1. PrzygotowaaAnna Kobusiska IIId

2. Nazwa choroby pochodzi odnazwiska niemieckiego lekarzapsychiatry Aloisa Alzheimera(1846-1915), ktry u swojej sucej, AugustyD., zaobserwowa niepokojceobjawy, takie jak:pogbiajce si zaburzeniapamici, ktrym towarzyszyyzaburzenia mowy, orientacji wczasie i przestrzeni, napady lku, narastajce trudnoci wutrzymaniu higieny i wykonywaniucodziennych czynnoci. 3. Po mierci sucej (na zdjciu) w1906 roku doktor Alzheimer zbadamzg chorej, gdzie zaobserwowarozlege zmiany zwyrodnieniowe,ktre okreli jako przedstarczaatrofia mzgu. W listopadzie 1906 roku, naposiedzeniu TowarzystwaNeuropsychiatrii Poudniowo-Zachodnich Niemiec, AloisAlzheimer przedstawi przypadekAugusty D. oraz wynikipomiertnego badania mzgu. 4. Ten pierwszy zanotowany przezEmila Kraepelina (na zdjciu)przypadek - opisuje chorob,ktra obecnie nosi nazwChoroby Alzheimera. Jednakenazw t nadano chorobiedopiero na kongresie wLozannie, w 1967 roku. Warto wspomnie rwnie, eAlois Alzheimer w latach 1912 1915 by szefem KatedryPsychiatrii Uniwersytetu weWrocawiu. 5. Alzheimer wsawi sirwnie swoimi opisamisymptomatologiimiadycy, otpieniastarczego i jego odmianoraz delirium; ktre pniej uatwiydalsze badaniapsychiatryczne. Alois Alzheimer zmar w1915 w wieku 51 lat. 6. Jest to najczstsza przyczyna wystpowania otpienia uosb powyej 65 roku ycia. Ocenia si, e na wieciechoruje na chorob Alzheimera ok. 30 mln osb, wPolsce ok. 200 tys. Ze wzgldu na starzenie sispoeczestw w krajach uprzemysowionych zakadasi, e liczba chorych do roku 2050 potroi si. Pocztek choroby wystpuje zwykle po 65 roku ycia.Przed 65 rokiem ycia zachorowania na chorobAlzheimera stanowi mniej ni 1% przypadkw.Badania epidemiologiczne stwierdzaj, e zapadalnona chorob Alzheimera wzrasta z wiekiem u osb po65 roku ycia stwierdza si j u ok. 14%, a po 80 rokuycia w ok. 40%. Po 85 roku ycia czsto otpienianaczyniopochodnego zwiksza si w porwnaniu zchorob Alzheimera wrd chorych z otpieniem 7. Choroba Alzheimera naley do grupy tzw.chorb neurozwyrodnieniowych (inaczej:neurodegeneracyjnych). Choroba Alzheimera jest spowodowanaodkadaniem si w mzgu dwch rodzajwbiaek: tzw. beta-amyloidu oraz biaka tau.Zogi biaka tau tworz si wewntrzkomrek nerwowych (neuronw) i snazywane alzheimerowskim zwyrodnieniemneurofibrylarnym, beta-amyloid natomiastodkada si w przestrzeni pomidzykomrkami nerwowymi, tworzc tzw.amyloidowe blaszki starcze. 8. Te zogi biakowe najpierw zaburzaj prawidowe funkcjonowanie komreknerwowych a w nastpnie prowadz do ich degeneracji i obumierania, comanifestuje si licznymi objawami klinicznymi, rnymi w zalenoci odstopnia zaawansowania zmian. 9. Objawy rozwijajcej si choroby monazaobserwowa dopiero po wielu latachtrwania w mzgu patologicznegoprocesu , gdy wyczerpuj si moliwocikompensacji funkcji uszkodzonychneuronw. Ma to miejsce w momencie, gdyutraconych zostao ok. 60-80 %neuronw w obszarach mzgu istotnychdla procesw pamiciowych. Wedug midzynarodowych wytycznychpewne rozpoznanie choroby Alzheimeramona postawi dopiero na podstawiestwierdzenia charakterystycznych zmianw badaniu pomiertnym mzgu osoby, uktrej za ycia obserwowano okreloneobjawy chorobowe. Kade rozpoznanie przyyciowe okrelasi jako prawdopodobna chorobaAlzheimera 10. Aby osoby chore i ich otoczenie mogyzwrci wiksz uwag na moliwe sygnay ostrzegawcze, kanadyjskietowarzystwo alzheimerowskie sporzdzio list 10 najwaniejszych symptomw choroby: 1. Zaburzenia pamici krtkotrwaej (wieej)2. Brak precyzyjnoci jzyka, wypowiedzi zawierajce coraz mniej treci lubniezrozumiae wypowiedzi (trudnoci w odnajdywaniu sw, zapominanie lubmylenie sw)3. Trudnoci lub utrata orientacji w czasie i w przestrzeni4. Ograniczenie zdolnoci oceny i podejmowania decyzji5. Trudnoci w myleniu abstrakcyjnym (utrata zdolnoci rozumienia, np.znaczenia liczb lub specjalnych wit, jak np. wasne urodziny)6. Przekadanie przedmiotw (kadzenie rzeczy w nieodpowiednich miejscach)7. Gwatowne zmiany nastroju i zachowania bez wyranej przyczyny8. Zmiany osobowoci9. Utrata inicjatywy i aktywnoci10.Trudnoci w wykonywaniu codziennych czynnoci 11. Choroba Alzheimera jest chorobpostpujc, ktra rozpoczyna siod niewielkich zaburze pamici akoczy na cakowitej niezdolnocido samodzielnego funkcjonowania.W przebiegu choroby Alzheimerawyrnia si trzy okresy: 1. Pocztkowe stadium choroby topojawienie si pierwszychdeficytw w sferze umysowej(zapominanie, zaburzeniaorientacji w czasie), ograniczeniesamodzielnoci (sabncazdolnos liczenia, trudnoci wradzeniu sobie z problemami),zaburzenia zdolnoci manualnychprzejawiajce si m.in. trudnociw utrzymaniu porzdku, wubieraniu si. 12. 2. rednio zaawansowane stadiumchoroby to zaburzeniarozpoznawania (gwnie osb),narastajce problemy z pamici,zaburzenia orientacji w czasie iprzestrzeni, zaburzenia mowy irozumienia, zaniedbania wzakresie utrzymywania higienyosobistej, zaburzenia realnegoodbioru rzeczywistoci, stopniowautrata zdolnoci do samodzielnegoycia, zaburzenia orientacji wstosunku do wasnej osoby. 13. 3. Pne stadium choroby topowane zaburzeniarozpoznawania (take niezdolnodo rozpoznawania osbbliskich), zaburzenia mowy(praktycznie niemoliwebudowanie zda), nietrzymaniemoczu i stolca, cakowitazaleno od opiekuna. 14. Dotychczas nie s znane sposoby zapobiegania chorobie Alzheimera. Istniej jednake badania wskazujce, e wyksztacenie i trening umysowy(np. czste rozwizywanie krzywek, pisanie listw) moe opni rozwjchoroby. Bardzo wane jest utrzymywanie w granicach normy cinienia ttniczegokrwi, poziomu cholesterolu oraz glukozy. Te dziaania powinny by podejmowane ju w wieku rednim. 15. Choroba Alzheimera jest chorob postpujc i jak dotychczas nie istniejeleczenie przyczynowe tej choroby, ani takie, ktre zatrzymaoby cakowiciedalszy jej rozwj. Leczenie choroby Alzheimera polega na stosowaniu lekw, ktre agodz jejobjawy. Obecnie w leczeniu choroby Alzheimera stosuje si dwie grupy lekw. W pocztkowym i rednio zaawansowanym stadium choroby stosuje si tzw. inhibitory acetylocholinoesterazy, do ktrych nale donepezil (Aricept, Cogiton, Donepex, Yasnal), rivastigmina (Exelon) oraz galantamina (Reminyl). W stadium rednio zaawansowanym i pnym stosuje si lek nalecy do innej grupy, tzw. blokerw receptora NMDA memantyn (Axura, Ebixa). 16. W procesie leczenia choroby Alzheimera niezwykle wan rol odgrywapsychoterapia, fizjoterapia oraz terapia zajciowa. Dziki zastosowaniu tych form terapii mona pozytywnie oddziaywa natowarzyszce chorobie Alzheimera objawy natury psychicznej a takestosowa specjalne wiczenia umysu, ktre su aktywizowaniu iutrzymaniu sprawnoci intelektualnej. wiczenie codziennie wykonywanych czynnoci pozwala na duszezachowanie samodzielnoci. Fizjoterapia, szczeglnie terapia ruchowa, pozwala duej zachowasprawno fizyczn a w zaawansowanych stadiach choroby jestniezbdnym elementem profilaktyki odleyn i zanikw mini. 17. Nie ma specjalnej diety dla chorych na chorob Alzheimera. Najlepsza jest dieta zrnicowana, niskotuszczowa (naley zrezygnowaprzede wszystkim z tuszczw zwierzcych). Wane jest spoywanie duej iloci warzyw i owocw. Zawarte w nich tzw.przeciwutleniacze (witamina C, witamina E) chroni komrki nerwowe inaczynia krwionone. Nowe badania odkryy kolejny czynnik ryzyka zachorowania na chorobAlzheimera homocystein. Jest to jeden z produktw przemiany biaka, ktrego poziom we krwi monazmierzy i ktrego zbyt due stenie moe uszkadza komrki nerwowe.Trzy witaminy mog obniy poziom tej substancji: kwas foliowy, witaminaB6 i B12. Gwnym rdem tych witamin s: dla kwasu foliowego - rolinyzielone (saata, szpinak, kapusta, por itd.), dla witaminy B6 - jagody, grzyby irne owoce, dla witaminy B12 woowina. Brak tego ostatniego skadnika diety u wegetarian moe by powodemwyszego poziomu homocysteiny u tej grupy ludzi i zwikszonego ryzyka ichzachorowania na chorob Alzheimera. 18. W podejciu do chorego z otpieniem zdecydowanie pomagauwiadomienie sobie wszystkiego, co obecnie wiadomo oistocie tej choroby. Tak wic wszystkie zachowania, ktre wymagaj reakcji zestrony chorego w oparciu o zdolnoci pamiciowe ipoznawcze s bezcelowe i naley ich unika. Do takich zachowa naley logiczne wyjanianie , tudzieprby nauczenia osoby z demencj czego nowego. Naley rwnie unika wdawania si w dyskusje iudowadniania winy. Chorzy z demencj nie zdaj sobie sprawy z popenianychbdw. Z drugiej strony chorzy bardzo pozytywnie reaguj nakad form emocjonalnego okazywania przywizania izrozumienia. Do tego zalicza si take cierpliwo i przyjazne podejcie,nawet jeli takie zachowanie jest czasami trudne dlaopiekuna. 19. Aby sprbowa lepiej zrozumiechorego na chorob Alzheimeraprosz wyobrazi sobie, e ktopozostawia Pastwa cakowiciesamotnych w maym chiskimmiasteczku, gdzie nie tylko nierozumiej Pastwo mowy, ale i nies w stanie czegokolwiekprzeczyta. Wszdzie napotykaj Pastwo nazupenie niezrozumiae zwyczaje,jak chociaby jedzenie paeczkami. A co gorsza wci wpadajPastwo na ludzi, ktrzy doPastwa co mwi, czegoPastwo zupenie nie rozumiej,zachowujc si przy tym tak, jakbyPastwa od dawna znali, zakadajponadto, e Pastwo o wszystkimprzecie wiedz.