Metoda edukacyjna

METODA EDUKACYJNA

2

SPIS TREŚCI1. Wprowadzenie…………………………………………………………………...…….………3

2. Metoda Edukacyjna………………………………………………………………...…...…….4

1) Nurty Myślowe Metody Edukacyjne…………………………………………….………4

2) Główne Założenia Metody Edukacyjnej…………………………………………..……5-6

3) Cztery Podstawy Teoretyczne Metody Edukacyjnej………………………………....7

I. Operacyjna teoria rozwoju zawodowego……………………………………..….8

II. Koncepcja świata i zawodów……………………………………………….……..9

III. Koncepcja człowieka i jego rozwoju……………………………………………...10

IV. Koncepcja porady……………………………………………………………….….11

4) Cele i adresaci…………………………………...........................................……12-13

3. Metody Działania……………………………………………………………………...………14

1) Zagadnienia Metodyczne…………………………………………………………….....14-15

2) Cztery Etapy Podejmowania Decyzji…………………………………………..………16-17

3) Droga i Zadania Klienta…………………………………………………………………18-24

4. Wybrane ćwiczenia i narzędzia stosowane w pracy…………………………………...….25

1) Ćwiczenie – Praca…………………………………………………………………...…..26-28

2) Ćwiczenie – Przyjemne doświadczenia………………………………………........….29-30

5. Zestaw wybranych ćwiczeń i cel zastosowania w ramach Metody Edukacyjnej..……...31-35

6. Konkluzja………………………………………………………………………………..….….36-38

7. Netografia………………………………………………………………………………….…..39

3

WPROWADZENIE

• METODA EDUKACYJNA powstała w Quebecu w latach 70. Rozwinięto ją i wzbogacono w Europie Zachodniej szczególne we Francji, skąd dotarła do Polski.

• W latach 1995-1998 odbyły się szkolenia dla grupy doradców zawodowych urzędów pracy, prowadzone przez ekspertów francuskich Marie Therese Ho-Kim i Jean Francois Marti, reprezentujących Krajową Agencję ds. Zatrudnienia (ANPE). Dzięki współpracy ekspertów francuskich i polskich doradców powstał podręcznik „Metoda Edukacyjna" jako kompendium wiedzy dla doradców zawodowych pragnących wykorzystać „Metodę ..." w swojej pracy zawodowej.

Podstawą filozofii Metody Edukacyjnej jest „doświadczenie" i „indywidualne przeżycie".

4

METODA EDUKACYJNA

NURTY MYŚLOWE METODY EDUKACYJNE

• I każda jednostka ma w sobie elementy niezbędne do rozwiązania swojego problemu, lecz może czasowo potrzebować towarzyszenia z zewnątrz dla skutecznego zmobilizowania tych elementów (C. Rogers),

• II układ „jednostka - otoczenie" oznacza, że między jednostką i jej otoczeniem zachodzi wzajemne oddziaływanie i nie jest możliwe oddzielne zajmowanie się tylko jednym z tych aspektów (J. Piaget),

• III rzeczywistość jest złożona i stale ewoluująca, w związku z czym jednostka nie może być traktowana jako osoba statyczna, lecz jako osoba rozwijająca się przez całe życie.

5

METODA EDUKACYJNA

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA METODY EDUKACYJNEJwedług prac D. E. SUPERA I S. RIYERIN-SIMARD, tj.:

• Preferencje, kompetencje i warunki, w jakich człowiek żyje i pracuje, a w konsekwencji jego percepcja siebie samego - zmieniają się w miarę upływu czasu i nabywania nowych doświadczeń: proces wyboru i adaptacji ma charakter procesu ciągłego;

• Człowiek dorosły nie jest istotą „dokończoną" - człowiek, aż do śmierci rozwija się w różnych kierunkach i w zróżnicowanym tempie, co sprawia, że kierunki tego rozwoju są w dużej części niemożliwe do przewidzenia;

6

METODA EDUKACYJNA

GŁÓWNE ZAŁOŻENIA METODY EDUKACYJNEJ c.d.

• Rozwój jest zjawiskiem ciągłym i odbywa się potencjalnie z taką samą intensywnością na każdym etapie życia zawodowego;

• Cykl życiowy składa się z następujących po sobie, na przemian, okresów refleksji i reorganizacji. Również kryzysy i dysonanse są częścią harmonijnego rozwoju;

• Interakcja ewoluującego środowiska i zmieniającej się jednostki stanowi podstawę pracy nad rozwojem zawodowym.

7

METODA EDUKACYJNA

CZTERY PODSTAWY TEORETYCZNE METODY EDUKACYJNEJ

Koncepcje te – wszystkie bez wyjątku -

MUSZĄ pozostać wewnętrznie spójne.

Koncepcje, na których opiera się Metoda Edukacyjna powinny być wykorzystywane przez doradcę zawodowego do analizowania stosowanych metod pracy, poprzez porównywanie celów, które decydują o doborze metod pracy z poniżej opisanymi teoriami:

8

METODA EDUKACYJNA

1. Operacyjna teoria rozwoju zawodowego

• Proces rozwiązywania problemów przez klienta - obejmuje cztery etapy (eksplorację - krystalizację - specyfikację - realizację),

• Proces edukacyjny dotyczący świadomego wyboru odnosi się do wszystkich zdolności intelektualnych i postaw, których można się nauczyć,

• Przeżycie konkretnych sytuacji, w których klient wykorzystuje umiejętności i zdolności, aby umieć dokonywać wyborów.

9

METODA EDUKACYJNA

2. Koncepcja świata i zawodów

• Całe życie jest zarazem poznawaniem świata i tworzeniem go. Człowiek przekształca rzeczywistość i przyswaja ją sobie.

• Zawody powstają, ewoluują, zmieniają się, a jednostka podczas orientacji musi dokonywać odkryć (eksploracji) i starać się zrozumieć otaczającą ją dynamiczną rzeczywistość.

• Różne osoby mogą wykonywać ten sam zawód z różnych powodów, każda osoba może czerpać satysfakcję z wykonywania różnych prac - nie została „stworzona" do jednego zawodu.

10

METODA EDUKACYJNA

3. Koncepcja człowieka i jego rozwoju

Człowiek jako istota społeczna: • Nie jest istotą określoną „z góry", tworzy siebie samego

stopniowo, w kontakcie z otoczeniem (trudności pobudzają rozwój jednostki),

• Jest podmiotem sytuacji a nie elementem, który należałoby rozpatrywać odrębnie (w oderwaniu od sytuacji, w jakiej się znajduje),

• Rozwija się przez doświadczenia, nadając im sens, przyswajając je, działa celowo i stara się nadać sens swojemu życiu,

• Zachowuje zawsze margines swobody w kształtowaniu losu, bez względu na determinujące życie czynniki zewnętrzne.

11

METODA EDUKACYJNA

4. Koncepcja porady

Role doradcy zawodowego: • OKAZYWAĆ BEZWARUNKOWĄ AKCEPTACJĘ I SZACUNEK ORAZ

WYKAZAĆ SIĘ EMPATIĄ I UMIEJĘTNOŚCIĄ DOSTOSOWANIA SIĘ, • Koncentrować się na procesie, w którym jednostka staje się bardziej

świadoma siebie i otaczającej ją rzeczywistości, • Pomagać jednostce przeżywać i analizować jej doświadczenia oraz

odkrywać ich sens, • Pomagać jednostce w wyrażeniu jej przeżyć i pragnień, a także w

określaniu, najdokładniej jak to możliwe, jej własnych celów, • Wspierać jednostkę w trakcie procesu, poprzez który uświadamia ona

sobie, w jaki sposób, reaguje na trudności, jak uczy się rozpoznawać wpływy, które są na nią wywierane i jakie podejmuje działania, aby dzięki temu mogła podejmować właściwe decyzje, jaką przyjąć postawę w różnych sytuacjach problemowych.

12

METODA EDUKACYJNA

• Cele i adresaci

• Zajęcia prowadzone Metodą Edukacyjną mają na celu pomóc uczestnikom w rozwiązaniu problemów poprzez: - analizę umiejętności w oparciu o przeżycia i doświadczenia, - dotarcie do swoich wartości i potrzeb, - rozpoznanie własnych predyspozycji i oczekiwań zawodowych, - nabycie umiejętności zdobywania informacji zawodowych, - poznanie i zrozumienie trendów na rynku pracy, - nabycie umiejętności opracowania szczegółowego planu

działania i jego realizacji. • Metoda Edukacyjna adresowana jest do osób, które nie posiadają

projektu zawodowego i brakuje im orientacji zawodowej zarówno w odniesieniu do swoich możliwości zawodowych, jak też do wymagań rynku pracy.

13

CZTERY PODSTAWY TEORETYCZNE METODY EDUKACYJNEJ c.d.

14

METODY DZIAŁANIACZTERY ETAPY PODEJMOWANIA DECYZJI

ZAGADNIENIA METODYCZNE

• Założenia operacyjne Metody Edukacyjnej wskazują, że decyzje dotyczące podejmowanych wyborów zawodowych realizowane są poprzez systematyczne rozwiązywanie problemów w następujących stadiach: eksploracji, krystalizacji, specyfikacji i realizacji. Każdy z nich dokonuje się przy zastosowaniu szczególnych umiejętności i postaw, myślenia twórczego dla etapu eksploracji, konceptualizacji na etapie krystalizacji, myślenia oceniającego dla specyfikacji i wreszcie myślenia implikującego w fazie realizacji.

15

METODY DZIAŁANIACZTERY ETAPY PODEJMOWANIA DECYZJI

ZAGADNIENIA METODYCZNE

Aby wdrożyć proces decyzyjny konieczne jest, by klient odwołał się do wszystkich swoich zdolności i postaw, a ćwiczenia są dla uczestniczącego w nich klienta okazją do przeżywania konkretnych sytuacji, w których będzie on musiał wykorzystywać umiejętności i zdolności niezbędne w trakcie procesu orientacji. Stopień, w jakim klient zaangażuje się w wykonanie ćwiczeń, zależeć będzie od jego przeszłych doświadczeń.

16

METODY DZIAŁANIACZTERY ETAPY PODEJMOWANIA DECYZJI c.d.

17


18


DROGA I ZADANIA KLIENTA

Klient musi być świadom tego, że gotowe rozwiązania nie istnieją, ale musi sam je zbudować przechodząc przez 4 etapy procesu decyzyjnego:

ODKRYĆROZUMIEĆ

DECYDOWAĆ DZIAŁAĆ

19


ODKRYĆ

• Uznać, że występuje problem, oraz że problem ten jest ważny.• Zaakceptować złożoność problemu oraz wielość jego rozwiązań.• Odkryć, że w bezpośrednim otoczeniu oraz w całym społeczeństwie

wystę pują problemy, które należy rozwiązać i zadania, które należy wykonać.

• Dysponować wieloma informacjami o sobie i otoczeniu.• Dysponować zróżnicowanym zasobem informacji, w tym także

informacji trudno dostępnych i niecodziennych dotyczących środowiska społeczno-kulturowego danej osoby.

• Wypróbowywać różne role zawodowe w wyobraźni.

20


ROZUMIEĆ• Wypracować strategie poznawania i rozumienia siebie samego oraz

swojego otoczenia; określać stałe (co jest niezmienne?); powtarzać doświadczenia najbardziej znaczące dla samego siebie.

• Znaleźć dla siebie pewne zasadnicze atrybuty, pozwalające na uzyskanie dużej liczby doświadczeń.

• Spośród różnych działalności rozpoznać te, które mają dla nas trwałe znaczenie, zapewniając jednocześnie możliwość samorealizacji.

• Określić znaczenie, jakie mogą mieć wyniki w szkole, osiągnięcia w pracy zawodowej i działalności pozazawodowej.

• Zorganizować świat pracy na podstawie elementów swojej własnej tożsamości.

• Uznać konieczność dokonywania wyborów.• Uświadomić sobie, że istnieje wiele sposobów wykorzystywania

umiejętności.

21


DECYDOWAĆ• Rozpoznać i uporządkować wartości oraz potrzeby

warunkujące zachowania.• Poszukiwać informacji o znaczeniu decydującym.• Znajdować możliwości (projekty) związane z

rozpoznanymi potrzebami i wartościami.• Oceniać swoje projekty w zależności od stopnia

pragnienia ich realizacji (ocena subiektywna).• Oceniać swoje projekty w zależności od możliwości

realizacyjnych (ocena obiektywna).• Decydować z uwzględnieniem wszystkich rozpatrzonych

elementów.

22


DZIAŁAĆ

• Powracać do kolejnych etapów decyzji w celu oceny stabilności i pewności.

• Planować i optymalizować etapy realizacji.

• Wyprzedzać trudności.

• Chronić swoją decyzję.

• Sformułować opcje zastępcze.

23

METODY DZIAŁANIA c.d.

Przebieg pracy w ramach Metody... ma charakter warsztatowy obejmuje spotkania indywidualne z doradcą zawodowym i zajęcia grupowe.

W trakcie spotkań indywidualnych przeprowadzana jest z klientami standardowa rozmowa doradcza, której celem jest analiza oczekiwań klientów, określenie problemu zawodowego i przeanalizowanie możliwości rozwiązania problemu.

24

METODY DZIAŁANIA c.d.

• Proces grupowy przebiega zgodnie z dynamiką grupy według powyżej przedstawionych etapów decyzyjnych z wykorzystaniem różnych metod i technik pracy.

• Całość programu Metody Edukacyjnej wymaga czasu około 2 miesięcy. Klienci kończący program wyposażeni są w umiejętność konstruowania indywidualnego projektu zawodowego.

25

Wybrane ćwiczenia i narzędzia stosowane w pracy

W ramach Metody Edukacyjnej wykorzystuje się ćwiczenia, które są stosowane, zgodnie z założeniami zarówno podczas spotkań indywidualnych, jak i sesji grupowych. Przemienność stosowanych metod i form pracy jest ważnym czynnikiem w Metodzie Edukacyjnej.

Każde z ćwiczeń realizowane jest zgodnie z dynamiką grupy według określonego scenariusza (cel, liczebność grupy, czas trwania, miejsce, pomoce dydaktyczne oraz instrukcja przebiegu ćwiczeń).

26


ĆWICZENIE – PRACACel:

Refleksja nad tym, czym dla każdego uczestnika jest praca oraz nad miejscem, jakie każdy pragnie jej przypisać w swoim życiu.

Przebieg ćwiczenia:Należy napisać słowo „PRACA" na tablicy.Następnie poprosić każdego uczestnika, by w

milczeniu podszedł do tablicy i napisał na niej słowo, które w jego odczuciu wiąże się z pracą (w sumie powinno się pojawić do 40 wyrazów).

27


ĆWICZENIE – PRACA c.d.Podczas drugiej rundy uczestnicy wracają do tablicy

i każdy z nich podkreśla słowo, z którym najbardziej się zgadza oraz skreśla to, z którym się nie zgadza.

Następnie na kartce papieru notujemy słowapodkreślonei skreśloneUczestnicy podają powody, dla których podkreślili, lubskreślili konkretne słowa.Należy kolejno prosić uczestników o wyjaśnienia.Każdy z uczestników mówi o dokonanych wyborach.

28


ĆWICZENIE – PRACA c.d.W dyskusji podsumowującej omawiamy znaczenie pracy w życiu

człowieka. Mówimy o tym, jaką rolę w dzisiejszym życiu odgrywa praca, a jakie jej funkcje są już nieaktualne? Jakie korzyści płyną z pracy? Jakie korzyści płyną z faktu, że się nie pracuje?

Praca = działalność właściwa tylko dla człowieka 6 podstawowych wymiarów pracy:

1) praca to najpierw: źródło dochodów (czas wolny - konsumpcja),2) status społeczny,3) czynnik porządkujący czas i przestrzeń,4) działalność: -produkowanie,

- tworzenie, - samorealizacja,

5) stosunki społeczne,6) praca organizuje role, jakie się pełni w życiu.

29


ĆWICZENIE – PRZYJEMNE DOŚWIADCZENIACel:Rozpoznanie wartości, zainteresowań i skonfrontowanie

wyobrażenia o nich z rzeczywistością.Przebieg ćwiczenia:Ćwiczenie to może być wykonywane równolegle z

ćwiczeniem „7 opowiadań".Należy rozpocząć ćwiczenie od stwierdzenia: „W tym roku

mieliście mnóstwo różnych doświadczeń, dobrych lub złych, przyjemnych, nieprzyjemnych, pasjonujących lub nudnych. Proszę przypomnieć sobie jakieś przyjemne doświadczenie, szczególnie moment, w którym odczuwaliście przyjemność".

30


ĆWICZENIE – PRZYJEMNE DOŚWIADCZENIA c.d.Proszę jeszcze raz przyjrzeć się sobie w tej sytuacji.Co robiliście, jak to się zaczęło, jak potoczyło, zakończyło?Gdzie to było?W czyjej obecności?Co słyszeliście?Co mówiliście?Co czuliście?Proszę odnaleźć posmak tego momentu, towarzyszące barwy...Proszę opisać: co powodowało, że czuliście się dobrze?Proszę nawiązać do kilku doświadczeń, zawodowych i pozazawodowych.Po określeniu tych sytuacji proszę dokończyć zdanie: „Jest mi przyjemnie, dobrze się

czuję w sytuacjach, w których...".Tę samą pracę można wykonać w odniesieniu do sytuacji nieprzyjemnych: „Nie lubię

przeżywać sytuacji, w których...".Uwaga!Analizując swoje pragnienia należy zastanowić się, „czy pragnienia te są tylko

wyobrażone, wymarzone czy też odnoszą się do doświadczeń, które je wywołały i uzasadniają" (stąd potrzeba konfrontacji z rzeczywistością).

31


Zestaw wybranych ćwiczeń i cel zastosowania w ramach Metody Edukacyjnej

• Ćwiczenie - „Margerytka" Zastosowanie: pozwala na przygotowanie

członków grupy do przyszłej pracy nad zbieraniem informacji; kształtuje wyobrażanie sobie zawodów oraz wartości, jakie są z nimi związane; pozwala ukazać zainteresowania, wychodząc od tego, co najlepiej znane. Może stanowić wprowadzenie do fazy poszukiwań (eksploracji).

32


• Ćwiczenie - „Protokół Garand"

Zastosowanie: umożliwia klientowi przedstawienie swoich zainteresowań, jak i dziedzin, które nie są dla niego interesujące; daje możliwość uwzględnienia wyobrażeń na temat określonych zawodów i podjęcia pracy nad głębokimi motywacjami klienta, które mogą zrealizować się także na innych drogach.

33


• Ćwiczenie - „Moje doświadczenia w dokonywaniu życiowych wyborów"

Zastosowanie: umożliwia identyfikację wszystkich czynników: rodzinnych i społecznych, które od czasów dzieciństwa zadecydowały o wyborach zawodowych uczestników; wzbudzenie chęci kierowania swoją przyszłością; pozwala pracować nad własnym poczuciem kontroli i nad strategiami podejmowania decyzji.

34


• Ćwiczenie - „Idealny zawód" Zastosowanie: ukazuje wartości związane z pracą; pozwala rozpoznawać świat pracy na podstawie elementów własnej tożsamości; możliwość dokonywania wyborów zawodowych; uświadamiać sobie, że istnieje wiele sposobów wykorzystywania umiejętności i zdolności.

35


• Ćwiczenie - „Chiński portret"

Zastosowanie: pozwala na rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia; daje uczestnikom możliwości rozszerzenia wiedzy na temat samych siebie, cech charakteru, upodobań, zainteresowań, wiedzy.

36

KONKLUZJA

Metoda Edukacyjna oparta jest na koncepcji, w myśl której oczekuje się od klienta pogłębienia osobistej motywacji, tzn. ogólnej postawy wobec życia polegającej na sprawieniu, aby owo życie wyłaniało się z wnętrza podmiotu, a nie było warunkowane poleceniami płynącymi z zewnątrz, aby jednostka spojrzała na siebie i na swoje otoczenie całościowo.

37

KONKLUZJA

Metoda Edukacyjna sytuuje podmiot (klienta) w centrum doświadczenia, w centrum jego orientacji, w centrum jego rozwoju. Rozwój jednostki dokonuje się przez doświadczenie.

Praca według Metody... nie skupia się głównie na kliencie, poprzez sporządzenie bilansu osobowego, ale też uwzględnia środowisko i jego złożoność, między okresami refleksji i okresami poszukiwania informacji. Klient poszerza swoją wiedzę o świecie zawodów, potrafi określić własną sytuację zawodową w kontekście zmieniających się potrzeb rynku pracy i ustalić indywidualny plan działania. Wybory, których dokonuje klient, nie są narzucane, a więc ponosi on całkowicie odpowiedzialność za swoje decyzje. Doradca towarzyszy klientowi w jego poszukiwaniach, pomaga mu zbadać własny problem, zdefiniować priorytety i podjąć decyzję zawodową.

38

KONKLUZJA

Klient nie czeka biernie na informację i pomoc, ponieważ podejście edukacyjne aktywizuje klienta poprzez stworzenie wewnętrznej motywacji do samodzielnego działania na rynku pracy.

39

NETOGRAFIA

• http://www.praca.gov.pl/eurodoradztwo/images/publikacje/zeszyt%2012.pdf

• http://www.doradca-zawodowy.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=54&Itemid=40

http://www.praca.gov.pl/eurodoradztwo/images/publikacje/zeszyt%2012.pdf

http://www.praca.gov.pl/eurodoradztwo/images/publikacje/zeszyt%2012.pdf

http://www.doradca-zawodowy.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=54&Itemid=40



Education

Metoda edukacyjna