Cuadernillo Desire

1

Desenvolvemento dun sistema para repositorio on line (con licenza GPL) de obxectos de aprendizaxe ligados a certificados de profesionalidade

Acción Complementaria e de Acompañamento á Formación. Convocatoria 2008-2009 (Orde 6 de novembro de 2008)

2

INTRODUCIÓN

Para Forem-Galicia, no actual modelo de sociedade caracterizado pola chegada e implantación dasociedade do coñecemento e acelerado progreso científico e tecnolóxico, a incorporación dastecnoloxías da información e a comunicación (TIC) á docencia non é unha opción, senón unha obrigadas institucións e entidades educacionais e formativas.

Obxectivamente, aumentan as necesidades de incrementar a oferta de actualización e formaciónpermanente dispoñible nas máis variadas condicións e circunstancias, para unha poboación cadavez máis ampla e que aprende de xeito continuo, en constante interacción coa sociedade docoñecemento na que está inmersa.

1.- POR QUE?

Os motivos que subxacen para que Forem Galicia centre a súa atención no desenvolvemento dunrepositorio de obxectos de aprendizaxe (ROA) ligado aos certificados de profesionalidade son múltiplese de diversa natureza. Poderiamos distinguir entre factores que lles demos en chamar “tanxibles”,directamente vinculados ao mercado da formación no momento presente, e o noso posicionamentoao respecto, e factores “intanxibles”, vinculados á filosofía e política da nosa organización e ao seusistema de calidade, máis concretamente á visión estratéxica que definimos para a Fundación.

3

O tanxible:

� Porque non hai elección, o “e-learning” é inevitable

� Porque cómpre adoptar un enfoque curricular por competencias

� Porque debemos aumentar e diversificar a oferta de recursos formativos e optimizalos

� Polo deseño dun mapa de coñecementos convertido en elemento dun contorno deaprendizaxe baseado en obxectos

� Pola importancia de conformar redes de colaboración con outras institucións e persoas paracompartir experiencias e coñecementos

� Porque nos equipamos e preparamos para iso

O intanxible:

Os fins de Forem Galicia aprobados nos seus estatutos son:

� Colaborar no desenvolvemento dunha sociedade democrática e sostible baseada nocoñecemento, o pleno emprego, a igualdade de oportunidades e a integración social

� Promover a utilización das TIC no ámbito produtivo e na vida cotiá.

O sistema de calidade de Forem Galicia establece:

� A visión estratéxica de Forem Galicia é a dunha organización que aprende mediante aevolución e a adaptación

Organización que aprende é aquela capaz de xestionar o coñecemento e fomentar a aprendizaxe daspersoas que a compoñen. Xestión do coñecemento e e-learning establecen entre si unha sinerxíaque cómpre explorarmos: ambos son procesos internos que utilizan a tecnoloxía para compartir eacceder á información axeitada no momento xusto e no contexto máis oportuno, mellorando aeficiencia da organización e o uso de procesos e contidos.

Xestión do coñecemento, formación permanente, tendencia no desenvolvemento de sistemasformativos apoiados polas TIC e carencia de contidos e actividades soportados por formatosaxeitados, xunto á misión e visión que Forem Galicia se impón da nosa sociedade determinan queo actual proxecto se constitúa en centro de interese e motivo de ocupación para nós.

2.- QUE?

Á hora de falarmos de obxectos de aprendizaxe (OA) e repositorios, cómpre partir dunha aclaraciónterminolóxica destes e outros termos asociados que permitan contextualizar axeitadamente oenfoque adoptado para a creación de Desire.

A.- A web e o sistema e-learning

Se a tecnoloxía web deu orixe ao modelo coñecido como e-learning, na práctica para levar a caboun programa de formación baseado en e-learning bótase man de plataformas ou sistemas desoftware que permiten a comunicación e interacción entre profesores, alumnos e contidos. Téñenseen conta dous tipos de plataformas: (infraestrutura e-learning )

LMS (learning management systems) Desire emprega Moodle

Encárgase dos procesos administrativos e de seguimento (organizar calendarios, rexistro dealumnos, lanzamento de cursos e-learning, facer o seguimento do progreso do alumno)

LCMS (learning content management systems) Desire emprega Drupal

Encárgase da xestión de contidos formativos (creación, publicación, almacenamento,recompilación e envío personalizado de contidos e-learning en forma de obxectos de aprendizaxee cursos en liña.

A proposta da incorporación dun modelo e-learning non é doada e require especial atención odesenvolvemento de contidos tanto dende a perspectiva pedagóxica como tecnolóxica. Así xordeo concepto de obxecto de aprendizaxe.

B.- Obxecto de aprendizaxe

Definición

“Calquera recurso autocontido, cunha intención formativa, composto dun ou varios elementosdixitais, descrito con metadatos, que poida ser utilizado e reutilizado dentro dun contorno e-learning”.

Os obxectos de aprendizaxe posúen certas características como son tratarse de recursos dixitais, agranularidade ou ser autocontidos.

4

Compoñentes internos:

� Obxectivo instrucional

� Contido

� Actividade ou estratexia de aprendizaxe

� Avaliación

Atributos:

� Reutilizables

� Accesibles

� Interoperables

� Durables

� Portables

Unha das posibilidades de produción de OA propón un modelo centrado no docente. Este traballade xeito autónomo na elaboración do seu material e constitúese no actor principal no deseño,construción e implementación do obxecto. Coa chegada da web 2.0 e as ferramentas de autor, asposibilidades de innovación pedagóxica amplíanse expoñencialmente, así como a apropiación dasTIC no contexto formativo. Estas ferramentas facilítanlles a deseñadores instrucionais, docentes ealumnos o deseño de ambientes de aprendizaxe e OA sen necesidade de coñecementos da linguaxede programación. Desire é un claro exemplo dos resultados do seu emprego.

C.-Estándares e especificacións

O manexo de diferentes tipos de recursos, para diferentes aplicacións e con distintas tecnoloxías-realidadena que se move o contorno e-learning- fai que a estandarización se volva un tópico clave para seguiroperando ou crecendo as actuais aplicacións.

Fan falla recursos dixitais, pero para atopalos e poder usalos é preciso clasificalos previamente. Unhavez se fai, convértense en obxectos de aprendizaxe. Os obxectos de aprendizaxe deben estarrecollidos e organizados en metadatos, de tal xeito que o usuario poida identificalos, localizalos eutilizalos. LOM-es é o estándar elixido para Desire.

Metadatos:

Os metadatos son un conxunto de atributos ou elementos necesarios para describir un recurso.

LOM:

Learning Object Medatada (LOM) especifica a semántica e a sintáctica dun conxunto mínimo demetadatos necesario para, completa e axeitadamente, identificar, administrar, localizar e avaliar unOA. Contempla 9 categorías, 76 elementos e é expandible.

O seu propósito é facilitar sistemas automáticos na tarefa de buscar, compartir e intercambiar OA.

5

D.-Repositorios

Coa aparición do e-learning e dos OA xorden necesidades particulares para xestionar os contidosformativos e os ROA posiciónanse como ferramentas que teñen como función almacenar recursos,facelos dispoñibles e compartilos con outras aplicacións, facilitando o fluxo de contidos e a expansiónde servizos. Isto é posible grazas á estandarización.

Definición:

É un lugar central no que a información se almacena e mantén. Un repositorio pode ser un lugaronde múltiples bases de datos ou ficheiros están localizados para seren distribuídos sobre unha redede ordenadores.

Aspecto para destacar é que os ROA non necesariamente recollen fisicamente o obxecto queconteñen, abóndalles con “apuntar” a eles.

Tipos:

� Repositorios de metadatos

Conteñen só os metadatos dos obxectos

� Repositorios de recursos

Conteñen tanto os obxectos co seu contido como os seus metadatos

Desire pretende ser un repositorio mixto no que se fai unha combinación destes dous tiposmencionados.

6

3.- FASES DO PROXECTO

As fases do proxecto están deseñadas de xeito que os resultados de cada actividade son utilizadoscomo punto de partida para a actividade seguinte, establecendo desta maneira unha conexión quepermite o aproveitamento dos resultados obtidos.

� Análise documental e deseño de bases de datos

� Xeración das ferramentas de actualización e busca

� Experiencia piloto

� Presentación e difusión da xornada técnica

� Elaboración de informes finais

FASE 1 - ANÁLISE DOCUMENTAL E DESEÑO DAS BBDD

1.- Estándar LOM-ES

Os recursos desenvolvidos para o proxecto etiquetaranse para a súa adaptación aos estándaresrecoñecidos na aprendizaxe electrónica.

A información LOM-ES estrutúrase en categorías, dentro de cada unha hai campos obrigatorios,recomendables e opcionais.

7

� Estudo e determinación das etiquetas do estándar LOM-ES

• Borrador da proposta do estándar IEEE-SA 1484.12, traducido e aprobado polo ComitéRevisor do IEEE o 12 de xuño de 2002

• GT9 / GT8 - SC 36/AENOR Perfil de aplicación LOM-es v.1.0.

� Esquema base de metadatos

� Ficha Metadatos proposta

2.- Definición de prestacións e procedementos de actuación

� Determinación das prestacións finais do sistema:

• Sistema de repositorio de obxectos de aprendizaxe baseado nas unidades de competenciado sistema nacional de cualificacións

• Permite publicar recursos e compartilos mediante un sistema de etiquetaxe simple e deseñodas bases de datos

� Determinación dos procedementos de actuación do sistema por parte dos usuarios quecolaboren nel

8

é un conxunto de

achegados por

administrado por

ADMINISTRACIÓNS E PROVEDORES USUARIOS

poden ser

etiquétanse segundo

ESTÁNDARLOM-ES

REPOSITORIODESIRE

RECURSOSDIDÁCTICOS revísase

IGUAIS

aceptado

rexeitado

se incorpora

DOCENTE CREADOR REVISORCOORDINADOR

PROCESO DEVALIDACIÓN

entre

RECURSO NON PUBLICABLE

ESPECIFICACIÓNSCORM 2OO4

3.- Deseño da estrutura da base de datos

� Debe recoller:

• Información sobre os OA (obxecto de aprendizaxe) e os propios recursos

� Debe facilitar:

• Respostas rápidas a consultas

� Punto clave:

• Relación entre os OA e o SNC (sistema nacional de cualificacións)

� Modelo E-R:

• Recolle as entidades relevantes no noso sistema de repositorios, as súas relacións epropiedades

• Todas as entidades ‘xiran’ arredor do obxecto de aprendizaxe

• Análise documental e deseño das bases de datos

9

4.- Sistema de xestión de contidos

� Selección do CMS (Content Management System, Sistema de Xestión de Contidos):

• Exame de informes dispoñibles

• Características críticas para eliminar moitos CMS

� Factores principais:

10

CMS 1

CMS 2

CMS.....

CMS.....

CMS 1

CMS 2

CMS.....

CMS.....

CMS.....

PRIMEIRO FILTRO

CARACTERÍSTICASIMPRESCINDIBLES+POPULARIDADE

SEGUNDO FILTRO

CMS 1

CMS 2

CMS.....

CMS.....

CMS 2

CMS 2

CMS 2

CMS.....

CMS 1

CMS 2

CMS.....

CMS.....

CMS 1

CMS 2

CMS.....

CMS 1

CMS.....

ANÁLISEFINA

MÁXIMO 10 MÁXIMO 3

INSTALAR E PROBAR

Requisitos15%

Seguridade15%

Facilidade de uso20%

Rendemento /Administración

10%Interoperatividade

Servidor web

Sistema operativo

Licenza

Últimaactualización

Blog

Captchas

SSL

Sesións

Autenticaciónsexternas (LDAP,Kerberos, etc)

Arrastrar ecolocar

URL amigables

Redimensionadode imaxes

Administración enliña

Xestión detemas/estilos

Estatísticas web

Xestión de perfís

RSS

Soporte FTP

Soporte CGI

Enquisas

Accesibilidade

5.- Propostas de interfaces gráficas

� Proposta gráfica de identificación do proxecto

11

FASE 2 - XERACIÓN DAS FERRAMENTAS DE ACTUALIZACIÓN E BUSCA

Deseño dos formatos visuais de presentación de datos, recollida e presentación de obxectos e detodos os sistemas de interrogación e actualización do servizo de repositorio.

1.- Deseñar as pantallas e formatos visuais de presentación dos datos

� Busca obxectos de aprendizaxe

� Consulta da ficha do obxecto de aprendizaxe


� Votación do obxecto de aprendizaxe

12


� Valoración do obxecto de aprendizaxe

� Cambio do estado do obxecto de aprendizaxe

13

2.- Xeración das ferramentas de actualización e busca

� Implementación modular dos sistemas de interrogación, formularios e todas as ferramentasque se van utilizar no repositorio

• Probas de introdución de obxectos

• Probas de formularios de avaliación propostos

� Guía de estilo de Desire

3.- Deseño da páxina: interfaces gráficas, follas de estilo e determinación dos apartadosespecíficos

14


� Interfaces gráficas

� Follas de estilo

� Apartados específicos:

FASE 3 - EXPERIENCIA PILOTO

Introdución no sistema de obxectos de aprendizaxe

� Busca e incorporación de obxectos dispoñibles

• Elaboración propia

• Deseñados para a ocasión

- Encerado dixital interactivo

- Ferramentas de autor baseadas no software libre

• Terceiros

� Concurso para ‘taskforces’

CURSO OBXECTO DO CERTAME

PDI Rotafolios e vídeo do lector para sesiónpresencial de 5 horas

FERRAMENTAS DE AUTOR Paquete SCORM para 10 horas de teleformación

AMBOS OS DOUS CURSOS EN CONXUNTO Avaliación dixital para unha unidade decompetencia completa

� Certame de obxectos de aprendizaxe

15

4.- ONDE?

DESCRICIÓN

� Descrición breve do sitio: bloques públicos, privados

� Inicio de sesión/rexistro/recuperar contrasinal

• Bloques públicos

- Cabeceira

- Desire

- Demos e proxecto

• Bloques privados

- Usuario do repositorio

- Administradores/editores

OBXECTOS DE APRENDIZAXE

� Cómo subir obxectos

• Subida de obxectos

• Estados dun obxecto

� Cómo descargar obxectos

� Outras operacións con obxectos

16

WEB 2.0 E DESIRE

� Elementos 2.0 e web colaborativa desire

• Moodle

• Twitter

• Blogs

• RSS

� Cara a onde camiña desire

� Tecnoloxía/licenzas empregadas en Desire

• code.proxectodesire.eu

• php, mysql, javacripts, gnu/linux, gpl, cc, cvs

� Distribución LIVE-DVD

• Cómo se distribúe Desire

• Qué é un LIVE-DVD

Education

Cuadernillo Desire