Pamilihan at

Pamahalaan

Kinikilala sa ekonomiks ang pamilihan bilang ideyal na sistemang pang-ekonomiya. Ito ay binubuo ng mga kalahok na nagtataguyod ng kanilang mga sariling kapakanan. Ang mga kalahok ay gumagawa ng plano upang mapabuti ang kanilang kapakanan. Magkakaiba ang mga planong nabubuo. Ang mamimili ay nagsasagawa ng planong pagkonsumo. Ang bahay-kalakal ay nagsasagawa ng plano ng produksyon. Sa katunayan, mababatid sa mga plano ang mga pagpapahalaga at tungkulin ng bawat aktor.

Ano nga ba ang pamilihan?

Hindi Ganap na Kompetisyon Ang pagkakaroon ng monopoly at iba pang anyo ng hinde ganap na kompetisyon ay itinuturing na isang uri ng pagkabigo ng pamilihan. Sa ganitong kalagayan, ang sisitema ng pamilihan ay hinde nagreresulta sa efficient na pagbabahagi ng mga pinag kukunang-yaman.

Externality Isa pang anyo ng pagkabigo ng pamilihan ang ang mga hinde sinasadyang naibunga ng gawain ng mga kalahok sa pamilihan. Ang mga externality ay namamalagi lamang sa paligid, ngunit walang pamilihan para dito.

Krisis sa Ekonomiya Noong dekada 1930, nakaranas ang US nd deppresion sa ekonomiya. Ang deppresion ay ang mahabang panahon ng negatibong paglago ng ekonomiya. Nagkaroon ng mataas na kasalatan sa demand. Maraming nalilikhang produkto na walang demand. Wala ring gustong mamuhunan.

Pagkabigo ng Pamilihan

ANTAS NG PANGHIHIMASOK NG PAMAHALAAN SA EKONOMIYA

May dalawang antas ang panghihimasok ng pamahalaan sa ekonomiya. Maari itong maging maliit at mahina, o maging malaki at aktibong pamahallan.

Ano ang kinalaman ng pamahalaan sa pamilihan?

Unang naipakilala ang gampanin ng pamhalaan sa isang

pamilihan noong ika- 18 siglo. May mga ekonomistang

naniniwala sa prinsipyo ng maliit at hindi aktibistang

pamahalaan(small and soft state). Maliit ang pamahalaan

dahil limitado ang panghihimasok nito sa ekonomiya.

Mahina ang pamahalaan dahil hindi tahasan ang

panghihimasok nito sa ekonomiya. Umiinog ang gampanin

nito sa pagpaptatag ng sistema ng pamilihan.

ANG MALIIT AT `NON-ACTIVIST` NA PAMAHALAAN

ANG MALAKI AT AKTIBONG PAMAHALAAN

Para sa ibang ekonomista, kinakailangang maging malaki ang isang pamahalaan (big state). Ibig sabihin, kinakailangang malakii ang panghihimasok nito sa ekonomiya. Ang pamahalaan ay nararapat maging aktibo. Sisikapin nitong mapunan ang pagkukulang ng pamilihan. Kikilos ang pamahalaan upang maiwasan ang negative externality at mahikayat naman ang positive externality.

Hindi lamang ito nakatuon sa pagpapatatag ng sistema ng pamilihan. Tungkulin nitong magtakda ng presyo sa pagkabigo ng pamilihan. Ito ang allocative role ng pamahalaan. Tungkulin din nitong paliitin ang hindi pagkakapantay-pantay (inequality) ng mga kalahok. Ito naman ang distributive role ng pamahalaan.

Maraming pamamaraan upang maging malaki at aktibo ang isang pamahalaan. Una, nagtatakda ng alituntunin sa industriyal na kompetisyon ang pamahalaan. Maaaring higpitan ng pamahalaan ang pagpasok ng ilang bahay-kalakal. Pati presyo ng produkto ay isasaayos nito sa isang atas lamang. Tinatawag itong tight industrial regulatory regime o tight regulation.

TIGHT INDUSTRIAL REGULATORY REGIME

Ipinatupad ng pamahalaan ang tight insutrial regulatory regime sa paniniwala sa bubuti ang kapakanan ng mamamayan sa mga piling bahay-kalakal.

Industrial Deregulatory Regime

Kung minsan, nabibigo ang natural monopoly na maitaguyud ang kapakanan ng mamamayan.

PAMAMARAAN NG PANGHIHIMASOK NG PAMAHALAAN

Paglahok ng Pamahalaan sa Industriya Maaaring piliin ng pamahalaan na ito na mismo ang magpatakbo ng isang industriya. Lilikha ito ng bahay kalakal na nakatuon sa paglikha ng pangunahing pangangailangan.

Pagbubuwis Maaari ring gawin ang pamahalaan ang pagtatakda ng gamit ng buwis.

Tax Exemption at Sudsidy Maaari ring gamitin ang buwis upang maitaguyod ang kapakanan ng bawat sektor.

Programang Pangkaunlaran Maraming pinagkukunang-yaman ang bansa. Ngunit ang ibang pinagkukunang-yaman ay pag-aari ng iilang kalahok lamang sa pamilihan.

Sequestration May pagkakataon na sapilitang itinigil ng pamahalaan ang negosyo ng bahay-kalakal. Ito ay sa pamamagitan ng sequestration

Price Ceiling at Price Floor Likas na gawi ng bahay-kalakal na itaas ang presyo ng bilihin. Ang price ceiling ang pinakamataas na presyo na itinatakda ng pamahalaan para sa isang produkto.

PUNA SA PANGHIHIMASOK NG PAMAHALAAN

1.Nagiging hindi efficient at hindi epektibo ang paglilingkod ng pamahalan.

2. Pinapasan din ng mga nagbabayad ng buwis ang pagtaas ng gastusin ng pamahalaan.

3. Nagreresulta kung minsan ang panghihimasok sa paglawak ng kapangyarihan ng pamahalaan sa politika.

4.Kung minsan, hindi rin nakakamitang efficiency sa produksiyon.

Ang pagpapanatili ng katatagan ng pamilihan ang layunin ng maliit at hinde aktibistang pamahalaan. Isasagawa ito sa pagtataguyod ng ganap na kompetisyon.

Tatlo ang gampanin ng malaki at aktibong pamahalaan una, ang pagpapanatili ng kompetisyon; ikalawa, ang pagpapalit sa allocative role ng pamilihan; at ikatlo, ang pagsasaayos ng distribusyon ng mga pinagkukunang-yaman.

Ang mga karagdagang pamamaraan ng panghihimasok ng pamahalaan ay ang pagsasagawa ng mga industriya na alituntunin, pagpapataw ng buwis, paggawad ng subsidy, at pagkontrol sa mga presyo sa pamilihan.

PAGBUBUOD

Ipinasa Nila: Hans Xavier DY Fernan Macusi John Rex Vinluan Michael Duculan Gerald Javar

Ipapasa kay: Gng. Leticia M. Balanon