Publiceren in Open Access (op Windesheim) : over open access en het auteurscontractenrecht

W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Publiceren in Open Access op Windesheim

(hoe pakken we dat nou aan?)

16 november 2015 Raymond Snijders

@


1. Wat is Open Access en waarom is het nu actueel?

2. Stand van zaken Open Access bij Windesheim

3. Hindernissen en het auteurscontractenrecht

4. Hoe nu samen verder?









We “moeten” Open Access van Dekker


“Het principe van Open Access omvat het gratis wereldwijd beschikbaar stellen van wetenschappelijke publicaties, tijdschriften en boeken. Mijn uitgangspunt is dat resultaten van publiek en publiek/privaat gefinancierd onderzoek altijd vrij beschikbaar moeten zijn… Mijn voorkeur gaat uit naar de Golden road.”

(November 2013)


Goud en groen


Gouden route: artikelen worden door de uitgever zelf in Open Access gepubliceerd. In volledig OA Journals of in hybride tijdschriften die zowel artikelen bevatten die vrij toegankelijk zijn als artikelen die alleen voor abonnees toegankelijk zijn – de auteur, diens werk- of subsidiegever betaalt Author Processing Charge (APC).

Groene route: artikelen worden na peer review maar vóór definitieve opmaak door of namens de auteur zelf gearchiveerd in een open repository (van de eigen instelling, zoals de HBO Kennisbank). Daar heeft een uitgever vaak een embargo-periode voor ingesteld. Dit heet self-archiving, is gratis en maakt vaak onderdeel uit van het beleid van het tijdschrift. In Sherpa Romeo kun je dat controleren.

http://www.sherpa.ac.uk/romeo/index.php?la=nl&fIDnum=%7C&mode=simple


Acties op beide routes


Gouden route:Onderhandelen met wetenschappelijke uitgevers om als instellingen te betalen voor OA publiceren ipv voor je eigen content (vb. Elsevier). Er moeten tienduizenden OA journals komen;Hoe verander je de bekostigingsstructuur zodat OA publiceren daarin vanzelfsprekend(er) wordt?Overtuigen van alle auteurs om in OA journals te publiceren

Groene route:Overtuigen van auteurs om *naast het publiceren in reguliere tijdschriften* ook hun artikelen in repositories te plaatsen.








Wat doet Windesheim?


Windesheim heeft (sinds augustus 2014) een Publicatierichtlijn (CvB besluit 709);Windesheim streeft ernaar om zoveel mogelijk onderzoeksresultaten te publiceren onder Open Access condities: laagdrempeligetoegang en zichtbaar zijn op kwaliteit;Publicaties in eigen repository /HBO Kennisbank. Met als voordelen:

(Betere) discovery door GoogleOnderzoekspublicaties worden zichtbaar in NARCISTerugvindbaar in de zoeksystemen van bibliothekenDuurzame opslag (vaste en permanente link naar publicatie)


Wat doet Windesheim nog meer?


Elke onderzoeker blijft vrij in het kiezen hoe en waarin hij of zij wil publiceren (maar wordt wel gevraagd om waar mogelijk de publicatie aan te leveren voor plaatsing in de repository);Windesheim heeft ‘n eigen OA tijdschrift: Glocalityhttp://glocality.euHet Mediacentrum / AIP ondersteunt iedereen die publiceert waar mogelijk: auteursrechtkwesties en de opties voor self-archiving.








Auteursrechten hebben en (niet) overdragen


Veel auteurs dragen hun auteursrechten volledig en exclusief over aan de uitgever. Als de uitgever een self-archiving beleid heeft, heb je geluk. Zo niet dan kun je zelf niet meer bepalen wat er met je artikel gebeurt.

Je mag het niet elders publiceren en zelfs niet meer bewerken;Het mag ook niet meer in het onderwijs van Windesheim gebruikt worden.

Bij de Radboud Universiteit wordt een pilot uitgevoerd om de publiceerovereenkomsten van onderzoekers aan te passen om alsnog een auteursversie in OA te mogen publiceren.Maar dat is dankzij een wijziging in de Auteurswet niet de enige manier om dit te bereiken.


Open Access in de Auteurswet


Per 1 juli 2015 is de Auteurswet aangepast met het auteurscontractenrecht om de positie van makers te versterken;Inclusief een nieuwe Open Access bepaling:

De maker van een kort werk van wetenschap waarvoor het onderzoek geheel of gedeeltelijk met Nederlandse publieke middelen is bekostigd, heeft het recht om dat werk na verloop van een redelijke termijn na de eerste openbaarmaking ervan, om niet beschikbaar te stellen voor het publiek, mits de bron van de eerste openbaarmaking daarbij op duidelijke wijze wordt vermeld.


Wat betekent dit concreet?


Als het onderzoek gefinancierd is met Nederlandse publieke middelen dan mogen de artikelen na verloop van tijd (ook) Open Access gepubliceerd worden.Het recht om OA te mogen publiceren is een exclusief en niet over te dragen (persoonlijkheids)recht;ONGEACHT de afspraken in de overeenkomst met de uitgever dus;Het geldt met terugwerkende kracht (!)En is in beginsel ook van toepassing voor artikelen in tijdschriften van buitenlandse uitgevers (maar dit is nog niet getoetst)


Wat is nu het voorstel?


Elke onderzoeker/auteur heeft, ongeacht waar een artikel in gepubliceerd is, nu de mogelijkheid om dat artikel Open Access in de repository van Windesheim te publiceren. Het Mediacentrum wil graag dat onderzoekers hun publicaties gaan aanleveren voor de Windesheim repository. En wil meehelpen bij het uitzoekwerk van self-archiving, publiceer-overeenkomsten en de dialoog aan te gaan met de uitgever over de redelijke termijn waarin dit kan.Niet alleen zichtbaarheid voor Windesheim onderzoekers; ervaringen worden gedeeld met de Vereniging Hogescholen en SURF.







Wie wil met ons aan de slag met Open Access?

Meld het ons:

[email protected]

Education

Publiceren in Open Access (op Windesheim) : over open access en het auteurscontractenrecht