PENGAJARAN SISTEM EJAAN RUMI BAHASA

MELAYU

Tulisan bahasa Melayu yang asal ialah tulisan Jawi

Beberapa huruf jawi yang baru dicipta untuk menyesuaikan dengan bunyi bahasa Melayu

PERKEMBANGAN DAN PERUBAHAN SISTEM EJAAN RUMI BAHASA MELAYU

Kemudian, apabila kebudayaan Portugis, Belanda dan Inggeris bertembung dengan kebudayaan Melayu, tulisan rumi mula diperkenalkan.

Kini, sistem tulisan rumi telah menguasai sistem bahasa Melayu.

Tulisan jawi terhad penggunaannya, hanya dalam ruang lingkup yang kecil;

Di papan-papan tanda Di papan notis masjid Di surat khabar

Mula diperkenalkan oleh RJ Wilkinson pada 1902

Berubah kepada sistem ejaan rumi Zaaba Pada 16 Ogos 1972, sistem ejaan Zaaba

telah diganti pula dengan sistem ejaan rumi baharu

Sistem ejaan rumi

1. Terdapat catatan orang China yang menyatakan bahawa sebuah kerajaan Mo-lo-yeu mempersembahkan hasil bumi kepada raja China sekitar 644-645    Masihi.

Dikatakan orang Mo-lo-yeu mengirimkan Utusan ke negara China untuk mempersembahkan hasil-hasil bumi kepada raja China.

2.. Satu lagi catatan orang China ialah catatan rahib Buddha bernama I-Tsing yang menggunakan kata ma-lo-yu tentang dua buah kerajaan yang dilawatinya sekitar 675 Masihi.

Asal-usul Bahasa Melayu

Bahasa-bahasa yang terdapat di Nusantara sekarang berpunca daripada bahasa Austronesia .

Bahasa Melayu termasuk dalam bahasa-bahasa Golongan Sumatera bersama-sama dengan bahasa-bahasa Acheh, Batak, Minangkabau, Nias, Lampung dan Orang Laut.

Susur galur bahasa Melayu

Ahli bahasa membahagikan perkembangan bahasa Melayu kepada tiga tahap utama iaitu:

◦Bahasa Melayu Kuno,◦Bahasa Melayu Klasik dan

◦Bahasa Melayu Moden.

Perkembangan Bahasa Melayu

Merupakan keluarga bahasa Nusantara. Kegemilangannya dari abad ke-7 hingga

abad ke-13 pada zaman kerajaan Sriwijaya, sebagai lingua franca dan bahasa pentadbiran.

Penuturnya di Semenanjung Tanah Melayu, kepulauan Riau, dan Sumatera.

Bahasa Melayu Kuno

Bahasa Melayu Kuno juga terdapat pada batu-batu bersurat yang dipercayai ditulis pada akhir abad ke 7. Terdapat empat batu bersurat yang penting, iaitu:

1. Di Kedukan Bukit, Palembang (683M).2. Di Talang Tuwo, Palembang (684M).3. Di Kota Kapur, Pulau Bangka (686M).4. Di Karang Brahi,Meringin, daerah Hulu

Jambi (686M).

Peralihan ini dikaitkan dengan pengaruh agama Islam yang semakin mantap di Asia Tenggara pada abad ke-13.

Peralihan Bahasa Melayu Kuno ke Bahasa Melayu Klasik

batu bersurat di Kuala Berang, Terengganu (1303-1387)

ditulis dalam tulisan Jawi membuktikan tulisan Arab telah telah

digunakan dalam bahasa Melayu pada abad itu.

Bukti penggunaan bahasa Melayu klasik

Bermula pada abad ke-19. Hasil karangan Munsyi Abdullah dianggap sebagai permulaan zaman bahasa Melayu moden.

Sebelum penjajahan Beritish, bahasa Melayu mencapai kedudukan yang tinggi, berfungsi sebagai bahasa perantaraan, pentadbiran, kesusasteraan, dan bahasa pengantar di pusat pendidikan Islam.

Bahasa Melayu Moden

Selepas Perang Dunia Kedua, British merubah dasar menjadikan bahasa Inggeris sebagai pengantar dalam sistem pendidikan.

Semasa Malaysia mencapai kemerdekaan, Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan.

Akta Bahasa Kebangsaan 1963/1967 menetapkan bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi negara. Laporan Razak 1956 mencadangkan bahasa Melayu sebagai pengantar dalam sistem pendidikan negara.

1. Abjad Dalam bahasa Melayu terdapat 26 abjad .

PEDOMAN UMUM SISTEM EJAAN RUMI BAHASA MELAYU

Terdapat 6 vokal, 3 diftong, 5 digraf dan 21 konsonan dalam bahasa Melayu.

2. Vokal, Diftong, Digraf dan Konsonan

VokalContoh

Awal kata Tengah kata Akhir kata

a api bakar bila

e pepet emak kena sosiolisme

e taling ela petak sate

i inai tidak padi

o orang rosak gado-gado

u ubi bulan tebu

DiftongContoh

Awal kata Tengah kata Akhir kata

ai aising hairan rumpai

au audit saudara kalau

oi oidium boikot kaloi

Digraf

Contoh

Awal kataTengah

kataAkhir kata

kh khusus akhbar tarikh

gh ghaib maghrib baligh

ng nganga hangat kampung

ny nyala banyak  

sy syarat masyarakat Quraisy

1. KAEDAH ABJAD / HURUF

2. KAEDAH FONIK / BUNYI

3. KAEDAH SUKU KATA

4. KAEDAH PANDANG SEBUT

PENDEKATAN PENGAJARAN YANG BERKESAN

Murid-murid dikehendaki mengenal bentuk-bentuk huruf dan namanya.

Kemudiannya mereka akan diperkenalkan dengan huruf vokal dan huruf konsonan.

Huruf-huruf konsonan digabungkan dengan huruf vokal untuk membentuk suku kata.

Daripada suku kata itu, dibentuk pula perkataan.

  Kaedah Abjad/Huruf

huruf-huruf diperkenal melalui bunyi huruf, bukannya nama huruf seperti kaedah huruf/abjad

kemudian membatangnya (bunyinya perkataan)

 Kaedah Fonik/ Bunyi

menekankan bunyi suku kata

Huruf konsonan dan vokal digabungkan untuk menghasilkan bunyi suku kata.

Suku kata yang perlu diperkenalkan terlebih dahulu ialah suku kata terbuka dan diikuti dengan suku kata tertutup.

Kaedah Suku Kata

murid-murid terus diperkenalkan dengan seluruh perkataan dan disertai dengan gambar.

Contohnya;

  Kaedah Pandang Sebut

POLA KESELARASAN VOKAL

Kesesuaian dua vokal yang membentuk dua suku kata pada kata dasar , iaitu pasangan antara

huruf vokal pada suku kata praakhir dengan huruf vokal pada suku kata akhir

tertutup

KESELARASAN VOKAL

4 pola asas suku kata, iaitu;

1. V cth du – a2. VK cth em – pat3. KV cth; se – ko – lah4. KVK cth ; lam - pu

KEKECUALIAN KESELARASAN VOKAL BAGI KATA PINJAMAN BAHASA INGGERIS

pola suku kata yang mengandungi huruf gugus konsonan, iaitu lapan pola yang disesuaikan daripada pola suku kata konsonan rangkap di dalam bahasa Inggeris

Penyesuaian Huruf Konsonan Tertentu

Pola Suku Kata Contoh (huruf condong )

  di depan di belakang

(5) KKV tra -fik indus- tri

(6) KKVK prak -tis elek- trik

(7) VKK eks -port  

(8) KVKK bank -rap kon- sert

(9) KKVKK   kom- pleks

(10) KKKV stra-tosfera skru

(11) KKKVK struk -tur skrip

(12) KKKVKK    

Lapan tambahan pola suku kata

Penyesuaian huruf bagi gabungan dua huruf vokal adalah seperti berikut;

Pengguguran Satu daripada Gabungan Huruf Konsonan yang Sama

Penulisan gugus konsonan di awal kata:

 Pengekalan Gugus Konsonan dalam Bahasa Inggeris dengan Beberapa Penyesuaian

Semua huruf g yang diucapkan [j] dalam kata atau istilah bahasa Inggeris tetap diterima sebagai huruf g juga dalam bahasa Melayu (DBP, 2001: 20). Contoh

Huruf “g” yang Diucapkan sebagai [j]

Ejaan Kata Serapan daripada Bahasa Serumpun yang Dikecualikan

contohnya

Kata Pinjaman daripada Bahasa Jawa

Huruf q, v dan x disenaraikan dalam abjad ejaan Rumi dan digunakan secara tetap bagi mengeja kata-kata tertentu, terutamanya kata-kata pinjaman, dalam bahasa Melayu.

Contohnya;

KATA PINJAMAN DARIPADA BAHASA ARAB

Penggunaan huruf qHuruf q disepadankan dengan huruf qaf ( ق ) dalam ejaan Jawi, iaitu untuk mengeja istilah atau kata khusus yang berkaitan dengan agama daripada bahasa Arab dalam SERBBM. Contoh:

qari ( يراق ) qunut (تونق ) qasidah (هديصق )

qiyamullail ( ليللامايق ) qalqalah ( هلقلق ) iqamat ( ةماقا )

Perhatian: Huruf q tidak digunakan bagi mengeja kata umum yang berasal daripada bahasa Arab, tetapi huruf k yang digunakan. Contoh:

kubur ( روبق ) kuat (تاوق ) kiamat ( ةمايق )

kabilah (هليبق ) kalam ( ملق ) makam ( ماقم )

ch, dh, dz, gh, kh, ng, ny, sh dan th. dikurangkan menjadi lima sahaja seperti yang berikut:

Huruf Contoh Penggunaan

  di depan di tengah di belakang

gh ghaib Maghrib mubaligh

  ghairah loghat  

kh khabar akhbar tarikh

  khalayak makhluk Marikh

ng nganga sanggup gemilang

  ngilu linguistik prosiding

ny nyanyi hanya  

  nyamuk empunya  

sy syarikat isytihar Quraisy

  syurga fesyen skuasy

Huruf lama yang diganti dengan huruf tunggal

Huruf Lama Huruf Contoh Ejaan

  SERBBM  

ch ( چ ) menjadi c chichit > cicit

dh ( ض ) menjadi d hadhir > hadir

dz ( ظ ) menjadi z dzalim > zalim

dz (ذ ) menjadi z dzat > zat

th ( ث ) menjadi s mithal > misal

      Thalatha > Selasa

Tanda koma di atas (’) yang disepadankan dengan huruf Jawi ain dimansuhkan jika membuka suku kata (terletak di depan huruf vokal), dan tidak digantikan dengan apa-apa huruf lain.

Contoh; alamat iklan

Pemansuhan Tanda Koma di atas (’) dan (')

Sekiranya menutup suku kata atau menutup kata, tanda koma di atas (’) yang melambangkan konsonan ain itu digantikan dengan huruf k.

Contoh: rakyat maklum

Tanda koma di atas (') yang disepadankan dengan huruf konsonan hamzah (ء) dalam ejaan Jawi di akhir suku kata atau di akhir kata digantikan dengan huruf k.

Contoh; Dato’ --------- datuk Enche’ ------------------- encik

. Kata yang dieja Dato' ini digunakan sebagai gelaran kurniaan daripada Kerajaan Negeri.

Kata yang dieja Datuk pula digunakan sebagai gelaran kurniaan daripada Kerajaan Persekutuan (selepas tahun 1972).

Kata umum dieja datuk (dengan huruf kecil, kecuali di permulaan ayat) sahaja, dan bukan dato', untuk merujuk nama gelaran dalam sistem kekeluargaan.

Kekecualian;

tanda koma di atas (') hentian glotis itu dimansuhkan sekiranya terletak di depan huruf vokal atau membuka suku kata.

Contoh: soal masalah

Sekian…