Upload
joanne-villarba
View
12.618
Download
17
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
Ang Tungkulin ng Wika
Zdenek SALZMANNMichael Alexander Kirkwood HALLIDAYRoman JAKOBSONW.P. ROBINSON Frank SMITH
pangkalahatang gamit ng wikanapapakilos o napagagalaw ng wika ang
lahat ng bagay sa mundo
SALZMANNLanguage, Culture, and Society (1993)
SALZMANNLanguage, Culture, and Society (1993)
- Para sa mga hayop, importante ito sa kanilang survival ngunit sa tao, higit pa sa survival ang tungkulin ng wika- kalawakan ng saklaw ng wika ng tao- antas ng kakayahang maituro sa iba
ROMAN JAKOBSON
i. Kognitibo/Reperensyal/Pangkaisipan – pagpaparating ng mensahe at impormasyon.
ii. Conative – paghimok at pag-impluwensya sa iba sa pamamagitan ng mga pag-uutos at pakiusap.
iii. Emotive – pagpapahayag ng mga saloobin, damdamin at emosyon.
iv. Phatic – pakikipagkapwa-tao
v. Metalinggwal – paglinaw sa mga suliranin tungkol sa mga layunin (intensyon) ng mga salita at kahulugan.
vi. Poetic – patula, paggamit ng wika para sa sariling kapakanan.
W.P. Robinson i. Estetiko – paggamit ng wika sa paglikha ng panitikan.
ii. Ludic – Pagtutugma- paggawa ng mga salitang walang katuturan o kawawaan- pagsubok sa mga posibilidad ng wika habang natututuhan ito
iii. Pag-alalay sa pakikipagsalamuha at pakikipagkapwa-tao– paggamit ng wika upang simulan, alalayan at tapusin ang pagkikita- mga ritwal sa wika- wika bilang kagandahang – asal
iv. Pag-alalay sa iba – Paggamit ng wika upang alalayan o impluwensiyahin ang kilos o damdamin ng iba– paggamit ng mga tuntunin at ekspresyon ng tungkulin o obligasyon
W.P. Robinson v. Pag-alalay sa sarili – Kaugnay ang ugali at damdamin
vi. Pagpapahayag ng sarili– Pagpapahayag ng sarili, katauhan at damdamin– tuwiran sa pamamagitan ng pandamdam - di-tuwiran sa pamamagitan ng bilis, taas ng tinig, tunog
ng tinig
vii. Pagtatakda sa tungkulin o papel sa lipunan– paggamit ng wika upang itakda o ipahayag ang kaugnayang pansosyal ng mga tao– mga ginagamit kapag nakikipag-usap sa isang tao at mga ginagamit kapag nagsasalita tungkol sa iba (G. Gng.
Bb…)
viii. Pagtuturo – Paggamit ng wika sa pagpaparating ng bagong impormasyon at kasanayan.
ix. Metalangguage - Paggamit ng wika sa pagtalakay
W.P. Robinson x. Pagtatanong at Panghuhula
– Pagtataka, paghahanap, paghingi ng impormasyon at panuto- pagbuo ng haraya (imagining)- pagpapasubali (supposing)
xi. Pagtukoy sa daigdig na di-panglinggwistikaa) PagkilalaPagkilala (identification)
– pagkilala at pagpapahayag ng kaibhan at pagkakatulad ng mga bagay
b) PagbuoPagbuo (organization)– pag-uuri-uri at pagbibigay – katuturan sa mga
kaugnayan ng mga bagay sa ibang bagay.
MICHAEL A.K. HALLIDAY
Kinategorya niyaang wika bataysa mga tungkulin nitosa ating buhay
Explorations in the Functions of Language
1. Interaksyunal pagtatatag, pagpapanatili, pagpapatatag ng relasyon sa
kapwa tao
PHATIC COMMUNIONPHATIC COMMUNION: mga di-pinupuna o walang kabuluhang
pakikipagpalitan na nagsasaad ng isang bukas na tulay
(channel) ng pakikipagtalastasan kung kinakailangan.
tumutukoy ito sa lahat ng gamit ng wika upang mapanatili
ang mga lipon o grupo
Dapat matutuhan ng mga tao ang mga iba’t ibang uri ng
gamit ng wika kung nais nilang makisalamuha nang mahusay
sa iba.
1. Interaksyunal Nangangailangan ang matagumpay na interaksyon ng
wastong pag-uugali , wastong pagsasabi sa wastong paraan
at paggawa ng mga bagay ayon sa kinagawian
Madaling makita ang mga paglabag sa kaugalian, maging
malaswang salita sa maling tagpuan o di pagtayo sa ilanga
pagkakataon. Maaaring parusahan ang mga ito nang higit pa
sa pagkadulas sa pangyayari.
HalimbawaHalimbawa: pagbati, pagpapaalam, pagbibiro,
panunudyo, pag-aanyaya, paghihiwalay, pagtanggap,
atbp.
2. Instrumental Ginagamit sa pagtugon sa mga pangangailangan
Ginagamit ang wika ng tagapagsalita para mangyari /
maganap ang mga bagay-bagay
Pinababayaan ng wikang pagalawin (manipulate) ng
tagapagsalita ang kanyang kapaligiran
Pakikiusap o paguutos
HalimbawaHalimbawa: Mga bigkas na ginaganap (performative
utterances) – pagpapangalan/pagbabansag,
pagpapahayag, pagtaya. Iba pang mga halimbawa ay
pagmumungkahi, panghihikayat, pagpilit.
3. Regulatori Pag-alalay sa mga pangyayaring nagaganap (maintenance of
control)
Sa madaling sabi, ito ang pagsasabi kung ano ang dapat at hindi
dapat gawin
itinatakda nito ang mga papel na ginagampanan ng bawat isa,
nagbibigay-daan para alalayan ang pakikisalamuha at nagbibigay
ng talasalitaan para sumang-ayon, di-sumang-ayon at pag-alalay
at pag-abala (disrupt) sa kilos ng iba.
HalimbawaHalimbawa: pagbibigay direksyon, paalala o babala, pag-
ayon, pagtutol, pagtatakda ng mga tuntunin at
alintuntunin sa paglalaro
4. Personal Pagpapahayag ng sariling damdamin o opinyon sa anyo ng mga
padamdam, pagrerekomenda, pagmumura o sa pamamagitan ng
maingat na pagpili ng salita, pagkukuyom sa sarili o pagbubulas ng
damdamin.
May “tinig” o kinalalaman ang mga tao sa nangyayari sa kanila
Malaya ang sinuman magbuka ng kanilang bibig o hindi, magsabi
ng marami o magsawalang-kibo kung nais nila, ang pumili ng kung
paano sasabihin ang kanilang sasabihin.
HalimbawaHalimbawa: pagsigaw, pagrerekomenda, pagmumura,
pagpapahayag ng galit, paghingi ng paumanhin, talakaying
impormal at d-pormal, kolum at komentaryo sa dyaryo
4. PersonalTotoong may gamit na personal ang wika
ngunit napakahirap itong ilarawan nang buo.
Sa gamit na ito, nagsasama-samang
gumagalaw sa mga paraang walang
nakaaalam ang wika, ang isipan, ang
kalinangan/ kultura at ang katauhan/
personalidad.
5. Imahinatibo Pagpapahayag ng imahinasyon samalikhaing paraan
Nakabubuo ng isang sistema ng haraya, maging mga akdang
pampanitikan, sistemang pampilosopiya, o huwarang
pangarap (utopian visions) at pag-iisip ng walang magawa
HalimbawaHalimbawa: Para sa kasiyahan sa paggamit ng wika bilang
tunog; pag-iingay ng sanggol, pag-awit ng isang mang-
aawit, pagtutula ng makata, mga larong pangwika,
paggamit ng mga tayutay, idyoma, sagisag, at
simbolismo, mga akdang pampanitikan tulad ng nobela
at maikling katha
5. Imahinatibo Pinapansin ‘di lamang ang tunay na daigdig kundi pati na ang mga
posibleng daigdig at marami pang imposibleng daigdig
Paglalagay ng sarili sa katauhan ng mga nababasa o nakikita sa
telebisyon at sine, pakikinig sa radyo, cd player, MP3 player
(vicarious experience)
Tinutugunan ang maraming estetiko at artistikong
pangangailangan (urges)
Pinahahalagahan ang gamit na imahinatibo kung nagbubunga ito
ng artistikong paglikha ngunit sa karamihan, nagsisilbi itong isang
susi sa mga pagkakataon sa paglikha at pagtakas sa
katotohanang ipinahihintulot nito.
6. Heuristik Paghahanap o paghingi ng impormasyon
Batayan ng kaalaman sa iba-ibang disiplina
Nakakamit lamang sa pamamagitan ng Pormal na Edukasyon
MetalanguageMetalanguage – isang wikang ginagamit sa pagtukoy sa wika na
naglalaman ng mga katawagan tulad ng tunog, pantig, kayarian,
pagbabago, pangungusap, atbp.
HalimbawaHalimbawa: pagtatanong tungkol sa kalikasan ng daigdig at pabuo
ng mga posibleng sagot, pagbubuo ng konklusyon,
pangangatwiran, paggawa ng hypothesis, pagbibigay
katuturan, pagsubok/pagtuklas, pagpapaliwanag, pagpuna,
pagsusuri, pagbuo, pageeksperimento, pagsang-ayon, di-
pagsang-ayon, pag-uulat, pagtaya.
7. Impormatib/Representasyunal
Pagbibigay impormasyon
May mga tuntunin sa pagpapalitan ng impormasyon:
i. dapat maging totoong-totoo at hindi kalahati lamang ang dapat
gumawa ng palagay (assumptions) tungkol sa alam ng tagapakinig
ii. hindi dapat kulang o pumupuri ang impormasyong ibinibigay
iii. at kung tapat ang intensyon, dapat iwasan ang ano mang
misrepresentasyon at kalalabisan.
HalimbawaHalimbawa: pag-uulat, paglalahad, pagpapaliwanag,
paghahatid ng mensahe, pagbibigay ng tama/maling
impormasyon, pagsisinungaling, pagpapahayag
7. Impormatib/Representasyunal
Mayroon ding pagkakataong
naiiba (idiosyncratic view) ang
pananaw ng isang tao, maaaring
ituring na naiiba (peculiar) ang
mga bigkas na nagsasaad ng
pagkatawan sa daigdig.
Frank Smith1. Higit na napag-aaralan ang wika sa mga tunay na
karanasan sa komunikasyon.2. Ang kasanayan sa isang tungkuling pangwika ay hindi
nangangahulugan ng kasanayan sa iba pa.3. Hindi lamang isang tungkulin/gamit pangwika ang
naggagamit sa isang pagkakataon. Maaari ring dalawa o higit pa.
4. Kailangan ng nagsasalita ang tagapakinig at kailanagn ng nagsusulat ang nagbabasa.
5. Isa lamang alternatibo ang wika (pasalita at pasulat). Madalas upang maging higit na mabisa ang komunikasyon, kinakailangang gamitin ang kumbinasyon ng wika at ng iba pang alternatibo tulad ng pagsasakilos, pagkumpas, pagsasalarawan at ekspresyon ng mukha.
Uses of Language (1997)
“Language is a system of
communication that enables humans to
cooperate.”
Ayon sa Wikipedia
Maraming Salamat Po! ☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆ ☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆Jo☆☆☆☆☆☆☆Jai☆☆☆☆☆☆Ayn☆☆☆☆☆Ness☆☆☆☆☆Mich☆☆☆Denise☆
bibliography http://tl.answers.com/Q/Ano_ang_mga_t
ungkulin_ng_wika http://www.maybenow.com/tungkulin-ng
-wika-q23974710 http://www.slideshare.net/pesiaplaza629
1/ang-tungkulin-ng-wika http://tl.answers.com/Q/Ano_ang_kahala
gahan_at_tungkulin_ng_wika