1. BAHASA MELAYU BMK2012Kuliah 1

2. SEJARAH, DASAR DAN PERANAN BM SBG BHS KEBANGSAAN Pengertian Melayu-Bangsa Melayu merupakan bangsa termudaantara bangsa-bangsa lain di dunia.-Kerajaan Mo-lo-yeu- dipercayai di daerah Jambi- I-Tsing= penggunaan kata Maloyu merujuk dua buah kerajaan yg dilawatinya sekitar 675 thn Masihi (Darwis Harahap, 1992:13).- Bahasa Melayu yg disebut sbg Kwun Lun di Sriwijaya digunakan sbg bhs perdagangan&pemerintahan pd abad ke-7. 3. Zuber Usman- perkataan Melayu berasal drpdperkataan Himalaya dan kemudian menjadiMalaya seterusnya menjadi Melayu.- Perkataan Himalaya berasal drpd perkataanHima dan alaya.- Hima=salji/salju alaya=tempat- Himalaya=tempat sejuk, seperti di puncakgunung yg tinggi. 4. Slametmuljana=kata Melayu berasal drpdperkataan Sanskrit.- Perkataan tersebut berkembang di duatempat yg berbeza, iaitu di seberang UtaraSelat Melaka dan di seberang sebelah Selatan.- Di seberang Utara Selat Melaka= perkataantersebut mengekalkan sebutan aslinya, iaituMalaya- Di seberang sebelah Selatan- mengalamiperubahan bunyi, menjadi Melayu. 5. Pendapat pengkaji lain=perkataan Melayu berasaldrpd perkataan pamalayu, iaitu peristiwa ketikaberlaku penyerangan oleh Raja Kartanegara drSinghasari Jawa Timur di Hulu Jambi di sempadanSumatera Barat. Di kawasan tersebut didirikansebuah prasasti, iaitu prasasti Amoghapasa sbgperingatan berlakunya ekspedisi angkatan perangdari Jawa Timur tadi ke daerah Melayu padatahun 1286. Pamalayu bermaksud Ekspedisi Melayu, iaitupenyerangan dan seterusnya penguasaanterhadap negeri Melayu. 6. Dalam pengertian yg luas, istilah Melayumerujuk kpd bangsa-bangsa Austronesia ygterdapat di Semenanjung T. Melayu & kaw. ygsecara tradisional disebut sbg gugusan pulau-pulau Melayu. Kamus Dewan (2006:1014), mendefinisikanMelayu merujuk kpd nama suatu bangsa &bhs terutama di Semenanjung Malaysia. 7. Kajian UNESCO (1972):- Bangsa Melayu merupakan satu keluarga bangsayg mempunyai satu keluarga bahasa yg sama.- Bentuk fizikal tubuh bdn hampir sama, berkulitsawo matang, rambut lurus, mempunyaiketinggian sederhana, penduduk asli di satu kaw.yg sgt besar, iaitu dr Madagaskar di pantai timurbenua Afrika di barat hingga ke Pulau Paskah(Easter Island) di lautan Pasifik berhampiran dgnRepublik Chile di Timur, kemudian dr kepulauanHawaii dan Taiwan di utara hingga ke Pulau NewZealand di selatan. 8. Takrifan tersebut menyimpulkan bhw apa ygdimaksudkan sbg Melayu itu dr segipenentuan taraf kewarganegaraan, pendudukyg menjadi rakyat negara Melayu berkenaanboleh menjadi sesiapa shj selain rakyatMelayu sendiri. Pengertian Melayu dari suku bangsabermaksud mereka ini mestilah berketurunanMelayu dari segi darah dagingnya. Agama Islam tidak menjadi syarat. 9. Di Malaysia- Org Melayu mestilah beragamaIslam, mengamalkan adat istiasat Melayu. Perlembagaan persekutuan Tanah Melayu dlmperkara 160(2) menakrifkan:- Orang Melayu sbg seorg yg beragama Islam- Bertutur bahasa Melayu- Mengamalkan adat istiadat Melayu- Lahir sebelum hari Merdeka sama ada diPersekutuan atau di Singapura, atau pada hariMerdeka dia bermastautin di Persekutuanatau di Singapura. 10. Dari segi takrifan antrapologi, Syed Husin Alimenjelaskan bhw org Melayu itu dr segilahiriah;*lazimnya berkulit sawo matang*berbadan sederhana besar serta tegap dan*selalu berlemah lembut serta berbudibahasa. 11. Teori Asal Usul Bangsa & Bhs Melayu1. Teori Yunan- Teori yg lebih popular- Dinamakan juga sbg Teori Affinities Gendang Dongsong- dikemukakan oleh H.Kern dan R.H Geldern.- Org Melayu dikatakan dtg ke Kepulauan Melayu menerusi 3 gelombang yg utama- Melayu Negrito Melayu Proto Melayu Deutro. 12. Robert Von Heine Geldern (Sarjana Austria)Orang-orang zaman neolitik (org darat Mon-Khmer) yg membawa kebudayaan beliung segi panjang itu adalah pengembang bahasaKepulauan Melayu (Ismail Hussien, 1984:2)- Teori ini lemah- ditolak krn kapak-kapak initelah dijumpai di Amerika dan Eropah pdzaman yg sama. 13. Hendrick Kern (1889)- Beliau merumuskan BM adalah berasal drpdsatu bahasa induk yg ada di Asia.- Mengkaji beberapa perkataan yg digunakanseharian, antaranya tebu, nyiur, buluh, bambudll.- Perkatan-perkataan ini digunakan di PulauMadagaskar, Filipina, Taiwan dan beberapapulau lain di Lautan Pasifik hgga ke Pulau Passdi Amerika sama dgn perkataan2 yg terdapatdi Champa, Chochin Cina dan Kampuchea. 14. Asmah Hj. Omar (1988)-Menyokong teori Hendrick Kern- Namun menyatakan bhw, proses migrasi atauperpindahan mereka tidak sekali gus dantidak juga melalui satu jln.- Ada yg melalui jalan darat (tanahsemenanjung), ada yg melalui jln laut baratmelalui Lautan Hindi dan ada yg melalui arahTimur, iaitu melalui Laut China Selatan. 15. Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, Hashim Musa& Abd. Hamid Mahmod (1997)- Menyokong teori bhw penutur2 BM dtg daridaerah Yunan dan telah turun dlm beberapagelombang pergerakan manusia.- Mula mendiami wilayah Asia Tenggara diantara thn 2500 S.M hgga thn 1500 S.M.- Masyarakat Ausronesia ini tersebar luas diseluruh kepulauan Melayu dan Lautan Pasifik. 16. 2. Teori Nusantara-Bangsa Melayu dikatakan telah mendiami kawasan Nusantara sejak sekian lama John Crawford(1884)- Membuat perbandingan antara BM dgn bhs Lampung, BM-bhs Sunda, BM-bhs Madura, BM-bhs Bali, BM-bhs Bugis dan beberapa bhs di Indonesia Timor, Pulau Roti danPulau Sawu.- Terdapat juga perbandingan BM dgn bhs Tagalog, Bisaya, Campa, Farmosa dan beberapa bhs lain di lautan Pasifik hgga bhs Malagasi di Pulau Madagaskar.- Merumuskan bhw bangsa Melayu dan bangsa Jawa menjadi induk bg semua bhs tersebut- dinamakan Malayan.- Berpendapat bahasa Jawa ialah bhs tertua & menjadi induk kpd bhs2 lain. 17. Sutan Takdir Alisjahbana (ahli bhs Indonesia)- Menyatakan bangsa Melayu ini berkulit gelap ygtinggal di Asia Tenggara spt di Thailand, Myanmar,Malaysia dan Indonesia.- Penduduk2 ini dikatakan berasal dari rumpunbangsa yg sama.- Mempunyai persamaan dari segi warna kulit dansaiz bentuk badan.- Manusia kuno spt Homo Soloinensis dgn HomoWajakensis terdapat di Pulau Jawa.- Penemuan manusia kuno menunjukkankemungkinan org Melayu adalah keturunan drpdmanusia kuno tersebut yg berasal dari Jawa. 18. Nik Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman(ATMA, UKM)- Menegaskan bhw org Melayu sudah berada diSemenanjung sejak 35 000 thn lalu.- Bukti- kajian arkeologi melalui pendekatansejarah seni.- Mengemukakan teori evolusi atau perubahan- Faktor berlakunya evolusi ialah perdagangan jalandarat dan perdagangan maritim akibatkewujudan kapal layar.- Org Melayu dan bumiputera sebenarnya berasaldrpd satu baka sahaja-membezakan org Melayudengan bumiputera adalah anutan agama. 19. Rumpun Bahasa MelayuRumpun bahasa Austronesia terdiri drpd 4 keluarga bahasa yg lebih kecil, iaitu:i. Bahasa-bahasa Nusantara (Bahasa-bahasa kepulauan Melayu) spt- BM, Aceh, Jawa Sunda, Dayak, Tagalog, Solo dll.ii. Bahasa-bahasa Polinesia spt bhs Tonga, Hawaii, Maori & Haiti.iii. Bahasa-bahasa Melanisia spt bahasa2 di Kepulauan Fuji, Irian dan kepulauan Kaledonia.iv. Bahasa2 Mikronesia spt bahasa2 di Kepulauan Marshall, Carolina, Marianna & Gilbert. 20. Keluarga Bahasa Melayu- Bahasa Melayu menjadi bhs kebangsaan di 4buah negara Asia tenggara, iaituIndonesia, Malaysia, Brunei dan Singapura.- Di Malaysia- BM turut dikenali sbg BahasaMalaysia dan di Singapura dan Brunei sbg BahasaMelayu atau Bahasa Kebangsaan.- BM turut dituturkan di kepulauan Farmosa hggake Madagaskar.- Faktor yg menyumbang kpd penyebaran BM ialahperkahwinan, perdagangan, penghijrahan danpenjajahan. 21. Di Malaysia- BM menyebar, berkembang danmembentuk beberapa dialek yg kebetulanditandai dgn persempadanan negeri. Wujud dialek Utara (Kedah dan Utara Perak),dialek P.Pinang, dialek Perak, dialek Johor,dialek Selangor, dialek Melaka, dialek Pahang,dialek Kelantan, dialek Terengganu,dialekN.Sembilan, dialek Sarawak dan dialek Sabah. 22. Perkembangan Bahasa Melayu1. Bahasa Melayu Kuno2. Bahasa Melayu Klasik, dan3. Bahasa Melayu Moden 23. a.Bahasa Melayu Kuno- Kegemilangannya berlaku dari abad ke-7 hgga ke abad ke-13, iaitu pd zaman Sriwijaya.- BM menjadi lingua franca dan bhs pentadbiran kerana: - bersifat sederhana dan mudah menerima pengaruh luar - tidak terikat kpd perbezaan susun lapis masyarakat - mempunyai sistem yg lebih mudah berbanding dgn bahasa Jawa. -Bhs Melayu Kuno byk dipengaruhi oleh sistem bhsSanskrit 24. - BM Kuno dapat dilihat pada batu2 bersurat abadke-7 yg ditulis dgn huruf Palava:i. Batu bersurat Kedukan Bukit, Palembang (683M)ii. Batu bersurat Talang Ruwo, dkt Palembang (684 M)iii. Batu bersurat di Kota Kampur, Pulau Bangka (686M)iv. Batu bersurat di Karang Brahi, Meringin, daerah Hulu Jambin(686 M)-Bhs Melayu Kuno pada batu bersurat di Gandasuli,Jawa Tengah (832 M) ditulis dlm huruf Nagiri. 25. Ciri-ciri BM Kuno:- Penuh dgn kata2 pinjaman Sanskrit- Susunan ayat bersifat Melayu- Bunyi b ialah w (cth: bulan-wulan)- Bunyi e pepet tidak wujud (cth: dengan-dgan@dangan)- Awalan ber- ialah mar- (cth:berlepas-marlapas)- Awalan di- ialah ni- (cth:diperbuat-niparwuat)- Ada bunyi konsonan yg diaspirasikan spt bh,th,ph, dh, kh, h (cth: sukhatshitta)- Huruf h hilang dlm bhs moden (cth: semua-samuha, saya-sahaya) 26. Peralihan BM Kuno ke BM Klasik-Dikaitkan dgn pengaruh agama Islam yg semakin mantap di Asia Tenggara-BM mengalami banyak perubahan dari segi kosa kata, struktur ayat dan tulisan-Terdapat 3 batu bersurat yg penting memperlihatkanperalihan ini:i. Batu bersurat di Pagar Ruyung, Minangkabau (1356)-ditulis dlm huruf India-mengandungi prosa Melayu kuno dan beberapa baris sajak Sanskrit-Bhsnya berbeza sedikit drpd bhs batu bersurat abad ke-7. 27. ii. Batu bersurat di Minye Tujuh, Acheh (1380)- Masih memakai abjad India- Buat pertama kali terdapat penggunaan kata2 Arab sptkalimat nabi, Allah dan rahmatiii. Batu bersurat di Kuala Berang, Terengganu (1303-1387)-ditulis dalam tulisan jawi-membuktikan tulisan Arab telah digunakan dalam BM pd abad ituKetiga-tiga batu bersurat ini merupakan bukti catatan terakhirperkembangan BM krn selepas abad ke-14, munculkesusasteraan Melayu dlm bentuk tulisan. 28. b. Bahasa Melayu Klasik- Dibahagikan kpd 3 zaman penting:-Zaman kerajaan Melaka- Zaman kerajaan Acheh- Zaman kerajaan Johor-Riau 29. Ciri-ciri bahasa Klasik-ayat:panjang, berulang, berbelit2-byk ayat pasif-menggunakan bhs istanaKosa kata klasik:ratna mutu manikam, edan kesmaran (mabuk asmara), sahaya, masghul(sedih)-banyak menggunakan perdu perkataan (katapangkal ayat):sebermula, alkisah, hatta, adapun-ayat sonsang-banyak menggunakan partikel pun dan lah 30. c. Bahasa Melayu Moden-Bermula pada abad ke-19-Karya karangan Munsyi Abdullah dianggap sbg permulaan zaman BM moden-Sblm penjajahan British-BM mencapai kedudukan yg tinggi,berfungsi sbg bhs perantaraan, pentadbiran, kesusasteraandan bhs pengantar di pusat pendidikan Islam.-Slps Perang Dunia Kedua-British mengubah dasar menjadikan BI sbg bhs pengantar dlm sistem pendidikan.-Semasa Merdeka- Perlembagaan Persekutuan Perkara 152menetapkan BM sbg bahasa kebangsaan.-Akta bhs Kebangsaan 1963/1967 menetapkan BM sbg bhs rasmi negara dlm sistem pendidikan negara. 31. Perkembangan BM Modena. Peranan Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP)-bertanggungjawab utk merancang pemodenanBM spt perancangan penetapan bunyi atausebutan, perancangan sistem ejaan,peristilahan,tatabahasa, perkamusan,dan penyuburan bhsmelalui penerbitan dan penghasilan karyasastera. Usaha ini dilakukan dgn kerjasama ahli2bhs dan pertubuhan serantau terutamanyaMABBIM. 32. b. Melalui sistem pendidikan- Laporan Razak (1956)-mencadangkan BMdijadikan bhs pengantar di semua sekolahkebangsaan dan diajar di sekolah jeniskebangsaan.- Maktab Perguruan Bahasa ditubuhkan pdtahun 1956 bertujuan utk melatih guru2 agardpt mengajar dlm BM dgn baik.- Tahun 1970- penggunaan BM diperluas disekolah2 jenis kebangsaan. Beberapa subjekyg disampaikan dlm bhs ibunda spt sivik,pend.jasmani dan pend. Seni diajar dlm BM. 33. - Peperiksaan LCE, MCE dan HSC dimansuhkandan di peringkat institusi pengajian tinggisebahagian drpd kursus2nya disampaikan dlBM.- Universiti Kebangsaan Malaysia ditubuhkan pada thn 1970 khas utk memartabatkan BM. 34. c. Peranan badan2 bukan kerajaan (NGO)- NGO turut serta dalam usaha2 memajukan BM- Antaranya syarikat ESSO dan GAPENA.- Kedua-duanya telah beberapa kali menganjurkan peraduan mengarang dlm bahasa Melayu sbg usaha memajukan BM- Institut Insurans Malaysia telah bekerjasama dgn DBP utk mencipta istilah dalam bidang perakaunan dan Persatuan Linguistik Malaysia(PLM) dalam bidang kebahasaan.- Permodalan Nasional Berhad (PNB) setiap tahun menganjurkan aktiviti debat BM, pertandingan menulis dan pelbagai aktiviti kebahasaan sempena minggu amanah saham.- Kerjasama dgn NGO menyumbang ke arah usaha memantap dan memajukan lagi BM agar setaraf dgn kedudukannya sbg bhs kebangsaan dan bhs rasmi Malaysia. 35. d. Peranan Kerajaan dan PerjuanganMendaulatkan BMi.Perdaulatan Bahasa Melalui Perlembagaan dan Aktaii. Perdaulatan melalui Dasar PendidikanKebangsaaniii. Penubuhan Universiti KebangsaanMalaysia(UKM)iv.Kerjasama serantau dan antarabangsa 36. BM dalam Pendidikana. Laporan Razak (1956) mencadangkan:- Pembentukan satu sistem pendidikan kebangsaan- Pengakuan matlamat akhir BM menjadi bhs pengantar utama- Permulaan kurikulum yg berorientasikan alam sekeliling Malaysia- Mewujudkan sistem peperiksaan yg sama bg semua 37. b. Laporan Rahman Talib (1961) mencadangkan:-Penegasan kpd pendidikan asas 3M, iaitumembaca, menulis dan mengira.-Penegasan kpd pendidikan kerohanian yg kukuh dan unsur2 disiplin yg diingini.-Penengasan kpd kurikulum berorientasikan Malaysia-Pendidikan menengah atas melalui dua jurusan, akademik dan vokasional-Peluang melanjutkan persekolahan dari 9 tahun ke 11 thn-Melicinkan tatacara pengurusan pelajaran danmeningkatkan mutu pelajaran keseluruhan 38. c. Akta Bahasa Kebangsaan 1963/67- memperuntukkan slps 1 September 1967, bhs kebangsaan hendaklah digunakan bg maksud2 rasmi, kecuali dlm beberapa kes tertentu spt undang2 yg sedia ditulis dalam BI.- Akta ini menimbulkan ketidakpuasan hati org2 Melayu dgn jaminan bhw BI terus digunakan dan dilihat sbg mengancam kedudukan BM sbg bahasa rasmi. 39. d. Pemberitahuan Undang2 No. 410/1967 diwujudkan utk membenarkan penggunaan bahasa Inggeris dengan bersyarat digunakan bagi tujuan2 rasmi shj.e. Akta Pendidikan 1995, fasal 17(1) memperuntukkan bhw: Bhs Kebangsaan hendaklah menjadi bahasa pengantar utama di semua institusi pendidikan dlm Sistem pendidikan Kebangsaan kecuali di sekolah jenis kebangsaan yang ditentukan di bawah seksyen 28 atau mana2 institusi pendidikan lain yg dikecualikan oleh Menteri drpd subseksyen ini. 40. f. Bahasa Melayu dalam Sistem Pendidikan1957- Mata pelajaran wajib sekolah rendah dan sekolahmenengah1970- Bahasa pengantar darjah 11975- Semua Sekolah Rendah Inggeris selesai ditukar menjadiSekolah Rendah Kebangsaan1976- Bahasa pengantar Tingkatan 11979- Bahasa Pengantar Tingkatan VI aliran sastera1980- Bahasa pengantar jurusan sastera tahun 1 di universiti1981- Bahasa pengantar tingkatan VI aliran sains1982- Bahasa pengantar semua peringkat persekolahan1983- Bahasa pengantar semua kursus di universiti (Sumber: Bhgn Dasar dan Pengurusan Korporat, KPM)