Embed Size (px)
Citation preview
dr Alek Tarkowski Centrum Cyfrowe Projekt: Polska Warszawa, 17 kwietnia 2015
Ponowne wykorzystanie informacji sektora publicznego w instytucjach kultury
◆ Dostęp do informacji publicznej jest prawem konstytucyjnym, uregulowanym w ustawie o dostępie do informacji publicznej
◆ Ponowne wykorzystanie informacji publicznej (re-use) jest prawem gospodarczym, uregulowanym od 2011 roku w tej samej ustawie; oznacza “wykorzystanie do celów komercyjnych lub niekomercyjnych innych niż ich pierwotne przeznaczenie”
Informacja publiczna, informacja sektora publicznego
◆ Informacja sektora publicznego (ISP) to pojęcie szersze niż informacja publiczna, stosowana w prawodawstwie unijnym, dotyczącym ponownego wykorzystania (re-use) tych informacji
◆ Opiera się na szerokim pojęciu dokumentu
◆ Obejmuje w szczególności zasoby dziedzictwa, będące w posiadaniu publicznych instytucji kultury
Informacja publiczna, informacja sektora publicznego
Dyrektywa 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego ustanowiła minimalny zestaw reguł określających ponowne wykorzystanie dokumentów będących w posiadaniu organów sektora publicznego.
Kluczowe dokumenty prawne
W 2011 roku wdrożono zasady powyższej dyrektywy do prawa polskiego. Obecnie dostęp do informacji publicznej oraz ponowne jej wykorzystywanie regulowane są ustawą o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1198).
Kluczowe dokumenty prawne
W czerwcu 2013 r. Rada UE przyjęła nowelizację dyrektywy 2003/98/WE. Nowa dyrektywa 2013/37/UE w sprawie ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego musi zostać wdrożona do prawa polskiego najpóźniej w lipcu 2015 roku.
Kluczowe dokumenty prawne
W lutym 2015 zakończono proces konsultacji i projekt założeń projektu nowej ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego został skierowany na Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji I do dalszych prac legislacyjnych.
Kluczowe dokumenty prawne
◆ Zasoby kultury są specy*cznym rodzajem ISP, dotychczas były wyłączone z zasad re-use
◆ Są wytwarzane, nabywane i przechowywane za pieniądze publiczne, ale nie dotyczą bezpośrednio funkcjonowania władz publicznych ani nie zapewniają przejrzystości ich działania
◆ Istotna jest misja publiczna instytucji kultury: organizacja i zapewnienie dostępu do dorobku kultury
Zasoby kultury a ISP
◆ W Unii Europejskiej wskazuje się na wartość dodaną płynącą z wykorzystania zasobów kultury, analogiczną do tej wynikającej z zastosowania innych rodzajów ISP (np. danych – meteorologicznych, kartogra*cznych, itd.)
◆ Potencjał rozwojowy zasobów kultury jako ISP: ◆ Tworzenie nowych produktów i usług ◆ Innowacja ekonomiczna i społeczna ◆ Zaangażowanie obywatelskie, budowanie
kapitału kulturowego ◆ Edukacja
Zasoby kultury a ISP
◆ Instytucje kultury już dzisiaj udostępniają digitalizowane zbiory
◆ Brak jednak ram prawnych określających zasady udostępniania i możliwości ponownego wykorzystania – są one każdorazowo określane przez instytucję
◆ Reguły częściowo wynikają z warunków konkursów digitalizacyjnych – te jednak nie określają precyzyjnych ram i warunków re-use
Re-use zasobów kultury – stan obecny
◆ Dotyczy bibliotek publicznych i naukowych (może też akademickich), muzeów państwowych i samorządowych oraz archiwów państwowych
◆ Zostaną określone ramy udostępniania w celu re-use: możliwe opłaty, warunki i licencje oraz tryb udostępniania
◆ Obejmie zbiory domeny publicznej, nie obejmie zbiorów, do których prawa posiadają osoby trzecie. Nie ma jasności co do zbiorów chronionych prawem autorskim, do których prawa ma instytucja
Co zmieni ustawa o re-use ISP?
◆ Ustalanie stanu prawnego zasobów – niezbędne w celu określenia, czy należy udostępnić dany zasób
◆ Wdrożenie w instytucjach kultury trybu udostępniania do ponownego wykorzystania, zgodnego z ustawą
◆ Co będzie udostępniane: zasoby czy ich cyfrowe odwzorowania?
◆ Wsparcie instytucji kultury (MKiDN, centra kompetencji: BN, NIMOZ, NAC, NInA, NID)
Ustawa o re-use ISP - wyzwania
◆ Ogólna zasada ◆ Zapewnienie możliwości
ponownego wykorzystania wszelkich ISP będących w posiadaniu bibliotek, archiwów i muzeów, do celów komercyjnych i niekomercyjnych
◆ Zasady re-use opierają się na zasadach dostępu, i pozostają bez uszczerbku dla nich
Założenia re-use
◆ Zakres przedmiotowy
◆ Re-use podlegają na pewno zasoby z domeny publicznej, do których prawa już wygasły
◆ Re-use nie podlegają zasoby objęte prawami autorskimi osób trzecich, nawet jeśli instytucja posiada *zyczny obiekt
Założenia re-use
◆ Zakres przedmiotowy
◆ Kwestia utworów pracowniczych nie jest przesądzona, podobnie jak utworów będących przedmiotem praw autorskich, do których prawa obecnie posiada instytucja
◆ Niejasności dotyczą metadanych – w dużej części nie podlegających pod ochronę prawnoautorską, z wyjątkiem rozbudowanych opisów zbiorów
Założenia re-use
◆ Opłaty ◆ Udip ogranicza opłaty do kosztów
bezpośrednich udostępniania, choć Dyrektywa z 2003 pozwalała na uwzględnienie rozsądnego zwrotu z inwestycji
◆ Dyrektywa z 2013 ogranicza opłaty do kosztów krańcowych – polski ustawodawca nadal proponuje „węższy” poziom kosztów bezpośrednich
◆ Proponowany wyjątek dla muzeów, pozwalający na osiąganie zwrotu z inwestycji
Założenia re-use
◆ Warunki i licencje ◆ Udip ogranicza listę dopuszczalnych
warunków: ◆ Obowiązek informowania o źródle, czasie
wytworzenia i pozyskania ISP
◆ Obowiązek dalszego udostępniania ISP w pierwotnej formie
◆ Obowiązek informowania o przetworzeniu ISP
◆ Zakres odpowiedzialności instytucji za ISP
Założenia re-use
◆ Warunki i licencje ◆ Brak w ustawie reguł dotyczących
licencjonowania ISP będących przedmiotem praw publicznych
◆ Guidelines on recommended standard licences, datasets and charging for the reuse of documents”, przyjęte przez KE w lipcu 2014 roku
Założenia re-use
◆ Stworzenie ram dla faktycznego ponownego wykorzystania digitalizowanych zasobów kultury
◆ Wykorzystanie i zaangażowanie jako fundamentalny, obok archiwizacji, cel digitalizacji
◆ Wartość dodana ekonomiczna i społeczna. Możliwa do uzyskania po rozwiązaniu barier i obciążeń dla instytucji kultury
Ustawa o re-use ISP - korzyści
Zwiększenie potencjału zasobów kultury
◆ Zwiększenie grona odbiorców: promocja w skali lokalnej i międzynarodowej
◆ Potencjał rozwoju nowych form partycypacji w kulturze
◆ Potencjał współpracy instytucji kultury i podmiotów komerycyjnych
◆ Potencjał dla przemysłów kreatywnych ◆ Wsparcie dla rozwoju innowacji
◆ w Ponowne wykorzystywanie informacji publicznej – nowe wyzwanie dla instytucji kultury”, Centrum Cyfrowe 2014
◆ https://centrumcyfrowe.pl/czytelnia/ponowne-wykorzystywanie-informacji-publicznej-nowe-wyzwanie-dla-instytucji-kultury/
Dalsze informacje
