Niemieckie obozy Niemieckie obozy zagłady w Polscezagłady w Polsce

W polityce okupacyjnej III W polityce okupacyjnej III Rzeszy w Europie Rzeszy w Europie najbardziej ekstremistyczne najbardziej ekstremistyczne poczynania skupiły się w poczynania skupiły się w Polsce i ZSRR. Narodowy Polsce i ZSRR. Narodowy socjalizm można by określić socjalizm można by określić jako jeden z najbardziej jako jeden z najbardziej bezwstydnych ruchów bezwstydnych ruchów bandytyzmu politycznego w bandytyzmu politycznego w dziejach. Krajom dziejach. Krajom okupowanym niósł on okupowanym niósł on groźbę odwrócenia groźbę odwrócenia naturalnych procesów naturalnych procesów demograficznych, demograficznych, ekonomicznych, ekonomicznych, społecznych, groźbę społecznych, groźbę regresu społecznego na regresu społecznego na ogromną skalę, ogromną skalę, dokonywanego w oparciu o dokonywanego w oparciu o nowoczesną technikę.nowoczesną technikę.

Żydzi w wagonie bydlęcym w drodze do obozu zagłady. Żydzi w wagonie bydlęcym w drodze do obozu zagłady. Podróż w skrajnie ciężkich warunkach często trwała wiele Podróż w skrajnie ciężkich warunkach często trwała wiele dni. Zaraz po przyjeździe wpółżywi ludzie byli podawani dni. Zaraz po przyjeździe wpółżywi ludzie byli podawani selekcji i w większości pędzeni prosto do komór gazowych.selekcji i w większości pędzeni prosto do komór gazowych.

Obóz koncentracyjnyObóz koncentracyjny Miejsce przetrzymywania, zwykle bez wyroku sądu, dużej liczby osób Miejsce przetrzymywania, zwykle bez wyroku sądu, dużej liczby osób

uznawanych z różnych powodów za niewygodne dla władz. Służyć może uznawanych z różnych powodów za niewygodne dla władz. Służyć może różnym celom: od miejsca czasowego odosobnienia osób, wobec których różnym celom: od miejsca czasowego odosobnienia osób, wobec których zostaną podjęte później inne decyzje, poprzez obóz pracy przymusowej, czyli zostaną podjęte później inne decyzje, poprzez obóz pracy przymusowej, czyli de facto niewolniczej, aż po miejsce fizycznej eksterminacji. Pojęcie obozu de facto niewolniczej, aż po miejsce fizycznej eksterminacji. Pojęcie obozu koncentracyjnego jest więc szerokie: od rodzaju zwykłego więzienia w postaci koncentracyjnego jest więc szerokie: od rodzaju zwykłego więzienia w postaci baraków na ogrodzonym i strzeżonym terenie, baraków na ogrodzonym i strzeżonym terenie, po "fabrykę śmierci" czyli miejsce koncentracji ludzi przed ich celową zagładą po "fabrykę śmierci" czyli miejsce koncentracji ludzi przed ich celową zagładą w specjalnie w tym celu skonstruowanych urządzeniach do zabijania (głównie w specjalnie w tym celu skonstruowanych urządzeniach do zabijania (głównie komorach gazowych), a następnie likwidacji ciał (krematorium). Ten ostatni komorach gazowych), a następnie likwidacji ciał (krematorium). Ten ostatni rodzaj obozów koncentracyjnych, nazywany też obozami zagłady, tworzony był rodzaj obozów koncentracyjnych, nazywany też obozami zagłady, tworzony był przede wszystkim przez Niemcy hitlerowskie (obozy hitlerowskie).przede wszystkim przez Niemcy hitlerowskie (obozy hitlerowskie).

Nawet jednak jeśli nie łączą się z mordowaniem osadzonych ludzi, obozy Nawet jednak jeśli nie łączą się z mordowaniem osadzonych ludzi, obozy koncentracyjne zwykle wiążą się z łamaniem praw człowieka, zwłaszcza prawa koncentracyjne zwykle wiążą się z łamaniem praw człowieka, zwłaszcza prawa do uwięzienia bez sprawiedliwego procesu. do uwięzienia bez sprawiedliwego procesu.

Rodzajem obozów koncentracyjnych o stosunkowo łagodnym rygorze są obozy Rodzajem obozów koncentracyjnych o stosunkowo łagodnym rygorze są obozy internowania, również służące do tymczasowej koncentracji ludności .Łącznie internowania, również służące do tymczasowej koncentracji ludności .Łącznie w Polsce było 2 tys. obozów, podobozów, filli w Polsce było 2 tys. obozów, podobozów, filli i komand. Szacuje się, iż w obozach hitlerowskich zginęło 11 mln. osóbi komand. Szacuje się, iż w obozach hitlerowskich zginęło 11 mln. osób

OświęcimOświęcimAuschwitzAuschwitz

Konzentriatonslager Auschwitz-Birkenau Konzentriatonslager Auschwitz-Birkenau (Obóz Koncentracyjny Oświęcim-Brzezinka). (Obóz Koncentracyjny Oświęcim-Brzezinka). Miasto w południowej Polsce do historii przeszło Miasto w południowej Polsce do historii przeszło jako największy cmentarz świata. Utworzony jako największy cmentarz świata. Utworzony

w drugiej połowie 1940 roku w maju na rozkaz Heinricha Himmlera jako w drugiej połowie 1940 roku w maju na rozkaz Heinricha Himmlera jako zwykły obóz koncentracyjny dla wrogów III Rzeszy. W ciągu następnych zwykły obóz koncentracyjny dla wrogów III Rzeszy. W ciągu następnych lat obóz stale był rozbudowywany i składał się z trzech głównych części: lat obóz stale był rozbudowywany i składał się z trzech głównych części: Auschwitz I, Auschwitz II-Birkenau, Auschwitz III-Monowitz. Największy z Auschwitz I, Auschwitz II-Birkenau, Auschwitz III-Monowitz. Największy z jego podobozów, KL Birkenau w 1942 stał się obozem zagłady głównie jego podobozów, KL Birkenau w 1942 stał się obozem zagłady głównie dla europejskich Żydów, był przeznaczony na 100 tysięcy więźniów, dla europejskich Żydów, był przeznaczony na 100 tysięcy więźniów, później na 200 tysięcy. Do 1943 roku zbudowano w Auschwitz-Birkenau później na 200 tysięcy. Do 1943 roku zbudowano w Auschwitz-Birkenau cztery komory gazowe i cztery krematoria, w wyniku czego liczba cztery komory gazowe i cztery krematoria, w wyniku czego liczba mordowanych i spalanych wzrosła do około 20 tysięcy osób na dobę. mordowanych i spalanych wzrosła do około 20 tysięcy osób na dobę. Auschwitz II był jedynym hitlerowskim obozem koncentracyjnym, w Auschwitz II był jedynym hitlerowskim obozem koncentracyjnym, w którym od marca 1943 roku tatuowano więźniom numery ewidencyjne. którym od marca 1943 roku tatuowano więźniom numery ewidencyjne. Na bramie wjazdowej do obozu w Oświęcimiu, widnieje napis: "Arbeit Na bramie wjazdowej do obozu w Oświęcimiu, widnieje napis: "Arbeit Macht Frei" co oznacza "Praca czyni wolnym". Macht Frei" co oznacza "Praca czyni wolnym".

3 września 1941 roku przeprowadzono na 850 więźniach (w tym na 600 3 września 1941 roku przeprowadzono na 850 więźniach (w tym na 600 jeńcach radzieckich) pierwsze próby masowego uśmiercania za pomocą jeńcach radzieckich) pierwsze próby masowego uśmiercania za pomocą gazu - cyklonu B. To tu mordowali pierwsze masowe transporty Żydów, gazu - cyklonu B. To tu mordowali pierwsze masowe transporty Żydów, prowadzili pierwsze zbrodnicze eksperymenty na więźniach, wykonywali prowadzili pierwsze zbrodnicze eksperymenty na więźniach, wykonywali większość egzekucji przez rozstrzelaniewiększość egzekucji przez rozstrzelanie. .

Sztutowo – Stutthof:Sztutowo – Stutthof: 2 września 1939 roku Niemcy założyli w pobliżu wsi Sztutowo "obóz dla jeńców

cywilnych". Był on przeznaczony dla Polaków z Pomorza. Do połowy września 1939 roku uwięziono w nim 6 tysięcy Polaków. W 1942 roku przywieziono do niego więźniów innych narodowości niż polska (Niemców, Holendrów, Belgów, Francuzów, Czechów, Litwinów, Łotyszów, Rosjan, Duńczyków, Norwegów, Jugosłowian, Węgrów, Żydów i Cyganów) i obóz nabrał charakteru międzynarodowego. W 1942 roku zmieniono status obozu Stutthof na obóz koncentracyjny. Od tego momentu najliczniejszą grupą więźniów zostali Żydzi, a pod względem przynależności państwowej - Polacy. Liczbę wszystkich Żydów można oceniać, na co najmniej 50 tysięcy. Od czerwca 1944 roku stał się obozem masowej zagłady, gdy włączono go do akcji eksterminacji Żydów z całej Europy. Ciała ofiar służyły między innymi Instytutowi Higieny w Gdańsku do eksperymentalnej produkcji mydła. W ciągu ponad pięciu lat istnienia Stutthof powiększył się dziesięciokrotnie i w ostatniej fazie posiadał 45 filii m.in. 45 filii m.in. w Elblągu, Policach, Gdyni, Gdańsku i Pruszczu Gdańskim.w Elblągu, Policach, Gdyni, Gdańsku i Pruszczu Gdańskim.

W obozie zbudowano krematorium do palenia zwłok. Od 2 września 1939 roku do 9 maja 1945 roku, śmierć poniosło około 65 000 ludzi. Obóz ten był prawdopodobnie jedynym, który trwał dłużej niż III Rzesza. Został wyzwolony 9 maja 1945 roku przez wojska radzieckie, gdy kapitulacja państwa hitlerowskiego była już faktem. W obozie pozostali nieliczni ocaleni więźniowie.

Majdanek- Konzentration Lager LublinMajdanek- Konzentration Lager Lublin Obóz koncentracyjny w Lublinie zwany Majdankiem został założony jesienią 1941 roku na Obóz koncentracyjny w Lublinie zwany Majdankiem został założony jesienią 1941 roku na

obszarze 270 hektarów, z rozkazu szefa SS i policji III Rzeszy Heinricha, był drugim, co do obszarze 270 hektarów, z rozkazu szefa SS i policji III Rzeszy Heinricha, był drugim, co do wielkości, po Oświęcimiu. Początkowo planowano obóz dla 25-50 tys. więźniów, ale w wielkości, po Oświęcimiu. Początkowo planowano obóz dla 25-50 tys. więźniów, ale w trakcie budowy plany te zmieniano, ustalając ostatecznie pojemność obozu na 250 000 trakcie budowy plany te zmieniano, ustalając ostatecznie pojemność obozu na 250 000 więźniów. Obóz w Majdanku posiadał 6 podobozów: w Bliżynie, Budzyniu, Lublinie, więźniów. Obóz w Majdanku posiadał 6 podobozów: w Bliżynie, Budzyniu, Lublinie, Puławach, Radomiu i Warszawie. Na terenie obozu znajdowało się krematorium i 7 komór Puławach, Radomiu i Warszawie. Na terenie obozu znajdowało się krematorium i 7 komór gazowych, gdzie mordowano więźniów cyklonem Bi tlenkiem węgla. W 1942 roku powstał gazowych, gdzie mordowano więźniów cyklonem Bi tlenkiem węgla. W 1942 roku powstał specjalny oddział kobiecy specjalny oddział kobiecy (11 tysięcy kobiet w 1943 roku). Z dzieci w wieku 8-12 lat organizowano grupy robocze, (11 tysięcy kobiet w 1943 roku). Z dzieci w wieku 8-12 lat organizowano grupy robocze, młodsze natychmiast mordowano. Początkowo masowe egzekucje więźniów dokonywano młodsze natychmiast mordowano. Początkowo masowe egzekucje więźniów dokonywano w pobliskim lesie, zwanym krępickim, później w pobliżu krematorium. Od października w pobliskim lesie, zwanym krępickim, później w pobliżu krematorium. Od października 1941 do lipca 1944 roku więźniami Majdanka byli członkowie 54 narodowości Europy i Azji. 1941 do lipca 1944 roku więźniami Majdanka byli członkowie 54 narodowości Europy i Azji.

Najliczniejszą grupę stanowili Żydzi, Polacy i obywatele byłego ZSRR. W wyniku ludobójczej polityki Niemiec zginęło w komorach gazowych, masowych egzekucjach i na skutek nieludzkich warunków życia około 240 tysięcy osób. 23 lipca 1944 roku obóz został wyzwolony przez radzieckie jednostki 1 Frontu Białoruskiego i 1 armię Wojska Polskiego. Na mocy ustawy Sejmu PRL z 2 lipca 1947 roku utworzono Państwowe Muzeum na Majdanku.

TreblinkaTreblinka Latem 1941roku Niemcy założyli karny obóz pracy Treblinka (tzw. Treblinka I). Zsyłano tu Latem 1941roku Niemcy założyli karny obóz pracy Treblinka (tzw. Treblinka I). Zsyłano tu

głównie mieszkańców okolic Warszawy. Więźniów zatrudniano przy wydobywaniu i głównie mieszkańców okolic Warszawy. Więźniów zatrudniano przy wydobywaniu i transportowaniu żwiru. Latem 1942 roku w odległości 2 km od karnego obozu pracy transportowaniu żwiru. Latem 1942 roku w odległości 2 km od karnego obozu pracy Niemcy rozpoczęli budowę obozu zagłady Treblinka II. Pociągi z więźniami wjeżdżały na Niemcy rozpoczęli budowę obozu zagłady Treblinka II. Pociągi z więźniami wjeżdżały na specjalnie wybudowaną fikcyjną stację kolejową, która miała na celu wprowadzenie ofiar specjalnie wybudowaną fikcyjną stację kolejową, która miała na celu wprowadzenie ofiar w błąd. Rozbieralnia dla więźniów była połączona wąskim przesmykiem z komorą gazową - w błąd. Rozbieralnia dla więźniów była połączona wąskim przesmykiem z komorą gazową - w Treblince ten odcinek nazywano "drogą do nieba". Początkowo istniały 3 komory w Treblince ten odcinek nazywano "drogą do nieba". Początkowo istniały 3 komory gazowe o wymiarach gazowe o wymiarach

5 x 5 metrów. Jesienią 1942 roku wybudowano dodatkowo 10 komór o wymiarach 7 x 7 5 x 5 metrów. Jesienią 1942 roku wybudowano dodatkowo 10 komór o wymiarach 7 x 7 metrów. Ofiary uśmiercano gazami spalinowymi, uzyskiwanymi z dieslowskiego silnika metrów. Ofiary uśmiercano gazami spalinowymi, uzyskiwanymi z dieslowskiego silnika radzieckiego czołgu T 34, ze specjalnym filtrem usuwającym ze spalin charakterystyczną radzieckiego czołgu T 34, ze specjalnym filtrem usuwającym ze spalin charakterystyczną woń, dzięki czemu uzyskiwano bezbarwny i bezwonny tlenek węgla, który zabijał ofiary w woń, dzięki czemu uzyskiwano bezbarwny i bezwonny tlenek węgla, który zabijał ofiary w ciągu 20 minut.ciągu 20 minut.

Zwłoki palono na stosach Popioły ze zwłok wsypywane były albo do przygotowanych dołów, lub wrzucane do rzek. W komorach gazowych mordowano około 15 tysięcy ludzi na dobę. W wyniku głodu, pracy ponad ludzkie siły, chorób, tortur i egzekucji, zginęło około 7 tysięcy Polaków. W latach 1941-1944 przez obóz przeszło 10 tysięcy więźniów. Pierwszy transport Żydów z getta warszawskiego przybył do Treblinki 23 lipca 1942 roku. Do sierpnia 1943 roku Niemcy wymordowali w Treblince około 750 tysięcy ludzi, głównie Żydów z Polski oraz między innymi z Austrii, Belgii, Bułgarii, Czechosłowacji, Francji, Grecji, Jugosławii, Niemiec i ZSRR.

Gross Rosen Gross Rosen Rogoźnica pod WrocławiemRogoźnica pod Wrocławiem

Został założony 2 sierpnia 1940 roku jako podobóz obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Został założony 2 sierpnia 1940 roku jako podobóz obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Więźniowie byli przeznaczeni do pracy w miejscowym kamieniołomie granitu. 1 maja 1941 roku Więźniowie byli przeznaczeni do pracy w miejscowym kamieniołomie granitu. 1 maja 1941 roku obóz uzyskał status samodzielnego obozu koncentracyjnego. obóz uzyskał status samodzielnego obozu koncentracyjnego. W następnych latach istnienia rozbudowano sieć podobozów, z których 81 znajdowało się na W następnych latach istnienia rozbudowano sieć podobozów, z których 81 znajdowało się na ziemiach dzisiejszej Polski, 15 w Czechach i Słowacji i 10 w Niemczech. Od października 1941 roku ziemiach dzisiejszej Polski, 15 w Czechach i Słowacji i 10 w Niemczech. Od października 1941 roku do kwietnia 1942 roku znajdował się w nim podobóz dla jeńców sowieckich (2500 osób). W obozie do kwietnia 1942 roku znajdował się w nim podobóz dla jeńców sowieckich (2500 osób). W obozie więziono również przedstawicieli innych narodowości, z których najliczniejszą grupę stanowili Żydzi więziono również przedstawicieli innych narodowości, z których najliczniejszą grupę stanowili Żydzi (obywatele różnych państw), Polacy. Najtragiczniejszym momentem w dziejach Gross-Rosen był (obywatele różnych państw), Polacy. Najtragiczniejszym momentem w dziejach Gross-Rosen był końcowy okres istnienia obozu. W lutym 1945 roku, gdy Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę, końcowy okres istnienia obozu. W lutym 1945 roku, gdy Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę, rozpoczęto pospieszną ewakuację więźniów na zachód. Podczas wielotygodniowych transportów rozpoczęto pospieszną ewakuację więźniów na zachód. Podczas wielotygodniowych transportów w środku zimy, zginęło wiele tysięcy więźniów. Teren obozu został wyzwolony przez 11 lutego w środku zimy, zginęło wiele tysięcy więźniów. Teren obozu został wyzwolony przez 11 lutego 1945 roku. Przez Gross-Rosen i jego filie przeszło 125 tysięcy osób, których zginęło ponad 40 1945 roku. Przez Gross-Rosen i jego filie przeszło 125 tysięcy osób, których zginęło ponad 40 tysięcy. Z zabudowań obozowych pozostało dzisiaj niewiele - brama wejściowa, kantyna oficerów tysięcy. Z zabudowań obozowych pozostało dzisiaj niewiele - brama wejściowa, kantyna oficerów SS, kuchnia, łaźnia i fundamenty baraków, które zostały rozebrane tuż po wojnie SS, kuchnia, łaźnia i fundamenty baraków, które zostały rozebrane tuż po wojnie w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach. w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach. Zobaczyć również można polowy piec krematoryjny,Zobaczyć również można polowy piec krematoryjny,ogrodzenie z drutem kolczastym i słupy, na których ogrodzenie z drutem kolczastym i słupy, na których wisiał dzwon obozowy wzywający na apele. wisiał dzwon obozowy wzywający na apele. Znajduje się tutaj Muzeum Gross-Rosen Znajduje się tutaj Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy powołane do życia w 1983 roku. w Rogoźnicy powołane do życia w 1983 roku.

GaleriaGaleria

Metody eksterminacji Metody eksterminacji więźniówwięźniów

Wyniszczające warunki życia w obozie, głód, Wyniszczające warunki życia w obozie, głód, tortury, ciężka praca, wyczerpanie fizyczne i tortury, ciężka praca, wyczerpanie fizyczne i psychiczne.Nieustanny strach powodowały psychiczne.Nieustanny strach powodowały liczne choroby układu trawiennego (m.in. liczne choroby układu trawiennego (m.in. biegunkę, dur brzuszny), tyfus plamisty, biegunkę, dur brzuszny), tyfus plamisty, choroby kości, choroby układu krążenia, choroby kości, choroby układu krążenia, układu oddechowego, malarię, świerzbukładu oddechowego, malarię, świerzb

Początkowo w obozie macierzystym nie było Początkowo w obozie macierzystym nie było szpitala, później przeznaczono na szpital kilka szpitala, później przeznaczono na szpital kilka bloków. Szpital był w rzeczywistości bloków. Szpital był w rzeczywistości „przedsionkiem krematorium", lekarze SS „przedsionkiem krematorium", lekarze SS systematycznie przeprowadzali „selekcję" systematycznie przeprowadzali „selekcję" zarówno chorych, jak i rekonwalescentów; zarówno chorych, jak i rekonwalescentów; tylko z obozu kwarantanny w Brzezince tylko z obozu kwarantanny w Brzezince „wyselekcjonowano’’ od 29 VIII 1943r. do 29 X „wyselekcjonowano’’ od 29 VIII 1943r. do 29 X 1944r. łącznie 7616 osób1944r. łącznie 7616 osób

Egzekucje i masowe Egzekucje i masowe mordymordy

Pierwsze rozstrzeliwania więźniów odbywały się Pierwsze rozstrzeliwania więźniów odbywały się przy słupkach poza ogrodzeniem obozowym. przy słupkach poza ogrodzeniem obozowym. Do słupków tych przywiązywano więźniów za Do słupków tych przywiązywano więźniów za ręce wykręcone do tyłu. Później rozstrzeliwano ręce wykręcone do tyłu. Później rozstrzeliwano więźniów w głębokich dołach położonych więźniów w głębokich dołach położonych również poza ogrodzeniem obozu. Pierwszej również poza ogrodzeniem obozu. Pierwszej egzekucji dokonano 22 XI 1940r. na 40 egzekucji dokonano 22 XI 1940r. na 40 Polakach, za rzekome akty gwałtu i napady na Polakach, za rzekome akty gwałtu i napady na policję niemiecką w Katowicach.policję niemiecką w Katowicach.

Drugim sposobem wykonywania wyroków Drugim sposobem wykonywania wyroków śmierci było wieszanie skazanych, głównie za śmierci było wieszanie skazanych, głównie za ucieczki z obozu. Początkowo przeprowadzano ucieczki z obozu. Początkowo przeprowadzano je na placu apelowym w obecności wszystkich je na placu apelowym w obecności wszystkich ustawionych do apelu więźniów. Przed ustawionych do apelu więźniów. Przed powieszeniem skazanym wymierzano karę powieszeniem skazanym wymierzano karę chłosty.chłosty.

Ewidencja więźniówEwidencja więźniów

Więźniowie, którzy nie byli od razu skazani na Więźniowie, którzy nie byli od razu skazani na zagładę, ujmowani byli w obozie w ewidencję, zagładę, ujmowani byli w obozie w ewidencję, rejestrowani i numerowani. Nie rejestrowani i numerowani. Nie ewidencjonowano zakładników polskich, ewidencjonowano zakładników polskich, partyzantów, radzieckich oficerów partyzantów, radzieckich oficerów politycznych i innych dostarczonych przez politycznych i innych dostarczonych przez placówki Gestapo do obozu w celu dokonania placówki Gestapo do obozu w celu dokonania na nich egzekucji oraz obywateli różnych na nich egzekucji oraz obywateli różnych państw pochodzenia żydowskiegopaństw pochodzenia żydowskiego