กจการเพอสงคม (Social Enterprise)

สฤณ อาชวานนทกล

http://www.fringer.org/

11 กนยายน 2554

งานนเผยแพรภายใตสญญาอนญาต Creative Commons แบบ Attribution Non-commercial Share Alike (by-nc-sa) โดยผสรางอนญาตใหท าซ า แจกจาย แสดง และสรางงานดดแปลงจากสวนใดสวนหนงของงานนไดโดยเสร แตเฉพาะในกรณทใหเครดตผสราง ไมน าไปใชในทางการคา และเผยแพรงานดดแปลงภายใตสญญาอนญาตแบบเดยวกนนเทานน

“The cartel” of world aid

Who will you trust to fix the problems?

“ไฮเทค” ก “เหมาะสม” ได

กจการ + นวตกรรม + เปาหมายทางสงคม (1)

กจการ + นวตกรรม + เปาหมายทางสงคม (1)

กจการเพอสงคมคออะไร?

• กจการเพอสงคม คอกจการทมพนธกจดานสงคมหรอสงแวดลอมเปนหลก และมความยงยนทางการเงน

• กจการเพอสงคมพยายามสราง “ผลตอบแทนดานสงคมหรอสงแวดลอม” สงสด ไมใชก าไรสงสด

• กจการเพอสงคมมหลากหลายแนวทาง รปแบบ และวธด าเนนการ ท างานในพนทไรตลาด จนถงตลาดโตเรว

• กจการเพอสงคมทประสบความส าเรจระดบประเทศ ใช

กลไกตลาด นวตกรรม และการประสานประโยชนของทกฝาย เปน “คานงด” สรางการเปลยนแปลงเชงบวก

• กจการเพอสงคมขาดไมไดในระบบเศรษฐกจแหงอนาคต เพราะมงแกไขปญหาทรากสาเหตอยางยงยน

7

ตวอยางกจการเพอสงคมในตางประเทศ

8

International Development Enterprises (IDE)

“สรางโอกาสในการหารายไดใหกบผมรายไดนอย”

พนทด าเนนกจการ: ส านกงานใหญตงอยในสหรฐอเมรกา มสาขาในแคนาดา องกฤษ กานา กมพชา บงกลาเทศ โมซมบค เนปาล เอธโอเปย นคารากว เวยดนาม

แซมเบย ซมบบเว และฮอนดรส

ปญหา

ทวโลกมเกษตรกรผยากไรกวา 800 ลานคน

ทท าการเกษตรแบบพออยพอกน มศกยภาพต ามากในการเพมรายได เงนใหเปลาและโครงการชวยเหลอของภาครฐและองคกรพฒนามกแกปญหาไมตรงจด หรอไมกไมชวยพฒนาใหเกษตรกรอยไดดวยตนเอง

วธแกปญหาของกจการ

พฒนาและขายอปกรณการเกษตรและปรบปรงคณภาพชวตทมราคาถก ใช

“เทคโนโลยทเหมาะสม” อาท • ระบบชลประทานน าหยด

• เครองสบน าพลงมอ • ระบบจายน าดมและชลประทานแบบผสม

(Multiple Use Water System)

ผลตอบแทนดานสงคม: ผลตภณฑของ IDE ชวยสรางรายไดกวา 1 พนลานเหรยญ ใหลกคาคนจนกวา 19 ลานคนทวโลกไดหลดพนบวงความจนอยางยงยน โดยมอตราการคมทนทสงมาก (อตราสวนรายไดเพมของลกคาตอเงนลงทนของ IDE = 10 ตอ 1)

9

10

Institute of OneWorld Health

“พฒนายารกษา “โรคคนจน” ทไดผลและคนจนซอได”

พนทด าเนนกจการ: OneWorld Health เปนบรษทยาไมแสวงก าไรแหงแรกในสหรฐอเมรกา มสาขาปฏบตการในอนเดย ปจจบนด าเนนโครงการพฒนายารกษาโรค

รนแรง 3 ชนด ไดแก โรคมาเลเรย โรคลชมาเนย และโรคทองเดนรนแรง

ปญหา

คนจนทวโลกหลายรอยลานคนปวยและเสยงทจะเสยชวตจากโรครนแรงทบรษทยากระแสหลกไมสนใจทพฒนายาเพราะท า

ก าไรไมได นอกจากน 20 ปทผานมากมโรคระบาดชนดใหมกวา 30 ชนด

วธแกปญหาของกจการ

พฒนายารกษาโรครนแรงทไดผลและคนจนซอได ลดตนทนดวยการน า “สตรยาก าพรา” (orphan drugs) ทไมตองเสยคา

ใชสทธมาพฒนาตอ และรวมมอกบองคการอนามยโลก บรษทยา

มหาวทยาลย เอนจโอ และบรษทผผลตยาเลยนแบบในประเทศก าลงพฒนา

ผลตอบแทนดานสงคม: พฒนายารกษาโรคลชมาเนยไดส าเรจเปนครงแรกของโลก ตอมาผลต semisynthetic artemisinin สวนประกอบส าคญในชดรกษาโรคมาเลเรย Artemisinin-based Combination Therapies (ACTs) ปจจบนก าลงพฒนาขนตอน

การผลตรวมกบบรษทยา sanofi-aventis เพอวางจ าหนายในป ค.ศ. 2012 11

นวตกรรมครบวงจร: จากวจยถงกระจายยา

12

Rags2Riches

“แกปญหาสงคมดวยสไตล”

พนทด าเนนกจการ: ฟลปปนส สนคาบางสวนสงออกไปยงสงคโปร เรมรบออรเดอรจากอเมรกา ยโรป ญป น มแผนจะเปดรานขายสนคาออนไลนในอนาคตอนใกล

ปญหา

ปายาตาส คอทท งขยะทใหญทสดในฟลปปนส และทอยอาศยของคนจนหลาย

พนครอบครว แมบานในสลมน าเศษผาจากกองขยะมาถกเปนพรมขาย แตถกพอคาคนกลางทมความรมากกวาและเขาถงตลาดได เกงกวาเอารดเอาเปรยบดวยการน าเศษผาทซอตรงจากโรงงานมาใหแมบานทอ จายคาแรงเพยง 60 สตางคตอชนเทานน

วธแกปญหาของกจการ

Rags2Riches ยกระดบชวตความเปนอย

ของแมบานในสลม ดวยการสนบสนนให รวมกลมเปนสหกรณแมบาน ซอเศษผาทง

แลวจากโรงงานสงทอมาใหสมาชกสหกรณถกเปนกระเปาหรและเครอง

ตกแตงบาน วางขายในรานคาชนน าทวประเทศ โดยมดไซเนอรชนน าของประเทศ

มาชวยออกแบบและท ายหอรวม

ผลตอบแทนดานสงคม: ยกระดบคณภาพชวตของแมบานยากจน ชวยเพมรายได ใหกบพวกเธอ 20 เทาจากการขายสนคาแบรนดเนมทฮตตดตลาด เปนตนแบบโมเดล

ธรกจ “แฟชนทยงยน” ทไดรบการยอมรบในระดบโลก 13

Digital Divide Data (DDD)

“ธรกจไอททยงยน มงสรางการเปลยนแปลงทางสงคม”

พนทด าเนนกจการ: ส านกงาน 3 แหงในกมพชาและลาว รบงานจากบรษทสอสงพมพ สถาบนการศกษา หองสมด และเอนจโอทวโลก

ปญหา

หนมสาวชาวกมพชาจ านวนมากขาดโอกาสในการท างานดานไอท ถงแมวาจะเขารบการอบรมคอมพวเตอรจากโรงเรยนตางๆ กไมมงานรองรบหลงเรยนจบ นอกจากนกมพชายงมผพการกวา 300,000 คน สวนใหญพการจากกบระเบดและโรคโปลโอ

วธแกปญหาของกจการ

รบหนมสาวผดอยโอกาสและพการมาเปนพนกงานของบรษท อบรมทกษะดานภาษาและคอมพวเตอร 3-8 เดอน เพอท างาน

แปลงเอกสารเปนดจทลและปอนขอมล (data entry) ใหกบลกคาองคกรทวโลก

และออกเงนสนบสนนใหพนกงานไปเรยนปรญญาตรระหวางท างาน

ผลตอบแทนดานสงคม: ปจจบน DDD มพนกงานกวา 600 คน เปนบรษทไอททใหญทสดในกมพชาและลาว ตงแตป 2001 อบรมผดอยโอกาสไปแลว 1,800 คน ชวยใหกวา 400 คนในจ านวนนสามารถหางานใหมท าทมรายไดสงกวารายไดเฉลยใน

ประเทศถง 4-6 เทา 14

Better World Books

15

“รานหนงสอออนไลนทมจตวญญาณ”

พนทด าเนนกจการ: ส านกงานในสหรฐอเมรกา ขายหนงสอผานเวบ กระจายหนงสอไปยงผไมรหนงสอผานเอนจโอดานการศกษาทเปนพนธมตรของบรษท

ปญหา

ทวโลกมผใหญทไมรหนงสอกวา 780 ลานคน ในจ านวนนกวารอยละ 73 อยในทวป

เอเชย เอนจโอดานการศกษาจ านวนมากยงตองการความชวยเหลอทงดานเงนทนและ

หนงสอในการแกปญหา

วธแกปญหาของกจการ

บรษทรวบรวมหนงสอมอสองจากการจดกจกรรมรบบรจาคตามมหาวทยาลยและหองสมดทไมมทเกบหนงสอเกา น า

หนงสอเหลานนมาขายออนไลน รายได และหนงสอสวนหนงน าไปมอบใหกบเอนจโอดานการศกษาชนน าและมหาวทยาลยท

ขาดแคลนต าราเรยน

ผลตอบแทนดานสงคม: ระดมทนกวา 8 ลานเหรยญใหกบโครงการสงเสรมการร หนงสอและหองสมด บรจาคหนงสอกวา 2.8 ลานเลมใหกบเอนจโอดานการศกษาชนน า อาท Books for Africa, Room to Read และ Feed the Children เกบรวบรวมหนงสอมอสองไปแลว 35 ลานเลมผานการจดกจกรรมอยางตอเนองในมหาวทยาลย

กวา 1,800 แหง และหองสมดกวา 2,000 แหงทวทงสหรฐอเมรกา

“นวตกรรมสงคม” ทด ใช “เทคโนโลยเหมาะสม”

16

• LifeStraw ผลตโดยบรษท Vestergaard Frandsen (สวสเซอรแลนด) เปนอปกรณกรองน าขนาดพกพา

• หลอดท าจากพลาสตก ขางในมไสกรองหลายชน ราคาขายหลอดละ 2 เหรยญสหรฐ

• กรองน าไดอยางนอย 700 ลตร

• กรองเชอแบคทเรยและพยาธไดถง 99.99%

• NeoNurture ตอบทารก ออกแบบโดยบรษท Design That Matters เพอชวยลดอตราการตายของทารกแรกเกดทตายภายในเดอนแรก (4 ลานคนตอป)

• ท าจากชนสวนรถยนต 100% เพอใหมราคาถก ผใชในประเทศยากจนสามารถซอมเองได และหาอาไหลไมยาก

การเปน “พนธมตร” กบธรกจกระแสหลก

กจการเพอสงคม บรษทกระแสหลก ผลลพธทได

+

+

+

SE: ผลตภณฑใหม พนธมตร: ชอเสยง, รายได, ลกคาใหม

17

SE: ยหอ,

ชองทางการตลาด พนธมตร: ชอเสยง,

รายได

SE: ลดตนทน พนธมตร: ชอเสยง, รายได, ลกคาใหม

ตวอยางกจการเพอสงคมในประเทศไทย

18

โครงการพฒนาดอยตงฯ

“พฒนาดานสงคม เศรษฐกจ และสงแวดลอมอยางยงยน เพอคนศกดศรใหกบคนและธรรมชาต”

พนทด าเนนกจการ: ประเทศไทย ปจจบนไดขยายโมเดลไปยงประเทศทมปญหาความยากจนและยาเสพตดคลายกบไทย ไดแก เมยนมาร อฟกานสถาน และอาเจะห

ปญหา

กอนป พ.ศ. 2531 “ดอยตง” จงหวดเชยงรายมสภาพเปนปาหวโลน มปญหากองก าลงชนกลมนอยควบคมเสนทางล าเลยงฝน ราษฎรสวนใหญไมมสญชาตไทย ไมไดรบสทธทางสงคมหรอสาธารณปโภคขนพนฐานใดๆ ท าใหคนในพนทดอยตงตองบกรกท าลายปา ท าไรหมนเวยน และยงชพดวยการปลกฝนเปน

หลก แตกยงมรายไดไมเพยงพอ

วธแกปญหาของกจการ

โครงการพฒนาดอยตง (พนททรงงาน) อนเนองมาจากพระราชด ารของสมเดจยา กอตงข นในป พ.ศ. 2531 สรางงานและโอกาสในการประกอบอาชพทหลากหลายเพอใหชาวบานสามารถพงพาตนเองได แบรนดดอยตงเพมมลคาดวยการแปรรป การออกแบบตามความตองการของตลาด และการควบคมคณภาพใหไดมาตรฐาน

ผลตอบแทนดานสงคม: สรางโอกาสทางสงคมและเศรษฐกจใหกบชาวดอยตงกวา 10,000 คน โดยมรายไดเฉลยตอหวเพมเกอบ 10 เทาระหวางป 2531-2550 การศกษาและสาธารณสขเขาถงครอบคลมพนทดอยตง และไดผนปากลบคนมาอยางสมบรณ

19

สหกรณเลมอนฟารมพฒนา

“สรางสขภาพ สงเสรมชมชน รวมสบสานวฒนธรรม”

พนทด าเนนกจการ: มสาขา 9 สาขา

ปญหา

ปจจบนคนไทยสวนใหญยงเขาถงอาหารปลอดสารพษคอนขางนอย ขณะทอาหารทผลตขนจากกระบวนการเกษตรทใชสารเคมและยาฆาแมลงสงผลกระทบตอสขภาพของ

ผผลตและผบรโภคมากขนทกวน

วธแกปญหาของกจการ

ชกชวนและเชอมโยงเกษตรกรขนาดเลก ใหเปลยนวถการผลตจากเกษตรเคมทอนตรายตอสขภาพและสงแวดลอมส

เกษตรอนทรย โดยสรางตลาดรองรบผลผลตทเกดขนและรบซอในราคาเปน

ธรรม (Fair Trade) สนบสนนใหผบรโภคม

สขภาพด โดยจดอบรมธรรมชาตบ าบด เกษตรธรรมชาต การบรหารจตและกาย

ผลตอบแทนดานสงคม: ยกระดบชวตความเปนอยของสมาชกสหกรณกวา 28,000 ครวเรอน โดยใหการสนบสนนแบบครบวงจร ตงแตการเผยแพรองคความร สนบสนนปจจยการผลต สรางตลาดรองรบผลผลต และรบซอในราคาทเปนธรรม (Fair Trade)

20

โอเพนดรม

“เปลยนโลกดวยนวตกรรมไอท”

พนทด าเนนกจการ: มส านกงานในกรงเทพ รบงานจากองคกรทงไทยและเทศ

ปญหา

กจการเพอสงคมและองคกรในภาคสงคมจ านวนมากยงไมเปนทรจกและไมสามารถเผยแพรส งทท าไดมากนก เนองจากขาดทกษะดานไอทและอนเตอรเนต ซงปจจบนเปนชองทางททกคนเขาถงไดงาย มราคาถก และเปนเทคโนโลยทยงชวยตอยอดและ

ขยายผลงานของกจการดวย

วธแกปญหาของกจการ

บรษทเนนบรการออกแบบและพฒนาเวบไซตทมคาใชจายต าใหกบองคกรในภาคสงคมทสรางผลตอบแทนดานสงคมสง รวมทงคนหาและพฒนาเทคโนโลย

ใหมๆ เพอปรบใชใหเหมาะสมกบโครงการเพอสงคมแตละโครงการ โดยน ารายได จากการใหบรการดานไอทกบธรกจกระแส

หลกมาสนบสนนงานภาคสงคม

ผลตอบแทนดานสงคม: ท างานใหองคกรภาคสงคมและหนวย CSR ของบรษทตางๆ มามากกวา 90 โครงการ และท าเวบไซตมากกวา 50 เวบไซต นอกจากนยงรวมกบ

InSTEDD (Innovative Support to Emergencies, Diseases and Disasters) และองคกรภาคอนๆ พฒนาระบบการสง SMS รายงานโรคระบาดใหเหมาะสมกบคนไทย

และลาว ท าใหลดความลาชาในการรายงานโรคระบาดไดถง 1 ใน 3 21

กลมสจจะสะสมทรพยวดไผลอม

“จากหลกธรรมน ามาสหลกการเงนเพอพฒนาชมชน”

พนทด าเนนกจการ: เรมจากวดไผลอม อ าเภอเมอง จงหวดตราด ปจจบนขยายเปนเครอขายระดบจงหวด

ปญหา

ประชากรในชมชนวดไผลอมสวนใหญเปนผสงอายและผทไรการศกษา มฐานะยากจน หลายคนตกอยในวงวนหนนอกระบบ บางรายตองถกยดทท ามาหากน กลายเปนคนเรรอน ปญหายาเสพตดกรนแรง สมาชกใน

ชมชนแตกสามคคกน

วธแกปญหาของกจการ

พระสบน ปณโต กอตงกลมสจจะสะสมทรพยวดไผลอมขนเมอ พ.ศ. 2533 โดยน าหลกการจดการจากครชบ ยอดแกว ทสงขลา มาประยกตใชกบหลกธรรมะ จงใจใหประชาชนรจกออมเงน สอนใหบรหารเงน ถาใครไมสบบหร ไมดมเหลา ไมเลนการพนน จะใหกเงนโดยไมคดดอกเบย

ผลตอบแทนดานสงคม: ปจจบนเครอขายสจจะสะสมทรพยวดไผลอมมสมาชกกวา 58,000 คน มเงนออมกวา 700 ลานบาท สมาชกมเงนออมของตนเองเพมขนทกเดอน ไดรบเงนปนผลในอตราทสงกวาดอกเบยของธนาคาร และไดรบสวสดการ นอกจากนยงสามารถขยายผลเชอมโยงเครอขายพระสงฆทวประเทศ 40 กวาจงหวด เปนตนแบบ

หนงในการจดการการเงนฐานรากใหกบชมชนอนๆ ทสนใจ 22

กจการเพอสงคมในไทยบอกอะไรเราบาง • นโยบายรฐและการกศลมกแกปญหาไมตรงจด รวไหล หรอตอกตรงวงจรการพงพา ไมชวยใหคนพงตนเองได

• กจการเพอสงคมทรเร มโดยนกธรกจ และใชเทคโนโลยกบการสรางเครอขายกบฝายอนเปน “คานงด” ยงมนอย

• จ าเปนตองออกแบบและใชกลไกเชงสถาบนใหมๆ เพอสนบสนน “การพฒนาจากฐานราก” และท าใหกลไก “ชอเสยง” ในตลาดท างานไดอยางมประสทธภาพ

ภาษสงแวดลอม, กฎหมายปาชมชน

กลไกการท างานรวมกนระหวางรฐ ธรกจ กจการเพอสงคม เอนจโอ และประชาชน

มาตรฐานการประเมนและกฏการเปดเผยขอมลผลกระทบดานสงคมและสงแวดลอมของภาคธรกจ 23

กจการเพอสงคมเปนประโยชนตอทกฝาย...

• สงคม – กจการเพอสงคม (SE) มงแกปญหาสงคมและสงแวดลอมอยางยงยน สนบสนนใหคนพงตนเองได

• รฐ – SE แบงเบาภาระของภาครฐ และบรรเทาปญหาเงนงบประมาณรวไหลจากคอรรปชนของนกการเมอง ขาราชการ นกธรกจ ฯลฯ

• ธรกจ – SE ชวยช “ตลาดใหม” ทธรกจมโอกาสท าก าไร และสามารถจบมอเปนพนธมตรส าหรบซเอสอารทยงยน

• เอนจโอ – SE ชวยแบงเบาภาระ และสามารถจบมอเปนพนธมตรเพราะมวตถประสงคเดยวกน

• ประชาชน – SE มกจะกอตงโดยผประกอบการ “หวรน” ทมงสรางการเปลยนแปลงจากฐานราก จงเปนแรงบนดาลใจทดใหกบคนอน 24

...แตทกฝายตองรวมมอกน

25

รฐ ธรกจ

กจการเพอสงคม

เอนจโอ สอมวลชน นกวชาการ

ปญหา

“ผลตอบแทนทางสงคม” (SROI)

กรอบคดในการวดผลตอบแทนดานสงคม

• ผบกเบก – REDF, World Bank, Acumen Fund, NEF

• กรอบคดทเขาใจงายและปรบใชไดกวางคอกรอบการวดของการประกวดแผนธรกจเพอสงคม GSVC (Global Social Venture Competition)

Theory of Change

Impact Value Chain

จากผลผลต (output) สมลคาทางการเงน

ตวอยาง: “ผลตอบแทนทางสงคม” ขององคกรไมโครไฟแนนซ

มาตรฐานในการประเมน “ผลงาน” ของ MFI

• “มาตรฐาน” อตสาหกรรม (industry benchmarks)

– Mix Microbanking Bulletin (MBB)

• ผลการประกอบการดานการเงน (financial performance)

– Microfinance Consensus Guidelines & Appraisal Guide โดย CGAP

• ผลการประกอบการดานสงคม (social performance)

– ยงไมถงขนม “มาตรฐาน” แตมแนวทางทสรปโดยกลม MFI ตางๆ เชน Social Performance Task Force, ForolacFR, ฯลฯ

– Progress Out of Poverty Index (PPI) ของ Grameen Foundation

“มาตรฐาน” อตสาหกรรม MFI • Mix Microbanking Bulletin -http://www.mixmbb.org/ รวบรวมและขอมลตพมพ

รายงานรายไตรมาส จาก MFI ประมาณ 900 แหงทวโลก

ตวอยางดชนชวดผลงานดานการเงน

ทมา: CGAP, Microfinance Consensus Guidelines

ตวอยางดชนชวดผลงานดานการเงน (ตอ)

“ผลงานดานสงคม” ของ MFI กรอบการประเมนผลงานดานสงคม (social performance)

1. เจตนาและการออกแบบองคกร (INTENT AND DESIGN)

พนธกจ (mission) ขององคกรคออะไร มเปาหมายทางสงคมชดเจนหรอไม มระบบทถกออกแบบมาใหบรรลเปาหมายเหลานนหรอไม

2. กจกรรมขององคกร (ACTIVITIES) MFI ท ากจกรรมอะไรบางเพอบรรลพนธกจทตงไว

3. ผลผลต (OUTPUT) MFI ใหบรการกบคนจนและคนจนเรอรงหรอไม ผลตภณฑและบรการตางๆ ถก

ออกแบบมาเพอตอบสนองความตองการของคนเหลานหรอไม

4. ผลลพธ / ผลกระทบ (OUTCOME / IMPACT)

ลกคาของ MFI มฐานะความเปนอยทางสงคมและเศรษฐกจดข นหรอไม

เครองมอประเมนผลงานดานสงคม

ปญหา moral hazard “credit ease” Socia

l Perfo

rmance

Task

Force

(SPTF) –

what co

nstitu

tes “so

cial p

erfo

rmance”

KEY

Indicators above the dash lines – agree to do

Indicators below the dash lines or in dash line boxes – agree to work on

(definitions, tools) Specific indicators A-D – agree to work on in specific contexts

ForolacFR: ดชนวดผลงานดานสงคม • ForolacFR (http://www.forolacfr.org/) เปนเครอขายของ MFI ประมาณ 50 แหงในทวปอเมรกาใต

และคารบเบยน จดท าชดดชนวด social performance เปนโครงการน ารองในป 2008

(1) Basic Indicators for Social Performance

Management Indicator Algorithm SPTF reference

FOCUS

1. Outreach to

poverty and vulnerability

Outreach poor: % of new poor clients in relation to

the total number of clients. To promote the

segregation for different poor levels

Q18

Outreach to women: % of women clients in relation

to the total number of active clients

Q17

Outreach to the rural area: % of clients in rural areas

in relation to the total number f active clients

Q17

CLIENT SATISFACTION

2. Client Satisfaction Desertion Rate of client= = (No. of active clients at

initial time + No. of new clients – No. of active

clients at final time)/(No. of clients at initial time +

No. of new clients)

Q19

Cost of service: Real interest rate in relation to the

average national interest rate of the sector.

~Q12

ForolacFR: ดชนวดผลงานดานสงคม (ตอ)

RESULTS

3. Employment Creation

Employment consolidation: Secure full-time job positions in

relation to total of clients served

~QC

Employment creation: New full-time job positions created in

relation to the total number of clients served

QC

4. Social Capital Social Capital Support: % of clients served with methodologies

that generate social capital (common banks, credit networks) in

relation to the total of active clients.

Q4.1

% of clients that lead or participate in social organizations in

relation to the total number of active clients

5. Capital and Assets Creation

Active Assets: % of loans to the investment of fixed assets in

relation to the total number of active loans.

Long-term loans: % of loans of long term loans in relation to the

total of active loans.

SOCIAL RESPONSIBILITY

6. Surplus Assignation Reinvestment: % of surplus reinvestment

Community Support: % of surplus used in supporting social or

community projects.

Employers Training: % of surplus used in training employers of MFIs

(1) Basic Indicators for Social Performance (continued)

ForolacFR: ดชนวดผลงานดานสงคม (ตอ) (2) Social Performance Indicators related to a context

Management Indicators

Algorithm

7. Services Diversification

Savings: % of clients that receive voluntary savings services in relation to the total of number of active clients. % average saving

Q4.2

Insurance: % of clients that receive insurance services in relation to the total of number of active clients.

Transfers, Remittances: % of clients that receive transfers or remittances services in relation to the total of number of active clients.

Other services: % of clients that receive other financial services in relation to the total of number of active clients.

8. Access to Human and economic Development Services

Education: % of clients that receive education services in relation to the total of number of active clients.

Q4.3

Health: % of clients that receive health services in relation to the total of number of active clients

Microentreprises Development; % of clients that have received technical assistance or management enterprise services in relation to

the total of number of active clients.

Economic Development: farmers organization, value chains integration, local development

Progress out of Poverty Index (PPI) ขนแรก วดคะแนน PPI ของลกคาแตละคน จากดชนชวดความจน 10 ตว

การค านวณ PPI (ตอ) ขนทสอง ดวาคะแนน PPI มคาความเปนไปไดเทาไรทจะอยเหนอเสนความจน

การค านวณ PPI (ตอ) ขนทสาม ประเมนสดสวนของลกคาทงหมดทอยเหนอเสนความยากจน เมอได อตราสวนนแลวกจะสามารถเปรยบเทยบปตอปได

ปจจยทผลกดนการเตบโตของ SE

“Push factors” ทผลกใหธรกจใสใจสงคม

ทมา: Triple Bottom Line Reporting: A Strategic Introduction to Economic, Environmental and Social

Performance Measurement, David Crawford, Certified Management Accountants Canada, www.cma-canada.org 46

พลงตลาด 10 ประการ

5 ประเดนรอน 5 ผมสวนไดเสยส าคญทผลกดน

ภาวะสภาพภมอากาศเปลยนแปลง

ผบรโภคทใสใจสงแวดลอม

มลพษและอนตรายตอสขภาพ

ผถอหนนกเคลอนไหว

การตอตานโลกาภวตนทไมเปนธรรม

ภาคประชาสงคม/เอนจโอ

วกฤตพลงงาน ผก ากบดแลภาครฐ/นกวทยาศาสตร

ความไววางใจของประชาชนในภาคธรกจเสอมถอย

ภาคการเงน

“Pull factor” : SE หลายสาขาโตเรวมาก

47

อตราการเตบโตตอป (

%)

30%

50%

สนคาแฟรเทรด

$2.2

พนลาน

เสอผาออรแกนก

$583 ลาน

อาหารปลอดสารพษ

$15.5 พนลาน

ไมโครไฟแนนซ

$7 พนลาน

10%

20%

40%

รายไดตอป (เหรยญสหรฐ), 2009

ทมา: Good Capital, Social Enterprise Expansion Fund presentation

“ตลาดฐานประมด” : low-margin, high-volume

“การลงทนเชงกศล” เพมคณคาแบรนด

source: http://www.globalvoicesonline.org/2008/03/03/china-hack-into-freedom-city/

การลงทนเพอความยงยนเตบโตเรวมาก

50

การลงทนทรบผดชอบตอสงคม (socially responsible

investment: SRI) เตบโตอยางตอเนองในแทบทกทวปทวโลก

• $3 ลานลานในอเมรกา (เกอบ 10%) จ านวน 250 กวากองทน –

เตบโต 260%+ ในรอบหนงทศวรรษทผานมา

• ในจ านวนน กองทน SRI 35% ท Morningstar ตดตาม ได

อนดบ 4 หรอ 5 ดาว (เทยบกบคาเฉลย 32.5% ของทงวงการ)

• มกองทน SRI กวา 220 กองทนในยโรป

• กองทน SRI รวมกนบรหารเงน $13.9 พนลานในออสเตรเลย

• ตลาดหลกทรพย กองทน SRI แถวหนา และผใหบรการขอมล

ทางการเงนขนาดใหญหลายเจาสรางดชนความยงยนแลว –

Dow Jones Sustainability Index, FTSE4Good, Domini

Social Index

51

SE: ค

วามร “โ

อเพนซอรส”

ตวอยางกลไกสนบสนนกจการเพอสงคม

52

ขอคดบางประการ

53

• กจการเพอสงคม ไมใช

• กจกรรมแสดงความรบผดชอบของธรกจ (CSR) หรอ

• การกศล (philanthropy)

• กจการเพอสงคมไมไดแปลวาจะประสบความส าเรจโดยอตโนมต ตองลองผดลองถกและปรบตวไมหยดนง

• บางโมเดลทใชไดในบรบทหนงตองปรบเปลยนถาอยากประยกตใชใหเขากบบรบทอน ดงนนสอและภาควชาการจงตองชวยกนตดตาม สงเคราะหและถอดบทเรยน

• ภาครฐ ธรกจ กจการเพอสงคม ภาคการกศล และเอนจโอ ควรรวมมอกนมากกวาเดมและเพมความโปรงใส

• ทกฝายควรสนบสนนวงการ “การลงทนเพอสงคม”

สยค “เศรษฐกจแหงคณคา”?

“ In the 19th century, we were making money with money. In the 21st century, I believe and hope that we will use values to create value.”

- Oliver Le Grand , Chairman of the Board of

Cortal (a subsidiary of BNP Paribas)

“[There is] No Place To Hide for the Irresponsible Business”

- Financial Times headline,

29 September 2003

54

ขอมลเพมเตม

55

56

“You never change things by fighting the existing reality.

To change something, build a new model

that makes the existing model obsolete.”

- R. Buckminster Fuller -

“คณไมมวนเปลยนอะไรกตามดวยการตอกรกบ

ความจรงทเปนอย

ถาคณอยากเปลยนอะไรกตาม จงไปสรางโมเดลใหม

ทท าใหโมเดลเดมลาสมย”

- อาร. บคมนสเตอร ฟลเลอร -