Kompetencje informacyjne –czwarta podstawowa umiejętność

obok czytania, pisania, liczenia

na marginesie Międzynarodowej Konferencji Edukacja informacyjna i medialna

Archipelagi wiedzyWarszawa, 4-5 października 2012 r.

Edukacja informacyjna

to przygotowanie użytkownika do samodzielnego: • poruszania się w różnych środowiskach informacyjnych, • rozpoznawania własnych potrzeb informacyjnych, • lokalizowania poszukiwanej informacji, • oceniania• efektywnego i etycznego wykorzystywania informacji

źródło: http://www.sbp.pl/sbp/komisje_sekcje_zespoly/komisja_ds_edukacji_informacyjnej/aktualnosci

Kompetencje informacyjneang. information literacy

to zespół umiejętności pozwalających użytkownikowi:

• ocenić, kiedy informacja jest potrzebna, • wyszukać, • ocenić i wykorzystać informacje pochodzące z rozmaitych

źródeł

Kompetencje informacyjne zostały zdefiniowane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Bibliotek (ALA) w 1989 r.

Edukacja informacyjna w polskim systemie oświaty

po reformie 2009/2010

• Likwidacja wszystkich ścieżek edukacyjnych na każdym z etapów kształcenia.

• Kompetencji informacyjnych uczą nauczyciele wszystkich przedmiotów poprzez stwarzanie uczniom warunków do zdobywania i doskonalenia zdolności wyszukiwawczych, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, przy jednoczesnym zastosowaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych.

• Czy takiemu wyzwaniu nauczyciele są w stanie sprostać?

źródło: https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/3060/1/strykowski.pdf

Co już zrobiono?Utworzono Komisję SBP ds. Edukacji informacyjnej

Misją Komisji jest wprowadzenie alfabetyzacji informacyjnej do polskiego środowiska bibliotecznego oraz podejmowanie inicjatyw służących jej promocji i popularyzacji we wszystkich typach bibliotek.

Jeżeli edukacja informacyjna jest bliska również Tobie - zachęcamy do współpracy. Po prostu napisz! Nasz adres to: edukacjainformacyjna@sbp.pl

źródło:http://www.sbp.pl/sbp/komisje_sekcje_zespoly/komisja_ds_edukacji_informacyjnej/aktualnosci

Co już zrobiono?

• Projekt „Cyfrowa Przyszłość” Fundacji Nowoczesna Polska przygotowuje koncepcję programu edukacji medialnej i informacyjnej dla szkół oraz innych instytucji zajmujących się edukacją, takich jak domy kultury czy biblioteki.

• Katalog kompetencji medialnych i informacyjnych - lista kompetencji dla wszystkich grup wiekowych; od wychowania przedszkolnego, aż po kształcenie ustawiczne.

• Edukacja medialna i informacyjna w Polsce – raport otwarcia opis stanu wiedzy o kompetencjach medialnych Polaków i wizja rozwoju tych kompetencji w przyszłości.

Umiejętności związane z kompetencjami informacyjnymi

według studentów z Uniwersytetu Waszyngtońskiego

• Rozwiązywanie problemów• Korzystanie z informacji• Mówienie• Indywidualna praca• Korzystanie z technologii• Wypowiadanie się• Praca w grupie• Czytanie i pisanie

źródło: http://www.youtube.com/watch?v=7LP2nq53Qys

Jak jest na świecie?

• Big6 jest jednym z najczęściej używanych modeli kompetencji informacyjnych i technologicznych na świecie. Przygotowany został z myślą o systemie K-20 (amer. system edukacji - wszystkie szczeble kształcenia). Przedstawiono z jednej strony koncepcję i definicję Big6 i Super3, z drugiej zaś aspekt praktyczny i wdrożenie.

• http://www.youtube.com/watch?v=7LP2nq53Qys

Big6 - 6 Wielkich Umiejętności• 1. Zdefiniowanie zadania 

1.1 Zdefiniuj problem 1.2 Zidentyfikuj potrzeby informacyjne

• 2. Strategie wyszukiwania informacji 2.1 Ustal, jakie są wszystkie możliwe źródła informacji 2.2 Wybierz najlepsze źródło informacji

• 3. Lokalizacja i dostęp 3.1 Zlokalizuj źródła informacji3.2 Znajdź informację w źródle

• 4. Korzystanie z informacji 4.1 Zapoznaj się z informacją  (np. czytaj, słuchaj, oglądaj) 4.2 Wyodrębnij informacje odpowiadające twoim potrzebom

• 5. Synteza 5.1 Porządkuj informacje pozyskane z wielu źródeł 5.2 Przedstaw rezultaty

• 6. Ewaluacja 6.1 Oceń wyniki (efektywność) 6.2 Oceń proces (wydajność)

• http://www.sbp.pl/eim2012/artykul/?cid=6389&prev=708

Aspekty wdrażania edukacji informacyjnej na Uniwersytecie w Cardiff

• Bibliotekarz dziedzinowy dla każdego wydziału,

• Edukacja informacyjna jednym z kluczowych elementów „Nowego Planu Strategii Edukacyjnej”,

• Powołanie osoby odpowiedzialnej za rozwój edukacji informacyjnej na terenie całego uniwersytetu, wspieranej przez dwóch członków Zespołu ds. Edukacji Cyfrowej i Informacyjnej,

• Przewodnik po Edukacji Informacyjnej dla pracowników akademickich,

• Witryna internetowa poświęcona edukacji informacyjnej,

• Ulotka informacyjna dla nowo zatrudnionych pracowników naukowych,

• Podręcznik „Handbook of Information Literacy Teaching”,

• Projekt „The Information Literacy Resource Bank”,

• W planach stworzenie programu edukacji informacyjnej dla wszystkich studentów Uniwersytetu w Cardiff.

Jak uczyć?

Nowatorskie propozycje bibliotekarzy:

• Rajd po bibliotece

• Metoda cefalońska

źródło:

http://www.slideshare.net/eim2012/uczestnicy-szkolenia-jak-bohaterowie-filmu-czyli-jak-napisa-angaujcy-scenariusz-urszula-cimoch

Czy edukacja informacyjna jest potrzebna?

• Wszelkie informacje znajdują się w internecie?

• Studenci nie czytają książek?• Studenci potrzebują do nauki dużych

przestrzeni?• Studenci już to umieją?

źródło:http://www.nowyebib.info/biuletyn/numer-133-

spis/1074-ebib-42012-13110

Konferencję można obejrzeć w Internecie

• Ciekawe wystąpienia z pierwszego dnia konferencji można znaleźć pod adresem:

http://bibliosfera.net/link/4192/kompetencje-informacyjne-badacza-komunikacji-emanuel-kulczycki/

• Drugi dzień konferencji był nagrywany i transmitowany na żywo:

http://www.popler.tv/BibliotekaUW#50239

• Relacja z konferencji:http://dominika.bibliosfera.net/2012/10/o-archipelagach-

wiedzy-ktore-nawiazuja-absolutnie-do-chmury-relacja-z-konferencji/

Warto wiedzieć

• Pecha Kucha – (czyt. peczakcza) rodzaj prezentacji multimedialnej składającej się z 20 slajdów pokazywanych po 20 sekund każdy, czyli trwającej 6 minut 40 sekund. Taki charakter prezentacji ma zapewnić jej dynamikę, żywość, a relatywnie krótki czas trwania - skupienie i uwagę. Pytania i dyskusja wstrzymywane są do zakończenia pokazu.

• Wymyślona przez Astrid Klein i Marka Dythama w 2003 na potrzeby spotkań o architekturze organizowanych przez nich w Tokio. Pierwotnie przeznaczona do prezentowania projektów z dziedzin kreatywnych, np. sztuki, mody, architektury.

• Nazwa jest japońskim określeniem dźwięków rozmowy.

źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Pecha_Kucha

BIBLIOTEKA(RZ) CZYTELNIK

„Kiedy byłem studentem i doktorantem, biblioteka była dla mnie zamkiem Gargamela, a bibliotekarze Gargamelem”

„Bibliotekarz to osoba, która siedzi i robi wszystko, żeby nie wypożyczyć mi jedenastej książki.

A stronę układa tak, żeby nic nie dało się znaleźć.”

„Bibliotekarze myślą, że naukowcy szybko się uczą — błąd. Nie można zakładać, że mają jakieś kompetencje.”

Emanuel Kulczycki

„Archipelagi BUW”

Literatura

• Szkolenia biblioteczne czy edukacja informacyjna? / Lilianna Nalewajska // Bibliotekarz. – 2012, nr 10. s. 7-11

• Edukacja informacyjna w polskiej szkole / Renata Piotrowska. – Warszawa : Wyd. SBP, 2011

• http://www.nowyebib.info/biuletyn/numer-134-spis/1074-ebib-42012-13110

~ Dziękujemy za uwagę ~

Opracowanie:

Kornelia Gąsiorek – Filia PBW Żywiec Agata Chromik – Filia PBW Cieszyn