Upload
tamraz-hamidov
View
267
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Beynəlxalq LogistikaİNCOTERMS 2000 və 2010
Təmraz Həmidov
Qafqaz Universiteti
Beynəlxalq İqtisadi Münasibətlər
Nələrə diqqət yetirəcəyik?
― Logistika nədir? ― Dünyada logistika sektoru― Logistics Performance İndex (LPİ) və bu indeks üzərindən dəyərləndirmə― BeynəlxalqTicarətin həyata keçirilməsi şərtləri― İncoterms 2000 və 2010
‾ Logistika qədim Yunanca λογιστικός (logistikos) “tətbiqi hesablama”, “hesablama bacarığı” deməkdir
‾ “Logic” və “Statistics” sözlərinin birləşməsi “statistiki məntiq” ifadə edir
Logistika sözünün tarixi
Logistika – malların, xidmətlərin və müvafiq məlumatların hərəkətinin və
saxlanmasının müştərilərin tələblərinə uyğunlaşdırılması məqsədi ilə istehsal
nöqtəsindən istehlak nöqtəsinə qədər çatdırılmasının planlaşdırılması, yerinə
yetirilməsi və effektiv idarə olunması prosesidir.
Logistika nədir?
Səciyyəvi bir logistika şəbəkəsi
Logistikanin İnkişaf Tarixi
1960-ci ilə qədər olan dövr - logistik əks-mərkəzləşmə dövrü və ya hərəkətsiz illər•
Şirkətlər əsasən logistik fəaliyyətləri satış, istehsal və mühasibatlıq kimi əməliyyatlar funksiyaları arasında bölmüşdülər.
II mərhələ 2 əsas məqsəd• Ş
irkətlər tərəfindən logistik funksiyaların tək idarəetmə sistemində mərkəzləşməsi.
• Mərkəzləşdirmənin ümumi xərc konsepsiyasının tətbiqini
III mərhələ • r
əqabət və keyfiyyətin idarə edilməsi (JİT-L və TQM)
IV mərhələ • 3
PL logistika
• E-logistika
Fragmentation 1960 Evolving Integration 1980 Total Integration 1990 2000
Demand Forecasting
Purchasing
Requirements Planning
Physical Distribution
Materials Management
Logistics
Supply Chain Mgmt.
Production Planning
Manufacturing Inventory
Warehousing
Materials Handling
Industrial Packaging Finished Goods Inventory
Distribution Planning
Strategic Planning
Customer Service
Transportation
Order Processing
Sales
Marketing
Information Technology
Logistikanin İnkişaf Tarixi
Logistika = Materialların idarəedilməsi + BölüşdürməTəchizat zənciri = Təchizatçılar + Logistika + Müştərilər
Logistikanın önəmini artıran bir sıra amillər vardır ki, onları aşağıdakı kimi
sıralaya bilərik:
a) Logistik xərclərin yüksək olması
b) Tələb-təklif bazarının genişlənməsi
c) Müştərilər üçün logistikanın bir dəyər yaratması
d) İstehlakçı gözləntilərinin artması
e) Xidmət sənayesinin logistikaya ehtiyac duyması
Logistikanın 7 doğrusu
Logistikanın məhsul axını ilə bağlı fəaliyyətləri: • Daşıma (Transportation), • Anbar (Warehousing), • Paketləmə (Packing) • Əlavə Dəyərli Xidmətlər (Value Added Services), Xidmət axını ilə bağlı fəaliyyətlər; • Gömrük (Customs Clearance), • Sığorta (Insurance), • Müayinə/Ekspertiza/Nəzarət (Inspection)• Stokun idarə olunması (Inventory Management) • Sifarişlərin idarə olunması/Müştəri Xidmətləri (Order Management/Customer
Services
Əsas logistik fəaliyyətlər
Əsas fəaliyyətlər Dəstək fəaliyyətlər
Daşıma və nəqliyyatın idarə edilməsi Anbar / paylama mərkəzinin yer seçimi və yerləşdirilməsi
Anbar/anbarlamanın idarə edilməsi Sənədləşdirmə axını
İnventarın idarə edilməsi Məhsul / inventar axını
Müştəri xidmətləri İstehsalın planlaşdırılması
Məhsulların yerdəyişdirilməsi Satınalma
Tələbin idarə edilməsi Ehtiyat hissələri və satış sonrası xidmət, dəstək
Sifarişlərin idarə olunması (Məlumat əlaqəsi və sifarişlərin emalı)
Geri çevrilmə, tərsinə logistika
Qoruyucu qablaşdırma Sığortalama, gömrük
Əsas və dəstək fəaliyyətlər
Avtomobil nəqliyyatı (Road Transportation) • qapıdan-qapıya xidmətləri • Yüksək sürət-yollarda sürət məhdudiyyətləri
Dəniz nəqliyyatı (Ocean Transportation)
• ən ucuz, həmçinin çatdırılma baxımından ən uzun vaxt tələb edir
Dəmiryolu nəqliyyatı (Railway Transportation)
• böyük həcmli, aşağı dəyərli yüklərin uzun məsafələrə daşınması
Hava nəqliyyatı (Air Transportation)
• Ən sürətli, an baha
Boru xətti nəqliyyatı (Pipeline Transportation)
• ucuz daşınma xərcləri və ətraf mühitə zərərsizdir
Qarışıq tipli daşıma (Mixed Mode Transportation)• Çox formalı daşıma • İntermodal daşıma • Kombinə edilmiş daşıma
Əsas daşınma sistemləri (formaları)
Əsas məqamlarDünyada nəqliyyat sektorunun gəlirləri 2015-ci il ərzində 4.8 trilyon $
= Dünya ÜDM-nin 6 %-i
2011-ci ildən bəri Qlobal daşıma xidmətləri bazarı hər il 7 faiz artır
Yalnız ABŞ-da 2015-ci il nəqliyyat gəlirləri 974.4 milyard dollar
ABŞ-da 4.6 milyondan çox insan məhz nəqliyyat və anbar fəaliyyəti ilə məşğuldur.
Hal-hazırda ABŞ qlobal daşınma xidmətləri bazarının 42 faizini özündə
birləşdirir
Dünyada logistik fəaliyyət
Əsa
s məq
amla
r
İllik 230 mlrd avro olan logistik sektor gəliri
Avropanın 2-ci və 3-cü ən böyük logistika bazarına malik olan Fransa və İngiltərənin toplam logistika bazarından daha böyükdür.
dünyanın ən böyük intralogistika ixrac dövlətidir.
60000 şirkətdə 2.8 milyondan çox sənaye işçisi
Dünya Bankının 2014-cü il üçü hazırladığı “Logistik Performans İndeksi”nə görə 1-ci yer
Dünya İqtisadi Forumunun “Qlobal Rəqabətqabiliyyətlilik Hesabatı 2014-2015”ə əsasən isə 5-ci yer
Dünyada logistik fəaliyyət - Almaniya
16 trilyon dollar dünya ticarət həcmi 6,4 trilyon dollar (40 %) dünyada logistik bazarın
həcmi
U.S. logistics companies - based on net revenue 2015
The leading logistics companies in the United States in 2015, based on North American net revenue (in million U.S. dollars)
Source: Transport Topics; ID 184538
Note: United States
UPS Supply Chain Solutions
J.B. Hunt Transport Services
Ryder Supply Chain Solutions
C.H. Robinson Worldwide
Expeditors International of Washington
Exel
Ceva Logistics
Americold
UTi Worldwide*
FedEx
Schneider
XPOLogistics Inc.
Kuehne + Nagel Inc.
Swift
Penske Logistics
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500
3,030
2,605
2,157
2,131
1,981
1,815
1,715
1,696
1,548
1,465
1,429
1,160
1,105
1,045
915
Net revenue in million U.S. dollars
Further information regarding this statistic can be found on page 8.
Dünya Bankı hər il «Logistics Performance İndex» (LPİ) adlı reytinq cədvəlində dünya ölkələrini nəqliyyat və logistika göstəricilərinə görə sıralayır.
2014-cü il üçün hazırlanan reytinq cədvəlində Azərbaycan 160 dövlət arasında 1-dən (çox aşağı) 5-ə (çox yüksək) qədər olan baldan 2,45 bal almış və 125-ci yerdə qərarlaşmışdır.
LPİ 2014 LPİ 2012 LPİ 2010 LPİ 2007 Çəkili LPİ
Sıra Xal Sıra Xal Sıra Xal Sıra Xal Sıra Xal
Gömrük 82 2.57 147 1.92 117 2.14 96 2.23 115 2.32
İnfrastruktur 68 2.71 101 2.42 104 2.23 116 2.00 82 2.52
Beynəlxalq
nəqliyyat113 2.57 120 2.43 55 3.05 90 2.50 107 2.59
Logistik keyfiyyət
(yetkinlik)149 2.14 143 2.14 91 2.48 128 2.00 150 2.18
Yük izləmə 148 2.14 80 2.75 91 2.65 96 2.38 132 2.39
Zamanlama 143 2.57 74 3.23 100 3.15 124 2.63 130 2.83
LPİ Ümumi 125 2.45 116 2.48 89 2.64 111 2.29 117 2.47
«Logistics Performance İndex» (LPİ) Azərbaycan
Transportation Services Index (TSI) Chain-type Index 2000=100
İNternational COmmercial TERMS “İNKOTERMS”
― Məhsulların satışı və çatdırılması üzrə imzalanan xarici və yerli müqavilələr çərçivəsində tərəflərin müvafiq öhdəlikləri, o cümlədən xərc və risklərin müəyyənləşdirilməsi ilə əlaqədar qəbul olunmuş beynəlxlaq satandartlardan ibarətdir.
― BMT-nin Beynəlxalq Ticarət Qanunu üzrə Komissiyası (UNCİTRAL) İNCOTERMS-in qaydalarını qlobal standart kimi tanımışdır.
― INCOTERMS (international commercial terms-beynəlxalq ticarət sövdələşməsi) ideyası ilk dəfə 1921-ci ildə Beynəlxalq Ticarət Palatası (BTP) tərəfindən irəli sürülmüşdür.
― BTP-nin mütəxəssisləri tərəfindən hazırlanan İNCOTERMS-in ilk versiyası (Beynəlxalq ticarət terminlərinin təfsiri Qaydaları) 1936-ci ildə dərc olunmuş və təxminən 20 il qüvvədə qalmışdır.
― 1953, 1967, 1976, 1980, 1990 və 2000-cİ illərdə sənədə təsirli əlavə və dəyişikliklər edilmişdir
― Sənədin ən son versiyası olan “İNCOTERM 2010” 1 yanvar 2011-ci il tarixindən etibarən qüvvəyə minmişdir.
― İNKOTERMS hamı üçün mütləq və məcburi sənəd deyil, lakin ondan istifadə olunması məqsədəuyğundur
“İNKOTERMS-2000”-da ticarət terminlərinin qruplaşdırılması
E qrupuMal göndərişi
EXW
Zavoddan
F qrupuƏsas daşınma ödənilməmişdir
FCA FAS FOB
Franko-daşıyıcıGəmi gövdəsi boyunca azaddırGəmi gövdəsində azaddır
C qrupuƏsas daşınma ödənilmişdir
CFR CIF CPT CIP
Dəyər və fraxtDəyər, sığorta və fraxtDaşınma ... dək ödənilmişdirDaşınma və sığorta ... dək ödənilib
D qrupuMalın gəlməsi
DAF DES DEQ DDU DDP
Sərhəddə mal göndərişiGəmidən mal göndərişiKörpüdən mal göndərişiRüsum ödənilmədən mal göndərişiRüsum ödənilməklə mal göndərişi
İNCOTERMS 2010 İNCOTERMS 2010 əsasında beynəlxalq daşımalarda istifadə olunan DAF,
DES, DEQ və DDU ləğv edilmiş, əvəzində iki yeni çatdırılma şərti-DAT və DAP
əlavə edilmişdir. yüklərin çatdırılma şərtlətinin sayını 13-dən 11-qədər
azaldıldı.
İNCOTERMS qaydaları müqavilə demək deyil.
Bu qaydalardan məhsulların satışı və təyinat məntəqəsində çatdırılması
üzrə imzalanan müqavilələrdə istifadə olunur.
Bu qaydalar hüquqi baxımdan ölkədaxili müvafiq qanunlardan üstün deyil
və mülkiyyət hüququnun ötürülməsi, ödəniləcək məbləğ, valyuta və ya
kredit şərtlərini tənzimləmir.
Diqqətiniz və səbriniz üçün təşəkkür edirəm!!!
Təqdimatın sonu