12. Lurraren geruzak

NATUR ZIENTZIAK 4. MAILA EGOKITZAPENA ALTZA H.I.

www.margarigela.blogspot.com

www.laguntza2ziklo.blogspot.com 1

LURRAREN GERUZAK

12 LURRA

ATMOSFERA: Lurra inguratzen duen gas-

geruza da.

Aire geruza da.

Hodeiak daude.

BIOSFERA: Lurran izaki

bizidun guztien multzoa da.

HIDROSFERA:

Gainazalean dagoen ura

da (Ozeanoak). Gure

planetan zatirik handiena

urez osatuta dago.

GEOSFERA: Planetaren

atal solidoa da.




GEOSFERA

Lurraren atal solidoa da, harriz eta mineralez osatuta dago.

Hiru geruza bereizten dira: lurrazala, mantua eta nukleoa

LURRAZALA: Geruza fina da.

Kontinenteek eta ozeanoen

hondoek osatzen dute.

MANTUA: Lurrazalaren

azpian dago.Harri

solidoek eta material

erdiurtuek osatzen dute.

NUKLEOA: Barru-barruko

geruza da. Materialak urtuta

daude, oso tenperaturak

altuak direlako.




ZER AURKITZEN DITUGU GEOSFERAN?

Mota askotako harriak daude.

GRANITOA ETA

ARBELA: eraikinak, kaleak

espaloiak… egiteko balio dute

MARMOLA.

Eskulturak eta dekoratzeko

erabiltzen da.

IKATZA,

PETROLEOA

Erregaia da.

Harriak, mineralez osatuta daude.

Mineralak harrien osagaiak dira.

MINERALEN ERABILERA GATZA, elikaduran

erabiltzen da.

IGELTSUA,

eraikuntzan erabiltzen da.

URREA ETA

ZILARRA bitxigintzan erabiltzen dira.




HARRIAK:

Hiru motatako harriak ditugu:

SEDIMENTARIOAK MAGMATIKOAK METAMORFIKOAK

Beste harri batzuen

edo izaki bizidunen zatiekin osatzen

dira: Buztina,

konglomeratua…

Lurraren barnealdetik

datoz eta hozten direnean solidotzen

dira. Oso gogorrak izaten dira: granitoa,

basaltoa…

Beste harri

batzuetatik, presioa edo temperatura

igotzearen eraginez sortzen dira

Arbela, marmola…

NON LORTZEN DIRA HARRIAK?

Harriak eta mineralak, bai gainazalean bai Lurraren

barnealdean egoten dira.

HARROBIAK MEATEGIAK

Harriak ateratzen diren tokia da, ez dago sakonean. Ad: granitoa

Sakonean. Zuloak eta tunelak egiten dira harrietaraino irtisteko. Meategietatik mineralak eta harriak ateratzen dira, adibidez: ikatza.




LURZORUA

Lurzorua, geosferaren azal-azaleko geruza da.

Lurzorua, animalien eta landareen hondakinez (materia

organikoa), urez, airez eta harriz (materia ez-organikoa)

osatuta dago.

Lurzoruan, hiru geruza edo horizonte daude:

A HORIZONTEA: Lur eta

animalien era landareen

hondakinek osatzen dute.

Landareen sustraiak eta

animalia batzuk hemen bizi

dira

B HORIZONTEA: Tarteko

geruza da. Harriak daude

eta landareen sustra

gutxi.

C HORIZONTEA: geruza

sakona da. Batez ere

harriz osatuta dago.




ARIKETAK

1.- Idatzi Lurreko geruzen izenak.

2.- Geosferaren geruzak idatzi:

3.- Osatu eskema.

adibidez

adibidez

adibidez

Harri motak, jatorria kontuan

hartuta




4.- Zertarako erabiltzen ditugu harriak?

5.- Lurzoruaren geruzak edo horizonteak kokatu:

Taula bete:

LURZORUAREN GERUZA edo HORIZONTEA

MATERIALAK

Harea, buztina, ura, airea …

C HORIONTEA edo Azpiko geruza




Non egoten dira harriak?

Zertarako erabiltzen dute lurzorua hurrengo pertsonek?

MEATZARIEK: LORAZAINEK: NEKAZARIEK:

Education

12. Lurraren geruzak