P R E Z E N T A C J A N A H I S T O R I E

Polacy na frontach II wojny światowej

W P R O W A D Z E N I E

Bitwa pod Monte Cassino

Cassino

Cassino to miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Frosinone. Miasto znajduje się u podnóża wzgórza Monte Cassino.

Klasztor na Monte Cassino

W czasie II wojny światowej miały tu miejsce walki pomiędzy wojskami alianckimi a niemieckimi. W skład wojsk alianckich wchodził II Korpus Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Andersa, którego żołnierze jako pierwsi zawiesili biało-czerwoną flagę po zdobyciu wzgórza zajmowanego przez wojska niemieckie.

Bitwa pod Monte Cassino uważana jest za jedną z najważniejszych bitew II wojny światowej. Odbywała się ona od 17 stycznia do 19 maja 1944.

Alianci III Rzesza

Bitwa

Wielka Brytania

Stany Zjednoczone

Polska

Nowa Zelandia

Indie Brytyjskie

III Rzesza Niemiecka

Włochy

Dowódcy aliantów

Harold Alexander

Władysław Anders

Mark Clark BernadFryberg

Dowódcy III Rzeszy

Heinrich von Vietinghoff

Albert Kesselring

Frido von Senger

Przyczyny Bitwy

Po wylądowaniu aliantów na Sycylii (1943) sytuacja Włoch stała się beznadziejna. III Rzesza zmuszona była wesprzeć niepewnego sojusznika na nowym froncie, a po kapitulacji marszałka Badoglio – rozpoczęła okupację kraju. Mimo to alianci zdołali wylądować pod Salerno, zająć Neapol i od tego momentu posuwali się wolno na północ. Po zachodniej stronie Apeninów poruszały się oddziały amerykańskiej 5 Armii generała Marka Clarka, zaś po wschodniej stronie pasma, wzdłuż wybrzeża Adriatyku, 8 Armia Brytyjska generała Bernarda Montgomery'ego. Naczelne dowództwo nad siłami alianckimi we Włoszech sprawował marszałek sir Harold Alexander

Sir Bernard Law Montgomery

Droga aliantów do Linii Gustava

Pierwsza bitwa o Monte Cassino trwała od 17 stycznia do 11 lutego 1944 roku. W założeniu była ona powiązana z desantem wojsk alianckich na tyłach wojsk niemieckich pod Anzio (22 stycznia). Jako pierwsze do

ataku ruszyły wojska brytyjskie na odcinku przylegającym do Morza Tyrreńskiego w celu zawiązania niemieckich odwodów.

Pierwsza Bitwa o Monte Cassino

Pierwsza Bitwa o Monte Cassino

20 stycznia 1944 roku do ataku na Monte Cassino ruszył amerykański II Korpus, wsparty od północy przez Francuski Korpus Ekspedycyjny. Wielokrotnie ponawiane próby zdobycia Monte Cassino, a także przełamania niemieckich pozycji dalej na północ spełzły na niczym, doprowadziły natomiast do skrajnego wykrwawienia amerykańskich i francuskich dywizji. Również desant pod Anzio nie przyniósł spodziewanych rezultatów, gdyż wprawdzie udało się wojskom alianckim zdobyć przyczółek, ale przełamać niemieckiej obrony już nie. Desant wojsk alianckich

pod Anzio

Desant wojsk alianckich pod Anzio

15 lutego 1944 roku 230 amerykańskich bombowców zrzuciło łącznie 1150 ton bomb na klasztor na Monte Cassino, niszcząc je kompletnie. Tego samego i następnego dnia ruiny zostały jeszcze dodatkowo ostrzelane przez artylerię. Paradoksalnie, klasztor był

znacznie lepszą pozycją obronną jako ruina niż jako całość, stając się niezwykle trudną do zdobycia fortecą.

Zbombardowanie opactwa Benedyktyńskiego rozpoczęło drugą bitwę o Monte Cassino (15-18 luty 1944 roku).

Druga bitwa o Monte Cassino

Nowozelandczycy w jednym ze starć z niemieckimi najperami. Na każdym kroku napotykali ciała poległych żołnierzy w poprzednich bitwach. Po 11 dniach zeszli taknieliczni, że jednostki musiano rozwiązać.

Bombardowanie Klasztoru na Monte Cassino.

Bombardowanie Klasztoru na Monte

Cassino. Bombardowania trwały trzy doby.

Ocalały tylko dwie krypty.

Przez kolejny miesiąc trwała przerwa w działaniach bojowych.

Podobnie jak poprzednią, trzecią bitwę o Monte Cassino

(operacja "Dickens", 15-23 marca 1944) rozpoczęło

intensywne bombardowanie lotnicze i ostrzał artyleryjski

klasztoru i sąsiedniego miasta Cassino.

Trzecia bitwa o Monte Cassino

Atak Korpusu Nowozelandzkiego (wzmocnionego brytyjską dywizją) przyniósł pewne zdobycze - udało się opanować stację kolejową w Cassino, a batalionowi Gurkhów (najemników z Nepalu) udało się na pewien czas dotrzeć na odległość 230 metrów od ruin klasztoru. Ostatecznie jednak wojska alianckie zostały odparte, a obie strony poniosły bardzo ciężkie straty.

Po dotychczasowych niepowodzeniach, głównodowodzący

wojsk alianckich we Włoszech, gen. Harold Alexander,

zadecydował, że następna próba przełamania Linii Gustawa

zostanie przeprowadzona na znacznie większą skalę.

Czwarta bitwa o Monte Cassino (Operacja "Diadem") I natarcie

Czwarta bitwa o Monte Cassino

W tym celu główne siły obu podległych mu armii (amerykańskiej 5 Armii i brytyjskiej 8 Armii) zostały skoncentrowane na około 30 kilometrowym odcinku od Morza Tyrreńskiego do Monte Cassino. Na południu uderzenie wykonać miały amerykański II Korpus i Francuski Korpus Ekspedycyjny. Brytyjski XIII Korpus miał atakować wzdłuż drogi Neapol-Rzym, zaś kluczowe zadanie zdobycia Monte Cassino powierzono II Korpusowi Polskiemu gen. Władysława Andersa.

Gen. Anders (na zdjęciu w środku, podczas narady

sztabowców polskich i brytyjskich) przyjął zadanie polskiego korpusu –

zdobyć Monte Cassino.

Czwarta bitwa o Monte Cassino

Pierwszy atak II Korpusu Polskiego rozpoczął się w nocy z 11 na 12 maja 1944 roku. W odróżnieniu od

wojsk poprzednio szturmujących Monte Cassino,

II Korpus Polski nie atakował od strony Cassino. Atak polski wyszedł od północnego wschodu, od strony

doliny rzeki Rapido i zmierzał ku południu, zmierzając do odcięcia klasztoru od reszty pozycji

niemieckich.

Niemcy, w oparciu o górzysty teren, dobrze przygotowane pozycje i pola minowe skutecznie powstrzymały polskie natarcie. Czołowe polskie

bataliony, gdy poniosły straty sięgające 40-70%stanu osobowego i zużyły całą posiadaną amunicję

otrzymały rozkaz powrotu na pozycje wyjściowe, co nastąpiło w nocy z 12 na 13 maja. Choć pierwszy atak

II Korpusu Polskiego zakończył się niepowodzeniem, to zawiązał znaczne siły niemieckie i umożliwił Brytyjczykom sforsowanie rzek Garigliano

i Rapido na południe od Monte Cassino.

Żołnierze Polscy zakładają obozy na stokach odsłoniętych od strony wroga. Byli pod ogniem niemieckim: atakując podczas

podchodzenia i schodzenia z linii walk a nawet podczas odpoczynku.

Między 13 a 16 maja 1944 roku oddziały II Korpusu Polskiego

prowadziły działania rozpoznawcze i przygotowywały się do

ponownego szturmu. Kolejny atak na Monte Cassino rozpoczął się

17 maja 1944 roku. Walki były bardzo ciężkie i w II Korpusie

Polskim skierowano do walki wszystkie możliwe odwody, łącznie z

kierowcami, kucharzami, obsługą warsztatów itd.

Czwarta bitwa o Monte Cassino II natarcie

16 i 18 maja, Polacy ponownie wdzierają się na „San Angero”, „Widmo” i „Albaneta”. Wśród krzaków i kamieni są ukryte kolejne linie bunkrów niemieckich. Nie ma rezerwy, kończą się granaty, brakuje wody. Niemcy też są w trudnej sytuacji, ale kontratakują.

W transporcie amunicji na linię frontu uczestniczył też Wojtek - przygarnięty w Iranie niedźwiedź, który stał się maskotką II Korpusu Polskiego.

Czwarta bitwa o Monte Cassino

Linia Gustawa została przełamana, Monte Cassino zdobyte. Nie był to jednak koniec walk w tych górzystych terenach. Wkrótce alianci ruszyli przeciwko linii Hitlera,

przełamując ją w ostatnich dniach maja, przy dużym wsparciu II Korpusu Polskiego. 4 czerwca alianci zajęli Rzym. Polacy stracili w czasie czwartej bitwy 924 zabitych żołnierzy, 2930 zostało rannych, zaginionych 345. Do końca maja straty te jeszcze

wzrosły. Straty 5. armii sięgnęły 17 931 ludzi, 8. armia miała po swej stronie 11 639 ofiar. Ale i Niemcy utracili znaczną część żołnierzy - 38 000 zabitych lub rannych.

Czerwone maki na Monte Cassino, które podczas majowej ofensywy ubarwiły wzgórze, na którym stał klasztor, nie piły tylko polskiej krwi. Złożono ogromną

daninę krwi, aby dotrzeć do wzgórza i zawiesić tam sztandar. Włoska ziemia do dziś pamięta o wysiłku wielu bezimiennych żołnierzy, których ciała spoczęły na

cmentarzach w pobliżu umocnień linii Gustawa. Do końca wojny było jednak daleko, kampania włoska miała doprowadzić do wzniesienia jeszcze wielu mogił.

Skutki Bitwy o Monte Cassino

Kończąc…

W latach 1944-1945 w miejscu zwanym podczas walk „Doliną Śmierci” polscy saperzy zbudowali cmentarz żołnierzy II Korpusu

U wejścia na cmentarz orły wyrzeźbione przez prof. DuilioCambelottiego. Strzegą grobów 1072 żołnierzy polskich i ich

Ź R Ó D Ł A :

W I K I P E D I A . P L

E - S Z K O L A . P L

Koniec Wykonanie: Piotr Waśk, Marek Słojewski