UNIVERSITETI I EVROPËS JUGLINDORE ЈУГОИСТОЧЕН ЕВРОПСКИ УНИВЕРЗИТЕТ

SOUTH EAST EUROPEAN UNIVERSITYFakulteti juridik

Studime posdiplomike

PUNIM SEMIARIKTEMA: Morali si burim I Pronesise Intelektuale

Mentor studentiProf. Assoc.Dr Alba Dumi Shahadije Osmani ID:108981

Koncepti dhe elementet e prones intelektuale

Pronesia intelektuale ka te beje me te drejtat ligjore qe burojne nga aktiviteti krijues I njeriut ne fushen industriale, shkencore, letrare dhe artistike.

Pronesia intelektuale tradicionalisht ndahet ne dy kategori kryesore:

1. E drejta e Autorit (copyright), dhe2. Pronesia industrialeProna intelektuale eshte nje prone imateriale, por qe ka shume

karakteristika te ngjashme me pronen reale. Keshtu, prona intelektuale eshte nje aset qe mund te shitet, blihet, licencohet, shkembehet, etj. Si cdo prone tjeter.

PREZANTIMI I PUNIMIT

• KONCEPTI I PRONESISE INTELEKTUALE• BURIMET E PRONESISE INTELEKTUALE• MORALI SI BURIM I PRONESISE INTELEKTUALE• SA ESHTE DEMTUAR MORALI I POPULLSISE

MUSLIMANE ME KARIKATUREN E PROFETIT• QFAR MUND TE JENE PASOJAT SI REZULTAT I

DEMTIMIT TE PRONESISE INTELEKTUALE• PERFUNDIM

BURIMET E PRONESISE INTELEKTUALE

1.Burime të brendshme të së drejtës së pronësisë intelektuale:

• • Kushtetuta ; • • Ligjet si burim i së drejtës së pronësisë intelektuale; • • Tradita si burim i së drejtës së pronësisë intelektuale; • • Morali si burim i së drejtës së pronësisë intelektuale; • • Praktika gjyqësore si burim i së drejtës së pronësisë

intelektuale;

2.Organizatat nderkombetare• Organizata Botërore për pronësi intelektuale ;• Organizata Botërore Tregtare ; • Organizata e Kombeve të Bashkuara për arsim,

shkencë dhe kulturë (UNESCO); • Organizata Evropiane e Patentave (EPO) • Shoqata Ndërkombëtare për Mbrojtjen e

Pronësisë Intelektuale (AIPPI) • Këshilli i Evropës (COE)

3. Burimet e Organizatës Botërore për Pronësi Intelektuale• Marrëveshja mbi aspektet ndërkombëtare të së drejtës

autoriale dhe të drejtave të përafërta:•Konventa për themelimin tregtare të së drejtave së

pronësisë intelektuale; • Konventa e Bernit për mbrojtjen e veprave letrare dhe

artistike; • Konventa Universale për të drejtat autoriale; • Marrëveshja e Organizatës Botërore për pronësi

intelektuale për të drejtën autoriale • Konventa Ndërkombëtare për mbrojtjen e interpretuesve,

producentëve të fonogrameve dhe organizatave radiodifuzive;

•Marrëveshja e Organizatës Botërore për pronësi intelektuale për performanca dhe fonograme

• Konventa për Mbrojtjen e producentëve të fonogrameve kundër shumimit të paautorizuar të fonogrameve të tyre;

• Konventa për distribuimin e sinjaleve programore të transmetuara përmes satelitit;

• Konventa Evropiane mbi çështjet e të drejtave autoriale dhe të drejtave të përafërta në kornizat e transmetimit satelitor ndër-kufitar;

• Marrëveshja Evropiane për këmbimin programor të filmave televiziv;

• Marrëveshja Evropiane për parandalimin e emetimit të transmetuar nga stacione jashtë territoreve nacionale;

• Marrëveshja Evropiane për mbrojtjen e transmetimeve televizive;

• Konventa Evropiane për mbrojtjen e trashëgimisë audio-vizive;

• Konventa Evropiane për koproduksionin kinematografik;

• Konventa Evropiane për televizion ndërkufitar; • Marrëveshja për regjistrimin ndërkombëtar të veprave

audio-vizive.

4. Burime ndërkombëtare për të drejtën e pronësisë industriale:

•Konventa për themelimin e Organizatës Botërore të Pronësisë Intelektuale

•Marrëveshja mbi aspektet tregtare të së drejtave së pronësisë intelektuale (TRIPS)

• Konventa e Parisit për mbrojtjen e pronësisë industriale;

• Konventa Evropiane e Patentave • Marrëveshja për të drejtën e patentave;

• Marrëveshja për bashkëpunim në fushën e patentave;

• Konventa mbi shumëllojshmërinë biologjike; • Konventa ndërkombëtare për mbrojtjen e llojeve të reja bimore;

•Marrëveshja e Budapestit për njohjen ndërkombëtare të deponimit të mikroorganizmave në qëllimet e patentës;

• Konventa për unifikimin e çështjeve të caktuara të së drejtës materiale për patenta për shpikje;

• Konventa Evropiane për klasifikimin ndërkombëtar të patentave për shpikje;

• Konventa Evropiane për formalitetet që kërkohen për deklarata të patentave;

• Marrëveshja e Strasburgut për klasifikimin ndërkombëtar të patentave;

• Marrëveshja e Hagës për regjistrimin ndërkombëtar të dizajneve industriale;

• Marrëveshja e Lokarnës për vendosjen e klasifikimit ndërkombëtar të dizajneve industriale;

• Marrëveshja mbi të drejtën e markës tregtare;• Marrëveshja e Madridit për regjistrimin

ndërkombëtar të markave;

• Protokolli i Marrëveshjes së Madridit për regjistrimin ndërkombëtar të markave;

•Marrëveshja e Nicës mbi klasifikimin ndërkombëtar të mallrave dhe shërbimeve me qëllim të regjistrimit të markave;

• Marrëveshja e Vjenës për vendosjen e klasifikimit ndërkombëtar të elementeve figurative të markave;

• Marrëveshja nga Najrobi për mbrojtjen e simbolit olimpik;

• Marrëveshja e Lisbonës për mbrojtjen e shenjave së origjinës dhe regjistrimi i tyre ndërkombëtar;

• Marrëveshja e Madridit për shtypjen e shenjave të rreme dhe mashtruese për origjinën e mallrave;

• Akt plotësues nga Stokholmi në Marrëveshjen e Madridit për shtypjen e shenjave të rreme dhe mashtruese për origjinën e mallrave;

• Marrëveshja mbi pronësinë intelektuale në aspektin e qarqeve të integruara;

Te drejtat morale

• Nocioni i te drejtave morale eshte nje nocion qe ka lindur ne vendet e te drejtes civile ( civil law). Shtetet e ndryshme variojne nga njeri tjetri per sa I perket menyres sesi ato e perkufizojne dhe I mbrojne te drejtat morale.

• Njeri nder vendet qe I ben njohjen dhe mbrojtjen me te madhe te drejtave morale eshte Franca.

• Franca, si vend qe ben njohjen dhe mbrojtje me te madhe te drejtave morale, I percakton ato me te :

• Drejten e berjes publike te vepres,

• Te drejten per tu njohur si autor I vepres,

• E drejta e integritetit,• E drejta e nxerjes nga

qarkullimi.

Liria e shprehjes dhe morali

• Konflikti midis “moralit” dhe lirisë së shprehjes sjell interpretime të reja për parimin e proporcionalitetit. Në parim, në çështje të tilla, Gjykata i lë autoriteteve kombëtare një liri më të gjerë vlerësimi, e cila justifikohet me specifikën e “moralit” në çdo shtet anëtar, ose edhe në rajone të ndryshme brenda të njëjtit vend.

Karikaturat• Karikatura është pikëpamje e shtrembëruar e

njeriut (zakonisht një vizatim, por ajo mund të jetë, skulpturë pikturë ose punë të tjera artistike). Lloj i artit figurativ që kritikon e demaskon anët negative në sjelljet e në veprimet e dikujt nëpërmjet paraqitjes së zmadhuar e qesharake të tipareve e të metave. Vizatim që zmadhon tiparet e të metat e dikujt dhe i paraqet ato në mënyrë qesharake.

• -Pamja e një karikature na bën të qeshim – ndoshta edhe për të menduar . Ajo është forma më e shkurtër e publikuar për ta realizuar një kritikë ndaj një njeriu, shoqërie apo ndonjë fenomen qe duam me i demaskuar si figura të ndryshme apo njerëz të caktuar.

Karikatura e Profetit• Charlie Hebdo, revista satirike franceze, ka botuar

karikaturen e profetit a.s, e cila ne menyre satirike dergonte mesazh per personalitetin e besimtareve musliman.

• Chalrie Hebdo, ka një histori të diskutueshme në përshkrimin e Profetit Muhamed, shpesh në një mënyrë të pafavorshme, e kjo ka zemëruar shumë myslimanë në mbarë botën.

• Chalrie Hebdo, duke mos mare parasysh ndjenjen morale te besimtareve musliman ajo botoi shum here karikaturen e proefetit a.s.

Ndalimi i ilustrimit të Profetit Muhamed sipas Islamit

• Ndalimi i ilustrimit të Profetit Muhamed filloi si një përpjekje për të shmangur adhurimin e idhujve, që ishte i përhapur në vendlindjen e Islamit,

• Një parim themelor i Islamit është që Muhamedi është një njeri, jo Perëndia, dhe portretizimi i tij mund të çojë në adhurimin e një njeriu në vend të Allahut.

• "Në Islam, nocioni i Perëndisë kundrejt ndonjë përshkrimi të Perëndisë apo ndonjë figure të shenjtë është shumë i fortë."

• Në disa mënyra, Islami ishte një reagim kundër krishterimit, të cilin muslimanët e hershëm besonin se është udhëhequr në rrugë të gabuar duke besuar te Krishti, jo si njeri, por si Perëndi. Ata nuk donin që e njëjta gjë të ndodhë edhe me Profetin Muhamed.

• "Profeti vetë ishte i vetëdijshëm njerëzit në qoftë se do të shihnin fytyrën e tij të portretizuar nga njerëzit, ata do të fillonin adhurimin ndaj tij", thotë Ahmed. "Kështu që ai vetë ka folur kundër këtyre imazheve, duke thënë: "Unë jam vetëm një njeri."

Ngacmimi I moralit

• Si pasoje e demtimit te moralit me karikaturen, filluan edhe reagimet nga me te ndryshmet. Fatkeqesisht pat edhe reagime nga me te dhushmet.

• Në tetor të vitit 2011, zyra e Charlie Hebdo qe djegur në të njëjtën ditë kur revista planifikonte të lëshonte një numër me një ballinë që ngacmonte ligjin islamik.

• Në shtator të vitit 2012, Franca mbylli ambasadat në rreth 20 vende në mes të zhurmës globale mbi filmin anti-Islam "Pafajësia e Myslimanëve", revista botoi një numër duke shfaqur një karikaturë ku përshkruhej një Profeti Muhamed gjysëm lakuriq i mbuluar me vetëm një mbulesë, në një karrocë duke u shtyrë nga një ortodoks.

• Gazetari i Charlie Hebdo Laurent Leger mbrojti revistën në atë kohë, duke thënë se karikatura nuk pati qëllim të provokojë zemërim ose dhunë.

• "Qëllimi është për të qeshur", pati thënë Leger në vitin 2012. "Ne duam të qeshim me ekstremistët - çdo ekstremist Ata mund të jenë myslimanë, hebrenj, katolikë. Gjithkush mund të jetë fetar, por mendimet ekstremiste dhe veprimet e tyre ne nuk mund t’i pranojmë..."

• Por, për shumë myslimanë pamje përqeshëse të Profetit Muhamed, jo vetëm si një profet, por edhe si një ekzemplar i moralit, nuk janë çështje për të qeshur.

• Ne cofte se e drejta e shprehjes se lire eshte e rendesishme per Charlie Hebdo, edhe per popujt musliman besimi islam eshte shum I shejte. Mbrojta e profetit nga pershkrimi, karikaturizimi, ndryshimi apo gjithqka e ngjajshme eshte e drejte e cdo personi

•CHARLIE HEBDO PARA SE TE SHPREHESHTE DREJTAT E TUA,RESPEKTO TE DREJTAT ETE TJEREVE.