Module 6.5 makabayan

MODULE 66..55

CURRICULUM AND INSTRUCTION:

ANG PAGTUTURO NG MAKABAYAN

Teacher Induction Program

Teacher Education Council, Department of Education

Grace Estela C. Mateo, Ph.D.

Writer

Cecilia D. Alip, Ed.D.

Editor

All rights reserved. This module may not be reproduced in any form without the permission of the Teacher Education Council, Department of Education.

TEACHER INDUCTION PROGRAM

MODULE 6.5

Curriculum and Instruction:

Ang Pagtuturo ng Makabayan

Mabuhay! Binabati kita bagong guro ng Departamento ng Edukasyon!

Mapalad ka at naging kabahagi ka ng DepED. Mapalad din naman ang DepED at

kabataang Pilipino dahil ibubuhos mo ang iyong talino, kaalaman, lakas at

dedikasyon sa ating mga mag-aaral sa pampublikong paaralan.

Tunay na mahalaga ang nakaatang sa iyong balikat. Tutulong kang humubog

ng ating kabataan na pag-asa ng ating bayan.

Ano ba ang ituturo o itinuturo mong asignatura o sabjek? Ikaw ba ay guro ng

Hekasi o AP? o ng MAPEH? o dili kaya ay EPP o TLE? o guro ka ba ng EP? Dapat

ay pag-aralan mo ang nakalaang modyul sa asignaturang iyong ituturo na kabahagi

ng Teacher Induction Program package. Tutulungan ka ng modyul na iyon na higit

na maging epektibong guro ng iyong asignatura.

Subalit ikaw rin ay guro ng Makabayan sapagkat lahat ng mga sabjek o

asignaturang nabanggit ay nasa ilalim ng Makabayan. Samakatwid mahalagang

basahin mo rin ang modyul na ito na tutulong sa iyo upang ganap mong maunawaan

kung ano ang Makabayan. Ang modyul na ito ay tutulong rin sa iyo at sa mga kapwa

mo guro ng Makabayan upang maisagawa ninyo nang maayos ang integradong

pagtuturo.

Dalawa ang aralin na nakapaloob sa modyul na ito. Ang una ay

pagpapakilala sa iyo kung ano ang Makabayan, ang kahalagahan nito, ang mga

komponente at asignatura nito, at kung ano ang takdang oras at sistema ng

markahan nito. Ang pangalawa ay pagpapakita sa iyo kung paano isinasagawa ang

pagtuturo ng Makabayan partikular kung paano nagkakaroon ng integrasyon sa mga

sabjek o asignatura nito.

Nawa’y makatulong ang modyul na ito sa pagharap mo sa hamon ng

pagtuturo ng Makabayan sa ating mga mag-aaral. Maligayang pagbabasa!

i

Mga Layunin:

Ang modyul na ito ay self-instructional. May mga katanungan sa bawat

sekyson ng aralin upang higit na mapag-isipan at mapagnilayan mo ang inilalatag sa

iyong kaalaman at pamamaraan. Layunin ng Makabayan modyul na:

1. Maipaliwanag ang kahulugan ng Makabayan.

2. Masuri ang layunin sa pagbuo ng Makabayan bilang isang saklaw na aralin o

learning area.

3. Mapag-ugnay-ugnay kung paano naisusulong ang layunin ng Makabayan ng

mga sabjek o asignaturang nakapaloob dito.

4. Maipaliwanag ang takdang oras ng pagtuturo at sistema ng markahan sa

Makabayan.

5. Masuri ang pamamaraan at antas ng integrasyon sa Makabayan.

6. Maipakita kung paano bumuo ng integrado o pinagsanib na banghay-aralin sa

Makabayan.

7. Mapahalagahan ang pagtuturo at pag-aaral ng Makabayan.

Bukod sa mga layuning nito, hangad ng modyul na ito na maunawaan mo na

ang isang guro ng Makabayan ay dapat bukas at handang makipagtulungan sa

kapwa niya guro ng Makabayan upang epektibong maisagawa ang pagtuturo sa

Makabayan.

ii

TALAAN NG NILALAMAN Pahina Panimula i

Layunin ii

Preassessment 1

Aralin 1: Ang Makabayan Bilang Saklaw na Aralin 3 (Learning Area)

Introduksyon 3

Ang Makabayan sa 2002 BEC 4

Kahulugan at Kahalagahan ng Makabayan 6

Mga Komponente at Asignatura ng Makabayan 8

Paksa sa Bawat Asignatura ng Makabayan 10

sa Elementaryang Antas

Paksa sa Bawat Asignatura ng Makabayan 12

sa Sekundaryang Antas

Wikang Gamit sa Pagtuturo (Medium of Instruction) 18

ng Makabayan

Takdang Oras sa Pagtuturo ng Makabayan 19

Sistema ng Markahan sa Makabayan 20

iii

Aralin 2: Ang Integrasyon sa Makabayan 24

Introduksyon 24

Kahulugan ng Integradong Pagtuturo 25

Iba’t Ibang Pamamaraan ng Integradong Pagtuturo 26

Pagkakaiba ng Integrasyon sa Makabayan 32

sa Elementarya at Sekundarya

Iba’t Ibang Antas ng Integrasyon 34

Mga Halimbawa ng Integradong Banghay-Aralin sa Makabayan 38

Banghay-Aralin sa Elementaryang Antas ng Makabayan 38

Banghay-Aralin sa Sekundaryang Antas ng Makabayan 42

Banghay-Aralin sa Elementaryang Antas ng Makabayan 50

Gamit ang Content - Based Instruction (CBI)

Sanggunian 63

iv

TALAAN NG TALAHANAYAN AT DAYAGRAM

Pahina

Talahanayan 1: Paksa ng AP sa Sekundaryang Antas 13

Talahanayan 2: Paksa ng Music sa Sekundaryang Antas 14

Talahanayan 3: Paksa ng Arts sa Sekundaryang Antas 14

Talahanayan 4: Paksa ng P.E. sa Sekundaryang Antas 15

Talahanayan 5: Paksa ng Health sa Sekundaryang Antas 16

Talahanayan 6: Paksa ng EP sa Sekundaryang Antas 17

Talahanayan 7: Lawak ng Aralin sa TLE sa Una at Ikalawang Taon 17

Talahanayan 8: Takdang Minuto Bawat Araw sa Pagtuturo ng Makabayan sa Elementarya 19

Talahanayan 9: Takdang Minuto at Bilang ng Kredit sa Pagtuturo ng Makabayan sa Sekundarya 20

Talahanayan 10: Halimbawa ng Pagkokompyut ng Marka sa Makabayan

Sa Una Hanggang Ikatlong Taon 21

Talahanayan 11: Halimbawa ng Pagkokompyut ng Marka sa Makabayan Sa Ikaapat na Taon 22

Talahanayan 12: Bilang ng Minuto at Bilang ng Kredit ng mga Saklaw na Aralin sa Sekundaryang Antas ng 2002 BEC 23

Talahanayan 13: Pinag-isang Tema at Paksa sa Makabayan sa Sekundaryang Antas 36

Dayagram 1: Content-Based Instruction 27

Dayagram 2: Modelo 1 – Makabayan Baitang I – III 30

Dayagram 3: Modelo 2 – Makabayan Baitang IV – VI 30

Dayagram 4: Modelo 3 – Bumabagtas sa Lahat ng Komponente ng 31 Makabayan sa Sekundaryang Antas

Dayagram 5: Proseso ng Pagbuo ng Integradong Banghay-Aralin 37

v

TEACHER INDUCTION PROGRAM PREASSESSMENT

PREASSESSMENT

Aralin 1: Ang Makabayan Bilang Saklaw na Aralin

Isulat ang tama kung wasto ang pangungusap at mali kung hindi wasto.

1. Ang lahat ng komponente o asignatura ng Makabayan ay itinuturo lamang sa

wikang Filipino.

2. Ang Musika, Sining at Edukasyon sa Pagpapalakas ng Katawan (MSEP) at

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP) ay itinuturo lamang bilang

hiwalay na asignatura simula sa ikaapat na baitang.

3. Ang marka ng mag-aaral sa Makabayan sa sekundaryang antas ay ang

kabuuang bilang o suma ng marka ng iba’t ibang komponente nito na hinati

sa kabuuang bilang ng mga komponente nito.

4. Ang Makabayan sa elementarya at sekundarya ay binubuo ng tig-apat na

komponente.

5. Ang Makabayan ay isang disiplina o sangay ng pag-aaral.

6. Tanging mga paksa lamang tungkol sa Pilipinas at sa pagiging Pilipino ang

pinapaksa ng Makabayan.

7. Hindi magkakaugnay ang mga paksa ng iba’t ibang komponente ng

Makabayan kung kaya’t mahirap isagawa ang integrasyon sa Makabayan.

8. Ang Makabayan ay isang saklaw na aralin o learning area sa 2002 Basic

Education Curriculum (BEC).

9. Hindi pare-pareho ang takdang oras ng pagtuturo ng mga komponente ng

Makabayan sa sekundaryang antas.

10. Ang asignatura ukol sa pagpapahalaga sa elementaryang Makabayan ay

tinawag na Edukasyong Pagpapakatao.

MODULE 6.5: CURRICULUM AND INSTRUCTION (MAKABAYAN) 1

TEACHER INDUCTION PROGRAM PREASSESSMENT


Aralin 2: Ang Integrasyon sa Makabayan

1. Ano ang pakahulugan mo sa integradong pagtuturo?

2. Pamilyar ka ba sa pamamaraan ng integrasyon sa 2002 BEC partikular sa

Makabayan? Maari mo bang isa-isahin ang apat sa mga pamamaraang ito?

TEACHER INDUCTION PROGRAM ARALIN 1: ANG MAKABAYAN BILANG SAKLAW NA ARALIN (Learning Area)


ARALIN 1 ANG MAKABAYAN BILANG

SAKLAW NA ARALIN (Learning Area )

INTRODUKSYON

Bilang guro ng Makabayan, ikaw ay inaasahang tutulong sa paghubog ng

mga mag-aaral upang sila ay ganap na maging makabayan. Ang pagiging

makabayan ay nangangahulugang may pagmamahal sa Pilipinas at may

pagmamalaki na siya ay Pilipino. Sa Makabayan ang ating mga mag-aaral ay

inaasahan nating makalilinang ng sapat na kaalaman tungkol sa ating kasaysayan,

kultura, pamumuhay at pagpapahalaga at lalaking may pagmamahal sa ating bansa.

Maisasakatuparan natin ito sa tulong mo at ng mga kapwa guro mo na nagtuturo ng

Makabayan.

Marahil isang malaking palaisipan sa iyo sa ngayon kung ano ang

Makabayan, ang layunin nito, ang kahalagahan nito at kung paano isinasagawa ang

integrasyon ng iba’t ibang asignatura sa ilalim nito. Marahil ikaw rin ay may pag-

aagam-agam na maliban sa dapat may sapat kang kadalubhasaan sa pagtuturo ng

iyong asignatura o sabjek (subject), kinakaharap mo pa rin ang isang malaking

hamon na maituro ito ng may integrasyon at maliwanag na ugnayan sa iba pang

asignatura ng Makabayan.

Bukod sa pagsasama-sama o pagsasanib-sanib ng mga asignatura sa

Makabayan, marahil ang ilan pa sa mga katanungan mo ukol sa Makabayan ay ang

mga sumusunod: Ano ang Makabayan? Ano ang mga komponente (components) at



asignatura o sabjek na kabilang dito? Bakit kinailangang magkaroon ng isang saklaw

na aralin (learning area) na Makabayan? Paano ang takdang oras ng pagtuturo at

sistema ng markahan ng mga komponente at asignatura ng Makabayan? Ilan

lamang ang mga katanungang ito sa tutugunan ng araling ito.

LAYUNIN

Layunin ng unang aralin na ipakilala sa iyo ang Makabayan. Sa pagtatapos

ng araling ito, inaasahang magagawa mo ang mga sumusunod:

1. Maipaliwanag ang kahulugan ng Makabayan.

2. Masuri ang mga napapaloob na komponente at mga sabjek o asignatura sa

Makabayan.

3. Masuri ang mga paksa at ugnayan ng mga paksa sa bawat komponente at

asignatura ng Makabayan.

4. Matalakay ang takdang oras ng pagtuturo at pamamaraan ng markahan sa

Makabayan.

5. Mapahalagahan ang Makabayan bilang mahalagang bahagi ng 2002 Basic

Education Curriculum.

BASAHIN

Ang Makabayan sa 2002 BEC Napag-aralan mo na sa iba pang modyul na ang 2002 Basic Education

Curriculum ay ipinatupad upang humubog ng mga mag-aaral na may kakayahang

matuto habambuhay (lifelong learners) at marunong bumasa at sumulat nang

makabuluhan (functionally literate). Kung matatandaan mo ang pagiging lifelong

learner ay nangangahulugang “may kakayahang matuto kung paano matuto kahit

saan maski mag-isa” (“competent in learning how to learn anywhere even when left



to themselves”).1 Layunin nito na makalinang ng mga mamamayanang functionally

literate o may kasanayan at kakayahang apektibo, kognitibo at behavioral upang

matutong mamuhay at makapagtrabaho bilang mamamayan, malinang ang kanilang

potensyal, makapagdesisyon nang may wastong kaalaman at pag-iisip, at mamuhay

nang epektibo sa kanilang kapaligiran at komunidad upang umunlad ang kanilang

buhay at ang lipunang kinabibilangan nila (“a range of skills and competencies ―

cognitive, affective and behavioral ― which enables individuals to live and work as

human persons, develop their potentials, make critical and informed decisions, and

function effectively in society within the context of their environment and that of the

wider community in order to improve the quality of their lives and that of society).”2

Bukod sa pagkakaroon ng kakayahang matuto habambuhay at marunong

bumasa at sumulat nang makabuluhan, hangad din ng 2002 BEC na humubog ng

mag-aaral na makadiyos, makabayan, makatao at makakalikasan. Upang

maisagawa ang tunguhing ito, inatasan ng 2002 BEC ang bawat guro na maging

guro ng pagpapapahalaga o values educator. Ano man ang asignatura o sabjek na

kanyang itinuturo, mahalagang nakapaloob dito ang mga pagpapahalaga na dapat

matutunan ng mga mag-aaral.

Sa mga layuning ito ng 2002 BEC mahalaga ang papel ng Makabayan.

Hinuhubog sa mga asignatura ng Makabayan at sa kanyang kabuuan ang

pagkakaroon ng mga mag-aaral na may kakayahang matuto habambuhay at

matutong bumasa at sumulat nang makabuluhan. Tinuturuan din sa Makabayan

ang mga mag-aaral na maging makadiyos, makatao, makabayan at makakalikasan.

Ang Makabayan ang pangunahing saklaw na aralin sa 2002 BEC na nagsisilbing

behikulo sa pagtuturo ng pagpapahalaga. Ganyan kahalaga ang Makabayan.

1The 2002 Basic Education Curriculum (Pasig City: Department of Education, 2002), p. 4. 2 Isagani R. Cruz, “The New Literacy,” National Literacy Conference, Cagayan de Oro City, September 4, 2001, p. 1. Ang kahulugan ay nagmula sa Literacy Coordinating Council.

SCQ 1.1

1. Anong uri ng mag-aaral ang nais na malinang ng 2002 Basic Education

Council?



Kahulugan at Kahalagahan ng Makabayan Isa sa mahalagang pinagkaiba ng 2002 Basic Education Curriculum sa mga

naunang kurikulum na ipinatupad ng Departamento ng Edukasyon ay ang

pagkakaroon ng isang saklaw na aralin (learning area) na tinatawag na Makabayan.

Ang Makabayan ay isa sa limang saklaw na aralin ng 2002 Basic Education

Curriculum. Ang apat na iba pa ay English, Science, Mathematics at Filipino.

Kakaiba ang Makabayan kumpara sa iba pang saklaw na aralin sa dahilang ito ay

hindi isang gamit sa pagkatuto (learning tool) gaya ng English at Filipino o isang

academic discipline tulad ng Mathematics at Science.

Hindi asignatura ang Makabayan. Kakaiba ang Makabayan sapagkat ito ay

binubuo ng iba’t ibang komponente na asignatura rin at ang iba namang

komponente ay binubuo ng iba’t iba pang asignatura o sabjek. Ayon sa pananaw ng

ating mga eksperto sa kurikulum, ang mga komponente at asignatura ng Makabayan

ay magkakaugnay sa pinapaksa at layunin. Tanging sa kurikulum lamang ng

Pilipinas makikita ang isang malawak na saklaw na aralin tulad ng Makabayan.

Ano ang Makabayan? Ang Makabayan ay ang saklaw na aralin na nagsisilbi

bilang isang laboratoryo ng buhay (laboratory of life) para sa isang komprehensibo at

makabuluhang pakatutong may kabuuan (holistic learning). Nangangahulugang

pinapaksa ng Makabayan ang lahat ng aspeto ng buhay Pilipino o ang pamumuhay

ng mga mamamayang Pilipino. Sinasalamin ng Makabayan ang kasaysayan,

kultura, kinagawian, kabuhayan at pagpapahalagang Pilipino at ang mga bagay-

bagay na nararanasan o nakakasalamuha ng bawat mag-aaral sa kanyang paglaki.

Magiging makabuluhan ang kanyang pag-aaral kung maiuugnay niya ito sa pang-

araw-araw niyang pamumuhay, karanasan at obserbasyon sa buhay Pilipino.

Bilang guro, mahalaga ang papel mo sa pagbabahagi ng iyong kaalaman sa

mga asignatura sa ilalim ng Makabayan at sa iyong pagsisilbi bilang modelo ng

isang marangal at makabayang mamamayan. Sa pamamagitan mo, makatutulong

nang malaki ang Makabayan upang makabuo ng mga mag-aaral na lifelong learners

at functionally literate.

Paano nahuhubog ng Makabayan ang ganitong mga uri ng mag-aaral?

Halimbawa, sa pag-aaral ng Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP) sa

elementarya at Technology and Livelihood Education (TLE) sa hayskul o



sekundaryang antas, mabibigyan ng kaalaman at kasanayan ang mga mag-aaral sa

iba’t ibang uri ng kapakipakinabang na kabuhayan. Sa pamamagitan ng

Edukasyong Pagpapakatao (EP) o Character Education sa elementarya at

Edukasyon sa Pagpapahalaga (EP) sa hayskul, huhubugin ang mga mag-aaral na

makalinang ng mga pagpapahalaga at birtud (virtues) bilang mag-aaral, anak,

kapatid, mamamayan at Pilipino. Samantala, sa Sibika at Kultura (SK) at

Heograpiya, Kasaysayan at Sibika (HKS) sa elementarya at Araling Panlipunan (AP)

sa hayskul, tuturuan ang mga mag-aaral ng kanilang nakaraan bilang bansa at ang

kanilang mga karapatan at katungkulan bilang mamamayang Pilipino. At huli, sa

tulong ng Musika, Sining at Edukasyon sa Pagpapalakas ng Katawan (MSEP) at

Music, Arts, P.E. and Health (MAPEH), malalaman nila ang sining at musikang

Pilipino, ang mga laro ng lahi, at ang mga pagpapahalaga ng Pilipino sa mabuting

kalusugan. Mahalaga ang mga ito sa pagbuo ng kanilang pagkakakilanlan (identity)

bilang Pilipino.

Ang pangkalahatang temang nagbibigkis sa mga asignatura ng Makabayan

ay ang pagmamahal sa bansa. Binibigyang-tuon ng Makabayan ang pagpapaunlad

ng kamalayang panlipunan (social awareness) at ang pagkakaroon ng

responsibilidad at matibay na pananalig (firm commitment) sa ikabubuti ng

nakararami. Ang Makabayan ang pinaka-ekspiryensyal (most experiential) na

saklaw na aralin dahil ang pinag-aaralan dito ay nararanasan at namamalas ng mag-

aaral sa pang-araw-araw niyang pamumuhay. Ito rin ang pinaka-interaktibo (most

interactive) sapagkat ang pag-aaral ng Makabayan ay nagaganap hindi lamang sa

loob ng klase kundi maging sa pakikisalamuha ng mag-aaral sa kapwa niya sa

lipunan. Ang Makabayan din ay tigib o puno ng pagpapahalaga (value-laden)

sapagkat itinuturo rito ang lahat ng pagpapahalagang dapat tumimo sa mag-aaral

bilang bahagi ng pamilya at lipunang Pilipino at bilang isang mamamayang Pilipino.

Ang pag-aaral ng Makabayan ang pinakainterdisiplinaryo (most interdisciplinary) rin

sa dahilang maraming disiplina ang saklaw ng Makabayan. Ang disiplina o discipline

ay tumutukoy sa isang ispesipikong sangay ng pag-aaral. Isa-isahin natin ang mga

komponente at mga sabjek o asignatura ng Makabayan at suriin ang mga paksa sa

bawat sabjek na ito upang mapatunayang pinaka-interdisiplinaryo nga ito sa lahat ng

saklaw na aralin ng 2002 BEC.



Mga Komponente at Asignatura ng Makabayan Binubuo ang Makabayan ng maraming komponente na magkakaugnay sa

paksa, kakayahan at layuning pagkatuto. May mga komponente ito na nagsisilbi

ring asignatura o sabjek tulad ng Sibika at Kultura at Edukasyong Pagpapakatao sa

elementarya o Araling Panlipunan at Edukasyon sa Pagpapahalaga sa sekundarya.

Subalit may mga komponente rin ang Makabayan na binubuo ng iba-ibang

asignatura o sabjek. Halimbawa nito ay MSEP sa elementarya na binubuo ng

Musika, Sining at Edukasyon sa Pagpapalakas ng Katawan at MAPEH sa

sekundarya na binubuo ng Music, Arts, P.E. at Health. May komponente rin ang

Makabayan na nahahati sa mga pangunahing lawak (primary areas). Ito ay ang

Technology and Livelihood Education (TLE) sa sekundarya na nahahati sa apat na

pangunahing lawak: Home Economics, Agricultural and Fishery Arts, Industrial Arts

at Entrepreneurship.

Lahat ng mga komponente at asignatura ng Makabayan ay tumatalakay ng

mga aspeto ng pagiging Pilipino. Sa susunod na aralin ng modyul na ito matatanto

mo na may mga tema na dumadaloy sa kabuuan ng Makabayan at sa mga

ispesipiko niyang asignatura. Patunay ang mga temang ito na may integradong

kurikulum ang Makabayan at sa pamamagitan nito makalilinang ang mga guro ng

Makabayan sa kanilang mga mag-aaral ng isang integratibong pag-aaral.

Anu-ano ang mga komponente ng Makabayan? Sa elementarya, binubuo

ang Makabayan ng mga sumusunod: Sibika at Kultura (SK) mula Baitang 1-3 at

Heograpiya, Kasaysayan at Sibika (HKS) sa Baitang 4-6; Musika, Sining at

SCQ 1.2

1. Ipaliwanag kung bakit ang Makabayan ang saklaw na aralin na pinaka-

ekspiryensyal, pinaka-interaktibo at pinakapuno ng pagpapahalaga.

2. Bakit tinawag na “laboratoryo ng buhay” ang Makabayan?



Edukasyon sa Pagpapalakas ng Katawan (MSEP); Edukasyong Pantahanan at

Pangkabuhayan (EPP); at Edukasyong Pagpapakatao (EP) o Character Education.

Samantala, ang Makabayan sa sekundaryang antas ay binubuo ng mga sumusunod:

Araling Panlipunan (AP); Technology and Livelihood Education (TLE); Music, Arts,

P.E. at Health (MAPEH); at Edukasyon sa Pagpapahalaga (EP). Sa dami pa

lamang ng saklaw na komponente at sabjek ng Makabayan makikitang napaka-

interdisiplinaryo nito.

Upang malaman mo pa nang husto ang mga mahahalagang aspeto ng

nilalaman at pagtuturo ng bawat asignatura sa Makabayan, mabuting rebisahin mo

rin ang ispesipikong modyul tungkol sa bawat isa. Kailangang may kaalaman ka

ukol sa kanila upang maisagawa ang pagkakasundo ng mga asignaturang ito at

makapagturo sa isang integratibong pamamamaraan.

Marahil ang mahalaga sa ngayon ay malaman mo ang ispesipikong paksain

ng bawat asignatura sa bawat taon at markahan. Sa pamamagitan ng pag-eksamen

sa mga paksang nakapaloob sa bawat asignatura ng Makabayan, makikita mo ang

pagkakaugnay-ugnay ng mga asignaturang ito at ang temang dumadaloy sa

Makabayan. Subukan nating balangkasin.

SCQ 1.3

1. Batay sa mga nakapaloob na asignatura sa Makabayan, bakit sinasabing

napaka-interdisiplinaryo ng Makabayan.

2. Ano ang mga komponente o asignatura ng Makabayan sa elementarya at

sekundaryang antas?



Paksa sa Bawat Asignatura ng Makabayan sa Elementaryang Antas Ang mga paksa sa Makabayan sa elementaryang antas ay naglalayon na

ipakilala sa mga mag-aaral ang katangian at simbolo ng kanilang pagiging Pilipino.

Naglalayon rin ito na mahubog sa mag-aaral ang pagkakaroon ng pambansang

pagkakakilanlan at maitimo sa kanilang isipan ang kahalagahan ng pagkakaisa at

pagiging matapat na mamamayan.

Sa baitang 1-3, tanging Sibika at Kultura (SK) at Edukasyong Pagpapakatao

(EP) lamang ang komponente ng Makabayan na itinuturong hiwalay. Ang mga

paksa sa SK ay nakatuon sa pagtuturo sa mga mag-aaral ng pambansang

pagkakakilanlan, pambansang pagkakaisa at pambansang katapatan. Ang layunin

ng EP ay palakasin ang mga pagpapahalaga na integrado at natutunan ng mga

mag-aaral sa ibang saklaw na aralin. Samantala, ang kasanayan sa MSEP ay

nakapaloob o integrado na sa Sibika at Kultura. Ang EPP naman ay hindi pa

kinukuha ng mag-aaral sa unang tatlong baitang. Samakatwid, ang pagtuturo ng

Makabayan sa unang tatlong taon ay pagtuturo ng Sibika at Kultura at ito ay

pinagtitibay ng Edukasyong Pagpapakatao (EP).

Tulad ng nabanggit, ang Sibika at Kultura sa unang tatlong taon ay nahahati

sa tatlong pangunahing paksa: pambansang pagkakakilanlan, pambansang

pagkakaisa at pambansang katapatan. Ang ikaapat hanggang ikaanim na baitang

ay pag-aaral ng Heograpiya/Kasaysayan/Sibika. Ang ikaapat na baitang ay pag-

aaral ng Heograpiya. Pinapaksa nito ang kinalalagyan, heograpiyang pisikal o ang

katangiang pisikal ng Pilipinas, at ang heograpiyang pantao o ang balangkas at

katangian ng yamang-tao ng Pilipinas. Gamit ang kaalaman sa heograpiya, pinag-

aaralan din ang pambansang pagkakaisa ng bansa na nakapaloob sa pag-uugnayan

ng mga rehiyon sa bansa. Gamit pa rin ang mapa, pinag-aaralan din ang mga

nandayuhan sa Pilipinas at ang mga kaakibat na pagbabago at epekto sa bansa. Sa

huling markahan, pinag-aaralan ang mga batas at programa ng pamahalaan,

gayundin ang mga tanyag na Pilipino at kanilang mga kontribusyon.

Pagdating sa ikalimang baitang, ang kabuuang kasaysayan ng Pilipinas ang

pinapaksa. Tinatalakay ang mga pangyayari sa nakaraan na nakaimpluwensiya sa

kasalukuyan. Tinatalunton ang mga pagbabagong naganap sa ibat ibang panahon

ng kasaysayan ng mga Pilipino.



Sa ika-anim na baitang, sibika ang tuon ng pag-aaral. Tinatalakay ang

ugnayan ng apat na elemento ng estado – teritoryo, tao, pamahalaan at sobereniya

– sa pagsulong ng kaunlaran ng Pilipinas.

Ang asignatura na Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan o EPP ay

sinisimulang ituro sa ikaapat na baitang ng mag-aaral. Ang kurikulum nito sa

elementarya ay nakatuon sa:

paglinang sa pagiging responsable at karapat-dapat na kasapi ng

tahanan na magiging daan sa pagpapatatag ng pamahalaan. Ang mga

gawain ay nagbibigay-diin sa paglinang ng kanais-nais na saloobin,

batayang kasanayan at mga gawi sa paggawa sa pamamagitan ng mga

araling may kaugnayan sa pang-araw-araw na gawain sa tahanan,

paaralan at sa pamayanan at ang paglikha ng mga bagay na kapaki-

pakinabang.3

Ang mga aralin na itinuturo sa EPP ay nagkakaloob sa mga mag-aaral ng

kaalaman sa hanapbuhay sa mga larangan ng edukasyong pantahanan, agrikultura,

sining pang-industriya, tingiang pangangalakal at impormasyong teknolohiya.

Samantala, ang Musika, Sining at Edukasyon sa Pagpapalakas ng Katawan o

MSEP ay tinatalakay bilang hiwalay na asignatura simula lamang sa ikaapat na

baitang. Sa unang tatlong baitang, ito ay nakapaloob sa Sibika at Kultura. Sa ikaapat

hanggang ikaanim na baitang, nililinang sa mga mag-aaral ang kaalaman at

pagpapahalaga sa mga katutubo at kontemporaryong sining. Habang tumataas ang

baitang ng bata, higit na nililinang ang mga kaangkupang pisikal (physical fitness) at

kasanayang panlaro (lead-up games), gayundin ang kaalaman sa musika at

pagkamalikhain nito.

3 “Handbook sa Makabayan (Antas Elementarya),” p. 1.



Paksa sa Bawat Asignatura ng Makabayan sa Sekundaryang Antas Kumpara sa elementaryang antas, higit na malawak ang saklaw at tiyak ang

pagkakasunud-sunod ng mga paksang pinag-aaralan sa bawat asignatura ng

Makabayan sa sekundaryang antas. Sa kabuuan, pinalalalim at pinatitibay ng

Makabayan sa sekundaryang antas ang nalinang sa elementaryang antas na

pambansang pagkakakilanlan. Naisasagawa ito sa pamamagitan ng pag-aaral ng

ibat ibang aspeto ng kasaysayan, kultura, pamumuhay at pagpapahalagang Pilipino.

Bukod dito, ang Makabayan sa sekundaryang antas ay nakatuon din sa

pagpapalawak ng kaalaman at kasanayan sa pamamagitan ng pag-aaral ng

kasaysayan, kultura at pamumuhay ng mga mamamayan sa iba’t ibang panig ng

daigdig at sa iba’t ibang panahon sa kasaysayan ng daigdig. Hinuhubog nito ang

mga mag-aaral upang makalinang ng mga mamamayang Pilipino na may

oryentasyong “glocal” o global at lokal. Ibig sabihin, binibigyang tuon ng Makabayan

ang pag-unawa sa lipunan at pamumuhay Pilipino at ang pagpapalakas sa

nasyonalismo at pagkakakilanlang Pilipino habang lumalawak ang kaalaman niya

ukol sa iba pang bahagi ng daigdig. Nakasaad rin sa mga kakayahang pagkakatuto

(learning competencies) na maaaring pag-aralan ng mag-aaral ang kultura at

pamumuhay ng kanyang rehiyon at lokal na pamayanan.

SCQ 1.4

1. Subukan mo ngang paghambingin kung ano ang mga paksa ng iba’t ibang

asignatura ng Makabayan sa elementaryang antas?

2. Batay sa mga paksa ng iba’t ibang asignatura ng Makabayan, ano ang

nakikita mong layunin ng pag-aaral ng Makabayan sa elementaryang

antas?



Subalit, naglalayon din ang Makabayan sa sekundaryang antas na malinang

sa mga mag-aaral na Pilipino ang pagiging mamamayan ng Asya at daigdig. Pinag-

aaralan ang kasaysayan at kultura ng mga karatig bansa sa Asya at ng iba pang

bansa sa daigdig. Tinatalakay sa mga asignatura ng Makabayan ang mga

napapanahon at kasalukuyang isyu, suliranin at pagmamalakasit (concerns) na

sama-samang hinaharap ng daigdig tulad ng mga makabagong sakit gaya ng

Acquired Immune Deficiency Syndrome (AIDS), Severe Acute Respiratory

Syndrome (SARS) at avian o bird flu; mga transnational crimes tulad ng terorismo at

kalakalan sa ilegal na droga; at mga isyu kaugnay ng intellectual property rights,

pagkasira ng ekolohiya, pagtatrabaho ng mga bata (child labor) at iba pa.

Sa Araling Panlipunan, bagamat ang pangunahing disiplinang tuon nito ay

kasaysayan at ekonomiks, mahalaga pa rin ang paggamit ng iba pang disiplina ng

agham panlipunan o social sciences sa pag-aaral ng asignaturang ito. Halimbawa,

kailangan ang antropolohiya sa pag-aaral ng tao, ang sosyolohiya sa pag-aaral ng

lipunan, ang agham pampulitika sa pag-aaral ng pamahalaan at estado, at ang

arkeyolohiya sa pag-aaral ng mga labi (remains) ng nakaraan.

Gayunpaman, ang Araling Panlipunan sa unang tatlong taon ng

sekundaryang antas ay nakatuon sa pag-aaral ng kasaysayan. Sa unang taon ang

tuon ay kasaysayan at pamahalaan ng Pilipinas. Samantala, ang ikalawang taon ay

pag-aaral ng mga bansang Asyano at ang ikatlong taon ay pag-aaral ng daigdig.

Ang ikaapat na taon ay nakatuon sa pag-aaral ng disiplina ng

ekonomiks.Tunghayan ang talahanayan 1.

Talahanayan 1: Paksa ng AP sa Sekundaryang Antas4

Taon Paksa Unang Taon Kasaysayan at Pamahalaan ng Pilipinas Ikalawang Taon Pag-aaral ng mga Bansang Asyano Ikatlong Taon Kasaysayan ng Daigdig Ikaapat na Taon Ekonomiks

Ang Musika sa sekundaryang antas ay nakatuon sa pag-aaral sa iba’t ibang

elemento nito. Hinuhubog ang kasanayan sa pakikinig, pag-awit, pagtugtog,

4 Ang mga binalangkas na paksa sa Makabayan na makikita sa mga talahanayan sa seksyon na ito ay hinango sa Patnubay sa Operasyonalisasyon ng Makabayan. 2002 Kurikulum sa Batayang Edukasyon sa Level Sekondari (Pasig City: Kawanihan ng Edukasyong Sekondari, Departamento ng Edukasyon, n.d.).



paglikha at pagbasa ng mga piyesa gamit ang musikang Pilipino, musikang dayuhan

at musika sa ibat ibang panahon ng kasaysayan. Makikita sa pagsusuri sa

talahanayan 2 na mula ikalawa hanggang ikaapat na antas, pinag-aaralan ang

musika sa iba’t ibang panig ng daigdig at panahon ng kasaysayan.

Talahanayan 2: Paksa ng Music sa Sekundaryang Antas

Taon/Baitang Unang Markahan

Ikalawang Markahan

Ikatlong Markahan

Ikaapat na Markahan

Unang Taon Elemento at Tunog ng Musika

Ritmo at Melodiya

Tekstura at Harmonya

Anyo at Istilo

Ikalawang Taon

Musika ng Pilipinas

Musika ng Pilipinas

Musika ng China at Korea

Musika ng Japan

Ikatlong Taon Musika ng India Musika ng Thailand

Musika ng Indonesia

Musika ng Africa at Latin America

Ikaapat na Taon

Musika sa Ika-20 Siglo

Musika sa Panahong Romantisismo

Musika ng Panahong Klasisismo

Musika sa Panahong Baroque at Renaissance

Ang tuon ng Arts o Sining sa sekundaryang antas ay sa pag-aaral ng iba’t

ibang anyo ng sining Pilipino at sining sa iba’t ibang kabihasnan at kultura. Pag-

aaralan ang kanilang sining sa konteksto ng kanilang kasaysayan. Tingnan ang

talahanayan 3 para sa paksa ng sining sa bawat taon at markahan.

Talahanayan 3: Paksa ng Arts sa Sekundaryang Antas Taon/Baitang Unang Markahan Ikalawang

Markahan Ikatlong Markahan

Ikaapat na Markahan

Unang Taon Sining at Kulturang Pilipino

Sining Pilipino Sining at Kultura

Sining at Lipunan

Ikalawang Taon

Sining at Kultura sa Kabihasnang Asyano at ang Ugnayan nito sa Kulturang Pilipino

Mga Halimbawa ng Sining Asyano

Sining sa Kulturang Asyano

Sining at Lipunang Asyano

Ikatlong Taon

Sining at Kultura ng Ibang Bansa

Pag-aaral at Paglikha: Sining ng Ibang Bansa

Sayaw at Iba Pang Sining

Kasaysayan at Estilo



Ikaapat na Taon

Pangkasalukuyang Sining at Kultura

Mga Pamamaraan at Likha sa Makabagong Panahon

Sining sa Makabagong Kultura

Mga Isyu ng Lipunan sa Makabagong Panahon

Ang unang markahan ng bawat antas ng Physical Education (P.E.) o

Edukasyong Pangkatawan sa sekundaryang antas ay nakatuon sa pagpapaunlad ng

kaalaman at kakayahan sa kaangkupang pisikal. Ang iba pang markahan at antas

sa P.E. ay nakatuon sa pagsasanay sa sayaw, isports at gawaing panlibangan.

Tulad ng sining at musika, pinag-aaralan sa P.E. ang mga sayaw at isports mula sa

iba’t ibang panig ng Asya at daigdig. Habang tumataas ang antas ng bata,

lumalawak at lumalalim ang pag-aaral at pagsasanay sa kaangkupang pisikal,

sayaw at isports. Tingnan ang talahanayan 4 para sa mga paksa ng P.E.

Talahanayan 4: Paksa ng PE sa Sekundaryang Antas

Taon/Baitang Unang Markahan

Ikalawang Markahan

Ikatlong Markahan

Ikaapat na Markahan

Unang Taon Kaangkupang Pisikal

Batayang Kaalaman at Kasanayan sa Sayaw

Iba’t ibang Laro at Isports

Maramihang Isports

Ikalawang Taon

Kaangkupang Pisikal

Mga Katutubong Sayaw

Isahan at Dalawahang Isports

Maramihang Isports

Ikatlong Taon

Kaangkupang Pisikal

Mga Banyagang Sayaw

Isahan at Dalawahang Isports

Maramihang Isports

Ikaapat na Taon

Kaangkupang Pisikal

Mga Sayaw Panlipunan

Gawaing Panlibangan

Maramihang Isports

Ang Health o Edukasyong Pangkalusugan sa sekundaryang antas ay

naglalayong “tumugon sa mga pangangailangan ng mag-aaral na makamit ang

wastong kaalaman, saloobin, gawi at kasanayang pangkalusugan tungo sa isang



malusog, kapakipakinabang, mapanagutan at makabuluhang pamumuhay.”5

Nakasaad sa talahanayan 5 ang mga paksa sa Edukasyong Pangkalasugan o

Health sa sekundaryang antas.

Talahanayan 5: Paksa ng Health sa Sekundaryang Antas Taon/Baitang Unang

Markahan Ikalawang Markahan

Ikatlong Markahan

Ikaapat na Markahan

Unang Taon

Palingkurang Pangkalusugan sa Paaralan at Pansariling Kalusugan

Edukasyong Pampopulasyon

Edukasyong Pangkaligtasan at Pangunang Lunas

Edukasyon sa Gamot

Ikalawang Taon

Pagsusuri ng Kalusugan at Edukasyong Pampopulasyon

Edukasyong Tungkol sa Sakit

Pangunang Lunas

Edukasyon sa Gamot

Ikatlong Taon

Pagsusuri ng Kalusugang Pangkaisipan

Edukasyong Tungkol sa Gamot

Edukasyong Pangkalusugan at Pamimili


Ikaapat na Taon

Pagsusuri ng Kalusugan at Edukasyong Tungkol sa Gamot


Edukasyong Pampamayanan

Kalusugang Pampamayanan

Ang pag-aaral ng Edukasyon sa Pagpapahalaga o EP sa sekundaryang antas

ay naglalayong malinang sa mga mag-aaral ang isang “sistema ng pagpapahalaga

na gagabay sa kanila sa pakikitungo sa sarili, sa pamilya, sa pamayanan, sa

paglilingkod sa kapwa, bansa at Diyos, at sa pagtugon sa mga isyu at suliraning

dulot ng kapaligiran at mundo.”6 Bawat antas o taon sa EP ay nakatuon sa isang

pangkabuuang tema: Ang Tao Bilang Nilikha sa unang taon; ang Tao Bilang

Panlipunang Nilalang sa ikalawang taon; Ang Tao sa kanyang Gawain sa Mundo sa

ikatlong taon; at Ang Moral na Pagkatao sa ikaapat na taon. Tingnan ang

talahanayan 6 para sa mga ispesipikong paksa.

5Ibid., p. 136. 6 Ibid., p. 200.



Talahanayan 6: Paksa ng EP sa Sekundaryang Antas

Taon/Baitang Tema Unang Markahan

Ikalawang Markahan

Ikatlong Markahan

Ikaapat na Markahan

Unang Taon Ang Tao Bilang Nilalang

Ang Kalikasan ng Tao

Pagkilala sa Sariling Pagkatao

Ang mga Pagpapahalaga at Mga Birtud

Ang Pagpapasya at ang Pagtatakda ng Mithiin

Ikalawang Taon

Ang Tao Bilang Panlipunang Nilalang

Ang Makabuluhang Pakikipagkapwa

Ang Pamilya Bilang Ugat ng Pakikipagkapwa

Mga Birtud at Pagpapahalaga sa Pakikipagkapwa

Mga Isyu at Suliraning Kaugnay ng Pakikipagkapwa

Ikatlong Taon Ang Tao sa Kanyang Gawain sa Mundo

Ang Lipunan; Para sa Tao

Ang Tao Bilang Mamamayan

Mga Birtud at Pagpapahalagang Kaugnay ng Paggawa

Ang Paggawa at Pagpapasya

Ikaapat na Taon

Ang Moral na Pagkatao

Ang Moral at Ispiritwal na Dimensyon ng Tao

Ang Moral na Pagkilos

Mga Pagpapahalaga at Birtud na Makapag-aangat sa Antas ng Moralidad

Mga Isyung Moral sa Kasalukuyang Panahon

Ang Technology and Livelihood Education sa sekundaryang antas ay

naghahanda sa mga mag-aaral para malinang ang kaalaman, kasanayan at tamang

saloobin sa pagpasok nila sa larangan ng paggawa. Makikita sa talahanayan 7 na

apat ang pangunahing lawak ng aralin ng TLE – Home Economics, Agriculture and

Fishery Arts, Industrial Arts at Entrepreneurship sa una at ikalawang taon.

Pagdating sa ikatlo at ikaapat na taon, ang pagdadalubhasaan ng mag-aaral ay

maaaring sa larangan ng Teknolohiyang Pantahanan, Teknolohiyang Pang-

agrikultura at Pangisdaan, Teknolohiyang Pangkahoy o Sibil, Elektrikal, Mekanikal at

Teknolohiyang Pangnegosyo.

Talahanayan 7: Lawak ng Aralin sa TLE sa Una at Ikalawang Taon

Markahan Paksa Una Home Economics Ikalawa Agriculture and Fishery Arts Ikatlo Industrial Arts Ikaapat Entrepreneurship



Wikang Gamit sa Pagtuturo (Medium of Instruction) ng Makabayan Ang Makabayan sa elementarya ay itinuturo sa wikang Filipino. Samantala,

ginagamit kapwa ang English at Filipino sa pagtuturo ng Makabayan sa

sekundaryang antas. Filipino ang gamit sa pagtuturo ng Araling Panlipunan at

Edukasyong Pagpapahalaga. Ang Technology and Livelihood Education at MAPEH

ay kapwa itinuturo sa English.

Nang pasimulan ang Makabayan noong 2002, ang lahat ng komponente at

asignatura nito ay itinuturo sa wikang Filipino. Ang MAPEH ay Musika, Sining at

Edukasyong Pangkatawan at Pangkalusugan (MSEPP) samantalang ang TLE ay

Teknolohiya at Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (TEPP). Dahil nauukol

sa Pilipinas at pagiging Pilipino ang pinapaksa ng Makabayan, nararapat lamang na

ito ay ituro sa wikang Filipino. Subalit, isa sa mga pagbabago sa Makabayan

matapos ang unang taon nito ay ang pagtuturo ng TLE at MAPEH sa English. Ang

paggamit ng English sa pagtuturo ng ilang asignatura ng Makabayan sa

sekundaryang antas ay bunsod ng kautusan ni Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo

na palakasin ang pagtuturo ng English sa mga pampublikong paaralan.

SCQ 1.5

1. Ano ang iyong mapapansin na pinagkaiba sa lawak ng aralin ng MAPEH

at TLE kumpara sa Araling Panlipunan at EP sa sekundaryang antas?

2. Tanging nauukol lang ba sa Pilipinas ang pinag-aaralan ng mga

asignatura ng Makabayan sa sekundaryang antas? Kung hindi, ano pa

ang sinasaklaw ng mga asignatura ng Makabayan sa sekundaryang

antas?



Takdang Oras ng Pagtuturo sa Makabayan Iba-iba ang haba ng oras na nakalaan sa pag-aaral ng ibat ibang komponente

at asignatura sa Makabayan. Ito ay dahil iba-iba rin ang lawak at saklaw ng mga

paksa (scope and sequence) at ang kakayahan sa pagkatuto (learning

competencies) ng bawat asignatura. Sa sekundaryang antas, iba-iba rin ang bilang

ng kredit ng bawat asignatura dahil sa nagkakaiba rin ang takdang oras ng pagtuturo

ng mga ito. Mahalagang mabatid ang kredit na ito sapagkat ang pagpasa ng bata sa

susunod na taon o ang pananatili niya sa kanyang taon ay nababatay sa bilang ng

kredit na kanyang ipinasa o ibinagsak.

Sa elementarya, matatandaan na sa unang tatlong baitang ng mag-aaral ay

tanging Sibika at Kultura at Edukasyong Pagpapakatao lamang ang asignatura.

Nakapaloob na dito ang MSEP samantalang ang EPP ay hindi pa pinag-aaralan.

Subalit pagdating sa ikaapat hanggang ikaanim na baitang, may sarili ng takdang

oras ang MSEP at EPP. Tingnan ang talahanayan 8 para sa takdang oras ng bawat

asignatura sa Makabayan sa elementarya.

Talahanayan 8: Takdang Minuto Bawat Araw sa Pagtuturo ng Makabayan sa Elementarya

Makabayan Baitang 1

Baitang 2

Baitang 3

Baitang 4

Baitang 5

Baitang 6

SK/HKS 60 60 60 40 40 40

EPP Hindi pa pinag-aaralan

Hindi pa pinag-aaralan

Hindi pa pinag-aaralan

40

40

40

MSEP Integrado sa SK

Integrado sa SK

Integrado sa SK

20 40 40

EP

30

30

30

20

20

20

Samantala, sa sekundarya, ang Araling Panlipunan (AP), MAPEH at TLE ay

may tig-240 na minuto bawat linggo. Sa MAPEH ang takdang-oras na ito ay

nahahati ng pantay sa apat na asignatura nito. Ang Edukasyon sa Pagpapahalaga

(EP) naman mula una hanggang ikaapat na taon ay may 120 minuto bawat linggo

para sa 2006-2007. Magiging 180 minuto ang EP bawat linggo sa ikatlong taon

simula sa 2007-2008. Pagdating ng 2008-2009, magiging 180 minuto na rin bawat

linggo ang EP sa ika-apat na taon. Tingnan ang talahanayan 9 para sa paghahati ng

oras at ang kaukulang kredit ng mga ito sa Makabayan sa sekundaryang antas.



Talahanayan 9: Takdang Minuto at Bilang ng Kredit sa Pagtuturo ng Makabayan sa Sekundarya

Asignatura Minuto Bawat Linggo Kredit

AP 240 1.2

TLE 240 1.2

MAPEH 240 1.2

EP 120 for I-IV in SY 2006-2007

180 for III in SY 2007-2008

180 for IV in SY 2008-2009

.6

.9

.9

CAT 35 oras sa Ika-4 na Taon .3

Sistema ng Markahan sa Makabayan Ang sistema ng pagmamarka ay upang sukatin ang kinalabasan ng pagkatuto

ng mga mag-aaral at ang tiyak na kakayahang nalinang sa kanila. Bagamat ang

bata ay may grado o marka sa bawat asignatura, may kabuuang marka siya para sa

Makabayan. Sa baitang 1-3 ng elementarya, ang marka ng Makabayan ay ang

kabuuang bilang o suma ng marka ng SK at EP na hinati sa dalawa.7 Halimbawa,

SK - 82

EP - 84

166/2 = 83

Sa baitang 4-6 ang marka ng Makabayan ay ang kabuuang bilang o suma ng marka

ng HKS, MSEP, EPP at EP na hinati sa apat.8 Halimbawa,

HKS - 82

MSEP - 84

EPP - 85

EP - 83

334/4 = 83.5

7 “Character Education as a Separate Subject of Makabayan in the Elementary Level Effective SY 2005-2006,” DepED Order No. 26, 2. 2005. 8 Ibid.



Sa sekundaryang antas, matrabaho ang pagkompyut ng marka ng mag-aaral

sa Makabayan. Ito ay dahil sa iba ang bilang ng oras ng pagtuturo at kredit ng EP

kumpara sa iba pang mga komponente ng Makabayan. Bunga nito, iba rin ang

bahagdan o porsyento ng marka ng EP kumpara sa ibang komponente ng

Makabayan. Halimbawa, ang bahagdan o porsyento ng marka ng AP, TLE at

MAPEH sa unang tatlong taon ng sekundaryang antas ay nakuha matapos ang

kanilang bilang ng kredit na tig-1.2 ay hinati sa 4.2 na siyang kabuuang bilang ng

kredit ng Makabayan. Ang resulta ay 28.57% na siyang bahagdan ng AP, TLE at

MAPEH sa kabuuang marka ng Makabayan. Samantala, ang EP ay may .6 na

bilang ng kredit sa 2007-2008. Kapag ito ay hinati sa 4.2 na kabuuan na bilang ng

kredit ng Makabayan, lumalabas na 14.28% lamang ang bahagdan ng EP sa

kabuuang marka ng Makabayan. Tingnan ang Talahanayan 10 para sa isang

halimbawa ng pagkokompyut sa marka ng Makabayan sa 2007-2008.

Talahanayan 10: Halimbawa ng Pagkokompyut ng Marka sa Makabayan sa Una Hanggang Ikatlong Taon

Sabjek/Komponente Marka % ng Kabuuang Marka sa

Makabayan

Marka Para sa Makabayan

AP 87 28.57% 24.85 MAPEH 88 28.57% 24.28 TLE 85 28.57% 25.14 EP 86 14.29% 12.29 100 % 86.56

Sapagkat nadagdagan ang minuto ng MAPEH dahil sa CAT sa ikaapat na

taon, nabago rin ang kanilang bilang ng kredit sa ikaapat na taon. Ang AP at TLE ay

may 1.2 na bilang ng kredit pa rin gayundin ang EP na may .6 na bilang ng kredit.

Subalit naging 1.5 ang bilang ng kredit ng MAPEH dahil sa nadagdag na oras ng

CAT. Dahil dito, ang kabuuang bilang ng kredit ng Makabayan ay nadagdagan sa

4.5. Nabago ang bahagdan ng AP at TLE sa marka ng Makabayan dahil sa

nabagong kabuuang bilang ng kredit ng Makabayan. Ang 1.2 ay hinati sa 4.5 kung

kaya’t lumalabas na tig-26.7% ang bahagdan ng AP at TLE sa kabuuang marka ng

Makabayan. Matapos hatiin ang 1.5 ng MAPEH sa 4.5, lumalabas na ang bahagdan

ng MAPEH sa marka ng Makabayan sa ikaapat na antas ay 33.3%. Ang .6 na

bilang ng kredit ng EP ay katumbas ng 13.3% na bahagdan sa marka ng



Makabayan. Tingnan ang Talahanayan 11 para sa isang halimbawa ng

pagkokompyut ng marka sa Makabayan sa ikaapat na taon.

Talahanayan 11: Halimbawa ng Pagkokompyut ng Marka sa Makabayan sa Ikaapat na Taon

Sabjek/Komponente Marka % ng Kabuuang Marka sa

Makabayan

Marka Para sa Makabayan

AP 87 26.7% 23.23 TLE 85 26.7% 22.69 MAPEH 88 33.3% 29.30 EP 86 13.3% 11.44 100% 86.66

Simula 2007-2008, ang EP sa ikatlong taon ay may 180 minuto na bawat

linggo samantalang nananatiling 120 minuto bawat linggo sa iba pang antas ng

sekundarya. Sa pagpasok ng 2008-2009, magiging 120 minuto na rin bawat linggo

sa ika-4 na antas ng sekundarya.

Sa Makabayan, kailangang ipasa ng mag-aaral ang lahat ng asignatura nito.

Ang pagbagsak sa isang asignatura ay nangangahulugang dapat itong kunin muli ng

mag-aaral at ipasa. Hindi maaaring pumasa sa Makabayan kung ang isang

asignatura nito ay bagsak. Hindi rin maaaring pumasa ang mag-aaral at pumanik sa

susunod na antas o taon kung bagsak sa Makabayan. Sa sekundaryang antas, ang

mag-aaral na bumagsak sa bilang ng kredit na 3 ay hindi makakapanhik sa susunod

na taon. Kailangan niya munang ulitin at ipasa ang mga asignatura na kanyang

binagsak. Dahil ang kabuuang bilang ng kredit ng Makabayan ay 4.2 sa unang

tatlong taon at 4.5 sa ikaapat na taon ng sekundarya, samakatwid kapag ibinagsak

ito ng mag-aaral hindi siya maaaring pumanhik sa susunod na taon at kailangan

muna niyang ulitin at ipasa ito. Tingnan ang talahanayan 12 para sa bilang ng kredit

ng iba’t ibang saklaw na aralin sa 2002 BEC.



Talahanayan 12: Bilang ng Minuto at Bilang ng Kredit ng mga Saklaw na Aralin sa Sekundaryang Antas ng 2002 BEC

Bilang ng Minuto Bawat Linggo

Bilang ng Kredit Makabayan

I – III IV I – III IV

Filipino 240 240 1.2 1.2 English 300 300 1.5 1.5 Mathematics 300 300 1.5 1.5 Science 360 360 1.8 1.8

Makabayan 840 875 4.2 4.5

TOTAL 2040 2075 10.2 10.5

Sa pagmamarka sa Makabayan dapat gumamit ng mga tradisyunal at

awtentikong pagtatasa (traditional and authentic assessment). Ang halimbawa ng

mga traditional assessment ay mga eksam na multiple choice, completion type,

matching type, fill-in-the-blanks, true or false, at mga short-answer question. Ang

authentic assessment ay gumagamit ng performance-based assessment, portfolio,

journals and oral interviews, self-evaluation at iba pa. Angkop na angkop ang

authentic assessment sa Makabayan sapagkat dito ipinakikita ang iba’t ibang uri at

antas ng talino ng mag-aaral ayon sa multiple intelligence.

Para sa mga detalye kung paano isinasagawa ang pagtatasa sa iba’t ibang

asignatura ng Makabayan, pag-aaralan ang seksyon ukol sa assessment o

ebalwasyon sa mga modyul sa Heograpiya/Kasaysayan/Sibika at Araling

Panlipunan; Technology and Livelihood Education; Music, Arts, P.E. and Health; at

Edukasyon sa Pagpapahalaga.

SCQ 1.6

1. Bakit masalimuot ang sistema ng markahan sa Makabayan sa sekundarya

kumpara sa elementaryang antas?

2. Ipakita mo nga ang ugnayan ng takdang oras ng isang asignatura sa

bahagdan ng kanyang marka sa kabuuang marka ng Makabayan?

3. Sa iyong palagay, ano ang dapat gamiting wika sa pagtuturo sa

Makabayan? Bakit?

TEACHER INDUCTION PROGRAM ARALIN 2: ANG INTEGRASYON SA MAKABAYAN

ARALIN 2

ANG INTEGRASYON SA MAKABAYAN

INTRODUKSYON

Ang 2002 BEC ay isang pininong kurikulum (refined curriculum) na binubuo

ng limang saklaw na aralin kung saan may integrasyon sa kakayahang pagkatuto

(learning competencies) at paksa ang mga ito. Ang mga komponente ng

Makabayan ay maaaring pumasok sa integrasyon sa ibang saklaw na aralin ng 2002

BEC. Halimbawa, nararapat na nakapasok ang pagpapahalaga o values sa

pagtuturo ng Science, Mathematics, English at Filipino.

Dahil sa binubuo ang Makabayan ng iba’t ibang asignatura, ang

pinakamalaking hamon sa mga guro ng Makabayan ay kung paano isasagawa ang

integrasyon ng mga asignatura nito. Masalimuot ang prosesong ito sapagkat

kailangan pagkasunduin o hanapan ng pagkakapareho ang mga paksa at

kakakayahang pagkatuto ng mga asignatura ng Makabayan para bumuo ng isang

pinagsanib o integradong banghay-aralin (integrated lesson plan).

LAYUNIN

Ang mga sumusunod ang layunin ng araling ito:

1. Matalakay ang iba’t ibang pamamaraan ng integrasyon.

2. Maipaliwanag ang iba’t ibang antas ng integrasyon.



3. Mapaghambing ang integrasyon sa elementarya at sekundaryang antas.

4. Masuri ang mga hakbang sa pagsasagawa ng tematikong integrasyon.

5. Masuri ang proseso ng pagbuo ng pinagsanib o integradong banghay-

aralin gamit ang tematikong integrasyon.

BASAHIN

Kahulugan ng Integradong Pagtuturo Dahil sa binubuo ang Makabayan ng iba’t ibang magkakaugnay na

komponente, nararapat ang integradong pagtuturo sa Makabayan. Ito ay isang

pamamaraan ng pagtuturo kung saan may pagkakaisa sa paksa o tema ang mga

asignatura ng Makabayan o kung saan ang tuon ng lahat ng asignatura ng

Makabayan ay nasa isang sentral na ideya. Nabubuo ang isang integradong

pagtuturo sapagkat sinisiyasat ang isang paksa o suliranin mula sa anggulo ng iba’t

ibang disiplina. Ito ay kakaiba sa pag-aaral na nakalimita sa iisang disiplina.

May mga bentahe ang integradong pagtuturo. Una, hindi tinitingnan ng mga

mag-aaral ang daigdig at mga bagay-bagay dito sa mata ng iisang disiplina o sangay

ng pag-aaral. Kabuuan ang pagtingin nila rito samakatwid ang pag-aaral ay

nararapat na sa kabuuan din. Pangalawa, maging ang pag-aaral ng anumang bagay

sa daigdig ay hindi nalilimita sa iisang disiplina. Tumatawid o bumabagtas ito sa

iba’t ibang disiplina kung kaya’t nagiging pag-aaral gamit ang maramihang disiplina o

multi-disciplinary. Sa ngayon, nauuso ang mga pag-aaral na tumatawid o kaya’y

pinagsasama-sama ang iba’t ibang disiplina. Halimbawa, environmental studies,

cultural anthropology, sociolinguistics at iba pa. Ang pagtingin sa isang paksa o

ideya sa kabuuan o gamit ang iba’t ibang disiplina ang tuon ng integradong

pagtuturo. Halimbawa, ang suliranin sa droga ay maaaring ituro ng integrado sa

Makabayan. Susuriin ng Health ang epekto nito sa katawan ng tao. Pag-aaralan ng

Araling Panlipunan ang lawak at lalim ng suliranin sa lipunan at ang maaaring

maging solusyon. Sa Edukasyong Pagpapahalaga, pag-aaralan siya sa ilalim ng

mga isyung moral sa kasalukuyang panahon. Maaari rin tingnan siya ng P.E. bilang

dahilan sa pagsusulong nito ng mga gawaing panlibangan.




Maraming pamamaraan sa integradong pagtuturo. Maaari itong content-

based instruction, focusing inquiry, generic competency model o thematic

integration.9

.

Iba’t Ibang Pamamaraan ng Integradong Pagtuturo

Para sa 2002 kurikulum, inirerekomenda ng Departamento ng Edukasyon ang

apat na pamamaraan ng integradong pagtuturo.10 Isa-isahin natin ang mga

pamamaraang ito. Mapapansin na pinaka-angkop para sa Makabayan ang

tematikong integrasyon.

Content-Based Instruction (CBI)

Ang content-based instruction ay isang pamamaraan ng integrasyon kung

saan ang nilalaman ng isang asignatura ay ginagamit bilang paksa sa pagtuturo ng

wika. Halimbawa ang mga paksa sa Sibika at Kultura o Heograpiya, Kasaysayan at

Sibika o Araling Panlipunan ay ginagamit sa pagtuturo ng Filipino samantalang

hango naman sa paksa ng Science at Health ang materyal na ginagamit sa

pagtuturo ng English. Sa pamamaraang ito, tumitibay ang kaalaman ng mga mag-

aaral sa mga asignaturang pinagkunan ng nilalaman samantalang nahahasa ang

kasanayan ng mga mag-aaral sa wika.

Ang pangunahing layunin ng CBI ay malinang sa mga mag-aaral ang

akademikong kakayahan sa wika. Tingnan sa Diagram 1 kung paano isinasagawa

ang CBI.

9 Ang talakayan sa apat na pamamaraan ng integrasyon na nirerekomenda ng DepEd ay hango sa 2002 Basic Education Curriculum (BEC) Package, pp. 29-31. 10 Tinalakay ang apat na pamamaraan ng integradong pagtuturo sa The 2002 Basic Education Curriculum, pp. 30-31. Hango sa sangguniang ito ang talakayan sa seksyong ito.

SCQ 2.1

Ano ang integradong pagtuturo? Ipaliwanag mo kung ano ang bentahe ng pag-

aaral gamit ang integradong pagtuturo.



Dayagram 1: Content-Based Instruction11

Focusing Inquiry

Ito ay isang interdisiplinaryong pamamaraan ng integrasyon kung saan ang

pag-aaral ay umiinog sa mga katanungan. Ang mga tanong ang pumupukaw

(activate) ng pag-aaral. Ang pag-aaral ay hindi nalilimitahan ng isang disiplina

bagkus ito ay tumatawid o bumabagtas sa iba’t ibang disiplina upang bigyan ng

linaw at kasagutan ang mga katanungan. Inoorganisa ang pag-aaral hindi ayon sa

disiplina kundi sa pamamagitan ng pagsisiyasat ng kaalaman bilang tugon sa mga

katanungan. Naisasagawa ang pagkatutong may kabuuan o holistic learning.

Mula sa mga alam na bagay, naglalatag ng mga katanungan upang siyasatin

ang iba pang aspeto ng kaalamang hindi batid. Ang proseso ng pagsisiyasat at

pagtatanong ay nagbubunga ng mga bagong kasagutan na nagpapalawak sa

kaalaman ng mga mag-aaral. Ang bagong kaalaman ay sekundaryang layunin

lamang; ang pangunahing layunin ay ang matutunan ang proseso ng pagsisiyasat.

Generic Competency

Sa pamamaraang ito integrado ang mga paksa ng bawat displina dahil sa

may mga generic competency na makikita sa iba pang disiplina o asignatura.

Pinaniniwalaang may mga pare-parehong kakayahan na nililinang ang iba’t ibang

11 Primer on the 2002 Basic Education Curriculum (Elementary Level), n.p., n.d., p. 17.

ENGLISH

FILIPINO

SCIENCE AND HEALTH

(Nilalaman)

SIBIKA AT KULTURA/HEOGRAPIYA KASAYSAYAN AT SIBIKA

(Nilalaman)



disiplina. Samakatwid maaaring i-organisa ang integradong pagtuturo ng iba’t ibang

disiplina o asignatura ayon sa mga kakayahang ito. Sa Makabayan, ang mga

kakayahan ay maaaring pangkatin sa tatlong grupo: personal na pag-unlad

(personal development), kakayahang panlipunan (social competence) at kasanayan

sa paggawa (work skills). Sa pag-aaral ng Makabayan nililinang sa mga mag-aaral

ang pagtatamo ng mga kakayahan sa ilalim ng tatlong pangkat na ito.

Tematikong Pagtuturo

Sa tematikong pagtuturo inoorganisa ang pag-aaral na nakalibot o nakatuon

sa isang tema. Iniuugnay-ugnay ang mga paksa at proseso ng pag-aaral ng iba’t

ibang disiplina o asignatura sa temang ito. Sa pamamagitan nito, makikita ng mga

mag-aaral ang pag-uugnay ng mga asignatura o disiplina upang makabuo ng isang

makabuluhang pag-aaral na maaari rin nilang mailahad sa pang-araw-araw nilang

pamumuhay.

Ayon sa Handbook ng Makabayan sa Sekundaryang Antas, maisasagawa

ang tematikong pagtuturo sa pamamagitan ng mga sumusunod na hakbang:12

1. Humanap ng tema ng yunit kung saan lahat ng asignatura ay maaaring

makisanib o makiisa.

2. Kilalanin ang pangunahing konsepto na magsisilbing “integrating lens.”

3. Saputin (web) o pagtugma-tugmain ang mga paksa ng bawat asignatura sa

ilalim ng tema o pangunahing konsepto.

4. Kilalanin ang mga pangunahing kaalamang dapat maunawaan (essential

understandings) o mga paglalahat (generalization) na mahihinuha sa pag-

aaral ng mga paksa.

5. Sama-samang pag-isipan ang mga mahahalagang tanong na kailangan

upang mapadali ang pag-aaral ng mga pangunahing kaalamang dapat

maunawaan.

6. Itala ang mga proseso at mahahalagang kasanayan (key skills) na dapat

bigyang-tuon.

12 The 2002 Basic Education Curriculum, pp. 30-31.



7. Gumawa ng isang integrado o pinagsamang banghay-aralin batay sa

kinilalang tema, konsepto, paksa, pangunahing kaalamang dapat maunawaan

at mahahalagang tanong.

8. Mag-isip ng isang aktibidad o pagtatanghal na nag-uugnay sa lahat ng

pinaksa sa integrasyon at magsisilbing pagtatapos (culminating activity) ng

integradong pagtuturo.

9. Magdisenyo ng scoring guide (criteria at standard o mga pamantayan) para

sa pagtatasa o ebalwasyon ng mga kakayahan at kasanayang natamo ng

mga mag-aaral.

Gamit ang tematikong pamamaraan, makabubuo ang mga guro ng mga

pinagsanib o pinagsama o integradong banghay-aralin sa Makabayan. Upang

maisagawa ang pagbuo ng integradong banghay-aralin at para maituro ito sa

integradong pamamaraan, nangangailangan ito ng kooperasyon at kolaborasyon ng

iba’t ibang guro na ang bawat isa ay may ispesyalisasyon sa isang partikular na

asignatura. Tunghayan ang halimbawa ng pinagsanib na banghay-aralin sa

elementarya at sekundaryang antas sa dulo ng araling ito.

Tingnan sa ibaba ang iba’t ibang pamamaraan ng pagsasagawa ng

tematikong integrasyon. Ang unang dalawang modelo ay para sa elementaryang

antas ng Makabayan samantalang ang ikatlong modelo ay para sa sekundaryang

antas.13 Sa Modelo 1 para sa baitang I-III, ang Sibika at Kultura at Edukasyong

Pagpapakatao ang tumatayong core o sentro ng integrasyon. Pumapaloob sa paksa

niya ang pagtuturo ng mga paksa sa Musika, Sining at Edukasyon sa Pagpapalakas

ng Katawan (MSEP). Matatandaan na ang MSEP ay itinuturo sa baitang I-III na

integrado sa Sibika at Kultura. Maaari pa ring gamiting core ang Sibika at Kultura at

Edukasyong Pagpapakatao sa integrasyon ng Makabayan sa baitang IV-VI tulad ng

halimbawa ng pinag-isang banghay-aralin sa elementaryang Makabayan na makikita

sa dulo ng araling ito.

13 Primer on the 2002 Basic Education Curriculum (Elementary Level), n.p., n.d., pp. 18-19.


Dayagram 2: Modelo 1 ⎯ Makabayan Baitang I - III

Sibika at Kultura at Edukasyong

Pagpapakatao

Musika Sining

Edukasyon sa

Pagpapalakas ng Katawan

Sa Modelo 2 na maaaring gamitin sa Makabayan sa baitang IV hanggang VI,

may isang pinag-isang tema o unifying theme kung saan pumapasok ang mga paksa

ng iba’t ibang asignatura ng Makabayan. Dapat mag-usap ang mga guro ng iba’t

ibang asignatura ng Makabayan at suriin ang tema na dumadaloy sa mga paksa ng

kanilang asignatura sa isang partikular na markahan at taon.

Dayagram 3: Modelo 2 ⎯ Makabayan Baitang IV – VI

Musika

Edukasyon sa Pagpapalakas ng

Katawan

Sining

Edukasyon sa Pagpapalakas ng

Katawan

UNIFYING THEME

(Common to All Makabayan Learning Areas)




Dayagram 4: Modelo 3 ⎯ Bumabagtas sa Lahat ng Komponente ng Makabayan

sa Sekundaryang Antas14

Tulad ng Modelo 2, ang Modelo 3 ay gumagamit din ng pinag-isang tema

upang pumasok sa integrasyon ang iba’t ibang asignatura ng Makabayan sa

sekundaryang antas. Nararapat din ang pag-uusap at kolaborasyon ng mga guro ng

iba’t ibang asignatura ng Makabayan upang maisagawa ang integradong pagtuturo.

14 Binago ng may akda mula sa modelo 3 (Across All Learning Areas) ng DepEd.

Unifying Theme (Common to All

Component Areas)

Araling Panlipunan

Music

Arts

Edukasyon sa Pagpapahalaga P.E.

Technology & Livelihood Education

Health

SCQ 2.2 Paghambingin mo nga ang iba’t ibang pamamaraan ng integrasyon?


Pagkakaiba ng Integrasyon sa Makabayan sa Elementarya at Sekundarya Higit na mahirap ang integrasyon sa sekundaryang antas kumpara sa

elementaryang antas. Ito ay dahil sa maraming kadahilanan. Una, may tinanghal na

core o sentro ng Makabayan sa elementarya. Mula baitang 1-3, ang core ay Sibika

at Kultura at Edukasyong Pagpapakatao sapagkat ito lamang ang asignatura ng

Makabayan (tingnan ang Modelo 1 ng tematikong integrasyon). Nakapaloob na sa

Sibika at Kultura ang MSEP samantalang hindi pa itinuturo ang EPP. Samantala,

bagamat may bukod na oras ng pagtuturo ang MSEP at EPP pagdating sa baitang

4-6 at may sarili ring oras ang Edukasyong Pagpapakatao, nananatiling core o

sentro ng Makabayan ang Heograpiya/Kasaysayan/Sibika.

Pangalawa, higit na madali ang integrasyon ng Makabayan sa elementarya

sapagkat kakaunti ang mga paksa na dapat pag-aaralan sa Makabayan. Gayundin,

madaling pag-ugnay-ugnayin ang mga kakayahang pagkatuto.

Pangatlo, ang guro ng elementarya ay generalist o nagtuturo siya ng iba’t

ibang asignatura. Hindi siya tulad ng sa sekundarya kung saan may ispesyalisasyon

na ang mga guro. Samakatwid, pangkaraniwan sa baitang 1-3 na iisa ang guro ng

bata sa buong Makabayan. Siya ang tanging may kontrol sa natutunan ng bata at

maiaayon niya ang pagtuturo niya upang masigurong matatalakay lahat ng mga

kakayahang pagkatuto sa Makabayan maging ito ay pangmusika, pansining, pang-

edukasyong pangkatawan o sibika at kultura.

Sa kabilang dako, masalimuot ang proseso ng integrasyon sa sekundaryang

antas. Una, malawak ang saklaw na paksa ng iba’t ibang asignatura sa Makabayan.

Kung minsan, mahirap humanap ng tema na dadaloy sa lahat ng mga asignaturang

ito lalo pa at mahirap ang paksang tinatalakay sa panahong iyon ng ilan sa mga

asignatura.

Pangalawa, dahil nga sa malawak ang saklaw na paksa ng bawat asignatura,

ispesyalisado na ang mga guro sa sekundaryang antas at ang kaalaman nila ay

karaniwang nakalimita o nakatuon sa kanilang asignatura lamang.

Kailangan ng pag-uusap at pagtutulungan ng lahat ng gurong nagtuturo ng

iba’t ibang asignatura ng Makabayan upang maisagawa ang integrasyon.



Pangatlo, mahirap ang integrasyon sa sekundaryang antas sapagkat wala

namang asignaturang hinirang na maging sentro o core sa antas na ito.

Samakatwid, ang tanging pamamaraan ay ang humanap ng tema na dumadaloy sa

lahat ng asignatura ng Makabayan (tingnan ang Modelo 3 ng tematikong

integrasyon). Maaari rin itong isagawa sa Makabayan sa ika-4 hanggang ika-6 na

baitang (tingnan ang Modelo 2 ng tematikong integrasyon). Sa pamamaraang ito

dapat ilatag ang mga paksa at kakayahang pagkatuto sa bawat asignatura at

paghambingin ang mga ito. Dapat na magsama-sama ang mga guro ng iba’t ibang

asignatura ng Makabayan upang magtalakayan at magpalitan ng kuru-kuro ukol sa

maaaring maging tema ng integrasyon.

Bukod sa mga pagkakaibang ito, ang integrasyon sa Makabayan sa

elementarya ay maaaring isagawa sa loob ng isang araw. Ito ay dahil lahat ng mga

asignatura ay may takdang oras araw-araw at itinuturo araw-araw. Subalit sa

sekundaryang antas ang integrasyon ay malamang na maganap ng isang buong

linggo. Ito ay dahil hindi lahat ng asignatura ng Makabayan ay itinuturo araw-araw.

Halimbawa, ang EP sa una hanggang ikatlong taon ay maaaring itinuturo lamang ng

dalawang beses isang linggo dahil sa ang takdang oras nito ay 120 minuto lamang

bawat linggo. Gayundin, bagamat ang MAPEH ay may takdang oras na 240 minuto

bawat linggo, ito naman ay dapat hatiin sa apat na asignatura ng MAPEH.

Samakatwid, ang takdang oras ng Music, Arts, P.E. at Health ay 60 minuto lamang

bawat isa bawat linggo. Karaniwang ang miting sa bawat asignatura ay minsan

lamang sa isang linggo. Sa gayon, ang integrasyon ay hindi maaaring maisagawa ng

isang araw lamang dahil maaaring walang EP, Music, Arts o P.E. sa araw na iyon.

SCQ 2.3

Batay sa mga kadahilanang nabanggit, naniniwala ka bang higit na masalimuot

at mahirap ang integrasyon sa sekundarya kumpara sa elementaryang antas?

Bakit?




Iba’t Ibang Antas ng Integrasyon Kapag pinakanta, pinaguhit o pinagmartsa ba ang mga mag-aaral sa isang

paksa sa Araling Panlipunan nangangahulugan bang nagkaroon na ng integrasyon

ng musika, sining o edukasyong pangkatawan? Hindi ito integrasyon sapagkat ang

pagsagawa ng mga kasanayang motor (motor skills) na iyan ay ginamit lamang

bilang pagganyak o lunsaran sa talakayan. Upang maging tunay na integrasyon,

nararapat na nakaugat sa kakayahang pagkatuto ang integrasyon. Dapat talakayin o

pag-aralan ang mga kakayahang pagkatuto ng musika, sining o edukasyong

pangkatawan upang maunawaan din ang mga paksang tinatalakay sa mga

asignaturang ito. Samakatwid, sa pag-awit maaaring talakayin ang iba’t ibang uri ng

boses o ang mga hulwarang ritmo. Sa pagguhit, maaaring talakayin ang primary o

complementary colors. Sa P.E. maaaring talakayin ang mga kaangkupang pisikal.

Gayundin, upang higit na maging makabuluhan ang integrasyon sa mag-

aaral, hangga’t maari ang integrasyon ng mga paksa at kakayahang pagkatuto ay

dapat magkakahanay o may alignment. Ibig sabihin, ang mga paksa at kakayahang

pagkatuto ng mga asignatura ay dapat nasa pare-parehong markahan at baitang o

taon. Sa ganitong paraan, ang paksang tinalakay at ang kakayahang pagkatutong

binigyang pansin ng isang asignatura ay napagtitibay o napalalakas (reinforced) sa

iba pang asignatura dahil sa tinatalakay din ito rito ng halos magkasabay. Dahil sa

kailangang magkakahanay sa pare-parehong baitang o taon at markahan ang mga

paksa, sadyang mahirap at masalimuot ang proseso ng integrasyon. Madali ang

integrasyon kung ang paksa at kakayahang pagkatuto ng asignaturang iyong

isasama o isasanib ay kahit na ano na lamang subalit hindi magiging angkop ito sa

kasalukuyang talakayan sa asignaturang isinanib o isinama.

Samakatwid, hindi inaasahan na sa araw-araw o linggo-linggo ng pagtuturo

ay nagsasagawa ng integrasyon ang mga guro ng Makabayan. May mga panahon

na sadyang mahirap humanap ng temang dadaloy sa lahat ng mga pinapaksa ng

mga asignatura ng Makabayan. May mga panahon din na may temang dumadaloy

sa ilan lamang na asignatura ng Makabayan. Sa ganitong panahon, maaari ring

magsagawa ng integrasyon ang mga naturang asignatura bagamat sila-sila lamang.

Bahaging integrasyon o partial integration ito sa Makabayan. Kapag lahat ng

asignatura ng Makabayan ay pumapaloob sa isang tema at nakagawa ang mga guro


ng isang integrado o pinagsamang banghay-aralin, masasabing ito ay integrasyong

buo o total integration.

Upang matulungan ang mga guro na bumuo ng isang integrado o pinagsama-

samang banghay-aralin, minarapat ng Departamento ng Edukasyon na magbigay ng

halimbawa ng temang nahalaw sa bawat markahan at taon ng Makabayan sa

sekundaryang antas. Ang mga temang ito ay dumadaloy sa magkakahanay (aligned)

na paksa at kakayahang pagkatuto ng iba’t ibang asignatura ng Makabayan.

Tingnan ang Talahanayan 13.



MODULE 6.5 CURRICULUM AND INSTRUCTION (MAKABAYAN) 36

Talahanayan 13: Pinag-isangTema at Paksa sa Makabayan sa Sekundaryang Antas15

Taon/ Markahan

Unang Markahan Ikalawang Markahan Ikatlong Markahan Ikaapat na Markahan

Unang Taon

*Tao: May Likas na Potensyal ** Ang Tao sa Pagpapaunlad ng

Kanyang Potensyal

* Hamon sa Pagbabago at Pag-unlad ** Positibong Pananaw

* Disiplina: Susi sa Pag-unlad ng Bansa ** Edukasyong Pagkamamamayan

*Edukasyong Pagkamamamayan **Mapanagutang Mamamayan

Ikalawang Taon

* Pansarili, Panlipunan at Pangkulturang Kaunlaran

** Kamalayan

*Pakikipagkapwa-Tao **Pamilya, Paaralan at Pamayanan

* Pamana at Pag-unlad ng Teknolohiya

** Teknolohiya Noon at Ngayon

*Mga Pangkasalukuyang Isyu at Suliranin **Mga Isyu at Suliranin sa Lipunan: Sagabal sa Pag-unlad

Ikatlong Taon

* Pagpapaunlad ng Kalagayan ng Tao **Ang Pagpapaunlad ng Tao sa Iba’t Ibang Aspeto: Pisikal, Sosyo-Kultural, Ekonomik, Ispiritwal at Mental

* Pagkamalikahain **Pagkamalikhain sa Larangan ng Sining

* Paglinang ng Talino at Kakayahan ** Talino at Kakayahan sa Iba’t Ibang Larangan

* Mapanagutang Pagpapasya **Pagpapaunlad ng Mapanagutang Pagpapasya

Ikaapat na Taon

* Sarili Bilang Batayan sa Pagpapaunlad ng Pamilya, Pamayanan at Bansa ** Pagpapaunlad ng Sariling Kakayahan Tungo sa Pagpapabuti ng Kalagayan ng

Pamilya, Pamayanan at Bansa

*Produktibo at Mapanagutang Pamamahala **Ang Kahalagahan ng Produktibo at Mapanagutang Pamamahala

*Tungkulin at Pananagutan ng Mamamayan/ Manggagawa

**Pagganap ng mga Tungkulin at Pananagutan ng isang Mamamayan

* Aktibong Pakikilahok (Participative Citizenship) ** Ako, Ikaw, Tayong Lahat: May Pananagutang Dapat Isabalikat

* Pinag-isang Tema ** Paksa

15 Patnubay sa Operasyonalisasyon ng Makabayan, p. 251.


MODULE 6.5 CURRICULUM AND INSTRUCTION (MAKABAYAN)

37

Gamit ang mga temang nailatag sa talahanayan 13, maaari nang bumuo ng

isang integrado o pinagsanib na banghay-aralin. Tingnan ang dayagram 5 para sa

proseso ng pagbubuo ng isang integradong banghay-aralin sa sekundaryang antas.

Dayagram 5: Proseso ng Pagbuo ng Integradong Banghay-Aralin

MAKABAYAN

Layunin ng Makabayan

Layuning Pagkatuto sa Bawat Asignatura

AP TLE MAPEH EP

Lawak at Saklaw ng

Paksa

Lawak at Saklaw ng

Paksa

Lawak at Saklaw ng

Paksa

Lawak at Saklaw ng

Paksa

PINAG-ISANG TEMA

Banghay-Aralin Banghay-

AralinBanghay-

Aralin

Banghay-Aralin

INTEGRADONG BANGHAY-ARALIN

Batayang Kakayahang Pagkatuto



Batayang

Kakayahang Pagkatuto



38

Mga Halimbawa ng Integradong Banghay-Aralin sa Makabayan

Tunghayan sa mga susunod na pahina ang tatlong halimbawa ng banghay-

aralin sa Makabayan. Ang una ay para sa elementarya kung saan ginagamit ang

Heograpiya, Kasaysayan at Sibika (HKS) at Edukasyong Pagpapakatao (EP) bilang

core. Ang susunod ay banghay aralin sa sekundarya kung saan gumagamit ng

tematikong integrasyon. Ang tema ay hinango mula sa nakalatag sa talahanayan

13. Ang ikatlong banghay-aralin ay sa elementarya at ito ay gumagamit ng content-

based instruction. Ibig sabihin ang nilalaman o paksa ay mula sa Heograpiya,

Kasaysayan at Sibika (HKS) samantalang hinahasa ang kasanayan sa Filipino.

I. Banghay-Aralin sa Elementaryang Antas ng Makabayan Gamit ang HKS at EP bilang Core

Pag-aralan natin ang isang banghay-aralin sa Makabayan sa Baitang V sa

elementarya kung saan ang nagsisilbing core ay ang Sibika at Kultura at

Edukasyong Pagpapakatao.

Makabayan V, Unang Markahan16

Tema: Pagpapahalaga sa pagsisikap ng mga sinaunang Pilipino sa

pagpapaunlad ng kanilang kabuhayan.

Layunin:

HEKASI: Natatalakay kung paano pinaunlad ng mga sinaunang

Pilipino ang payak nilang pamumuhay upang makibagay

sa pag-unlad ng panahon.

EPP: Natutukoy ang mga pangunahing gawaing

pangkabuhayan sa pamayanan.

MSEP: Nakatutugon sa ritmong 2 dalawahang kumpas ng himig 4

sa pamamagitan ng kilos-katawan.

Pagpapahalaga: Pagpapahalaga sa gawain, pagiging masipag at

matiyaga.

16 Inihanda ni Thelma T. Balatbat, Master Teacher 1, Sta. Ana Central School, Pampanga.



39

Paksa:

HEKASI: Mga Paraan ng Paghahanapbuhay ng mga Sinaunang

Pilipino.

EPP: Mga Pangunahing Gawaing Pangkabuhayan

MSEP: Ritmong Dalawahan

Sanggunian: Pamana 5, ph. 45-47

Makabuluhang Gawaing Pantahanan at Pangkabuhayan, ph.

103

Umawit at Gumuhit, ph.6-7

Mga Kagamitan: picture puzzle, larawan, manila paper

A. Panimulang Gawain 1. Balitaan

2. Balik-aral

a. Anu-ano ang naging panahanan ng mga sinaunang Pilipino?

b. Ilarawan ang uri ng kanilang pamumuhay.

B. Pagtalakay sa ritmong dalawahan

1. Pagpapakita sa larawan

a. Ano ang ipinakikita sa larawan?

b. Saan makikita ang ganitong gawain?

c. Anong awitin ang angkop sa ganitong gawain?

2. Ipaawit ang “ Magtanim ay Di Biro.”

a. Ano ang tinutukoy sa awitin?

b. Ano ang dapat na maging saloobin sa ganitong gawain? Bakit?

c. Ano ang palakumpasan ng awitin?

d. Paano ang pagkumpas nito?

e. Anong ritmo ang sinusunod sa pag-awit nito?

f. Magpakita ng kilos para sa ritmong dalawahan.



40

g. Ipaawit sa isang pangkat ang awitin habang ang kabilang pangkat ay

kumukumpas o kumikilos sa ritmong dalawahan.

C. Pagtalakay sa mga paraan ng paghahanapbuhay ng mga Sinaunang Pilipino.

1. Pagbuo ng picture puzzle.

a. Ano ang ipinakikita sa mga larawan?

b. Ano sa tingin ninyo ang ating aralin ngayong hapon?

c. Anu-ano ang gusto ninyong malaman tungkol sa aralin?

2. Pagbasa at pagtalakay sa aralin sa pamamagitan ng graphic organizer.

D. Pagtalakay sa pangunahing gawaing pangkabuhayan ngayon.

1. Ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng mga sinaunang Pilipino ng iba’t

ibang uri ng pamumuhay?

2 Anu-ano ang pangunahing pangangailangan ng tao? (pagkain, pananamit,

tirahan)

3 Anu-anong gawain ang nakatutugon sa pangangailangan ng pagkain?

(pangingisda, pagsasaka, pag-aalaga ng hayop)

4 Anu-anong gawain ang nakatutugon sa pangangailangan sa pananamit?

(pananahi, paghahabi)

5 Anu-anong gawain ang nakatutugon sa pangangailangan sa tirahan?

(karpintero, tubero, elektrisyan)



41

E. Paglalahat

1. Ilarawan ang katangian ng mga sinaunang Pilipino batay sa kanilang

panahanan at kabuhayan ?

2. Anu-ano ang mga paraang pangkabuhayan na natutunan ng mga Pilipino

sa pagdaan ng panahon?

3. Ano ang mga sanhi ng pagkatuklas ng mga paraang pangkabuhayan?

4. Ano ang kahalagahan ng pagkakaroon ng ekonomiyang binubuo ng iba’t

ibang uri ng kabuhayan?

F. Paglalapat

1. Pagkakaroon ng paligsahan tungkol sa mga gawaing pangkabuhayan.

2. Pagsusulit. Isulat sa patlang kung saang paraan ng panghanapbuhay may

kaugnayan ang mga sumusunod:

a. Banawe Rice Terraces____

b. Bingwit________________

c. Kalabaw_______________

d. Sibat__________________

e. Ginto_________________

f. Halamang-gubat_________

g. Bakal_________________

h. Lambat________________

i. Manok________________

j. Perlas_________________

3. Gumuhit ng mga larawan na nagpapakita ng mga pangunahing

pangkabuhayan ng mga sinaunang Pilipino.



42

II. Banghay-Aralin sa Sekundaryang Antas ng Makabayan Gamit ang Tematikong Integrasyon

Ang susunod na banghay-aralin ay sa sekundaryang antas ng Makabayan.

Gumamit ito ng tematikong integrasyon kung saan ang tema ay hango sa inilatag na

tema ng DepEd na makikita sa Talahanayan 13 sa pahina 36.

PINAGSANIB NA BANGHAY ARALIN SA MAKABAYAN I17 Unang Taon, Ikalawang Markahan

Pinag-isang Tema: Hamon sa Pagbabago at Pag-unlad I. Pangkalahatang Layunin:

1. Music: Napapahalagahan ang pagkakaroon ng pagbabago ng iba’t-ibang

huwarang ritmo sa takdang-galaw na 3. 4 2. Arts: Nalalaman ang uri ng mga kulay na ginamit sa pagpipinta sa

panahon ng mga Español.

3. P.E.: Nakabubuo ng isang sayaw na ginagamitan ng mga hakbang sa

palakumpasang 3. 4

4. Health: Nalalaman ang mga nangyayari at nararamdamang mga pagbabago

ng mga tinedyer.

5. A.P.: Napapahalagahanan ang mga pagsisikap ng mga Pilipino na

malinang ang kanilang kamalayan.

6. E.P.: Nalalaman kung paano palalakasin ang mga kahinaan ng mga

kabataan upang makaangkop sa pagbabago.

7. TLE: To explain the importance of knowing oneself.

II. Tiyak na Layunin: 1. Music

1.1 Naipaliliwanag ang kahalagahan ng takdang galaw na 3. 4

17 Binuo ng mga kasapi ng Makabayan Roadshow Workshop para sa Sekundaryang Antas ng Oriental Mindoro National College (OMNC). Ang naturang seminar-workshop ay isinagawa ng Teacher Education Council ng DepED.



43

1.2 Nabibigyan ng halaga ang iba’t-ibang uri ng nota.

1.3 Nakalilikha ng iba’t ibang huwarang ritmo sa takdang galaw na 3. 4 1.4 Nalalapatan ng instrumentong perkusyon o tunog-tao ang mga

nilikhang huwarang ritmo. 2. Arts

2.1 Natutukoy ang mga huwarang ipininta sa panahon ng Español.

2.2 Naibibigay ang iba’t-ibang uri ng complementary color na ginagamit sa

pagpipinta.

2.3 Nakaguguhit ng mga larawan na ginagamitan ng iba’t ibang

complementary colors.

3. P.E.

3.1 Natutukoy ang mga hakbang-galaw sa palakumpasang 3. 4

3.2 Naisasagawa ang mga hakbang-galaw sa palakumpasang 3. 4

4. Health

4.1 Natutukoy ang mga pagbabagong nagaganap sa pagdadalaga at

pagbibinata.

4.2 Naipaliliwanag ang mga pagbabago bunga ng pagdadalaga at

pagbibinata.

5. A.P.

5.1 Naipaliliwanag ang paraan ng pakikitungo at pagtutol ng mga Pilipino

sa pananakop ng mga Español

5.2 Naiisa-isa ang mga rebelyong naganap bilang pagtutol sa mga

Español.

5.3 Naipahahayag ang pagpapahalaga sa kagitingan ng mga Muslim at

mga katutubo laban sa mga Español

6. E.P

6.1 Naibibigay at nailalarawan ang mga kahinaan ng mga kabataan.



44

6.2 Natutukoy ang mga positibong paraan upang mapalakas ang mga

kahinaan.

7. TLE 7.1 To explain the different factors that influence a person’s outlook in life.

7.2 To identify the strengths and weaknesses of an individual.

7.3 To discuss the importance of goal-setting.

7.4 To prepare a plan for the realization of one’s goals.

III. Nilalaman

A. Pinag-isang Tema: Hamon sa Pagbabago at Pag-unlad: Positibong Pananaw B. Paksa

1. Music: Huwarang Ritmo sa Takdang-Galaw na 3 4

2. Arts: Complementary Colors

3. P.E.: Mga Batayang Hakbang Galaw Bilang Kasanayan sa Palakumpasang 3.

4

4. Health: Mga Pagbabago Bunga ng Pagdadalaga at Pagbibinata

(Pangkatawan, Pandamdamin, Panlipunan, at Pangkaisipan).

5. A.P.: Mga Reaksyon sa Kolonyalismo

6. E.P. Pagkilala sa mga Kahinaan ng mga Kabataan

7. TLE Person’s Outlook in Life

Goals and Goal-Setting

C. Batayang Kaisipan

1. Music: Ang ritmo ay tumutukoy sa natural na daloy o pag-uulit ng

magkakaugnay na elemento ng musika sa isang komposisyon.

Ito ay tumutukoy sa kabuuan ng lahat ng mga nangyayari sa

tono na may kinalaman sa panahong iniuukol sa pagtugtog ng

mga ito.



45

2. Arts: Naipakikita ang mga pagbabago sa buhay ng mga Pilipino at

ang kaangkupang pagbabago sa pamamaraan ng pagpipinta sa

panahon ng Español sa pamamagitan ng paggamit ng


3. P.E.: Ang sayaw na “Mazurka Mindoreno” ay naangkop sa palakumpasang 3.

4

4. Health: Mahalagang maunawaan ng mga kabataan ang pagbabago

bunga ng pagdadalaga at pagbibinata.

5. A.P.: Bawat Pilipino ay may pananagutang ipagtanggol ang bansa

tulad ng mga ipinamalas na kabayanihan ng mga Pilipino noong

panahon ng Español.

6. E.P.: Ang pagkilala sa sariling kahinaan ay mahalagang sangkap

tungo sa pag-unlad.

7. TLE: A positive outlook in life is an instrument in achieving one’s

goals.

D. Kagamitan:

1. Music: Iskor ng awit na “Sa Kabukiran”, tape recorder, gitara,

instrumentong perkusyon (tamburin), sand blocks, triangle, stick.

2. Arts: bond paper, lapis, krayola, ruler, compass, larawang ipininta sa

panahon ng Kastila

3. P.E.: “Mazurka Mindoreno” at iba pang 3. na tugtugin, cassette recorder 4

4. Health: larawan ng isang tinedyer

5. A.P.: bond paper, lapis, manila paper, ruler

6. E.P.: cassette recorder, kagamitang biswal

7. TLE: poster, manila paper, pentel pen

E. Mga Sangguniang Aklat

Mapeh: 1. Edukasyong Pangkatawan, Kalusugan at Musika I, SEDP

2. Music for the Classroom Teacher ni Castillo at Gloria



46

3. Musika at Sining I

A.P. Kabihasnang Pilipino ni Mateo (patnugot) et. al.

E.P. Yaman sa Pagkatao I

TLE Technology and Home Economic. in the 21st Century by R.C. Cruz

IV. Pamamaraan

Music

A. Pagganyak: Iparinig at pagkatapos ay awitin ang “Sa Kabukiran.”

1. Ano ang daloy ng tono sa inyong pinakinggan at inawit?

2. Kapag ang pulso ng awit ay napapangkat sa tatlo, anong takdang galaw

nito?

B. Paglalahad:

1. Pagpapaliwanag sa kahulugan ng takdang-galaw ng tatluhan.

2. Pagbibigay ng halaga sa iba’t ibang uri ng nota.

3. Sa takdang-galaw na 3 anong uri ng nota ang tumatanggap ng isang 4 kumpas?

4. Pansinin ninyo ang pangkat ng nota na may iba’t ibang haba ng tunog.

5. Pangkatin ang mga mag-aaral upang makalikha ng iba’t-ibang huwarang ritmo sa takdang-galaw na 3.

4

C. Paglalapat: Paggamit o paglapat ng instrumentong perkusyon sa mga

nilikhang hulwarang ritmo.

D. Ebalwasyon: Indibidwal na paggawa ng hulwarang ritmo.

E. Kasunduan: Mamili ng isang katutubong awitin na nasa palakumpasang 3.

4

Siyasatin at pag-aralan ang mga hulwarang ritmo na ginamit dito. Awitin

ito sa susunod na pagkikita.

Arts

A. Pagganyak: Pagpapakita ng mga larawang ipininta noong panahon ng

Español.



47

B. Paglalahad: Pagtukoy sa iba’t ibang complementary colors na ginamit sa

pagpapinta.

C. Talakayan: Pagpipinta o pagguhit ng mga makasaysayang lugar o

kaugalian sa panahon ng mga Español sa pamamagitan ng


D. Paglalapat: Pagbibigay ng mga detalye o pangyayari sa mga larawang

iginuhit.

E. Ebalwasyon: Anu-ano ang mga complementary colors na ginamit sa

panahon ng Español? Anu-ano ang kahalagahan nito?

F. Kasunduan: Gumamit ng mga larawan na ginuhit sa kasalukuyang

panahon na nagpapakita ng malaking pagsulong sa larangan ng

pagpipinta.

P.E.

A. Pagganyak: Pagbibigay halimbawa sa mga katutubong sayaw.

B. Paglalahad: Mga hakbang-galaw sa palakumpasang 3. 4 C. Talakayan: Pagpapakita ng iba’t ibang hakbang-galaw sa

palakumpasang 3. 4

Bleking Redoba

Sway Balance Series Mazurka

Paso Español Bacui

Sagamantica Sangig

D. Ebalwasyon: Pagpapangkat-pangkat upang isayaw ang mga hakbang-galaw sa palakumpasang 3.

4 E. Takdang-Aralin: Bumuo ng isang sayaw na gumagamit ng hakbang-

galaw sa palakumpasang 3. 4

Health

A. Balik-Aral: Wastong Kaugaliang Pangkabuhayan

B. Pagganyak: Suriin ang mga pagbabago sa anyo ng mga nagbibinata at

nagdadalaga.



48

C. Paglalahad:

1. Papuntahin sa pisara at isulat ang mga nakikitang pagbabago sa mga

nagdadalaga at nagbibinata.

2. Itanong sa mga mag-aaral kung napapansin nila ang mga

pagbabagong ito sa kanilang sarili.

3. Pagpapangkat-pangkat at pagsasadula ng mga pagbabagong nakikita

sa katawan, pandamdamin, kaisipan at panlipunang pagkilos ng mga

nagbibinata at nagdadalaga.

D. Ebalwasyon: Maikling pagsusulit.

E. Kasunduan: Alamin ang mga salik na nakakaapekto sa paglaki at pag-

unlad.

A.P.

A. Pagganyak: Ipaawit ang “Bayan Ko.”

B. Paglalahad:

Unang Araw

1. Ano ang mga patakaran na ipinatupad ng mga Español?

a. Kristiyanisasyon

b. Pasipikasyon

c. Imposisyong Kolonyal (polo, vandala, tribute at iba pa)

2. Anu-ano ang naging reaksyon ng mga Pilipino sa mga ipinatupad na

patakarang ito?

Ikalawang Araw: Pagsasadula ng mga piling rebelyon sa panahon ng

Español.

1. Itala at ipaliwanag ang mga sanhi ng mga rebelyon.

2. Bakit bigo ang mga rebelyon?

Ikatlong Araw: Malayang Talakayan

1. Bakit matagumpay ang Muslim at iba pang katutubo tulad ng mga

Igorot sa paglaban sa mga Español.



49

Ikaapat na Araw: Paggawa ng collage ukol sa iyong damdamin sa pananakop

ng mga Español.

C. Ebalwasyon: Maikling Pagsusulit

D. Kasunduan: Pag-aralan ang susunod na aralin ukol sa pag-usbong ng

nasyonalismong Pilipino.

E.P.

A. Pagganyak: Pagpaparinig ng awit na “Toyang.”

B. Paglalahad: Talakayan tungkol sa “Ang Aking Mga Kahinaan.”

C. Pagtatalakay:

1. Isa-isahin ang mga kahinaan ng mga kabataan.

2. Ano ang mga nararapat na gawin upang maiwasan, malimitahan at

matanggap ang mga kahinaan.

3. Paano mapagtatagumpayan ang kahinaang taglay ng bawat isa?

4. Paano ito makatutulong sa pag-unlad ng isang kabataan?

D. Paglalapat: Pagsasadula ng mga natuklasang kahinaan at kung paano ito

mapagtatagumpayan.

E. Paglalahat: Base sa ating tinalakay, paano ninyo mailalarawan ang

salitang kahinaan?

F. Ebalwasyon: Magbalangkas ng mga gagawin upang malampasan mo ang

iyong kahinaan.

TLE

A. Motivation: Storytelling

B. Lesson Proper:

1. Define what is outlook in life and explain the factors influencing it.

2. Discuss the strengths and weaknesses of an individual.

3. Explain the importance of goal-setting.

4. Identify the steps in setting a goal.



50

5. Role play a person’s outlook in life.

C. Evaluation: Short Quiz

D. Assignment: What are the desirable traits of an individual that contribute

toward harmonious family relationships?

Culminating Activities: Isang Palatuntunan

Music at PE: Pag-awit ng mga piling mag-aaral ng awiting “Sa Kabukiran” na may saliw ng gitara at iba pang instrumentong perkusyon habang isinasayaw ang likhang hakbang-galaw sa palakumpasang 3.

4

Arts: Paligsahan sa pagpinta gamit ang complementary colors sa temang

‘Sa Kabukiran.”

Health/E.P: Pagsasadula ng mga naganap na pagbabago sa mga kabataaan at

ang mga pamamaraan upang makaangkop dito.

Eksibit ng collage na may temang: “Hamon sa Pagbabago:

Positibong Pananaw.”

A.P. Eksibit ng mga ginawang collage na nagpapakita ng damdamin

laban sa pananakop ng mga Español sa Pilipinas.

TLE: Poster and Slogan Contest sa temang “Hamon sa Pagbabago:

Positibong Pananaw.”

III. Banghay Aralin sa Elementaryang Antas ng Makabayan Gamit ang Content-Based Instruction (CBI)

Tunghayan naman natin ngayon ang isang banghay-aralin sa ikaanim na

baitang ng elementarya kung saan pinagsanib ang Filipino, HKS at Edukasyong

Pagpapakatao.



51

Pinagsanib na Aralin sa Filipino, HKS at Edukasyong Pagpapakatao, Ikaanim na Baitang18

I. Layunin

1. Nakikilala ang mga pang-abay na Ingklitik.

2. Nasasabi ang kahalagahan ng mga batas at ordinansa.

II. Paksang-Aralin

A. Deskripsyon

1. Kasanayan: Pagkilala sa mga Pang-abay na Ingklitik

2. Kaisipan : Pagiging masunurin sa mga batas at ordinansa

B. Pagpapahalaga

Maging disiplinado sa pagsakay sa mga sasakyan upang maiwasan ang

aksidente at trapiko.

C. Kagamitan :

Mga Aklat:

Elizabeth T. dela Cruz at Carmelita B. Villamayor, Batingaw VI (Manila:

Gintong Aral Publication, ), pp. 218-221.

Estelita B. Capina at Alvenia P. Palu-ay, Pilipinas: Bansang Papaunlad

(Quezon City: SD Publications), pp. 123-124.

Pat S. Picache et. al. Wikang Filipino: Batayang Aklat sa Wika Para sa

Ika-6 na Baitang (Quezon City: Merylvin Publishing House, Inc. and

Bookman Incorporated, 1988.)

Pocket charts, plaskard, manila paper, larawan

III. Pamamaraan:

A. Panimulang Gawain

1. Balik-aral

Pagbabalik aral sa mga pang-abay na pamaraan, panlunan at

pamanahon. Sasalungguhitan ng mga bata ang pang-abay sa bawat

pangungusap at isusulat kung anong uri ng pang-abay ito.

18 Inihanda ni Ms. Edna L. Pineda, Principal I, Division of Pampanga



52

2. Pagganyak

Ipakikita ng guro ang larawan ng nag-uunahan sa pagsakay at

itatanong kung ano ang pumapasok sa kanilang isipan kapag ito ay

kanilang nakikita. (Gagamitin ang word network.)

B. Pangkatang Gawain

1. Hahatiin ang klase sa dalawang grupo. Bawat grupo ay bibigyan ng

kopya ng teksto.

2. Bawat grupo ay pipili ng lider, taga-ulat, taga-sulat, at iba pa.

3. Babasahin ang teksto at sasagutin ang mga tanong na nakasulat.

C. Pag-uulat/ Talakayan

Pangkalahatang Gawain

1. Sino ang gumagawa ng mga batas na ipinatutupad sa bansa?

2. Ano ang layunin ng mga batas?

3. Mahalaga ba ang mga batas? Bakit?

4. Ano ang tawag sa kawalan ng pamahalaan?

5. Ano ang magiging bunga kung mahina ang pamamalakad ng

pamahalaan?

6. Tungkol sa anong uri ng batas ang kuwento?

7. Sinu-sino ang mga pangunahing tauhan sa kuwento? (Gagamitin ang

Venn Diagram.)

larawan



53

8. Saan nagpunta ang magkapatid?

9. Bakit sila pumunta roon?

10. Ano ang napansin ng mga bata habang sila ay nag-aabang ng

sasakyan?

11. Tama bang pumila habang naghihintay ng masasakyan? Bakit?

12. Ano kaya ang mangyayari kung hindi tayo pipila kapag naghihintay ng

masasakyan?

13. Ano ang magiging bunga kung lahat ng mga mamamayan ay susunod

sa mga batas? (Gagamitin ang word/web semantic.)

D. Paglinang ng Kasanayan

1. Babasahin muli ng guro ang teksto.

2. Tatawagin ang pansin ng mga bata sa mga katagang nakasalungguhit.

3. Itatanong sa mga bata kung ano ang tawag sa mga salitang

nakasalungguhit.

(Gagamitin ang configuration clue kung kinakailangan.)



54

E. Paglalahat

Itanong: Ano ang mga pang-abay na ingklitik?

F. Pagpapayamang Gawain

Magkakaroon ng paligsahan. Bawat grupo ay bibigyan ng pocket chart

at plaskards na may nakasulat na pang-abay na ingklitik. Magsasabi ang

guro ng pangungusap. Pipiliin ng mga bata ang plaskard na may wastong

pang-abay na ingklitik at ilalagay sa pocket chart.

IV. Pagtataya

A. Bilugan ang pang-abay na ingklitik sa bawat pangungusap.

1. Ang pagpapatibay ng mga batas ay tungkulin ng sangay na

tagapagbatas ng pamahalaan.

2. May sariling tagapagbatas din ang pamahalaang local.

3. Resolusyon naman ang tawag sa iba pang mga batas na hindi uring

pambatasan.

4. Ang pamahalaan ang gumagawa ng mga batas na ipinatutupad sa

sakop na teritoryo ng bansa.

5. Ang kawalan naman ng pamahalaan ay tinatawag na anarkiya.

6. Nakasakay ka ba nang maayos?

7. Disiplina lang talaga ang kailangan upang maging maayos ang lahat

ng bagay.

8. Dapat ring tumupad sa mga batas ang lahat ng mga mamamayan.

9. Hindi na yata matututong sumunod sa mga batas ang ibang mga

mamamayan.

10. Kailangan ba talaga ang mga batas?



I. Takdang-aralin

Sipiin ang usapan at salungguhitan lahat ng mga katagang ingklitik.

SCQ 2.4

1. Paano mo masisiguro na integrasyon ang isinasagawa at hindi lamang

ginagamit ang ibang asignatura bilang pagganyak o lunsaran ng banghay-

aralin sa iyong asignatura?

2. Sa iyong palagay, paano higit na magiging makabuluhan ang integrasyon sa

Makabayan?

TEACHER INDUCTION PROGRAM ANSWER KEY TO PREASSESSMENT


56

ANSWER KEY (PREASSESSMENT)

Aralin 1: Ang Makabayan Bilang Saklaw na Aralin 1. Mali

2. Tama

3. Mali

4. Tama

5. Mali

6. Mali

7. Mali

8. Mali

9. Tama

10. Tama

Aralin 2: Ang Integrasyon sa Makabayan 1. Ang integradong pagtuturo ay isang pamamaraan kung saan may pagkakaisa sa

paksa o tema ang mga asignatura o sabjek o kung saan ang tuon ng mga

asignatura ay nasa iisang sentral na ideya.

2. Apat ang nirerekomenda ng DepEd na pamamaraang maaaring gamitin sa

integrasyon. Ito ay ang mga sumusunod:

a. Content-Based Instruction

b. Focusing Inquiry

c. Generic Competency

d. Thematic Teaching

TEACHER INDUCTION PROGRAM ANSWER TO SCQ’S


57

ANSWER KEY

Aralin I

ASCQ 1.1

1. Nais ng 2002 Basic Education Curriculum na bumuo ng mga mag-aaral na lifelong

learners o may kakayahang matuto habambuhay at mga functionally literate o

marunong bumasa at sumulat nang makabuluhan. Tumutukoy ang huli sa

pagkakaroon ng kasanayan at kakayahang matutong mamuhay at

makapagtrabaho, makalinang ng kanilang potensyal, makapagdesisyon nang

wasto at makapamuhay nang epektibo sa kanilang kapaligiran at komunidad.

ASCQ 1.2

1. Ang Makabayan ang pinaka-ekspiryensyal na saklaw na aralin sapagkat lahat ng

pinag-aaralan dito ay nararanasan at namamalas ng mag-aaral sa pang-araw-

araw niyang pamumuhay. Ito rin ang pinaka-interaktibo dahil ang pag-aaral ng

Makabayan ay nagaganap hindi lamang sa loob ng klase kundi maging sa

pakikisalamuha ng mag-aaral sa lipunan. Ito rin ang pinakapuno ng

pagpapahalaga sapagkat ito ang pangunahing humuhubog sa mag-aaral upang

maging mabuting mamamayan at Pilipino.

2. Tinawag na laboratoryo ng buhay ang Makabayan sapagkat lahat ng pinag-

aaralan dito ay nauukol sa kasaysayan, kultura, kinagawian, kabuhayan at

pamumuhay Pilipino na nararanasan ng mag-aaral.



58

ASCQ 1.3

1. Ang Makabayan ay napaka-interdisiplinaryo dahil ang mga komponente at

asignatura nito ay mula sa iba’t ibang disiplina ng pag-aaral.

2. Ang Makabayan sa elementarya ay binubuo ng mga sumusunod:

a. Sibika at Kultura (SK sa baitang 1-3) at Heograpiya, Kasaysayan at Sibika

(HKS sa baitang 4-6)

b. Edukasyong Pagpapakatao (EP) o Character Education

c. Musika, Sining at Edukasyon sa Pagpapalakas ng Katawan (MSEP)

d. Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP)

Ang MSEP ay integrado sa Sibika at Kultura sa unang tatlong baitang

samantalang ang EPP ay hindi pa itinuturo sa mga baitang na ito.

Sa sekundarya, ang Makabayan ay binubuo ng mga sumusunod:

a. Araling Panlipunan (AP)

b. Music, Arts, P.E. at Health (MAPEH)

c. Technology and Livelihood Education (TLE)

d. Edukasyon sa Pagpapahalaga (EP)

ASCQ 1.4

1. Ang paksa ng Makabayan sa una hanggang ikatlong baitang ay ukol sa

pambansang pagkakakilanlan, pambansang pagkakaisa at pambansang

katapatan. Pagdating sa ikaapat hanggang ika-anim na baitang, pinapaksa ng

Makabayan ang heograpiya, kasaysayan at pamahalaang Pilipinas gayundin

ang kultura, pagpapahalaga at gawaing Pilipino.



59

2. Ang Makabayan sa elementaryang antas ay naglalayong humubog ng mga

mamamayang Pilipino na matapat, makabayan at may pagkakakilanlan bilang

Pilipino.

ASCQ 1.5

1. Ang EP ay isang komponente at asignatura ng Makabayan. Gayundin ang AP

bagamat napaka-interdisiplinaryo nito dahil sa ang mga paksa nito ay

sumasaklaw sa iba’t ibang disiplina ng agham panlipunan. Subalit ang MAPEH

ay isang malawak na komponente na binubuo ng apat na magkakaibang

asignatura o sabjek – Music, Arts, P.E. at Health. Ang TLE ay isa ring malawak

na komponente na may apat na lawak ng aralin – Home Economics, Agriculture

and Fishery Arts, Industrial Arts at Entrepreneurship – sa una at ikalawang taon.

Pagdating sa ikatlo at ikaapat na taon, higit na lumawak ang maaaring

pagdalubhasaan ng mag-aaral at ito ay maaaring alin man sa mga sumusunod:

a. Teknolohiyang Pantahanan

b. Teknolohiyang Pang-agrikultura at Pangisdaan

c. Teknolohiyang Pangkahoy o Sibil

d. Elektrikal

e. Mekanikal

f. Teknolohiyang Pangnegosyo

2. Ang pinag-aaralan sa Makabayan sa sekundaryang antas ay hindi lamang ukol

sa Pilipinas. Pinag-aaralan din ang Asya at iba pang panig ng daigdig.

Halimbawa, pinag-aaralan ang musika, sining at kasaysayan ng Asya at daigdig

gayundin ang mga napapanahong isyu, suliranin at pagmamalasakit (concerns)

na hinaharap ng daigdig.



60

ASCQ 1.6

1. Masalimuot ang sistema ng markahan sa Makabayan sa sekundaryang antas

kumpara sa elementarya sapagkat malawak ang saklaw na paksa ng mga

komponente at asignatura ng Makabayan. Mahaba at nagkakaiba-iba rin ang

oras ng pagtuturo kung kaya’t nagkakaiba rin ang bilang ng kredit ng bawat

komponente. Ang bahagdan o porsyento ng bawat komponente sa kabuuang

marka sa Makabayan ay batay sa bilang ng kredit nito.

2. Ang bahagdan o porsyento ng isang komponente sa kabuuang marka ng

Makabayan ay batay sa bilang ng kredit nito. Ang bilang ng kredit nito ay

nakabase sa bahagdan ng takdang oras ng komponenteng ito sa kabuuang oras

ng pagtuturo ng Makabayan.

3. Bagamat parehong ginagamit ang English at Filipino sa pagtuturo ng Makabayan

sa sekundaryang antas, higit na marapat sana na ituro lahat ng komponente nito

sa Filipino tulad ng sa elementarya. Mas makabuluhan ang pag-aaral ng

kasaysayan, kultura, kabuhayan, pamumuhay at pag-uugaling Pilipino kung ito

ay nasa sarili nating wika.

Aralin II

ASCQ 2.1

Ang integradong pagtuturo ay isang pamamaraan ng pagtuturo kung saan may

pagkakaisa sa paksa o tema ang mga asignatura o sabjek ng Makabayan o kung

saan ang tuon ng lahat ng asignatura ng Makabayan ay nasa isang sentral na

ideya. Sa pamamaraang ito, kabuuan ang pagtingin sa isang paksa o ideya. Ang

pag-aaral ay hindi nakalimita sa isang disiplina o sangay ng pag-aaral, bagkus ito

ay bumabagtas sa iba’t ibang disiplina. Pinag-aaralan ang isang paksa o bagay

sa kanyang kabuuan hindi lamang batay sa ilang aspeto nito.



61

ASCQ 2.2

Ang content-based instruction ay isang pamamaraan kung saan ang nilalaman ng

isang asignatura o sabjek ay ginagamit bilang paksa sa pagtuturo ng wika.

Halimbawa ang paksa sa Sibika at Kultura ay ginagamit sa pagtuturo ng Filipino.

Samantala, ang focusing inquiry ay isang pamamaraan kung saan ang pagtatanong

ang pumupukaw sa pag-aaral. Mahalaga ang nabubuong kaalaman subalit higit na

mahalaga ang proseso ng pagsisiyasat na ginamit. Hindi nakalimita sa isang

disiplina ang pagtatanong at pagsisiyasat bagkus ay bumabagtas sa iba’t ibang

disiplina. Sa pamamaraang generic competency, inoorganisa ang integradong

pagtuturo sa mga pare-parehong kakayahan o generic competency ng mga disiplina

o asignatura. Ang tematikong pagtuturo ay isang pamamaraan kung saan ang pag-

aaral ay nakalibot o nakatuon sa isang tema. Nakaugnay ang mga paksa at proseso

ng pag-aaral ng iba’t ibang disiplina sa temang ito.

ASCQ 2.3

Higit na masalimuot ang integrasyon sa sekundarya kumpara sa elementarya. Ito ay

dahil higit na malawak at marami ang mga paksang pinag-aaralan sa iba’t ibang

komponente ng Makabayan sa sekundarya. Bukod dito, walang tinanghal na core na

komponente ang Makabayan sa sekundarya. Hindi tulad ng sa elementarya kung

saan may core na komponente na maaaring maging sentro ng integrasyon. Iba-iba

rin ang guro ng mga asignatura ng Makabayan sa sekundarya kumpara sa

elementarya, partikular sa unang tatlong baitang, kung saan ang guro ay iisa

sapagkat generalist siya. Samakatwid, nakasalalay ang integradong pagtuturo ng

Makabayan sa sekundarya sa pag-uusap at kolaborasyon ng mga guro ng iba’t

ibang komponente at asignatura nito.



ASCQ 2.4

1. Ang integrasyon sa Makabayan ay dapat nakaugat sa kakayahang pagkatuto ng

mga asignatura na pumapaloob sa integrasyon. Hindi sapat ang pag-awit o

pagguhit o pagmartsa. Dapat talakayin din ang mga kakayahang pagkatuto ng

mga asignaturang ito.

2. Higit na magiging makabuluhan ang integrasyon sa Makabayan kapag ang mga

paksa at kakakayahang pagkatuto ng iba’t ibang asignatura ay magkakahanay o

aligned. Ibig sabihin, ang mga ito ay dapat nasa parehong taon o baitang at

markahan. Samakatwid ang kakayahang pagkatutong binigyang-pansin ng isang

asignatura ay napalalakas o napatitibay sa iba pang asignatura.

TEACHER INDUCTION PROGRAM SANGGUNIAN


63

SANGGUNIAN

Agno, Lydia N. Pundasyon at Praktikum sa Pagtuturo ng Makabayan. Quezon City: Printed by JMC Press, Inc., 2003.

The 2002 Basic Education Curriculum. Pasig City: Department of Education, 2002. “The 2002 Basic Education Curriculum,” DepED Order No. 43, s. 2002. “Character Education as a Separate Subject of Makabayan in the Elementary Level

Effective SY 2005-2006,” DepED Order No. 26, s. 2005. Cruz, Isagani R. “The New Literacy,” Paper presented at the National Literacy

Conference, Cagayan de Oro City, September 4, 2001. Handbook sa Makabayan (Antas Elementarya). Pasig.City: Departamento ng

Edukasyon, n.d.

“Implementing Guidelines on the Performance-Based Grading System for SY 2004-2005,” DepED Order No. 33, s. 2004.

Mehlinger, Howard D. (ed.) Unesco Handbook for the Teaching of Social Studies.

Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), 1981.

Patnubay sa Operasyonalisasyon ng Makabayan. 2002 Kurikulum sa Batayang

Edukasyon sa Level Sekondari. Pasig City: Kawanihan ng Edukasyong Sekondari, Departamento ng Edukasyon, n.d.

Primer on the 2002 Basic Education Curriculum (Elementary Level). Pasig City:

Departamento ng Edukasyon, n.d. “Revised Implementing Guidelines of the 2002 Secondary Education Curriculum

Effective School Year 2003-2004,” DepED Order No. 37, s. 2003.