3. atmosfera eta klima

GIZARTE ZIENTZIAK LH5 – SANTILLANA EGOKITZAPENA

www.margarigela.blogspot.com http://laguntza3ziklo.blogspot.com.es/ Irudiak: Internet eta ARASAAC: Piktoen egileak: Sergio Palao Jatorria: ARASAAC (http://arasaac.org) Lizentzia: CC (BY-NC-SA) Jabetza: Gobierno de Aragon 1

ATMOSFERA

ETA

KLIMA

ATMOSFERA, EGURALDIA ETA KLIMA

ATMOSFERA: Gure planeta inguratzen duen gas-geruza

da.

Geruza hau nitrogeno eta oxigenoz osatuta dago.

TROPOSFERA eta ESTRATOSFERA Lurraren gainazaletik

gertuen dauden geruzak dira.

3

TROPOSFERA: Beheko

geruza da eta

meteorologia-fenomeno

gehienak gertatzen dira.

ESTRATOSFERA:

Ozono gas ugari dago.

Ozonoari esker, izpi

ultramoreak ez dira

Lurraren gainazalera

iristen.



EGURALDIA: leku eta momentu jakin

batean atmosferan gertatzen diren egoera

batzuk: temperatura, haizea eta

prezipitazioak (hotza, euria, elurra…).

KLIMA: Leku jakin batean urte askotan zehar egin duen

eguraldiari, klima deitzen diogu.

Leku bateko klima jakiteko, urte askotan zehar

meteorología-estazioetako tresnak datuak jasotzeko erabili

behar izan ditugu.



KLIMAREN OSAGAIAK

KLIMAN ERAGITEN DUTEN FAKTOREAK:

1. Ekuatorearekiko distantzia

- Zona hotza

- Zona epela

- Zona beroa

2. Itsasoarekiko distantzia

3. Erliebea.

TENPERATURA:

Aireak duen bero

kantitatea da.

Termometroaz neurtzen

da.

Celsius gradutan (ºC)

adierazten da.

PREZIPITAZIOAK: Leku

jakin batean erortzen den

ur kantitatea.

Plubiometroaz neurtzen

dira.

Litro metro koadroko

adierazten da.



1. EKUATOREAREKIKO DISTANTZIA:

ZONA BERO BAT: Ekuatoretik gertuen dagoena (Espainian, Kanariar

Uharteak).

BI ZONA EPEL: Tenperaturak epelagoak dira. Espainia Ipar zona

epelean dago .

BI ZONA HOTZ: Poloetan. Tenperatura beti baxuak. Prezipitazioak

elur moduan erortzen dira. Udak motzak eta epelak dira.

2. ITSASOAREKIKO DISTANTZIA

Itsas brisari esker , itsasertzeko

tenperaturak suabeagoak dira .

Donostia kostaldean dago. Hemengo

tenperaturak leunak dira: neguan ez dira oso

hotzak eta udan, ez beroak.

3. ERLIEBEA

Goimendiko zonetan tenperaturak baxuagoak izaten dira.

Prezipitazio asko, euritsuago guneak dira.



ESPAINIAKO KLIMAK:

1. KLIMA MEDITERRANEO OHIKOA

2. KLIMA SUBTROPIKALA

3. KLIMA OZEANIKOA

4. GOI MENDIKO KLIMA/MENDIALDEKO KLIMA

5. BARNEALDEKO/BARRUALDEKO KLIMA MEDITERRANEOA



HIZTEGIA

ARTEA encina ARTELATZA

alcornoque PINUA

SASTRAKADIAK

matorrales EZKAIA tomillo

ERROMEROA

IPURUA enebro

SABINA ISATSA

Retama

LARREA pradera HARITZA roble PAGOA haya

INTXAURRONDOA

nogal GAZTAINONDOA

castaño IZEIA abeto



KLIMA MEDITERRANEO OHIKOA

Tenperaturak

Prezipitazioak

Landaretza

Neguan epelak

eta udan beroak.

Euri gutxi.

Udazkenean eta udaberrian gehiago.

SASTRAKADIAK

Ezkaia

Erromeroa

HOSTO

IRAUNKORREKO ZUHAITZAK:

pinua, artea, artelatza

Klima Mediterraneo ohikoa



BARRUALDEKO KLIMA MEDITERRANEOA

Tenperaturak

Prezipitazioak

Landaretza

Neguan oso hotzak

eta udan oso beroak.

Euri gutxi baina batez ere udaberrian eta udazkenean.

Pinua, ipurua, artea, sabina

eta isatsa.



KLIMA ATLANTIKOA /OZEANIKOA

Tenperaturak

Prezipitazioak

Landaretza

Kostaldean. Suabeak leunak urte osoan.

Udan freskoak eta

neguan epelak

Ugariak (asko) ia urte osoan.

Larreak, belardiak Zuhaitz hostoerorkor basoak:

Haritzak, pagoak, intxaurrondoak, gaztainondoak…



GOI MENDIKO KLIMA – MENDIALDEKO KLIMA

Tenperaturak

Prezipitazioak

Landaretza

Neguan oso baxuak,

Udan suabeak

Ugariak, asko. Neguan elurra egiten du.

Zenbat eta altuago, tenperaturak

baxuagoak eta prezipitazio gehiago.

Belardi naturalak. Hosto iraunkorreko basoak: pinuak, izeiak…

Hosto erorkorreko basoak: haritzak, pagadiak...



KLIMA SUBTROPIKALA Kanariar uhartekoa.

Tenperaturak

Prezipitazioak

Landaretza

Leunak, suabeak urte osoan.

Euri gutxi urte osoan.

Kanariar pinuak, laurisilba basoak, palmondoak, tabaiba…



ZER DA KLIMOGRAMA BAT?

Grafiko bat da.

Urte osoan zehar toki bateko prezipitazioak eta

tenperaturak irudikatuta daude.

Urdinez prezipitazioak eta gorriz tenperaturak.

Aurreko klimogramak aztertu eta erantzun:



DONOSTIA:

Nolakoak dira tenperaturak ?

Nolakoak dira prezipitazioak?

Zein hilabetetan euri egiten du gehien?

Zure ustez, ze klima motari dagokio?

SANTANDER:

Kalkulatu temperatura altuenaren eta baxuenaren

arteko aldea:

Zeintzuk dira hilabete euritsuenak?

Eta hilabeterik lehorrenak?



Hurrengo datu hauekin, klimograma egin:

DONOSTIA:

Donostiak, euskal kostalde guztiak bezala, klima

ozeanikoa du. Donostiako datu klimatologikoak.

Hila Urt Ots Mar Api Mai Eka Uzt Abu Ira Urr Aza Abe Urtea

Hilez hileko batez besteko

tenperaturak (Igeldo) (°C) 7.9 8.3 9,8 10,8 13,8 16,3 18,5 18,9 17,7 15,0 11,0 8,8 13,1

Prezipitazioak (mm) 140 110 85 98 120 95 98 110 142 158 142 162

Klimograma :

http://eu.wikipedia.org/wiki/Klima_ozeaniko

http://eu.wikipedia.org/wiki/Klima_ozeaniko



ERANTZUN:

Zein da Lurraren gainazaletik dagoen atmosferako geruza?

Atmosfera zerez osatuta dago?

TAULA BETE: TRESNA

Izena idatzi ZER NEURTZEN DUEN



Zeintzuk dira klimaren osagaiak?

Taula bete:

Zer da? Zerekin neurtu?

TENPERATURA

PREZIPITAZIOAK



Zeintzuk dira Kliman eragiten duten faktoreak?

Eskema baten bidez, azaldu zeintzuk diren Lurreko

klima-zonak:

Donostian, zer faktorek eragiten duen tenperaturetan?



Eskema osatu:

Klima bakoitzari buruz, tala osatu:

TENPERATURAK PREZIPITAZIOAK

KLIMA:




KLIMA:


KLIMA:




KLIMA:


KLIMA:



Aurreko mapan, seinalatu eta koloreztatu.



Ozeanikoa (Gorriz)

Mediterraneoa (Berdez)

Barrualdekoa ( Horiz)

Goimendikoa (morez)

Subtropikala (Urdinez)

ESPAINIAKO KLIMAK



KLIMA OZEANIKOA

KLIMA MEDITERRANEOA

GOI MENDIKO KLIMA

KLIMA SUBTROPIKALA

BARNEALDEKO KLIMA



Hiztegia konsultatu, izenak idatzi eta ze klimari dagokion:



LABURPENA

…………………Lurra inguratzen duen gas-geruza da.

Hainbat geruzetan dago bananduta. Lurreko gainazaletik gertuen

daudenak ………………………. eta …………………….. dira.

………………………….. leku eta une jakin batean atmosferak due egoera

da.

………………………….. leku jakin batean urte askoan izanten den

eguraldia da.

Klima baten osagaiak ………………………….. eta …………………………. Dira.

Klima hauek ikasi ditugu:

1. …………………………………………………….

2. …………………………………………………….

3. ……………………………………………………

4. ……………………………………………………

5. ……………………………………………………

Temperatura, prezipitazioak, atmosfera, klima, eguraldia, troposfera,

estratosfera

Education

3. atmosfera eta klima