J.Fadul - Ang Pandaigdigang Pananaw ng mga Pedikab Drivers na Pumapasada sa ibat-ibang Lugar sa Pilipinas

Ang Pandaigdigang Pananaw ng mgaPedikab Drivers

na Pumapasada sa iba’t-ibang lugar saPilipinas

Prop. Jose A. Fadul, PhDDe La Salle-College of Saint Benilde

Ano ang Pilipino sa pedikab at sa pagpepedikab?

Ika-40 na Pambansang Kumperensiya sa Sikolohiyang Pilipino

Ang Pandaigdigang Pananaw ng mga Pedikab Driversna Pumapasada sa Iba’t-ibang Lugar sa Pilipinas

• Mga Katanungang Pananaliksik

– Anu-ano ang mga bukod-tanging Pilipino sa pedikab, at saorientasyon ng mga pedikab drivers sa kanilang punto de bistangpang-indibidwal at kolektibong kaalamang Pilipino?

– Anu-ano ang maka-Pilipinong pananaw ng mga pedikab drivers sa kanilang gawain, ang kanilang pamilya, at ang lipunan sapangkalahatan?

– Anu-ano ang mga posibleng programa at proyekto na maaaringsimulan at isustena para sa kanila bilang bahagi ng lipunangPilipino?


• Kahalagahan ng Pag-aaral

– Sa ating modernong mundo, maraming mga kaugalian at pag-iisip na may pagka-Pilipino ang nakukubli sa ilang sektor ng lipunan.

– Maaaring may mga kaugalian ang mga pedikab drivers ang sumasalamin sa atingpagka-Pilipino.

– Kailangan ng pag-unawa sa mga pedikab drivers ukol sa kanilang kaugalian at paniniwala, bilang bahagi ng lipunang Pilipino.

– Kailangan ng kaagapay sa paghahanap ng equilibrium sa pagitan ng pag-aalala sakabuuan ng lipunang Pilipino, lalong-lao na sa mga pinakamahihina at pinakamahihirap, sa kanilang paggalang sa kalayaang pantao, kasama na angkarapatan sa edukasyon at kalayaan mula sa kamangmangan.

– Ang mga pedikab drivers ay isa sa mga marginalized members ng lipunangPilipino—ang pagtulong sa kanila ay isang imperative na sangkap ng mgakasalukuyang kurso, at maging sa mga kurso sa kolehiyo sa hinaharap, gaya ng Contemporary World at Science Technology & Society.


• Pagrepaso sa mga May-kaugnayang Literatura

– Ayon kay Wieser (2012) “ang pagpepedikab ay isa sa pinakamahirap na trabaho sa buong mundo …. Angmga pedikab drivers ay madalas magkasakit dala ng pagkabilad sa init, nakapapagod na pagpipidal, at tuluyang pagpapawis”.

– Isang first-hand account ng isang estudyante ng DLSU: isang 51-gulang na pedikab driver and inatake sapuso, sa labas lang ng DLSU South Gate, sa harap ng maraming naglalakad-lakad. Namatay siya na hindigaanong natulungan, at ang kwento ng sirkumstansya ng pagkamatay ng pedikab driver na ito ang nagingmitsa ng mainit na debate at introspeksyon sa mga estudyante at guro ng DLSU at DLS-CSB, at pati na ng ibang miyembro ng komunidad. (Aquino, 2013; Chanco, 2013; Testa, 2013a).

– Wala pang isang linggo matapos madetalye ang pagkamatay ng pedikab driver na nabanggit, isa pang pedikab driver ang napatay habang tinutugis ang mga snatcher sa may La Salle. Ang 29-gulang na pedikabdriver na nagtatanod din sa gabi, ay iniharang ang kanyang pedikab sa motorsiklo ng dalawang riding-in-tandem na magnanakaw. Bumagsak sila, at daliang tumakas. Nahuli ng pedikab driver ang isa, habang ilangsecurity officers mula DLSU ang humabol at tumulong; ngunit nakabunot ng patalim ang isa sa magnanakawat sinaksak ang bayaning pedikab driver (Testa, 2013b).

– May mga hilaw pang salaysay tungkol sa mga pedikab drivers na pumapasada sa may DLS-CSB at DLSU, namababasa sa mga police reports (Police Regional Office, 2011), blogs (PinoyExchange, 2009; The Taft pedikab Secret Files, 2015), e-newspapers (Bajar and Lingad, 1990; Matutina, 1990; Fernandez, 2009) o mapapanood sa YouTube (de Jesus and Daella, 2012; Lapeña and Dimpas, 2013).

– Ang mananaliksik ay naunang maglimbag ng isang aklat (Fadul, 2015) ukol sa kakaibang wika na ginagamit ng mga pedikab drivers sa may DLS-CSB at kinoroboreyt nito ang kalagayan ng mga pedikab drivers. Samantala, si Hudtohan (2012) ay nagsulat tungkol sa tagumpay ng negosyong pagpepedikab ng mag-asawang nakatiramalapit sa DLSU. Ito ay bahagyang tumalakay sa pagpapahalaga ng mga pedikab drivers sa kanilang gawain.


• Balangkas ng Konsepto/Teorya

– Ang sapataha na ang wika ng isang tao ay naghuhugis kung paano siya mag-isip (Vygotsky, 1934/2003; Caroll, 1956/1997; Sapir, 1983; Metcalf, 2002, Jaeger, 2005; Sire, 2004) ay hindi na bago, kundi mayroon pa ngang panumbalik ngayong mga taon (Hiebert, 2008; Deutscher, 2010, 2011; Levelt, 2012).

– Ang prinsipyo ng Linguistic Relativity ay nagsasaad na ang struktura ng isang wika ay may kinalaman sapananaw sa daigdig ng mga gumagamit ng wika--ang kanilang world view; o samakatuwid ay, may impluwensya sa kanilang mga prosesong kognitibo. Kilala rin ito bilang Sapir–Whorf hypothesis, ang strong version ay nagsasabing and wika ay nagpapalakad ng pag-iisip, at iyang mga kategoryang panglingwistik ay naglilimita at nagbibigay-kaalaman sa mga kategoryang kognitibo; samantalang ang weak version ay nagsasabi lamang na ang mga kategoryang panglingwistik at paggamit ay nagiimpluwensya ng pag-iisip at ngilang mga non-linguistic behavior.

– Sa pagmamasid at pag-aaral ng wika ng mga pedikab drivers, ang kanilang konsepto ng pagka-Pilipino ay higit na mauunawaan at makapagbibigay pa ng pananaw sa kanilang kalagayan. Dahil dito, higit na mabutingdisenyong pang-edukasyon ang maihahanda para sa kanila.

– Ito rin ay kaakibat ng kasalukuyang pilosopiya ng DLS-CSB ukol sa inklusyon at inobasyon. May mga ibangpaaralan at kaakibat na mga kagawaran dito at sa mga ibang bansa ang nagtangka sa mga kahalintulad naproyektong may kinalaman sa mga pedikab drivers, na may iba’t-ibang antas ng napag-alaman at pagtatagumpay (Textor, 1973; Adams, 2006; Gu and Ryan, 2008; Guillen, 2010; Andres et al., 2011; Rebling, 2011; Dewi, 2014).


• Metodo– Ginamit ang engaged theory ni Paul James (2006) at iniakma sa lokal na kalagayan (Pe-Pua,

1989);– Ito rin ang ginamit ng mananaliksik sa kanyang naunang pananaliksik sa pagtuklas sa kanilang

wika (Fadul, 2015: 88-94). Mangyari pa, ang metodo ay magkahalo (parehong kwantitatibo at kwalitatibo) .

– Bahaging Kwantitatibo: Ang koleksyon ng mga datos ay sa pamamagitan ng serbey-kwestyoneyr (tingnan ang Appendix 1—Ang Serbey Kwestyoneyr), na may purposive sampling. • May mga datos na nakolekta sa pamamagitan ng sistematikong pagmamasid mula Disyembre 1, 2014

hanggang Nobyembre 12, 2015. • Ang ibang datos ay nakuha mula sa Barangay Office records (tingnan ang Appendix 5—Mga Halimbawa

ng Datos Kwantitatibong Nahugot).

– Bahaging Kwalitatibo: Gaya ng nabanggit, engaged theory ang ginawa mula Disyembre 2014 hanggang Agosto 2015, (tingnan ang Appendix 2—Mga Halimbawang Tanong para saPanayam). • Kinapanayam ang 42 na pedikab drivers, mula sa 21 hintayan/sakayan ng pedikab sa paligid-ligid ng

DLS-CSB, na unang iniulat ni Gomez (2012); 2 mula sa hintayan sa may University of St. La Salle saBacolod; at 2 mula sa sa may La Salle University sa Ozamiz.

• Pinakitaan sila ng mga larawan ng pedikab mula sa iba’t-ibang bansa. Ipinapuna ng mga ito at itinanong kung maaari ba itong tularan nila. Matapos ang bawat panayam, isang pagninilay ang ginawaupang maisaayos at maging organisado ang mga napag-alaman.


• Buod ng Metodo


• Mga Isyung Etikal

– Bulnerabilidad ng Mananaliksik. Isang hand-out ang ipinamahagi nanagpapakilala sa pananaliksik at sa mananaliksik, at nagpaliwanag naang gawain ng mananaliksik ay limitado lamang sa pagtatanong at pagkuha ng datos; tuwirang binanggit na ang mananaliksik ay hindimakapagbibigay ng madaliang pagtulong. (Tingnan sa Appendix 3—Pagpapakilala sa Pananaliksik at sa Manananaliksik).

– Bulnerabilidad ng Kalahok. Isang informed consent, na ipinatern saisang WHO form, ang siyang kinuha/hiniling mula sa bawat kalahok nanakapanayam. Ito ay nasa wika at antas na nauunawaan ng pedikabdriver. (Tingnan ang Appendix 4—Ang Ipinagbigay-Alam na Pahintulot[Informed Consent])

– Binayaran ng mananaliksik ang mga kalahok ayon lamang sa kanilangdirektang nagastos dahil sa pakikipagpanayam.


• Ibang mga Isyu at Pag-aalala

– Deklarasyong Walang Conflict of Interest.

• Ang mananaliksik ay hindi kasapi sa alin mang negosyona may kinalaman sa mga pedikab o pagpepedikab.

• Ang mananaliksik ay walang nakabinbing kasong legal, pabor man o laban, sa sino mang pedikab driver o operator.


• Mga Resulta at Diskusyon

Ang disenyo ng pedikab (“padyak”, “sikad-sikad”, o “saydkar”) …

– ay magkakahawig sa iba’t-ibang lugar sa Pilipinas;

– naiiba sa mga sasakyang de-padyak sa mga ibang bansa at ibangkultura.


• Mga Resulta at Diskusyon (Pagpapatuloy)

– Ang disenyo ng pedikab (o “saydkar”, “padyak”, o “sikad-sikad”) napumapasada sa iba’t-ibang lugar sa Pilipinas ay ayon sapangangailangan:

Akma ito sa sukat ng mga kalye at makikitid na eskinita ng distrito,

at hawig sa bahay-kubo(kompakto at di nagkakalayo ang sukat ng haba, taas, at lapad).

“ ‘Yong suggestion ni Celdran? ‘Yong nasa gitna ang bike at hilaang kargada. Hindi pwede dito ‘yon. Mahirap imaneobra ‘yon …mahaba. ‘Di mo pa makakausap tuwi-tuwina ang pasahero mo.”

--isa sa grupo ng mga pedikab driver



– Ang disenyo ng pedikab o “padyak” ay ayon sa pangangailangan at pandaigdigang pananaw:

Ang paggamit (at pagrecycle) ng trapal bilang panakip at panilong.

“ ‘Yong ipinakita mong de-padyak sa Bangladesh ba ‘yon? Hindi rin pwede dito ‘yon. Sandali lang e manlilimahid na sa dumi ‘yon dito.”

“Aamagin pa ‘ka mo. Trapal talaga ang akma dito sa ‘tin.”

--dalawang pedikab driver



– Ang disenyo ng pedikab o “padyak” ay naayon sa kanilang pilosopiyang kapwa (Mercado, 1976; Enriquez, 1992)

“Ang pagpepedikab driver ko ay ugnay sa pasahero ko,kasi ang biyahe ay biyahe naming magkasama ….”

“Sobra naman itong parang kung sinong hari[ng pasahero] ….”

“Huh?! Parang wini-wheel chair ‘yung si Ate. Pa’no kung mabunggo? E di siya [ang pasahero] pa ang nasaktan.”

--magkumparengpedikab drivers



– Ang disenyo ng pedikab o “padyak” ay tila ayon din sa konsepto ng malasakit sa kapwa (Mercado, 1976; Enriquez, 1992)

– Ang pasahero ay nasa tabi ng driver, hindi nasa likod o harap

Pasahero: “Dahan-dahan lang po.Baka po tayo mabangga!”

Pedikab driver: “Kargo ko po kayo.Hindi tayo maaano.”

Ang Pandaigdigang Pananawng mga Pedikab Drivers na Pumapasada sa Paligid-ligid ng

De La Salle-College of Saint Benilde


– Ang buhay ng pedikab driver ay puno ng walang katiyakan:

“Bakit napakamahal ng singil ninyo kung baha o may bagyo?”

“Kasi doon lang kami bumabawi …. Pana-panahon lang ‘yan.Kung maganda ang panahon ayaw namang sumakay sa amin ng karamihan. Naglalakad na lang sila. Wala sa kanila kung di ko alamang kikitain sa maghapon.”

“Kasi mas mahirap magpidal kung baha ….‘Di rin namin alam kung magkakasakit kami.”

“E kurot-kurot lang sa mga taga-La Salle angP100. Kung gumimik nga sila e mahina angP1000.”


• Konlusyon at Rekomendasyon

Ang disenyo ng pedikab ay Pilipino at kakaiba sa mga sasakyang de-padyak ng mga ibang bansa’t kultura (Bumbay, Intsik, Indonesian, etc.)

Mainam na linangin ang mga aspeto ng pagpepedikab sa pamamagitanng pananaliksik, mga paligsahan, at pagpupugay na angkop sa mgapam-Pilipinong kahalagahan, kasama na ang mga pagdiriwang.


• Sanggunian– Adams, K. M. (2006). Art as politics: Re-crafting identities, tourism, and power in Tana Toraja, Indonesia. University of Hawaii Press.– Andres, N. S. Estrella P. B. and Magno, E. “Status of Pedicub Drivers in Dinalupihan: Basis for Extension Program”. Bataan Peninsula State

University. BPSU Extension Office, Dinalupihan Campus. Completed Sept. 2011. http://www.bpsu.edu.ph/home/index.php?option=com_content&view=article&id=239:status-of-pedicub-drivers-in-dinalupihan-basis-for-extension-program&catid=69:completed-research-abstract-category&Itemid=263 Retrieved Aug 13, 2015.

– Aquino, T. “WOULD YOU HAVE HELPED HIM: We’re desensitized, netizens say after pedikab driver dies on sidewalk.” http://www.interaksyon.com/article/65151/would-you-have-helped-him--were-desensitized-netizens-say-after-pedikab-driver-dies-on-sidewalk Retrieved June 28, 2013 5:36 PM.

– Bajar, J, V. R., and Lingad, B. B. Composite Profile of the Filipino pedikab Driver. DLSU-Manila. December 1990. Print.– Carroll, J. B. (ed.) [1956] (1997). Language, Thought, and Reality: Selected Writings of Benjamin Lee Whorf. Cambridge, Mass.: Technology

Press of Massachusetts Institute of Technology. ISBN 0-262-73006-5.– Centesimus annus (1991) Latin, “Hundredth year”. An encyclical written by Pope John Paul II in 1991 on the hundredth anniversary of Rerum

novarum, an encyclical issued by Pope Leo XIII in 1891. English trans. Vatican. Available at http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_centesimus-annus.html

– Chanco, C.J. “INHUMANITY OF INDIFFERENCE: ‘Padyak’ driver dies in front of passing pedestrians near DLSU-Taft.” INTERAKSYON: Online news portal of TV 5. http://www.interaksyon.com/article/64936/inhumanity-of-indifference--padyak-driver-dies-in-front-of-passing-pedestrians-near-dlsu-taft Retrieved June 27, 2013 8:03 PM. Earlier posted in C.J. Chanco’s Facebook page. https://www.facebook.com/cjchanco?fref=ts

– Cresswell, J. (2013). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing among Five Approaches. 3rd ed. SAGE.– Crossing Boundaries, Changing Lives: Philippines. Web 5, July 2011. http://columnban.org/8991/welcome/crossing-boundaries-changing-

lives/– de Jesus, E. and Daella, M. Interview with Mang Ken, a pedikab driver plying the vicinity of DLSU-Manila and Vito Cruz. Uploaded in YouTube:

October 30, 2012. https://www.youtube.com/watch?v=5qbUH8XK8As– Deutscher, G. (26 August 2010), “Does Your Language Shape How You Think?”, New York Times Magazine, Aug 26, 2010.– Deutscher, G. (2011). Through the Language Glass: Why the World Looks Different in Other Languages. Arrow Books. ISBN 978-0-09-950557-0– Dewi, V. S. (2014). An Analysis of English Language Learning Strategies of pedikab Drivers in Malioboro Yogyakarta (Doctoral dissertation,

Universitas Muhammadiyah Yogyakarta).– Enriquez, V. (1992). From Colonial to Liberation Psychology. Quezon City: University of the Philippines Press, 1992.– Fadul, J. A. (2015). An Illustrated Lexicon of the Language used by pedikab Drivers plying the Vicinity of De La Salle-College of Saint Benilde.

Lulu Press. ISBN 9781329180994.– Fernandez, J. (20 August 2009). A pedikab Driver’s Life Story. Web. http://justinfernandez.wordpress.com/– Gomez, A. (2013). Mapping Constellation of pedikab Stations of Downtown Manila. http://metroplexed.blogspot.com/#sthash.tzrzgOpt.dpuf

http://www.bpsu.edu.ph/home/index.php?option=com_content&view=article&id=239:status-of-pedicub-drivers-in-dinalupihan-basis-for-extension-program&catid=69:completed-research-abstract-category&Itemid=263

http://www.interaksyon.com/article/65151/would-you-have-helped-him--were-desensitized-netizens-say-after-pedicab-driver-dies-on-sidewalk

http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_centesimus-annus.html

http://www.interaksyon.com/article/64936/inhumanity-of-indifference--padyak-driver-dies-in-front-of-passing-pedestrians-near-dlsu-taft

https://www.facebook.com/cjchanco?fref=ts

http://columnban.org/8991/welcome/crossing-boundaries-changing-lives/

https://www.youtube.com/watch?v=5qbUH8XK8As

http://justinfernandez.wordpress.com/

http://metroplexed.blogspot.com/


• Sanggunian (continued)– Gu, H., & Ryan, C. (2008). Place attachment, identity and community impacts of tourism—the case of a Beijing hutong. Tourism

management, 29(4), 637-647.– Guillen, M. D. V. (2010). A Study of Non-Motorized Public Transportation in Urban and Urbanizing Areas: The Case of pedikab Operations in

the City of Manila and in the Municipality of Los Baños, Laguna. Unpublished MA Thesis (Diliman: University of Philippines).– Hiebert, P. G. (2008). Transforming Worldviews: an anthropological understanding of how people change. Grand Rapids, Mich.: Baker

Academic, 2008.– Hudtohan, E. “Funes and Agno pedikabs.” Manila Standard Today. February 27, 2012. Simultaneously posted in

http://emilianohudtohan.com/funes-and-agno-pedikabs-la-salle-taft/ Retrieved June 12, 2015.– James, P. (2006). Globalism, Nationalism, Tribalism: Bringing Theory Back In. Sage Publications.– James,P.; Nadarajah, Y.; Haive, K.; and Stead, V. (2012). Sustainable Communities, Sustainable Development: Other Paths for Papua New

Guinea. Honolulu: University of Hawaii Press.– Jaeger, J. J. (2005). Kid’s slips: what young children’s slips of the tongue reveal about language development.

Psychology Press. ISBN 978-0-8058-3579-3.– Laborem exercens. (1981). On Human Work, an encyclical written by Pope John Paul II in 1981, on human work. English trans. Vatican.

Available at http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_14091981_laborem-exercens.html– Land Transportation Office. Web. 2010. http://www.lto.gov.ph– Lapeña, P. and Dimpas, D. Interview with Ronaldo Lomibao, a 33-year old pedikab driver from Pangasinan, now plying the vicinity of DLSU-

Manila. Uploaded in YouTube February 3, 2013. https://www.youtube.com/watch?v=i4dW0ZDpE9M&sns=fb– Levelt, W. (2012). A History of Psycholinguistics: The Pre-Chomskyan Era. Oxford University Press. – Matutina, C. (1990). pedikabs. Lifestyle and Entertainment Section. The Manila Chronicles.– Mercado, L. (1976). Elements of Filipino Philosophy. Tacloban: Divine Word University Publications.– Metcalf, A. (2002). Predicting New Words — The Secrets of Their Success. Boston: Houghton Mifflin Company. ISBN 0-618-13006-3.– Pe-Pua, R. (1989). Pagtatanong-tanong: A cross-cultural research method.International Journal of Intercultural Relations, 13(2), 147-163.– “pedikab Driver gets another Lease in Life, Thanks to ‘Pinoy Health Pass’ ”. The Philippine Star. Web. 09 January 2003.– PinoyExchange. “DLSU student raped by pedikab driver?” http://www.pinoyexchange.com/forums/showthread.php?t=389518 Retrieved Nov

8, 2009.– Police Regional Office. Web. 2011. http://pro8.pnp.gov.ph/index.php?option=comcontent&view=category&layout– Postrado, L D. “The Urban Kuliglig: A cheaper ride or a nuisance on metro roads?”. The Manila Bulletin. Web.

http://www.mb.com.ph/node/248631/the-urban-kuliglig-a-cheaper-ride-or-a-nui

http://emilianohudtohan.com/funes-and-agno-pedicabs-la-salle-taft/

http://w2.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_14091981_laborem-exercens.html

http://www.lto.gov.ph/

https://www.youtube.com/watch?v=i4dW0ZDpE9M&sns=fb

http://www.pinoyexchange.com/forums/showthread.php?t=389518

http://pro8.pnp.gov.ph/index.php?option=comcontent&view=category&layout

http://www.mb.com.ph/node/248631/the-urban-kuliglig-a-cheaper-ride-or-a-nui


• Sanggunian (pagpapatuloy)– Rebling, B. W. (2011). Rise of the pedikab: Municipal Regulation of an Emerging Industry, The. Arizona Law Review, 53, 255.– Rerum novarum. (1891). Rights and Duties of Capital and Labor, an encyclical issued by Pope Leo XIII on 15 May 1891. English trans. Vatican.

Available at http://w2.vatican.va/content/leo-xiii/en/encyclicals/documents/hf_l-xiii_enc_15051891_rerum-novarum.html– Sapir, E. (1983), David G. Mandelbaum, ed., Selected Writings of Edward Sapir in Language, Culture, and Personality, University of California

Press.– Sire, J. W. (2004). T he Universe Next Door: A Basic Worldview Catalog. InterVarsity Press.– Teddlie, C., and Yu, F. Mixed Methods Sampling: A Typology With Examples. Journal of Mixed Methods Research 2007; 1; 77. DOI:

10.1177/2345678906292430. SAGE. Online version available at http://mmr.sagepub.com/cgi/content/abstract/1/1/77 T. – Testa, B. “HIS NAME IS REYNALDO CARCILLAR: the pedikab driver whose death has debate and introspection” INTERAKSYON: Online news

portal of TV 5. http://www.interaksyon.com/article/65086/how-he-died--the-story-of-reynaldo-carcillar-a-pedikab-driver-who-died-on-the-streets-of-manila. Retrieved June 27, 2013 8:03 PM

– Testa, B. “HUMBLE HERO: pedikab driver dies chasing robbers preying on DLSU students” INTERAKSYON: Online news portal of TV 5. http://www.interaksyon.com/article/65204/humble-hero--pedikab-driver-dies-chasing-robbers. Retrieved June 29, 2013 6:53 PM.

– Textor, R. B. (1973). From Peasant to pedikab Driver: a social study of Northeastern Thai farmers who periodically migrated to Bangkok and became pedikab drivers (No. 9). University Microfilms.

– The Taft pedikab Secret Files. Facebook https://www.facebook.com/TaftpedikabSecretFiles/photos/a.189450147927932.1073741825.189446194594994/189450154594598/Retrieved Feb 22, 2015.

– University of the Philippines Manila. (2014). Compilation of Selected Guidelines for Health Research Ethics and Good Clinical Practice. 2nd ed. Training Center for Health Research Ethics and Good Clinical Practice.

– Vygotsky, L. S. (1934/2003) Thought and Language. Textbook Publishers.– Waibel, H. Working with the Poor for One Day. Web. (2011). http://www.scribd.com/doc/47163905/Working-with-the-poor-for-one-day– Wieser, C. “Stories of Life: Manila Sidecar boys (English)”. YouTube video. Published on Jun 26, 2012.

https://www.youtube.com/watch?v=eNjL0yhVOzA.

■

http://w2.vatican.va/content/leo-xiii/en/encyclicals/documents/hf_l-xiii_enc_15051891_rerum-novarum.html

http://www.interaksyon.com/article/65086/how-he-died--the-story-of-reynaldo-carcillar-a-pedicab-driver-who-died-on-the-streets-of-manila

http://www.interaksyon.com/article/65204/humble-hero--pedicab-driver-dies-chasing-robbers

https://www.facebook.com/TaftPedicabSecretFiles/photos/a.189450147927932.1073741825.189446194594994/189450154594598/

http://www.scribd.com/doc/47163905/Working-with-the-poor-for-one-day

https://www.youtube.com/watch?v=eNjL0yhVOzA


• Appendix 1—Ang Serbey Kwestyoneyr– Ang mga may-kulay na imahe ay ginamit sapagkat ito ay huhugot ng mga pagtugon na may mas

mataas na kalidad ayon sa ilang pananaliksik . Tingnan sahttp://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0019850194900264.


• Appendix 2—Mga Halimbawang Tanong sa Panayam– Ang mga tanong na ito, sa pananalita ng mga kalahok na pedikab drivers, ay base sa mga

naunang tanong na ginamit sa pagkakagawa ng An Illustrated Lexicon of the Language used by pedikab Drivers plying the vicinity of De La Salle-College of Saint Benilde (Lulu Press, 2015).

• “Anu’ng pinakagusto mo, sa trabaho mo na pedikab driver?”• “E, anu naman ang pinakaayaw mo sa pagpepedikab?”• “Kailan kayo hinuhuli?”/ “Bakit kayo hinuhuli?”/ “Sino’ng humuhuli sa inyo?”• “Magkano ang multa sa inyo?” “Masakit ba/ mahirap ba sa ‘yo ang mahuli?”• “Magkano ba’ng karaniwang kinikita ninyo sa maghapon?”• [“Kung malakas ang ulan at baha, magkano naman ang kinikita n’yo?”]• “Marangal ba ang iyong trabaho, sa pagpepedikab?” [Bakit?] [Bakit hindi?]• “Anu-ano ang mga pangarap mo sa buhay?” • “Ano ang gusto mong maging?”• “[Kung may anak ka] gusto mo rin ba magpedikab ang anak mo?”• “[Kung may anak ka], ano’ng gusto mong maging ang anak mo paglaki?”• “Anu’ng gusto mong iparating sa mga humuhuli sa inyo na pedikab driver?”• [“Bakit?” / “Ipaliwanag n’yo naman.”]• “Sa palagay mo pwede bang maging bayani ang isang pedikab driver?”• [“Papa’no ba maging bayani ang isang pedikab driver?”]• “Anu’ng gusto mong iparating sa mga taga CSB?”• “Anu’ng mga pagbabago ang gusto mong [ninyong] maangyari ngayon sa lipunan?”


• Appendix 3—Pagpapakilala sa Pananaliksik at sa Mananaliksik– Isang pulyeto na ipinakikilala ang pananaliksik at ang mananaliksik, at nagpapaliwanag na ang

gagawin ng mananaliksik ay limitado lamang sa pagkuha ng datos; – tuwirang inilalahad na ang mananaliksik ay hindi makapagbibigay sa ngayon ng madaliang

tulong, pagpapa-aral, at iba pa;– nakasulat ito sa wika na ginagamit ng mga pedikab drivers.

Ito ay ipinatern sa isang form mula sa Compilation of Selected Guidelines for Health Research Ethics and Good Clinical Practice 2nd edition, Training Center for Health Research Ethics and Good Clinical Practice, University of the Philippines Manila.

• “Ito po ay isang pag-aaral ni Propesor Jose Fadul ng College of Saint Benilde (CSB) tungkol sakarangalan ng tao at pagpahalaga sa trabaho ng mga pedikab drivers na namamasada sa paligid-ligidng CSB.

• Si Propesor Fadul po at ang kanyang mga kasama ay magtatanong-tanong lamang at kukuha ng mgasagot at palatandaan.

• Hindi po sila, sa ngayon, makapagbibigay-tulong sa inyong mga problema kung mayroon man. • Hindi po sila Fadul nag-aalok ng scholarships. • Kung hindi po ninyo nais na sumali sa pag-aaral na ito ay malaya po kayong tumanggi. • Kung kayo naman po ay sumali sa pag-tatanungan, at ano mang dahilan ay ayaw nyo nang ituloy, ay

malaya po kayo na hindi tapusin ito at magpaalam upang umalis na.• Maraming salamat po, at pasensya na kung kami ay nakaabala.”


• Appendix 4—Ang Ipinagbigay-Alam na Pahintulot (Informed Consent)

– Ipinatern ito mula sa isang WHO form, na siyang kukunin o hihilingin mula sa bawat pedikabdriver na kalahok at kakapanayamin.

– Ito ay nasa wikang nauunawaan ng mga pedikab drivers.

Ipinagbigay-Alam na Pahintulot

Naipaliwanag sa akin itong pag-aaral ni Propesor Jose Fadul ng College of Saint Benilde (CSB). Nalaman ko na ito ay tungkol sa mga pedikab driver na pumapasada sa paligid ng CSB.Napag-alaman ko na kung hindi ko nais sumali sa pag-aaral na ito ay malaya akong makakatanggi. Ako ay hindi pinilit na sumali at malaya kong ibinibigay ang mga sagot ko sa mga tanong-tanong. Nalaman ko rin na pagsali ko sa pagtatanungan, na kung ano mang dahilan na ayaw ko nang magpatuloy, ay malaya akong hindi na tapusin ito at magpaalam upang umalis na.

Pangalan at lagda: _________________________________Petsa: _________________________ ■


• Appendix 5—Mga Halimbawang Datos Kwantitatibong Nahugot

– Bilang ng mga pedikab na pumapasada sa paligid-ligid ng DLS-CSB

• mula Lunes hanggang Biyernes, mula 6:00 ng umaga hanggang 6:00 ng gabi : 49• tuwing Sabado at Linggo, mula 6:00 ng umaga hanggang 6:00 ng gabi : 5

– Karaniwang bilang ng sunud-sunod na mga araw ng pagtratrabaho bago ang pedikab driver ay magpahingang maghapon : 3.5

– Karaniwang bilang ng pedikab na nakaparada sa Fidel A. Reyes Street

• mula Lunes hanggang Biyernes, mula 6:00 ng umaga hanggang 6:00 ng gabi : 17• mula Lunes hanggang Biyernes, pagsapit ng 6:00 ng gabi : 52• tuwing Sabado at Linggo, mula 6:00 ng umaga hanggang 6:00 ng gabi : 47

– Karaniwang bilang ng mga pedikab na nakapila sa may kanto ng kalye Estrada at Taft Avenue

• mula Lunes hanggang Biyernes, mula 6:00 ng umaga hanggang 6:00 ng gabi : 7• tuwing Sabado at Linggo mula 6:00 ng umaga hanggang 6:00 ng gabi : 5

– Karaniwang bilang ng mga pedikab na nakapila sa may Pablo Ocampo, malapit sa St. Scholastica’s College



• Appendix 5—Mga Halimbawang Datos Kwantitatibong Nahugot (pagpapatuloy)

– Karaniwang bilang ng mga pedikab na nakapila sa may Pablo Ocampo malapit sa Philippine Sports Commission/Rizal Memorial Colliseum


– Karaniwang bilang ng mga pedikab na nag-aabang sa may CSB Main Campus Taft Gate


– Karaniwang bilang ng mga pedikab na nag-aabang sa may CSB Main Campus Leon Guinto Gate



• Appendix 5—Halimbawa ng Datos Kwantitatibong Nahugot (pagpapatuloy)

– Karaniwang singil sa isang pasahero ng pedikab (taong 2015, sa Piso): 20– Karaniwang bilang ng pakikipagtransaksyon sa pasahero ng isang pedikab

driver sa isang araw : 10– Bilang ng mga hintayan/sakayan ng pedikab sa paligid-ligid ng DLS-CSB: 21– Bilang ng mga babaeng pedikab drivers sa paligid-ligid ng DLS-CSB: 3– Karaniwang arawang kinikita ng isang pedikab driver

(taong 2015, sa Piso): 400– Karaniwang buwanang kinikita ng isang pedikab driver

(taong 2015, sa Piso): 6,500– Karaniwang bilang ng mga aksidenteng may kaugnayan sa pedikab sa loob ng

isang araw sa paligid-ligid ng DLS-CSB: 2

– Bilang ng mga pedikab drivers na nagbabayad ng income tax: 0

■


• Appendix 6—Ilan sa mga Larawan ng Sasakyang de Padyak mula sa iba’t-ibang Bansa naipinakita’t ipinapuna sa mga pedikab driver na pumapasada sa paligid-ligid ng DLS-CSB

■

Education

J.Fadul - Ang Pandaigdigang Pananaw ng mga Pedikab Drivers na Pumapasada sa ibat-ibang Lugar sa Pilipinas