Gotowość szkolna sześciolatków

AUTORZY: mgr Barbara Ćwiokmgr Małgorzata Dusińskamgr Anna Grabowskamgr Marta Paczkowska

PORADNIA PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA NR 3

GOTOWOŚĆ SZKOLNA DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO

PLAN definicje gotowości szkolnej wg różnych podejść;

analiza czynników gotowości szkolnej;

prawidłowości rozwoju psychomotorycznego

dziecka 6-letniego;

rozwój mowy;

rola rodzica w przygotowaniu dziecka do szkoły.



Edukacja szkolna jest wielkim dobrodziejstwem i radością

dziecka pod warunkiem, że dziecko potrafi sprostać

wymaganiom stawianym w szkole, a także korzystać

z nauki.

Jeśli nie jest do tego gotowe, szanse na sukces

i powodzenie są małe.


Zainteresowanie gotowością szkolną ma już długą historię.

Obecnie bardzo powszechnie używa się zamiennie

terminów:

• dojrzałość szkolna,

• gotowość szkolna,

• przygotowanie do szkoły.

Podstawę różnicowania tych pojęć może stanowić

zarówno rozumienie samego procesu dojrzewania, jak też

rola uczenia się w procesie rozwojowym.


W praktyce pojęcie dojrzałości (gotowości) szkolnej

dotyczy relacji między:

środowiskiem szkolnym (szkoła)

środowiskiem rodzinnym

(rodzina)

a dzieckiem.

Dziecko osiągnęło dojrzałość do szkoły, jeśli jego

możliwości odpowiadają wymogom szkoły.


Gotowość szkolna

„(…)osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju

umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego,

jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowanie

treści programowych klasy pierwszej (…)”

/W. Okoń/

Wg E. Gruszczyk-Kolczyńskiej jest to:

umiejętność pokonywania trudności;

samodzielność;

przygotowanie do nauki czytania, pisania i matematyki.


Gotowość szkoły

to osiągnięcie przez szkołę takiego poziomu wiedzy

i wrażliwości na dziecko (jego potrzeby, oczekiwania,

uczenie się i możliwości rozwojowe), który stanowi

podstawę do dostosowania programu i metod nauczania.


Ocena gotowości szkolnej dziecka

służy wskazaniu tych umiejętności i zachowań, które będą

sprzyjać nauce w szkole oraz tych, które naukę mogą

utrudniać.

OCENIAMY gotowość szkolną w kilku zakresach:

rozwój fizyczny,

procesy poznawcze,

rozwój emocjonalno-motywacyjny,

rozwój społeczny.


Rozwój fizyczny stanowi podłoże

procesów wykonawczych

OCENA DOTYCZY:

stanu zdrowia dziecka,

rozwoju układu nerwowego,

rozwoju układu kostnego,

rozwoju układu mięśniowego,

rozwoju motoryki małej.

Dziecko powinno być na tyle rozwinięte i silne, aby

poddać się systematycznemu wysiłkowi z jakim wiąże się

chodzenie do szkoły, siedzenie w ławce, odrabianie lekcji,

przebywanie w grupie dzieci.

ruchowy


Dojrzałość umysłowa związana jest

z prawidłowym rozwojem:

spostrzegania wzrokowego (dziecko powinno

dokonywać analizy i syntezy znaków graficznych i figur,

dostrzegać zależności między elementami);

spostrzegania słuchowego (odróżnianie głosek, stopnia

ich dźwięczności oraz kolejności, czyli wykonywanie

czynności analityczno-syntetycznych);


myślenia (dziecko powinno mieć i rozumieć informacje

na tyle, by mogło rozumieć polecenia, proste zasady,

reguły, prawidłowości);

pamięci (pamięć powinna charakteryzować się pewnym

stopniem trwałości, mieć charakter dowolny);

uwagi (dziecko powinno skupiać uwagę przez ok. 20-30

minut i w pewnym zakresie samo sterować tą uwagą –

uwaga dowolna);




mowy (rozwój w tym zakresie wiąże się z prawidłowym

funkcjonowaniem aparatu artykulacyjnego oraz

bogactwem słownictwa);




Dojrzałość emocjonalno-motywacyjna decyduje o:

odporności na stres,

motywacji do pracy,

umiejętności wyrażania emocji i ich kontrolowania,

wytrwałości w pracy,

doprowadzaniu podjętych zadań do końca.

W rozwoju emocjonalno-motywacyjnym kluczową rolę

odgrywa rodzina dziecka (metody wychowawcze, relacje

między członkami rodziny itp.)


Dojrzałość społeczna warunkuje:

odnalezienie się dziecka w grupie klasowej,

umiejętność współpracy z innymi dziećmi,

podporządkowywanie się obowiązującym normom

i zasadom,

nawiązywanie kontaktów społecznych.


Prawidłowości rozwoju psychoruchowego 6-latka

1) Sześciolatek ma dobrze opanowane umiejętności

samoobsługowe.

2) Dziecko zwykle ma już wykształconą orientację

kierunkową i przestrzenną w odniesieniu do położenia

i schematu własnego ciała (choć wymaga

to utrwalania).

3) Dzieci mają jeszcze silne napięcie mięśniowe (palców,

nadgarstka, przedramienia), stąd niewłaściwy nacisk

ołówka na papier, zaburzenia kierunków pisania,

męczliwość ręki.



4) Dzieci w tym wieku mają dużą potrzebę ruchu, którą

należy zagospodarować w zabawie. Nie należy od nich

wymagać długiego spokojnego siedzenia.



6) Sześciolatki prawidłowo komunikują się z otoczeniem

za pomocą mowy. Zdarza się, że występują

zaburzenia artykulacyjne poszczególnych głosek.

7) Myślenie jest na poziomie konkretno-

wyobrażeniowym, czyli oparte jest na bezpośrednim

poznaniu zmysłowym. Zaczyna się kształtować

myślenie abstrakcyjne.



8) U 6-latka dominuje pamięć konkretno-obrazowa.

Pamięć w tym wieku ma jeszcze charakter

mimowolny, jest nietrwała. Zaczyna rozwijać się

pamięć dowolna, czyli świadoma chęć

zapamiętywania.

9) Uwaga dziecka 6-letniego jest mimowolna, łatwo

ulega rozproszeniu. Zaczyna kształtować się uwaga

dowolna (15-20 minut), czyli zdolność koncentracji

i przerzutność.



10)W analizie i syntezie słuchowej dzieci dzielą zdania na

wyrazy, wyrazy na sylaby, wysłuchują głoski

w nagłosie; nie potrafią wysłuchać głosek w wygłosie;

syntetyzują sylaby, ale jeszcze często nie głoski.

11)W analizie i syntezie wzrokowej często odwracają

elementy asymetryczne, mają trudność

w różnicowaniu znaków graficznych o podobnych

kształtach.



12)Reakcje emocjonalne dziecka 6-letniego bywają

gwałtowne, nieadekwatne do działającego bodźca.

Uczucia zaczynają jednak nabierać społecznego

charakteru (współczucie, wdzięczność).

13)W zakresie rozwoju społecznego 6-latek chętnie

współdziała w grupie, umie podporządkować się

regułom zabawy i poleceniom słownym. Rozwijają się

u niego zainteresowania szkolne i poczucie

obowiązku.


Rozwój mowy

zależy od rozwoju myślenia, procesów integracyjnych

i abstrahowania w ośrodkowym układzie nerwowym.


Decydujący wpływ na słownik dziecka ma środowisko.

Rozwój mowy zależy od mielinizacji włókien nerwowych

oraz powstawania dominacji korowej półkul mózgowych

w ośrodkowym układzie nerwowym, która w odniesieniu

do mowy wykształca się ok. 5 roku życia.

Do 4-5 roku życia mogą występować pewne zaburzenia

mowy, które uważa się za fizjologiczne. Należą do nich:

zwolnienie tempa mowy

powtarzanie niektórych sylab

skracanie wyrazów

zamiana sylab

niegramatyczne wypowiadanie się

upraszczanie trudnych połączeo grup spółgłoskowych

częste stosowanie pytao oraz zdrobnieo

Rozwój mowy


Do 5 roku życia mogą występować również pewne

zniekształcenia w artykulacji. Głoski sz, ż, cz, dż

realizowane są jako s, z, c, dz, a głoska r jak l.

Dziecko w wieku 5 lat powinno rozpocząć terapię

logopedyczną w celu nauki poprawnej artykulacji, gdyż

w tym wieku dziecko opanowuje technikę mówienia i jako

pięciolatek powinno wymawiać głoski poprawnie.

Rozwój mowy


WARTO PAMIĘTAĆW wieku 5,5 – 6 lat dokonuje się u dzieci skok rozwojowy

(czyli szybkie zmiany w krótkim czasie). Zmiany dotyczą

wszystkich sfer rozwojowych.

6-latek to dziecko przed lub w trakcie zmian.

O JEGO DOJRZAŁOŚCI DO SZKOŁY DECYDUJE

HARMONIJNOŚĆ ROZWOJU POSZCZEGÓLNYCH SFER.


Ocenę styczniową gotowości szkolnej przeprowadza się,

aby wytypować dzieci, z którymi przez kolejne miesiące

należy pracować intensywniej, tak aby pomóc

w osiągnięciu wymaganych przez szkołę umiejętności.

WARTO PAMIĘTAĆ


Rola rodziców w przygotowaniu dziecka do szkoły1) Dbałość o prawidłowy rozwój fizyczny.

2) Stymulacja (poprzez zabawę) w domu ważnych sfer

rozwojowych.

3) Wzmacnianie i pozytywne nastawianie do szkoły – nie

straszenie.

4) Zachęcanie do samodzielności, niewyręczanie dziecka.

5) Chwalenie za drobne osiągnięcia.

6) Nieprzeciążanie dodatkowymi obowiązkami

i zajęciami; dostosowywanie ich do aktualnych

możliwości i indywidualnych zainteresowań dziecka.


Gotowość szkolna w kontekście założeń nowej podstawy programowej

W oparciu o nową podstawę programową, która

wprowadza postulat indywidualizacji nauki,

skoncentrowania się na dziecku, na jego indywidualnym

tempie rozwoju i możliwościach ucznia.

wiedza o dziecku o jego możliwościach pomoc w wyrównywaniu rozwoju

odpowiednie przygotowanie szkoły (program, metody pracy)

dziecko oraz szkoła


„Natura dała nam jeden język i dwoje uszu, abyśmy słuchali dwa razy tyle, co mówili.”

/Zenon z Kition/

„By wierzyć w siebie, muszę mieć kogoś, kto we mnie wierzy.”

/S. Garczyński/


DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 3

al. Wojska Polskiego 36

01-554 Warszawa

tel. 22 839-48-67

www.ppp3.waw.pl

ZAPRASZAMY

Education

Gotowość szkolna sześciolatków