Pamatnubay

Lead

PAMATNUBAY Ito ang paunang

pangungusap o mga pangungusap, paunang

talataan o mga talataan, ng isang

balita.

Ito ang nagtataglay ng punong-diwa

ng isang balita.

ANO?

SINO?

PAANO?

SAAN?

KAILAN?

BAKIT?

Naniniwala ba kayong likas na sa mga Pilipino ang pagbibigay ng

mabisang simula sa isang balita?

“may tainga ang lupa at may pakpak ang

balita”

“Si Roxas na ang

presidente ng

Liberal!”

“Oo, saglit

lamang ay tapos

na."

“Bakit? Tapos na

ang halalan?”

Maikli ngunit malaman at kapana-

panabik na pangungusap

PULITIKA

Kwento, dula at nobela

Balita

Maaliwalas ang langit nang ako’y dumating sa tarangkahan ng Manila

Hotel. Ika-9 n.u. nang ako’y pumasok sa bulwagang pulungan.

Ika-9:30 ay napansin kong dumating na si Sen. Roxas. Masiya siya. Kamay rito; kamay roon. Kani-

kaniyang bulungan ang mga delegado. Sa pansamantalang

pamumuno ni Sen. B. Aquino ay sinimulan na ang pulong. Buong pagkakaisang inihahalalsi Sen. G.

Roxas.

Buong pagkakaisang inihalal si Sen. G. Roxas bilang Pangulo ng Partido Liberal sa miting sa idinaos kahapon sa Manila Hotel.

Si Roxas na ang Presidente ng partido

Liberal.

Uri ng Pamatnuba

y Pamatnubay na

Komvensiyonal Pamatnubay na Di- Komvensiyonal

Pamatnubay na Komvensiyonal

Pamatnubay na karaniwang sumasagot sa

anim na tanong

Pamatnubay na

Panretorika

A. Pamatnubay na Karaniwang Sumasagot

sa Anim na Tanong

SINO?

ANO?

pAANO?

BAKIT?

SAAN?

KAILAN?

Tatlong katao ang namatay – Lourdes

Mejia Garcia, 30; Juana Garcia, 15; Jose Mari Garcia, 13 –at dalawa

ang nakaligtas – Francisco Guerrero, 38;

piloto ng eroplano, taga-Argentina, at

kasalukuyang naninirahan sa 149 G.

Soriano, San Juan, Rizal; at Elena Obiduya, 11 –

sa bumagsak na eroplano sa palaisdaang

Camus sa pagitanng Caloocan at Malabon, Rizal, kahapong ika-

5:45 n.h. dahil sa kinapos sa gasolina,

kaya’t napiliting bumaba na una nguso.

Paraang

Pabuod

Tatlong katao ang namatay at

dalawa ang nakaligtas sa bumagsak na eroplano sa palaisdaang

Camus sa pagitan ng Caloocan at

Malabon, Rizal, kahapong ika-

5:45 n.h.

Paalala ni G. JOSE CASTRO LUNA

talasan ang mga mata sa

mga detalyeng di-mahahalaga at huwag mag-atubiling alisin

iyong una.

Ilahad (nang maikli)

ang mahahalagan

g datos

Sabihin ng

tuwiran.

Tatlong katao ang namatay at dalawa ang

nakaligtas sa bumagsak na eroplano sa

palaisdaaang Camus sa pagitan

ng Caloocan, Malabon, Rizal,

kahapong ika-5:45 n. h.

Halimbawa

Pagsagot sa tanong na SINO?

Malinaw na ang tinatanong dito ay tao, pangalan ng

tao, kaya sa ganitong uri ng pamatnubay ay

pangalan ng tao, bago ang paliwanag

hinggil sa kanya.

Si Gng. Maria Cristoval Vda. De Padilla, ina ni Francisco Padilla ng pahayagang Manila Times ay namatay kahapon, ika- 8:00 ng umaga sa kanilang tahanan sa 74 P. Florentino St., Lungsod Quezon.

Pagsagot sa tanong na

Ano?

Ang isinasaad nito ay bagay, isang bagay hindi ng tao (subalit maaaring

hinggil sa tao) na mahalaga sa pangyayari.

Marahil ay mainamo na itanong sa sarili ang

ganito: “ ano’ng bagay na nakatampok sa pangyayari?”

Bibisitahin ngayong umaga ng hukumang unang dulugan ng Maynila ang isang petisyong naglalayong pagbawalan ang mga pinuno ng bangko nasyonal ng pilipinas na tumestigo sa Senado tungkol sa B-B-deal.

Pagsagot sa tanong na

Kailan?

Ang hinihinging tugon nito ay

panahon o oras.Samakatuwid, batay rito, ang pamatnubay na pangungusap ay

mag-uumpisa sa panahon.”

Idaraos sa Sabado, ika-30 ng Nobyembre, araw ni Bonifacio, sa Mataas na Paaralan ng Pilipinas sa Agham ang paligsahan sa talumpatian na pinamamahalaan ng Samahan ng mga Estudyante sa Araling Panlipunan.

Pagsagot sa tanong na

Saan?

Sa kategoryang ito, ang pamatnubay na

pangungusap ay malinaw na

pinangungunahan ng pagsasaad ng lugar o

pook.

Sta. Cruz, Laguna ang piniling lugar na paglilipatan ng Pedro Guevara National Memorial High School.

Pagsagot sa tanong na

Bakit?

Nagpapahayag ito ng sanhi o dahilan kung bakit naganap ang

isang pangyayari. Bihira ang gumagamit nito bilang

panimula ng pamatnubay ng isang balita. Gayon pa man, ang

paminsanminsang paggamit nito ay nakapagpapanibagong pananaw sa mga mambabasa,

sa gayo’y kinagigiliwan din nila.

Dahil sa kahihiyang tinamo nang siya’y kagalitan ng kanyang guro sa harap ng klase, si Marrietta Mendoza, 15, dalagita, ay biglang tumalilis palabas ng klase at tumalon sa ikatlong palapag ng gusali ng mataas na paaralan sa Espanya, Maynila.

Pagsagot sa tanong na

Paano?Ang pamatnubay ay

nagpapahayag sa simula pa lamang ng mga pangyayari. Paano

nangyari ang isang bagay? Bihira rin ang gumagamit ng ganitong panimulang pangungusap ng isang balita, gayon pa man, nakakaaliw rin itong

gamitin.

Nagpanggap na tauhan ng isang kompanya ng may-ari ng bahay, si Mariano Bayaua ng Lungsod Mandaluyong ay nakapasok sa tahanan ni Gng. Dolores San agustin sa 18 R. Pascual, San Juan, Metro, Manila kahapon ng umaga at nakatangay ng isang makinilyang de koryente na nagkakahalaga ng P7,000.00.

B. Pamatnubay na Panretorika

Limang pamamaraang panretorika na ginagamit sa panimula ng

pamatnubay ng balita.

Panretorika

Pariralang

pawatas

Parirala

ng

pandiwa

riPar

iral

ang p

ang-

uko

l

Sugnay na pang-abay

Sugnay

na

Pangngal

an

Pamatnubay na Di-

komvensiyonal o Di-

karaniwan

A.Panggulat

isang pangungusap

na maikli, subalit may di-

karaniwang pahatid

Madulang Paglalara

wan

Paglalarawan na nais ipasok ng ilang reporter

bilang isang uri ng pamatnubay.

Pagpapakita ng pagkakatulad at

pagkakaiba

Ang pagpapalitaw ng kakaiba (o pagkakatulad)

ng dalawang bagay sa pamatnubay ng balita ay madaling makatawag ng pansin ng mambabasa.

Pamatnubay na

Tanong

Nabibiting

kawilihan

Pinananabik nito ang mambabasa upang masigla

nilang ipagpatuloy ang

pagbasa.

Tahasang sabi

Ito’y isang makabuluhang

pangungusap na sinipi at

ginagamit na panimula ng isang balita

Kasabihan

Ginagamit ng ilang editor na

pamatnubay na pangungusap

ang isang angkop at makahulugang kasabihan upang

magkaroon ng bagong “putahe”,

wika nga.

Isang salita

Karaniwang binubuo ito ng

salitang pandamdam.

Maraming salamat!

Pagpalain Tayong lahat!