NHU C U DINH D NGẦ ƯỠNHU C U DINH D NGẦ ƯỠ

Bs Nguy n Vũ Uyên Ph ngễ ươBs Nguy n Vũ Uyên Ph ngễ ươB nh vi n Đa khoa V n H nhệ ệ ạ ạB nh vi n Đa khoa V n H nhệ ệ ạ ạhttp://benhvienvanhanh.comhttp://benhvienvanhanh.com

M C TIÊUỤM C TIÊUỤ

Nêu đ c nhu c u dinh d ng c a con ượ ầ ưỡ ủNêu đ c nhu c u dinh d ng c a con ượ ầ ưỡ ủng i, vai trò các ch t s d ng làm th c ănườ ấ ử ụ ứng i, vai trò các ch t s d ng làm th c ănườ ấ ử ụ ứ

Các lo i th c ph m đang đ c s d ng ạ ự ẩ ượ ử ụ ởCác lo i th c ph m đang đ c s d ng ạ ự ẩ ượ ử ụ ởVi t NamệVi t Namệ

Nh ng đi u chú ý khi s d ng th c ph mữ ề ử ụ ự ẩNh ng đi u chú ý khi s d ng th c ph mữ ề ử ụ ự ẩ

I. VAI TRÒ VÀ NHU C U NĂNG ẦI. VAI TRÒ VÀ NHU C U NĂNG ẦL NGƯỢL NGƯỢ

1. VAI TRÒ1. VAI TRÒ

C th con ng i ví nh m t đ ng c , mu n ho t đ ng c n ơ ể ườ ư ộ ộ ơ ố ạ ộ ầC th con ng i ví nh m t đ ng c , mu n ho t đ ng c n ơ ể ườ ư ộ ộ ơ ố ạ ộ ầcó năng l ng.ượcó năng l ng.ượ

tr ng thái ngh , c th v n c n năng l ng đ duy trì Ở ạ ỉ ơ ể ẫ ầ ượ ể tr ng thái ngh , c th v n c n năng l ng đ duy trì Ở ạ ỉ ơ ể ẫ ầ ượ ểho t đ ng s ng c a t bào,duy trì thân nhi t , t ng h p các ạ ộ ố ủ ế ệ ổ ợho t đ ng s ng c a t bào,duy trì thân nhi t , t ng h p các ạ ộ ố ủ ế ệ ổ ợphân t m i.ử ớphân t m i.ử ớ

Nh v y:ư ậNh v y:ư ậ .Ho t đ ng s ng ạ ộ ố.Ho t đ ng s ng ạ ộ ố

.Quá trình sinh tr ngưở.Quá trình sinh tr ngưở t n t i => c n năng l ngồ ạ ầ ượt n t i => c n năng l ngồ ạ ầ ượ

phát tri nểphát tri nể

2. NHU C U V NĂNG L NGẦ Ề ƯỢ2. NHU C U V NĂNG L NGẦ Ề ƯỢ Đ n v đo năng l ng là Calo (cal)ơ ị ượĐ n v đo năng l ng là Calo (cal)ơ ị ượ 1 Kcal = 1 000 Calo1 Kcal = 1 000 Calo 1 gam Protein 1 gam Protein → 4 Kcal→ 4 Kcal 1 gam Glucid → 4 Kcal1 gam Glucid → 4 Kcal 1 gam Lipid → 9 Kcal1 gam Lipid → 9 Kcal Nhu c u v năng l ng c a c th bao g m ầ ề ượ ủ ơ ể ồNhu c u v năng l ng c a c th bao g m ầ ề ượ ủ ơ ể ồ

năng l ng cho chuy n hóa c b n và năng ượ ể ơ ảnăng l ng cho chuy n hóa c b n và năng ượ ể ơ ảl ng cho các ho t đ ng.ượ ạ ộl ng cho các ho t đ ng.ượ ạ ộ

Nhu c u năng l ng c a con ng i tùy thu c ầ ượ ủ ườ ộNhu c u năng l ng c a con ng i tùy thu c ầ ượ ủ ườ ộtheo đ c đi m t ng th i kỳ phát tri n, tùy theo ặ ể ừ ờ ểtheo đ c đi m t ng th i kỳ phát tri n, tùy theo ặ ể ừ ờ ểho t đ ngạ ộho t đ ngạ ộ

Tr s sinh : 110 Kcal/Kgẻ ơTr s sinh : 110 Kcal/Kgẻ ơ Tr đang phát tri n : 2100 - 2500 Kcalẻ ểTr đang phát tri n : 2100 - 2500 Kcalẻ ể Tr ng thành : Nam : 3600 KcalưởTr ng thành : Nam : 3600 Kcalưở N : 2400 KcalữN : 2400 Kcalữ

Ph n có thai và ng i lao đ ng n ng nhu c u cao ụ ữ ườ ộ ặ ầPh n có thai và ng i lao đ ng n ng nhu c u cao ụ ữ ườ ộ ặ ầh n nhu c u ng i bình th ng.ơ ầ ườ ườh n nhu c u ng i bình th ng.ơ ầ ườ ườ

Tính cân đ i v nhu c u năng l ng c a các ch t sinhố ề ầ ượ ủ ấTính cân đ i v nhu c u năng l ng c a các ch t sinhố ề ầ ượ ủ ấ năng l ngượnăng l ngượ

PROTEIN

LIPID

GLUCID

3. NHU C U V TH C ĂNẦ Ề Ứ3. NHU C U V TH C ĂNẦ Ề Ứ

Trong quá trình s ng, c th luôn luôn trao đ i ch t ố ơ ể ổ ấTrong quá trình s ng, c th luôn luôn trao đ i ch t ố ơ ể ổ ấv i môi tr ng bên ngoài, đ a th c ăn vào c th và ớ ườ ư ứ ơ ểv i môi tr ng bên ngoài, đ a th c ăn vào c th và ớ ườ ư ứ ơ ểđào th i các ch t c n bã ra ngoài môi tr ng.ả ấ ặ ườđào th i các ch t c n bã ra ngoài môi tr ng.ả ấ ặ ườ

Đ đáp ng nhu c u năng l ng, c th ph i l y ể ứ ầ ượ ơ ể ả ấĐ đáp ng nhu c u năng l ng, c th ph i l y ể ứ ầ ượ ơ ể ả ấngu n th c ăn làm ngu n chính. Th c ăn đ c chia ồ ứ ồ ứ ượngu n th c ăn làm ngu n chính. Th c ăn đ c chia ồ ứ ồ ứ ượ3 lo i :ạ3 lo i :ạ

+ H u c : protid,glucid,lipid ữ ơ+ H u c : protid,glucid,lipid ữ ơ + Vô c : n c và mu i khoángơ ướ ố+ Vô c : n c và mu i khoángơ ướ ố + Vitamin : A, B ( B1- B 2 – B 6 – B 12… ) + Vitamin : A, B ( B1- B 2 – B 6 – B 12… ) C, D, E C, D, E ……

II. VAI TRÒ VÀ NHU C U TH C ĂN H U Ầ Ứ ỮII. VAI TRÒ VÀ NHU C U TH C ĂN H U Ầ Ứ ỮCƠCƠ

A. PROTEINA. PROTEIN

1. VAI TRÒ PROTEIN1. VAI TRÒ PROTEIN

T o hình: vai trò quan tr ng c a Protein là xây ạ ọ ủT o hình: vai trò quan tr ng c a Protein là xây ạ ọ ủd ng và tái t o t t c các mô c a c th .ự ạ ấ ả ủ ơ ểd ng và tái t o t t c các mô c a c th .ự ạ ấ ả ủ ơ ể

Đi u hòa ho t đ ng c a c thề ạ ộ ủ ơ ểĐi u hòa ho t đ ng c a c thề ạ ộ ủ ơ ể V n chuy n các ch t dinh d ngậ ể ấ ưỡV n chuy n các ch t dinh d ngậ ể ấ ưỡ Đi u ch nh cân b ng n cề ỉ ằ ướĐi u ch nh cân b ng n cề ỉ ằ ướ Cung c p năng l ng khi ngu n cung c p năng ấ ượ ồ ấCung c p năng l ng khi ngu n cung c p năng ấ ượ ồ ấ

l ng t carbohydrate và lipid không đ ượ ừ ủl ng t carbohydrate và lipid không đ ượ ừ ủ 1g protein 1g protein → 4 Kcal→ 4 Kcal

2. NHU C U PROTEINẦ2. NHU C U PROTEINẦ

Thay đ i tùy thu c vào l a tu i, tr ng l ng, ổ ộ ứ ổ ọ ượThay đ i tùy thu c vào l a tu i, tr ng l ng, ổ ộ ứ ổ ọ ượgi i,nh ng bi u hi n sinh lý nh có thai, cho ớ ữ ể ệ ưgi i,nh ng bi u hi n sinh lý nh có thai, cho ớ ữ ể ệ ưcon bú, ho c b nh lý.ặ ệcon bú, ho c b nh lý.ặ ệ

Khuy n ngh ng i Vi t Nam nên 15 -20% ế ị ườ ệKhuy n ngh ng i Vi t Nam nên 15 -20% ế ị ườ ệnăng l ng kh u ph n.ượ ẩ ầnăng l ng kh u ph n.ượ ẩ ầ

Protein đ ng v t chi m 30-35%ộ ậ ếProtein đ ng v t chi m 30-35%ộ ậ ế T i thi u 1g/kg cân n ng.ố ể ặT i thi u 1g/kg cân n ng.ố ể ặ

* * Thi u proteinếThi u proteinế : c th s g y, ng ng l n, ơ ể ẽ ầ ừ ớ: c th s g y, ng ng l n, ơ ể ẽ ầ ừ ớch m phát tri n th l c và tinh th n, RL nhi u ậ ể ể ự ầ ềch m phát tri n th l c và tinh th n, RL nhi u ậ ể ể ự ầ ềtuy n n i ti t (giáp, sinh d c,…), gi m kh ế ộ ế ụ ả ảtuy n n i ti t (giáp, sinh d c,…), gi m kh ế ộ ế ụ ả ảnăng mi n d ch làm d m c các b nh nhi m ễ ị ễ ắ ệ ễnăng mi n d ch làm d m c các b nh nhi m ễ ị ễ ắ ệ ễtrùng.trùng.

* * Th a proteinừTh a proteinừ :: protein s đ c chuy n thành ẽ ượ ể protein s đ c chuy n thành ẽ ượ ểlipid d tr mô m s d n đ n th a cân, béo ự ữ ở ỡ ẽ ẫ ế ừlipid d tr mô m s d n đ n th a cân, béo ự ữ ở ỡ ẽ ẫ ế ừphì, b nh tim m ch,guot, K đ i tràng và tăng ệ ạ ạphì, b nh tim m ch,guot, K đ i tràng và tăng ệ ạ ạđào th i calcium,…ảđào th i calcium,…ả

3. NGU N CUNG C PỒ Ấ3. NGU N CUNG C PỒ Ấ

Đ ng v t : ch a h u h t các acid amin thi t ộ ậ ứ ầ ế ếĐ ng v t : ch a h u h t các acid amin thi t ộ ậ ứ ầ ế ếy u có trong th t, cá, gia c m, tr ng, s a &các ế ị ầ ứ ữy u có trong th t, cá, gia c m, tr ng, s a &các ế ị ầ ứ ữs n ph m t s a.ả ẩ ừ ữs n ph m t s a.ả ẩ ừ ữ

Th c v t : ch a m t s amin thi t y u, có ự ậ ứ ộ ố ế ếTh c v t : ch a m t s amin thi t y u, có ự ậ ứ ộ ố ế ếtrong các lo i đ u, trong đó đ u nành có giá tr ạ ậ ậ ịtrong các lo i đ u, trong đó đ u nành có giá tr ạ ậ ậ ịsinh h c cao nh t .ọ ấsinh h c cao nh t .ọ ấ

B. LIPIDB. LIPID

G m 2 nhóm: acid béo no và acid béo không noồG m 2 nhóm: acid béo no và acid béo không noồ Acid béo no : có ngu n g c đ ng v tồ ố ộ ậAcid béo no : có ngu n g c đ ng v tồ ố ộ ậ Acid béo không no : có ngu n g c th c v t.ồ ố ự ậAcid béo không no : có ngu n g c th c v t.ồ ố ự ậ

1. VAI TRÒ LIPID1. VAI TRÒ LIPID

Cung c p năng l ngấ ượCung c p năng l ngấ ượ :: là ngu n năng l ng ồ ượ là ngu n năng l ng ồ ượcao c n thi t cho ng i lao đ ng n ng, th i kỳ ầ ế ườ ộ ặ ờcao c n thi t cho ng i lao đ ng n ng, th i kỳ ầ ế ườ ộ ặ ờph c h i dinh d ng cho ng i m, ph n có ụ ồ ưỡ ườ ố ụ ữph c h i dinh d ng cho ng i m, ph n có ụ ồ ưỡ ườ ố ụ ữthai, cho con bú và tr nh . Là ngu n d tr ẻ ỏ ồ ự ữthai, cho con bú và tr nh . Là ngu n d tr ẻ ỏ ồ ự ữnăng l ng s đ c gi i phóng khi ngu n cung ượ ẽ ượ ả ồnăng l ng s đ c gi i phóng khi ngu n cung ượ ẽ ượ ả ồc p t bên ngoài t m th i b ng ng ho c b ấ ừ ạ ờ ị ư ặ ịc p t bên ngoài t m th i b ng ng ho c b ấ ừ ạ ờ ị ư ặ ịgi m sút.ảgi m sút.ả

T o hìnhạT o hìnhạ :: là c u trúc quan tr ng c a TB và các mô ấ ọ ủ là c u trúc quan tr ng c a TB và các mô ấ ọ ủtrong c th . Các acid không no thi t y u nhi u n i ơ ể ế ế ề ốtrong c th . Các acid không no thi t y u nhi u n i ơ ể ế ế ề ốđôi nh omega-3&6 ch ng oxy hóa b o v c th , là ư ố ả ệ ơ ểđôi nh omega-3&6 ch ng oxy hóa b o v c th , là ư ố ả ệ ơ ểthành ph n c u trúc c a các TB n ron và dây TK, ầ ấ ủ ơthành ph n c u trúc c a các TB n ron và dây TK, ầ ấ ủ ơc a võng m c, tác d ng gi m nguy c bênh tim ủ ạ ụ ả ơc a võng m c, tác d ng gi m nguy c bênh tim ủ ạ ụ ả ơm ch, HA. Mô m d i da và quanh các ph t ng là ạ ỡ ướ ủ ạm ch, HA. Mô m d i da và quanh các ph t ng là ạ ỡ ướ ủ ạmô đ m b o v , nâng đ cho các mô c th kh i ệ ả ệ ỡ ơ ể ỏmô đ m b o v , nâng đ cho các mô c th kh i ệ ả ệ ỡ ơ ể ỏnh ng tác đ ng c a môi tr ng bên ngoài nh nhi t ữ ộ ủ ườ ư ệnh ng tác đ ng c a môi tr ng bên ngoài nh nhi t ữ ộ ủ ườ ư ệđ , sang ch n.ộ ấđ , sang ch n.ộ ấ

Đi u hòa ho t đông c thề ạ ơ ểĐi u hòa ho t đông c thề ạ ơ ể : : c n thi t cho sầ ế ực n thi t cho sầ ế ự tiêu hóa và tiêu hóa và h p thu vitamin tan trong ch t béo nh A,D,E,K. Là thành ấ ấ ưh p thu vitamin tan trong ch t béo nh A,D,E,K. Là thành ấ ấ ưph n c a acid m t, mu i m t r t c n cho quá trình tiêu hóa ầ ủ ậ ố ậ ấ ầph n c a acid m t, mu i m t r t c n cho quá trình tiêu hóa ầ ủ ậ ố ậ ấ ầvà h p thu các ch t dinh d ng ru t. Là thành ph n c a 1 ấ ấ ưỡ ở ộ ầ ủvà h p thu các ch t dinh d ng ru t. Là thành ph n c a 1 ấ ấ ưỡ ở ộ ầ ủs hormone , steroid c a h n i ti t,sinh d c.ố ủ ệ ộ ế ụs hormone , steroid c a h n i ti t,sinh d c.ố ủ ệ ộ ế ụ

Ch bi n th c ph mế ế ự ẩCh bi n th c ph mế ế ự ẩ : : ch bi n nhi u lo i th c ăn, t o ế ế ề ạ ứ ạch bi n nhi u lo i th c ăn, t o ế ế ề ạ ứ ạc m giác ngon mi ng và làm ch m c m giác đói sau b a ăn.ả ệ ậ ả ữc m giác ngon mi ng và làm ch m c m giác đói sau b a ăn.ả ệ ậ ả ữ

2. NHU C U LIPIDẦ2. NHU C U LIPIDẦ

Nhu c u lipid tr em r t cao 35- 50% t ng ầ ở ẻ ấ ổNhu c u lipid tr em r t cao 35- 50% t ng ầ ở ẻ ấ ổnăng l ng.Do c th phát tri n nhanh, r t ượ ơ ể ể ấnăng l ng.Do c th phát tri n nhanh, r t ượ ơ ể ể ấc n acid béo không no trong m đ ng v t. T ầ ỡ ộ ậ ỉc n acid béo không no trong m đ ng v t. T ầ ỡ ộ ậ ỉl gi a lipid đ ng vât và th c v t là 70% & ệ ữ ộ ự ậl gi a lipid đ ng vât và th c v t là 70% & ệ ữ ộ ự ậ30%.30%.

Ng i l n c n 30% t ng năng l ng. T l ườ ớ ầ ổ ượ ỉ ệNg i l n c n 30% t ng năng l ng. T l ườ ớ ầ ổ ượ ỉ ệgi a lipid đ ng v t và th c v t không v t quá ữ ộ ậ ự ậ ượgi a lipid đ ng v t và th c v t không v t quá ữ ộ ậ ự ậ ượ60%.60%.

** Thi u lipid:ế Thi u lipid:ế tr em ch m phát tri n chi u cao và ẻ ậ ể ềtr em ch m phát tri n chi u cao và ẻ ậ ể ềcân n ng .C th không h p thu đ c các vitamin ặ ơ ể ấ ượcân n ng .C th không h p thu đ c các vitamin ặ ơ ể ấ ượtan trong ch t béo nh A,D,E,K nên có bi u hi n ấ ư ể ệtan trong ch t béo nh A,D,E,K nên có bi u hi n ấ ư ể ệthi u các vitamine này .ếthi u các vitamine này .ế

** Th a lipid:ừTh a lipid:ừ gây th a cân, béo phì, b nh timừ ệgây th a cân, béo phì, b nh timừ ệ m ch và ạm ch và ạm t s lo i ung th nh đ i tràng, vú, t cung và ộ ố ạ ư ư ạ ửm t s lo i ung th nh đ i tràng, vú, t cung và ộ ố ạ ư ư ạ ửti n li t tuy n.ề ệ ếti n li t tuy n.ề ệ ế

3. NGU N G CỒ Ố3. NGU N G CỒ Ố

Đ ng v tộ ậĐ ng v tộ ậ :: th t m , m cá, b , s a, phô mai, ị ỡ ỡ ơ ữ th t m , m cá, b , s a, phô mai, ị ỡ ỡ ơ ữkem, lòng đ tr ng,…ỏ ứkem, lòng đ tr ng,…ỏ ứ

Th c v t :ự ậTh c v t :ự ậ d u th c v t, đ u ph ng, mè, đ u ầ ự ậ ậ ộ ậ d u th c v t, đ u ph ng, mè, đ u ầ ự ậ ậ ộ ậnành, h t đi u, h t d , chocolate, …ạ ề ạ ẻnành, h t đi u, h t d , chocolate, …ạ ề ạ ẻ

C. GLUCIDC. GLUCID

1. VAI TRÒ GLUCID1. VAI TRÒ GLUCID

Cung c p năng l ng:ấ ượCung c p năng l ng:ấ ượ là ch c năng quan tr ng ứ ọ là ch c năng quan tr ng ứ ọnh t.Đ c d tr gan d i d ng glycogen.ấ ượ ự ữ ở ướ ạnh t.Đ c d tr gan d i d ng glycogen.ấ ượ ự ữ ở ướ ạ

1g glucid 1g glucid → 4 Kcal→ 4 Kcal T o hình:ạT o hình:ạ c u t o nên TB và các mô c aấ ạ ủc u t o nên TB và các mô c aấ ạ ủ c thơ ểc thơ ể Đi u hòa ho t đ ng c th :ề ạ ộ ơ ểĐi u hòa ho t đ ng c th :ề ạ ộ ơ ể tham gia chuy nểtham gia chuy nể hóa hóa

lipidlipid Cung c p ch t xấ ấ ơCung c p ch t xấ ấ ơ

2.2. NHU C U GLUCIDẦNHU C U GLUCIDẦ

Chi m 50-65% t ng năng l ngế ổ ượChi m 50-65% t ng năng l ngế ổ ượ Thi u glucid : sút cân, m t m i, h đ ng huy tế ệ ỏ ạ ườ ếThi u glucid : sút cân, m t m i, h đ ng huy tế ệ ỏ ạ ườ ế Th a glucid :s chuy n hóa thành lipid gây th a cân, ừ ẽ ể ừTh a glucid :s chuy n hóa thành lipid gây th a cân, ừ ẽ ể ừ

béo phì.béo phì.

3. NGU N G CỒ Ố3. NGU N G CỒ Ố

Th c v t :chi m ch y u trong th c ph m có ự ậ ế ủ ế ự ẩTh c v t :chi m ch y u trong th c ph m có ự ậ ế ủ ế ự ẩngu n g c th c v t nh rau, trái cây, đ ng ồ ố ự ậ ư ườngu n g c th c v t nh rau, trái cây, đ ng ồ ố ự ậ ư ườm tậm tậ

Đ ng v t : có nhi u trong s aộ ậ ề ữĐ ng v t : có nhi u trong s aộ ậ ề ữ

III. VAI TRÒ VÀ NHU C U TH C ĂN VÔ CẦ Ứ ƠIII. VAI TRÒ VÀ NHU C U TH C ĂN VÔ CẦ Ứ Ơ

A. N CƯỚA. N CƯỚ

1. VAI TRÒ1. VAI TRÒ

Tham gia vào c u t o c th : chi m 70% tr ng ấ ạ ơ ể ế ọTham gia vào c u t o c th : chi m 70% tr ng ấ ạ ơ ể ế ọl ng c th ượ ơ ểl ng c th ượ ơ ể

Tham gia vào các ph n ng lý hóa c a c th ả ứ ủ ơ ểTham gia vào các ph n ng lý hóa c a c th ả ứ ủ ơ ể Là dung môi hòa tan các ch t vô c và h u cấ ơ ữ ơLà dung môi hòa tan các ch t vô c và h u cấ ơ ữ ơ V n chuy n các ch t dinh d ng, đào th i các ch t ậ ể ấ ưỡ ả ấV n chuy n các ch t dinh d ng, đào th i các ch t ậ ể ấ ưỡ ả ấ

căn bãcăn bã Gi vai trò đi u hòa thân nhi t.ữ ề ệGi vai trò đi u hòa thân nhi t.ữ ề ệ Tham gia b o v các mô và c quan ( d ch kh p, ả ệ ơ ị ớTham gia b o v các mô và c quan ( d ch kh p, ả ệ ơ ị ớ

d ch não t y )ị ủd ch não t y )ị ủ

2. NHU C UẦ2. NHU C UẦ

Ph thu c vào s cân b ng xu t nh p n c ụ ộ ự ằ ấ ậ ướPh thu c vào s cân b ng xu t nh p n c ụ ộ ự ằ ấ ậ ướ Đ c đ m b o b ng hai cách :ượ ả ả ằĐ c đ m b o b ng hai cách :ượ ả ả ằ

+ M t ph n l n do th c ănộ ầ ớ ứ+ M t ph n l n do th c ănộ ầ ớ ứ + M t ph n do quá trình chuy n hóa các ch tộ ầ ể ấ+ M t ph n do quá trình chuy n hóa các ch tộ ầ ể ấ Trung bình m t ng i c n 2,5 - 3 lít/ngàyộ ườ ầTrung bình m t ng i c n 2,5 - 3 lít/ngàyộ ườ ầ ( Chú ý n u nhi t đ môi tr ng quá nóng ho c lao ế ệ ộ ườ ặ( Chú ý n u nhi t đ môi tr ng quá nóng ho c lao ế ệ ộ ườ ặ

đ ng quá n ng nh c thì nhu c u có th tăng h n )ộ ặ ọ ầ ể ơđ ng quá n ng nh c thì nhu c u có th tăng h n )ộ ặ ọ ầ ể ơ

B. MU I KHOÁNGỐB. MU I KHOÁNGỐ

VAI TRÒ MU I KHOÁNGỐVAI TRÒ MU I KHOÁNGỐ

Gi vai trò quan tr ng trong s ho t đ ng và phát ữ ọ ự ạ ộGi vai trò quan tr ng trong s ho t đ ng và phát ữ ọ ự ạ ộtri n bình th ng c a c th .ể ườ ủ ơ ểtri n bình th ng c a c th .ể ườ ủ ơ ể

Chi m 4 – 5% th tr ng, tham gia vào thành ph n ế ể ọ ầChi m 4 – 5% th tr ng, tham gia vào thành ph n ế ể ọ ầc a t t c các t bào và mô c th .ủ ấ ả ế ơ ểc a t t c các t bào và mô c th .ủ ấ ả ế ơ ể + Mu i không tan chi m l ng nhi u nh t, tham ố ế ượ ề ấ+ Mu i không tan chi m l ng nhi u nh t, tham ố ế ượ ề ấgia c u t o x ng.ấ ạ ươgia c u t o x ng.ấ ạ ươ + Mu i hòa tan trong các d ch th ng phân ly ố ị ườ+ Mu i hòa tan trong các d ch th ng phân ly ố ị ườthành ion tác d ng gây nên áp su t th m th u ( NaCl ụ ấ ẩ ấthành ion tác d ng gây nên áp su t th m th u ( NaCl ụ ấ ẩ ấ))

c ch và ho t hóa các menỨ ế ạc ch và ho t hóa các menỨ ế ạ

NATRINATRI

1. NHU C U Na+Ầ1. NHU C U Na+Ầ

Na+ là cation chính c a d ch ngo i bào, có vai trò ủ ị ạNa+ là cation chính c a d ch ngo i bào, có vai trò ủ ị ạtrong vi c phân b d ch ngo i bào và n i bàoệ ổ ị ạ ộtrong vi c phân b d ch ngo i bào và n i bàoệ ổ ị ạ ộ

Nhu c u ng i l n: 6 g (110mEq )/ngàyầ ở ườ ớNhu c u ng i l n: 6 g (110mEq )/ngàyầ ở ườ ớ N u ăn u ng bình th ng nhu c u này s đ c th a ế ố ườ ầ ẽ ượ ỏN u ăn u ng bình th ng nhu c u này s đ c th a ế ố ườ ầ ẽ ượ ỏ

mãn m t cách th a thãiộ ừmãn m t cách th a thãiộ ừ

2. NGU N CUNG C PỒ Ấ2. NGU N CUNG C PỒ Ấ

Ngu n cung c p: mu i NaCl,cá bi n,tôm bi n…ồ ấ ố ể ểNgu n cung c p: mu i NaCl,cá bi n,tôm bi n…ồ ấ ố ể ể Th a Na+ : ừTh a Na+ : ừ ↑ ↑ áp l c th m th u d ch ngo i bào, làm ự ẩ ấ ị ạáp l c th m th u d ch ngo i bào, làm ự ẩ ấ ị ạ

t bào m t n c,BN có c m giác khát nhi uế ấ ướ ả ềt bào m t n c,BN có c m giác khát nhi uế ấ ướ ả ề Thi u Na+ :nh c tr ng d ch ngo i bào, n c ế ượ ươ ị ạ ướThi u Na+ :nh c tr ng d ch ngo i bào, n c ế ượ ươ ị ạ ướ

xâm nh p vào bên trong các t bàoậ ếxâm nh p vào bên trong các t bàoậ ế

KACLKACL

1. NHU C U KACLẦ1. NHU C U KACLẦ

Nhu c u hàng ngày ng i l n vào kho ng 3 g ầ ở ườ ớ ảNhu c u hàng ngày ng i l n vào kho ng 3 g ầ ở ườ ớ ả( 50 – 100 mEq ). Đ c th a mãn m t cách ượ ỏ ộ( 50 – 100 mEq ). Đ c th a mãn m t cách ượ ỏ ộth a thãi b i th c ăn th o m c và các protein ừ ở ứ ả ộth a thãi b i th c ăn th o m c và các protein ừ ở ứ ả ộc a m t ch đ ăn bình th ng. S thi u Kali ủ ộ ế ộ ườ ự ếc a m t ch đ ăn bình th ng. S thi u Kali ủ ộ ế ộ ườ ự ếtrên th c t không bao gi b t ngu n t s ăn ự ế ờ ắ ồ ừ ựtrên th c t không bao gi b t ngu n t s ăn ự ế ờ ắ ồ ừ ựu ng trong các đi u ki n bình th ng.ố ề ệ ườu ng trong các đi u ki n bình th ng.ố ề ệ ườ

2. NGU N CUNG C PỒ Ấ2. NGU N CUNG C PỒ Ấ

Kali có nhi u trong th t, các khoai tây, rau d n, ề ị ềKali có nhi u trong th t, các khoai tây, rau d n, ề ị ềcà r t, n m, chu i, nho, qu khô, rau khôố ấ ố ảcà r t, n m, chu i, nho, qu khô, rau khôố ấ ố ả

* * Thi u KaliếThi u Kaliế : suy y u c , có th m t ph n x , li t ế ơ ể ấ ả ạ ệ : suy y u c , có th m t ph n x , li t ế ơ ể ấ ả ạ ệc hô h p, ng gà, tim nh p nhanh, r i lo n ơ ấ ủ ị ố ạc hô h p, ng gà, tim nh p nhanh, r i lo n ơ ấ ủ ị ố ạđi n tâm đ .ệ ồđi n tâm đ .ệ ồ

** Tăng Kali Tăng Kali : r i lo n nh p timố ạ ị: r i lo n nh p timố ạ ị

CalciCalci

Calci là nguyên t ch y u trong c u t o c a ố ủ ế ấ ạ ủCalci là nguyên t ch y u trong c u t o c a ố ủ ế ấ ạ ủx ng và răng, có vai trò trong d n truy n th n ươ ẫ ề ầx ng và răng, có vai trò trong d n truy n th n ươ ẫ ề ầkinh c , trong đông máu, trong c ch đi u hòa ơ ơ ế ềkinh c , trong đông máu, trong c ch đi u hòa ơ ơ ế ềtimtim

1. NHU C UẦ1. NHU C UẦ

Nhu c u hàng ngày:ầNhu c u hàng ngày:ầ Tr em 1 gẻTr em 1 gẻ Ng i l n 1 – 1,5 gườ ớNg i l n 1 – 1,5 gườ ớ Ph n có thai và cho con bú 2 gụ ữPh n có thai và cho con bú 2 gụ ữ

2. NGU N CUNG C PỒ Ấ2. NGU N CUNG C PỒ Ấ

Calci có trong s a, các s n ph m ch bi n t ữ ả ẩ ế ế ừCalci có trong s a, các s n ph m ch bi n t ữ ả ẩ ế ế ừs a, lòng tr ng tr ng, các lo i đ u, súp l , ữ ắ ứ ạ ậ ơs a, lòng tr ng tr ng, các lo i đ u, súp l , ữ ắ ứ ạ ậ ơqu sungảqu sungả

*Thi u Calciế*Thi u Calciế : tetani, còi x ng, loãng x ngươ ươ : tetani, còi x ng, loãng x ngươ ươ

MAGNEMAGNE

Nhu c u c l ng 20 mEq/l.ầ ướ ượNhu c u c l ng 20 mEq/l.ầ ướ ượ Ch đ ăn bình th ng ch a 30 mEq m i ế ộ ườ ứ ỗCh đ ăn bình th ng ch a 30 mEq m i ế ộ ườ ứ ỗ

ngàyngày Magne góp ph n vào vi c đi u hòa kh năng ầ ệ ề ảMagne góp ph n vào vi c đi u hòa kh năng ầ ệ ề ả

ch u kích thích th n kinh c tham gia chuy n ị ầ ơ ểch u kích thích th n kinh c tham gia chuy n ị ầ ơ ểhóa carbonhydrat và protein.hóa carbonhydrat và protein.

* Gi m Magneả* Gi m Magneả : gây rung c , đ ng tác múa v n, co ơ ộ ờ : gây rung c , đ ng tác múa v n, co ơ ộ ờgi t, mê s ng, hôn mêậ ảgi t, mê s ng, hôn mêậ ả

S TẮS TẮ Nhu c u : Tr Em : 2,5 mgầ ẻNhu c u : Tr Em : 2,5 mgầ ẻ Nam gi i : 1,0 mgớNam gi i : 1,0 mgớ Ph n : 2,5 mgụ ữPh n : 2,5 mgụ ữ Có thai và cho con bú : 3,5 mgCó thai và cho con bú : 3,5 mg Tham gia t o máu và d tr gan, lách, t y x ngạ ự ữ ở ủ ươTham gia t o máu và d tr gan, lách, t y x ngạ ự ữ ở ủ ươ Có nhi u trong th c ph m g c th o m c và đ ng ề ự ẩ ố ả ộ ộCó nhi u trong th c ph m g c th o m c và đ ng ề ự ẩ ố ả ộ ộ

v tậv tậ Thi u s t s gây thi u máu nh c s tế ắ ẽ ế ượ ắThi u s t s gây thi u máu nh c s tế ắ ẽ ế ượ ắ

C.C. VITAMINEVITAMINE

Vitamin r t c n thi t cho s s ng.ấ ầ ế ự ốVitamin r t c n thi t cho s s ng.ấ ầ ế ự ố S l ng vitamin c n thi t l i r t ít.ố ượ ầ ế ạ ấS l ng vitamin c n thi t l i r t ít.ố ượ ầ ế ạ ấ Ph n l n vitamin đ c t ng h p th c v t và ầ ớ ượ ổ ợ ở ự ậPh n l n vitamin đ c t ng h p th c v t và ầ ớ ượ ổ ợ ở ự ậ

vi khu nẩvi khu nẩ M t s vitamin đ c t ng h p b ng ph ng ộ ố ượ ổ ợ ằ ươM t s vitamin đ c t ng h p b ng ph ng ộ ố ượ ổ ợ ằ ươ

pháp nhân t o.ạpháp nhân t o.ạ

1. VITAMIN A1. VITAMIN A

Ngu n g c : có nhi u rau qu có màu đ , trong ồ ố ề ở ả ỏNgu n g c : có nhi u rau qu có màu đ , trong ồ ố ề ở ả ỏm , b , d u cáỡ ơ ầm , b , d u cáỡ ơ ầ

Thi u vitamin A gây thoái hóa niêm m c, khô ế ạThi u vitamin A gây thoái hóa niêm m c, khô ế ạm t, loét, th ng giác m c, mùắ ủ ạm t, loét, th ng giác m c, mùắ ủ ạ

Nhu c u : 5000 UI/ngàyầNhu c u : 5000 UI/ngàyầ mang thai và cho con bú 8000UI/ngàymang thai và cho con bú 8000UI/ngày

2. VITAMIN D2. VITAMIN D

Ngu n g c : có nhi u gan cá, m , b , lòng ồ ố ề ở ỡ ơNgu n g c : có nhi u gan cá, m , b , lòng ồ ố ề ở ỡ ơđ tr ngỏ ứđ tr ngỏ ứ

Vai trò : tăng s h p thu Calci và phospho ự ấ ởVai trò : tăng s h p thu Calci và phospho ự ấ ởmàng ru t , ộmàng ru t , ộ

Nhu c u : Ng i l n: 400 UI/ngàyầ ườ ớNhu c u : Ng i l n: 400 UI/ngàyầ ườ ớ Tr Em : 300-800 UI/ngày ẻTr Em : 300-800 UI/ngày ẻ Thi u s gây b nh còi x ng tr em, m m ế ẽ ệ ươ ở ẻ ềThi u s gây b nh còi x ng tr em, m m ế ẽ ệ ươ ở ẻ ề

x ng, x p x ng ng i l n.ươ ố ươ ở ườ ớx ng, x p x ng ng i l n.ươ ố ươ ở ườ ớ

3. VITAMIN K3. VITAMIN K

Ngu n g c : Đ c t ng h p do các vi khu n ru t ồ ố ượ ổ ợ ẩ ở ộNgu n g c : Đ c t ng h p do các vi khu n ru t ồ ố ượ ổ ợ ẩ ở ộ( t tháng th 6 tr đi ). Ngoài ra còn có trong rau ừ ứ ở ở( t tháng th 6 tr đi ). Ngoài ra còn có trong rau ừ ứ ở ởxanh, rau d n, b p c i.ề ắ ảxanh, rau d n, b p c i.ề ắ ả

Vai trò: đ c s d ng trong gan đ t ng h p ượ ử ụ ở ể ổ ợVai trò: đ c s d ng trong gan đ t ng h p ượ ử ụ ở ể ổ ợprothrombin prothrombin

Nhu c u : 1 mg/ngàyầNhu c u : 1 mg/ngàyầ Thi u vitamin K s gây ch y máu kéo dài ho c xu t ế ẽ ả ặ ấThi u vitamin K s gây ch y máu kéo dài ho c xu t ế ẽ ả ặ ấ

huy tếhuy tế

4. VITAMIN E4. VITAMIN E

Ngu n g c : có trong d u th o m c, rau xanh, m m ồ ố ầ ả ộ ầNgu n g c : có trong d u th o m c, rau xanh, m m ồ ố ầ ả ộ ầlúa mì, giá đỗlúa mì, giá đỗ

Vai trò: Tham gia đi u hòa quá trình sinh s n t bàoề ả ếVai trò: Tham gia đi u hòa quá trình sinh s n t bàoề ả ế Nhu c u : 10 – 30 mg/ngàyầNhu c u : 10 – 30 mg/ngàyầ Thi u Vitamin E gây lão hóa s m, x v a ĐM, đ c ế ớ ơ ữ ụThi u Vitamin E gây lão hóa s m, x v a ĐM, đ c ế ớ ơ ữ ụ

th y tinh th , viêm kh p,…ủ ể ớth y tinh th , viêm kh p,…ủ ể ớ

5. VITAMIN B15. VITAMIN B1

Ngu n g c : có nhi u trong các m m lúa, ngũ ồ ố ề ầNgu n g c : có nhi u trong các m m lúa, ngũ ồ ố ề ầc c, rau xanh, gan tim súc v t.ố ậc c, rau xanh, gan tim súc v t.ố ậ

Vai trò : Đóng vai trò quan tr ng trong chuy n ọ ểVai trò : Đóng vai trò quan tr ng trong chuy n ọ ểhóa glucidhóa glucid

Nhu c u : ph thu c m c tiêu th caloầ ụ ộ ứ ụNhu c u : ph thu c m c tiêu th caloầ ụ ộ ứ ụ Thi u vitamin B1 gây r i lo n d n truy n các ế ố ạ ẫ ềThi u vitamin B1 gây r i lo n d n truy n các ế ố ạ ẫ ề

xung đ ng th n kinh, r i lo n ho t đ ng tim ộ ầ ố ạ ạ ộxung đ ng th n kinh, r i lo n ho t đ ng tim ộ ầ ố ạ ạ ộvà quá trình trao đ i ch t.ổ ấvà quá trình trao đ i ch t.ổ ấ

6. VITAMIN B26. VITAMIN B2

Ngu n g c : có trong các th c ph m đ ng v t ồ ố ự ẩ ộ ậNgu n g c : có trong các th c ph m đ ng v t ồ ố ự ẩ ộ ậ( th t, cá, s a ), rauị ữ( th t, cá, s a ), rauị ữ

Vai trò: tham gia c u t o nhi u enzym ấ ạ ềVai trò: tham gia c u t o nhi u enzym ấ ạ ề Nhu c u: 0,6mg/1000KcalầNhu c u: 0,6mg/1000Kcalầ• • Thi u vitamin B2 gây t n th ng các niêm m c ế ổ ươ ạThi u vitamin B2 gây t n th ng các niêm m c ế ổ ươ ạ

mi ng, l i, n t và loét m t, vành tai, r ng tócệ ưỡ ứ ắ ụmi ng, l i, n t và loét m t, vành tai, r ng tócệ ưỡ ứ ắ ụ

7. VITAMIN B67. VITAMIN B6

Ngu n g c : có trong m m lúa mì, khoai tâyồ ố ầNgu n g c : có trong m m lúa mì, khoai tâyồ ố ầ Vai trò : góp ph n chuy n hóa acid amin, lipid ầ ểVai trò : góp ph n chuy n hóa acid amin, lipid ầ ể

và glucidvà glucid Thi u Vitamin B6 gây r i lo n th n kinh, ế ố ạ ầThi u Vitamin B6 gây r i lo n th n kinh, ế ố ạ ầ

b nh ngoài daệb nh ngoài daệ

8. VITAMIN B128. VITAMIN B12

Ngu n g c : Có trong th n, gan, s a, th t, phomat, ồ ố ậ ữ ịNgu n g c : Có trong th n, gan, s a, th t, phomat, ồ ố ậ ữ ịvi khu n đ ng ru t cũng t ng h p đ c vitamin ẩ ườ ộ ổ ợ ượvi khu n đ ng ru t cũng t ng h p đ c vitamin ẩ ườ ộ ổ ợ ượB12B12

Vai trò : sinh t ng h p h ng c uổ ợ ồ ầVai trò : sinh t ng h p h ng c uổ ợ ồ ầ Nhu c u : 3 – 5 mg/ngàyầNhu c u : 3 – 5 mg/ngàyầ Thi u vitamin B12 gây thi u máu h ng c u toế ế ồ ầThi u vitamin B12 gây thi u máu h ng c u toế ế ồ ầ

8. VITAMIN C8. VITAMIN C

Ngu n g c : rau xanh, s a, gan, hoa qu t iồ ố ữ ả ươNgu n g c : rau xanh, s a, gan, hoa qu t iồ ố ữ ả ươ Vai trò :Vai trò :

+ Tham gia vào nhi u chuy n hóa trong c thề ể ơ ể+ Tham gia vào nhi u chuy n hóa trong c thề ể ơ ể+ Ch ng nhi m khu nố ễ ẩ+ Ch ng nhi m khu nố ễ ẩ+ Tăng s c b n thành m chứ ề ạ+ Tăng s c b n thành m chứ ề ạ

Nhu c u 50 – 75 mg/ngàyầNhu c u 50 – 75 mg/ngàyầ Thi u Vitamin C gây xu t huy t, gi m s c đ kháng ế ấ ế ả ứ ềThi u Vitamin C gây xu t huy t, gi m s c đ kháng ế ấ ế ả ứ ề

c a c th đ i v i môi tr ngủ ơ ể ố ớ ườc a c th đ i v i môi tr ngủ ơ ể ố ớ ườ

IV.CÁC LO I TH C PH M S D NG Ạ Ự Ẩ Ử ỤIV.CÁC LO I TH C PH M S D NG Ạ Ự Ẩ Ử Ụ VI T NAM :Ở Ệ VI T NAM :Ở Ệ

1 ) S a mữ ẹ1 ) S a mữ ẹ : :

a/ Nuôi con b ng s a m là phong t c t p ằ ữ ẹ ụ ậa/ Nuôi con b ng s a m là phong t c t p ằ ữ ẹ ụ ậquán c truy n n c ta.ổ ề ở ướquán c truy n n c ta.ổ ề ở ướ

Đây là ngu n th c ăn r và thu n ti n, ồ ứ ẻ ậ ệĐây là ngu n th c ăn r và thu n ti n, ồ ứ ẻ ậ ệmang r t nhi u l i ích cho c m và đ a tr , ấ ề ợ ả ẹ ứ ẻmang r t nhi u l i ích cho c m và đ a tr , ấ ề ợ ả ẹ ứ ẻđ c bi t trong hoàn c nh đi u ki n kinh t còn ặ ệ ả ề ệ ếđ c bi t trong hoàn c nh đi u ki n kinh t còn ặ ệ ả ề ệ ếkhó khăn hi n nay.ệkhó khăn hi n nay.ệ

b/ S a m mang nhi u tính u vi t b i :ữ ẹ ề ư ệ ởb/ S a m mang nhi u tính u vi t b i :ữ ẹ ề ư ệ ở Cung c p đ năng l ng và dinh d ng c n thi t cho ấ ủ ượ ưỡ ầ ếCung c p đ năng l ng và dinh d ng c n thi t cho ấ ủ ượ ưỡ ầ ế

s phát tri n tr em.ự ể ẻs phát tri n tr em.ự ể ẻ Có nhi u kháng th , giúp tr ch ng các b nh truy n ề ể ẻ ố ệ ềCó nhi u kháng th , giúp tr ch ng các b nh truy n ề ể ẻ ố ệ ề

nhi m và nhi m khu nễ ễ ẩnhi m và nhi m khu nễ ễ ẩ S a m vô khu nữ ẹ ẩS a m vô khu nữ ẹ ẩ Có tác d ng ch ng d ngụ ố ị ứCó tác d ng ch ng d ngụ ố ị ứ R , thu n l iẻ ậ ợR , thu n l iẻ ậ ợ Tăng c ng đ c tình c m m con.ườ ượ ả ẹTăng c ng đ c tình c m m con.ườ ượ ả ẹ

Cho con bú càng s m càng t t ngay sau khi tr ớ ố ẻCho con bú càng s m càng t t ngay sau khi tr ớ ố ẻl t lòng, bú theo yêu c u làm cho t l tr em ọ ầ ỷ ệ ẻl t lòng, bú theo yêu c u làm cho t l tr em ọ ầ ỷ ệ ẻm c b nh tiêu ch y, b nh nhi m khu n cũng ắ ệ ả ệ ễ ẩm c b nh tiêu ch y, b nh nhi m khu n cũng ắ ệ ả ệ ễ ẩnh tr suy dinh d ng gi m đi r t nhi u. S a ư ẻ ưỡ ả ấ ề ữnh tr suy dinh d ng gi m đi r t nhi u. S a ư ẻ ưỡ ả ấ ề ữm là th c ăn t t nh t c a tr em d i 6 tháng ẹ ứ ố ấ ủ ẻ ướm là th c ăn t t nh t c a tr em d i 6 tháng ẹ ứ ố ấ ủ ẻ ướvà có giá tr dinh d ng cao c a tr d i 1 tu i. ị ưỡ ủ ẻ ướ ổvà có giá tr dinh d ng cao c a tr d i 1 tu i. ị ưỡ ủ ẻ ướ ổ

2) Nhóm th c ăn nhi u đ mứ ề ạ2) Nhóm th c ăn nhi u đ mứ ề ạ : :

G m c đ m đ ng v t và đ m th c v tồ ả ạ ộ ậ ạ ự ậG m c đ m đ ng v t và đ m th c v tồ ả ạ ộ ậ ạ ự ậ Đ m đ ng v t: có nhi u các lo i th t đ ng ạ ộ ậ ề ở ạ ị ộĐ m đ ng v t: có nhi u các lo i th t đ ng ạ ộ ậ ề ở ạ ị ộ

v t l n, gà, bò, cá , ng ng, v t, tôm, cuaậ ợ ỗ ịv t l n, gà, bò, cá , ng ng, v t, tôm, cuaậ ợ ỗ ị Đ m th c v t : có nhi u trong các lo i đ u, ạ ự ậ ề ạ ậĐ m th c v t : có nhi u trong các lo i đ u, ạ ự ậ ề ạ ậ

mè, d a.ừmè, d a.ừ

3)Nhóm th c ăn cung c p năng l ngứ ấ ượ3)Nhóm th c ăn cung c p năng l ngứ ấ ượ : :

Có nhi u đ ng míaề ở ườCó nhi u đ ng míaề ở ườ D u th c v t : D u oliu, d u ph ng, d u mè, d u ầ ự ậ ầ ầ ọ ầ ầD u th c v t : D u oliu, d u ph ng, d u mè, d u ầ ự ậ ầ ầ ọ ầ ầ

d a.ừd a.ừ Các lo i b , m , phomatạ ơ ỡCác lo i b , m , phomatạ ơ ỡ

4)Nhóm th c ăn cung c p vitamin :ứ ấ4)Nhóm th c ăn cung c p vitamin :ứ ấ Có nhi u hoa qu , rau t i, gan cá thu - ề ở ả ươCó nhi u hoa qu , rau t i, gan cá thu - ề ở ả ươ

Ví d : ụVí d : ụ Vitamin C : rau ngót, b i, chanh ưởVitamin C : rau ngót, b i, chanh ưở Vitamin A : hoa qu có màu đ g c, bí ngô, ả ỏ ấVitamin A : hoa qu có màu đ g c, bí ngô, ả ỏ ấ

đu đ , cà chua ủđu đ , cà chua ủ

V. NH NG ĐI U L U Ý KHI S Ữ Ề Ư ỬV. NH NG ĐI U L U Ý KHI S Ữ Ề Ư ỬD NG TH C PH MỤ Ự ẨD NG TH C PH MỤ Ự Ẩ

Mu n s d ng th c ph m đ t đ c giá tr v ố ử ụ ự ẩ ạ ượ ị ềMu n s d ng th c ph m đ t đ c giá tr v ố ử ụ ự ẩ ạ ượ ị ềnhu c u năng l ng và có đ c m t b a ăn ầ ượ ượ ộ ữnhu c u năng l ng và có đ c m t b a ăn ầ ượ ượ ộ ữngon mi ng, phù h p v i đi u ki n kinh t ệ ợ ớ ề ệ ếngon mi ng, phù h p v i đi u ki n kinh t ệ ợ ớ ề ệ ếm i gia đình, m i đ a ph ng, ta ph i bi t k t ỗ ỗ ị ươ ả ế ếm i gia đình, m i đ a ph ng, ta ph i bi t k t ỗ ỗ ị ươ ả ế ếh p các nhóm th c ph m trên. Hay nói đúng ợ ự ẩh p các nhóm th c ph m trên. Hay nói đúng ợ ự ẩh n là bi t s d ng ô vuông th c ăn m t cách ơ ế ử ụ ứ ộh n là bi t s d ng ô vuông th c ăn m t cách ơ ế ử ụ ứ ộh p lý.ợh p lý.ợ

Tr em 6 tháng tu i :ẻ ổTr em 6 tháng tu i :ẻ ổ + Ch nên đúng 1 lo i th c ph m duy nh t ỉ ạ ự ẩ ấ+ Ch nên đúng 1 lo i th c ph m duy nh t ỉ ạ ự ẩ ấ

là s a m ( n u m có đ s a )ữ ẹ ế ẹ ủ ữlà s a m ( n u m có đ s a )ữ ẹ ế ẹ ủ ữ + N u m thi u s a ho c không có s a thì ế ẹ ế ữ ặ ữ+ N u m thi u s a ho c không có s a thì ế ẹ ế ữ ặ ữ

m i thay th b ng các lo i s a khác ớ ế ằ ạ ữm i thay th b ng các lo i s a khác ớ ế ằ ạ ữ•• Tr em trên 6 tháng tu i : k t h p s a m v i ẻ ổ ế ợ ữ ẹ ớTr em trên 6 tháng tu i : k t h p s a m v i ẻ ổ ế ợ ữ ẹ ớ

các nhóm th c ph m khác, ch bi n d i ự ẩ ế ế ướcác nhóm th c ph m khác, ch bi n d i ự ẩ ế ế ướd ng khác nhau phù h p v i tu i c a tr : b t ạ ợ ớ ổ ủ ẻ ộd ng khác nhau phù h p v i tu i c a tr : b t ạ ợ ớ ổ ủ ẻ ộs a, b t th t, súp, cháo.ữ ộ ịs a, b t th t, súp, cháo.ữ ộ ị

Ng i l n cũng ph i bi t k t h p gi a 4 nhóm ườ ớ ả ế ế ợ ữNg i l n cũng ph i bi t k t h p gi a 4 nhóm ườ ớ ả ế ế ợ ữth c ăn m t cách cân đ i.ứ ộ ốth c ăn m t cách cân đ i.ứ ộ ố

T l trung bình gi a P:L:G là 1:1:4.ỷ ệ ữT l trung bình gi a P:L:G là 1:1:4.ỷ ệ ữ Tr em đang đ phát tri n t l có th là 1:1:5 ẻ ộ ể ỷ ệ ểTr em đang đ phát tri n t l có th là 1:1:5 ẻ ộ ể ỷ ệ ể

ho c 6 ặho c 6 ặ Đ m b o s cân đ i gi a đ m đ ng v t/đ m ả ả ự ố ữ ạ ộ ậ ạĐ m b o s cân đ i gi a đ m đ ng v t/đ m ả ả ự ố ữ ạ ộ ậ ạ

th c v t, gi a lipid đ ng v t/d u th c v t…ự ậ ữ ộ ậ ầ ự ậth c v t, gi a lipid đ ng v t/d u th c v t…ự ậ ữ ộ ậ ầ ự ậ

Phân đ nh th i gian, s l ng,ch t l ng c a ị ờ ố ượ ấ ượ ủPhân đ nh th i gian, s l ng,ch t l ng c a ị ờ ố ượ ấ ượ ủm i b a ăn trong ngày phù h p v i đi u ki n ỗ ữ ợ ớ ề ệm i b a ăn trong ngày phù h p v i đi u ki n ỗ ữ ợ ớ ề ệlao đ ng.ộlao đ ng.ộ

Ch bi n th c ăn ngon mi ng, h p kh u v , ế ế ứ ệ ợ ẩ ịCh bi n th c ăn ngon mi ng, h p kh u v , ế ế ứ ệ ợ ẩ ịphù h p t ng cá nhân và đi u ki n kinh t .ợ ừ ề ệ ếphù h p t ng cá nhân và đi u ki n kinh t .ợ ừ ề ệ ế