10.Lan egiten dugu

3. MAILA GIZARTE ZIENTZIAK EGOKITZAPENA ALTZA H.I. LAGUNTZA GELA

www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com Irudiak: Internet. Piktogramak: Egileak: Sergio Palao Jatorria: ARASAAC (http://catedu.es/arasaac/) Lizentzia: CC (BY-NC-SA)

Lanak, hiru sektoretan sailkatzen dira:

LEHEN SEKTOREA: produktu naturalak zuzenean lortzeko lanak dira.

BIGARREN SEKTOREA: Lehengaiak produktu landu bihurtzeko lanak dira.

HIRUGARREN SEKTOREA: Beste persona batzuei zerbitzuak emateko lanak dira.

LAN EGITEN DUGU 10

0 Pertsonek mota askotako lanak egiten dituzte. Lan eginez:

lortzen ditugu produktu naturalak

lehengaiak produktu landu bihurtzen ditugu

pertsonei zerbitzuak ematen dizkiegu



LEHEN SEKTOREA

Naturatik baliabide naturalak lortzen dituzten lanbideak dira.

Nekazaritza. Lurra lantzen dute produktu begetalak lortzeko: frutak, barazkiak, zerealak…

Abeltzaintza. Animaliak hazten dituzte elikagaiak eta beste produktu batzuk lortzeko: haragia, esnea, larrua, artilea…

Arrantza. Uretako animaliak harrapatzen dituzte: arrainak, moluskuak, itsaskiak…

Meatzaritza: Lurrazaletik arrokak eta mineralak lortzen dituzte.

Basogintza: Mendian eta basoetan egurra lortzen dituzte.



ARIKETAK

Idatzi lanbideen izenak:

Lotu produktua eta jarduera:

Ikatza Egurra frutak Esnea bisigua

Nekazaritza Abeltzaintza Meatzaritza Arrantza basogintza

Lotu erreminta, makina eta jantzi hauek erabiltzen diren lehen

sektoreko jarduerarekin:

Esku-argia - gomazko botak – traktorea – jezteko makina –

ongarria – zerra elektrikoa - saskiak - sareak - aizkora –

kaskoa - pikotxa - aitzurra – kapusaia – amua -

Nekazaritza Abeltzaintza Arrantza Meatzaritza Basogintza



BIGARREN SEKTOREA

Bigarren sektoreko lanetan, lehengaiak produktu landu bihurtzen dira.

Produktu gehienak modu industrialean egiten dira.

Industrian, makinak konplexuak erabiltzen dituzte.

ELIKAGAIGINTZA

Landare eta animalia jatorriko lehengaiak, elikadurarako produktu landu

bihurtzen ditu: kontserba, produktu izoztuak, esnekiak…



EHUNGINTZA

Landare eta animalia- jatorriko lehengaiak (artilea, kotoia, larrua…)

janzteko produktu landu bihurtzen ditu: haria, arropa, oinetakoak,

poltsak…

METALAREN INDUSTRIAK:

Jatorri mineraleko lehengaiak produktu landu bihurtzen ditu: erremintak,

makinak, automobilak, itsasontziak…

INDUSTRIA KIMIKOA:

Pinturak, detergenteak, botikak….egiten dituzte.



INDUSTRIA ELEKTRONIKOA.

Telefonoak, ordenagailuak, telebistak… lortzen dira.

ERAIKUNTZA:

Jatorri mineraleko lehengaiak erabiltzen ditu eraikinak, zubiak,

errepideak… egiteko.



ARTISAUTZA:

Makina eta erreminta sinpleagoak erabiltzen dituzte.

Tresna nagusiak, artisauaren eskuak dira.

ARIKETAK

Lotu lehengai bakoitza produktu landu batekin eta esan zertarako

erabiltzen den:

LEHENGAIA PRODUKTU LANDUA ZERTARAKO DA?

KOTOIA Kamiseta Janzteko EGURRA

ZILARRA BUZTINA

ARTILEA

ESNEA LARRUA

MARRUBIAK BURDINA



Zure ustez, produktu hauek nola daude egina? Industrial edo artisau

produktuak dira?



HIRUGARREN SEKTOREA

Zerbitzuak eskaintzen dituzten lanbideak dira.

Zerbitzu batzuek oinarrizkoak dira eta denontzat : OSASUNA, HEZKUNTZA ETA

SEGURTASUA.

Beste batzuk, bigarren mailako beharrak asetzen dituzte; ileapaintzaileek,

mekanikariek, argiketariek, margolariek, iturginek, igeltseroek….

OSASUNA: Gure osasuna zaintzen dute: sendagileak, erizainak,

farmazilariak….

HEZKUNTZA: Gure ikasketa beharrak asetzen dituzte: eskola, institutu,

unibertsitate, akademietako irakasleek ematen dituzte.

SEGURTASUNA: pertsonak eta haien eskubideak babesten dituzte:

suhiltzaileak, udaltzainak, poliziak, epaileak, abokatuak…



GARRAIOAK: Pertsonak, animaliak eta produktuak alde batetik bestera eramaten

dituzte: hegazkinek, trenek, kamioiek, itsasontziek, furgonetek, taxiek…

Geltokietan, portuetan eta aireportuetan ere eskaintzen dira zerbitzu hauek.

KOMUNIKAZIO-ZERBITZUAK: Informazioa jasotzen dugu. Komunikabideek

eskaintzen dituzte: prentsak, irratiak, telebistak, posta zerbitzuek, internetek,

telefonoek….

MERKATARITZA ETA FINANTZA-ZERBITZUAK: Produktuak saltzen eta

erosten dira. Satzaileek, kutxazainek… Denda, azoka eta saltokietan lan egiten

dutenek.

Finantza zerbitzuetan: banku eta aurrezki kutxetan zerbitzu hauek ematen dira: dirua

gorde eta utzi.



Lotu:

Lehen sektorea Lehengaiak produktu landu bihurtzen ditu.

Bigarren sektorea Zerbitzuak eskaintzen ditu.

Hirugarren sektorea Naturatik produktuak lortzen ditu.

Taula osatu hurrengo lanbide hauekin:

Lehen sektorea Bigarren sektorea Hirugarren sektorea

AISIALDIKO ZERBITZUAK: Dibertitzeko, kirola egiteko… zerbitzuak eskeintzen

dituzte.

Turismo zerbitzuak, bidaiatzeko: agentziak, bulegoak….

Ostalaritza eta sukaldaritza-zerbitzuak: hotelak, jatetxeak, tabernak,

kafetegiak…

Arrantzalea - suhiltzailea - fabrika langilea - irakaslea - baserritarra -

sukaldaria - erizaina - egurgilea - abokatua - artisaua - abeltzaina

Kontserba-fabrikako langilea - taxista



Pertsona ezagun baten lanbidea:

…………………………………………………………………………………………………………………..

Sektorea:

…………………………………………………………………………………………………………………..

Lantokia:

…………………………………………………………………………………………………………………..

Erremintak, makinak…

………………………………………………………………………………………………………………….

Hirugarren sektorekoa baldin bada….

Zer zerbitzu eskaintzen du?

…………………………………………………………………………………………………………………

Oinarrizko beharra ala bigarren mailakoa da?

………………………………………………………………………………………………………………..

Education

10.Lan egiten dugu