1. Uvod u softversko inenjerstvo dr Zoran Jeremi zoran.jeremic@gmail.com T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 1

2. Sadraj 1. Osnovne informacije o predmetu 2. Softver i njegov znaaj 3.Softversko inenjerstvo 4. Osnovni pojmovi i osnovne paradigme T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 2

3. Informacije o predmetu Naziv: Softversko inenjerstvo ESPB: 6 Uslov: Uvod u objektno programiranje Semestar: 5 Predavanja: 2 Laboratorijske vebe: 2 Auditorne vebe: 1 Broj asova aktivne nastave: 75 T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 3

4. Cilj predmeta Upoznavanje sa savremenim softverskim inenjerstvom, teorijom i praktinim postupcima u procesu razvoja softvera u svim fazama njegovog ivotnog ciklusa. Ishod predmeta: Studenti e biti osposobljeni da projektuju jednostavne softverske sisteme na bazi poznavanja rada alata koji e biti prikazani tokom kursa. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 4

5. Sadraj predmeta1. Uvod u softversko inenjerstvo.2. Metodologije razvoja softvera.3. ivotni ciklus razvoja sofvera. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 5

6. Sadraj predmeta (2)4. Uvod u modelovanje korienjem ULM-a.5. Definisanje zahteva korienjem UML Use Case dijagrama. Perform Sale Register Client Sales Person Perform Business Sale Institutional Sales Person Cancel Sale T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 6 Sales Manager

7. Sadraj predmeta (3)6. Definisanje strukture korienjem UML dijagrama klasa. Realni domen Domen modela autobus modeluje vozilo automobil modeluje solja modeluje T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 7

8. Sadraj predmeta (4)7. Modelovanje ponaanja korienjem UML dijagrama interakcija. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 8

9. Sadraj predmeta (5)8. Modelovanje stanja korienjem UML statechart dijagrama. Marital single married divorced T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 9

10. Sadraj predmeta (6)9. Dijagrami aktivnosti. Camera Behavior Safety Controller Behavior Side Object Check Objects Detected in Camera Is object [no] Detected? Detection data [yes] Alarm Deciding Side Object Detected Side? [left] [right] Left Alarm Right Alarm T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 10

11. Sadraj predmeta (7)10. Pregled CASE alata za UML modelovanje.11. Dizajn paterni.12. Testiranje softvera i upravljanje kvalitetom.13. Evolucija softvera i odravanje. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 11

12. Praktina nastava U skladu sa temom obraenom u okviru predavanja. Demonstracija praktinog razvoja softverskih sistema tehnikama predstavljenim na predavanjima, korienjem odabranih CASE alata. Program predmeta usklaen sa preporukama IEEE/ACM Computing Curriculum:CE2004 Computer Engineering Body of Knowledge: CE-SWE 0-9. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 12

13. Literatura Osnovna: prezentacije sa predavanja UML vodi za korisnike, Booch, Rumbaugh, Jacobson, 506 strana (ili bilo koje drugo uputstvo za UML) Dodatna: I. Sommerville, Software Engineering, 6th ed., Addison-Wesley, Reading, MA, 2000. (ISBN: 020139815X) R.S. Pressman, Software Engineering: A Practitioners Approach, McGraw Hill, NY, 5th ed., 2001. (ISBN: 0072496681) M. Fowler, K. Scott, UML Distilled: A Brief Guide to the Standard Object Modeling Language, 2nd ed., Addison-Wesley, Reading, MA, 1999. (ISBN: 020165783X) G. Booch, Object-Oriented Analysis and Design with Applications, 2nd ed., Addison-Wesley, Reading, MA, 1994. (ISBN: 0805353402) T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 13

14. Ocena znanjaPredispitne obaveze Poena Zavrni ispit PoenaPraktina nastava 2 kolokvijuma(vebe) 30 50 ili pismeni ispit iz 2 dela-2 zadatka x 15 bodovaAktivnost i angaovanje 20-2x10 bodova T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 14

15. Studentski zadaci 2 zadatka koji se realizuju radom po grupama Svaki zadatak nosi po 25% od konane ocene: 10% za uee u aktivnostima na dodeljenom zadatku 15% za izvrenje dodeljenih aktivnosti Zadaci predstavljaju softverske probleme koji prate predavanja i dodeljuju se studentima u toku semestra na vebama u zakazanim terminima. Student na raspolaganju ima 3 sedmice predviene za ispunjenje datih obaveza, nakon ega nije mogue predati zadatak. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 15

16. Studentski zadaci Da bi se u potpunosti realizovao zadatak student treba da izvri 3 aktivnosti: Brainstorming (prezentovanje ideje) : Student iznosi svoju ideju za reavanje problema Student komentarie ideje svojih kolega Student ocenjuje ideje svojih kolega Ocenu ove aktivnosti ine: Ocene koje je student dobio od svojih kolega, Ocene koju je student dobio od nastavnika, Aktivnosti i angaovanju studenta na realizaciji zadatka, kritikom osvrtu na ideje svojih kolega, Ocene koju je student dobio za procenu ideja svojih kolega, T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 16

17. Studentski zadaci Predlaganje sopstvenog reenja Student koristi ArgoUML alat da kreira sopstveni UML dijagram koji predstavlja reenje problema. Procena reenja kolega Student vri procenu reenja najmanje etvorice kolega na osnovu definisanih kriterijuma, Ocenu ove aktivnosti ine: Procene reenja koje su dali drugi studenti, Procena reenja koju je dao nastavnik, Aktivnost i angaovanje koje je student ispoljio prilikom izvrenja aktivnosti, Kvalitet procene koju je student izvrio. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 17

18. Studentski zadaci Pored opisanih zadataka, student je u obavezi da popuni 3 dodatne ankete koje se odnose na realizovane aktivnosti. Prva anketa se popunjava pre podele zadataka, a zatim po jedna anketa nakon svakog zadatka. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 18

19. 2010/2011 jan-okt 2011 Prijavljeno 67 studenta Poloilo 39 studenta (58,21%) Struktura ocena 6 7 8 9 10 0 7 13 8 11 Prosena ocena 8,59 T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 19

20. 2009/2010 jan-okt 2010 Prijavljeno 73 studenta Poloilo 44 studenta (60,27%) Struktura ocena 6 7 8 9 10 3 7 10 8 16 Prosena ocena 8,61 T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 20

21. Registracija studenata Obavezna za sve studente (rok 30.10.2011) http://viser.learningdesignpatterns.org T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 21

22. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 22

23. Softver i softversko inenjerstvo Osnovni pojmovi i paradigme T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 23

24. Motivacija Znaaj softvera Softver ima ogroman uticaj na bilo koji aspekt drutva T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 24

25. Softver je svuda 25

26. Softver je svuda T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 26

27. Softver je svuda T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 27

28. Neki popularni Socijalna mrea nastala 2004. godine Mark Zuckerberg (Harvard) Vie od 500 miliona aktivnih korisnika 50% aktivno svaki dan Najbre rastua demografska grupa su oni od 35 i vie godina Vie od milion software developera i preduzimaa. Vie od 350,000 aktivnih aplikacija na Facebook platformi. Vie od 250 aplikacija sa vie od milion meseno aktivnih korisnika. Blokiran u nekoliko zemalja: Pakistan, Sirija, Kina, Vijetnam, Iran i S.Koreja. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 28

29. Neki popularni Preko 78 miliona videa ukupno Preko 6 miliona videa meseno. Preko 200,000 videa dnevno. 45 terabajta prostora. 100 miliona posetilaca meseno. A sve je poelo kada su 3 momka 2005. godine napravili softver zbog problema koji su imali da meusobno razmene video fajlove sa urke. Novembra 2005 YouTube je zvanino zapoeo sa radom, a oktobra 2006. godine Google ga je otkupio za 1,65 milijardi $. Kritike na raun: distribucije copyright materijala, zatite privatnosti, kontraverznih sadraja U nekim zemljama zabranjen pristup T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 29

30. Trenutno stanje civilizacije T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 30

31. Znaaj softvera u ljudskim ivotima Milenijumski Bug (Y2K) ! Upozorenje o Y2K dekadu pre 2000. Budet Klintonove vlade za Y2K oko 3.4 milijarde USD 31

32. Znaaj softvera Postao je pokretaka snaga Kljuna razlika Motor koji modernih Znaaj pokree proces proizvoda i softvera donoenja usluga odluka Osnova za moderna nauuna istraivanja i reavanja problema 32

33. Znaaj softvera Ugnjeden je u sisteme svih vrsta: transportne, medicinske, telekomunikacione, vojne industrijske procese, odravanje, kancelarijske proizvode,... Lista je skoro beskonana. Softver je praktino neizbean u modernom svetu. Ulaskom u 21 vek, polako e postati pokreta novih napredaka u svim oblastima od osnovnog obrazovanja do genetskog inenjerstva. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 33

34. Vrste softvera Desktop aplikacije Aplikacije koje se izravaju na lokalnim raunarima. Obuhvataju sve neophodne fukncionalnosti i ne moraju biti povezani na raunarsku mreu ili Internet. Interaktivne aplikacije Aplikacije koje se izvravaju na udaljenom raunaru a kojima korisnici pristupaju sa svoji PC raunara ili terminala. Ove aplikacije obuhvataju i web aplikacije kao to su komercijalne aplikacije. Ugnjedeni kontrolni sistemi Kontrolni sistemi koji kontroliu i upravljaju hardverskim ureajima. Brojano, najvie je ovakvih tipova aplikacija. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 34

35. Vrste softvera Sistemi za serijsku obradu Poslovni sistemi namenjeni za obradu podataka u velikim serijama. Obrauju veliki koliinu ulaznih podataka i kreiraju izlaz. Aplikacije za zabavu Softver namenjen prvenstveno linoj upotrebi i zabavi korisnika. Sistemi za modelovanje i simulacije Ovo su sistemi koje su razvili naunici i inenjeri za modelovanje fizikih procesa i situacija. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 35

36. Problemi u razvoju softvera T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 36

37. Najei problemi Finalni softverski proizvod ne ispunjava oekivanja korisnika. Teko ga je proiriti i unaprediti: Ukoliko kasnije elite da dodate novu funkcionalnost to je skoro nemogua misija. Loa dokumentacija. Lo kvalitet: este greke, komplikovano korienje,... Vie vremena i vei trokovi nego to je oekivano. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 37

38. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 38

39. Naravno Ovakve stvari se nikada ne deavaju. Pogreno T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 39

40. Softverski horor Greka na lanseru satelita Ariane 5 je uzrokovana grekom u softverkoj funkciji za konvertovanje iz 64-bitne float vrednosti u 16-bitnu celobrojnu vrednost. 40

41. Softverski horor Klimatski orbiter se sruio na Mars u septembru 1999. zbog glupe greke : pogrenih jedinica u programu. 41

42. Softverski horor Nekoliko smrtnih sluajeva (1985-1987) pacijenata koji su se leili od raka usled prevelike doze zraenja koja je nastala kao posledica greke (nepravilno reavanje konkurentnih aktivnosti) u softveru Therac-25 42

43. Softverski horor Sistem za kontrolu leta u Dalasu je u jesen 1989. godine poludeo a kontrolori su morali da prate avione na papiru. 43

44. Softverski horor Strateka vazduna komanda SAD-a je 9.novembra 1979. god. dobila uzbunu jer je vojni kompjuterski komandni i kontrolni sistem izvestio o lansiranju sovjetskih raketa prema SAD-u, to je bila posledica toga da je simulirani napad interpretiran kao stvarni. 44

45. Softverski horor Za vreme zalivskog rata 1991. godine Scud projektil je ubio 28 i ranio 98 amerikih vojnika, jer je sistem za kontrolu Patriot antiraketnog sistema zakazao zbog greke (akumuliranja vremenskog vakuma) 45

46. CHAOS izvetaj o uspehu projekata www.standishgroup.com/ T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 46

47. ZakljuakProgramiranje nije dovoljno!Nije dovoljno dati sve od sebe: mora znatita treba da uradi, i onda dati sve od sebe.- W. Edwards Deming - T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 47

48. I s obzirom na to Pametna osoba reava problem. Mudra osoba ih izbegava. - Albert Einstein - T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 48

49. Reenje Softversko inenjerstvo T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 49

50. Softversko inenjerstvo Inenjerska disciplina koja se bavi svim aspektima produkcije softvera od ranih faza specifikacije sistema do odravanja sistema nakon stavljanja u upotrebu. Inenjerska disciplina Korienjem odgovarajuih teorija i metoda reavanja problema i imajui u vidu specifinosti organizacije i finansijska ogranienja. Svi aspekti produkcije softvera Ne samo tehniki proces razvoja. Takoe obuhvata upravljanje projektom, razvoj alata, metoda, itd., koji podravaju proces produkcije softvera. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 50

51. Najee postavljana pitanja u vezi softverskoginenjerstvaPitanje OdgovorKoji su to kljuni izazovi sa kojima se Borba sa sve veim razlikama, zahtevima za smanjenjemsuoava softversko inenjerstvo? vremena isporuke i razvojem pouzdanog softvera.Koji su trokovi softverskog inenjerstva? Oko 60% su trokovi razvoja softvera, 40% su trokovi testiranja. Za softver prilagoen korisniku, trokovi evaluacije esto prevazilaze trokove razvoja.Koje su najbolje tehnike i metode Upravljanje svim softverskim projektima i njihov razvojsoftverskog inenjerstva? moraju biti profesionalni. Razliite tehnike su pogodne za razliite tipove sistema. Na primer, igre se uvek razvijaju korienjem velikog broja prototipova dok se sistemi za kontrolu zahtevaju razvoj kompletne i detaljne specifikacije. S toga, nema najbolje metode.Koje novine je uneo Web u softversko Web je doveo do pojave softverskih servisa i mogunostiinenjerstvo? razvoja distribuiranih servisno orjentisanih sistema. Razvoj Web sistema je doveo do znaajnog napredka u razvoju programskih jezika i viestruke upotrebe softvera. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 51

52. Osnovne karakteristike dobrog softvera Karakteristika Opis proizvoda Odrivost Softver mora biti napravljen na takav nain da moe lako da evaluaira u skladu sa promenama zahteva korisnika. To je kritina karakteristika s obzirom na promenljivost poslovnog okruenja. Poudanost i bezbednost Softverska pouzdanost obuhvata skup karakteristika kao to su pouzdano izvrenje funkcija, bezbednost i sigurnost. Pouzdan softver ne sme da uzrokuje dovede do fizikih ili ekonomskih posledica u sluaju otkaza. Zlonamerni korisnici ne smeju biti u mogunosti da pristupe sistemu ili ga ugroze. Efikasnost Softver ne sme nepotrebno da troi sistemske resurse kao to su memorija i procesorsko vreme. Efikasnost stoga obuhvata vreme odgovora, vreme obrade, iskorienje memorije, itd. Prihvatljivost Softver mora biti prihvatljiv za one korisnike za koje je napravljen. Ovo znai da mora biti razumljiv, upotrebljiv i kompatibilan sa drugim sistemima koji se koriste. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 52

53. Znaaj softverskog inenjerstva Sve vie, pojedinci i drutvo zavise od sloenih softverskih sistema. Neophodno je da brzo i ekonomino proizvodimo pouzdane sisteme. Mnogo je jeftinije (gledano dugorono) korienje metoda i tehnika softverskog inenjerstva za izradu softverskih sistema nego jednostavna implementacija programa kao to se to radi na malim programima za linu upotrebu. Za veinu tipova sistema, veina trokova su trokovi promene softvera nakon to je stavljen u upotrebu. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 53

54. Aktivnosti softverskog procesa Specifikacija softvera korisnici i inenjeri definiu softver koji treba izraditi i ogranienja u toku tog procesa. Razvoj softvera softver se dizajnira i implementira. Kontrola i validacija softvera softver se proverava da bi se utvrdilo da li ispunjava korisnike zahteve. Evolucija softvera softver se modifikuje u skladu sa promenama zahteva korisnika i trita. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 54

55. Zbog ega je softversko inenjerstvo sloeno? T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 55

56. Sistemski pristup razvoju softvera Cilj softverskog inenjerstva je da razvoj softvera priblii nauci i inenjerstvu i udalji ga od ad-hoc pristupa razvoju iji su ishodi nepredvidljivi a koji su intenzivno korieni u prolosti i dalje se koriste. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 56

57. Veliina projekta Razvoj veoma velikih sistema zahteva korienje razliitog skupa metoda u poreenju sa razvojem malih sistema, T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 57

58. Osnovni principi softverskog inenjerstva Osnovni principi koji se mogu primeniti na sve vrste softverskih sistema, bez obzria na razvojne tehnike koje se koriste: Sisteme treba razvijati korienjem upravljivog i jasnog razvojnog procesa. Naravno koriste se razliiti procesi za razliite tipove softvera. Pouzdanost i performanse su znaajne za sve vrste sistema. Veoma je bitno razumevanje i upravljanje specifikacijom i zahtevima softvera (ta softver treba da radi). Tamo gde je to mogue bolje je koristiti postojei softver nego razvijati novi. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 58

59. Softversko inenjerstvo i Web Web je danas platforma za izvrenje aplikacija i ogranizacije ee koriste Web aplikacije nego lokalne sisteme. Web servisi omoguavaju da se aplikativnim funkcijama pristupa preko Weba. Cloud computing je pristup obezbeivanju raunarskih servisa gde se pokreu udaljene aplikacije. Korisnici ne kupuju softver nego plaaju njegovu upotrebu. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 59

60. Softversko inenjerstvo za Web Ponovna upotreba softvera je dominantan pristup za konstruisanje Web aplikacija. Prilikom izgradnje ovakvih sistema treba razmiljati o upotrebi postojeih softverskih komponenti i sistema. Web sistemi se mogu razvijati i isporuivati inkrementalno. Jasno je da nije praktino definisanje svih zahteva za ovavke sisteme unapred. Korisniki interface je ogranien mogunostima Web browsera. Tehnologije kao to je AJAX omoguavaju bogat korisniki interfejs koji se kreira unutar Web browsera. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 60

61. Studija sluaja Bolniki informacioni sistem Informacioni sistem koji se koristi u bolnicama i klinikama. Koristi centralizovanu bazu podataka o pacijentima, ali je takoe mogue pokrenuti je na lokalnom PC, tako da se moe koristiti i u bolnicama koje nemaju mrenu infrastrukturu. Kada lokalni sistemi imaju siguran mreni pristup, koriste informacije o pacijentu iz baze podataka, ali mogu downloadovati i koristiti lokalne kopije o pacijentima koje nisu povezane sa bazom podataka. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 61

62. Bolniki informacioni sistem - ciljevi Da se generiu informacije koje omoguavaju menaderima u zdravstvu da izvre da li je funkcionisanje institucije usklaeno sa lokalnim i vladinim propisima. Da obezbede medicinskom osoblju pravovremene informacije kojima se olakava tretman pacijenata. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 62

63. Organizacija bolnikog informacionog sistema T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 63

64. Bolniki informacioni sistem osnovne karakteristike Preenje procesa leenja bolesnika Lekari mogu kreirati zapise za pacijente, menjati informacije u sistemu, pratiti istoriju leenja itd. Sistem podrava zbirne preglede informacija o pacijentu, tako da doktori mogu brzo stei uvid u osnovne probleme i tretmane koji su primenjivani. Praenje pacijenta Sistem nadgleda zapise o pacijentima koji su ukljueni u tretman i upozorenja o detektovanim potencijalnim problemima. Administrativno izvetavanje Sistem generie mesene menaderske izvetaje koji prikazuju broj leenih pacijenata na svakom odeljenju koji su primljeni i otputeni, lekovi koji su prepisani, trokovi leenja, itd. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 64

65. Bolniki informacioni sistem potencijalni problemi Privatnost Veoma je bitno voditi rauna o poverljivosti informacija o pacijentu. One ne smeju biti dostupne nikome osim autorizovanom medicinskom osoblju i samom pacijentu. Pouzdanost Neke vrste bolesti uzrokuju da pacijenti postanu rizini, za sebe, za okolinu. Sistem mora upozoriti medicinsko osoblje o takvim pacijentima. Sistem mora biti dostupan kada je potreban. U suprotnom je mogue da lekar ne moe da prepie odgovarajuu terapiju pacijentu. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 65

66. Workshop - razliite studije sluaja IS studentske slube IS aerodroma IS digitalne biblioteke IS GSP-a IS za poslovnu IS poreske uprave korespodenciju IS apoteke IS banke IS kadrovske slube IS za praenje IS za dijagnostiku vozila dokumenata u poslovnom okruenju ... Knjigovodstveni IS T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 66

67. Workshop - razliite studije sluaja Osnovne informacije Ciljevi Organizacija Osnovne karakteristike Potencijalni problemi T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 67

68. IS studentske slube grupa I Pristup studentima i profesorima uvanje informacija o studentima Korisnici sistema: studenti, profesori i administratori Prijavljivanje ispita Raspoloivost sistema, dostupnost sa udaljene lokacije Treba da bude pouzdan Mogunost izmene podataka Funkcionalnosti za studente (javno dostupne), funkcionalnosti za nastavnike i administraciju. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 68

69. IS studentske slube Baza podataka centralizovana, data layer, sinhronizacija baza podataka Web aplikacija Web browser pristup, Pretraga za studente Razliit stepen privilegija Prijave ispita Praenje finansijskog stanja Uvid u profile studenata (ogranien) T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 69

70. IS studentske slube Problemi mogunost pojave greke, naruavanje privatnosti, regulisanje posebnih sluajeva T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 70

71. Bankarski IS grupa II Baza podataka sa korisnikim nalozima, Pregleda stanja rauna Klijenti i zaposleni Klijenti pristupaju preko Interneta, zatien pristup pin, password. Pristup preko mree, plaanje, provera rauna, stanja Distribuirana organizacija, glavni server i filijale sa lokalnim serverima sinhronizacija podatak Pristup raunima preko filijale, Interneta, bankomata T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 71

72. Bankarski IS Plaanje karticom SMS obavetavanje Uvid u kreditnu sposobnost graana Problemi: sigurnost rauna korisnika Privatnost o transakcijama korisnika, Konstantno odravanje napajanja sistema i pouzdanost T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 72

73. IS GSP-a grupa III Informacije o linijama, informacije o prijavama, informacije o prodajnim mestima. Svakodnevni uvid putnika, SMS obavetavanje, pitanja graana Problemi: Pouzdanost sistema, pouzdanost mree operatora Umreeni IS. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 73

74. Biblioteki IS grupa IV Administrativni softver za auriranje Dostupan i radnicima i itaocima Radne stanice i server Provera klijenata koji su u biblioteci Ciljevi: upis lanova, auriranje knjiga, izdavanje knjiga, potovanje ogranienja, Organizacija bazirana na ogranienom pristupu 2 baze meusobno povezane: knjige i korisnici T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 74

75. Biblioteki IS Backup sistem Problem: pristupanje preko Interneta, brzina i koliina podataka. T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 75

76. Uvod u softversko inenjerstvo dr Zoran Jeremi zoran.jeremic@gmail.com T-1: Uvod u softversko inenjerstvo 76