OIG rapport professionalisering_po_v1.0

Professionalisering

Primair Onderwijs

ONDERZOEKSRAPPORT 2010ONDERZOEKSRAPPORT 2010ONDERZOEKSRAPPORT 2010ONDERZOEKSRAPPORT 2010

2

De Nationale Onderwijs Monitor (NOM) onderzoekt in overkoepelende thema’s op welke manier maatschappelijke

trends in het onderwijs doorwerken.

In 2010 onderzoekt de Nationale Onderwijs Monitor de volgende thema’s:

� Professionalisering

� Informatie & Media

� Leermiddelen

Elk thema wordt behandeld in een aparte chapter. Voor u ligt het chapter Professionalisering – Primair Onderwijs.

� De onderzoeksgroep zijn onderwijsprofessionals in het Primair Onderwijs

� De gebruikte onderzoeksmethode zijn online vragenlijsten, analyses en secundaire bronnen

� De respons betreft 574 onderwijsprofessionals

Voor meer informatie over de Nationale Onderwijs Monitor, de onderzoeken en verantwoording kunt u kijken op

www.nationaleonderwijsmonitor.nl.

De Nationale Onderwijs Monitor is een initiatief van Onderwijs Innovatie Groep.

Copyright © 2010 OIG B.V.Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in

enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch. door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van OIG B.V..

INTRODUCTIEINTRODUCTIEINTRODUCTIEINTRODUCTIE

3

INHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVE

3.1 Onderwijsorganisatie

3.2 Onderwijsprofessional

19

20

VergezichtenVergezichtenVergezichtenVergezichten 18181818



22

23

Impact van de vergezichtenImpact van de vergezichtenImpact van de vergezichtenImpact van de vergezichten 21212121



25

26

AanbevelingenAanbevelingenAanbevelingenAanbevelingen 24242424

2.1 Professioneler professionaliseren

2.1.1 Ons onderzoek

2.1.2 Algemene trends

2.1.3 Dat wil zeggen

9

9

10

11

2.2 Leren door doen

2.2.1 Ons onderzoek



12

12

13

14

2.3 Investeren in de toekomst

2.3.1 Ons onderzoek



15

15

16

17

Drie trends in ProfessionaliseringDrie trends in ProfessionaliseringDrie trends in ProfessionaliseringDrie trends in Professionalisering 7777

Het veranderend onderwijslandschapHet veranderend onderwijslandschapHet veranderend onderwijslandschapHet veranderend onderwijslandschap

1.1 Maatschappelijke trends: de 5 I’s

1.2 Inrichting onderzoek & rapport

5

6

Referenties & SamenvattingReferenties & SamenvattingReferenties & SamenvattingReferenties & Samenvatting 27272727

Referenties

Samenvatting

27

28

4

1. Het veranderend onderwijs 1. Het veranderend onderwijs 1. Het veranderend onderwijs 1. Het veranderend onderwijs

landschaplandschaplandschaplandschap

5

1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I’’’’SSSS

Informatisering. Meer ICT. Zichtbaar in het onderwijs door

de ontwikkeling van volledig face-to-face onderwijs naar

steeds meer ICT in e-mail, tekstverwerking, internet en

volledige elektronische leeromgevingen. En, in de relatief

lagere maatschappelijke waarde van kennis.

Internationalisering. Een groeiende oriëntatie en

participatie op internationaal aanbod van cultuur en

levensstijl. In relatie tot informatisering zien we ook de

opheffing van grenzen, afstanden en tijdsverschillen.

Onderwijsinstellingen reageren hierop door ontwikkeling

van uitwisselingsprogramma’s, gastgezinnen,

partnerscholen en tweetalig onderwijs. Ook krijgen

onderwijsprofessionals steeds meer te maken met

cultuurverschillen in de klas (allochtone leerlingen) op bv.

machtsafstand, masculiniteit, individualisme en

onzekerheidsvermijding.

Intensivering. In toenemende mate betekenis geven aan de

belevingscomponent. Er moet meer in één leven en dat

moet afwisselend en belonend zijn. Voor de beoordeling

hiervan is er een sterkere oriëntatie op het eigen gevoel.

Onderwijsinstellingen zien verschillende middelen (bv.

digiborden) die kunnen ondersteunen bij het leren en

professionals moeten lessen leuk en afwisselend houden

door verschillende werkvormen.

Op macroniveau kunnen de belangrijkste maatschappelijke

ontwikkelingen worden samengevat in vijf I’s:

individualisering, informalisering, informatisering,

internationalisering en intensivering (Schnabel, 2000).

Individualisering. Uit zich in meer individuele wensen. En

vertaalt zich in het onderwijs naar een steeds grotere vraag

naar “onderwijs op maat” en meer aandacht voor

verschillende normen en waarden.

Informalisering. Tekent zich door onthiёrarchisering van de

samenleving tot grotere gelijkheid en

déinstitutionalisering. In het onderwijs is de autoriteit van

onderwijsprofessionals minder vanzelfsprekend geworden

en moet men ouders en leerlingen binden door in te spelen

op persoonlijke kenmerken, belangstellingen en

betrokkenheidgevoel. Onderwijsinstellingen krijgen hiertoe

ook meer ruimte.

Maatschappelijke veranderingen

werken door in het onderwijs

De maatschappij is volop in beweging. Trends volgen

elkaar steeds sneller op. Veel van de trends in de

maatschappij hebben ook een hoge impact voor het

onderwijsveld.

6

1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT

Om de ontwikkelingen te duiden benaderen we elk thema

vanuit twee perspectieven. Die van de organisatie en die

van de professional.

Het perspectief van de organisatie analyseert de impact op

organisatieniveau. Hierin ligt de focus op strategie, beleid,

organisatie en resultaatgerichtheid.

Het perspectief van de professional richt zich op de

individuele en specifieke groepen onderwijsprofessionals.

De nadruk ligt hier op impact in de klas (lesgeven), de

voorbereiding van lessen en secundaire activiteiten zoals

nakijken en vergaderen.

Het rapport is als volgt opgebouwd.

Trends. In het tweede hoofdstuk worden de trends in het

onderwijs op dit thema benoemd.

Vergezichten. In het derde hoofdstuk zijn op basis van deze

trends vergezichten geschetst. Waar staat het onderwijs

over een aantal jaren wanneer de huidige trend zich

voortzet.

Impact. In het vierde hoofdstuk is de impact van deze

vergezichten op het onderwijs uitgewerkt.

Aanbevelingen. In het laatste hoofdstuk worden

aanbevelingen gedaan voor zowel onderwijsorganisaties

als professionals.

Er worden twee aspecten van professionalisering

onderzocht: cultuur en activiteiten.

Professionaliseringscultuur. Op schoolniveau bepaalt de

professionaliseringscultuur in hoeverre professionals in

staat worden gesteld zich te ontwikkelen. De cultuur krijgt

enerzijds gestalte in de visie, de missie en het beleid van

een school. Anderzijds uit deze zich in de praktijk. Dit

gebeurt onder andere in openlijk en eerlijk feedback geven

door collega’s & leidinggevenden en het beschouwen van

problemen als leermomenten of enkel als struikelblok.

Professionaliseringsactiviteiten. Eigen professionalisering

heeft betrekking op het individuele gebruik van

professionaliseringsmogelijkheden. Als gevolg van

maatschappelijke trends, politiek, onderwijsbeleid en

persoonlijk drive is er steeds meer stimulans tot

professionalisering. In hoeverre gebruiken professionals de

mogelijkheden die er zijn en welke keuzes maken ze.

Dit onderzoek analyseert de

professionalisering van het onderwijs

Professionalisering is in dit onderzoek gedefinieerd als

het voortdurend ontwikkelen van competenties met als

doel kwalitatief verbeteren van een individu, groep of

school.

7

2. Drie trends in Professionalisering2. Drie trends in Professionalisering2. Drie trends in Professionalisering2. Drie trends in Professionalisering

8

Trend 1 Trend 1 Trend 1 Trend 1 –––– Cultuur:Cultuur:Cultuur:Cultuur: Professioneler professionaliserenProfessioneler professionaliserenProfessioneler professionaliserenProfessioneler professionaliseren

- Ons onderzoek

- Algemene trends

- Dat wil zeggen

Trend 2 Trend 2 Trend 2 Trend 2 –––– Activiteiten:Activiteiten:Activiteiten:Activiteiten: Leren door doenLeren door doenLeren door doenLeren door doen

- Ons onderzoek

- Algemene trends

- Dat wil zeggen

Trend 3 Trend 3 Trend 3 Trend 3 –––– Bekostiging:Bekostiging:Bekostiging:Bekostiging: Investeren in de toekomstInvesteren in de toekomstInvesteren in de toekomstInvesteren in de toekomst

- Ons onderzoek

- Algemene trends

- Dat wil zeggen

Op het gebied van professionalisering onderscheidt OIG drie trends binnen

het onderwijs:

2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING 2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING 2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING 2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING

9

Onderwijsprofessionals vinden professionalisering belangrijk

� 93% werkt aan de eigen professionalisering

� 93% vindt cultuur en aandacht in de visie van de school belangrijk

Onderwijsorganisaties ondernemen actie (beleid, middelen en praktijk)

� 76% heeft professionaliseringsbeleid

� ~61-85% kent en gebruikt middelen binnen de eigen school

� 65% vertaalt beleid naar competenties

� 61% meet prestaties op competenties

Er ligt nog veel potentieel

� 32% rekent af op prestaties

� >21% heeft nooit een beoordelingsgesprek gehad, ~46% heeft minder dan 1 keer per jaar een

beoordelingsgesprek en voor ~26% is dat 1 keer per jaar

� Leidinggevenden zijn beter op de hoogte van middelen en mogelijkheden dan leerkrachten

Kenmerken van een professionaliseringscultuur zijn aanwezig, maar laten

nog veel ruimte voor verbetering*

2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN

-------------------- ONS ONDERZOEKONS ONDERZOEKONS ONDERZOEKONS ONDERZOEK

* Bron: Monitor Professionalisering PO 2010

76%Professionalisering

beleid

65%Vertaling in

competenties

61% Meten van prestaties

32%Beoordelen van

prestaties

Figuur 2.1.1: Percentage professionals “eens” met aanwezigheid in de schoolorganisatie

10

Professionalisering is cruciaal voor het lerarenberoep en de Nederlandse kenniseconomie

� Nederland: excellente onderwijs- en kennisinfrastructuur (Innovatieplatform, 2010)

� De leerkracht is een bepalende factor in de kwaliteit van het onderwijs (Bolhuis, 2009)

� Professionalisering secundaire arbeidsvoorwaarde in opbrengstgericht werken (Nota WIO, 2011)

Er is beweging op alle niveaus

� De overheid stimuleert – Wet BIO, scholingsdagen, lerarenbeurs, functiemix (Nota WIO, 2011)

� De onderwijs organisatie verwacht – maakt prestaties meetbaar (Onderwijsraad, 2008)

� Onderwijsprofessionals vragen – differentiatie, uitdaging & groei (Ministerie OCW, 2008)

De inzet van middelen wordt gerichter

� Investeringen in prestatiebeloning en professionalisering (regeerakkoord Rutte-Verhagen, 2010)

� Koppeling activiteiten aan doelstellingen met toegevoegde waarde (Nota WIO, 2011)

� Inbedding in cycli van voortgang- en beoordelingsgesprekken (Nota WIO, 2011)

� Standaardisatie in certificaten (Jongeling, 2007)

Van overheid tot onderwijsinstelling tot professional wordt gestuurd op nog

professioneler professionaliseren binnen het onderwijs


-------------------- ALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDS

11

� Om Nederland als kenniseconomie op niveau te krijgen moet er een slag worden gemaakt in het

professionaliseringsproces. Dit is nu nog teveel ad-hoc

� De vertaalslag naar relevante competenties wordt onvoldoende gemaakt en de professional wordt

niet beoordeeld (laat staan afgerekend) op prestaties; professionalisering wordt daardoor niet

meetbaar en blijft inconcreet (half werk)

� Inbedding van gesprekkencycli in professionaliseringsbeleid is

cruciaal

� Hier hoort ook interactie bij over de beschikbare (financiële)

middelen voor professionalisering (zodat leerkrachten en

leidinggevenden beide op de hoogte zijn)

De komende jaren moet het onderwijs professioneler gaan professionaliseren


-------------------- DAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGEN

In, uit en

doorstroomFunctie

omschrijving

Gesprekken

cycli

ScholingLoopbaan

ontwikkeling

Beoordeling

en beloning

Professionalisering

Figuur 2.1.2: Professionaliseringsproces

12

Veel praktijk op een bedje van theorie

� 67% onderwijsprofessionals vindt praktische aanpak “zeer belangrijk”

(en voor nog eens 31% gewoon “belangrijk”)

� 55% onderwijsprofessionals verwacht dat de praktische aanpak zal toenemen

� 89% onderwijsprofessionals vindt een theoretische component ook van belang

Ook de vorm is gericht op de praktijk

� De meest gekozen vormen zijn cursussen en workshops

� Onderwijsprofessionals hebben een voorkeur voor leren in groepsverband

met praktijkvoorbeelden

Praktijkvoorbeelden werken, mits relevant

� De kwaliteit van de trainer/opleider is een essentiële factor

De “praktijk” heeft de voorkeur bij professionaliseringsactiviteiten*

2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN



67%

Praktijk

31% 33%

65%

Theorie

Zeer belangrijk Belangrijk

Figuur 2.2.1: Belang van theorie en praktijk in professionaliseringsactiviteiten

64%

Cursus

58%

35%

Workshop Opleiding

Figuur 2.2.2: Type voor het werk gekozen professionaliseringsactiviteiten

13

Meer praktijk in het onderwijs

� PGO en stage op de universiteit (Maastricht University, 2010)

� Duaal leren is het uitgangspunt van het Ruud de Moor Centrum (Martens, 2010)

� Praktijkgerichte competenties zijn de basis van de competentiematrix (SBL, 2010)

Kennis versus gedrag

� Gedragverandering is cruciaal in de professionalisering van leerkrachten (Martens, 2010)

� Intrinsieke motivatie leidt tot gedragsverandering (Brabander & Martens, 2010)

� Praktijk & borging (Grol & Wensing, 2001)

Een op de praktijk gerichte aanpak wordt in het onderwijs steeds breder

toegepast en ondersteunt de focus op gedrag



14

Theoretisch kader

� Begrip voor het totaalplaatje vanuit het theoretisch kader

Praktische oefening

� Direct oefenen van het juiste gedrag

Vrijheid om te oefenen

� Je rijbewijs is ook een certificaat. Na het behalen leer je pas echt autorijden

� De school moet het streven naar “het best haalbare” faciliteren, ook al worden

er dan fouten gemaakt

De juiste ingrediënten voor professionaliseringsactiviteiten zijn; een

theoretisch kader, praktische oefening en vrijheid om te oefenen



Figuur 2.2.3: Van theorie & praktijk examen, oefenen in alledag naar “het best haalbare”

15

Professionalisering belangrijk, maar middelen beperkt bekend

� 98% onderwijsprofessionals vindt professionalisering belangrijk

� 67% leerkrachten is niet bekend met professionaliseringsbudget

� 42% leerkrachten zijn bekend met middelen en gebruiken deze

� 74% leidinggevenden zijn bekend met middelen en gebruiken deze

Het gaat niet (alleen) om geld

� In 20-30% zijn tijdsduur en prijsstelling belemmerende factoren

� Gemiddeld is jaarlijks 500-600 euro per professional beschikbaar

� 17% van de leidinggevenden weet niet wat de hoogte van het bedrag

per jaar per leerkracht is

� 87% van de leerkrachten is onbekend met de hoogte van het

professionaliseringsbudget per leerkracht

Gebruik van middelen voor professionalisering door leerkrachten beperkt

door (on)bekendheid*

2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST



Scholingsdagen vanuit de school

Persoonlijk ontwikkelbudget

Scholingsgelden samenwerkingsverband

Scholingsgelden vanuit de school

Stimuleringsregelingen, zoals de lerarenbeurs

Gemiddelde bekendheid en gebruik

Leerkracht Leidinggevende

79%

33%37%

58%

28%

52%

92%

52%

78%

95%

58%

86%

Figuur 2.3.1: Bekendheid en gebruik van middelen (tijd en geld) voor professionalisering

16

Nascholing, herscholing, bijscholing

� Investering in onderwijspersoneel niets nieuws (Rinnooy Kan, 2000)

� Lumpsum bevat altijd al budget voor ontwikkeling personeel (CPB, 1998)

De toekomst biedt kansen

� Bezuiniging op onderwijs, maar wel extra geld voor professionalisering (regeerakkoord Rutte-

Verhagen, 2010)

� Naar de toekomst toe moet door de overheid en private sector flink in onderwijs worden

geïnvesteerd (Kennisinvesteringsagenda 2006-2016, 2006)

� Actieplan LeerKracht van Nederland doorgezet in regeerakkoord Rutte-Verhagen 2010 (LeerKracht

van Nederland, 2007)

� De lerarenbeurs reeds gestart (Nota Onderwijs, 2011)

� Sectororganisaties zetten in op professionalisering (PO-raad 2010)

Iedereen is het eens. De ontwikkeling van onderwijsprofessionals is een

“must”



17

Beschikbaar stellen is stap één

� Gelden en scholingsdagen

� Wel of geen vetpot? In vergelijking met andere sectoren is

professionaliseringsbudget in het onderwijs laag

Communicatie en stimulering mag je niet vergeten

� Communicatie binnen de school

� Stimulering door de direct leidinggevende & als cultuur

� Mogelijkheid om scholingsdagen te gebruiken (lesuitval)

Investeren zit niet alleen in het beschikbaar stellen van middelen, je moet het

ook uitdragen



“Overal in de school hangen posters met de

mogelijkheden!”

“Professionaliseer jezelf! Je weet wat de

mogelijkheden zijn…”

18

3. Vergezichten3. Vergezichten3. Vergezichten3. Vergezichten

19

3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN –––– ONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIE

Bron: De Onderwijskrant van de Toekomst

Excellente leeromgeving. De professionele scholen zijn

excellente leeromgevingen. Binnen deze organisaties

heerst een cultuur waar men trots is en continu streeft naar

het hoogst haalbare. Fouten worden gebruikt om van te

leren.

Secundaire arbeidsvoorwaarde. Het merendeel van de

leerkrachten ziet ontwikkelingsmogelijkheden als een

secundaire arbeidsvoorwaarde. De groei mogelijkheden in

salaris zijn relatief beperkt daarom is professionalisering

een belangrijke arbeidsvoorwaarde geworden. Met en

naast inspirerende mensen werken is ook veel waard.

Professionaliseringsrooster. Omdat het zo belangrijk is

geworden hebben scholen professionalisering onderdeel

gemaakt van het rooster. Professionaliseringsbudget en

dagen krijgen een vaste plek in de dagelijkse activiteiten.

Transparantie. In deze professionele schoolorganisaties

kennen alle onderwijsprofessionals zowel de

professionaliseringsverwachtingen als de mogelijkheden

De enorme ontwikkelingen in het onderwijs brengen ons

weer terug bij de oertijd; “het recht van de sterkste”.

Het belang van professionaliteit van onderwijsorganisaties

en professionals is onomstreden. Het is pure noodzaak om

adequaat te reageren op toenemende technologische,

sociale en politieke veranderingen. In de afgelopen jaren

heeft zich in het onderwijs dan ook een enorme

professionaliseringsslag voltrokken.

Professionaliteit is onderscheid. Op dit moment gebruiken

scholen hun “professionaliteit” om zich te profileren. De

meest professionele scholen trekken de “best-of-class”

professionals aan, creëren hogere tevredenheid en

betrokkenheid onder het personeel en behouden daarmee

goede mensen en hebben tegelijkertijd minder last van

uitval en ziekteverzuim.

Professionele onderwijs organisaties

overleven

Den Haag – Langzaam maar zeker verdwijnen

onderwijsorganisaties die niet mee kunnen met de vele

veranderingen in het veranderende onderwijs-

landschap.

20

3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN –––– ONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONAL

Bron: De Onderwijskrant van de Toekomst

Continu ontwikkelen. Onderwijsprofessionals zien dat

ontwikkelen leuk is. Het is leuk om het beste uit jezelf te

halen. Dit stopt niet na de professionaliseringsactiviteit.

Onderwijsprofessionals nemen de verantwoordelijkheid

om geleerde kennis en vaardigheden in de praktijk verder

te ontwikkelen.

Faciliteren. Hierin hebben de leidinggevenden op de

onderwijsorganisaties een belangrijke rol gespeeld. Zij zijn

een belangrijke facilitator. Niet alleen door de doelen,

processen en procedures vast te leggen maar ook door

hierover te communiceren richting onderwijsprofessionals.

Zo is beschikbaarheid van middelen bij alle professionals

bekend en ook onder welke voorwaarden zij hier gebruik

van kunnen maken.

Vanzelfsprekendheid. Ontwikkeling van kennis,

vaardigheden en attitude is tegenwoordig binnen het

onderwijs nog vanzelfsprekender dan in het bedrijfsleven.

Ook in onze maatschappij zijn het de “wijzen” die jeugd

klaarstomen voor hun toekomst.

Meten is weten. Om inzichtelijk te maken in hoeverre

onderwijsprofessionals zich ontwikkelen in lijn met de

doelstellingen meten scholen hun prestaties. Inmiddels

worden onderwijsprofessionals, na een gefaseerde invoer,

ook beoordeeld en beloond op basis van die prestaties. De

initiële weerstand is verdwenen.

Een impuls voor professionalisering. Zo zien onderwijs-

professionals de gesprekkencycli inclusief beoordelingen

nu. Reden: zowel leerkrachten als leidinggevenden hebben

open feedback leren geven en ontvangen en hebben goed

leren communiceren over verwachtingen. Ze vragen

vandaag de dag de ruimte om verder te ontwikkelen door

middel van tal van professionaliseringsactiviteiten.

Onderwijsprofessionals zijn gewogen

en …

Den Haag – Dat onderwijs meer is dan alleen lesgeven is

allang duidelijk. Factoren secundair aan het lesgeven

vereisen dat ontwikkeling een integraal onderdeel is

van het werk van onderwijsprofessionals.

21

4. Impact van de vergezichten4. Impact van de vergezichten4. Impact van de vergezichten4. Impact van de vergezichten

22

� Professionalisering verankeren in visie en strategie is sleutel voor succes, ad hoc kan niet langer

� Professionalisering maakt het onderscheid om voor de school te kiezen en om bij een school te

blijven. Dit geldt voor leidinggevenden, leerkrachten, ouders en kinderen

� Het is essentieel dat schoolorganisaties, en haar vertegenwoordigers, excellence uitdragen (het beste

uit zichzelf en elkaar halen en dat delen)

� De kwaliteit en de zichtbaarheid van professionaliseringsactiviteiten inzetten als een “secundaire

arbeidsvoorwaarde”

� Professionaliseringsmiddelen (budget en dagen) vastleggen in beleid en vertalen naar de praktijk is

een vereiste

� Niet vastleggen en uitvoeren van planning-, voortgang- en beoordelingsprocessen en procedures

kan niet langer

Onderwijsorganisaties moeten professionalisering ademen

4.1 IMPACT 4.1 IMPACT 4.1 IMPACT 4.1 IMPACT –––– ONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIE

23

� Om je doel te bereiken moet je bewust een carrière & ontwikkelpad uitstippelen. Met doelen en

verantwoording van de toegevoegde waarde van professionaliseringsactiviteiten

� Professionele persoonlijke ontwikkelplannen opstellen is hier een cruciale factor in. Naast het

benoemen van prestaties op (meetbare) competenties moeten ook beoordelingscriteria en beloning

worden vastgelegd

� Tijd voor de ontwikkeling van eigen kennis en vaardigheden moet je maken

� De ontwikkelingsgerichtheid van onderwijsprofessionals speelt hierin een belangrijke rol. Een interne

drive om te verbeteren. Van zichzelf, collega’s en natuurlijk leerlingen

� Randvoorwaarde is duidelijkheid over de middelen, het proces en de professionaliseringsprocedures

� Wanneer alle randvoorwaarden zijn ingevuld zijn onderwijsprofessionals zelf de sleutel

Zelf verantwoordelijkheid nemen voor de eigen professionalisering

4.2 IMPACT 4.2 IMPACT 4.2 IMPACT 4.2 IMPACT –––– ONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONAL

24

5. Aanbevelingen5. Aanbevelingen5. Aanbevelingen5. Aanbevelingen

25

� Start nu, vanuit de onderwijsvisie, met het vaststellen van professionaliseringsstrategie en beleid

� Maak het professionaliseringsbeleid fysiek en digitaal zichtbaar in de school

� Incorporeer professionaliseringsactiviteiten in de school (School Academy)

� Communiceer naar “buiten” over wat de school in huis heeft (ouder & kind, arbeidsmarkt,

basisonderwijs, MR, …)

� Investeer in excellence en persoonlijk leiderschap. Iedereen moet het uitdragen

� Ondersteun professionals bij houding, gedrag en vaardigheden in professionele ontwikkeling zoals

beoordelingen op basis van prestaties

Neem professionalisering serieus. Een zesje helpt niet bij arbeidstekorten

5.1 AANBEVELINGEN 5.1 AANBEVELINGEN 5.1 AANBEVELINGEN 5.1 AANBEVELINGEN –––– ONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIE

26

� Denk zelf na over je ambities en zet zelf stappen om deze te realiseren. “Waar wil ik staan? Wat ga ik

daarvoor doen?”

� Verdiep jezelf in de mogelijkheden die de organisatie biedt en vraag ondersteuning

� Leer professionalisering (en beoordelen en belonen) zien als een kans om meer uit jezelf te halen

� Ontwikkel je in het open geven en ontvangen van feedback, uitspreken van verwachtingen en het

maken van de vertaalslag van jouw competenties naar een meetbare bijdrage in prestaties

� Maak tijd voor je persoonlijke ontwikkeling, investeer indien nodig ook je eigen tijd

� Ontwikkel jezelf op zowel kennis (o.a. vakinhoudelijk), vaardigheden (bv. leidinggevende, coachings,

ICT, communicatie en/of persoonlijke) en attitude (persoonlijk leiderschap)

Professionaliseer proactief. Je maakt je eigen succes

5.2 AANBEVELINGEN 5.2 AANBEVELINGEN 5.2 AANBEVELINGEN 5.2 AANBEVELINGEN ---- ONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONAL

27

� Bolhuis, S., 2009, Naar evidence based onderwijs?, Vector, 9, 17-19

� Brabander, K de. en Martens, R., 2010, Motivatie in Leraar24, www.ou.nl

� CPB, 1998, Financieringsstromen Primair Onderwijs en Voortgezet Onderwijs, www.cpb.nl

� CPB, 2010, De keuzes in kaart, Den Haag, www.cpb.nl

� Grol, R., en Wensing, L., 2003, Implementatie van kennis in praktijk, Nijmegen

� Innovatieplatform, 2006, Kennisinvesterings 2006-2016, Den Haag, www.innovatieplatform.nl

� Jongeling, L, 2007, Het leren en de leerling in de schijnwerpers met standaard ELD, www.open-standaarden.nl

� Maastricht University, 2010, Probleemgestuurd onderwijs, www.maastrichtuniversity.nl

� Martens, R., 2010, Zin in onderzoek, www.ou.nl

� Ministerie OCW, 2011, Nota Werken in Onderwijs, Den Haag, www.rijksoverheid.nl

� Ministerie van OCW, 2008, Wat leraren bindt aan het onderwijs, Den Haag, www.rijksoverheid.nl

� Ministerie van OCW, 2007, Actieplan LeerKracht van Nederland, Den Haag, www.rijksoverheid.nl

� Onderwijsraad, 2008, Opbrengstgericht werken door scholen voor primair en voortgezet onderwijs, www.onderwijsraad.nl

� PO-raad 2010, In tien jaar naar de Top, Utrecht, www.poraad.nl

� Rinnooy Kan, A., 2000, Meer R&D investeringen, www.ser.nl

� SBL, 2010, www.lerarenweb.nl

REFERENTIESREFERENTIESREFERENTIESREFERENTIES

Professionalisering

Primair Onderwijs

SAMENVATTING RAPPORT 2010SAMENVATTING RAPPORT 2010SAMENVATTING RAPPORT 2010SAMENVATTING RAPPORT 2010

28

29

SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING ---- ONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIE

� Professionalisering verankeren in visie en strategie is sleutel voor succes, ad hoc kan niet langer

� Start nu, vanuit de onderwijsvisie, met het vaststellen van professionaliseringsstrategie en beleid

� Professionaliseringsmiddelen (budget en dagen) vastleggen in beleid en vertalen naar de praktijk is een vereiste

� Maak het professionaliseringsbeleid fysiek en digitaal zichtbaar in de school

� De kwaliteit en de zichtbaarheid van professionaliseringsactiviteiten inzetten als “secundaire arbeidsvoorwaarde”

� Incorporeer professionaliseringsactiviteiten in de school (School Academy)

� Professionalisering maakt het onderscheid om voor de school te kiezen en om bij een school te blijven.

� Communiceer naar “buiten” over de school (ouder & kind, arbeidsmarkt, basisonderwijs, MR, …)

� Het is essentieel dat schoolorganisaties, en haar vertegenwoordigers, excellence uitdragen

� Investeer in excellence en persoonlijk leiderschap. Iedereen moet het uitdragen

� Niet vastleggen en uitvoeren van planning-, voortgang- en beoordelingsprocessen en procedures kan niet langer

� Ondersteun professionals bij houding, gedrag en vaardigheden in professionele ontwikkeling zoals

beoordelingen op basis van prestaties

Neem professionalisering serieus. Een zesje helpt niet bij arbeidstekorten

30

SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING ---- ONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONAL

� Om je doel te bereiken moet je bewust een carrière & ontwikkelpad uitstippelen

� Denk zelf na over je ambities en zet zelf stappen om deze te realiseren. “Waar wil ik staan? Wat ga ik

daarvoor doen?”

� Randvoorwaarde is duidelijkheid over de middelen, het proces en de professionaliseringsprocedures

� Verdiep jezelf in de mogelijkheden die de organisatie biedt en vraag ondersteuning

� Een interne drive om te verbeteren. Van jezelf, collega’s en natuurlijk leerlingen

� Leer professionalisering (en beoordelen en belonen) zien als een kans om meer uit jezelf te halen

� Professionele persoonlijke ontwikkelplannen opstellen en bespreken is hier een cruciale factor in

� Ontwikkel je in het open geven en ontvangen van feedback, uitspreken van verwachtingen en het

maken van de vertaalslag van jouw competenties naar een meetbare bijdrage in prestaties

� Tijd voor de ontwikkeling van eigen kennis en vaardigheden moet je maken

� Maak tijd voor je persoonlijke ontwikkeling, investeer indien nodig ook je eigen tijd

� Wanneer alle randvoorwaarden zijn ingevuld zijn onderwijsprofessionals zelf de sleutel

� Ontwikkel jezelf op zowel kennis (o.a. vakinhoudelijk), vaardigheden (bv. leidinggevende, coachings,

ICT, communicatie en/of persoonlijke) en attitude (persoonlijk leiderschap)

Professionaliseer proactief. Je maakt je eigen succes

Education

OIG rapport professionalisering_po_v1.0