Gumawa ng pigura ng tao atmagtala ng hindi bababa salimang mga katangian nadapat taglayin nito upangmakatulong sa pag-unlad nglipunan.

GAWAIN

YAMANG

TAO NG

ASYA

ISA SA MAHALAGANG

ELEMENTO NG LIPUNAN

ANG TAO

YAMANG TAO

- Tumutukoy ito sa bilang o

pangkat ng tao na may

kakayahang maghanapbuhay

upang mapa-unlad ang sarili

at ang lugar na

kinabibilangan.

Ang Yamang Tao ay gumagamit

ng talino, kakayahan, kasanayan,

abilidad at lakas sa paglikha ng

produkto at serbisyo.

Sa tao nakasalalay ang maayos

na paggamit ng likas na yaman

upang makamit ang tunay na

kaunlaran *

Ang mga nabanggit na yamang likas

ay hindi magiging kapaki-

pakinabang kung hindi ito lilinangin

at isasailalim sa prosesong nauukol

sa paglikha ng mga produktong

pang-industriya at pangkonsiyumer.

Sa puntong ito, nagiging mahalagang salik ng

produksiyon ang tao sapagkat siya ang gumagamit

ng lakas at nagpapaunlad sa mga yamang likas.

Kung wala ang mga magsasaka sino ang lilinang

ng lupain upang makapagprodyus ng bigas? Kung

wala ang mga mangingisda, sino ang manghuhuli

ng isdang inihahain sa hapag-kainan? Kung wala

ang mga minero, ano ang mangyayari sa iba’t

ibang industriyang nangangailangan.

POPULASYON

Ang POPULASYON ay tawag

sa bilang ng kabuuang dami ng

tao na naninirahan sa isang

partikular na lugar sa isang

takdang panahon

DEMOGRAPIYA – ang tawag

sa pag-aaral ng populasyon

PAANO

NAKAKAAPEKTO

ANG PAGBABAGO NG

POPULASYON SA

ISANG BANSA?

Bakit itinuturing na

mahalagang salik ang

yamang tao sa pag-

unlad ng isang

lipunan?

*

Isang mahalagang elemento ng bansa ang

populasyon. Ito ang kabuuang bilang ng taong

naninirahan sa isang particular na lugar,

rehiyon, o bansa. Nangunguna ang Asya sa may

pinakamaraming bilang ng tao sa boung

mundo.

Malaki ang bahaging ginagampanan ng

yamang tao sa pag-unlad ng isang bansa.

Tumutukoy ito sa bilang o pangkat ng tao na

may kakayahang maghanapbuhay upang mapa-

unlad ang sarili at ang lugar na kinabibilangan.

MGA INDIKASYON NG

PAG-UNLAD KAUGNAY

SA YAMANG TAO

Antas ng Paglaki ng Populasyon

Population Growth Rate

Komposisyon ng Populasyon

ayon sa Edad

- Batang Populasyon

0-14 taong gulang

- Matandang Populasyon

60 pataas

MAYROON BANG

MABUTING DULOT ANG

PAGKAKAROON NG BATA

O MATANDANG

POPULASYON?

Mga Dulot ng Pagkakaroon ng

Batang Populasyon:

1. Dadami ang lakas – paggawa sa

mga darating na panahon.

2.Mayroong hamon sa

pamahalaan na tugunan ang

pangangailangan ng kabataan

Mga Dulot ng Pagkakaroon ng

Matandang Populasyon

1. Pagkakaroon ng mabuting

kalagayan sa bansa (Japan)

2. Magkakaroon ng pagtaas ng

gastusin sa pangangailangang

medikal at benepisyo

Distribusyon ng Tao o Population

Density

Mga Salik sa Pagpili ng Paninirahan:

1. Pangkabuhayan

2. Klima

3. Topograpiya

4. Sitwasyong Panlipunan

5. Sitwasyong Politikal

Inaasahang Haba ng Buhay o Life

Expectancy

1. Taggutom

2. Digmaan

3. Karamdaman

4. malnutrisyon

Uri ng Hanapbuhay

AGRIKULTURA – pangunahing sektor

pang-ekonomiya sa Asya

Timog Asya - 75% sa mga mamamayan

ay nakatuon sa pagsasaka

Bigas, wheat, mani at tsaa (India at Sri

Lanka)

Timog-Silangang Asya – 50% an

sakahan ng palay

____________ 1. Mamamayan na may kakayahang

mag-hanapbuhay at makapag-ambag sa pag-unlad

ng bansa.

____________ 2. Bilang ng mga tao sa isang

partikular na lugar.

____________ 3.Karaniwang dami ng tao sa isang

kilometro kwadrado.

____________ 4. Uri ng populasyong mayroon ang

Asya ngayon.

____________ 5. Inaasahang haba ng buhay ng tao

sa isang bansa

PAGSUSULIT

____________ 6. Bansang may pinakamalaking

bilang ng populasyon sa Asya at maging sa mundo.

____________ 7. Magbigay ng isa sa mga salik sa

pagpili ng paninirahan.

____________ 8. Pangunahing sektor pang-

ekonomiya sa Asya

____________ 9. Mabuting dulot ng pagkakaroon

ng matandang populasyon.

____________ 10. Negatibong dulot ng

pagkakaroon ng batang populasyon.

____________ 11. Bansang may

pinakamalaking bilang ng densidad sa

populasyon.

12 – 13 Magbigay ng dalawang epekto ng

pagbabago ng populasyon sa isang bansa.

14 – 15 ipaliwanag ang kahalagahan ng

yamang tao sa pag-unlad ng isang lipunan.

Gumawa ng talahanayan ng mga sumusunod na indikasyon ng

pag-unlad:

TALAHANAYAN

Kahulugan/

Depinisyon

Kaugnayan sa

Pag-unlad

Bansa sa Asya

na may

pinakamataas

na bahagdan

(%) o bilang

Bansa sa Asya

na may

pinakamababa

na bahagdan

(%) o bilang

1. Bahagdan

ng Marunong

Bumasa at

Sumulat

2. GDP

3. Migrasyon

BAHAGDAN NG

MARUNONG

BUMASA AT

SUMULAT

Basic Literacy

– kakayahang bumasa at

sumulat

Functional Literacy

– may kakayahang bumasa at sumulat. Mayroon

ding kakayahan na unawain, gamitin, ang mga

impormasyong binasa at isinulat sa tahanan,

hanapbuhay at pamayanan.

LITERACY RATE

Batay sa Talahanayan 3.6

Anong bansa ang mayroong pinakamataas na

literacy rate?

NORTH KOREA – 100.0%

Anong bansa naman ang mayroong

pinakamababang literacy rate?

AFGHANISTAN – 28.1%

Gross Domestic Product (GDP) – panukat sa

pag-unlad ng bansa.

- Tumutukoy sa kabuuang halaga ng produkto sa

paglilingkod na ginawa sa loob ng bansa sa isang

tiyak na panahon.

GDP PER CAPITA

BAKIT BA

MAHALAGANG

INDIKASYON NG

KAUNLARAN NG

BANSA ANG GDP PER

CAPITA?

Sa pagkuha ng GDP, madaling matutukoy ang:

• kalakasan ng ekonomiya ng bansa

• Average standard of living ng bawat kasapi ng

lipunan

• Madaling matukoy ang humihina at lumalakas na

ekonomiya ng isang bansa

GDP = EKONOMIYA

GDP = EKONOMIYA

MIGRASYON

ANO ANG DAHILAN NG

PAGKAKAROON NG

MIGRASYON?

DAHILAN NG

MIGRASYON1. Pagkakataong mapaunlad ang

pamumuhay

2. Mataas na kita

3. Kalidad na edukasyon

4. Kondisyong politikal at

panlipunan

MIGRASYON

ANO ANG EPEKTO NG

PAGTAAS NG BILANG NG

MGA MIGRANTE SA

KANILANG

PINAGMULANG BANSA AT

SA BANSANG KANILANG

TINITIRHAN?

BRAIN DRAIN

BRAIN DRAIN ay ang

pangingibang bayan ng

mga mahuhusay at mga

talentadong tao sa ibang

bansa para maghanap ng

mas magandang trabaho

at mas mataas na antas

ng pamumuhay o

tahimik na kapaligiran.

Ang mga halimbawa ng dahilan na

nagtutulak sa mga tao para

mangibang bayan ay:

1. Mababang sweldo

2. Hindi kaayaayang kondisyon ng

pamumuhay at kakulangan ng bahay

etc.

3. Kakulangan ng kaayaayang

kondisyon ng trabaho. At iba pa.

HUMAN DEVELOPMENT

INDEX

ANG LAKAS PAGGAWA O LABOR FORCE

ay ang mamamayan na may edad na 15

pataas na may sapat nang lakas,

kasanayan, at maturity upang aktibong

makilahok sa mga gawaing

pamproduksiyon ng bansa.

United Nations Development

Programme (UNDP)

Sinusukat ang kaunlaran

ng bansa batay sa

kakayahan ng lakas –

paggawa ng bansa

INAASAHANG

HABA NG

BUHAY

AVERAGE

YEARS OF

SCHOOLING

EXPECTED

YEARS OF

SCHOOLING

GNI PER CAPITA

EDUKASYON

ANTAS NG

PAMUMUHAY

INDIKADOR PANUKAT

1.Very High Human Development

2.High Human Development3.Medium Human

Development4.Low Human Development

PAGPAPANGKAT NG MGA BANSA

AYON SA HUMAN DEVELOPMENT

REPORT

KASARIAN AT

GENDER

INEQUALITY

INDEX

ANO ANG OPINYON NINYO SA

USAPING “SAME SEX

MARRIAGE”?

MATERNAL

MORTALITY

RATIOADOLESCENT

FERTILITY

RATE

PARLIAMENTARY

REPRESENTATION

EDUCATIONAL

ATTAINMENT

WOMEN

EMPOWERMENT

HANAPBUHAY

INDIKADOR PANUKAT

LABOR FORCE

PARTICIPATION

MULTIDIMENSIONAL

POVERTY INDEX

(MPI)

Gumawa ng “Song Adaptation” tungkol sa

suliranin ng mundo sa kahirapan at kung

papaano ito matutugunan.

- Isang Verse at Korus

- Gawin ito sa loob ng 15 minuto lamang

GAWAIN

NILALAMAN – 30

PRESENTASYON – 30

ORGANISASYON – 20

KOOPERASYON – 20

RUBRICS

PAGKUHA NG MGA BILANG

AT RATE NG MGA

INDIKASYON SA PAG-

UNLAD NA KAUGNAY SA

YAMANG TAO

A. BEGINNING VALUE OF POPULATION -

END VALUE OF POPULATION = NO. OF

POPULATION

B. NO. OF POPULATION / BEGINNING VALUE

OF POP. = RATE OF GROWTH IN DECIMALS

C. RATE GROWTH IN DECIMALS X

100

=

POPULATION GROWTH RATE

A.) Population Growth Rate

GIVEN

275,000 - 150,000 = 125,000

POPULATION GROWTH RATE

NO. OF POPULATION

TOTAL NO. OF AREA (KM2)

GDP = KONSUMO (C) + PUHUNAN (I) + (GASTUSIN NG

PAMAHALAAN) (G) + [MGA INILUWAS (X) -

MGA INANGKAT (M)]

GDP = C + I + G + (X-M)

x 100D =

GAWAIN

1. Kunin ang population growth rate ng

bansang Japan sa taong 2013.

DATOS: BILANG NG TAO SA PAGSISIMULA NG

TAON = 86,050,800/ 156,400,123

BILANG NG TAO SA PAGTATAPOS NG TAON

= 90, 100,910/165,500,000

2. Kunin ang population growth rate ng

bansang South Korea sa taong 2011.

DATOS:

Beginning value of population (BVP)

= 48, 870,456

End value of population (EVP)

= 50,423,955

at ang Densidad ng Populasyon nito sa sukat na

99, 538 kilometro kwadrado

3. Ang bansang Qatar ang pinakamayamang

bansa sa buong daigdig sa taong 2013 ayon sa

IMF kung pagbabasehan ang per capita nito.

Kunin ang GDP per capita ng bansa gamit

ang mga sumusunod na datos:

Consumption $ 2,190,000

Investment $ 1,198,000

Gov’t spending $ 3,230,770

Export $ 5,008, 320Import $ 1,708,170

1. Isulat ang solusyon ng pagkuha ng bilang

o rate ng indikasyon

2. Huwag isali ang NEGATIVE signs sa

pagkuha ng sagot

3. Lagyan ng mga simbolo o signs ang

sagot: PGR (%), GDP ($ o ₱)

4. Sa pagkuha ng PGR, hanggang 2 decimal

point lamang ang ilagay (rounded off)

RULES

MGA SAGOT:

1. DATOS:

Bilang ng tao sa pagsisimula ng taong

= 86,050,800

End value of population = 90, 100,910

P = 𝑩𝑽 −𝑬𝑽

𝑩𝑽X 100 P =

𝟖𝟔,𝟎𝟓𝟎,𝟖𝟎𝟎−𝟗𝟎,𝟏𝟎𝟎,𝟗𝟏𝟎

𝟖𝟔,𝟎𝟓𝟎,𝟖𝟎𝟎X 100

P = 𝟒,𝟎𝟓𝟎,𝟏𝟏𝟎

𝟖𝟔,𝟎𝟓𝟎,𝟖𝟎𝟎X 100 P = 0.0470665 X 100

P = 4.7066 P = 4.71%

2. DATOS:

BVP = 48, 870,456

EVP = 50,423,955 P = 𝟒𝟖,𝟖𝟕𝟎,𝟒𝟓𝟔−𝟓𝟎,𝟒𝟐𝟑,𝟗𝟓𝟓

𝟒𝟖,𝟖𝟕𝟎,𝟒𝟓𝟔X 100

P = 𝟏,𝟓𝟓𝟑,𝟒𝟗𝟗

𝟒𝟖,𝟖𝟕𝟎,𝟒𝟓𝟔X 100 P = 0.031788101 X 100

P = 3.17881 P = 3.18%at ang Densidad ng Populasyon nito sa sukat na

99, 538 kilometro kwadrado

D = 𝟓𝟎,𝟒𝟐𝟑,𝟗𝟓𝟓

𝟗𝟗,𝟓𝟑𝟖 𝒌𝒎𝟐X 100

D = 50,657.99 D = 50,658

3. Datos

GDP = C+I+G+ (X-M)

Consumption $ 2,190,000

Investment $ 1,198,000

Gov’t spending $ 3,230,770

Export $ 5,008, 320Import $ 1,708,170

GDP = $ 2,190,000 + $ 1,198,000 + $ 3,230,770 +

($ 5,008, 320 - $ 1,708,170)

=$ 2,190,000 + $ 1,198,000 + $ 3,230,770 + 3300150

GDP = $ 9,918,920

ISIP, HAMUNIN

PAHINA 85 - 88

SAGUTAN ANG MGA GAWAIN SA LOOB

LAMANG NG 15 MINUTO:

A. PAGTATAPAT-TAPAT

B. PAGTUKOY SA BANSANG ASYANO

D. POSITIVE – NEGATIVE

PART II.

1. Kunin ang population growth rate ng

bansang Bhutan sa taong 2014.

DATOS:

Beginning value of population (BVP)

= 78,560,321

End value of population (EVP)

= 79,002,543

2. Kunin din ang Densidad ng Populasyon nito sa sukat na

75,105 kilometro kwadrado at gamit ang bilang ng tao sa

pagtatapos ng taon.

3. Kunin ang GDP per capita ng bansang

Yemen gamit ang mga sumusunod na datos:

Consumption $ 3,500,456

Investment $ 1,531,050

Gov’t spending $ 2,456,120

Export $ 4,899,112Import $ 2,500,341

5

MINUTO

PAGBABALIK-ARAL PARA SA UNANG MARKAHANG PAGSUSULIT

Paano nakakaapekto

ang pagbabago ng GDP

per capita sa ekonomiya

ng bansa?

Ano-ano pa ang

mga salik sa pag-

unlad batay sa

iyong palagay?