - - - · - --------

Nhung d<)ng tac nay se k ich thlch tuyen tien runh, va c6

tac dvng den ca the cung sv nh�n thuc ve kh6ng gian, a<) cang Cd Va ca Sll dieu chinh

can thiet a ca mAt de c6 duc;tc tam nhin chlnh xac. Hay h.tu

tam den phan ung cua be. N�u d<)ng tac lam cho be aau hay SC1, b�n nen ngltng ngay bai

t�p va kiem tra xem be c6 van de ve ta i hay kh6ng, c6 the

thu l�i bang phuang phap nh� nhang hon, chang h�n nhu b�n chuyen sang dung v�t dvng la ghe, thay vi b6ng bien. Phan Xi;} roi dien ra khi be nga than tren xuong, va hai canh tay be chuc xuong de bao b� dau. Nhung phan ung nay la barn sinh va

ton tc, i mai mai.

61

Uon ngu:O'i ra sau

B')n giu cho be ng6 i qu�p hai cha n quanh eo b�n.

Sau do, b�u1 dtia ngtioi tcii t niO'c de phan than tren cua be nan1 xu ong.

Nh& da ph ia sau d1u, co va lung tre n cho be .

I

�-

·-�

NGH I EN G VA LAN Nghieng va lan

B')n ch o be nam len dui, roi nam lay hai tay

cua be.

Sau do, t�p the dl)c lac voi be, nga ngudi ra sau

va nghieng nglidi toi trti(k.

Ml)c dich la t�p cho c6 nhip voi bai hat , giong nhli: "6 sao be kho ng lac, lac lu cai minh . . . "

• Klch thkh tuyen tien dinh rat can thiet cho thinh giac, kha nang

nghe-hieu CUa be Va giup be khac phl:JC nhCtng tan dV con sot l�i CUa

phan x� barn sinh.

• Nghe-hieu la phan quan trQng de phat trien ky nang hlnh dung, rat

can cho Vi�C hQC Cua be.

• Bai hat v�i am di�u khac nhau ding giup cho tai l inh ho(;lt.

• HQC them m(>t ngo�i ngCt rat c6 kh ca ve m�t tri h/c Ian m�t phat

trien cho nao cua be.

Lan nhu cay but chi

B�n de be nam ngang tren

chan cua b()n, ha i tay be vlidn

thang qua dau va hai chan

du6i dai ra, y n lnt cay bt1t chi.

B�n cho be Ian xuong t rcn

chan h()n, tren khoang san

nha giua hai ngudi, ho�c la

Ian xuong mot cai doc, ket thuc la m(>t man massage

cho be v6i the na1n sap.

f)U'ng lo lang neu chan va tay be khong dU'QC thang khi Ian trim CJ d¢

tuoi nay. M{>t vai b{> ph�n co the cua ta van con m(>t chut bi an chua

giai ma het aU'QC. .

62

}

AM N HAC, N H ! P D I E U VA BA I HAT Kich th ich th inh gidc sO'm [,� m¢ t vi¢c rtH cdn th in cha tri tu�; w1 s�i phat triln 11g6n ngil nia be. Be clzang quan tam xem b�u1 co plui i la mot ca sf clwyen nglz if p cf du, clr o nen b(m (lJ vi�;c lz at. Nie'm vui cua bt;in r{j rang S t-; l 'l(�1t qua cdm xiic boi ro'i. Quan dibn id t�I nihn L1at, khong the' d�y.

Tho ca va nhac: thieu nhi . N hun va du dua C lJ C cu'ng tren dau go i Cll a

b�n . ro i h a t ho�c doc th d ch o be nghe.

B�n vlia gi�m chan vua hat : 6 dlu, ra xcm, 1n i c6 du� t long khong ? 11nla 1 1 c l 1 1g , tlnla 11,h 1g, l1a trl i da�v Trii /.:ia dita clw dng vd til i kia clzo lh1 Cl)n ttt i nila dti clw ch zi he IC loi l1 cn v¢ dtii111g.

T11 ti VO nh� vao be kh i b�n ttj sang tic hoc)c la hat ngan nga nh�c thieu nhi .

• Moi cl/ chi deu can phai c6 slj nhip nhang.

• £>6 chai c6 nh�c se rat vui. Go n6i cCmg phat tri�n dUQc nhjp di�u. B�n hay lam nhung dt;1ng Cl) tV che nhll de nghi tren (go noi) .

• Am nh'ltc r�t d�c bi�t doi vai tre em . Trai nghi�m thrnh gia_c g iup phat trien va khai m6' tiem nang trl tu�. Neu nhu thuc an nuoi dllang ca the be, thi cac yeu to a m nh�c. g ia i di�u, thanh am va sv hai hoa nuo i duO'ng cho nao be phat trien nhanh ch6ng.

Luc lac Cho be mot c�p luc lac ( ho�c la l1;1c l')c , chuong ho�c t rong ) de lac theo nh !p cua

nhting bin nh')c noi ti eng hay nhung bai hit th i eu nhi , va kem theo vai de xuat m(>t so

mau tli, vi dv nhu ten cua tre co n : 'Da-v id ' ( 2 nhip) , 'Ti f-fa-ny ' ( 3 nh tp) , 'John' ( 1 nhip) .

63

V.

BA I TAP K H ll� U VO .

Trong nao cua chung ta, rn(lch am nh(lc va nl[J.Ch todn lz9c du'<fc n6i clzung day.

S�t kiclz th idz n lning n6i ktt ndy rat cci'n cho m9i lua tuoi, gio'ng nhu nhip di�u ho trcj clz o b¢ n/z{t toan lz 9c va kha nang v4n dc)ng.

• • •

.·•

Khieu vu B<Jn cho be di theo nhip

nh9c, thtiong xuyen ngung l<Ji de :

• N h u n len, nhun xu6ng

• C h o be dung l cn chan b�n va choi t ro d o n g ho lac

" t ic - tac " tu ben nay sang ben kia.

• Nhay doi chan (m<)t chan giu thang bang )

• Om duoi ha i canh tay Ctla be VJ cho be choi lac hi. C6 ra t nh i eu d o ng tac ttiong

tl;i du�c n16 ta trong sach, dung cho m o i gia i do�n phat tr ien khac n hau.

E>¢ng tac nhun rat quan trQng doi voi sv phat trien d¢ cang khoe cho ca dau goi de co the di l�i, treo ten cao va n hac goi len de vuc;n qua chvong ng�i v�t, leo len gac va chom qua cac do d�c trong nha hay nhung do v�t khac. Khieu vu roi ngung, roi l� i tiep tl)C khieu vu, giup

kich thfch nhjp di�u. Neu be cling cua b�n chua tV di l� i duqc, b�n hay n hac be len. B�n ma ep be di thl d6 khong phai la g iup be phat trien

dau. Hay de be tl! phat trien bang chln h buoc chan cua mlnh.

64

J

TH I LUC . .

'Ilz eo doi tntc quan va die'u ch inh mat cho nhang khoang each n lz i n kluic nhau fa nz� t lzuu ich Cl�a cac tro cho'i Vdi banh Va bong.

Dung vi d�p ruai danh bang Chi cho be lam sao de dung tay danh vao m�t tnidc va n1�t sau cua qua bong treo lo lung -dau t icn la tay nay ro i doi sang tay kia.

Sau do, d')y cho be each d�p bo ng vO'i n19t cai vi d�p ruoi , be can them S\i giup SdC CLia b�n nua . Cho b e du6i theo qua bong de choi .

Van banh B�n ngoi ho�c quy doi d i�n voi be, van mot trii ba nh trong kh oang 20cm giua b(Jn voi be .

Tat ca cac tro choi vdi bong doi h6i sl;i dieu chinh thi h;ic giua hai mat khi doi theo bo ng , dong thO'i doi hoi ca ky nang

� )' v�n dQng tha v�t the � ra o dung th O'i die 111 .

(r, },-� 'd

i���

y hici'ng nhay du B�n hay lam mc)t cai du (de nhay) bang chat li�u mem. Choi

tron tim voi be khi b�n tung ta1n du len . Giu va dieu kh ien no khi cac qua bong di " len, len, len" roi "xuong , xu ong, xuong" - sau do, cho gau bong vao thu nghi�m.

• Tre con chu y den mQi thu a xung quanh chung, tat ca nhung thu chung thay va chung muon c6.

• Cac be la nhung co may luon thkh v�n d¢ng va khoai nhun nhay cho tai khi bi nga xuong moi ch!u thoi.

• Nhung thong tin cua day than kinh a tai trong anh hll6'ng den Cd m at va giup thj h!C phat trien .

• M{>t kh6 khan pho bien l ien quan den thj giac 0 de) tuoi di hQC la dieu chinh tam nhln tlt xa den gan.

65

? v '

KHA NANG H I N H DUNG • Ky nang ngh e gi up cho be phit trien kha nang hinh dung.

• Vi�c d9c hay nhin vao nhung cuon sach c6 hinh d9ng v�t ho�c tio v�t

ma be qu en thuoc la ra t quan tr9 ng .

• Nho co v�n d<)ng, kha nang hinh dung cua be se c6 S\i phat tri en dang ke. Ho�t dong chinh la hoc thong qua kinh nghi�m tnfc quan.

Nhfing hue: anh va nhfing c:uon sac:h quen thu9c: Hang ngay, b�n doc sach hay la gio may tam bia c6 viet chu va clan anh may con

v�t qucn quen cling cac do v�t cho be t�p hinh dung.

(Nho la : mot trang dan anh va m ot trang cho

to bia c6 chu. ) Dan dan h'J.n gioi thi�u thc1n may tu nhu "to" va "nho'' dinh kem vao. B\ln lam cho be mot t�p sach dan anh roi ve nhung noi be da tung den nhu sd thu, bai bien, cong vien, tau hoa hay noi mua sam chang h�n.

B(;ln doc cli ng voi b e, vi�c nay se git1p be phat trien kha nang dien d�t

loi noi !

St! hinh dung d ien ra n19i

luc, thong qua cac h o�t dong Ctla be. B').n hay quan sat xem

be dang tuO'ng tuong gi khi

l ac hie l').c th eo nhip cua bai

hit th icu nhi nao do.

66

Phan Ion d(>c gia truang than h d<;>c sach b�ng sv ttJC1ng tu'Qng, d6 la

kha nang hinh dung duqc tfch luy qua nh ieu nam d<;>c sach bao. Ky

nang nay se phat trien h� than kinh trong nao, thong qua kinh nghi�m.

E.>6 la m9t ky nang thiet yeu cau t�o nen kha nang tien hanh v�n

dc;>ng, thuang duqc bat dau tu thua au tha. Hin h dung la mc;>t khia qmh quan tr9ng cua ltng Xlt. Chung ta rut ra bai hQC tu nguyen nhan va h�u q ua. Nhung dieu nay thi be van chlta the lam du'QC trong dQ

� . .. tuOI nay.

GIAI BOAN D: •

C H O BE Tir 1 8 BEN 24 THANG rud1

Trong su6t thdi ky nay, nhieu be van con dang phat tr icn g i a i do()n VQn

d¢ng ca hai ben cua h6i 111<)t tuoi . VQ n d¢ng ca hai hen co nghia la ca hai

ben co the cung lam chung m9t vi�c . Nao cua chung ta co hai phan hay

goi la hai ban c au nao. Ban cau nao trai chi ph6 i p han co the hen phii va ban cau nao phai dieu khien phan co the ben trai. Trong su6t giai do�n nay, b e se SU dl)ng ca hai ben C d the, lam cung m<)t vi�c nhu cuoi xe day

ho�c la ve tranh bang ng6n tay. Khi ve, be se thuC1ng xuyen dung mot

ho�c c6 khi ca hai tay, dieu nay con tuy thu<)c vao vi�c be quyet d jnh xem phan ben trai hay ben phai dticjc nghi.

Cini f khuynh h uO'ng chi dung co djnh mc)t tay h iem kh i pluit triln du(fc a

tre chu'a dC'n h a i tuoi ntO'i va b(ln khong nen ep buc}c be.

Trang thdi ky v�n dc)ng ca hai ben nay, be se th\ic hanh dieu khien nhung ho()t dong ma be hi�n c6, qua do cai thi�n, cung co

va hoan thi�n chung. Be ca i tien cac kha

nang ho()t dong bang each l�p di l�p l�i , nho do, m�ng lu6'i cac day than kinh trong n ao L\111 vi�c hi�u qua h on . D9ng tac nhLm kich th ich nhfing co bap can thiet c h o ky n an g n h ay xa/ cao m e.ii - day l a c<)t m a c

quan tr9 ng cho tre h ai tuo i . S\i nh�n thuc ve kh ong gian va lam each nao de can bang, ph6i h9p di chuyen giua cac ch i clt llg canh tay

can rat nhieu thtjc

h anh , c C1 11g nlni de cho cac b6 day than

Pi, ?�� r,,,,· kinh trong nao

. � - - :'?.';�� dtiQ'c v�n dong.

67

Massage m�t truO'c: B�n VO va cha xat nhe nh�

kh i massage m�t, dau, ngt)'c, bl)ng, chan va canh tay cho be. Su dt;tng mot kieu cho rnoi Ian massage. Hay sang tac rnot di�u nh�c hay la hat ngan nga trong khi be)n rnassage

cho be cling.

Massage m�t sau

M ASSAG E

Bc.zn dij t be nam sap xu6ng san h oijc nam trong lOng ci�a b(ln, kh i b(ln chai tro massage tren Iring be. Hat vai be, ntu be "phan nan" th i ngung vi¢c massage ngay va doi kilu khac.

�1assage phan lung khi be nam sap theo cht1 de tho i t iet . Nhu v<ii mtia nho he)t thi b�n vuo t be th�t em th�t nh�; vdi nnia to, co sam co chdp thi SU d�ng nhung kieu vu ot khac cho phu h Q'p.

Khi be dtiQ'c 20 thang tuoi , b')n thli cho be narn theo the ca sau (nhin vao rninh h9a) . Thtjc hi�n thanh tling giai do'}n : dau t ien la chan be, roi den canh tay va cuoi cung la dau .

"Tiep xuc" cho chung ta m(>t cam g iac thl!c te, khong chi la nh�n biet ve CCI the, ma th�m chi, nhung V�t xung quanh ta c(ing ton t�i dl!a tren Sy' tiep XUC. Tre con can rat nhieu cam giac tiep XUC de phat trien Sl! on

djnh tln h cam va xa h¢i can thiet cho tinh d<)c l�p cua be.

68

• GtJC g�c c6, lac ht toa n than, u6n nguO'i, nhap nh6 va nhun nhay rat l a vui - va cac dc)ng tac nay cung gui nhung thong di�p quan tr9ng den cho nao de kich thich nh ip di�u va phoi h9p trong v�n dong.

• Trang khi massage cho be, b�n hay g9i ten tung be) ph�n cd the ma b�n ch�n1 tdi.

M9t so be � d(> khoang 20 thang tuoi co the tl! cu d¢ng cac chi toi lu i cl.Ing luc, trong khi mQt so khac van can b�n giup do khi thl)'c h i�n cac d(>ng tac d6. Vi�c l�p l�i d¢ng tac va bai hat g iup cu'C1ng h6a cac day

than kinh tlt khu cam g iac trong nao den trung khu v�n d¢ng va di tu cac day th�n kinh den cac h� ca, lam cho ca bap va day chAng duc;tc

massage "m(>t tr�n" da doi.

Chu chuot nhat

Ngh!ch nuCic Tre con khoai chdi nghich nu6'c lam, va kh o ng nhat thie t phai la choi trong hie tam .

Mot cai be nu6'c di dc)ng voi nhung chai, lQ de bop, x i t nu'oc v a do rot p hai no i l a rat thu v i .

Nh�c thieu nh i co t h e dung trong kh i m assage.

B�n lu&t cac ngon tay nhu mc)t cht1 chuc)t ch�y len khap nguoi be, nlutng dung lam cho be thay nhc)t . B�n om be d�t len dau goi va cho be nhun nhay trong khi b �n ngan nga hat :

C6 con ch u¢t nhat (x6c nh� be tren chin b�n)

No ch{)y ldng xiing ( nang dau goi len)

Mat no lcio lieng, ng6 11gh ieng ng6 dQc (nay be l cn) Co con chw)t nhat, no chlJy liing xiing ( h� dau goi xu6ng) )

A.n Vl;lng SUOt ngdy, t /ujt dang che tracJz (xoc be tren dau goi cua b�n)

C6 nhung bai hat va kieu v�n d¢ng khac cung t�o ra cam giac cho co bAp va day chAng. B�n nen cho be thVc h i�n it nhat moi ngay m()t Ian.

69

MASSAGE THONG QUATAP THE DUC VA CAC BAl HAT• •

TH E DUC TH EO N HAC . .

• Cu dong theo loi nh �c giup tre em di chuyen nhip nhang va giup l ien

ket suy nghi voi hanh dc)ng .

• B e rat can b�n giup khi thtjc h i�n cac bai t�p nay.

Nhung d<}ng tac nay doi hoi phoi hqp nao b{> v6'i co the bang each l ie� ket than kin h v�n d(>ng ben trong voi tieng nh�c ben ngoai. Chung

cung se nang cao kha nang nh�n thllc n(>i b<) ve toe d<), nh jp di�u va thoi gian, va g iup phat trien d<) cang ca, dQ mem deo va sv tong hoa

cac m6i day than kinh v�n d<)ng.

Chuoi d(ing tac: noi tiep nhau Gio hai canh tay len roi h� tay xuong, theo nh!p nh�c. Sau do, dang hai

tay ra va khep tay vao. D9ng tac nay ve sau se CTUQC dung de bat bong ho�c bat m9t qua banh to.

So dem de thtjc hi�n d<)ng tac : ( 1 ) san sang -

hai tay de yen; ( 2 ) gio tay ra; ( 3 ) khep tay l�i .

T�p va hat B�n dung doi m�t voi be, nen dung each chan be mot khoang, b�n hat va ch i vao tung phan Cd the CO l ien quan :

f),f r , vd va i, goi vd ng6n chdn,

G6i vd ng6n cluin , g6i va ng6n ch an,

Clui t-Jg ta Cl�ng VO tay dcinh vao vai nhau. B�n ngung l�i va kiem tra xe m be co chi OUQC liau l a

dau cua be kh6ng (dem 1 ) , vai (dem 2) , dau goi (dem 3 ) va ngon chan ( dem 4 ) ' tn.idc khi tiep tl;IC.

Lam chan1 ch�m nhieu Ian, kh6ng nen hap tap.

B�n se phai thuong xuyen giup be bang each l�p l�i

n hieu Ian cho be nho. Thu vdi nhung be) ph�n co the khac tuy theo kha nang cua be. Th l;(c hanh bai hat vdi mot tui d�u h o�c que go trong .

70

Tat ca cac nb1 va n h6a de'u co nlu;c th itu nh i dan h rieng cho trc nh6. n1 sang t(:l O ra nhang bai lui t ng<l n ngan ve' nhang vi¢c xay ra hang ngt1y. LcJp i(1i bai hat nh ie'u liin. "'1'1 ien than " cua b4m c6 the' se lulang i{ng vo'i bc p1 bang each t(lo ra n h ilng tibig d(J ng hay nhilng ti't nga ky quijc. Sau d6, bc.m b6 ngd

may ti1 cuoi trong IO'i va c6 thl be se d9c not ti�· do ra ho(lc la chi it, cz�ng tQo

ra dit(J'c m<)t am thanh tuang trj.

Bi va Bo

Bi vci Bo treo Zen ng9n doi B')n ngoi mo rc)ng hai chan ra va cho

De' xach ve' mq t XO n ude be ngoi len chan cua b�n.

Bi te nhao B ')n nang dau g6 i lcn va nhun nhun be. va li un vO' nult t ieu cdi XO Nh� nhang tha be xu6ng phan san nha

R6i Bo ciing nga nhcio xu6ng tlzeo. giua hai chan be)n.

B�n cho be Ian xuong tren hai chan duoi thang ra cua b�n .

Lac lu:, lac lu nhu c:an tau tren bien ca Lek ht, lac ht Giang n l111 con tau tren b iln ca Lac, !ck, lac, lac,

Lfr lu, lck ht khap ngztO'i

BC)n lac nguCii be t6i, l u i tren mc)t qua bong ca trung, ho�c tam b�t lo x o,

giuO'ng hay 6ng Ian.

71

C6 nhung CD nh�c thieu nhi

cho cac be chua den tuoi di h<;>c,

nhU'ng nh!p di�u n6 qua nhanh

doi vai m¢t s6 be. Tuy nhien, am nh�c van rat can thiet cho sv

phat trien h� than kinh cua be,

vi the, b�n nen h9c thu(>c cac

bai hat va hat cham ch�m cho

be nghe.

CHUYEN DONGTHEO NHAC THIEU NHI

, .:! � � '

PHAT TR I E N CO BAP CHAC KHOE • Khi con b()n da tlj dieu khien dliQ'C co the cua 1ninh, b(}n co the th u

nghi�m nhung d ong tac v�n dong m'}nh .

• Th t1c day kha nang nghe cua be phat trien bang each thi tham vdi be de thu hut slj chu y cua be.

• Tranh no i ldn tieng ho�c la he t de bat con b�n Iang nghe, trli khi c o

nguy h i cn1 .

Ho;;tt d¢ng kham pha l a mQt each rat hay cho be hQC ve ban than va the giai xung quanh, cCmg nhtt de cac day than kinh mai dugc hlnh thanh ben trong nao. B;;tn phai bao dam be c6 du kh6ng g ian de tV do ho�t dc)ng va luon duQ'c an to�n. Gia thl hai can h tay khong phai la yeu to

quan trQng n hat de phat trien Sl! can bang .

Lea trea

Dung tay du ngucri B(}n gio ha i chiec vong ra cho con b�n barn ch�t lay, phai chac chan rang be d�t ngon tay cai ben duoi vong. Sau do, b�n nht: nhang tli tu nang be len kh6i san mot khoang ngan . Vong tay quanh ngudi be neu nhli h;tc nam cua be con yeu .

" Bao b6i" cua b'}n da san sang de treo

len bat CU V�t gi - do d<JC trong nha thi cang th ich ! B�n k iem tra xem nam

tay cua be co ch�t khong va ngon cai

co de ben dudi v�t the khong.

Huong dan be choi nhung dung git1p

be, tru kh i can thiet.

72

, � � A. A.

PHAT TR I E N PHAN THAN TREN Bi:m tim cho be m<)t cai thang nam ngang co sau btjc, each nhau 230mm ho�c

mqt cdi xa don ch o be du nguO'i hay la b(ln tim cdi sao m a ng kha n trong nha Mm da bi gay. D�t them may cdi d¢m nhun hen dul1i thanh xa trco.

Di b�ng tay hay du nguai thl th�t la vu i . Vai may be n�ng can, b�m dung can choi nam giua hai nguoi. Mai nguai (Ian) ganh m<)t dau can choi, mc)t tay vjn can, mc}t tay do quanh ult!c si nhi" dang du xa. Di bang tay giup cttang h6a ban tay, can h tay, than, va ca bvng, cung luc, cac day than kinh v�n d¢ng Ian nh6 cung duQc kich thkh. B�n om ngay hong

be hay la thap xuong - (1 chan, neu be c6 the duy trl hai chan duoi thAng dUQc. Be c6 the t1:1t nghieng xuong va ding c6 the khong thlfc hi�n du'QC tro du ngUOi neu h� CO cua be ChU'a phat trien hoan thi�n.

Xe cut kit Truck tien, di bang tay doc

tren san nha nhu' hie tnioc, roi

thu di bang tay tren m9t thanh

go r(mg.

Sau d6, hoi nang thanh go len .

Du xa ho�c du vang

Tre con d do tuoi nay rat khoai tro nhun nhay bang hai tay tren mot cai xa ngan. B�n chu y nam tay cua be ( cac ng6n tay nam tren thanh xa , con ng6n cai nam 0 he n dti6i) , va hay giu

lay hai ban tay be cho den khi nam tay nh6 xinh cua be t�t barn ch�t lay

xa du\jc. Dau tien, cho be nhac nguoi

}en xa ITIOt khoang ngan, chi buong ra ngay khi be co the tlj giu du'(;jc co the.

73

Hl N H THA I VAN DONG , . . BAT CHUOC DONG VAT . .

• T()n1 thoi ngung l�i va giup be kich th ich nh!p di�u de giu dung nh!p V�I1 dong , de be thiet l�p Cl)ffi tu trong loi noi va trong suy nghi cua be.

• Nhting ho()t d o ng nay cling git1p kich ho�t can bang va giup be phan ting

k!p thoi voi tin hi�u bat ngo, can kip trong n hung tinh hu6ng nguy hien1 .

• Bai hat ve dong v�t rat tot cho ho()t d¢ng t\i do cua be. • Nhung dong tac nay con giup ich cho nang ltjc hinh dung khi be gia

lam nhftng con thu cl) the.

Cho hay su til day B�n hoi be ch 9n lam meo, ch6, ng\fa,

chu(>t hay la sti tu.

Chi be phat ra tieng keu nhu dong v�t va di chuyen xung quanh voi nhung toe

do khac n h au . C h u y hai ban tay be d � t tren s a n nh a .

C an vai can vai Con v6i c o n voi Ca i 11o i di tni6'c, hai chan tni6'c di tntO'c Hai chan sau l!i sau, co n aii duoi di sau rot Td i xin kl not cdu chuy¢n con tJO i.

74

Trong nam nay,· be dang co gang lam

cho ha i ban cau nao "lam viec" vai nha�,

.de ,

chuan bi cho giai do�n ke tiep, khi ma hai ben

ca the da h9c duqc nhung ho�t d(>ng khac, va nlta tren, nlta duai cl.ta ca the be cCmg co

the lam nhung viec khac nhau, gi6ng nhu' ch�y xe d�p 3 banh

hay la gia lam m9t con voi v�y.

U6N VA XOAY NGUO I TUYEN T I EN Dl N H

• Cai om giup noi ket Cd th e vO'i nao b(J bang each l ien ket than kinh v�n

d(Jng ben trong v6'i am thanh ben ngoa i cua tieng nh C)c .

• G io thi be yeu cua b�n dang tli tu lam ch u nhip di�u cua am nh�c . Hay

thu cho be th\Jc h i �n cac hanh dong ch�m le)i, nhting van giu nguyen

nh!p di�u. • Xoay chain ch�m la n1o t d(Jng tac quan trong giup " hat cang " phan x�

ban1 s inh.

Xoay nguoi

Ghi ch�t cac phan co the Ho'}.t d9ng nay g iup thuc day the g�p cheo ngay giua co the cua be, de chuan bj ch o slj

phat trien tri nao tien xa hon nua .

B�n cho be dung d'}.n g hai chan ra, ha i canh

tay ap s at hai b c n nguoi . Sau do, bao be buoc

chan tra i toi trti6'c, g�p co xu6ng va ghi ch�t lay bcn chan dan g 1no r(Jng bang ca hai tay,

roi b�n dem t1en 4. L�p l� i t19ng tac nay voi

chan kia . Th\Jc hi�n bai t�p nay 5 Ian.

,­,

B�m om be vao long va ngoi len n1 ot cai ghe

xoay. Xoay ghe cham ch�n1, 5 lan qua tra i , roi

��-.,,_.��·--A.II!�

S lan qua phii - n1 6 i Ian xoay tro ng 30 giay.

Tnioc nloi lan xoay, bC)n ngung l�i, ch'}.m vao S cho tren nguoi be, va noi ch o be biet v! tr i moi cho Ina b\}n chi VaO. _N1at be Se ITI O to nhti 111Q i dua be 0 do nay hiem khi tlj nham n1at l�i .

T�t ca cac dQng tac tren phai duqc thl:{c hien tuy theo nang h!c cua be.

Neu be khong thkh m{>t d()ng tac Cl:J the nao, d6 c6 the la do be khong

the lam dU'Qc, ho�c n6 lam dau ta i be, d�c bi¢t la d(>ng tac xoay. B�n

hay thu m9t dc}ng tac nao d6 rt cang thang hon.

75

, ,

XE C UT K IT, N H O N DU NG D UA VA XOAY

Xa treo la tlui rna n h ang be da lJ iet di vang, be dang va sap di h9c, de'u ca·n phai c6. Tre con th ich du ngitO'i va dong diia. B<m c6 the' nwa, hay la tlf lam m<)t cd i xa c6 ch6t chac chan, ct)t ch(it bang day thitng m¢t each an toan. Bc.m

11 en d(J t m¢t tam tluim xop (J hen du(Ji cd i xa.

E>9ng tac thVc hi�n cang ch�m rai thl trung khu than kinh cua h� ca va day ch�ng cang nh�n duc;tc nh ieu kich th ich. E>(> tuoi nay la thai gian tuy�t vai cho slf kich thich da g iac quan den nao bQ, de chuan

bi cho sv phat trien chu yeu cua qua trlnh tich hc;tp, khi tat ca du l i�u giac quan dU'QC dua vao nao cung luc. Nhung ho�t dC)ng nay t�o ra sv

kich thich tien dinh rat tot.

Xe cut kit B�n om phan dui duoi Ctla be, va cha be di bang tay tu goc nay sang

go c kia Ctla can phong. Neu be khong chiu du\l'c sue n�ng de len

tay thi b�n do be cao hon . Co the v a chan be pha i th�t th ang.

C h o be di bang tay tren mot cai xa

thang bang rc)ng ho�c tren mot b�c

doc, ket tht1c la n19t cu Ion nhaa !

B�n phai baa dam dau be chili

xuong binh thtidng.

76

Dung dua va xoay R�n cho be choi du dua va

xoay cham ch�m tren xich

du danh cho tre moi b iet di ,

tren vong ho�c trong chan,

hay cho be xoay tu tu tren

1nc)t cai ghe quay.

v �

THANG BANG y _lhang bang la mot chuc nang ttj dong duQ'c sinh ra tu slj UC che ttiong

xling vO'i nhung phan x� barn sinh o tre so sinh .

• Tro ng suot qua trinh be thljc hi�n mot dong tac nao d6 doi hoi Slj thang bang , dung nam tay be thlidng xuyen, do khong phai la giup be phat trien thang bang , ma la b�n dang giu thang bang cho be day.

Giu thang bang hay da bang m(Jt chan B�n bao be dung bang m(>t chan, chan kia giu thang bang tren mot trai banh. Sau do, khuyen khich

be dan banh ho�c da trai banh tdi trliO'c.

Tro nhay vaa vong

))

Mot so be o do khoang 22 thang tuoi da giu dtiQ'c thang bang tot den do c6 the nhay vao m ot vong tron, ho�c la nhay qua day mc)t each ngon lanh.

Cau thang B�n cho be d i len vai b�c thang de h9c each leo len lau .

· Thieu thang b:tng se t�o ra thang bang. Be mai biet di c6 the bo tung bu6'c trll6'c, nhllng khi thang b:tng dllqc cai thi�n, chung se buac di

vai m<)t chan di truck, m<)t chan buac n6i theo sau. Kha nang tV di b<) len cau thang (tuc la m{>t chan bu'ac m()t tluac) se phat tri�n sau nay doi vai hau het tre mai biet di. H iem c6 tre nao vua phat trien thang

bang vua n6i dllqc dmg mc)t luc.

77

B

T I EP TUC THANG BANG .

• S\i thang bang va co bap san chac deu phat trien thong qua v�n dong.

• 1hang bang doi ho i CO bap phai khoe va CO Slj y thuc Ve CO the, de giu dttQC t hang bang cho IllOi ben Cd the.

• Tot hon het la chung ta nen kich thich tuyen tien dinh cho be tnioc,

ro i m oi cho be th�ic hanh cac dong tac thang b ang.

Choi vD'i bong lD'n

B�n d�t b e nam sap l en

qua bong tr i l i�u co duong

kinh 6 S cm . B�n Ian be toi

tnioc va Ian vong 1116 i b e n,

sau do, b�n cho b e ngoi

len bong va l�p l � i dong

tac Ian nhu tren .

Di tren van

B<Jn tim mc)t tam van c6 kich ca

khoang l 9cm chieu rong va l , 8m

chieu dai, cho con b')n t�p di bo t ren

d6. B')n huong dan be gio hai canh tay

ra, con tay b�n thi da nh� du6'i khuyu

tay be, de san sang orn lay be mc)t khi

be b ! n1at thang b ang. Roi b')n bao

con nhin vao

mot v�t the

d�t a· dau tam

van, ngang

tam mat be,

khi b e d i d9c

theo tam vfo.

TV the dung thang la "san pham" cua nhung phan XCil goc ban dau va

phan x� thang bang phat trien thong qua chuyen d9ng l�p di l�p l�i

trong suot nhung thang dau doi cl.ta be. Nhung phan x� nay t�o ra sv

phat trien cho d9 cang ca, cho ca the va cho kha nang di�h vj khong

gian, xuc giac, thi giac va kha nghe; tat ca chi de be c6 the duy

trl duqc tu the dung th�ng. bang va tll the deu can thiet cho slj

phat trien va ph6i hQp voi h� than kinh v�n d(>ng sau nay.

78

nangThcing

v

BA N N HAC AN RO .

T1z iti gia n va nhf p di¢u de'u ph�1 thw)c Ian nhau. Nhip di¢ zt 1 ,1 mo h i n lz czia

v�hz d(mg phoi hQ'p dl t(fo ra v� n d¢ng chuan. Nlu khong c6 diC'u H dy, nlz ip d(J se roi /o(ln (th ilu nhip n hang). y tlzuc ve' th O'i gian lJao g6m t,i' 1¢, n li ip di�� l l vt1 thO'i gian. Tre con c6 van de' t'e' nhip di¢u cimg se g(ip kh6 kluhz trong s inh ho(l t hang ngay.

Co rat nhieu each de bC;ln d�y cho " thien

thfo" n h6 ck " kh6a h9c " ve nh ip di¢u .

D l;lng C t) t lj che t�i gia nhu may chai

nh�ta co do g�o vao, hai que go ('

( dai 23cm, duong kinh 2,2cm,

hai dau que quet son khong dQC h� i de b e nh�n b iet ali<}C mau sac ) 1 hJC }�c, chao va mu ong go go len v6 h op

kem up ngliQ'c t90 ra nhung am thanh rat soi d<)ng !

. - -,\ ,,,,

t

.:-'�''.;; / - )

·� .. " ··'··�

·;' : .. ,�:._: . . ' · · �··' � .... . "

B9n va be hay hat nhling giai di�u v&i to e do va nh!p khac nhau :

ch�m, nhanh va thtiong xuycn ngat nh!p dang ch oi .

Oue go va luc lac:

D ung que go va Ive l�c choi an1 i tre n s a n kha thu v ! , co the dung chung hay choi rieng tirng 1n6n. D�p 1n�nh len

ca o, xuong thap Va len cac phan CO

the. B�n lan1 l�i mau que ca 4, 5 cai

va son mau kh ac nhau. Go cac que

vao nhau theo nhieu each -

n¢n m�nh h o�c go n h t: .

" D \1.., them may be Ion l &n vao

g6p vui va gia do nhu c h ung la mot ban nh�c ca btj.

79

B�n can g iup cac be CJ tuoi nay

lam hai vi�c trong cung mQt luc. Go, vo, hat nh�c thieu nhi va n h�c

mau giao deu gay anh huang den

h� tien dlnh, g iup cho cac cu d¢ng

ca the cua be hai hoa vai nhau.

Nhip dieu

,,2 , A. A.

TO CHUC VAN f)QNG . .

TH ONG QUA K H I EU VO • To chuc v�n do ng co' ban dt!a tren ky nang v�n dong cua be.

• C am xuc c6 the duoc mieu ta s inh dong trong khi khieu vu .

• Co cau v�n d¢ng nh!p nhang git1p tang cuO'ng to chuc ?­v�n d<)ng va kich thich cam giac .

• Nhay hJ' do la mot hta ch on " het xay " !

a To chuc v�n dc}ng va kha nang sap xep thu tV cua be van chU'a phat trien tot.

B�n chi nen cho be h.t6t hai, ba di�u khac nhau moi khi nhay. Neu b�n yeu cau qua kha nang cua be, "bao b6i" cua b�n se khong the nha het dc)ng tac va ding CO khi chf thl)'c h i�n OU'QC moi Ca i de nghj Sau ch6t CUa b�n ma thoi.

Cac kieu khieu vu Khieu vu vong tron : moi nguO'i nam tay nhau, ch�y ho�c di vong qu anh mot vong tron ca tam

n h i p. Roi ngung l� i . Moi Ian ngung, l�i thtjc hi�n mot dong tac, thljc hi�n ca 2-3 l1ong tac mo i Ian khi e u vu , nhtt nhun nguoi hay gi�m chan.

Tien bon bu6c vao gifia va b6n buoc di ra, t ien tO'i trti6c va lui ve phia sau. Th tjc hi�n nhung bu6c nho va buoc dai chan.

Vo tay ho�c gi�m chan, lam ch�m r6i nhanh khoang b6n Ian.

Nhon chan len de du(ic cao h on .

Co gang xoay quanh thanh vong tron ma khong can nam tay nhau. Roi ngung xoay. Gi�m chan t�i cho, VO tay hay khe d�p vao cac phan CUa Cd the.

Nam tay "cong stj", di quanh thanh mo t vong tron nh6, sau do, nhun nguO'i va nhay len.

Ch')y loanh quanh voi be tren nen dat, h o�c neu be kh ong qua "t ron trinh" thi b�n cho b e quay mot vong Ion.

(Tre em a ,f9 tu6i nay thuang tzJ xoay lay) .

80

((

cAc H O�T BONG c 1Ac QUAN Ho(lt d<)ng cua giac quan vtj.n d<)ng dan de'n kha niing cdm nh�n, cung n h ti nao tiep th u n hung cam nlu� n ciia be thong q u a v�n d<)ng. Con tre v o cz�ng M rno. Khong thi( gi du(fc b inh yen kh i ma chung cu no htc SlfC S(W xwzg quanh, di;mg clupn1 h it ngiti_, nlm tln:t (Joi kh i thoi)1 nghe ngong va cdrn nh�n m9i thi't trong dja ban cua cluing.

Cung nhu nhung ky nang da noi a tnioc, sv phit tr icn day than kinh moi t'JO C O h(>i cho nhung kha nang moi phit tr icn . B9 nao kiem soat cac co va chuc nang cua nao la chuyen cac h i �u l�nh C\} the Oen cac C O cua no, phtJ thuc)c vao vi�c h o�t dong dung dan va kinh nghi�m v�n dong.

c o bap

Co mt)t die'u quan tr(mg can chu ,V la tat ca kha niing trao

doi thong tin1 d9c, vitt, dien d(lt ngon ngu va dien ta di¢u ht) de'u d�ta Pao h¢ thcl'n kinh v�n dc)ng.

(Jack Capon, nguO'i sang l�p ra chuong trinh Ho�t dc)ng tri giac

[ Perceptual Motor J )

81

Be se phat trien dU'QC nhieu ho�t d{>ng nay neu a trong moi

truang song tot dep. Cac b�c 1{:

sinh thanh kh6 c6 the dam bao t1uQc chac chan r�ng "thien thfin" cua mlnh da CO du SlJ

kich thich than kinh v�n d{mg trong su6t nhung niim tho au, truac khi c�p sach den tniong. Do hoan canh moi truang ma cha/m� ft chu y den gia tri cua cac ho�t d<?ng cam nh�n giac quan v�n dt;>ng. MQi chuan bi

can thiet cho Vi�C di hQC cua be Se dU'Q'C phat trien Va Cung CO

trong su6t nhU'ng nam nay.

Xin liiu J': \/i�c vilt cha can pl1 'i i co S l.f phoi 1-zQ'p vt) n d<>ng tot, n6 la klt qwi tat ylu c ria stj phat triln day dtl tiit cti

nhilng chuc niing Cll'1 cac giac quan -

d(lc b i¢t la st.I tong lu/p v�hz d¢ng.

nhin

V

TU I DAU VA 56 NG BAY •

• Tui d�u va bong bay rat tot cho cac tro v�n dc)ng va nh�n thuc ve ty l�, nhip dieu va ca thoi gian .

• " Khi nao minh nen tha tui d�u ra , va n6 c6 roi d ti ng cho ma minh 1nu6n kh ong ta ? " B e can phai h 9 c each l am the nao va khi nao thi lam duQ'c nhu the.

• [)e giup be b iet dtiQ'C nhieu mau sac, hay Sli d�1ng tu i d�u mau do, mau xanh b ien , mau xanh la cay, 1nau vang, mau trang va mau den .

Nern va bat bong Om bong bang hai tay va ne1n n6 len cao. Be cling co bat duoc bong khong? Hai canh tay dang ra, ro i " khep cong" ( ha i canh tay khep l�i) de bat bong.

Chuyen va tha tui d�u Cho be chuyen tui d�u tu tay nay

sang tay kia. Va be pha i n6i dung mau sac cua tui d�u.

M\lc d ich la de be th a cho tui d�u roi xuong . B e c6 the tha tt1i d�u roi xu6ng n19 t vai xang- ti -met chang ?

To chuc v�n d9ng co ban, cac ky nang v�n d9ng kheo leo va nh�n thuc ve cac phan ca the du'Qc kkh thkh trong cac ho�t d{>ng tren. Tha cho tui d�u rai xuong (hlnh tren, phia ben phai) vao dung thai

diem la m<)t vi�c kh6 khan, nhung thuang xuyen t�t:tc hanh se t�o ra cac duong day than kinh m�n h me ben trong nao, va vi�c kh6 khan

d6 nho the se c6 the xay ra.

82

- ? ,

N H UN G QUA BO NG • Tat ca tre con deu khoai choi vO'i bong, dt1 la b ong 16n hay bong nho.

• Lan bong hay ch�y theo bat bong rat vui . • lV1ot so b e da co the danh bong bang vi d�p ru6 i ; nhung voi b o ng bay

thi kh6ng de gi ma danh trung alicjc .

• Thinh thoang be co the ch\lp bang each om b o ng.

• B�n can nhung qua bong voi du cac kich ca, tot nhat la may qua bo n g

bay nh� ho�c la bong xop. Bong cling co the lam be bi dau .

• L�p l� i c a c d¢ng tac ay nh ieu Ian !

Lan va nay nh� bong B�n ng6i d6i di¢n voi "th i e n than "

nho va chdi cung be . Be se Ian hay nay b o ng cho bq.n bang ca hai tay,

thtjc h i�n d¢ng tac nem hai tay nay

vai Ian. Sau do, bq.n "yeu cau" be c hdi bang m¢t tay, roi d6i tay kia.

B�n lan tra bong cho be.

Ta chuc v�n dl)ng vai bong

B�n de be dung thang va cho be ncm m<)t qua bong x6p kich ca nhu bong ten nis . 1V19 t qui bong nho nh6 chac c h an se giup be quen voi vi�c SU d\lng m9t tay -

cai tay gan bong nhat. B�n khuyen

khich be nem t ii tren xuong - go i

y be ch�n1 bong

vao tai trlidc khi

nem bong d i . Re dung mot tro ng hai tay, ro i SU d\lng den

tay con l�i .

83

Chai vai bong rat tot cho Sl! phat trien nh�n thU'c thoi g ian. f)(>ng tac nem doi h6i nao g lti thong di�p den cha cac ca va day chling co l ien quan de tha

bong ra dung thoi diem. f)ieu nay ding can den nhung kha

nang v�n d(>ng da duqc phat

trien cung VOi St! pho i hQp CUa

tay va m�t. (J dQ tuo i nay, kha kh6 khan khi be van chua quyet dinh duqc la be thfch su dvng tay ben nao hon va cung chua

the g�p cheo nua nguoi, vi the, be nem bong bang m¢t trong

hai tay va dung tay nao thi phv

thUQC vao ben ca the dang cam

qua bong.

N H ONG CH I EC VONG • Vong cho be c6 the mua tu shop d o choi va cac cua hang.

• Ket thuc moi lan lac vong.

Hau het be tu 1 den 2 tuoi chl n ha du'Qc m{>t ho�c hai h i�u l�nh. Neu be c6 tn:1c tr�c vai d(>ng tac nhay thl dung ep be. Hay nho la khong can biet b�n h6i be bao nhieu Ian di chang nua, vi be se quen ngay nhung gl b�n vua h6i; luc nay, be chi dang co n ho l�i lam the nao de nhay qua thoi. Chi g iup hay yeu ·cau be lam nhung gl ma be c6 the lam dU'QC. St!

phat trien cua tre em khong g i6ng nhau.

Phat trien khai niem .

vCii nhung chiec: vang B c:tn yeu cau be :

a . Ngo i vao giua vong (vong d�t tren san) . Nang vo ng len cao, sau do d�t l<J.i xu o ng dat.

b. D ung d�y, di quanh chu v i vong tron, r6i d i quanh vong vdi lllQt chan trong vong, m(>t chan ngoai vong.

c. Tien toi va buoc lui l�i quanh vong.

d. Dung vao trung tam vong. Lac doi chan (t ic- tac)

e. D ung ben ngoai vong. Buoc vao trong vong r6i buoc ra.

L �p l�i m6i dong tac 3-4 lan.

84

II

\

RUY BANG VA DAY

• Nhung dong tac nay rat quan trong de phat tr ien thang bang. • Su dl:lng sau mau day ruy bang, moi day dai 2 nu�t , va mot soi day nhAy.

Mau sac ncn la mau do, n1au xanh b ien, mau vang, inau xanh Li , mau trang va mau den . B�n gio ruy bang ra cho khop v6'i mau day tnic.ic kh i b�n g ia i thich mau sac cho be h iru .

• L�p l�i dong tac nay nan1 Ian.

Di tren ruy hang B�n d�t mot h o�c hai day ruy bang

mau, cang day thang ra tn.ioc m�t

be . Sau d6 b�n yeu cau b e :

D i tren day ruy bang , t u dau day

cho den cu6i day r6i quay l� i , lli

nguc;;c ve. Be co th e d�t ban chan

niy t iep l ien ban chin kia khong?

/;-. -- \ r- ' ' '. ' �

Hai chan d i Ci hai ben ruy bang. Bu6'c d9c theo day ruy bang .

Nh�1y theo day va nhay gi �� t lu i vc, hai chan o hai bcn ruy ba ng.

( Danh cho may be 16'n da co the nh�\y duQ'c) .

Ba di;ic thea day B�n "nh(;" be ho nhu TI1Qt chu ho l en , I xuong doc theo day ruy bang bang ban tay va dau goi . Roi di ron ren nhti gau

lcn, xuong tre n sqi dt1y nhay. G au di bang chan - chan tra i c ung vdi tay trai , r6 i chan phai cung ,�?' - ;;c

v6i tay phai .

85

Luc thich hqp thl b�n

nen giup do be, tan

thuang va om ch�t lay

be. Xin nha la con b�n

moi biet di chua lau. sv l�p l�i d(>ng tac rat

tot cho kich thrch cac

auang day than kinh trong nao. Cuoi cung, QQi t�n tung mau b�n dung de be phat trien n h�n biet ve s�c mau.

ruy bang

it!

BIEU C H iN H MAT N Hl N • Ho�t d()ng hi�u chinh thi hJc giup be "thang cap" kha nang duoi theo

v�t the dQng. • sv tra i nghi�m la chla kh6a cua tam nhi n r(>ng, thong qua kich thich

nam g iac quan. • Nern thu mui vj cCmg can thiet cho sl)' phat trien thi h/c. B�n hay chu

y den each be thkh thlt nghi�m mui Vi cua tat ca mQi thlt. • Tat ca nhung d(>ng tac v�n dc;>ng deu kich thich th! ll)'c phat trien.

Dieu c:hinh mat nhin Bat ky tro Ian Ion nao cu ng t?o ra rat nhieu huu ich cha vi�c dieu chinh mat nhin va kha nang ph6i h<)p.

May tra i bong ban duQ'c Ian tron trong nhung cai vong d�t tren nen

nhJ r.it [tY l?» cht> l:bJ od/{;(7' qodn sJt cua be !

Lan bong tren nen dat ho�c \an vong quanh, lan ra \an vao cac do v�t , cac CUQil giay hay td bla Cung CUQil l�i rat thu v! . Thu dieu ch inh rnat nhin cua be, moi I an che m<)t ben mat l� i .

Sa u J,j, thii' die·u chinh ca hai mat doi theo mot v'J t the· - td t nha't la hai C li dong phan dau neu dtiQ'c.

Doi thee anh den pin Roi den pin len tran nha trong bong t6i va yeu cau be doi thco anh t1en tren tran, sau do den ltiQ't b�n doi theo anh den .

B�n bao be chieu den len do v�t trong phong , do�n yeu cau be nh1n thco anh sang ludt quanh phong ma khong cu dong phan dau . Co rat nhieu each khac nhau.

N hieu ngU'ai c6 nh�n thuc thi giac khong dU'QC tot - hQ nhin thay nhung khong phai luc nao cCmg hieu duQc. f)ieu nay gay ra kh6 khan cho vi�c dQC sach va hQC t�p. Vi�c kkh thich tat ca cac giac quan cua

chung ta se thuc day nang h/c nh�n thuc thi giac.

S6

? "' '

KHA NANG H I N H DUNG • Hinh dung la kha nang gh i nha kieu v�n d9ng, m(>t chuoi am thanh,

hinh dang va cam giac Ve SlJ V�t. £>ay la mQt Cong Cl;J quan tr9ng cho vi�c h9c t�p.

• May buc ve cl.ta be chu yeu van chi la nhung net ngu�ch ngo�c len, xuong va ve vong tron bang m(>t trong hai tay. Nhung vi�c nay se hoan thi�n dan cung VOi nh�n thltc Ve CC1 the va kha nang hlnh dung cua be.

• Luc nay, sach tranh anh tr� thanh m6n an tinh than U'a thich cua be.

Sach tranh anh va album hinh fl<Jn hay thu th�p nhung tam hinh h ay tranh ve nhung v�t n1a be da quen thuc)c de larn thanh mot t�p sach din anh roi d<).c bi�t . N6i ve nhung gi ma b�n nhi n thay. Co on ao khong nhi ? B�n hay d9c th�t nhieu sach truy�n c6

./ . , _ . . // '�:·

minh h9a ch o be ngh e . D9c di doc l�i truy�n be th ich nhat de be phat trien kha nang l ien h�, tlidng tliQ'ng va nh�n thuc ngon ngu.

"Cop-pi" nguai va do v�t 0 de) tu6i nay, tro chdi "gia b9" la tro du<Jc be ua thich nhat. Day chinh Ia kha

nang tr.tang titQ'ng cua be va b�n nen ung h e). M�c do de hoa trang cling l a mot "n16n

ruc)t" cua be. Nhtt v?y, tro gia lam tht1 cung hay rn ot ai do tro ng nha, h o�c choi "nau n liong"

ho�c " l am vuO'n" h ay choi gia lam xe o to, xe lua, tat ca deu giup cho nang ltjc h in h dung Ctla be p hat trien " t ren ca tuy�t vO'i" !

Ngvoi c6 the "nhinH tling cau chu trong cuon sach m¢t each ro rang ngay trong d�u mlnh thi nguoi d6 c6 kha nang hlnh dung vuc;tt tr(>i. Ngvoi Ian chung ta a9c sach bang trf tuang tuqng, nang lf!c nay c6 dU'gc thong qua Slf kien trl tlm hieu. f>6 la m(>t ky nang can thiet cho

vi�c to chuc v�n d(>ng, va n6 duqc bAt dau tu thua so sinh.

87

GIAI DOAN E: •

I ';J BE TU 2 BEN 2 TU[JI RUOI � .......... I ll %>�

(J

J

Day la giai do�n be hoan thi�n tli the va thang bang, khi slj n h�n thuc ve khong gian va co the da phat trien. Cac thong

t in cam giac dtiQ'C hQ'p nhat

roi tu6n ve cho nao de nao

dieu chinh nhung phan ting thich hop va kich cho to chuc

v�n dong bat dau larn vi�c.

St.i phit trien nh�n thuc va thu�n mot hen tay se n6 i tiep theo s a u giai do')n nay.

Kha nang thang bang va phoi hQ'p cua be rat quan trong . Neu b�n quan tam den dieu d6 th i van tot hon la be}n chang lam gi cho be ca. �1Qt sl;l git1p do nh6 nhoi cua b�n cung c6 the ngan ngua rat nhieu kh6 khan c6 the xay den vdi be sau nay. M�c cho co bat ky n1ac muu nao pha t si nh, b�n hay nhO' cho la be van c6 tri thong 1ninh cua minh , va nao chi can dtiQ'c kich thich dtmg eac h . � N_Cu

_1:

_4n �ua �Qt c�

_iec

_ miy t inh

7

lrnr dat t ien m a khong ca1 d�t � chliong trinh dang '--._ �

"

hoang thi n6 van cU Ia \ ..::,·I

thu ca tang ma tho i !

Day c6 le la giai do�n phat trien hanh vi ung Xlt kh6 khan doi voi be. B�n dung chieu chu<)ng q1c cung qua. Khong thl b�n se tV bien minh thanh n�n nhan eua "ten b�o ehua ti hon'� Hay ren cho be vao ne nep,

d�c bi�t la doi voi vi�c an uong. Nguyen nhan va h�u qua eua g iai do�n nay eve ky xac dang. Burton White, chuyen g ia ngh ien CUL:' ve Sl.J' phat trien cua tre em va nguai sang l�p nen "Parents as Teachers" (B�c sinh thanh cung la thay/co giao) n6i rang tre con biet each tranh thu tinh

yeu cua ba m� tu l uc moi ngap nghe nam thang tuoi.

88

MASSAGE TH EO TU THE "CA SAU" • M\IC dich cua vi�c ket hQ'p tu' the ca sau vdi massage l a de git1 p be y

thuc duqc rang tu the nay chinh la massage va them ca nh9c nua, thti ma be van luon luon yeu thich.

• Tat ca la de be co the thay d6 i , ph6 i hop nhip nhang, uyen chuyen cac tu the dau , canh tay va chan .

Gib massage B�n cho be nam theo kieu ca sau va massage cho b e nhu b�n van tlniong lam t rong cac giai do�n tru'oc.

C6 gang d�t cho du9c be theo tti the nhu trong n1 inh h9a. Tro ng khi massage, hay nhac be j( ben nay thang " va " ben kia cong". Sau do do i ben va l�p

'·

l').i d<?ng tac. ;,.> :. · . :t _'�,;._ .: '. ; - > · :i.-/� . ... . Y :

"Ca sau" bo (Ian lu:Q't tung ben) 1 dai hen, sau do tru:cJ'n tcl'i tru:crc

. - --� - -

Stj thay doi tu the xay ra a cling m<)t ph ia (m9t b en) cua co the tu ben nay sang ben kia d ien ra m9t each tu tu, hie dau thi can co stJ giup da. Stj thay d6i nay se trd thanh m9t kha nang v�n d<)ng ph6i hqp (cling nhau) khi canh tay ludt xu6ng , dau quay qu a va chan cong len, trong khi mat nhin vao ng6n tay cai cua canh tay dang dua len ngang tam miii. L�p l�i d9ng tac nay 5 Ian.

De thong t in giac quan truyen toi nao d�t toi ct;ic d�i, hay tlujc hi�n d9ng tac nay th�t ch�m va khoang hai p hut thi d6i ben hai lan . Be lam, b�n hat , d9c tho hay dern so.

89

Khi era bao dam duQc la an toan, b�n hay cho be di

chan tr�n de be t�p cam nh�n thong qua tiep xuc dudi chan. M�t va chan lam vi�c chung vdi nhau

de g ilt thang bfjng. Tu the ca s�u g iup bao dam

cho kha nang sap xep, phoi hQp cl.ta be khong bi cac phan x� barn sinh tac dc}ng nua. V�n d¢ng d�c trllng nay danh thuc nh�n thuc cua be ve ca

the, phat trien kha nang to chuc v�n dc}ng, d() cang . khoe cua ca, thi IVc va phat trien cac duong day

than kin h thinh giac.

TH I EN THAN TREN CAT Cdc cuc)c ngh ien CllU da ch ung minh rang be) nao khong dilcfc kiclz thich tot fO it di.tirng tlt,Jn kinh Ju1n bl} nao dii<fc kich th iclz dt(v Jii. Tong lufp ahn giac a4a be ch i nuti vi'ta khO'i dl)ng, vd l)(! bllt ,fcfo h ilu ra khdi n i?m hen trdi, hen pluii.

Thien than tren cat Day la n1Qt d9ng tac cu, rat tot cho stj nh�n thuc Cd the, slj nh�n b iet ben tdi, hen phai va mo hlnh v�n d¢ng cua be sau nay.

B�n cho be nam ngtta, thang tren san va gio tay, chan l en, xuong, ra,

vao rieng le tung ben ho�c la ket hop chung, theo nhip nh�c va co stj httong dan cua b�n.

Bay gio b�n bao be tu tu gio tay va chan a ding ben len. Be phai nhln

ngo n cai cua ban tay dang gid len ngang tam mat r6i d�t tay, chan ve vi tri cu . Sau d6, lam y nhti the v6'i phan ben kia Cd the. Thl;ic hi¢n bai t�p

nay nam Ian.

Cuoi cung, thu cac d¢ng tac cu d9ng cheo - vi d l;l, bq.n yeu cau be gio tay phai cham ch�m d9c theo san nha len tren dau, trong kh i chan tdi

duoi ngang bang vai .

Bai t�p "Thien than tren caf' thinh thoang co the t�p theo nh�c va tot

nhat la thl!c h i�n ch�m rai de cac duang than kinh trong nao phat trien

day du. N ha la chi cho be lam m{>t ho�c hai yeu cau cua b�n moi khi t�p thoi. Nhung dc)ng tac nay se giup be phat trien ca the kh6e m�nh,

nh�n thuc ve khong g ian Va Cd the, cac i<y nang V�n d(>ng nh6 tinh te,

ky nang v�n d(>ng tong hQ'p va khai ni�m v�n dc)ng.

90

,.... , � ,,.2 N HAN TH UC VE CO TH E .

VA K ICH TH ICH TUYEN T I E N Bl N H 7'.1p luy¢n lLhn cho cdc didtng t lul'n kinh trong nao dil�1( ct i ng cd trong su6t ll llii'1 1g nan1 d; 1 1 h h i 11 h (n tio) ban difo nd.y.

Lac va Ian Be nam sap, cu( H1 nguO'i va Ian toi Ian Iui tren mot qua bong co trung 2 1 cm, day la e ach

kich thich tuyen tien dinh tuy� t voi . Ngo i tren

bong m<1 nh-L1 n nhay thi thich v6 cling.

-- --�

• Them nh�c khi t�p luy�n se giup be nha dai va thl!c h i�n nh ip nhang cac bai hQC thUQC long.

• Gia lam d(>ng v�t nhl1 chu ech rat tot cho kha nang hinh dung cua be - b�n phai chac la be da nhln thay ech hay it ra la da thay hlnh cua n6.

• Phai bao dam la be cong dau goi len khi nhun nhay. Vai nhCtng be chlta nhay duqc, tro "Bi a trong h(>p" la khuc d�o dau thu vj cho be nhay nh6t. E>ay con la bai t�p klch thlch tuyen tien dlnh b6 ich cho cac b�n nho cua chung ta.

a. Bi o trang h(lp B�n hu'dng dan be dong vai ch o kheo t rong khi b�n n6i :

B i er tnmg h(1p im ang ldm sao Cho dln kh i c6 a i do ma nllp rn !

b. Ech nhay LL1c b �n hat thi cho be ng6i xom tren san, d�t tay gil:ia hai chan , sau do nh{ly b�t len nhu' chu ech th�t.

Kia clui id clnt e(:lz con, c6 hai ld hai m1.1 t tn) 1L Cl1 l4 ngoi /iqc b,1 ; m<) t m inh lJbz luf bom kl v riitn xoan . Bao nhieu clui tre non, nlng bao co c,i ro ron. Tung tlmg clz ilc 11dy so 1 1, f1 oa th co tnhig lch vang gion.

91

L

N HAO L6N .

Kfch thich tuyC'n tie'n din h ch i nen tlt �tc h i¢n trong hai plnH, tiep de'n la cac heh t4p tinh, vi kh i ay, dciu day thcin kinh dii moi m¢t va khong the' tiep nh4n noi kich tl1 fch m1a. N6 titong t �i n h ii vi¢c khe'u khe'u vt1o gan ban tay cho nhot v4y - Mc d/iu th i ahn thay th iclz nhung mcjt Mc sau, chang con cam tluiy gi m1a. B�m SC cdn m¢t ttfrn tham h ay 1nQt cai n�m Jan 1.u )i cho bai t�1p nay.

Nhao l(>n va Ian qua Ian l�i t�o ra nhung kich thich qtc Ian, khi

chat djch a tai trong tran vao cac dau day than kinh, gla'i thong

di�p ve nhltng gl dang xay ra Cho nao de chieu theo d6, Cd mat Se dieu chinh cho phu hQp.

Nhao Ion .

Tham lan BL}n CUQil be trong mot tam tham

nhung chu y khong de dau be bi vliong vao trong tham. Nam mot dau tham r6i " tra i " be ra . Be se Ian tron khi b�n giu tam tham Ien, xu6ng. Nh6' ycu cau be duoi thang nguO'i khi choi nhe. Thu l�i dong tac nay va co then1 vi¢c be se giu mot qua bong tren dau .

DL}y be la in sao de nhao Ion ma khong b i dau co. Cach an toan la:

a. G�p nguO'i xu6ng

b. Mong chong len,

dau chuc xu6ng

c. L<)n nguO'i qua B�n cho be 1¢n nhao

nam Ian tren tham .

92

, '

N H U N VA XOAY • Can tr6' thuong xuyen nhat d6i voi cac ho�t dong kich thich tuyen tien

dinh la b�nh viem tai . BC)n hay nhin vao mat be sau kh i be xoay. Neu tuyen tien c..t inh chua "d�t chuan" thi 1nat be se khong the bi dao . Day la d�ng dien hinh cua mc)t dtta be qua nhanh nhau.

• Dong tac xoay phai lam ch�m rai va c6 kiern soat de kich thich day than kinh trong nao tang tniong . Xoay nhanh thi rat vui day, nhung chi nen thtjc hi�n khi choi dua thoi . B�n nho la sau ha i phut , dau day than kinh se moi, vi the, can gioi h�n thoi gian choi xoay tron voi con de t�o ra kich thich tot nhat .

Nhay h9p B�n cho be dung tren mc)t cai hc)p nho. Dau g6i cua be hoi cong , canh tay d�t ra sau . Khi be nhay vao mot vong tron, canh tay be se danh toi tnioc .

Xoay xoay

Buat: va nhay qua hQp Yeu cau be buoc h o�c nhay qua mot s()i day treo thap giua hai chiec ghe. Bat dau thi nen d�t day tren san tnioc roi tti tu nang day len each san Scm.

Be c6 the ngoi tren banh x e treo lung lang, van tn.l<Jt , ghe xoay van phong hay cac d�ng c� quen thuoc de choi . Be nam vat ngang qua banh xe du ng dua va xoay cham ch�n1, moi vo ng ba muo'i giay. Cu xong moi vong , b')n le:Ji cho ngung khoang nam giay, chi vao va goi ten nam bo ph�n tren nglioi be, sau do cho be xoay n gu9c l�i . Ctl the t iep t\}c.

B�n hay lam ngay cho be m{>t S<;1i day treo tren m{>t thanh xa co -d!nh, cao hon dau be, de be du dua; khong nen treo ben ngoai, phong khi thai tiet thay doi se khong chai duqc. Neu khong SU dvng dllqc v�t gi

thl b�n cu cho be chai van tn.J'qt.

93

VAN BAP BE NH . ' ' ' \J ""

VA XA THANG BANG

B(fn phai luon da be nlu tJz a ng b/ing cua be ch ita ditQ'c t6t, nlzung chi dO' nh� dtidi khu,,Vu tay t z'i dang Sa l ' tho i. Trdn h nam tay be, v i nlu lam nlut the' th i hm dang giu tlz a ng bang clw be ch u khong phdi Id t(lp clw ln! th ling bling.

ll

Van b�p benh M<)t tam van b�p benh c6 the bang go ep 1 2m m hay go th ong 1 901111 , Cc:lnh 3 S c m .

D�t ben duC1i tam van m<)t v u o n g go co

c�nh 90mm, day 30-45 mm, nhan hay c6 goc nh9n bcn duoi ta1n van .

B\ln cho be ng6 i giua tam van de choi tro thang bang tren van. Khi can thi b�n giup be ngay nhe.

Sau do, b�n dc:ly be lam sao de chuyen tt1 i d�u tu tay n ay sang tay kia. D o ng tac nay se giup be nh�n biet dtiQC Co' the cua 1ninh CO t.ten hai ben, dong thoi d�y b e each giu thang bang 1no i ben .

Di tren xa thang bang Xa thang bang c6 kich thtioc : 90m m x

4S mm x l 800mm

Be vua di vua tha tui d�u bang tay phai vao 1n ot chiec h<)p d�t ben trai . Sau d6, be van Vtia di VUa tha tui d�u nhling doi ben tay tra i va tha vao mot chiec h<)p d�t ben phai . Nen de be di chan tran de khong bi tniQ't nga.

B�n hay n ha la thang bang phat trien thong qua sl)' thieu can bang. Ta dieu khien dugc tu the la nha hi�u l�nh tu nao, khi nao nh�n dugc

thong di�p tu tuyen tien dlnh, h� thong th! giac va tlt ca bap, day chang ve vi tri h i�n t�i cua ca the.

94

T6 CH UC VAN DO N G : KH ll� U VO • •

Duin kin h t '�in d<)ng ciia tre ldm vi¢c klz i cJni tzg chai cfoa Vtl kh icu v z� . Ne1' (hong c6 klui nimg cam giac dlpluit trici-z nh (l n tlui'c vt?. ca the: thang lh1ng 1'c1 \)' l rpp Clic day tlufo kinh tro ng nao, th i nh ie'u hot)t di)ng tluh 1g tlz zt<1ng hdng 11g,1y nh it di d4w, tn(1c tJUCln do vc1 cilm nlz (1n nong, l(mh se rd·t kh6 klzdn .

Tat {(l tre nhd dlu tlz fch tro l{lp di f 4lp l(l i. CIHri 11 h(1C la m �·o rat hay. B,pz ltay t,.w ra m{Jt clwoi d{mg tdc clw lJe tit tL't gh i n ha.

Di�u nhay vong tron c cr b an

Hjy bat dau vO'i ha i d(lng tac va neu be dj qu en , tang then1 dong tic nfca. Vi d� : xoay vong, nhay

. . -:: i t6'i , n h �1y lu i , luan

-� �" ,: phien lac ch anJ .

v6 tay vo1 1<}.n

' nhay, xoay vong. �hie dich la nhay t1ung nhip va di�u nh�c kh i

-.,..

, be di nh O h€t de chuOi dQng tac.

, ,,,-•'

To chuc v�n d¢ng khai da u c6 y thuc nhung sau qua trlnh l�p l� i

khong ngung va thljc hanh, no se trC1 thanh "tl! d(>ng h6a� Di chuyen

tay chan ch�m rai doi h6i Sl:J' dieu

khien cua to chuc v�n d¢ng. N ho

d6, kha nang cu d¢ng theo n hjp

duqc nang cao. N h ung ho<:tt d<}ng nay rat can de UC che cac phan

x� barn s inh. Khieu vu g iup phat

:rien nh�n thuc ve ca the va khong

gian, nhat la khi be y thltc dlJQC Va

tranh "tong" vao nhau.

95

(r- ? 1 Khieu vu thang hang l

l Cha / m � v�1 be dling dbi d i � n

nhau . Ct1ng budc to· i r6 i l t1 i ve : b6n bu'dc len , bon bt10'c ll1 i . L a m m() t dong t ci c b J:t k)' kh i c1 hai g�p n h au c1 git1a hang.

· L�J i t i cp t �1c bu·dc theo

nhip 4-4 .

IIt

NHIP, NHAC, VA THO THIEU NHI • •

• Nh!p di�u va am nh�c rat can cho kha nang phoi hqp nhip nhang cua be.

• Nhip di�u con quan tr9ng cho slj phat trien kha nang ttiong tti<Jng va

nang l\ic ngon ngu.

Hat va dong gia d{>ng v�t rat vui. B�n nha la van cho be chcti .aua theo nhjp di�u cua am nh�c. Doi voi mc)t be qua nh�y cam voi tieng on thl

bClln dung mb nh�c. Cung nhu thuc an nuoi duong CC1 the, am nh�c nuoi dt.tong bQ nao thong qua giai di�u, am Vl!C Va Slj hai hoa.

Bai hat ve nong tr�i, sO' thu hay bai bien Trau ai ta baa trau ndy,

Trau ra ngoai rw)ng, trau cay t'6'i ta.

C�v, cay van nghi¢p nong gia,

Ta ddy, trau day, ai ma quan cong.

Bao gia cay hla con bong,

I7ti con ng9n co ngoai d6ng trau i1n.

Bai ru nay c6 the St( dl,lng (j bat CL( ch6 nao c6 con v�t trong do va cho be bat chuoc theo.

Humpty Dumpty Hwnpty Dumpty ngoi tren tuang ...

BCJn ngoi trcn san, b6 g6i tnioc m�t va cho be ng6i len dau g6i. Sau

do, duoi thang chin ra cho be ro'i

xu6ng, roi x6c nh� nguO'i be.

Hat nhfing bai hat ru, ho ve ...

96

QUE GO

• Chdi voi que go t�a ra cac ha�t dong t6 hQ'p cam giac va than kinh v�n dong. Cac dong tac nay thtiong ap d\lng cha tre du&i hai tuoi , chu yeu

la d�p len nhfing h op ke1n up ngtiQ'C . • Hanh dong tham do bang que go t()a ra catn giac tich ctjc cho be.

• Ve mau cho que go nhti voi tui d�u.

Nhan thlic: ca the . Cho be ngoi dang tnioc b�n va huong dan be go nh� h ai que go l cn cac phan Cd the thea nhip nh �c.

Thinh thaang , dung mot que go cheo qua ha�c la go chea nguoi bang ca hai que. Dong tac nay con yeu cau b�n phai danh dau nhip nh'}c.

Oue go va khai ni�m co ban B?n chi cha be hud h ai que go len kh6ng trung, h� xuong, r6 i hud toi trtioc, hud ra

sau, qua phai, qu a trai . Nha d�y cha be biet hen naa trai, ben naa phai .

S au do, bien tau tro choi mot chut, go que

xu6ng cac ngo n chan d mot hen ngtioi r6i go chea ben k ia .

L�p l()i ca hai bai t�p tren voi tung que mot.

Rat nhieu gQi y trong trang nay mang tinh thach thuc va b�n c6 the can phai g iup be yeu h ieu vai khai ni�m l ien quan, nhv gia len cao, cao qua

kh6i dau, phfa truac m�t, ben duai dau goi va phai giU dung nhip. Nhung bai t�p nay se giup phat trien kha nang phoi hqp tai va mat, kha nang

nghe va t�p trung. Que go con kich thich th! 9iac, thinh giac, xuc giac, cam giac tu h� ca va gan de kfch ho�t moi l ien ket ben trong b(> nao.

97

TlJ I DAU •

Lil·a tuoi nay c6 thl cl1di du th ii tro vO'i cac tui d4 u . Co the' dung tiU d4u nhu

dd gi� m de' n luiy, nem Mi d�1u vao 111 1;' C tieu - tung fen cao hay c�p duo·i tay - va d(lt len cdc plufri cita Cd the: Clnhzg co n dti(J'c dung dl gir�p be plui t tribz

m6 lz in lz V(l 11 d<)ng trai ch ie'u : be dung ho('lc ngO'i vO'i ha i cha n di;mg ra, tay

ph a i cchn Mi dt,Ju, g�p nguai xu6ng, clupn vao ba n chan trdi. Sa u d6, di�ng tay trai ca'm tii i dc)u, gc)p ngttO'i ch�1m vao him chan pluii. Ve mau danh dau kh i be th �ic h i¢n tot d¢ng tac.

Lt;ip 1(1 i hai d9ng tdc bat ky til 2 den 5 la'n.

Thang bang tui d�u Be cung cua b�n c6 the nhay qua tui d�u, nhay t&i tnidc, nhay ra sau va

nhay sang ngang?

Yeu cau be k�p m<)t tui d�u g iua ha i dau goi, sau d6 den hai khuyu tay.

Be c6 the di ho�c nhay Ina khong lam rdt tu i d�u khong ?

Bao be d�t tui d�u len m<)t chan. Be c 6 the d a tui d�u di duQ'c bao xa ? G iO' thl hay doi chan nao.

Dieu khien tui dau . Cho be ngo i xuong roi d�t tui d�u len dau be.

B�n ycu cau be nghieng dau tdi tru&c va tha tui d�u xu6ng san, sau do ngtia dau ' ra sau de tha tUi J�u xu6ng

0v·· ,_/'--i� phia sau, r6i l;.ii nghieng �,..... v i ngudi ve tnidc, tha tui d�u � vao long ban tay. L�p l� i bai

t�p nay trong tli the dling.

98

Vi�c chdi voi tu i a�u thuc day

kha nang nh�n thuc ve co the, ve thang bang, n h�n biet sac mau va sv phoi hQ'p giua mat

vai tay. Cac tui d�u c6 rat nhieu

cong dt;Jng.

N H ONG QUA BONG Nh ang c1rui b6ng nH hau ich trong vi¢c gi iip nao ''mt)c d;nh " ctic duiing tlul'n kin h, lntang ddn be bat ,[d'u tin'/ nhang kJ' nLlng ca o hdn n lnl ncm l1 ,i t bong. Ban d,fo, d¢ng tdc hat l16ng nay se id m c) t ca i om trc pz vong trim (cti n l r tay ''rc)ng m o", sa u d6 "dong cong" de' klz ep cdnh tay i(1 i, l) {U g9n lay qw1 b6ng to l6'n), ve' sau, be se bat ch i bil.ng b,111 tay. L(lp ll;l i bdi ttjp nay 2-S hhz.

. ' _ ,/ l

Dieu khien va thang bang vdi bong '' Thien than" cua b�n co the dung tni&c mc)t qua bong? GiC1 th i yeu cau

be quay mot vo ng l�i doi n1�t v6i qua bong. Be co the d�t m<)t ch�li1 l cn tren

bong trong ha i phi1 t , sau d6 do i chan k ia diiQ'c khong ? B,�n "n h o " be d4.i bong b�1ng m0t chln , nh� nhang tho i , r6 i do i chan kia .

Qua tro chai VOi bong, tre con hQC dllQC cac khai ni�m, St$ thang bang,

kha nang dieu chinh ta m m�t va nh�n thuc v� ca th�. Vai hai ph:in nao

b(> b�t d�u hQp tac lam vi�c vai nhau tot h<1n, be bAt dau nem b�t b6ng chi voi mc)t tay, tuy van thuang dung tay de gan bong nhat. Sl! ph6i

hQp tay Va m�t CUa be phat trien han thong qua St! l�p di l�p l�i cac ho9t d'(>ng da d�U)Q nAy: sv tong hqp dang dan dien ra, cung vrn n6 la

sv phat trien th6i �lien dung mc)t tay nao do nhieu hon.

Tang bang B�n cho be dting thang, be co the tang bong tren s �!n khong ? Yeu cau be md'.tJng da1 can 11 tay ra (mo v,\ khcp l�i ) J sau do khep hai canh tay om bong khi bong nay b cH len . Th �rc hanh d9ng tac nay mot vai L in .

99

n Q ) • I

{� �

"' �

NH ONG C H I EC VONG Nhang vong trim la phudng ti¢n tuy¢t vb'i giup be pluit triln kha nang v�n dong.

Lijp l() i cdc dc)ng tac tit 2 den S Ian.

To chuc v�n dQng va'i nhfrng c:hiec: vang D�t nhung cai vong theo nhieu kicu khac nhau

roi bao be nhay - budc - nhay - budc theo hang

vao cac vong tron . Neu be chua nhay tot thi cu

cho be buClc di tho i .

Lan vang B�n choi Ian vong cung

be - day vong ve phia

be, va be se Ian ngu'QC

vong ve l�i cho b{}n. D<:ly be each dung tay

d�t l en vong roi day

cho n6 Ian di .

Nen nho la CJ dQ tuoi nay, be chi lam du'QC mQt ho�c ha i hllOng dan cua bqn ma thoi. M(>t dua be c6 the trong nhu uten bat ta i� d6 khong phai la vi be khong the thtjc h i�n yeu cau cua b�n de ra, ma boi do c6 qua

nhieu "kien thuc" bat be phai nho. Neu the, b�n hay lui ve n hi�m vv de hon cho be chai. C6 nhung luc b�n phai chap nh�n nhung bien the hai khac voi yeu cau Ille ban dau de phu hQp voi kha nang thljc te cua be.

100

RUY BANG VA DAY • Day la bai t�p cung co them cho phan tro choi vdi nhung chiec vong

d giai do�n tnidc. • Ruy bang , tui d�u ding nhu que go can co sau mau : do, lam, xanh l a ,

vang, trang va den .

• Day dung de keo co cljc ki hfiu ich, vi no rat tot ch o Cd bap cua be ma l�i con co the dung de gia lam duoi thu nfia.

• Moi cam xuc d"l;lng ch')m se lam gia tang

slj phat trien cua cac day than kinh.

• L�p l�i moi dong tac 2-5 Ian.

Dieu khien ruy bang va day B')n bao be dll'ng doi di�n vdi day ruy bang mau do dang dt.iQ'c trai

thang tren san, sau do :

a. D �t no Ci phia truac r6i phia sau be, sau do, d�t ruy bang phia tn16'c va phia sau b�n.

b. Cot day thanh vo ng tron, cho be b uck vao vong tron r6i l�i butic ra . c. Vung vay day ruy bang mau xanh la ve ph ia trudc m�t va phia sau be,

r6i d ang tnidc va dang sau b�n.

d. B')n cot day quanh eo minh de lam ng\ia keo be di,

sau do doi l�i den phien be lam nglja.

e . Cho be tnion qua hen duCii mot

SQ'i day, sau do nhay qua day, ro i

hai chan o hai ben day, tlujc hi�n dong tac nhay t6'i va nhay lu i l(J i .

Ch u f : Kh i clzai day, ctfo phai � Choi tro nghe chu doan 1nau vdi cac tui d�u va ru y bang.

-- �

c6 nguOi Ian t rO ng ch itng vti \l cat xa tam tay ci�a be khi kh ong SU dz.mg n ua.

Nhung hO<:lt d¢ng nay con giup

phat trien kha nang nh�n biet mau, kha nang phoi hQp va

tinh linh hoat, tao ca hoi cho . . .

101

be v�n dvng sang tfi'O nhu c(>t

may cai hc)p l�i voi nhau de

lam thanh chiec xe lua. <ÿ(

TH I LUC . .

A19i cii dc)ng ala ta de'u can plzdi di'mg dtn thj l1;1c. Ma i kh i b(m noi : "nh i n k ia '',

la bc;zn ,Jang gitip be ren luy¢n klzd n ang lien quan dbz thj giac.

Doi mat nhin mqt v�t the, khong nen keo dai qua m(>t phut cho moi ben mat. Trong khi �on Clang thuc, be quan sat mQi v�t xung quanh

hang gia mQt each VO thuc. Tre con von rat thich ngam n hln anh sang lung l inh; anh sang giup kich thich thi g iac. Ngay xua, nguoi ta c6 the dung anh IU'a trong lo suai, con ngay nay, da c6 nhung m6n do chai

nhap nhay den ding h i�u qua khong kem.

Ouan sat v�t a xa

Gio m6n do choi n1a be yeu thich nhat each cho be m<)t khoang bang canh tay cua b'}n.

Bay tro "Con co the d uoi theo lay do choi kh6ng ? " ( giau do ch oi ra sau lung b�n) .

D o choi bien n1at r6i - va b�n chuyen do c h oi t6'i, lui ; huo thanh vong tron quan h nguO'i b�n

Be c ling co bat duoc khong?

Ouan sat v�t a gan Treo mon do be thich nhat hay

lTIQt qua b o ng ngang tam m at be va ycu c au be nhin theo "con lac " , do choi de each be n1Qt - - - �

102

canh tay. Be se lan Iu'Ot dung taydanh nhe vao “con lac”.Vo tay theo nhip cham chamcho be choi.

#

? v '

KHA NANG H I N H DUNG

Day la do tuoi hay bat ch ii6'c m9i nguai trong n ha. Tre con cluia thl ve ra tlu�· ta c6 the' n lz�n d(mg, n lnlng n6 giup felt cho nang lr/c h inh dung va kha nang tuO'ng tit<Jng cua be, the' nen b(m Ctl de' 111 �( tin h clzo be ve Vll cho he gh i nhO' ch a v6'i cac h i nh ve tren nhung tam b ia cung.

'

Anh ky uc Hang ngay, b�n hay hoi con ve nhung gi b911 da lam trong ngay horn tnioc. Co the b9n da d i x e lua ho�c lai xe ho'i , hay den nong tr')i

xem ga.

Hai be : "Con nhin thay gi ? " Neu can thi b � n g9i y them cho be v a khen

ngQ'i be het loi vi da giup b9n "nho l�i ':

Be khong the tuang tU'Qng ra v�t ma be chua tung n hln thay. Hlnh

dung la ngon ngu cua qua trlnh suy nghi, cung vai thong tin ma nao

nh�n duQc tu cac giac quan (xuc giac, khuu giac, vi giac, thf nh g iac,

thi g iac) va cam xuc. Du a lua tuoi nao, tre con cung deu thich tlf do

bay nhay nhu gia lam co tien, g ia lam m()t d<)ng v�t nao d6 ma tre da

tung trong thay. flay la thoi gian cho sue sang t�o va kha nang "gia vo"

(tucmg tllQng) cua be.

Tham thu B�n hay dan be d i than1 quan vi�n bao tang, trien lam ngh� thu�t, cong Vien, Sd thu, bai b ien hay nhung noi khac co trong giay gh i cht'i . Thu gom nh ung tam hinh cho vao cuon sach tranh anh roi cua be ve ndi da den tham quan. D�t ,_

hue hinh len mot trang va tu g9 i ten n6 a trang

doi di�n ( chu cao 3cn1, in l6'n, se de nhin hdn in nh6) de be c6 the ve

l� i noi da den trong dau nhti kh i be dang nhin tranh.

Dung cho be nh in tranh va cha cz�ng rn¢t Mc.

Nh6' la phai d9c ro nguJ'en tz't thl]t nhanh (clung c6 y dan h d6 be) .

103

GIAI DOAN P: •

BE TU 2 TUOI RU(JI DEN 3 TUDI RUfiI S�t phat trien klza niing dung hen thu�n va kha nang tong hQ'p trong g iai do�n nay la ket qua cua sl:f ren luy�n tri nao khong ngung. Nhieu be den tuo i nay mdi biet di Va be CO the nh6 l�i mot Slf ki�n aa qua.

Thi ltjc gin nhu phat trien hoan hao khi be co the di chuyen khap noi mot each thoai n1ai va ttj t in . Da den luc tong hQ'p cac cam giac - nao se ket hcjp va SU dvng cac thong tin thu nh�n du'Q'c tu tai , mat, mui, 1n i�ng , da, co; tong hoa thanh cam giac. D ay gQi la tri giac. V6i nhung thong tin cam giac duoc cung cap day du, hai phan cua nao se ho�t dong cling nhau de hai ben co the co the ho<Jt dong doc l�p. D ieu nay g9i la kha niing quen dung ben thu�n . Nh�n thuc co the gid day co the tinh ca hen trai va ben pha i .

Gio thi be da co th e thtjc hi�n duQ'c nhieu ho<Jt dong, v6i tung ben chan Va Ca hai tay nhti d�p Xe ba banh - l110t chan d<Jp XUOng, ITIQt chin nhac len va cac dong tic lai hai tay. Nhi�nl V\l cua than kinh v�n d<:)ng du'Q'C phan Cong fO rang, n1oi ban tay CO the lan1 nhung vi�C khac nhau nhu cat do, m9t tay cam v�t can cat, tay kia cam keo cat.

Neu chuc nang cua nao trong giai do�n nay van chtta phat trien tot, ca hai tay se co gang thlfc hi�n nhung d9ng tac g iong nhau .

1-Iay nhJ la : vcfn de' khong phai O' cho be co th �ic h i¢n du(lc nhang ho�t d¢ng nay hay khdng, ma i1 cho cziifng d¢, tan so va thoi gian be th �tc hi�n n o.

104

m

� , ,K

M ASSAG E K I E U CA SAU }v16' nh(lc em dju. Ngan nga elm di¢u va bai hat ma be yeu th iclz de' kich thich

tri nlur va 11gon ngil - phuang phap h9c thu9c long luon t6 ra lzuu h it]u . '1 at

ai cac d<) ng tac gia dt-iy phai hhn tluj t chc;m de' gia ta ng th ong di¢p ((l m gidc

cha nao. B(fn n lz6' nhe: cuO'ng d(i, ta'n so vd thO'i gian la ch ia kh6a giup clw kich thich

cam gidc d(:lt 1mic cao nlzat.

Ca dc)ng kieu ca sau ho tci'i truetc

Dau tien, khi massage C1 vi tri ca sau la phai

thvc hi�n m<)t so thay doi : b�n day b e bo tdi

tniO'c, dong thoi lo ng ban tay khum l�i (de bo) , ip xu6ng nen nha, va cac ngon chan co l�i , barn ch�t nen nha bc n duoi . Sau do, b()n

massage cho be bat dau tti chan.

Quan sat xe m be c6 th i eu dong tac nao khong - d�c bi�t la ch an . L�p

l a i vi�c d6i ben (kh6ng phai ch uyen dong tdi trtidc) - ch�m rai th o i .

,\fassage b e tren be m�t tron ling de be cam thay de chju.

Cu dQng bO nhll trinh sat rat quan tr9ng de be tiep tvc du'QC cl/Ong h6a

h� ca va n6 gilt va i tro chu dCilo trong vi�c phat trien cam giac cua b(>

nao. Cung kieu v�n d¢ng nhung lui l�i se dam bao rAng c6 m{>t phan x� quan tr9ng nao d6 da duQC uc che.

Haiiit d(lng kieu trinh sat (mo hinh v�n d�ng trai chieu) Tit the bo ca sau, be chi c an d6i tu' the cua cha n , chcll1 bo se trii chieu

\'6'i tay (cu d9ng cheo) . Canh tay du6i thang, de song song voi mo ng ,

m�t be nhin ve phia tay dang cu do ng. Quay tlh1 qua l� i tuan t\j theo

huO'ng tay d i chuyen . • Ct't t iep t�c bo ch o den kh i dau va tay, ch�ln ph6i

h9p dti(jc nhuan nhuyen vdi nhau, sau do, b�n bao be l�t ngtid i qua va nga lung t ren san, nam

yen. Khi b e da lam dtiQ'C nhti b�n yeu cau , b�n

cho be thli lain vai th e danh tay, c han cheo nhau .

105

COP CON BO LON TON BO /Ja�g �On cl�dn la giai do(ln vi;ln dQng cUa s1.1 tOng h(fp cdc pluin X(l ham s in h va kzch tl1 1clz ahn gilic cao lu1n. Toe do cluhn doizg ta'c -J-z i' h ... , d ,.. _1 . � .

. . , . L n xac, sit e � 1 1u,_ � 1/ lc_�p 11_1 1 �1d �hOi ,h(fp ciing v6'i tilng nh(lc nhip 11 hdng rat quan t;i.mg t h o c.a p h za tntac va phia sau cua be.

Phia truCic Be bo bang tay va dau goi , tay r9ng bang vai . Ti cp theo, nhac tay tra i va g6i phai I en, dau goi ben phai "dap" xu6ng ngay dang sau tay phai . Sau do, tay phai va c.hao tr<ii la°:1 Y h�

.t dQ�g t.ac ·:c9p bo khoan tha i ''. BC nhac g6i

le,n nhu'�g ba� cha� keo le, cac ng6n chJn p hii xOc ra O p h ia sau. Khi ba�. ta�, ap :uon� s�n,_ ci� n�6n tay phai khep l�i, chi xOe ng6n d.i ra t1�01 . : a m 9 t k�1 be_ da san sang rO i thi b�n hay yCu du be quay dau tU

ben nay sang hen kia, theo huOng ban tay bO tOi tni<.k. B�n c6 _the t<;10 Slj dn trO c ho b e bang dch q uy g6i xuOng s.ln va nam

ngcty mitci chin CUJ he, ghi chin he xuong 5jn.

• B�n nho ra hi�u l�nh "bat dau" de cho be c6 thoi gian lam quen vai vi�c "se bj nhu' the" tru'oc khi b�n bat thlnh linh can tra be. �}

• TrC1 ng�i t�o klch thlch cho Cd bap va cho h� cam giac. • Thai gian bo nay la luc thfch hgp cho vi�c h9c thu¢c long - vi dv nhu

tat ca cac ngay trong tuan, ngay ca khi hQC m�y van ngan, VO nghia.

Luc nay, be phai suy nghi trong hk v�n dc;mg (ky nang can c6 de danh van) va bai t�p nay se in them duong han len mien ky UC cua nao(•).

Phia sau

D �t tay len mOng be, duO i thfog tay ra. Sau d6, b"1n bao be bO !Ui �� l�i phia s au, day tay b�n ngu'Qc ra s a u . B�n hay ((-� • ,

cho be m<)t m\}c t ieu de nhin theo, khac che l__? __ �\�/ s\j tac dQng cUa phan X"1 barn sinh, gill cho -=-, j be bo du9c b6n chan trong thO'i tho au. ,, /'- .

• Barn s inh, nao khong c6 nhiell nep nhan ma do trong khi ta suy nghi, van d�ng dau 6c d€ h9C, de ngam nghi ve m(lt van ae gl d6, moi tao nen vet han len v6 nao. vet han hay nep nhan cang nhieu thi be cang thong minh.

106

, , ,

DAN H TH UC NGON TAY S�t klzeo leo aia ng6n tay rat qua n trc;mg trong su6t cu<)c diti. Dcfo ddy tlul'n kinh O' dfiu ngon lay nft nht;iy. Nhung hog.t dc) ng lien quan dln va i, cdnlz tay

vd bdn tay de'u ciing co cho ng6n tay them khoe nup1h.

• Vi�c be hQc duqc cac d�c tinh cua v�n a<)ng va hoan thanh n6 chling

t6 nhung trai nghi�m cua be da phat huy tac dl)ng. • Bay gio, be phai tht!c hi�n cac bai t�p nay th�t chlnh xac tung chi tiet, tu

tan s6, cl.tang dQ, cho den thai gian, de dam bao rang cac day than kinh

tttang ung trong nao dttc;tc cung co day du. Cung nhll nguai Ion chung

ta, be cCmg kh6 ma thay doi cai each ma ta thvc h i�n m¢t dieu gl do.

• 0 cai tu6i len b6n, hau het cac be se ve hlnh nguoi c6 du ca than, tuy

vao St! phat trien cua nh�n thuc ve ca the.

Ve bang ngan tay

Phat tri�n ngon tay Nhung h oc:it dong nay yeu cau ban tay phai d�t

len san va phii chac chan rang cac ngon tay da khcp lc:ii , con ngon cai thi dang duo i ra, hoan toan ap xu6ng san nha. Khi be nam cac thanh

ngang cua cai thang , dong tac nay bao dam be co the vdi tay cao hon vai de cam nam do, ngon tay cai luo n d phia ben dudi so vdi hon ng6n con l� i .

Ve bang ngon tay giup phat tr ien day du tu va i cho den de d6 t ngOn tay. CO th C se hdi bUa bQn day, nhung nO (cjP t6t cho vi�c p hat trifo ngOn tay cUa be, va ca va i n Ua . I �1 Mua lo;}i miu de ve ngOn tay an toa n, kh6ng dQc �' h()i . Cho be mot tO' giay go i hang lan - con h oi uot, @ mot cai ban phang phiu, mot cai ao ch oang

va m ot gio t mau ve len ngon tay de " h9a si

nhi" l u<.it tay ngang d9c vao g iua to giay, khi

be ve hay ngoay tay vong vong.

107

NHUN DEM •

• 'Ihtjc hi¢n bai t�p nhun nhay tren cai d�m lo xo, n�m nhay hay tren san cung duoc !

• De ngun g l� i , be phai cong g6 i len va gio tay thang ra true.Jc m�t.

• D ung bao giC; cho nhicu be cling n hay chung tre n d�m lo xo hay ban nhun , trti khi chung nam tay nhau .

Nhtin naa

I Tull choi t ren san truck, t�p thU ca dQng tac

ngitng l�i nua.

i I t iCp n Ua . \

-......_ ____ _

Nhun va xoay B�n bao be danh tay phai l en, xuong, va danh vong cling l11c xoay mot go c 45° ve hen phai . Tiep t\lC cho den khi be quay du 111Qt vong tr(m.

L�p l<;ii d{) ng tac nay voi t ay hen trai va xoay ngtioi sang trai .

Dan nhan len nl u ban tay p hai de huong dan

cho be neu can.

Be se nh�n dlt«;Sc cac khai ni�m thong qua nhftng m�nh l�nh yeu cau ma

b�n dua ra. £>¢ng tac nhun c6 tac dvng kfch thfch tien dinh, nhung khong nen t�n dvng qua da. Can dua ra nhung huong dan phu hc;ip voi nang h.Jc

thvc te cua be, vl moi be deu c6 toe de) phat trien khac nhau.

108

Nhun la mot chuoi dong tac nhay nhe, ngan.Nhieu be gap kho khan khi chi nhun mot cai chomoi tieng dem - chung thtfcfng nhun den hai cai.Cho be tap nhun cham cham tren san de siia laicho dung - co the se phai tap htfi lau.Yeu cau be nhun nam lan roi ngiing. Lap lai nhtfngv6i so lan nhun khac nhau, chem vao giijta mot khoang nghng.Neu thanh cong, ban nen cho be them hai hay ba menh lenh lien

" , ' A � � NHAN THUC VA D I EU K H I EN CO TH E .

NltcJn t1zac ve' Cd the' va die'u khiln n o van la ytu t6 chu ch6t trong Slj phat trien ca ve' thl chat Ian tinh than. Cdc plul'n cua Cd the: miic d<), kha n iing dthJg ben thu�n va kha niing djn h h u6'ng dutJc be h9c ddn trong su6t thiri tha au. Cho den kh i be co thl ttiang tac thanh cong vai moi truO'ng song xung quanh m¢t each day du va c6 i nghfa ro rang, slj nh4n thuc dung dan ve' ccf thl va h inh dung ve' Cd f hf' m<)t caclz xac th i_,(c Se dtiQ'C phat trif'n toan di�n.

Nh�n thttc ve co the va su: xern xet khai niem . .

Be dung len ch�m rai t�p cac bai the dl;lC

da h9c truac do ve cac khai ni�m nhu' dua thang tay len dau, h� tay xuong, gio tay ra tru'dC, ra Sau Va khai ni�Ill Ve CaC ben

cu a co the nhli ngh ieng ngu'di , dung au'a, nhay lo co, nhun ngudi , ch�y va xoay.

Cung co them nhCtng nh�n thuc moi rat can thiet nhu cheo mia nguoi, nhay nh6t m(>t each tV tin, dU'ng m(>t chan roi nhay lo co (m¢t phut thoi) va tat ca nhung tu ngu chl cac khai ni�m thong thuong khac. Vi�c phan bi�t trai, phai

chi mai bat dau; thong qua vi�c on luy�n, nh�n thuc se du<;ic nang cao.

Tra choi thu vi nhan biet ve co the . .

Huong dan be ch�m vao cac ph an Cd the khac

nhau theo l�nh cua b�n . Be c6 the nh�m mat th\ic

hi�n kh6ng ? Yeu cau be b at cheo nguoi sang trai, sang pha i (vi d\l tay phai d�t len va i trai) . d d9 tuoi nay, be van con dang h9c phan bi�t ben trai va hen phai , vi v�y b�n c6 the dan nhan cho be de h9c . Yeu cau be dung phan co the nay ch�m len phan

co th e khac, nhli tay ch�m va i , tay chq.m ngon chan.

Va bao be dung c ac phan co the tiep xuc voi cac do v�t trong phong nhu ap tai vao tu'ong, d�t tay pha i len cua.

109

' ,

XOAY VA BAN H BU Nln7ng ho(1t d¢ng nay ch ibn m<)t pluz'n gia clu1i cua hau het cac be, nhung c,fo dn l(l i c(ic bai tl)p hang ngay trong 3-5 phiH, bai t�p kfch thich tuytn tie'n dinh trong lza i ph iH, va massage, roi lt;1 i tc)p l(l i mQt Ian m1a. T(lp hie sang sO'm la t6t nhat.

Xin b<}n nho:

Tot, t6t hdn, tot nhat,

Diing bao giif dt n6 biln mat. Cho de'n khi "tot" len m<)t bQc,

Va nh b(ln doQt giai "tot n hat".

Xoay ch�m Vua lam vita hat :

Nh i n con ne, con dang xoay, dang xoay, dang xoay,

Nhin con nhe, con se xoay, xoay duQ'c hem m<)t vong luon. I

I 1 ; ii \ i I

,,

Danh du Be nao c ung thich chdi danh du het, v�y nen ban hav treo rnot cai xa cho be vua • I •

ch oi nhun nguC1i vita danh du.

Khuyen khich dong tac nhac hong chan len bang each thay cho be m<)t trii bong bay de

be tang trong khi van dang danh du.

• Nhftng ho�t d(mg t ien dinh nay nen tra thanh m¢t phan trong "thVc ddnn l uy�n t�p hang ngay cho be yeu cua b�n. Th\/c h i�n m¢t "m6n" "

trong d6 moi ngay, kem theo ho�t dQng thang bang, massage va tu the ca sau nua.

• Ho�t dQng tien dlnh quan trQng cho mQi d{> tuoi va n6 chi thay doi de ngay cang phu hqp vai tung so tuoi va kha nang thvc te cua be.

• Ho�t d()ng tien dinh khuyen khich chat d ich hJu thong theo nhieu huang �hay - len va xuong, tai - lu i, qua - l�i. Bai t�p nay c6 the doi thanh cac dQng tac n hu be ngoi xoay du tu the tren .. m¢t tam van day, ghe xoay hay san nha nhan bong.

110

4

V � � A. A

THAN G BAN G K I E U DONG VAT . .

Khd nang thang bang can cho Slj Uing hoa (earn giac) va vi¢c quen dimg clz iC'u th zu)n ala ca the' phat triln . Di /Q i theo tit the' cac con vqt vd lam n lz i7ng dqng tdc ng9 nghfn h la rn(> t uich kich tlz ich tuy¢t vai. Cac be a tuo'i ndy £.te'u th iclz

nluii theo dong tac cila d¢ng V(l t. B(ln hay dQc thtjt nhie'u sdch tranh clz o l1e vd chi cho be bilt nhilu lo � i d¢ng vl;it khac nhau. Va bgn ch6' quen dc?n be di sa th i� nhe.

Tu the dl)ng v�t Trong khi dem den S ho�c 1 0, hay yeu cau be lam cac di�u b<) nhu:

a. Dong v�t b6n chan b. Chu cha kh�p khieng ba chan ( hai tay va mot chan)

c. Gau ngo i x6m ( hai tay khep ngoai hai dau go i)

d. Mong bien dung 1n(>t e. Chu<)t tu i chuan bi nhay chan ( hai canh tay g�p ( canh tay g�p trtiOC ITI�t khi ngang) nhun len, nhun xu6ng)

Bu:nc:: len - xuang Hay bio be d i len mot day b�c thang roi btioc xu6ng.

. D . .

• B�n c6 the chi d�n them cho be neu lai huong d�n qua roi ram. • Thang b�ng la m{>t ky nang chu chot va be phai lam chu duQc truoc

. khi ca the dinh hlnh ro rang ben thu�n, ben nghjch.

1 1 1

VAN BAP BEN H

• Ben thu�n, hen ngh!ch phat trien nho stj tong hoa ( kha nang ph6i hqp

cu dong co the) va hoan toan phv thuc)c vao stj phat trien cua h� thang

bang, tu the di�u be\

• Van b�p benh cho be choi c6 the mua trong hau het cac cua hang do

choi va do the thao - ho�c c6 the ttj lam.

B<:tn cCmg nho la thang bang dttqc t�o ra tu Sl/ mat can bang, va Cd the

Ian IUQt co cac chi l�i, cho den khi thang bang giua hai ben Cd the duqc

hoan thanh. Thang bang giup gia tang nh�n biet ve hai ben Cd the, trai

a

va phai, giup be d�t duqc kha nang dung ben thu�n.

Thang bang tren van

B�n cho be ngoi khoanh chan

ngay ngan giua tam van va gill'

thang' bang 0 tu' the nay.

a. Be ng6 i , dang rc)ng tay ra

hai ben va b�p benh tu trai

qua pha i .

b. Be ngo i , hai tay bat cheo nhau

va b�p benh qua l�i I 0 Ian.

� v

!(�\

a

112

Ha�t dl)ng thang bang

Khi be da giu du9c thang bang

tren tam van, hay thu xem be co

the bat du9c qua bong mem co

trung s I an, ho�c tang mot qua

bong I an luot tu tay phai qua tay

trai khong ?

? v ?

K HA NAN G SU DU NG ,,,.... ,,,.... ? , . _,2

B E N TH UAN C UA TRE 3 TUO I • Kha nang SU dl)ng ben thu�n chi duqc phat tri en tu n1 ot nen tang thang

b ang th�t to t .

• Tat ca cac ho�1t dc)ng de phat trien kha nang SU dvng ben thu�n du\ic tien hanh nho mc)t, hai ho'}t d(>ng kich thich thang bang.

•

,· • •

Nh�t bi bang chan V6i tro choi thu vi nay, b e co the

ch oi mot minh ho�c choi chung v6'i

cac b�n nho khac. Be nh �t bi lan luqt tung vien vdi ben chan ma be thich

va d�t qua ben kia mot sQ'i day. Xen1 x e m be c6 the dung chan nh�t duQ'c bao nhieu vien bi nao ? Cho be nh�t

b i luan phien moi chan n1ot phut .

Quay trai, quay phai tren d�m nhun

Cung co them ch o cac ho�t dong nhun nhay tren

d�m da t�p tnic':1c d6 trong giai do�n nay. Cho be

quay trai, quay phai, trong khi dang nhun d¢m.

Hau hct cac b e len ba luc nay da b ict " thich" ben

nao hon, cho nen be chi toan quay ve phia ma be

thich . GiO' thi b�n co the dua ra mot chuoi ba den bon l�nh , vi d\l nhu : " Nhay sau cai, ng u'ng , quay

qua ph ia b e thich, ngung , nhay s au cai ". Chi choi

nh ung d<)ng tac ma be CO th e thl)'C h i�n thoi nhe .

Nhung ho�t d{>ng nay rat t6t cho Sl/ phat trien kha nang SU dvng ben

thu�n cua ca the Va Sl$ phan bi�t tra i - phai. f)e gh i nhO m(>t thu gl d6,

phai khong ng ung t�p luy�n . B�n phai bao dam la be se khong that b�i - cac be phai khong ngung thanh cong moi du'Qc; than h cong nay tiep

noi tha n h cong kia.

113

HOAT DO N G CHEO C H I EU . .

Hinh mau Cll a ho �t dong trai chicu la : tay phai va chin trai bu&c tdi tni&c, sau d6, den tay trai va chan phai . Hinh n1au nay thuong thay tro ng hie ta d i , ch�y, quang, nem va cac ho�t d¢ng tliong t\1 khac. Do(m duitng md b(m di b¢ cung be hang ngay va moi tw1n lQ i tiing them m¢t

qua 11g ng,ln. B(m phdi ch i! i tu· tht danh tay cija be co diing "chwfn " hay kh dng!

1\Jlz a ca n lz gia xem moi quilng dititng be di £lli<Jc trong baa Mu.

Chuyen d{Jng kieu ca sau/ trinh sat R o kieu cop : Be bo bang tay va dau goi v&i tay rong bang vai . Roi be nhac tay trai va g6i phai len tntdc, sao cho g6i phai "dap" xu6ng ngay sau tay phai . Sau do, tay phai va goi trai l�i thl;ic h i�n y nhu v�y, trong rat giong chu CQp con dang bo Ion ton. Nang goi len nhung phai keo chan theo voi cac ngon chan xoc ra sau. Ban tay phai ap x u 6 ng s iln, de ng6 n tay p hai khep l':li vii ng6n di n m O rQng. NCu dliQ'c thi h':ln hay yeu du be ...a. ff r;\{ · c . ,/'-· vita �O v�a qu�y dfo theo hu'Ong ban /"'•w·?�j-:n

__ _

tay g10 to'1 trlioc. -

Nhang ho�t d()ng nay giup on l uy�n nhang kha nang hinh dung va ghi nho cho be. Vi dl:J, be c6 the dQC thuqc long hay hat may ba i hat

th ieu nhi vao bat cu ngay nao trong tuan, bat cu thang nao trong nam, theo thai gian bieu hay c6 the tinh luon ca l uc aang thVc h i�n cac tro bo tnton nhu ca sau/ trinh sat hay nhang ho�t dqng tuong tV khac. ca

dqng cheo khong the lam dliQC neu Chlta CO S\I tong hQp ben trong nao. sv tong hQp la do cac th6ng tin cam giac ma nao nh�n duqc tu hai

ban cau nao tra i va phai roi nh�p chung vao lam m¢t.

Cac kieu cu d(lng cheo khac Di bo

Ch�y b¢

Vo tay dudi goi

Vo tay vao ban chan

� tA..._·J ,, � 'fJ\-

114

Bude deu

Quang ne1n

Choi bowl ing

Bo kieu ca sau h ay bi�t kich

N HAC, K H I EU V O VA N H I P B I EU . . .

Vi¢c thay ph ien nhau dtlng slip hL1ng a dang sau_, dang tnl6'c vci l?cn c�m h nu )t be khac rat c6 ich, khi l'e dang ch di hay dang n hdy dmg cdc bt;In nhd. Day Id lt:ta tu6i da hilt d¢c l�1p, va etlng da dbz Iz:ic be phai lz pc cddz clz ia SC cimg ngzlai kh ac.

�

.MO' nh(lc thich h<Jp, nlu; nlu1ng, em di hay dih1g "t£ pn " tibzg song VO [1(1 nC'u chdi kh ieu va hen bi1 b iln.

Di chuyen nhu phi hanh gia (hay nhu ca) Kh i nhay t\i do hay tuting ttiQ'ng minh dang bong benh trong kh ong gian nhu phi hanh gia hay dang bdi trong nuO'e nhu ca. Ti m lo<Ji nh�c phu hqp de be tiep t\)e khieu VU. 0 lua tu6i nay, be da co the "duong dau" vO'i di¢u nhay 4 nhip, truc.ic het la b uO'c sang ben c�nh

4 Ian, cung b�n nhay xoay 2 vong va l<Ji b tioc nhip sang ben c�nh 4 Ian . L�p l �i dieu nhay nay 4 Ian.

C6 n hieu sach d�y khieu vu cho be (J tuoi

nay. Vi�c nhay theo n h�c g iup be xay dvng cac ky nang quan tr9ng Ve Clt dQng theo nhjp/

kha nang phoi hc;ip va to chltc v�n d()ng. Khieu vu cling cung

cap them cho be m(>t "thu vi�n tham khao" ve cac am thanh khac nhau - rat c6 ich cho

sv phat trien kha nang dien d�t ngon ngu va

Vi�C hQC sau nay.

Khieu vu thang bang Tieu chuan c11a khieu vu bao gom mua trong vo ng tron , b tiO'c nhip ra, vao tam vo ng tron, va 111 Q t vai kien thuc ve ben trai , ben phai . B�n hay giup be neu can nhc.

Khieu vu phat trien kha nang phan bi�t tdi , phai nhu vu di¢u "Hokey Pokey(" ) ", tl1y theo huO'ng dan, quay trai , pha i - bay gio da co y nghia hon doi vO'i be. Khieu vu tay nam tay nhay thanh vong tron va nhung kieu nhay don gian khac ding gi11p be h9c each quay ngtioi va la in ITIQt }o�t cac dt)ng tac.

* Hokey Po key: dieu nhay cua tre em, xep thanh vong trim, m9i ng11oi het t o theo hu6'ng dan va phai thl:(c hien dong b 9 v6'i nhau.

115

-

Q U E GO Que go rat de Sll d�mg, no gop plziin gitlp p/uit friln k/ui 1Ul11g p/ufi lzcfp CLta at the' vd phat trie't1 c'i si[·c n1 <;I n h cho be n ua. Que go dii dii<fc giO'i th i¢u trong

cdc gia i do(m tnt{rc d6, nlutng clui yeu di�ng n lut que go tr6ng. Bay gii1, ''th ien

than da them tuoi" aia bt .m co the' hqc them nh ie'u tlui kluic tr�· (1ue go.

Phan ting tay/mat Be nan1 n1 oi ben tay mot que go de thang dung, ban tay nam ch�t vdi ngo n

cai o ben dutii . Yeu cau be dung cac ngon

tay khua que go mc)t vong tren kh ong,

sau do den tay con l�i . Bay gi C1, be co the

khua hai que go cling mot hie khong ? Quay que go tre n san, dau t ien la tay hen

nay, sau do d6i sang tay kia.

G i a vd nhu m ot que go la bua, que kia l a d inh . D ung " bua" dong l en "d inh". Doi

tay. Co gang choi "dong d i nh " ca khi

nham m at I an khi m d mat.

• NhCtng d{>ng tac nay giup phat trien kha nang phoi hQp h i�u qua giUa mAt va tay theo nh!p, g iup nang cao cac chuc nang cua cam giac, q.1 the nhU' thj giac, thf nh giac, XUC giac, Slf tiep n h�n cam giac

cua ca va day chang .

• Que go se dam bao m¢t ket qua tot d�p, thong qua m(>t chuoi v�n d¢ng day thach thU'c va lam cho ho<;lt d¢ng cua ca the n h!p nhang hon - rat can thiet cho kha nang phoi hqp v�n d(>ng l inh ho�t.

Ky nang nghe B�n VO tay de t')O m<)t chuoi a1n thanh ngan

lam mau . Be ycu cua b�n co bat chu6'c theo

dtiQ'c kh6ng? Hay thti hai hay nhieu chuoi vo tay 1nau cho be t�p theo.

Dieu ch inh IC)i "do')n nh')c mau" de git1p be

th�c h i�n thanh cong.

116

TO I DAU •

Nln7ng ho�t d¢ng nay se kich th ich tnmg tam Clla Cd the' va kha ndng quan sat, kha nang dung ch ie'u tlm4n, thiing bang va nh4n th z./·c ve· nr the: Ch iing ciing rat thu vj naa ! Bc.m hay aing tham gia va vui dua voi be.

• Trong nhung ho�t d¢ng nay, be se ph6i hqp cac v�n a(mg nh6 vai cac v�n d¢ng Ian, g iup cung co n h� n thuc khong gian va Cd the, thang bAng, vi�c quen dung chieu thu�n va kha nang tuang tl1<;1ng.

+ Chu vi tam nhln la nhung thu a xun g quanh m1:1c tieu ma b�n c6 the ��,, L nhin thay duqc. N hung be kh6 doi theo mi:JC tieu d i d¢ng se nam bat r v . , .:r

mvc tieu tot hon khi nhin nguai nem banh, cha kh6ng phai nhln tra i banh. Kbuyen khich be tha 16ng mat trong khi nhln vao mvc tieu.

Hinh so tam Chuyen mc)t tui d�u mau do thanh hlnh so tam quanh dau g6i - dau tien la goi phai roi den goi trai . Sau do doi chieu, g6i tra i tn.idc, goi phai sau.

Chu vi tam nhin Cho be kt:p m9t tui d�u giua hai chin, trong khi mat nhin vao m9t v�t nao do dti�c chi djnh o trong phong. Be hay co gang dung mot chan thu xem !

Be c6 the tung h ung tui d�u 1na khong roi mat khoi ffi l) C tieu ,

hay chl)p tt1 i d�u trong It.le nh in ngtidi bat c�p voi be chu khong nhin tui d�u khong?

117

]

J

, ,

C H O I VO i BO N G Giir da dln Mc gi6'i th i¢u v6'i be di1 lo� i ca l16ng roi. (J tuoi nay, l zu6'ng dan be ((hn bong klzong chi ghip be pluit triln n lz4.n thuc ve' m6i quan h¢ giua ng6n

tay, thi gitic vc1 czi' d¢ng cheo, 1na dm la nham gia tang nh�1n thuc ve' cdc phdn cd the' vd cdc cdcJz si't d�ng cluing, t(lo thern nh iC'u thong tin cam gidc cho nifo de' th�tc hi¢n nh ilu ba i t4.p kho khan h an sau nay.

Choi bong bang ngan tay Be co the giu bong tnioc m�t, sau lung,

tren dau va gifi bong tre n co tay bang

cac ngon tay ? Be co the

cam bong ch i voi ba ng6n tay, sau do la hai ngon

va cu6i cling

chi dimg m<)t

ng6n ? Be c6 the xoay bong voi cac ngon tay kho n g ?

Nern bang cheo B9n dung d6 i d i�n voi be, cho be dung

cong goi va nht; nhang nem bong theo

kieu cu dong chco voi chin trai buCic toi tnioc, tay phai nem bong. Sau do, yeu cau be nem bong bang tay tra i , vdi chan

phai buC1c t6'i tr uoc.

118

Hinh anh ca the rat quan tr9ng doi voi be de tlj mlnh t�o ra khai n i�m cling nhu cho kha nang phoi hqp cua be.

N h�n dinh ve thai g ian cung se duqc cung co khi chai b6ng. Nern bong

cheo cung giup kich th ich them cho hai phan cua b{> nao ho�t a{>ng cl.Ing

nhau de g ift thang bang va phoi h<;Jp

ho�t d(>ng.

, '

CHO I VO i VO NG Nlzang clz iC'c vong tQO ra nh ie'u Cd h(J i cha be trd i ngh i¢m n h ang die'it mai me bang each "di'mg thu" cac ky nang m6'i nhu xoay nhanh, cln.4p, nhay len, n lu1y

qua v(mg Va Stl dz.mg vimg b/ing CLlC be) pJu.ht kJuic nlzau cua Cd the:

Nhung c:hiec vong va ta c:htic v�n d(Jng lien t\lc: Be llung giua IUQt chiec vong d�t tren san bang chan trai, roi doi qua chan phai, dc rn den nam cho 1noi chan trl). Ke den, cho be dung ca ha i chan, khuxu xuong, nh�t vong, nang len. Giu vong quanh eo, ngang co, nang qua khoi dau va tha xu6ng.

Nhay ra sau vong, sau do, chl)m chan nhay l�i vao trong vong. Lam bai t�p nay S I an, sau do, ngoi xu6ng giua vong tron .

BuO'c nhay dai Be nhay quanh mot vong tron du\ic d�t tren san vdi n19t chan trong va mot chan ngoai . Sau do, buoc han vao trong vong tron roi nhay ra, nhay cang xa cang tot . Be "dap" hai chin xu6ng dat va dung yen . Thern mc)t bu'oc nhay dai nua, roi nhay l�i vao trong vong va l�i bat dong.

Nhun xuong, dua ha i tay ra sau lung, sau do danh

hai canh tay toi trlidc, khi nhay ra kho i vong .

Nhung be hay choi v�n d{>ng tay chan vai cac do v�t nhv vong, ch9y xe d�p ba banh, b�p benh tren van, cu¢n nguai trong tham va nhay

len tren gillC1ng, se c6 ca hQi phat trien tot hon nhung be chi suot ngay ngoi xem tivi.

""

119

RUY BANG VA DAY

• Nhu c a c giai do<)n trlioc, Sli dl;}ng ruy bang mau va day nhay.

• " Thien than" cua b�n da co the goi ten cac mau sac chua? Neu b e van chu'a chac lan1 thi hay cho'i tro doan mau nhe.

• L�p l�i tat ca cac bai t�p 5 lan .

Ho�t d9ng nhU' nhay qua do v�t doi hoi Sl! co that ca bap rat Ion, n6 se kh ien nao phat trien nhieu han. sv phat trien h� than kinh v�n d(>ng

khong he c6 sl)' may rt.Ji .

Nhay day Cho be choi nhay day voi SQ'i day

chang g iua hai cai ghe (vi d\1, m6i

ch{\n (; moi hen cua s(Ji day) ' can

th�n, khong au'Q'C ch�m vao day. B e co the nhay lui, di bo, sau do, nhay qua kho ng ? Giang day each san 2-4n1m, yeu

cau b e n hay tti ben nay qua ben

kia s9i day, ro i nhay ngliQ'c ra sau . Co gang khong de ch\lm day nhe.

120

Nhan chan di va nhay ngang qua hen B�n cho be di b9 bang cac

dau ngo n chan tdi - lu i doc

th e o ruy bang, hai canh tay g io

ngang de giu thang bang. Sau

do, n hay qua - l�i doc theo day va lam mot cu trd vong 0

cuo i day. C o gang nhay rong

chan khi nhay v6'i ruy bang hay la day. Be co the lam nhu v�y nhting ma gi�t lui dtic;1C khong ?

,. , ,.

K I CH TH I CH TH I G IAC • Chu vi tan1 nhin duQ'c nang cao nhO' t�p trung vao moi tnrO'ng xung

quanh trong khi tt.l nh bong. Day la m<)t k)' nang phat tr ien dt quan tr9ng. + 1h iet bi can CO la m<)t SQ'i day 41nn1, dai 2m, mc)t qua bong Cao SU xop,

treo each dau ( be) 7 c m .

Ona lac M o i d<)ng tac lam trong ha i phut :

a. Be dting va do i mat nhin theo qua bo ng da ng chuyen dc)ng qua l�i, sau lung , tru'.dc m�t va xung quanh, ma khong cu dong dau .

b. Be danh bong lan luQ't tung ben tay, tay danh het h)c va chan cung ben dong thoi nang len. Dau kho ng cu dc)ng.

c . Lay dau be lam trung tam, cho be g9 i ten cic do v�t tro ng chu vi tam nh in , khi dang danh b o ng .

d. Neu be au'.Q'C 3 tuo i , hay hoi be tay danh b ong la tra i hay phai - va co chan ng1iQ'c l� i .

e. H� thap bong xuong ngang dau g6i cua be. Lan hiQ't be dung m o i ben dau goi thuc vao bong.

Dung chu vi tam nhin trong tu: the ho giu thang bang Ycu cau be vao tu the bo. Be duoi thang tay phai tdi tnidc va duoi chan trii thang ra sau . Cu the, dem den nam, cung hie, be chi vao ffil:JC tieu nao do bang canh tay dang duo i thang , tiep tl:JC mo rc)ng chu vi tam nh in . Bay giO', doi ben tay va chan. L�p l�i bai t�p nay trong S phut .

Neu vua gifi thang bang vua md r<)ng chu vi nhin la qua kho, b�n hay cho be dang ,

chi vao mc)t do v�t, van nhin do v�t do va cho biet be thay nhung gi trong phong ?

Ma rC)ng chu vi nhin la mQt thach thtrc. N hung · bai t�p nay g iup be kiem soat thi giac, trong luc chu m\Jc vao qua bong, nh�n thuc duqc moi

trU'ong xung quanh Va van gilt OUCJC thang b�ng.

121

? "' .....

KHA NANG H I N H DUNG

Nhang tre chua dln tuoi di h9c th zlirng phdt triln ban cliu ndo phdi va hQc

ti�· ccic liri n6 i. Pluit a n1 ra ti'I l<l lz o£:Z t d¢ng etla nilo trdi, nhzing duic nang nay phai de'n 6- 7 tu6i, be nz6'i /wan th i¢n . Tuy nh ien, do ch i la Ii thuylt tong qudt - luon ludn c6 ngO(l i l�. Bc pz dz� ng cdc cha vai l}(U ki s6, ki t�I nao - day se la

tro cliai h i n lz dung ra tii.

Doan hinh .·� - '

. ·. , �-· �-' � . v.fi1

) �_)\\ � . � ' I \ � \ �g:;;. . . � '. �""'- '" /{·< � . · _, B�n d�t cac tam hinh xu6ng san cho be nhin t ')��: � \(· .

b ) · ' -- I ' ( hinh tu sich tranh roi cua e, neu duoc va

�

· '

·(·-4-:,_�--..i!!·· �� , � ��--� �3' · . ' , cho be choi "doan c�p". M� c dich la de be /" ·\�-����� . -��,

-',_: I

• ', co the nho v! tri cua hinh va tu ma be da l�t thay. Day la n1ot tro choi doin chfi thong thuong.

Mat cai gi nao? B�n bay ra 3-S m6n do choi truac m�t be. Giau mo t m6n di , sau d6, l�i dua ra cho be xem. Hoi be n1at bat cai gi r6i ? Mot bien the khic cua tro choi nay l a d�t cac mon do vao ITIOt Cai ttl i Vcl yeu Call be tim cai x e do choi

hay m6n gi d6 bang each sd vao tui . Mc)t kieu khac nua la d�t do choi dtiO'i IlH)t cai n1en , Sau Jo, b!t mat be h1i , giau di mot 0100 Va hoi be Ji n1at di cai gi ro i . D au tic n, de cho be de choi , chi nen dung ba 1n6n do thoi, r6i ti.i tu them vao sau !

• Hinh dung la chia kh6a cho vi�c hQc t�p. Be hQc each nho tu, nhung neu tu nglt khong the n h�p vao vung tri nhO dltQ'C, n6 da bj be quen mat, thl be can phai dltQC nhin l"i m�t Ian nua. �'. _ .. ,

• 0 tuoi nay, khong dung kf tV am thanh, bai vi hin h dung moi la mvc dkh chlnh. Luc nay, cau ng�n gom ba tu da c6 the dllQ'C dung de l�t

ra cho be xem. Dung bao gia l�t nh ieu hon bay tam bia - d�t n6 vao trong m(Jt cuon tranh rai mai va mang ra cho be xem moi ngay. Chai tro doan c�p (va tll<1ng tl! the) vai may t�m bla cu.

D9c, dQC va dQC: truy�n Miet tay b�n dQC theo hang chfi, va hoi be co tim duQ'c hue tranh nao be b iet (j trong sach nay khong.

122

GIAI EDAN G: •

' , � BE Tir 3 TUOI RUOI E1EN 4 TUOI RUOI Day la giai do�n dinh cao trong bay nam dau ddi trc phat trien, xay d\ing h� thong cac dtiC:fng than kinh hen trong nao, thong qua cac trai nghi�m cam giac , v�n d<)ng. N6 la luc " bat k!p" mien to h9p va la giai do�n cling co, thong nhat cac trai nghi�tn .

Tro chdi phoi hqp bay gi C:f da co the th\ic hi�n khi cac be hon ba tuoi da phat trien du nh�n thuc ve Cd the va khong gian. Chting trO' nen t\i t in h dn va it d �ia vao ba m� - thu bat buoc m <)t be (j tuoi nay lam gi d6 Illa XC ID ! Tre chu'a den tuoi d i h9c rat thich choi nhom va bat dau co " b6 teo" than nhat. Ky nang ho9t dong Cd ban cua cac be d9t den IDUC hqp ly va bat dau h9c each noi hiqt. Nhfing h o�t dong kho lan1 trong vai t hang truoc g id da thanh ra rat de lam. Cic be d tuoi nay rat thich bat chuoc cac con v�t va nhfing ngudi xung quanh. Day la thO'i ky be tiep t�c trai nghi�m va vui choi .

123

MASSAGE VA HOA T DONG , .A ,,:? • -.. • ,

CHEO CH I EU K I E U B I ET K I CH •

• lhu nhung kieu massage khac nhau . • Hat ho�c nga1n van d i�u, va d6i kieu ho�t d9ng cheo chieu moi khi ket

thuc n1Qt nh !p n h (}c . Be se s6'n1 nho du9c nhieu bai de hat voi b�n. GiC1

th i hQc thu c)c long vdi be cling de hdn.

Massage va Ian tran Cho be nam sap tren san theo tu the cu dong cheo

kieu b i¢t kich (xem minh h9a) , va massage lung

cho be. Ke (ien, doi the nam cua be cho th�t thang

va l�t nguO'i be qu a l� i S Ian , ket thuc trong the

nam ngua. Massage b\lng cho be, sau do, yeu cau

be thlfc hi�n ho(}t d<)ng cheo ch ieu k ieu bi�t kich

n1ot each ch�m rai (van 0 the na1n ngll'a) , be quay

dau ve phia tay gi d len, sao cho ng6n cai trong ta 1n n hln cua mat va tu tu dua len ngang mui. Sau do, be h ') thap dan canh tay va cong chan lcn, th\ic hi�n y nlui v�y doi voi phan CO the ben kia, tnidc khi chuyen sang d�ng nam

sap vC1i the ho\lt do ng cheo ch ieu kieu bi�t kich. L�p l�i S Ian .

Kieu bo tn.tan nhu' ca sau/bi�t kfch la '!lQt d�ng tac kh6, nhU'ng St! phat trien nao bQ c6 duc;tc t!J cac cam giac la rat Ian. c

Bo c:hem kieu c:a sau/ bi�t kic:h

Ycu cau be bat dau di chuyen toi tnidc trong the tnidn cheo chieu kieu b i�t

kich. Ml.;lC dich l a de kie1n soat mot

each ch�nl rai nhung each ph6i hQ'p

khac nhau . B�n pha i bao dam la san

nha du tron (nh\ia cling co hi�u qua

to t) . Kh i be trlidn den cuoi tham, hay nhe nh� nam chan be keo gi�t lui l�i .

124

� • •

• Al-

'

r7irEN fHAN TREN CAT

• Cac yeu cau cho nhung ho()t dong dttCii day c6 the tang len kh i be l Cin hon, thay d:6i bang so Ian thljc hi�n h ay bang each huong clan be thl;ic

h i�n cli ng ben hay kh ic hen co the d:e di ch uyen dl)c l�p hay pho i h9p cung nhau .

• Nh ung h o�t dong nay co th e cu ng c o do l inh ho�t cua tay c han m a

kh6ng can dung den nang ll;ic nhin nh�n, va kich thich chu6i ky UC cung v6'i kha nang hinh dung .

Cac phan co the rieng bi�t B()n ch o be c ac In �nh l�nh khac nhau l ien quan den vi¢c cu dong tung phan co the, cling hie, cheo chieu va don le, chang h(.ln nhu' "gio' c hin len va h� xuong ", " l ay tay trai nam khuyu tay phai': L�p l� i cac h o�t do ng nay 1not each ch�m rai trong 3 I an, de1n than1 5 giiy, va dem to them s giay nua.

Cac phan co the cheo nhau a. Tay phai va chan trai g i o ngang ro i d�t l�i v! tri Cll .

b. Tay trai va chan pha i g io ngang ro i d�t l� i v1 tri cu .

c. Chan phai da thang len cao va tay p hai duoi thang ra tn.i6'c.

d . Tay trai d�t len va i phai va cong go i ph ai len .

e. Tay phai d�t len vai trai va cong go i tr;.1 i .

L�p l�i cac dc)ng tac tu to n trong 3 Ian .

. Hinh anh ca the rat quan tr9ng doi Vdi Slj phat trien nh�n th uc ca nhan

cua be, cling nhu kha nang phoi h�p. M9t dua be can phai nh� n biet OU'�C ban than mlnh Va Slj nh�n thuc nay can dl.lqc phat trien den OQ

Cao nhat de khuech d�i Slf phat trien toan CO the.

125

.... v ..,

TH ANG BANG

• Cac ho�t do ng thang bang nen thl;l'C hi�n sau cac ho�t dong kich thich tuyen tien dinh va tni6'c qua trinh tong hop cac giac quan, ctmg vdi kha na ng quen dt1ng chieu thu�n.

• C h o i xe day ba banh o tuo i nay va xe day hai banh lu c 4 tuo i niO'i se

gi up con b�n tlj ch�y duoc xe d �p ba b anh ma kh ong can ngudi d �y khi be duoc s tu oi .

Kiem soat thang bang quyet dinh sv kiem soat tu the. Can ren luy�n nhung h� thong nay trong suot qua trlnh phat trien de hlnh thanh cac

duong than kinh tien dinh. Thang bang b�t dau tu sv nh�n biet vi trf cua cd the trong knong g ian.

Xe day ba banh Dau tien , cho be choi xe day ba banh xu6ng m o t con doc nh6, sau do, ch�y qua - l� i g iua hai nglidi l6n, ch�y qu anh phong va cu6i cling la ch�y quan h san. Khi be ch oi th i n1<)t chan cua be phai d�t tren x e , tr o ng kh i chan k ia thi day.

Tu the thang bang Yeu cau b e :

Nhay I a c a Khuyen khich be nhay l o co, sau do, n hay chan sao tren mot chan roi doi chan kia. Nhay lo co do i ho i thang bang, co' bap chac khoe va kha nang pho i h op Ian S�( kich thich to h{."1p than kinh . Nhay lo co

can duoc t ien

hanh tni&c khi nhay chan sao - ca ha i ho�t dong nay l-teu rat can thiet cho b e.

/

a. 1hang bang tren hai tay va hai chan

b . Thang bang tren tay phai va chan trai �......,

c . Dung tren ch an phai

126

,. ,,< VAN DAY

Hot.1 t d¢ng trcn van l}(Jp l' enh kich tl1 id1 l z�; tic'n dinh , klzd niing thiing lnhzg, s�l clzik khoe CLl ll l z¢ C(f, todn t/J dn va n lz �1n t/J L(C ve' klzong g ian C(mg 1 1 /u( tJz iri giml .

Ho�t d9ng tren van day

Chea nguO'i B e ngoi t rc n van , di chuyen vo ng quanh bang cich dung hai tay "cheo" que go nhti m a i che o, dau t ien la ve hen trai , s a u do q u a hen p hai . Ho�t d9ng nay giup be xoay ntia ngtroi . D e di tha�i;, Pf pJJ..jj kdcT {�u.:

(Id� · 6c'n. Ll:Jc cling ct:1a b�n co the " v,\y vi1ng con nuoc " khap nha ? Be co th e tV

xoay ngu'(J'i theo mot huO'ng roi t1o i ch ieu ?

Be nam tren van, ch;;1 n du6 i thi n g ra sau, con tay c1p xuong san nha , cAc ngon tay xoe ra .

Dung tay day xuong san nha de d i c h u yen quanh cac v�t cl.n , s a u dot be c6 gang xoay l<) i . G i fi cho m a t m6' t o VJ sau do, n ham mat h l i . Tat ca cac ho�t dong deu phai dtiQ'c th l,ic h i �n bet st'ic ch�m ra i .

Tro choi thich hQ'p vdi be da d e n tuoi di h 9 c Ian c a c be nh o h on .

- · -4 l �- . ... _ ' :'··

• Khuyen khkh be ngang dau len va chan duoi thang het ca. • Van day dung de be l:J tuoi nay chdi xoay vong rat tuy¢t . • f)�t m(>t cai d�m len van de day be di vong quanh.

• Khi be chC1i van day, luon phai c6 nguoi giarn sat.

• Khong nen de be dung tren van, va phai luon l�t up van l�i khi khong con dung toi nua.

127

N H U N DEM . • Tham khao cac v�t dvng an toan a trang 1 08.

1 • E>�m nhun khong can thiet l�m - san nha hay nen dan hoi cung

� deu c6 tac

. • Tht!c han h cac ky nang a tren san nha tn.toc. • E>e "ngung l�i� be duo i tay ra truoc va cong goi len.

Nhun m9t chuai d9ng tac: L�p l� i cac chuoi dong tac 6 lan.

L�p l�i moi d<)ng tac S Ian .

Moi dong tac tay hay chan can duQ'c th\ic hi�n trong luc nhay (chi nhay mot cai cho m6i d¢ng tac - be c6 khuynh huO'ng nhay den hai cai day) .

Tay phai danh tnioc, sau, len, xuong, sau do lam tuong ttj v6'i tay trii .

a . Ca ha i tay cling danh len - xuong, ngung.

b. Th l;iC h i� n nhu· t ren voi tting chan r ieng le, ngung. c . Tay va chan phai gio len tni6'c , tro ve tu the cu, ngung.

Tay trai va chan phai gio len , quay ve tu the ban dau, ngung.

d. Ca hai tay va hai chin danh ra, danh vao (k ieu nhay hinh ng6i sao)

e. Tuan ttj, mot chan buck len tni6'c , mot chan lui ve sau. Cheo n {ta ngitai :

if, �\� . 1;,· � " �

� 1

a . Tay trai ch'}n1 vao ta i phai va rut tay ve, ngung.

b. Tay phii ch�m vio tai trii , nit tay ve, ngu·ng.

T�o ra nhung kieu dong tic tuong tl;i voi cac phan co the khac.

Nhung ho�t d¢ng nay trq g iup cho sl! phat trien tuyen tien dlnh, thang bang, va ·sv kkh thich trl nha, sap xep theo thu tv.

128

cungdung.

a. Nhay 5 cai, ngiing; nhay 7 cai, ngiing; nhay tiep 4 cai, ngiing.b. Nhay 4 cai, ngiing; nhay 8 cai, ngiing; nhay tiep 5 cai, ngiing.Sang tao them kieu nhay phii hpp vcfi kha nang thiic te cuacon ban nhe.

Cir dong tay

Q U E N DUNG BEN TH UAN Thong qua vc.in d9ng, be din phdi cam nh�n duQ'c ri1ng C£1 the' cii tJ be co hai l1en tra i va phai; nlur d6, co thl gia thang bang trong khi th)n d(mg. S�t n lhJ n tlz(tc ve' trdi - pJia i n£1y pJui f tri61 Va on Jjnh nho tac dzp1g CLla Ji ¢ t l z ii ng lJ£z 11g v(i klza nang phoi hcJp (tit the). S�t nh4n hilt hen trong ca the' ve· hai L1h1 tn1 i , plzai rat ccfo t/J iet c/10 kha nang lJ lUn dimg ben thuc),n.

Tu kha nang quen dung ben thu�n, be se phat trien

sv ua thich dung ben tay, ben mAt va ben ch�n nao thu�n hon. Be chua phat

trien dllQc kha nang dung ben thu�n thuang v�n chua

chu y m�t each d�c bi�t den ben ca th� nao. Nhflng be len ba v�n con trong giai do�n "hQC nhai� Vi dv: neu

be ng6i d6i di�n vai m¢t be khac quen dung tay phai (J lop mau giao, thl be se

"h9c" theo nht.tng bAng tay trai . Nhung be nay can duqc kiem tra de khong phat sinh

tro ng�i sau nay.

f.•

Van b�p benh Re dti'ng tre n van b�p benh, giu thang bang trong l1JC lac lu nh� tu chan nay sang chan kia, t icp den, doi l�i tu tnioc ra sau . Gio tay thang ra hai hen . Dem den S khi thtjc hi�n moi chan. Sau d6, chdi tro bat mot qua bong co trung hay tui d�u, trong luc van giu thing bang trcn van .

Xaay nU:a ngueti Be dling than g bang tren van, quay dau qua va dung tay tra i ch i vao n19t m 6 n do ben tay phai , each van khoang 30crn, sau do, d6i qua dung tay pha i chi m 6 n do ben tra i , trong

luc giu thang bang voi canh tay kia .

129

\ \ j I

I I

I j t

I

I I I I

ij

!i

KH I EU V O Khieu Vl� theo nh�lC rat cc> ich cha khti nang nlu)n bif't thiri gian (n hjp) gfrr, tLfr dq ), S�( n/i4n t/n{c vf' CO' the' Va khong gian, thfnh giac Va rtll ltng fra i nghi¢m ttiilrtg tUQ'ng.

• •• :c. • � .. '

C6 r�t nhi�u dia_,nh�� khi�� .vo �anh cho_ thieu nhi .. P�al chAc ch�n la be yeµ c6 the thl/C h��n -theo hu&lg d�n cua �n -� C�,5�� dia CD ·naa. ym

nh�c kho�g loi thl b�n c6 the ctua ra nh�g �(mg dan dA han· . ..,.1"�

Khieu vii Chon dia nhC)c de nhay vO'i 3 hay 4 1¢nh th6i . D ung nhfing bai nhu "Chu n1eo '', "Co con ch im vanh khuyen nho", "Con heo dat ", "Lai o to" va " T�p tam vong".

1hu thljc h i¢n nhung dong tac cu d o ng cheo nhu' hanh quan budc deu, nhay l o

co v a nhay toi - l u i theo nhip nhe)c . Su dl:lng cac l � n h l ien tiep n hu ngoi xu6ng, dll'ng lcn, ngiing, bat dau, v6 tay hay gi�n1 chan thco nh!p S Ian.

Nhieu kieu nhay them "Di mot hai"

Voi ki cu n hay nay, be dung o chinh giua phong, dting 1nc)t 1ninh ho�c doi dien vdi b9n nhay. Day l a ffiQt kieu nhay lie n t\}C theo nh!p bai hat.

Afc)t hai, di m{Jt lzai, mc)t hai de'u cluh1 bitc1c Enz vdc si�ng tren va i Trang be tlz{1t la oa i J.�f(Jt hai, di mqt Jza i, m�H hai dlu clzdn buO'c

Em vac sting tren va i

Tro ng be tht)t Id oa i

Gi�m chan 8 lan

Dung tren nH)t chin, tay ch�m len tai

D ung d6i chan kia, tay ch �m len ta

Di bang dau ngo n chan 1 2 Ian N hay t�i cho va vung tay 6 Ian

B i en doi n hieu kieu nhay bang each thay doi cac kieu v�n d(>ng nhu gi�n1 chan, nhay lo co thay vi chi nhay tho ng thtiong.

130

- , ,,2

QUE GO CHO BE 3 TUO I Q]u nh(;lc khi hay que go (que bang go) la n lu7ng cong q� da nang va co ban san trong cdc cua hang do chdi.

Theo nhtp am nh�c: Be c 6 the dung h o�c ngo i . B�n cho b e go hai thanh go vao

nhau , dau ticn Ia go phia ben

pha i , sau do den hen trii . Son

mau len mot dau cua hai que go, sau do Ion dau kh ong son

l�i va go chung vao nhau . Go hai que b e n duC1i m<)t ben goi, sau d6, doi hen (be can pha i

dung n1ot chan de th\ic hi�n

dong tic nay) . Thinh thoang

l')i d6i nhip cho be .

Ho�t d9ng theo nh�c: Vila nghi vua v�n dong con hoi kh6 do i voi

nhieu b')n nh6 mCii c6 ba tuoi nay. Hay bat

dau cha be di b9 theo ticng nh<Jc. Co gang

buck dung nhip, ke den, d6i kieu di tu nhanh

sang ch�m. Neu thanh cong, b�n hay yeu cau be dung que go the o nhip khi gi� 1n chan dieu hanh , trudc t ien la ben phai, r6i sau, c.loi qua trai, len, xuong va theo cic chieu khac.

Nhlp nh�c giup djnh d�ng am thanh thanh khuon mau (cho be}. Kha .· . . '"

nling dien d�t ngOn ngU, theo SI! hlidng dcln cUa thinh giclc va phat ra

I ilm thanh, t�t ca d�u dOi h6i be p hfli suy ng hi trong I Uc v�n dl)ng: Nk�"'".. be van chua phan b i�t tot dlJQC benetrai, ben phai, b�n hay SU dl;lrig-·f? ">�

nhan dan len tay phai cho be. Que go co the dung cho bat ky d(> tuo( ;\- :

nao de phat trien kha nang phoi hqp giua tai va mat, giua trung khu

v�n dQng va kha nang quen dung ben thu3n.

QUE GO CHO BE 4 TU6 1 Que go t£.W ra nh ilu kJ' nang v�n dong m6' n)ng klzac cha be, cdc k,,V nang v4n dc)ng theo n /i jp, plz oi lz �ip linh lwqt va thang {Jang tt'l de dln kh6.

Am mau cua ten g9i va tu ngu Tach te n cac b�n cua be va cac tu ngu de dC:ly ch o be b i ct rang tat ca tU (1eu c6 the ch ia nho r a than h cac phan g9i la am tiet. Be h9c theo each doc n1au . GiO'i thi�u th em nhicu tu khi be da nhO' du\l'C tot hon. Ket thuc bai h9c bang mot giai di�u rna be da biet.

Tu lfU'QC cau t�o tu am tiet� d6 la mQt sl)' hoa phoi nhjp rat em tai. Cac tro chai vai que go giup be nghe ra nh!p (am tiet). B�n hay y�u can be

go ra each phat am ten cua be. Ho�t d{>ng nay yeu c�u be phai suy nghi

trong luc thVc h i�n. B�n hay tiep tvc khoi d�y hung thu cho be, de thay doi cac th6i quen tn.tac d6, ngay khi be da h9c dllqc each giu nh !p. Mo

nh�c mau giao cho be nghe - be th�m chi CO the hQC dl.IQC nh ieu tit

nua. Day la m(>t each luy�n trr nha tuy�t vai; be thyc hi�n cang nhieu

cac ho�t dc)ng nhu the nay thl sv ket n6i ben trong nao cang Ian.

Chuyen que go Be choi chuyen que go tu tay nay sang tay kia 8 Ian , t iep theo, chuyen quanh nguoi 2 Ian, sau d6, doi th e ra sau lung

roi chuyen Ian hi9t qua n16i chan. Ket

thuc dc)ng tac bang 8 cu go len san. Cho b e thtjc hi�n voi mot be khac n ita.

132

* » 4

TO I BAU .

Nhung hO(l f d<)ng nay kich th ich clic v i'mg da li¢u aim gidc lj lWH tr9ng Cl� a

n lz (�n th uc ve' ar the: ho(lt d9ng cheo ch ie'u, s�t lin h hoiff va klu1 ni1ng tlz ich nglz i thj giac voi n hang klwang cdclz kluic nhau.

Nern c:hea chieu Be dung , cam tui d�u ben tay n1a be yeu thich va chuan bi nem tui d�u.

Be ncm bang each danh tay nem ra sau, cung hie , chin hen kia bu·dc t6'i tnioc. Ml)C dich Ia ph6i h <Jp voi dong tac (( nem de buong tui d�u ra . Vi¢c t inh toan

th oi gian trong hie nem se duQ'e dung t rong hic ehoi nhung tro nhu nhay lo co.

Di cheo tren cac tui dau .

- ·- - r· . ........

B�n d�t 1 2 tui d�u nhieu rnau khae nhau theo cac

c�p 1nau ( 2 do, 2 vang, 2 xanh la . . . ) thanh ha i hang trai phai . Be t1i buoc dau t ien len tu i <..1�u

d�t hen phai bang chan t rai , s a u d6, bti6c qua

... �

h1i d�u phia ben tr�i i bang chan phai va cu

.L. the di het con duong tui d�u .

Nhfrng ho�t d�ng khac D�t tui d�u len san, yeu cau be nhay va co qua tt1 i d�u , co t ien, ro i co lu i , co thang len tui d�u, d i bang each nh 6n chan/ bang got chan, ho va nhay lo co vong quanh tui d�u .

• B�n dung quen chi ra cac mau cho be n he.

• Trong ho�t dQng nem, tha tui d�u, doi h6i kha nang nh�n thU'c ve thoi gian (toe d(>, vi�c tinh toan gio va sap xep thu tl/).

• Cac ho�t d(>ng tri giac cCmg cung c6 them cho st! ton g hQp trong nao, khong c6 cac ho�t d<}ng nay, cac ky nang v�n d(>ng khong the phat trien duQc.

133

, ,

C H O I VO i BONG • Choi bong rat tot cha kha nan g phoi hQ'p giua tay, mat, va ki nang dien

d�t ngon ngu. Ngon ngu va v�n d<)ng luon di ke 111 v&i nhau.

• Bat dau choi v6'i bong ca trung tni&c r6 i doi sang bong nho .

Dung lo�i b6ng hai hay bong mem ca trung. B6ng n ho han se doi h6i kha nang dieu chinh m�t nhanh hem va sv tlnh toan thai g ian n h�y ben han, nen thllang kh6 bat du'QC b6ng. Mvc d��h cua ho�t

d¢ng la giup be thanh cong. Vi�c thVc hanh se ren them cac duong than kinh moi cho nao.

Nern "ta"

BC)n yeu cau be nan1 ch�t n1<) t qua b ong mern ca bong tennis trong tay, ch�m bong len ta i, buO'c chan nghich t6'i tni&c r6 i

nen1 bong thang tay ve phia b�n.

�(·

Thao tac bong vD'i ngon tay

Be giu bong bang cac ng6n tay va dung bon ng6n tay xoay bong tCJi - lui ; tiep theo, co gang xoay bong bang ba ng6n, r6i hai ngon. Sau do, d�t bong tren san, b e giu bong bang hai chan,

hai tay vong ra sau lung , dem den 8 cho 1n6i chan xoay bong.

134

CHO I VO i VONG • a tuoi nay, nao cua be nang dong gap hai lan ngu'di l6n.

• Nhung ho()t dong nay doi h6i be phai thtjc hi¢n d<)ng tac di chuyen vong lien tiep va do i hoi kha nang kiem soat.

Lan vong "Thi en than" cua b'}n co the l an vong di khap

noi khong ? B�n cho be cam vong d\ing thang len va nhay t6i, nhay lui qua mep vong. Sau

do, tha vong xuong dat, nhay vao trong vong va ng6i xu6ng Day la s buoc thu thach l ien t iep. Co

the b6 di bu6c cu6i cling neu n6 vuQ't qua kha nang cua be.

Xoay va nern vang Tiep t\}C nhay ra, nhay

vao trong vong, tnioc khi chdi xoay vong

tren san.

N en1 vong lcn cao,

dung yen va bat lay vong tru'dc khi vong

rdt xuong dat. �

G Tro chai vai vong nang cao kha nang cua cam giac thong qua kinh

nghi�m v�n d<)ng c6 ke ho�ch de cung cap cac lo� i kich thkh q.1 the cho thj giac, xuc g iac, dQ l inh ho�t ca the va thinh g iac. N6 con g iup be phat trien nh�n thuc ve ban than va tinh tl)' tin. sv trnh toan thai gian kh i n�m va tha vong ra ding nhu danh gia khoang each thinh thoang

"yan con kha kh6 khan doi vai be, va c6 the phai thl!c hanh vai Ian mai thVc hi�n dung al.IQ'C. On l uy�n la each tlf nhien nhat de giup nao xU' Ii

nhung kha nang nay.

135

C H O I VO i DAY • GiO' thi thay ruy bang bang day thung.

• Nhung gi be thay va cam nh�n phai an khop vtii nhung gi ma nao cam nh�n dtiqc.

Xaay day thung Be chi dung n1 9t tay xoay day thiing thanh Vong tron 0 ben C(Jnh, tren dau hay tni&c m�t cua be. Sau d6, l�p lq. i nhu the nhung doi tay. Be phai co nhip dieu de tinh thO'i gian thvc hien.

Vi�c nhay l ien tt)C giup phat trien t6c dQ, nhjp .. di�u va kha nang tinh gio - ta gQi d6 l a nh�n thU'c thai gian. Cac tro chdi vai day g iup gia tang sv phoi h<;1p va tfnh l inh ho�t cho ca tri nao va ca the, trong khi van tiep tvc phat tri�n cac kY nang ca ban. Tu sv hlnh thanh trong y ni�m, nen tang du(1c d�t ra cho nhieu bai t�p phuc t�p nhu n hay day, doi h6i sv

phoi hqp g iCta tay, chan, mat, ca the va ca tay.

Nhay qua day Bq.n cho be cam lTIQt dau day bang ca hai tay, de day nan1 dai trtidc

chan be. Sau d6, be nhay xuoi,

nhay ngliQC qua SQi day ma khong

dl:lng day. Tiep theo, b�n yeu cau be nhay day bang chan phai r6i

den chan tra i . Bay giO', yeu cau be nam hai dau day thung, quay day va be bat dau nhay day.

136

TH I LUC • •

• Bai t�p cho mat rat de thtjc hi�n khi be nan1 xu6ng dat, do co the b ! anh huong rat i t tu hie hut cua trai dat . Do do, d e dq.t ket qua cao, cac bai t�p luy�n 1nat phai ati<jc thtjc hien trong tti the dung thang.

• Cac ho�t dc)ng hen du6'i doi hoi be pha i quan sat mc)t qua bong treo lo lling ma kh6ng dliQ'c cli dong dau .

• Tiep tl)C cac bai t�p dieu chinh mat t nt6'c do.

IJieu c:hinh thi giac: B�n cam Il1Qt mon do lam ml)C tieu cho be nhin, tu tu d!ch mon do den gan mui be khoang S cm r6i dua r a xa. Ngung ngay neu be nhin thanh " hai" mon. Sau do, dua be cam va d!ch chuyen no den gan mat khoang Scm.

Bo trong luc huD'ng trQng tam vaa tay Be ho trong mo hinh cu dc)ng cheo chieu, quay dau Ian luQ't tu ben nay sang ben kia, trong hie quay, mat luon nhin vao canh tay dang dua t6'i trti6'c.

Cac ba i t�p l uy�n mat khong dugc keo dai qua m<}t phut. Sll dvng toan bQ h� than kinh v�n d¢ng cung vai cu d¢ng tay va mat de danh vao qua b6ng dang luc lac. Khi ay, to�m bQ ky nang se duc;tc phat trien ben trong nao, d�c bi�t la tam nhln gan (rat quan trQng doi vai kha nang dQC). Mat

Va cac phan cua Cd the phai "hQp tac" VOi n hau de gi(t thang bang.

Da "qua lac:" H� day treo bong thap xuong ngang ta1n chan cua be, ke den, b�n yeu cau be Ian ltiQ't dung 1n6i ben chan de da bong , khi da, phai noi la chan " trai" hay "phai ': Canh tay nghich ben chan da se danh toi trti6'c de giu thang bang (mo h inh v�n dong cheo chieu) .

a

Tni6'c khi be dC'n tuoi di hQc, b�m nen diia be di kif'm tra ch uyen khoa milt.

137

? � '

KHA NANG H I N H DUNG

Day la thiri ky ala tri tz16'ng tuqng, tre th ich b ien nhung thu cl11�ng tin thanh

"c6 t luJ t ". Kie·n th(tc c6 dit{fc la ti't sr/ h i n h dung ben tro ng (thong 'J lrn vQn dc)ng) lan lJen ngoai. Vi¢c nh�n dt;ing tit va cau cha tntO'c d6 cua be, th�m chi

kha na 1 1g cl9c hie'u va vif't chinh ta aia nguO'i l6'n, cfmg de'u nhi1 vao kha nang

Jz i nh dung mO'i co dzlQ'c.

Ve va to mau

Hoa trang va "dien" Day la "1116n ua th ich" cua cac be tu6i nay. Be lay y ttiong tli nhung quyen sach b�n d9c

cho be nghe, va tu nhung chuyen vieng thatn cU'a hang, so thu, bai bien cung nhung noi khac. B�n hay cung cap them nhung cai hop

cho be choi xep chu, bay hang va nau nliong.

Nh�n thuc ve co the cua be da duc;1c phat tricn, khuynh htiong cua be la ve nguoi c6 day du than the. Net ve c6 th e chua ro rang, nhung nguoi lon

co the d oan du�c d�i khai be muon ve cai gL

Xep hinh va c:hii B�n dung quen chtJp hinh va kien1 tim thong tin ve nhung noi be da di qua. Lan1 mot cuon sach anh roi , mot trang dan hinh, trang doi di�n clan mot ho�c hai tu ve hue hinh do. C hoi

sap chu khop hi nh hay chu kh 6'p v6'i chu. B�n d�t cau hoi cho be. B e c6 t h e n h o hay hinh dung ra noi be than1 quan khong ?

Nh ieu phl:J huynh da "l�t" cac to bia c6 chu voi tung tam hlnh 4 Ian m<)t ngay (chu nen viet len giay bla vuong mau trang, qmh 20cm, de tremg noi b�t hon). Thay doi bla hang ngay va chai sap bla. NhU'ng tam hlnh

hay chu duc;tc l�t den m(>t luc nao d6, sl)' hlnh dung se dien ra.

138

GIAI DOAN H: •

BE 4 rud1 RlICJI DEN s ru(n RlffiI Ml)C d ich cua nhung ho�t dong va bai t�p cho be 0 Ilia tu6i nay la bao dam be da d9t du9c nhung ky nang t ien quyet trtioc khi cap sach den trtiong .

Nhung kha nang nay b ao g6m v�n ltc)ng, cam giac, ghi nh�n va sap xep thu t\j, thtjc hi�n nhung cu dc)ng nh6. M9t vi�c quan tr9ng nfia nhung phan x9 batn sinh can ban da duqc khac phl)c, each d i dung aa dtiQ'C hoc 111Qt each hoan chinh, neu nhung phan x � barn sinh con to n l1Qng, no se gay rac roi cho kha nang d9c, viet va

h9c t�p thong thuO'ng.

. . ..

. _ �:�· ·-.�� .. .

Nhung dieu can ban can cho vi�c di h9c cua be ph\l thu9c vao ho�t dong pho i hop cua cac h� co v6'i nhau . Chi dung yen khong cu dong tho i cling phai dtja vao Slj CO duoi thich hQ'p cua 200 C d khac nhau. Vi�c choi nhay day do i hoi ph6i h9p giua tay, chan, 1nat, toan than va

Cd canh tay - kha nang dieu khien h¢ C O

nh�y ben, chinh xac .

Tat ca nhung dieu n ay van dang phat trien l ien tl)C Va CO the d� doan du9c tu t nioc . Vi�c hoan th i�n se

139

phai mat nh ieu nam, do la ly do l i �u phap v�t ly cho tre th1i6ng g�p kh6 khan trong qua trinh phat trien hay chtia san sang cho

vi�c di ho c phii du9c ap dl)ng hang ngay, cang son1 cang tot. Cach tot nhat la chuan bi cho be.

,,,2 , � MASSGAE : K I EU CA SAU ' ,

VA TR I N H SAT • Massage khong phai la cu cho be nh9t - ma la l am cho be duQ'c thu'. gian . • Kieu bo ca sau/ bi¢t kich va tnion toi tnioc la ho()t dc)ng hi�u qua nhat

de khac ph\IC bat ky kho khan nho nao trong Slj phat trien cua h� than kinh, anh huong den kha nang h9c t�p va hanh vi ling XU Ctla be.

Massage trong tu the trinh sat Massage cho be khi be nam sap theo tu the trinh sit voi nhung ban nh�c khac nhau.

L�t nguoi qua - liili a. Yeu cau be dua tay qua kh6i dau, be quay dau sang

phai va Ian nguoi theo the nam nglia.

b. De l�t nua nguoi, be co g6i trii len, d�t tay tra i

cheo qua vai phai va day bang ban chan trai, l�t nguoi qua m9t hen. Sau do, tay trai chong len san, chan trai

duoi thang con chan phai thi cong len

Tu the ca sau va trinh sat

day, l �t nguoi l�i the nam nglia .

TI1vc h i�n S Ian bai t�p nay m9t

each ch�m rai .

D e be thu gian, bCJ.n hay hat hay no i m9t each nh� nhang trong luc tien

hanh massage, t icp theo, bat dau doi mo hinh chuyen d9ng cheo chieu

th�t ch�m rai. Lan luQ't hu6'ng clan chuyen d(>ng cua tay va chan cho be de be doi kieu ca sau bo/ ho toi trtioc, sau do doi kieu chuyen d(>ng cheo chieu nhli trinh sat /

tnion di .

Chuyen d<)ng kieu trinh sat ve phia truoc de thVc hi�n han neu lam tren be m�t tran lang. B�n yeu cau be bo kieu trinh sat tren tam nhl/a, sau

d6, massage lung cho be.

140

....

BO NGOAN NGOEO

• B�n mua cho be 1not so sach truy�n ve dong v�t.

• Vlii bai t�p nay, b�n hay chon nhung con v�t bo ngoan ngoeo hay tnidn

tren dat, ho�c bo bang hon chan, cho be bat chulic theo.

Tru:O'n nhu sau Mot be m�t tron lang nhu d�m nhtja se co ich khi be yeu cua b�n gia lain chu sau quan qu�i . B()n yeu cau be di chuyen mot hen Cd the ro i den hen kia nhti con sau . Di chuyen cham ch�n1 de

l\.

tranh nguO'i trong nha di l�i . Cho be Ian qua Ian l�i , mat van nhin vao goc d¢m .

Gia lam d(mg v�t la m¢t sv kich thkh cam giac tuy�t voi, nhu the nhung hanh Cf(>ng nay la ban chat tl! nh ien. N hay bang ca hai tay, hai chan la

m(>t each nh�n biet Va kich thkh nua dU'Oi Va nua tren cua Cd the.

141

Tho c an

Be ngoi xom va nhay nhu chu tho nhay ve hang. Dau

tien , hai tay "nhay " tlii trtioc, sau do, nhun chan

tdi . Day goi la nhay bang hon chan.

, NHAO LON, LUC LAC, DANH DU

.

• H� thong t ien dinh anh hu'O'ng den de) cang co va v�n d(lng hen ngoai . • Do cang c o Ct1 ng rat quan tr9ng cho vi�c UC che phan x� va phat trien

than kinh .

• Be phM tr ien ch�rn, cac chtic nang cua tien dinh thu·ong g�p kh6 khan khi duy tri tu' the va than g bang.

• Be thich ho�t dong, dieu nay se kich th ich den chuc nang cua tien dinh. B�n hay khuyen khich be thtjc hi�n nhung ho�t dong nay nhieu vao nhe.

Ll)n tdi trucrc:, luc: lac:, danh du Be choi t rcn tham, co gang Ion nguO'i t6i truoc de dung

len. Dung quen d�y be rue dau vao gan ngvc kh i

l c) n ngtidi . Va dung cho be lc)n ngudi qua dau ,

se co the gay ton h�i den co. Hay cho be t�p lo n nguoi den khi dung len

. .. ·�� • "'"' .-- . - · - ·. ·��. -"-� · -

duqc. Xoay, nhun tren xa treo, . . //

.�1 day thung, xich du - hay

bat cti v�t gi xo ay duqc.

Lac hr Tit tu the thu minh lay da, be l�t nguO'i

ve sau bang each bat che o m at ca chan

va lay tay om ch �t ha i chan, dang trong

the cong len, sat vao nglfc. Sau d6, ye u

cau be lac ht qua - l� i .

" �·· ·�f ��- ·� .":h. · . . . . ,. . . - -�- . • '

f>qng .�c· tr�n t,o.nhieu k(ch thrch cfio s'c/ phat trien cua h� th&n kinh. Lk l�i d� dau, va be qtng co th� ca_I). b�n h6 trq _

, • • : • • •

• _.- _ • • • •• • • .&.,.. . , .. ! .

b�ng �- g�p ngU'bi td;_ truac. Oft li�u:ve ti�n

I I

dlnh.cung ph�t trl�n tl�.co b�p va· th�Og bling, k�a , . .. .- --� · ni�9· nhln va tcS chac·v�n dQn9> -�j- · -· . ,. ,_ , __

- � I �: .. �.,..\/:· ' - � . ��:-.. .- 4 �

142

rigtrdi qua- khongeach d|y nh$ sau dSu

rat c£n.thi£t cho stfd94u chirih mSt

THAN G BANG

Xa thiing bang la ml)t thanh go dai 1 ,S m, day 90mm va bl ngang 4Smm. Co tlzl dijt xa tren nf'n nha lzay nang no /en bang caclz ke moi da'u ntQt /10�C Vl1 i quyen sdch IO'n.

Di bang ngon/ got chan r B�m yeu du be di bing ng6n/ g6t chan tren dat , r6i tren

xa, di t6'i di lui, qua - l�i. Canh tay cua be c6 the dang n)ng hai b e n de gifi thang bang, mat nhin vao ITIQt

Be. -g ift"thang - bang khi di - tren

- niep via he, hang rao . . . Khi

d i chuyen, be se dung den kha

naf)g thang b�ng t -. � cung tu the, hanh�-,-�:.��

-�

� _t19ng; kham pha, "sa n�n, quan sat,

I m� ta va Slt dvng het nhung do v�t c6 trong the gi�i xung quanh be. Luc nay, h� than

a kinh trong nao CUa be Se dl.tQC

kich ho�t.

v�t gi do ngang tam mat .

B9n do be tu dang sau, VO nh� duoi khuyu tay be. Bat dau di xa d�t tren dat tnioc, sau do nang n6 cao len. L�p l9i bai t�p nay S Ian.

V �n dl)ng chea Be giu thang bang trcn mot tam van b�p benh vuong, nghieng qua phai va dung tay trai chi vao m6n do CJ tren san ben phai cua be, sau do, nghieng qua trii, dung tay p hai chi m6n do d�t tren san 0 bcn trai cua be. L�p l9i S Ian.

� ,

,

,

143

r *\

jv

N H O N DEM •

• Neu be m o i t�p Ian dau nhung ho�t d�mg nay th i bat dau v6'i nhung bai t�p nhun d � m 0 cac p h a n tru'.6'c (trang 1 2 8 ) .

• S e d e q p h on neu thinh thoang b e thu choi tren san tnidc kh i l e n d�rn nhun .

• l11am khao cac quy tac an toan 0 trang 1 08 .

B�y gia cac m�nh l�nh li�n tvc va hoc,t dc)ng danh cho be se tang

len. Nhun d�m giup lch rat nh ieu cho h� thang b�ng, sv quen dung

ben thu�n, nh�n thuc ve ca the va kh6ng gian, cac dau day than kinh ben trong day chang va ca b�p, kiem soat ho�t d(>ng va di

chuyen phoi h<1P tay vai mat.

Khau l�nh lien tiep I . Nhay 3 cai, ngung. Nhay 4 cai , ngung.

2. N hay 3 ca i , ngung. L�p l� i 6 L:ln, ngung.

Be ph�li l am th�t tot theo l�nh dua ra . Nhung m �nh l¢nh n ay rat c6 ich cho cac ho�t dong cua tay trai / phai va cua chan, '-���g·· xoc nguO'i theo m t1 hinh v�n dl)ng cheo va bu6c deu hay quay goc 4Y', g6c 1 80°. .,���rn�· Hay nhu la tay ph�li gio l cn c a o va quc1y n guoi sang pha i ; t iep den, be nhay loanh quanh, r6 i g i o tay trai l c n , quay ng1iO'i sang tra i ; co gang l am theo nhung c h i cl a n phttc t�p, tay phai gio cao, chan trai b tiuc t6'i . T�o them mot chuoi dong tac phu h9p v6'i nang }tjc cua be.

Di chuyen va suy nghi Be vua nhay d�m vua choi bat bong, sau do, nem bo ng, trong tu the tay cung l�i (j thap hon vai , ch o b�n. Chan be phai chvm l�i khi nhay. Dua them nhung tro choi can suy nghi, n hung bai hat, tro choi con so don gian hay nhung tro tri nho vao khi thtjc h i�n bai t�p nay.

144

cAc HOA T BON G . .

TH EO M O Hi N H CHEO HoCJt d<)ng theo mo h inh cheo kich thich hai ban cau nao ldm vi¢c cimg nhau va la can nguyen giup cha be thimh cong ca vl mijt h9c thu�t Ian xa Ju ) i. No [a Slf V�t1 d<)ng tJzang bang tlzeo »10 lz in lz tieu chuan CO ban, Va t�W btidC pJrat trib1 cho nhung ky nang cao hon.

Bo the o mo hinh chea/ bo kieu trinh sat Be nen danh it nhat nam phut moi ngay de thtjc h i�n bai t�p ho kieu trinh sat, c9ng them hai trong cac ho�t dong theo mo hinh ch eo duCii day 3 phut moi ngay.

• Nein cheo. • G�p cheo nguC1i, vo go i , trong khi dieu hanh theo tieng nh�c.

• D i (toi cua hang, . . . ) theo mo hinh v�n d<)ng cheo, ph6 i hop danh tay.

• G�p cheo nguO'i, ch�n1 vao ngon chan.

• Di theo mo hinh v�n d<)ng cheo, lay ng6n tay trai chi vao ng6n chan phai va d6i hen. {(

• Nhay VLiQt rao theo mo hinh v�n dong cheo. • Ch()y theo mo hinh v�n dong cheo nhung

toe l1o ch�m.

Nhay chan sao/ Nhay each quang Nhay each quang doi h oi nhung btiCJC nhay tuan t\i theo nh}p, va stj ph6i hc;1p cua hai phan nao (n16 i phan dieu khien m<)t hen co the nghich ch icu) . Tre con rat thich nhay each quang - chung nhay nh6t khap noi . Tat ca tre nho nen nhay each quang theo kieu thang bang an toan , voi canh tay di chuyen Ja dliQC luy�n t�p trong each v�n d<)ng theo 111 0 hinh ch eo.

V�n d(>ng theo mo hlnh cheo kich ho�t sv phat trien cua cac day than kinh giaa hai ban cau nao de hai ben Cd the ho)t dQng cung h.Jc VOi

nhau va phoi- hQp ca d(>ng mc}t each h i�u qua. Chung doi h6i qua trinh t�p l uy�n kien trl tu luc be 2 tu6i ruoi cho tai khi khon Ian.

145

*te

?

NHAY AEROB IC CTh� dvc nhjp di�u)

• Nhay aerobic giup born mau tu tim den co the.

• T�p luy�n va khieu vu cling ltJC trd nen de dang d6i voi be C1 d<? tu6i nay. C6 rat nhieu dia CD t�p luy�n va nhay aerobi c du9c bay ban; h()n hay tim mot dia c6 nhip di�u khong qua nhanh d6 i voi kha nang to

chuc v�n d<?ng cua be.

• Nhay each quang la mc)t bai aerobic xuat sac hay hoe}t dong khieu vii cling the - nhung be s�p di hoc nen b iet nhay each quang. Neu cac be trai chua biet nhay trtioc khi den tnidng, chung thuC1ng bo Ia nhung ho�t dong tien dinh tuy�t vO'i nay.

Khieu vu Chon mot di�u nhay ho�c mot bai aerobic t�p trong khoang 3 phut. B�n nen cho be t�p thanh th6 i quen true.Jc khi doi kieu nhay khac .

Sau 2 tuan, hay doi kieu mua khac.

C6 rat nhieu chuong trinh tivi danh cho thieu nhi khieu vu, ho�t dc)ng va hat. B e chi xem thoi thi se khong thay hung thu. B�n nen khuyen khich be tham gia ho�t dc)ng cling chliong trinh thich h9p vdi lua tuoi cua be.

T�t ca di�u nhay va che d(> t�p luy'n giup ich cho ky nang nghe, to chllc v�n d(mg va dien d�t ngon ngu, voi cac nhjp nhanh, ch�m cl.Ing

nhieu cU' cht, hanh d(>ng, nhu h.lat nhanh, bay cao va th�p . . . N6 con phat trien ca kha nang hlnh dung. Be phai vua t�p vua hit tho sau.

146

r

K.

THU G IAN VO i N HAC MOZART •

Am nh�c ciia Mozart, Haydn va Vivadi co nhang cau tnk rieng bi�t ma kh i tang song di¢n, se t(lo ra nhang kfch thich cljc d(li cho cac vi �n(Jclz nam d ta i

trong. Nhang dot;in thu am d�c bi¢t nay du{J'c xem nhu li¢u pluip tri l i¢u am thanh . Nhang ban thu am li¢u phap am thanh nay du{J'c SU d�mg cho nh ie'u

m�c dich lien quan db1 kha nang nghe, kl ca nh ang be co van de' ve' th inh giac. Co n h if'u lot;i i phu hQ'p vO'i tre em va be so s inh .

C6 nhieu dia CD n·h�c co dien khac tu thm nh�c Ba-roe dllQC dung de

· thu gian c16ng thoi n�ng .cao kha nang nghe va hQc t�p. Khoa hQc da chung minh r�ng �m nh�c c6 the t�o ra mQt hlnh�'thuc nang do, nuoi

dU'ong to i llU cho Sl/ phat trien CUa nao trong nhCtng nam dau thoi tha · .. au. MQt s6 giai dieu con tang CU'Ong kha nang t�p trung, giup thu gian,

�·· · dem l�i st1 de chju� trong khi m(>t s6 khac thl giup cho sv kfch thfch.

� I ,

: � -49 - 4911 -

Thu gian Be hf t vao th Ci ra th�t sau . B�n khuyen khich be lang nghe nhung am thanh khac nhau 0 xung quanh be. "Thao lu�n" vdi be xem tieng nao on, t ieng nao nho.

Tro choi nh�n biet bang thinh giac Choi trong hie be Jang nghi ngoi , thu gian. Be co the phan bi�t duqc tieng Ieng keng choi tai cua xau chia khoa, tieng xung xoang cua nhung dong xu, tieng go bang cay but chi hay tieng VO giay ? Khi be dang n am trong tu' the bi�t kich, thinh thoang b�n hay g9i to ten m9t lo�i trai cay, rau qua, do d�c . . . ' va yeu cau be doi tti the khi nghe ten mot lo�i trai cay.

147

' '

DAN N HAC G IA D I N H •

Dz�ng 11 h ang tll lZ nlzu que go, lzfr lac, du i da nh trifng flf che� ll;'c l�1c, dim hay

bat cU' th i{ gi co the' gay ra ti6zg do ng dl ch o'i - va lwc naa !

L�c l�c:, trong lac: , dui danh trang, vi c:arn Ll)C l�c va trong lac da dtiQ'C choi tu nhung giai do�n tni6'c cung voi v6

h<)p kem up ngliQ'C lam trong - Slt dl)ng muong go lam dui danh trong.

B�n vo tay thanh nhip cho be nghe, tnioc khi choi "nh�c Cl/. Che vi

cam bang ong nhµa deo be cong thanh cung tron . Gan vao m ot ban go

lam phan dau ho�c keo cang roi dung mot que khac de keo.

Miet que nhµa vao vi cam t�o ra ml)t am

thanh rat tuy�t ! Dung tat ca nhung thu co the de lam thanh mot

ban nhc:ic. Ycu cau be dong gia ( hinh dung )

nh')c tniong, xoay nguoi roi tung g�y ch i

huy tli tay nay sang

tay kia. Voi bai t�p

nay, be c6 the pha i

t�p luy�n khong it.

Cam n��n nhip di�u I� mc)t phan quan trQng trong sl} phoi hQp, ·la can ban aia m9i ho�t CIQ_ng.'Day la dieu ki�n tlin quyet de be phat trien va cho kh� ning 4QC - hi�u khi iJ tntong. 06 gQi la nh�n thuc thai gian :

· t ·" ,-�... -� ·- : . •

t6c de), nhlp cf�u V.�. tfnh toar:' thCli gian. Luc nay chinh la thai gian hoa

: ,,., h_qp gia dlnh �m ap day.

148

-

QUE GO Phan ung v�n dl}ng nhanh, S l.i nh�n biet mau sac, ho�t d¢ng lien tZ:tC va de)

l inh ho<it cua ngon tay la chuc niing cua bl} 11ao, n6 se phat trie'n kh i ditQ'c iing

d1p1g tlntO'ng xuyen !

Neu be c6 SI! tong hqp tot, kh�ng nen de h� than kinh v�n d()ng Vliflt qua giai h�n on dinh. Tuy nhien, moi ngUoi deu co toe dQ phat

trien khac nhau. N'!Ong que go nay doi hoi nhung ky nang v�n d{>ng cao hon, tit nhOng ky nang phoi nhjp, phoi hqp, sv kheo tay va

� thang bAng tlt de den kh6.

Vo cac phan Co' the trai nhau Be dung thang, cho be cam moi tay mot que go ding n1au . Go que theo chieu

ngang 4 Ian, go cac ng6n chan d hai ben chan 4 Ian, sau do, go ha i dau

que thing dung vao nhau 4 lan. Go ha i dau quc c6 sdn mau vao

nhau 4 Ian, r6i go theo nhip phai,

tra i . L�p l� i bai t�p nay S Ian. C6 the

go cac phan co the khac nhau. Can thvc hi�n bai t�p nay th�t nhanh.

Van ve ngan tay Be giu moi tay mot thanh que theo chieu ngang. Chi dung ngon tay, xoay que thanh vong tron trong

ca hai tay, roi Ian lu9t xoay que d moi tay; trong luc mot tay dang xoay que thi tay kia gifi yen khong cu dong. Sau do, de que theo chieu thang dung, moi tay s e I an lu9t van ve cac ngon tay d9c thco que. Trong Iuc mot tay dang van ve cac ng6n d9c theo

que thi tay kia phai giu yen khong nhuc nh ich .

149

CHO I VO i TO I DAU •

Nh ang tu i d4u dii(fc di�ng n lui nu)t cong ci.' giang d{)y hau h i¢u giup cha be plu it trif'n rat nlz if'u ky nang, d�c bi¢t fa Sf! plzoi lz(fp gifla tay Va mat, thcmg

bi'ing Va to ch tl'C VQ11 d<)ng dz'mg ben tJmQ11, muang tti(fng vf' Cd thf' lJa kha nang die'u chinh mat nh in.

NhCtng ho�t d()ng nay khong de thl!C h i�n. Neu be that

b�i, co gang chuy�n "�' tui d�u tll tay nay

sang tay kia, trai sang phai roi phai sang trai, tu tu gia

��ta�g khoa�g cac:_h. �ff•�-- -

r'

G�p ngUD'i voi tui d�u

Tha tui d�u, bat va nem Be dting thang , tha tui d�u tu tay

phai gio cao ngang dau

xuong tay trai .

Be co the th\ic

hi�n trong kh oang each bao xa? Tiep

theo, be choi nem tui d�u

len cao roi chl)p lay, dau

tien la choi bang hai

tay, sau, doi qua choi Ian

luqt moi tay.

Be k�p ch�t tui d�u bang hai ban chan va nhac chan len, nga nguO'i ra

Sau cho den khi tui Q�U ch�nl Ulic:1C den aat, roi g�p nguO'i quay l�i tu'.

the ngoi ma khong lam r6't tui d�u. Be l�i nga nguC1i ra sau, k�p tui d�u bang chan ro i tha tui d�u xu6ng khoang dat sau dau cua be. B�t nguoi

l�i tli the ngoi Ian nua, be nh�t tui d�u bang ban chan len va quay ve vi tri ngoi .

150

, , CHO I VO i BONG

D¢ng tac re bong ding tudng tzJ nhu nay bo ng. Khong ch 1.-1p han bong ma day n6 ngtt'1c /Cf i n b1 dat bang dau ng6n tay. Khi cl1di nen diing bong cf! tnmg lJ i n lz.

Nern va ch�n bong doi hoi st! tinh toan thai gian �paj_ chinh xac, st1 nh�n th�c khong g ian va phoi hqp cu dl}ng gif/a ng6n tay, canh tay va

m�t. N hung ho�t d{>ng trong cac ph��n tn.toc chi la m(>t vai dc;mg tac � nho voi b6ng. Chai b6ng la�mQt tach kich thich than kinh v�n d(>ng tuy�t vai. B�n phai chac chan be da quen choi cac tro chdi voi bong -

du lo�i ca ;bong nhe. -

Nern, nay, bat va re bang

Yeu cau be nay bong cao ve phia b�n. Be co the nay va bat bong bao nhieu Ian ? Be re bong vong quanh phong, sau do, choi nay bong trong

khoang giua cac thanh ngang cua thang leo d�t tren san, hay Ian bong thanh hinh so 8 quanh hai chan cua be.

Nern bang "cu t�"

Cho be cam m9t qua bong mem ( to ca banh tennis) , dtia bong }en ch(}Ill vao ta i cling hen tay nem, buoc toi trlioc voi '­chin nghtch ben va nem thang tay tra \..:. bong ve cho b�n. Nhac cho be nho each

u'6'c ltiQ'ng l�c nen dung de nem bong trong khoang each tU' be den b�n.

151

N H ON G C H I EC VONG Nh ang chilc vong ditQ'c dung chu ytu trong luc hqc the' d�lc. Nh itng tre nen co vong (J nha dl luy¢n l(ip ccic kich th ich vt;in dc)ng.

Nhay qua vong D')y be lam sao de nhay each quang v6'i vo ng.

Be cam vo ng de thang dung ngay truoc chan be va nhay qua day vong, xoay vong qua dau roi d�t l�i o ngay chan minh. Sau d6, be nhay qua day vong Ian nua.

Nhay la c:o voi vang Nhin hinh m inh h9a ve kieu nhay lo co v<.ii vong .

Be nem m(> t vien da vao chiec vo ng dau tien, nhay vao trong vong, nh�t vien da r6i nhay ra.

L�p l�i nhu tren vdi moi vong trong moi luqt nh ay, be nhay lo co ra khoi von g dau tien va thay vien da vao ch iec vo ng ke ti cp. a cho co hai vo ng, be nhay vao n1Qt vo ng r6i den vo ng con l� i . Be se thua neu nem h\lt v ien da vao vong h o �c kh ong giu duqc thang bang trong khi nhay.

Tro Cheli vai vong la m(>t ki UC trong theti tho �u cua moi ngllai, Ian vong

vong quanh, nhay vong va choi du thu tro voi chung. Nhung tro chai

nhu' nhay lo co g iup be phat trien cac moi quan h� noi l ien nhau ben trong nao nhu thang b�ng, nhay, to chuc v�n dc)ng, nhjp di�u, kha nang

sap xep thli t\J', CCI bap chac khoe va kich thich cam g iac. Xep hang va

noi lu'<;tt Cheli cling la n h ung khai ni�m can phai hQC.

152

CHO I VO i DAY TH ONG Nh ang ho(lt d<)ng nay la tro vui phi� h(fp voi liia tuoi Cl�a be, l1ao gom nhay,

lo co, thiing bang va kich th ich milt v6'i chan.

• Tro chdi keo co voi day thung rat thu vj, no g iup be phat trien ca tay chac khoe.

• Khi chai bat cu tro nao vai day thung, b�n ding phai giam sat de bao dam an toan cho be. Neu c6 the, hay cho be chai i:J nai c6 thang go. M¢t ca i thang day la m(>t thach thlic vui nh(m de be treo len chdi do hang!

• Tat ca nhling ho�t dc)ng nay kich thich nao cua be khi be d i chuyen vai nhieu each khac n hau.

I)

'

Nhay day Be nan1 hai dau d ay trong hai tay,

day vong ra sau got chin, quay day

qua khoi dau be nguQ'c ve l�i got chan. Be nhay qua day tnidc khi 116 ch�m den cac ng6n chin cua be.

L�p l �i ho�t d¢ng nay l ien tl)C va tu

tu tang toe de) quay day.

Nhay qua mr)t SQ'i day lac hi Lac lu day qu a l�i tren san , va yeu cau be nhay qua "co n ran" nay n1a kh ong ch�m vao

day. M<)t kieu khac nua la b�n hay danh day thap xuo n g dat

thanh vong tron khoang 2,501 roi cho be nhay

qua day khi n6 dang con dung dua . Co the

buc)c m<)t dau day vao mc)t trai banh.

153

- ....... ___ '

a

J

TH I LUC • •

Slf ph6i h(fp giaa tay vc1i mat doi hoi rat n hie'u Slf th �tc himh va tq,p luy?n de' cdc day tha'n kinh trong niio dilQ'C cung co. Nhang ho(lt d¢ng nay se rat hau

ich cho be (j do tuoi nav. . ,

Ma to mat, lan tran ca ngucri Be nam sap tre n san, duoi thang nguC1i ra, tay duoi qua dau - giong

nhu cay but chi. Mat be nhin cung tam v&i n19t duC1ng thang ca nhu mep tham. Khi be Ian nguO'i, be phai nhin mep tham va Cd the phai

thang, khong duQ'c g�p

cong. B�n co the sit dtJng

bong cho be nhin trong hie Ian .

SU' dl)ng toan b() than kinh v�n d(>ng dong thai cu d9ng ket hQp tay va mAt la m¢t thach thuc Ion. B�n cho be chai da bong, d6ng thai thl!c hi�n cac d¢ng tac dan h tay doi h6i s11 kiem soat h� ca bap va to chU'c v�n d¢ng. Tat ca cac kj' nang se dU'Qc phat trien ben trong nao, khi be

�thai cac tro choi nay.

Danh banh

Treo mot qua bong ngang tam mat cua be va yeu cau be danh b o ng Ian luQ't tung ben tay, danh tay nao thi nhac dau goi cung ben lcn. H� bong thap xuong va Ian luQ't danh bong bang dau goi, danh bong bang dau goi hen nao th i danh tay cung hen cao len ph ia tnt&c. T�p 1 O I an cho moi hen tay I goi.

Luu y: Cha/ mt; nen dua be di kiem tra m�t truoc khi nh�p h9c.

154

3a

'

H I NH DUNG • Kha nang ttidng tliQ'ng dtiQC phat trien thong qua kinh nghi�m v�n dong .

• Cac tro choi l ien quan den so dem va tit can ban h o�c nh�n biet tranh anh, th�m chi ca nhung h o�t dong nhu' ch�y xe d�p, deu phtJ thuc)l v ao kha nang tuC1ng tliQ'ng hen trong co the.

TuO'ng tut;tng Yeu cau be gia lam mot con v�t -b�n c6 the doan be gia lam con gi khong ? Hay cung be choi tron tim.

Chai tra sap xep

Truy�n ngan B�n d9c cho be nghe truy�n ngan ma be thich nhat cung luc ra ngon tay theo hen duoi moi tu. Tre con hoc thong qua kinh ngh i�m va stj on luy�n.

Co nhung dia DVD truy�n rat hay voi nhung bai van duoc g�ch duoi de be theo doi va h9c bang mat, on luy¢n khong ngung.

Choi tro doan hinh va chfi trong cu6n sach tranh anh rO'i cua be, chi dan cac tranh anh Ve nhung noi be da tung dtiQ'C di va nhung thu be CO the tliong ttiQ'ng ra duQ'c. B�n dung hoi : "Tu nay la tu gi", ma chi can dua tu do ra cho be xem va doc n6 len. Hay lain cho tro choi nay th�t vui nhon. Dung clan tranh va tu vao cling mot bia giay. B�n ciing co the ch9n mot cuon sach anh voi nhfing tu don gian. Cho be choi tung trang m9t va kho ng dua sach cho be den khi nao da choi xong cac tu. Nen choi tro nay 4 lan m6i ngay ( 1 -2 giay cho m6i tu) . B�n l�t cho be xem 7 tu viet tren giay bia tron c6 c�nh vuong 22cm. Cu moi ngay l�i them vao m<)t tu moi va cat bot n19t tli cu. Choi cac tro choi voi tu va c9ng them 2 ho�c 3 tu cu da choi truoc do.

155

A , '

N G U O N SAC H THAM KHAO

• Aoki, C. va Steketvitz, P. , "Tinh linh ho(lt trong slf phat triln cua nao", T�p chi Kh oa h9c My so 2 5 9 ( 6) , 56-64, 1 9 8 8 .

• Arnhein1 , D.D va Sinclair, W.A., "Dila tre v�� ng vt' ( tai ban Ian hai) , St Lou is , C .V Mosby, 1 979.

• Ayres, A.J., "To hQ'p cam giac va Van de' roi lot;1n Jwc t�p ", Los Angeles, K h oa Tam ly hoc phuong Tay, 1 97 4.

• Bakker, R.D.J., "Dilu trj tam ly cho chung Kho d9c vie't '', Oxford, D�i h9c Oxford an hanh, 1 990.

• Berard, G., "Ihin h giac can bang v6'i Han h vi '� Con necticut, Nha xuat ban Keats, 1 993 .

• Berthoz, Alain, "Cam nh�n ve' v�n dc)ng cua nao he) ", Boston, D�i hoc Harvard an hanh, 2000.

• Blythe,S . A .Goddard, "Dua tre thang bang tot", Hawthorne an hanh, 2004.

• Cade, R ., "Nghien a£u ve' cl1(tng Tl/ ky va Tam thlht plzan li¢t", Florida, D�i hoc Florida, 1 998-99.

• Campbell, D., "Hi?u ting Mozart", New Yord, Avon B ooks, 1 997.

• Chandler, E .H ., "Tn;mg tha i cua thong m inlz", London, Allen & Unwin, 1 970.

• Delacato, C .H ., "Phan tfch van de' Dien d(lt ngon nga va D9c - h ilu ", Sp ringfield, Charles C.Thomas, 1 970.

• Delacato, C.H., "Khach lc;l cuoi ci mg, Dila con mile b�nh tl/ ky", New York, D oubleday, 1 974.

• Dengate, S. , "Cluin nan ", Sydney, Random House, 1 998 .

• D oidge, Norman, "Cd che be) nao ", Melbourn e, Nha xuat ban Scribe, 2007.

• D omain, R ., "Dif'tn nimg cot cua Triet h9c", trong Chudng trinh Lang nghe, Philadelphia, Cac cong ngh� nghien cuu Nao be) Tien tien, 1 999.

• D omain, G., D. va Hagy, B. , ((Lam sao d�y con trO' thanh ngitiri ta i gio i khoe m�nh ", Philadelphia, The Better Baby an hanh, 1 9 8 8 .

156

• Epstein, H .T. , "Ccic giai dot;tn Phdt t ribz l\/ao /,�) ciia con ngitoi" , Ngh ien cuu Phat tr ien Nao b(> so 30, l 1 4- 1 9, 1 98 6 .

• Ganong, vV.F., T�p chi Y khoa "C/n{c ni"ing s inh l,v at tlzt', Englewood Cliffs, P rentice Hal l, 1 9 87 .

• G e sell , A., "St! pluit tribz cz1a tre Sd s inh ", Co nnect icut , G reenwood an h anh, 1 95 2.

• G etman, G. , "Lam sao dl giiip con phat triln tri tu ¢", Los Angeles , Quy tai trQ' C h u·ong tri nh 1no r<)ng th ! ltjc, 1 99 5 .

• Glascoe, F.P. , "Tam quan trpng ci4 a i1i¢c cdc b�c ph�t huyng qu'rn tdm chiim SOC Va ptuit h ifn , Xtl f_y n lzung v,Jn df' ve' hanh vi Va pJuit trif'n C l ta be '', T�p san Nhi khoa va Sue khoe Tre e m s6 3 5 ( I ) , 1 - 8 , 1 999.

• G o ddard, S .A ., "'Cua ngo vao tam tri nia tre cho gid o vib(, Eugen e,, Fern Ridge an hanh, 1 996 .

• Healy, J .M., ''Tri niio gqp nguy h ibn ", Touchstone, S imon & Schu ste r, 1 990.

• Held, R ., uTfnh linh lzo(J t aia hf tlu1'n kin h v�n cl9ng JJ, trich tro ng phan D9c hieu cua T�p chi Khoa h o c My, 1 965 .

• Holt, T.K .S ., ''Phdt triln tre em'', Oxford, Butterwo rth va Heinen1 ann ,

1 99 3 .

• Ib uka, M. , ilTuoi mau giao qua m u¢n JJ, London, Sp he re Books, 1 977 . • K andell, E.R . , Schwartz, J.H va Jes scll , T. M. , ' 'Nguon goc eti a Khoa

h9c ngh ien cuu H¢ tha n kin h " ( tai ban lan ba) , Conn ect icut, Appleto n va Lange, 1 99 1 .

• Kl osovsk ii , P.N., "S�I phdt triln cua Nao b¢ v,1 Cdc nguycn to gdy xdo tr(h1 ", Oxford , Pergamo n an hanh, 1 963 .

• Krebs, C . , ''Con ditong each tan tu tuang ", Melbourne , Nha xu at ban H ill of Co ntent, 1 9 8 8 .

• Levine, S. , "Kich th ic/1 clz o tre str s i 1 2h '', T'J.p chi Khoa h9c �1y so 7,, 55 -6 1 , 1 960.

• Le \Vinn, E .B . , " T o ch t:lc ala H¢ tlufo kin h ·� Spr i ngfie ld , C h arles C .Thon1 as, 1 965 .

• M a d u alc, P., ' 'Kh i 11L in lz gidc lzo(1 t d(5 1 1g ", Canada, Nha xu at ban l\.1ouli n, 1 994.

157

• Mc Cain M.N ., Mustard, J.F. va Shanker, S., "Nghien cuu ve' nhung niim dau : Du·a klwa h9c vao ho41t d<)ng", Toronto, Hoi dong Phat trien Nhung giai do�n dau cha tre em (Council for Early Childhood Develop ment) , 2007.

• Morris, D., "SCI sin l(, London, Han1lyn, 200 8.

• Nash, M., "Tri nao phong phu", T�p chi Thdi gian (Time Magazine) , so 1 49 ( s ) ' 36-46, i 997.

• P iaget , J., "Nguon goc tri tu{', Internaional Universities an hanh, 1 969.

• Pretchl, H., "Dinh gia hot)t dong thong thuitng nhu ml)t phuang phap phat triln h¢ than kinh: Mo hinh mai va gia trj cua n o ", ISp chi Phat trien Y hoc va Khoa Than kinh tre em so 43 ( 1 2 ) , 8 3 6-42, 200 1 .

• Sasse M. K. K ., "Gia nhu clnh1g ta hilt" ( tai ban Ian nam) , Melbourne, Toddler Kindy GimbaRO O, 1 990.

• Sasse M. K. K ., "Tre em tro ng tite1ng lai", Melb ourne, Toddler Kindy GimbaRO O, 2002.

• Sheridan, M.D., "Tit mdi sinh den niim tu6i ", Melbourne, ACER, 1 973 . (M. Frost va A. Sharma xet duy�t va c�p nh�t nam 1 997 )

• Shore, R., "Sl! can n hac cua Nao be)", New York, Families and Work Ins titute, 1 9 97.

• Wh ite, B ., "Nuo i dtJ.y be ngoan", Simon va Schuster, New York, 1 994.

• Williams,)., "Giup phtJ h uynh chiim soc con : chue1ng trinh sang t(lo cua Uc", T�p ch i " Ung xii hanh vi va Phat triln tit Vlfng mai cho Tre em" cua H9c vi�n My so 1 6 ( 1 ) , 1 8 - 1 9, 2007.

158

*>1

? � / A

KHOI D A U TRI TU� SMART START

Margaret Sasse Georges McKail minh lu;a

T�nh Thu y - Ng9c Ph u9ng djch

Chju tra ch nhi�m x u at ba n : NGUYEN M I N H N HlJT B ie n t� p : KIM TU YEN

m a : TRI DUC SU'a ba n i n : NGUYEN PHVdc

Tri nh hay : NGUYEN VAN

NHA XUA T B A N TRE D�a chi: l 6 1 B Ly Chinh Tha ng . Phubng 7.

Qu� n 3. Tha nh pho Ha Chi Minh Di¢n tho� i : (08 ) 393 1 6289 - 393 1 62 1 1 - 393 1 7 849 - 38465596

Fa x : ( 08 ) 3843 7450 E- ma i l : nxbtre @ hc m . vnn.vn

Website : www. nxbtre .com .vn

CHI NHANH NHA XUAT BAN TRE T A l HA NO i f)ia chi: Phong 602, so 209 Giang Vo, Phubng Cat Linh.

Qu�n Dong 8a, Ha N()i l)i� n thoa i : ( 04 ) 37734544

Fa x : (04 ) 35 1 23 395 E-mail : chinhanh @ n xbtrc .com. v n

Kh6: 1 5 ,5 cm x 23 c m , so: 9 2 - 20 1 l /CXB/ 1 5 -05ffre Quyet d� nh xuat ban so l l NQD -Tre , ngay 28 thang I nam 20 1 1

In 3 . 000 cuon, t"1 i Xi nghit'.;p In Nguye n Minh Hoang In xong va m)p lttu chi�u qui I nam 20 I l