ANG PANANAKOP NG MGA HAPONES

Mga bagong terminohiyong gagamitin sa pagtalakay ng paksa.

BUKAS NA LUNGSOD (OPEN CITY) IPINAHIHIWATIG ANG PAGDEKLARA NG NG “OPEN CITY” NA BUKAS ANG LUNGSOD SA MGA NAIS PUMASOK DITO. HINDI HAHADLANGAN ANG SINUMAN KAYA’T DI NA ITO DAPAT PANG PINSALAIN NG MGA MANANAKOP.

GERILYA Mga sundalong namundok upang lumaban sa pamahalaang Hapon.

COLLABORATOR Mga pinunong Pilipino na sumuporta sa mga Gawaing pampulitika ng mga Hapon

KOMISYONADOKinatawan; Deligado

MakapiliTawag sa mga Pilipinong nagkanuno sa kanilang kapwa Pilipino.

BANSANG ALYADO (ALLIED POWERS)

Alyansa ng mga bansang kinabibilangan ng Gran Britanya, Estados Unidos at Rusya. Axis Power

Ito ang katunggali ng allied powers na binubuo ng mga bangsang Hapon, Alemanya, at Italya.

Pamahalaang Sentralisado

Uri ng pamahalaan kung saan ang lahat ng batas, patakaran, at plano ay nagmumula sa isang sentro ng kapangyarihang pampulitika.

Pamahalaang Puppet

Pamahalaang namahala sa pangalan lamang at nanatiling mga Hapones pa rin ang namumuno sa bansa.

ANG PANANAKOP

NG MGA HAPONES SA

PILIPINAS

NOONG IKA-8 NG DISYEMBRE 1941 BIGLANG SINALAKAY NG MGA HAPONES ANG PEARL HARBOR

ANG PEARL HARBOR AY HIMPILAN NG HUKBONG DAGAT NG MGA AMERIKANO.

ANG PAGSALAKAY NA ITO AY TINATAWAG NA “ARAW NG KATAKSILAN” O “A DATE WHICH WILL LIVE IN INFAMY”

MARAMING BAPOR NA PANDIGMA ANG LUMUBOG AT MARAMING EROPLANO ANG NAWASAK AT LIBO-LIBO ANG NAMATAY AT NASUGATAN

IKA 11 NG DISYEMBRE, 1941 ANG ALEMANYA AT ITALYA AY PUMANIG SA HAPON AT NAGPAHAYAG DIN NG PAKIKIDIGMA LABAN SA ESTADOS UNIDOS.

ILANG ORAS PAGKATAPOS SALAKAYIN ANG PEARL HARBOR ANG EROPLANONG PANDIGMA NG HAPON AY SUMALAKAY NA SA PILIPINAS.WINASAK NG MGA HAPONES ANG HUKBONG PANGHIMPAPAWID SA CLARK FIELD, PAMPANGA.

ANG MGA PILIPINO SA PAMUMUNO NI PANGULONG MANUEL L. QUEZON AT NI HENERAL DOUGLAS MaCARTHUR AY MAGITING NA LUMABAN. NAGPAMALAS NG MASIDHING PAGMAMAHAL SA BAYAN ANG MGA PILIPINO.

NGUNIT DI SAPAT ANG TAPANG AT PAKIKIPAGLABAN NG MGA PILIPINO AT AMERIKANO. KAYA ANG MGA SUMUNOD NA MGA ARAW AT LINGGO, UNTI UNTING NAPASAKAMAY NG MGA MANANAKOP ANG IBAT IBANG BAHAGI NG PILIPINAS.

NOONG DISYEMBRE 26, 1941 IDINEKLARA NI DOUGLAS MaCARTHUR ANG MAYNILA BILANG “BUKAS NA LUNGSOD O OPEN CITY” UPANG ITO AY ILIGTAS SA TRAHEDYA NG DIGMAAN.

INUTOS DIN NI MaC ARTHUR NA ALISIN ANG MGA KANYON AT IBA PANG KAGAMITANG PANDIGMA SA MAYNILA. NGUNIT HINDI SIYA PINANSIN NG MGA HAPONES, AT BAGO MATAPOS ANG DISYEMBRE AY BINOMBA NG MGA HAPONES ANG INTRAMUROS. LAYUNIN NILANG PALUBUGIN ANG MGA BAPOR NA NAKADAONG SA ILOG PASIG.

PAGBAGSAK NG

HABANG PATULOY ANG PANANAKOP NG MGA HAPONES AY PATULOY NAMAN ANG PAGLALA NG SAKIT NI MANUEL L. QUEZON.

DAHIL SA GINAWA PANANAKOP NG MGA HAPONES AY NAPAGTANTO NI MacARTHUR NA HINDI KAKAYANING MAKIPAGSABAYAN NG USAFFE SA MGA HAPONES, SAPAGKAT WALA NA SILANG SAPAT NA KAGAMITANG PANDIGMA. DITO NAISIP NA UMURONG AT TUMUNGO SA BATAAN.

LABAG MAN SA KALOOBAN NI QUEZON AY HINIMOK DIN SIYA NI MacARTHUR NA PUMUNTA SA CORREGIDOR KASAMA SINA SERGIO OSMENA, MANUEL ROXAS, AT KALIHIM NG HUSTISYANG SI JOSE ABAD SANTOS.

SA PAYO NI PANGULONG ROOSEVELT, SINA QUEZON AY INILIKAS SA CORREGIDOR NOONG IKA-20 NG PEBRERO, 1942 AT LIHIM NA PINAPUNTA SA AUSTRALIA UPANG DITO AY SUMAKAY NG BAPOR NA MAGDADALA SA KANILA SA ESTADOS UNIDOS, PARTIKULAR SA WASHINGTON D.C.

SI HENERAL MacARTHUR, KASAMA ANG KANYANG PAMILYA AT MGA PINUNONG MILITAR AY PUMUNTA SA AUSTRALIA NOONG MARSO 11, 1942 UPANG PAMUNUAN ANG MGA PUWERSANG AMERIKANO SA TIMOG KANLURANG PASIPIKO.

ANG KATAGANG “I SHALL RETURN” AY IPINAHAYAG NI MacARTHUR AY LALONG NAGPASIDHI SA DAMDAMIN NG MGA SUNDALO UPANG IPAGPATULOY ANG LABAN.

NOONG ABRIL 9, 1942, ANG HUKBO NI HEN. MASAHARU HOMMA, ANG KUMANDER NG HUKBONG HAPON AY SUMALAKAY NANG WALANG AWA SA PANGKAT NG USAFFE.

NOONG MGA PANAHONG IYON AY HINDI NA MAKAGULAPAY DAHIL SA MATINDING GUTOM, UHAW, SAKIT AT HIRAP NA KANILANG DINARANAS.

SI HEN.EDWARD P. KING, KUMANDER NG PUWERSANG USAFFE SA BATAAN AY SUMUKO SA MGA HAPONES NG WALANG PAHINTULOT NI WAINWRIGHT.

ANG PAGSUKONG ITO AY NAGBIGAY HUDYAT NG PAGWAWAKAS NG LABANAN SA BATAAN.

PAGKATAPOS NITO AY NILUSOB NAMAN NG MGA HAPONES ANG CORREGIDOR AT PINUKSA ANG HIMPILAN NG USAFFE.

ITO ANG NAGING DAHILAN UPANG ISUKO NI HEN. WAINWRIGHT ANG BUONG HUKBO NOONG MAYO 6, 1942

HINILING NI MASAHARU HOMMA NA ISUKO NI WAINWRIGHT ANG BUONG PUWERSA NG USAFFE SA PILIPINAS

ANG HINDI MALILIMUTANGPAGPAPAHIRAP NG MGA HAPONES SA MGA SUNDALONG AMERIKANO AT PILIPINO ANG KAHILA - HILAKBOT NA

DEATH MARCHANG PAGMAMARTSA SA LOOB NG MARAMING ARAW NG WALANG PAGKAIN O TUBIG.

MULA MARIVELES, BATAAN HANGGANG SAN FERNANDO, PAMPANGA

KARAMIHAN NG MGA SUNDALONG HINDI NAKAYANAN ANG PAG MAMARTSA AY NAMATAY.

ANG MGA SUNDALONG NAKARATING SA PAMPANGA AY ISINAKAY SA TREN AT DINALA SA CAMP O DONNEL SA CAPAS , TARLAC AT DOON AY IBINILANGGO

ITO ANG ITINUTURING NA ISA SA PINAKAMALUPIT NA PAGPAPAHIRAP NA GINAWA NG MGA HAPONES NOONG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG.

ANG PAGSILANG NG IKALAWANG

REPUBLIKA

BAGO UMALIS SI QUEZON PATUNGONG CORREGIDOR AY INIWAN NYA ANG PAMAMAHALA AT ITINAGUBILIN NYA ANG KAPAKANAN NG BAYAN KINA

JOSE P. LAUREL

NANG TULUYANG MASAKOP NG MGA HAPONES ANG MAYNILA AY HINIRANG SI JORG E VARGAS BILANG PANGULO NG KOMISYONG TAGAPAGPAGANAP (PHILIPPINE EXECUTIVE COMMISSION)

PAMAHALAANG SENTRAL NA BINUO NG MGA HAPONES SA

PILIPINAS

JORGE VARGAS

KOMISYONG TAGAPAGPAGANAP NG PILIPINAS

MGA KAGAWARAN

KATARUNGAN

PANLOOBAGRIKULTURA AT

KOMERSIYOGAWAING BAYAN AT

KOMUNIKASYON

PANANALAPI

EDUKASYON, KALUSUGAN AT KAPAKANANG BAYAN

MGA TAGAPAYONG

HAPONES

JOSE P. LAUREL

BENIGNO S. AQUINO, SR.

RAFAEL ALUNAN, SR QUINTIN PAREDES

ANTONIO DELAS ALAS

CLARO M. RECTO

PAGTATAG NG IKALAWANG REPUBLIKA

NOONG ENERO 20,1943 NILIKHA ANG PREPARATORY COMMISSION FOR PHILIPPINE INDEPENDENT (PCI) O PANIMULANG KOMISYON PARA SA KASARINLAN NG PILIPINAS.

ITO ANG KOMISYONG INATASANG MAGHANDA NG ISANG SALIGANG BATAS PARA SA REPUBLIKANG TANGKILIKIN ANG MGA HAPONES.

NAPILING PANGULO NG KOMISYON SI JOSE P. LAUREL HABANG SINA RAMON AVANCENA AT BENIGNO AQUINO SR. ANG NAPILING PANGALAWANG PANGULO.

SEPTEMBER 4, 1943 AY NATAPOS ANG SALIGANG BATAS NA NASULAT SA WIKANG PILIPINO AT INGLES AT ITO AY NILAGDAAN NG MGA MIYEMBRO NG KOMISYON .

BINIGYAN DIIN SA SALIGANG BATAS NG 1943 AMNG KAPANGYARIHAN NG HAPON SA PILIPINAS SA ILALIM NG PROGRAMANG GREATER EAST ASIA CO-PROSPERITY SPHERE.

MAITUTURING NA ISANG REPUBLIKANG PUPPET LAMANG ANG ITINATAG NA PAMAHALAAN NG MGA HAPONES SA BANSA.NAGINGSUNOD SUNURAN LAMANG SI LAUREL SA MGA UTOS NG MGA HAPONES. SA PANGALAN LAMANG NAM,UNO ANG MGA PILIPINO NGUNIT ANG MGA UTOS AY SA MGA HAPONES. TINAWAG NA “COLLABORATOR” ANG MGA PILIPINONG SUMUPORTA SA MGA GAWAING PAMPULITIKA NG MGA HAPONES. AT MAKAPILI NAMAN ANG MGA PILIPINONG NAGKANUNO SA KAPWA PILIPINO.

PAGBABAGO SA SISTEMA NG EDUKASYON

NOONG 1942 NILIKHA ANG COMMISSION OF EDUCATION,

HEALTH AND PUBLIC WELFARE SA BISA NG MILITARY ORDER NO. 2 NG PAMAHALAANG HAPONES.

BAHAGI NG SIMULAING ITO ANG MGA SUMUSUNOD.

1. PAGPAPAINTINDI SA MGA MAMAMAYAN NG KALAGAYAN NG PILIPINAS BILANG KASAPI NG GREATER EAST ASIA CO-PROSPERITY SPHERE.

2. PAGSUPIL SA MGA KAISIPANG KANLURANING NAG UUGNAY SA MGA PILIPINO AT SA MGA BANSA SA KANLURAN, PARTIKULAR SA MGA BANSANG GRAN BRITANYA AT ESTADOS UNIDOS.

3. PAGPAPAYABONG NG KULTURA NG BAGONG PILIPINO AYON SA KAMALAYAN NG PAGIGING ORIENTAL O ASYANO.

4.PAGTUTURO

NG WIKANG NIPPONGO

5.PAGKAKALOOB NG EDUKASYONG ELEMENTARYA AT BOKASYUNAL.

6. PAGTATAGUYOD NG PAGMAMAHAL SA PAGGAWA.

NANG MAHALAL NA PANGULO SI JOSE P. LAUREL NOONG 1943 AY NAGMUNGKAHI SIYA NG ILANG PAGBABAGO UPANG MAAYOS ANG SISTEMA NG EDUKASYON SA BANSA.

1. PAGKUHA NG LISENSYA SA PAGTUTURO ANG LAHAT NG MGA GURO AT PINUNO NG MGA PAARALAN, KOLEHIYO, AT UNIBERSIDAD.

2. INIUTOS NIYA ANG PAGPAPALAGANAP NG TAGALOG BILANG WIKANG PAMBANSA.

3. INIUTOS NYA RIN NA PILIPINO LAMANG ANG DAPAT MAGTURO NG WIKA, KASAYSAYAN NG PILIPINAS AT KANUTIHANG ASAL.

4. INIUTOS DIN NIYANG KINAKAILANGANG NAKAKARAMI SA LUPON NG BAWAT PAARALAN, KOLEHIYO, AT UNIBERSIDAD ANG MGA PILIPINO.5. PINAGBAWALAN NIYANG MAGTURO NG KASAYSAYAN NG PILIPINAS AT MGA ASIGNATURANG MAY KINALAMAN SA MGA SIMULAING MAKABAYAN ANG MGA DAYUHAN.