108
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής Ιστορία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 6 - Κεφάλαιο 29: ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄ Σχεδιαγράμματα Θεωρία Παρουσιάσεις

Ιστορία Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Ιστορία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 6 - Κεφάλαιο 29:

΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν

εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Σχεδιαγράμματα

Θεωρία

Παρουσιάσεις

Page 2: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

eva -edu

Κεφάλαιο 29 Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Το Βυζάντιο είχε νέους λαούς ως εχθρούς. Οι Σελτζούκοι Τούρκοι με αρχηγό τους τον Άλπ-Αρσλάν ήθελαν

να πάρουν την Κωνσταντινούπολη.

Ο Ρωμανός ΄Δ ο Διογένης έφτιαξε καλό στρατό και προσπάθησε να διώξει τους Σελτζούκους Τούρκους.

Όμως στη μάχη του Μάτζικερτ το 1071 οι Τούρκοι έπιασαν τον Ρωμανό και τον έβαλαν φυλακή.

Ο Αλέξιος Ά ο Κομνηνός προσπάθησε και αυτός να διώξει τους Σελτζούκους Τούρκους από το Βυζάντιο.

Αργότερα ένας άλλος λαός οι Νορμανδοί ήθελαν να πάρουν την Κωνσταντινούπολη. Ο Αλέξιος ο Ά για να

διώξει τους Νορμανδούς από το Βυζάντιο ζήτησε βοήθεια από τους Βενετούς.

Ερωτήσεις για το σχολείο

Ποιούς νέους εχθρούς είχε το Βυζάντιο;

1)…………………………………………………………………………………………

2)………………………………………………………………………………………..

Ποιοι αυτοκράτορες ήθελαν να διώξουν τους εχθρούς

1)………………………………………………………………………………………………..

2)………………………………………………………………………………………………..

Page 3: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

ΣΤ΄ ΕΝΟΤ. “ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΠΑΡΑΚΜΑΖΕΙ & ΥΠΟΚΥΠΤΕΙ ΣΕ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ” - ΚΕΦ. 29

ΙΣΤΟΡΙΑ Ε΄ - “ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ”

Νέοι εχθροί εµφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Μέσα 11ου αιώνα

Σελτζούκοι Τούρκοι (Αλπ-Αρσλάν)

λαός ασιατικής καταγωγής

µισθοφόροι των Αράβων κατακτούν Αρµενία, Καππαδοκία, Καισάρεια

στόχος η Κωνσταντινούπολη

1068 - αυτοκράτορας Ρωµανός ∆΄ ο ∆ιογένης

1071 - µάχη στο Ματζικέρτ Πανωλεθρία των Βυζαντινών - σύλληψη του Ρωµανού

Κατάληψη όλης σχεδόν της Μ. Ασίας από τους Σελτζούκους

1081 - αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός � �

οργάνωση στρατού αντιµετώπιση Σελτζούκων

Νορµανδοί

Σκανδιναβία & Β. Ευρώπη καταλαµβάνουν Ν. Ιταλία, ∆υρράχιο

κατευθύνονται προς Θεσσαλονίκη,

Κωνσταντινούπολη και προς Πελοπόννησο

Ο Αλέξιος Α΄ ζητά τη βοήθεια των Βενετών προσφέροντας � �

εµπορικά προνόµια στη Μεσόγειο και σε βυζαντινά λιµάνια

δυνατότητα εγκατάστασης στο Γαλατά, χωρίς φόρους

Βυζαντινοί & Βενετοί νικούν τους Νορµανδούς

© Γρηγόρης Ζερβός

Page 4: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Μέσα 11ου αιώνα

Σελτζούκοι Τούρκοι (Αλπ-Αρσλάν) ►Ασιατικής καταγωγής ►Μισθοφόροι στους Άραβες ► Αρμενία, Καππαδοκία, Καισάρεια ► Στόχος η Κωνσταντινούπολη

1068 αυτοκράτορας Ρωμανός Δ', ο Διογένης

Ήθος Γενναιότητα Οργάνωσε εκστρατευτικό σώμα.

Αντιμετώπισε Σελτζούκους.

▼Ματζικέρτ 1071(ήττα για Ρωμανό)

▼Σελτζούκοι

καταλαμβάνουν Μ. Ασία.▼

Κόβονται οι δρόμοι των Βυζαντινών προς την

Ανατολή.

οργανώσει το στρατό.1081 αυτοκράτορας Αλέξιος Α', ο Κομνηνός προσπαθεί να... αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους.

Νορμανδοί ►Σκανδιναβία, Β. Ευρώπη, ναυτικές ικανότητες ► Κατέλαβαν τη Ν. Ιταλία ► Κατέλαβαν το Δυρράχιο ►Κατευθύνονται, μέσω Εγνατίας, προς Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινούπολης ► Άλλη ομάδα κατευθύνεται προς Πελοπόννησο

Ο αυτοκράτορας ζητά τη βοήθεια των Βενετών προσφέροντας...

▼ ▼Εμπορικά προνόμια σε Μεσόγειο και βυζαντινά

λιμάνια.Δυνατότητα εγκατάστασης έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και δημιουργία εμπορικής

συνοικίας, χωρίς να πληρώνουν φόρους.

Οι Βενετοί δέχονται.

Βυζαντινοί + Βενετοί νικούν τους Νορμανδούς.

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος
Page 5: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Μέσα 11ου αι.

Σελτζούκοι Τούρκοι (Αλπ-Αρσλάν)

Λαός ασιατικής

καταγωγής.

Μουσουλµάνοι.

Μισθοφόροι των

Αράβων.

Κατακτούν:

Αρµενία, Καππαδοκίας,

Καισάρεια.

1068 αυτοκράτορας ο Ρωµανός ∆΄ ο ∆ιογένης

1071, Μάχη στο Ματζικέρτ

- καταστροφή βυζαντινού στρατού

- αιχµαλωσία του Ρωµανού ∆΄

1081 αυτοκράτορας ο Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός

Νορµανδοί.

Ήρθαν από

Σκανδιναβία/Β. Ευρώπη.

Καταλαµβάνουν

Ν. Ιταλία/∆υρράχιο - Πορεύονται προς

Θεσσαλονίκη και

Κωνσταντινούπολη.

- Επιδροµές στα παράλια

της Πελοποννήσου. Αλέξιος Α΄ ζητά βοήθεια από Βενετούς.

- Παραχωρεί

εµπορικά προνόµια.

- Εµπορική

συνοικία Βενετών

στο Γαλατά χωρίς

πληρωµή φόρων.

Βυζαντινοί και

Βενετοί νικούν τους

Νορµανδούς.

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παιδίον Τόπος
Page 6: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

ΣΕΛΤΖΟΥΚΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ Αρχηγός

Αλπ Αρσλάν

Παύλος Κώτσης Δάσκαλος

ΝΟΡΜΑΝΔΟΙ

Λαός ασιατικής καταγωγής, Μουσουλμάνοι

Υπηρετούσαν μισθοφόροι

κοντά στους Άραβες

Κατέκτησαν τις ανατολικές περιοχές του Βυζαντίου

Στόχος η Κωνσταντινούπολη

ΠΟΛΕΜΟΙ ΜΕ ΣΕΛΤΖΟΥΚΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΙ ΜΕ ΝΟΡΜΑΝΔΟΥΣ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ Αυτοκράτορας

Ρωμανός Δ’ Διογένης

ΡΩΜΑΝΟΣ Δ’ ΔΙΟΓΕΝΗΣ

Διακρινόταν για το ήθος και τη γενναιότητα

Οργάνωσε αξιόμαχο

στρατό και, οδηγώντας το ο ίδιος, κίνησε εναντίον των Σελτζούκων Τούρκων

1071 μ.Χ. ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΤΖΙΚΕΡΤ

Οι Βυζαντινοί χάνουν και ο αυτοκράτορας πιάνεται αιχμάλωτος

Ανεμπόδιστοι οι Σελτζούκοι, καταλαμβάνουν σχεδόν όλη τη Μικρά Ασία

1081 μ.Χ. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ

Αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός

Διακρίνονταν για τις ναυτικές ικανότητες

Κατέβηκαν από Σκανδιναβία

και Βόρεια Ευρώπη

Έφτασαν ως τη Μεσόγειο και κατέκτησαν τη Νότια Ιταλία

Μία ομάδα κατέλαβε

Δυρράχιο και Θεσσαλονίκη

Μια ναυτική ομάδα λεηλάτησε τα παράλια της Πελοποννήσου

Στόχος η Κωνσταντινούπολη

ΑΛΕΞΙΟΣ Α’ ΚΟΜΝΗΝΟΣ

Προσπάθησε να οργανώσει το κράτος και να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους Τούρκους

Ζήτησε βοήθεια από τους

Βενετούς για να αντιμετωπίσουν από κοινού τους Νορμανδούς

Έδωσε στους Βενετούς

ανταλλάγματα και τους επέτρεψε να μείνουν έξω από τα τείχη, στο Γαλατά, και να δημιουργήσουν συνοικία δίχως να πληρώνουν φόρους

ΟΙ ΒΕΝΕΤΟΙ ΒΟΗΘΟΥΝ ΤΟΥΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ ΚΑΙ ΜΑΖΙ ΝΙΚΟΥΝ ΤΟΥΣ ΝΟΡΜΑΝΔΟΥΣ

Page 7: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την

αυτοκρατορία 1. Ποιοι απείλησαν το Βυζάντιο στα μέσα του 11ου αιώνα;

Στα μέσα του 11ου αιώνα τις ανατολικές περιοχές της αυτοκρατορίας απειλούσαν οι

Σελτζούκοι Τούρκοι. Ήταν λαός ασιατικής καταγωγής που υπηρετούσαν τους

Άραβες ως μισθοφόροι και από τους οποίους πήραν τη μουσουλμανική θρησκεία.

2. Ποιος ήταν ο αρχηγός τους και τι έκαναν;

Με αρχηγό τον Άλπ-Αρσλάν πέρασαν τα σύνορα, κατάκτησαν τις ανατολικές

επαρχίες της Αρμενίας και Καππαδοκίας και έφτασαν ως την Καισάρεια με τελικό

στόχο την Κωνσταντινούπολη.

3. Ποιος ήταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου και πώς προσπάθησε να

αντιμετωπίσει την απειλή;

Το 1068 αυτοκράτορας του Βυζαντίου ήταν ο Ρωμανός Δ’, ο Διογένης. Παρά τις

οικονομικές δυσκολίες, οργάνωσε ένα εκστρατευτικό σώμα και έσπευσε να

αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους.

4. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας;

Στη μάχη του Ματζικέρτ (1071) ο στρατός του Ρωμανού καταστράφηκε και ο ίδιος

πιάστηκε αιχμάλωτος. Έτσι οι Σελτζούκοι κατέλαβαν ολόκληρη σχεδόν τη Μικρά

Ασία και απέκοψαν τους δρόμους των Βυζαντινών προς την Ανατολή.

5. Ποιος προσπάθησε να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους αργότερα;

Το 1081 αυτοκράτορας ανέλαβε ο Αλέξιος Α’, ο Κομνηνός, ο οποίος προσπάθησε

να οργανώσει το κράτος και να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο των Σελτζούκων.

6. Ποιος λαός εμφανίστηκε την ίδια εποχή και απείλησε το βυζάντιο;

Την ίδια εποχή εμφανίστηκαν οι Νορμανδοί, που κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία

και τη Βόρεια Ευρώπη και έφτασαν ως τη Μεσόγειο.

7. Τι έκαναν οι Νορμανδοί και απείλησαν το Βυζάντιο;

Εκμεταλλευόμενοι τα εσωτερικά προβλήματα των Βυζαντινών και τις συγκρούσεις

τους με τους Σελτζούκους Τούρκους, κατάκτησαν τα βυζαντινά εδάφη της Νότιας

Ιταλίας. Στη συνέχεια πέρασαν στη Βαλκανική, κατέλαβαν το Δυρράχιο και,

ακολουθώντας την Εγνατία οδό, βάδισαν κατά της Θεσσαλονίκης και της

Κωνσταντινούπολης. Μια άλλη ομάδα κινήθηκε προς την Πελοπόννησο και

λεηλάτησε τα παράλιά της.

8. Από ποιον ζήτησε βοήθεια ο αυτοκράτορας για να τους αντιμετωπίσει;

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών, δίνοντάς τους ως

αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και τα βυζαντινά λιμάνια.

9. Πού εγκαταστάθηκαν οι βενετοί;

Εγκαταστάθηκαν έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, στην έξοδο του

Κεράτιου κόλπου, στο Γαλατά και δημιούργησαν εκεί τη δική τους εμπορική

συνοικία, χωρίς να πληρώνουν φόρους.

10. Τι κατάφεραν να πετύχουν μαζί με τους Βυζαντινούς;

Βοήθησαν του Βυζαντινούς στη θάλασσα και από κοινού κατάφεραν να νικήσουν

τους Νορμανδούς και να τους απομακρύνουν από τα Βαλκάνια.

eimet08

Page 8: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

03/03/11

29. ΝΕΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ

ΑΠΟΣΠΟΥΝ ΕΔΑΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι:

Ασιατικής καταγωγής, μουσουλμάνοι,

υπηρετούσαν ως μισθοφόροι κοντά στους Άραβες.

Με αρχηγό τους τον Αλπ-Αρσλάν πέρασαν από

τα αφύλακτα βυζαντινά σύνορα και κατέκτησαν όλες

τις ανατολικές επαρχίες.. Στόχος τους ήταν η

Κωνσταντινούπολη.

Η μάχη στο Ματζικέρτ:

Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ’ ο Διογένης, παρά

τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε το

κράτος, οργάνωσε ένα αξιόμαχο στρατό, οδηγώντας

τον ο ίδιος, εναντίον των Σελτζούκων.

Στη μάχη του Ματζικέρτ ο στρατός του

Ρωμανού έπαθε μεγάλη καταστροφή και ο ίδιος

πιάστηκε αιχμάλωτος.

Page 9: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Σκάρπα Ηλέκτρα

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι ανεμπόδιστοι κατέλαβαν

τη Μικρά Ασία και έκλεισαν τους δρόμους των

Βυζαντινών για την Ανατολή.

Οι Νορμανδοί:

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός

προσπάθησε να οργανώσει το κράτος και να

αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους Τούρκους.

Την ίδια εποχή εμφανίστηκαν οι Νορμανδοί οι

οποίοι κατάγονταν από τη Σκανδιναβία και τη

Βόρεια Ευρώπη και είχαν ιδιαίτερες ναυτικές

ικανότητες.

Εκμεταλλεύτηκαν τα προβλήματα των

Βυζαντινών με τους Σελτζούκους Τούρκους και

πέρασαν στα Βαλκάνια, κατέλαβαν το Δυρράχιο,

έφτασαν στη Θεσσαλονίκη και στην

Κωνσταντινούπολη. Ενώ το υπόλοιπο ναυτικό τους

λεηλάτησε τα παράλια της Πελοποννήσου.

Page 10: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

03/03/11

Η βοήθεια των Βενετών:

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ ζήτησε βοήθεια από

τους Βενετούς, δίνοντάς τους ως αντάλλαγμα

εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά

λιμάνια.

Στην Κωνσταντινούπολη, τους επέτρεψε να

εγκατασταθούν έξω από τα τείχη και να

δημιουργήσουν τη δική τους εμπορική συνοικία,

χωρίς να πληρώνουν φόρους.

Οι Βενετοί συμφώνησαν και μαζί με τους

Βυζαντινούς νίκησαν στη θάλασσα τους

Νορμανδούς και τους απομάκρυναν από τα

Βαλκάνια.

Page 11: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Δημήτρης Βογιατζάκης

ΚΕΦ. 29

ΝΕΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΣΠΟΥΝ ΕΔΑΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

1) Ποιος νέος εχθρός εμφανίζεται στα μέσα του 11ου

αιώνα;

Τις ανατολικές περιοχές της αυτοκρατορίας απειλούν οι Σελτζούκοι Τούρκοι.

2) Τι γνωρίζουμε γι αυτούς;

Ήταν λαός ασιατικής καταγωγής

Υπηρετούσαν μισθοφόροι στους Άραβες και από αυτούς πήραν τη

μουσουλμανική θρησκεία Αρχηγός τους ήταν ο Αλπ – Αρσλάν

Κατέκτησαν την Αρμενία, την Καππαδοκία και την Καισάρεια

Στόχος τους ήταν η Κωνσταντινούπολη.

3) Ποιος έγινε αυτοκράτορας του Βυζαντίου το 1068;

Αυτοκράτορας έγινε ο Ρωμανός Δ’ ο Διογένης. Διακρίνονταν για το ήθος και τη

γενναιότητα του. Παρά τις οικονομικές δυσκολίες οργάνωσε ένα εκστρατευτικό

σώμα και πήγε να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους.

4) Τι συνέβη στη μάχη του Ματζικέρτ;

Στη μάχη του Ματζικέρτ ο στρατός του Ρωμανού έπαθε μεγάλη καταστροφή και ο

ίδιος πιάστηκε αιχμάλωτος των Τούρκων. Έτσι οι Τούρκοι κατέλαβαν όλη την

Μικρά Ασία και έκοψαν τους δρόμους των Βυζαντινών στην Ανατολή.

5) Ποιος ανέλαβε αυτοκράτορας του βυζαντίου το 1081;

Αυτοκράτορας ανέλαβε ο Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός που προσπάθησε :

Nα οργανώσει το στρατό

Nα αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους.

6) Ποιος νέος εχθρός εμφανίζεται στη Δύση;

Εμφανίζονται οι Νορμανδοί που έχουν εξαιρετικές ναυτικές ικανότητες.

Αυτοί:

κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία και τη Βόρεια Ευρώπη

εκμεταλλεύτηκαν τις συγκρούσεις των Βυζαντινών με τους Σελτζούκους και

κατέλαβαν τη νότια Ιταλία

στη βαλκανική χερσόνησο κατέλαβαν το Δυρράχιο

μέσω της Εγνατίας οδού κινήθηκαν εναντίον της Θεσσαλονίκης και της

Πόλης.

Μια άλλη ομάδα προχώρησε στην Πελοπόννησο και λεηλάτησε τα παράλια

της.

7) Πως αντέδρασε ο αυτοκράτορας Αλέξιος;

Ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών και τους πρόσφερε:

α) εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά λιμάνια

β) τους επέτρεψε να εγκατασταθούν έξω από τα τείχη και να φτιάξουν μια

εμπορική συνοικία χωρίς να πληρώνουν φόρους. Οι Βενετοί δέχτηκαν.

Έτσι οι Βυζαντινοί με τους Βενετούς νικούν τους Νορμανδούς.

Page 12: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

ΣΤ΄ ενότητα - Κεφ.29

Στα βυζαντινά χρόνια - Ε΄ ∆ηµοτικού / ΣΤ΄ Ενότητα: «Το Βυζάντιο παρακµάζει & υποκύπτει σε κατακτητές»

Μέσα 11ου αιώνα

Σελτζούκοι Τούρκοι (Αρπ-Ασλάν)

λαός ασιατικής καταγωγής

µισθοφόροι των Αράβων

κατακτούν Αρµενία, Καππαδοκία, Καισάρεια

στόχος η Κωνσταντινούπολη

1068 - αυτοκράτορας Ρωµανός ∆΄ ο ∆ιογένης

1071 - µάχη στο Ματζικέρτ Πανωλεθρία των Βυζαντινών - σύλληψη του Ρωµανού

� Κατάληψη όλης σχεδόν της Μ. Ασίας από τους Σελτζούκους

1081 - αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ ο Κοµνηνός � �

οργάνωση στρατού αντιµετώπιση Σελτζούκων

Νορµανδοί

Σκανδιναβία & Β. Ευρώπη καταλαµβάνουν Ν. Ιταλία, ∆υρράχιο

κατευθύνονται προς Θεσσαλονίκη,

Κωνσταντινούπολη και προς Πελοπόννησο

Ο Αλέξιος Α΄ ζητά τη βοήθεια των Βενετών προσφέροντας

� � εµπορικά προνόµια στη Μεσόγειο και σε

βυζαντινά λιµάνια δυνατότητα εγκατάστασης στο Γαλατά,

χωρίς φόρους �

Βυζαντινοί & Βενετοί νικούν τους Νορµανδούς

ΝΝΝΝέοι έοι έοι έοι εχθροί εµφανίζονται και αποσπούν εδεχθροί εµφανίζονται και αποσπούν εδεχθροί εµφανίζονται και αποσπούν εδεχθροί εµφανίζονται και αποσπούν εδάφη άφη άφη άφη από την αυτοκρατορίααπό την αυτοκρατορίααπό την αυτοκρατορίααπό την αυτοκρατορία

ΣΤ΄ ενότητα - Κεφ.29

Στα βυζαντινά χρόνια - Ε΄ ∆ηµοτικού / ΣΤ΄ Ενότητα: «Το Βυζάντιο παρακµάζει & υποκύπτει σε κατακτητές»

Page 13: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄
Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Φώτης Τουλιόπουλος
Page 14: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄
Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Φώτης Τουλιόπουλος
Page 15: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄
Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Φώτης Τουλιόπουλος
Page 16: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Κεφάλαιο 29ο

Νέοι εχθροί εμφανίζονται καιαποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορίααποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία.

Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.

Page 17: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Στα μέσα του 11ου τις

μ ςανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας

ύ απειλούσαν οι Σελτζούκοι Τούρκοι.

Page 18: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι ήταν λαός ασιατικής ήταν λαός ασιατικής καταγωγής και πολλοί

από αυτούς από αυτούς υπηρετούσαν ως μισθοφόροι των μ φ ρ

Αράβων.

Page 19: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Από τους Ά β ή Άραβες πήραν

τη τη μουσουλμανική μουσουλμανική

θρησκεία.

Page 20: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Με αρχηγό τον Με αρχηγό τον ΑλπΑλπ--Αρσλάν Αρσλάν

κατέκτησαν τις κατέκτησαν τις κατέκτησαν τις κατέκτησαν τις επαρχίες της επαρχίες της Αρμενίας, της Αρμενίας, της

Καππαδοκίας και Καππαδοκίας και Καππαδοκίας και Καππαδοκίας και έφτασαν ως την έφτασαν ως την

Κ ά Κ ά Καισάρεια. Καισάρεια.

Page 21: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Το 1068 αυτοκράτορας Το 1068 αυτοκράτορας του Βυζαντίου έγινε ο του Βυζαντίου έγινε ο του Βυζαντίου έγινε ο του Βυζαντίου έγινε ο

Ρωμανός Δ΄ο Διογένης, Ρωμανός Δ΄ο Διογένης, ο οποίος καταγόταν από ο οποίος καταγόταν από την Καππαδοκία και την Καππαδοκία και την Καππαδοκία και την Καππαδοκία και

διακρινόταν για το ήθος διακρινόταν για το ήθος και τη γενναιότητά του.και τη γενναιότητά του.

Page 22: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ο Ρωμανός παρά τις Ο Ρωμανός παρά τις Ο Ρωμανός παρά τις Ο Ρωμανός παρά τις οικονομικές δυσκολίες οικονομικές δυσκολίες

που αντιμετώπιζε που αντιμετώπιζε οργάνωσε ένα αξιόμαχο οργάνωσε ένα αξιόμαχο οργάνωσε ένα αξιόμαχο οργάνωσε ένα αξιόμαχο στρατό και οδηγώντας στρατό και οδηγώντας

ίδ έ ίδ έ τον ο ίδιος έσπευσε να τον ο ίδιος έσπευσε να αντιμετωπίσει τους αντιμετωπίσει τους μ ςμ ς

Σελτζούκους.Σελτζούκους.

Page 23: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Στη μάχη του Στη μάχη του μ χμ χΜατζικέρτ Ματζικέρτ (1071 μ.Χ.)(1071 μ.Χ.) οι οι Βυζαντινοί ηττήθηκαν Βυζαντινοί ηττήθηκαν Βυζαντινοί ηττήθηκαν Βυζαντινοί ηττήθηκαν και ο αυτοκράτορας και ο αυτοκράτορας

πιάστηκε αιχμάλωτος. πιάστηκε αιχμάλωτος.

Page 24: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ανεμπόδιστοι πλέον οι Ανεμπόδιστοι πλέον οι Σελτζούκοι κατέλαβαν Σελτζούκοι κατέλαβαν Σελτζούκοι κατέλαβαν Σελτζούκοι κατέλαβαν ολόκληρη σχεδόν τη ολόκληρη σχεδόν τη

Μ ά Α ίΜ ά Α ίΜικρά Ασία.Μικρά Ασία.

Page 25: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Δέκα χρόνια μετά τη Δέκα χρόνια μετά τη Δέκα χρόνια μετά τη Δέκα χρόνια μετά τη μάχη του Ματζικέρτ, μάχη του Ματζικέρτ, αυτοκράτορας του αυτοκράτορας του Βυζαντίου έγινε ο Βυζαντίου έγινε ο Βυζαντίου έγινε ο Βυζαντίου έγινε ο

Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός.Αλέξιος Α’ ο Κομνηνός.

Page 26: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ο νέος αυτοκράτορας Ο νέος αυτοκράτορας Ο νέος αυτοκράτορας Ο νέος αυτοκράτορας προσπάθησε να προσπάθησε να

ί ί αντιμετωπίσει τους αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους. Σελτζούκους. ζ ςζ ς

Page 27: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Τη ίδια εποχή Τη ίδια εποχή εμφανίστηκαν στη εμφανίστηκαν στη

Δύση οι Νορμανδοί οι Δύση οι Νορμανδοί οι Δύση οι Νορμανδοί, οι Δύση οι Νορμανδοί, οι οποίοι διακρίνονταν για οποίοι διακρίνονταν για

έ έ τις ναυτικές τους τις ναυτικές τους ικανότητες.ικανότητες.ικανότητες.ικανότητες.

Page 28: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Οι Νορμανδοί κατέβηκαν Οι Νορμανδοί κατέβηκαν ό Σ δ βί ό Σ δ βί από τη Σκανδιναβία και από τη Σκανδιναβία και

τη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρε α Ευρώπη κα τη Βόρε α Ευρώπη κα ακολουθώντας το ρεύμα ακολουθώντας το ρεύμα των π ταμών έ τα αν των π ταμών έ τα αν των ποταμών έφτασαν των ποταμών έφτασαν

στη Μεσόγειο.στη Μεσόγειο.

Page 29: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Εκμεταλλευόμενοι τα Εκμεταλλευόμενοι τα προβλήματα των προβλήματα των Βυζαντινών οι Βυζαντινών οι Βυζαντινών οι Βυζαντινών οι Νορμανδοί Νορμανδοί

κατέκτησαν τα κατέκτησαν τα βυζαντινά εδάφη της βυζαντινά εδάφη της βυζαντινά εδάφη της βυζαντινά εδάφη της

Ιταλίας και Ιταλίας και έλ β έλ β κατέλαβαν το κατέλαβαν το

Δυρράχιο.Δυρράχιο.ρρ χ .ρρ χ .

Page 30: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Επίσης ακολουθώντας Επίσης ακολουθώντας Επ σης ακολουθώντας Επ σης ακολουθώντας την Εγνατία οδό την Εγνατία οδό

βάδ αν ναντί ν της βάδ αν ναντί ν της βάδισαν εναντίον της βάδισαν εναντίον της Θεσσαλονίκης και της Θεσσαλονίκης και της ς ςς ςΚωνσταντινούπολης.Κωνσταντινούπολης.

Page 31: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Μια άλλη ομάδα Μια άλλη ομάδα κινήθηκε με τα κινήθηκε με τα

πλοία και λεηλάτησε πλοία και λεηλάτησε πλοία και λεηλάτησε πλοία και λεηλάτησε τα παράλια της τα παράλια της Π ή Π ή Πελοποννήσου. Πελοποννήσου.

Page 32: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ο Αλέξιος ζήτησε Ο Αλέξιος ζήτησε Ο Αλέξιος ζήτησε Ο Αλέξιος ζήτησε βοήθεια από τους βοήθεια από τους Βενετούς, δίνοντάς Βενετούς, δίνοντάς τους ως αντάλλαγμα τους ως αντάλλαγμα τους ως αντάλλαγμα τους ως αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια εμπορικά προνόμια

Μ ό Μ ό στη Μεσόγειο και στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά στα βυζαντινά β ζβ ζ

λιμάνια.λιμάνια.

Page 33: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Σ Σ Στην Στην Κωνσταντινούπολη Κωνσταντινούπολη Κωνσταντινούπολη Κωνσταντινούπολη τους επέτρεψε να τους επέτρεψε να

θ ύ έξ θ ύ έξ εγκατασταθούν έξω εγκατασταθούν έξω από τα τείχη και να από τα τείχη και να χηχηδημιουργήσουν μια δημιουργήσουν μια

νέα εμπορική νέα εμπορική νέα εμπορική νέα εμπορική συνοικία στο Γαλατά, συνοικία στο Γαλατά, χωρίς να πληρώνουν χωρίς να πληρώνουν

φόρουςφόρουςφόρους.φόρους.

Page 34: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Οι Βενετοί Οι Βενετοί ανταποκρίθηκαν στο ανταποκρίθηκαν στο

αίτημα των αίτημα των αίτημα των αίτημα των Βυζαντινών και Βυζαντινών και κατόρθωσαν από κατόρθωσαν από

κοινού να κοινού να κοινού να κοινού να απομακρύνουν τους απομακρύνουν τους Νορμανδούς από τα Νορμανδούς από τα

ΒαλκάνιαΒαλκάνιαΒαλκάνια.Βαλκάνια.

Page 35: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Τι θα μάθουμε:

Για τους Σελτζούκους Τούρκους και τους Νορμανδούς.

Πώς απείλησαν το Βυζάντιο και πώς προσπάθησαν να τους αποκρούσουν οι αυτοκράτορες Ρωμανός Δ΄ο Διογένης και Αλέξιος

Α΄ ο Κομνηνός.

Για το σχίσμα μεταξύ της Ανατολικής και της Δυτικής εκκλησίας.

Κατά τα μέσα του 11ου αιώνα εμφανίζονται στις ανατολικές περιοχές του Βυζαντίου οι Σελτζούκοι Τούρκοι. Λαός ασιατικής καταγωγής πήραν την ονομασία τους από το φύλαρχό τους Σελτζούκ τον 10ο αιώνα. Υπηρετούσαν τους Άραβες ως μισθοφόροι και από αυτούς πήραν και τη μουσουλμανική θρησκεία.

Page 36: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Έχοντας ως αρχηγό τον Άλπ-Αρσλάν κατάφεραν ανενόχλητοι να

περάσουν τα βυζαντινά σύνορα και να κατακτήσουν τις ανατολικές επαρχίες της Αρμενίας και της Καππαδοκίας, φτάνοντας μέχρι την Καισάρεια. Τελικός τους στόχος ήταν η Κωνσταντινούπολη.

Ο Άλπ-Αρσλάν

Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ΄ ο Διογένης που ανέβηκε στο θρόνο το 1068 και καταγόταν από την Καππαδοκία, προσπάθησε να τους

αντιμετωπίσει.

Ρωμανός Δ΄ ο Διογένης

Page 37: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Αν και είχε να αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες συγκρότησε

αξιόμαχο εκστρατευτικό σώμα του οποίου τέθηκε ο ίδιος επικεφαλής. Η σύγκρουση των δύο στρατών έγινε το 1071 στο Ματζικέρτ.

Ο βυζαντινός στρατός καταστράφηκε και ο ίδιος ο αυτοκράτορας αιχμαλωτίστηκε.

Αποτέλεσμα της μάχης αυτής ήταν οι Σελτζούκοι να κατακτήσουν όλη

σχεδόν τη Μ. Ασία και να αποκόψουν τους Βυζαντινούς από την Ανατολή.

Το Βυζάντιο πριν τη μάχη του Ματζικέρτ

Page 38: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Το κράτος των Σελτζούκων μετά το Ματζικέρτ.

Τους Σελτζούκους προσπάθησε να αντιμετώπισε 10 χρόνια αργότερα ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός που ανέβηκε στο θρόνο

το 1081.

Ο Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός όπως απεικονίζεται στην εκκλησία της Κοσμοσώτηρας των

Φερρών της Θράκης (12ος αι.).

Τα σχέδιά του όμως ανατράπηκαν από την εισβολή των Νορμανδών στη Δύση. Οι Νορμανδοί που διακρίνονταν για τις ναυτικές τους ικανότητες κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία και τη Βόρεια Ευρώπη.

Page 39: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Κατέκτησαν εύκολα τα βυζαντινά εδάφη της Νότιας Ιταλίας, πέρασαν

στην Βαλκανική καταλαμβάνοντας το Δυρράχιο και κατευθύνθηκαν προς τη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη. Μια άλλη ομάδα τους, ναυτική, κατευθύνθηκε προς την Πελοπόννησο και λεηλάτησε

τα παράλιά της.

Page 40: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Νορμανδικό σκάφος (850 μ.Χ.)

Για να τους αντιμετωπίσει ο Αλέξιος Α΄ απευθύνθηκε

στους Βενετούς. Με τη βοήθειά τους οι Βυζαντινοί κατάφεραν να απωθήσουν τους Νορμανδούς από τα Βαλκάνια. Για τη βοήθειά τους οι Βενετοί έλαβαν εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα

βυζαντινά λιμάνια. Παράλληλα απέκτησαν το δικαίωμα εγκατάστασης στην Πόλη, έξω από τα τείχη, στην περιοχή Γαλατά, όπου και δημιούργησαν δική τους εμπορική συνοικία, χωρίς να πληρώνουν

φόρους.

Page 41: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Σχέδιο της Κωνσταντινούπολης κατά το 15ο αιώνα.

Διακρίνονται τα τείχη, ο Κεράτιος κόλπος και ο Γαλατάς, όπου είχαν εγκατασταθεί Βενετοί και Γενουάτες.

Το 1054 έχουμε το σχίσμα μεταξύ της Δυτικής και της Ανατολικής εκκλησίας. Η σημαντικότερη διαφορά μεταξύ των δύο εκκλησιών αφορούσε τα πρωτεία του Πάπα της Ρώμης, που ήθελε να εξουσιάζει όλους τους Πατριάρχες.

Page 42: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Τσάμικος

Στα κακοτράχαλα τα βουνά,

με το σουραύλι και το ζουρνά,

πάνω στην πέτρα την αγιασμένη,

χορεύουν τώρα τρεις αντρειωμένοι.

Ο Νικηφόρος κι ο Διγενής

κι ο γιος της Άννας της Κομνηνής.

Δική τους είναι μια φλούδα γης,

μα εσύ, Χριστέ μου, τους ευλογείς

Page 43: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

για να γλιτώσουν αυτή τη φλούδα,

απ’ το τσακάλι και την αρκούδα.

Δες πως χορεύει ο Νικηταράς

κι αηδόνι γίνεται ο ταμπουράς!

Από την Ήπειρο στο Μοριά

κι απ’ το σκοτάδι στην λευτεριά.

Το πανηγύρι κρατάει χρόνια,

στα μαρμαρένια του Χάρου αλώνια

Κριτής κι αφέντης είν’ ο θεός

και δραγουμάνος του ο λαός.

Στίχοι: Νίκου Γκάτσου

Μουσική: Μάνου Χατζιδάκι

O Αλπ Αρσλάν τιμά τον αιχμάλωτο Ρωμανό Δ΄

Ο αρχηγός των Σελτζούκων Τούρκων Αλπ Αρσλάν, μετά τη μάχη του Ματζικέρτ φέρθηκε στον αιχμάλωτο αυτοκράτορα Ρωμανό Δ΄ με την

καλοσύνη που μόνον οι γενναίοι διαθέτουν. Τον κάλεσε στο γεύμα και του είπε:

«Μη φοβάσαι, δε θα πάθεις κανένα κακό. Θα τιμηθείς όπως αξίζει στη

βασιλική σου μεγαλειότητα. Γιατί πιστεύω πως είναι ανόητος ο άνθρωπος εκείνος που δε συλλογίζεται ότι η τύχη μεταβάλλεται και δε σέβεται τις συμφορές των άλλων».

Και, τηρώντας το λόγο του, τον ελευθέρωσε μαζί με τους άνδρες της φρουράς του και υπέγραψε συνθήκη ειρήνης μαζί του.

Μ. ψελλός , Χρονογραφία

Page 44: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Άγαλμα του Αλπ Αρσλάν στην Τουρκία.

Η Άννα Κομνηνή

Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός, όταν γύρισε στο παλάτι από τους πολέμους του με

τους Νορμανδούς, ήταν κατάκοπος και εξαντλημένος. Μετά από τρεις ημέρες δέχτηκε το καλύτερο δώρο που μπορούσε να του χαρίσει η γυναίκα του Ειρήνη. Ένα όμορφο κοριτσάκι. Ο Αλέξιος σήκωσε τα μάτια του στον ουρανό και αναφώνησε:

-Ευχαριστώ, Κύριε. Αν δεν έρθει ξοπίσω της γιος, αυτή θα είναι διάδοχός μου, αυτή θα στηρίξει το θρόνο μου.

Μέσα στην κούνια τής φόρεσαν το αυτοκρατορικό διάδημα και την

αρραβώνιασαν με το δεκάχρονο Κωνσταντίνο Δούκα, γιο του εκθρονισμένου αυτοκράτορα Μ. Δούκα.

Σοφία Παπαδάκη , Ιστορίες από το Βυζάντιο

Page 45: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Άννα Κομνηνή. Εξιστόρησε τη ζωή και το έργο του πατέρα της Αλέξιου Α΄ στο έργο

της ¨Αλεξιάδα¨.

Page 46: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Page 49: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Περισσότερα για τον Ρωμανό Δ΄ τον Διογένη μπορείς να διαβάσεις ΕΔΩ. (κλικ)

Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός

Δέκα χρόνια μετά την ήττα στο Ματζικέρτ στο θρόνο βρίσκεται ένα σπουδαίος αυτοκράτορας, ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός. Ο Αλέξιος ήταν ο ιδρυτής μιας από τις ενδοξότερες δυναστείες του Βυζαντίου, της δυναστείας των Κομνηνών.

Όταν ανέβηκε στον θρόνο (1081) είχε να αντιμετωπίσει εκτός από τον κίνδυνο των Σελτζούκων που είχαν κυριεύσει

όλη σχεδόν τη Μικρά Ασία και ένα καινούριο εχθρό, τους Νορμανδούς (North Man = άνθρωπος του Βορρά).

Page 51: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Μπροστά στον κίνδυνο των Νορμανδών ο Αλέξιος ζήτησε τη βοήθεια των Βενετών δίνοντάς τους προνόμια :

Εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά λιμάνια

Άδεια να εγακτασταθούν έξω από τα τείχη της Πόλης, στην έξοδο του Κεράτιου, στο Γαλατά, και να δημιουργήσουν εκεί δική τους εμπορική συνοικία, χωρίς να πληρώνουν φόρους.

Οι Βενετοί δέχτηκαν. Βυζαντινοί και Βενετοί νίκησαν τους Νορμανδούς και τους απομάκρυναν από τα Βαλκάνια.

Page 52: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

ΝΕΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΣΠΟΥΝ ΕΔΑΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Στα μέσα του 11ου αιώνα τις ανατολικές περιοχές της αυτοκράτορας απειλούσαν οι Σελτζούκοι Τούρκοι. Ήταν λαόςασιατικής καταγωγής και πολλοί απ’ αυτούς υπηρετούσαν ως μισθοφόροι κοντά στους Άραβες, από τους οποίους πήραν και τη μουσουλμανική θρησκεία.

Η μεγάλη αυτοκρατορία των Σελτζούκων το 1092.

Με αρχηγό τους τον Άλπ-Αρσλάν πέρασαν τα σχεδόν αφύλακτα βυζαντινά σύνορα, κατάκτησαν τις ανατολικές επαρχίες της Αρμενίας και της Καππαδοκίας και έφτασαν ως την Καισάρεια. Τελικός στόχος τους όμως ήταν η Κωνσταντινούπολη.

Το 1068 αυτοκράτορας του Βυζαντίου έγινε ο Ρωμανός Δ΄, ο Διογένης. Καταγόταν από την Καππαδοκία και διακρινόταν για το ήθος και τη γενναιότητά του.

Page 53: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ο Ρωμανός Διογένης και η σύζυγός του Ευδοκία σε πλάκα από ελεφαντόδοντο

Παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε, οργάνωσε ένα αξιόμαχο εκστρατευτικό σώμα και, οδηγώντας το ο ίδιος, έσπευσε να αντιμετωπίσει τους Σελτζούκους. Στη μάχη τουΜατζικέρτ όμως (1071)

ο στρατός του Ρωμανού έπαθε μεγάλη καταστροφή και ο ίδιος πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους.

Page 54: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ο Αλπ Αρσλάν ταπεινώνει των αυτοκράτορα Ρωμανό μετά τη Μάχη του Ματζικέρτ. Εικόνα από το έργο του Βοκάκιου

Έτσι ανεμπόδιστοι τώρα οι Σελτζούκοι, κατέλαβαν ολόκληρη σχεδόν τη Μικρά Ασία και απέκοψαν τους δρόμους των Βυζαντινών για την Ανατολή.

Δέκα χρόνια μετά τη μάχη του Ματζικέρτ, το 1081,αυτοκράτορας του Βυζαντίου ανέλαβε ο Αλέξιος Α΄, ο Κομνηνός, ο οποίος προσπάθησε να οργανώσει το κράτος και να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο των Σελτζούκων.

Page 55: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Αλέξιος Α' Κομνηνός

Την ίδια περίπου εποχή όμως εμφανίστηκε στη Δύση ένας άλλος λαός, οι Νορμανδοί, οι οποίοι διακρίνονταν για τις ναυτικές τους ικανότητες.

Οι Νορμανδοί

Αυτοί κατέβηκαν από τη Σκανδιναβία και τη Βόρεια Ευρώπηκαι ακολουθώντας το ρεύμα των ποταμών, έφτασαν ως τη Μεσόγειο.

Εκμεταλλευόμενοι τα εσωτερικά προβλήματα των Βυζαντινών και τις συγκρούσεις τους με τους Σελτζούκους Τούρκους, κατάκτησαν χωρίς δυσκολία τα βυζαντινά εδάφη της Νότιας Ιταλίας. Στη συνέχεια πέρασαν στη Βαλκανική κατέλαβαν τοΔυρράχιο και, ακολουθώντας την Εγνατία οδό, βάδισαν κατά της Θεσσαλονίκης και της Κωνσταντινούπολης. Μια άλλη

Page 56: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

ναυτική ομάδα τους κινήθηκε προς την Πελοπόννησο και λεηλάτησε τα παράλιά της.

Ο αυτοκράτορας Αλέξιος Α' τότε ζήτησε βοήθεια από τουςΒενετούς, δίνοντας τους ως αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια στη Μεσόγειο και στα βυζαντινά λιμάνια. Στην Κωνσταντινούπολη τους επέτρεψε να εγκατασταθούν έξω από τα τείχη, στην έξοδο του Κεράτιου, στο Γαλατά και να δημιουργήσουν εκεί δική τους εμπορική συνοικία, χωρίς να πληρώνουν φόρους.

Βενετοί έμποροι στο λιμάνι του Γαλατά (Μικρογραφία χειρογράφου, Εθνική Βιβλιοθήκη, Παρίσι)

Οι Βενετοί ανταποκρίθηκαν πρόθυμα στην πρότασή του. Βοήθησαν τους Βυζαντινούς στη θάλασσα και από κοινού κατάφεραν να νικήσουν τους Νορμανδούς και να τους απομακρύνουν από τα Βαλκάνια.

Page 57: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

[email protected]

Ιστορία E΄, Ενότητα 6, Κεφάλαιο 29

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την

αυτοκρατορία

1.Στα μέσα του 11ου αιώνα μια νέα απειλή εμφανίζεται για την ανατολική επαρχία. Τι

γνωρίζεις για το νέο αυτό λαό;

2.Πότε και ποιος αυτοκράτορας του Βυζαντίου προσπάθησε να αντιμετωπίσει την

καινούρια απειλή; 3.Τι γνωρίζεις για τη μάχη του Ματζικέρτ;

4.Πότε ανέβηκε στο θρόνο ο Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός. Ποιες προσπάθειες έκανε; 5.Νέα απειλή από το βορρά αυτήν την φορά, οι Νορμανδοί. Τι γνωρίζεις γι' αυτούς;

6.Πώς εκμεταλλεύτηκαν οι Νορμανδοί τα εσωτερικά προβλήματα των Βυζαντινών και τις

συγκρούσεις με τους Σελτζούκους Τούρκους; 7.Ποια ανταλλάγματα έδωσε στους Βενετούς ο Αλέξιος Α΄ για να τον βοηθήσουν να

αντιμετωπίσει τους Νορμανδούς;

8.O Αλέξιος παραχωρεί το εμπόριο της Μεσογείου στους Βενετούς σ’ αντάλλαγμα της

βοήθεια τους στον πόλεμο με τους Νορμανδούς. Η αυτοκρατορία σώζεται. Ποιες

πιστεύεις ότι θα είναι μελλοντικά οι επιπτώσεις αυτής της παραχώρησης;

.........................................................................................................................................

............................................................................................................................. ............

.................................................................................................................................. .......

............................................................................................................................ .............

............................................................................................................................. ............

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

Page 58: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ταξιδεύοντας στη γνώση Ιστορία E΄, Ενότητα 6, Κεφάλαιο 29

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

1.Στα μέσα του 11ου αιώνα μια νέα απειλή εμφανίζεται για την ανατολική επαρχία. Τι γνωρίζεις για το νέο αυτό λαό; 2.Πότε και ποιος αυτοκράτορας του Βυζαντίου προσπάθησε να αντιμετωπίσει την καινούρια απειλή; 3.Τι γνωρίζεις για τη μάχη του Ματζικέρτ; 4.Πότε ανέβηκε στο θρόνο ο Αλέξιος Α΄ ο Κομνηνός. Ποιες προσπάθειες έκανε; 5.Νέα απειλή από το βορρά αυτήν την φορά, οι Νορμανδοί. Τι γνωρίζεις γι' αυτούς; 6.Πώς εκμεταλλεύτηκαν οι Νορμανδοί τα εσωτερικά προβλήματα των Βυζαντινών και τις συγκρούσεις με τους Σελτζούκους Τούρκους; 7.Ποια ανταλλάγματα έδωσε στους Βενετούς ο Αλέξιος Α΄ για να τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει τους Νορμανδούς;

8.O Αλέξιος παραχωρεί το εμπόριο της Μεσογείου στους Βενετούς σ’ αντάλλαγμα της βοήθεια τους στον πόλεμο με τους Νορμανδούς. Η αυτοκρατορία σώζεται. Ποιες πιστεύεις ότι θα είναι μελλοντικά οι επιπτώσεις αυτής της παραχώρησης;

Page 61: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

1185 : 'Άλωση και λεηλασία της Θεσσαλονίκης από τους Νορμανδού

ς.

Το 1185 οι Νορμανδοί της Σικελίας οργάνωσαν μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον

του Βυζαντίου. Με 200 πολεμικά πλοία και 80.000 περίπου καλά οπλισμένους άν-

δρες πέρασαν την Αδριατική και κατέλαβαν το Δυρράχιο και τα Επτάνησα. Στη συνέ-

χεια προχώρησαν χωρίς να συναντούν αντίσταση προς τη Θεσσαλονίκη, όπου έφτα-

σαν τον Αύγουστο του 1185 και πολιόρκησαν την πόλη από τη στεριά και από τη θά-

λασσα. Τα δραματικά γεγονότα της πολιορκίας και της άλωσης περιγράφει ο τότε μητροπολίτ

ης της Θεσσαλονίκης Ευστάθιος, που τα έζησε.

Η στρατιωτική φρουρά της πόλης ήταν μικρή. Ενισχύθηκε όμως από τους πολί-

τες που αγωνίστηκαν με γενναιότητα πάνω στα τείχη, για να αντιμετωπίσουν τις επι-

θέσεις των Νορμανδών. Αντίθετα ο διοικητής της Θεσσαλονίκης Δαβίδ Κομνηνός α-

ποδείχτηκε εντελώς ανίκανος και η προκλητική αδιαφορία του έφτασε τα όρια της προδοσίας.

Οι Θεσσαλονικείς, παρά την κακή αμυντική οργάνωση, την έλλειψη εφοδίων και την ανικα

νότητα του διοικητή τους, κράτησαν τις επιθέσεις των πολιορκητών 9 μέρες. Στις 24 Αυγούστου του 11

85 όμως οι Νορμανδοί γκρέμισαν με τις πετροβόλες πο-

λιορκητικές μηχανές τους ένα τμήμα του ανατολικού τείχους, ανέτρεψαν με ορμητική επίθεση ό

σους υπερασπιστές αμύνονταν ακόμη και ξεχύθηκαν μέσα στην πόλη.

Page 62: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Τα τείχη της Θεσσαλονίκης δεν άντεξαν

Ακολούθησαν εφιαλτικές σκηνές. Οι εισβολείς επιδόθηκαν σε σφαγές, βια-

σμούς, κακοποιήσεις και λεηλασίες με πρωτοφανή αγριότητα, χωρίς να σέβονται τί-

ποτε. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, τα θύματα που είχαν οι Θεσσαλονικείς κατά την πολιορκία κα

ι κατά τη σφαγή της άλωσης υπολογίζονται σε 7.000 περίπου.

Μετά την άλωση της, η Θεσσαλονίκη γνώρισε και μια περίοδο σκληρής κατοχής. Οι κατακ

τητές Νορμανδοί άρπαζαν τα πάντα και η συμπεριφορά τους απέναντι στους ανυπεράσπιστου

ς πολίτες ήταν προκλητική και βάρβαρη. Σ' αυτές τις συμφορές ήρ-

θε γρήγορα να προστεθεί και η έλλειψη τροφίμων και η πείνα. Τελικά η πόλη απαλλάχτηκε από την παρουσία των Νορμανδών το Νοέμβριο του 1185, όταν τους νίκησε ο Βυζαντινός στρατηγός Αλέξιος Βρανάς σε δύο μάχες κοντά στις Σέρρες. Τότε αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις ελληνικές χώρες. Ένα μέρος μάλιστα της νορμανδικής φρουράς της Θεσσαλονίκης, που δεν πρόλαβε να φύγει, εξοντώθηκε από τμήματα της εμπροσθοφυλακής του βυζαντινού στρατού

Αναρτήθηκε από Στ2 Πλαγιαρίου στις 7:17 μ.μ.

Page 63: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Βιογραφίες

Παρουσίαση μαθήματος

Φύλλο εργασίας

Σχεδιάγραμμα μαθήματος

Σχεδιάγραμμα μαθήματος (λευκό)

Λεξιλόγιο

zarkosdim

Page 64: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Αλέξιος Α΄Κομνηνός

Αλπ Αρσλάν

Ρωμανός Δ΄Διογένης

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 65: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Μέσα 11ου αιώνα

Σελτζούκοι Τούρκοι

(Αλπ Αρσλάν)

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 66: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Οι Σελτζούκοι ήταν τούρκικο φύλο που επικράτησε σε διάφορα τμήματα της Κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής δια μέσου της Περσίας από τον 11ο ως τον 14ο αιώνα. Ίδρυσαν το σουλτανάτο των Μεγάλων Σελτζούκων που εκτείνονταν από την Μικρά Ασία μέχρι την Περσία. Οι Σελτζούκοι κατάγονταν από τουρκομανικά φύλα της Κεντρικής Ασίας. Όταν έφτασαν στην Περσία οι Σελτζούκοι υιοθέτησαν τον περσικό τρόπο ζωής, πολιτισμό ακόμη και τη γλώσσα. Θεωρούνται ως πολιτιστικοί πρόγονοι των σημερινών Τούρκων.

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Σελτζούκοι

Ασιατική καταγωγή

Μισθοφόροι Αράβων (αρχικά)

Αρχική σελίδα

Page 67: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

O Αλπ Αρσλάν γεννημένος Μουχάμαντ ιμπν Νταούντ (Muhammad ibn Daud) (1026 - 15 Δεκεμβρίου 1072) ήταν ο

δεύτερος στη διαδοχή σουλτάνος της Περσίας και του Ιράκ. Γεννήθηκε στην περσική

επαρχία Χορασάν το 1026 (εναλλακτικά η γέννησή του τοποθετείται στο 1029 ή το

1032).

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα Βιογραφίες

Page 68: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Κατακτήσεις Σελτζούκων

Αρμενία,

Στοχεύουν σε κατάληψη της Κων/πολης

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Καππαδοκία

Καισάρεια

Αρχική σελίδα

Page 69: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο Ρωμανός Δ΄ Διογένης έμεινε στο θρόνο από το 1068 ως το 1071. Γεννήθηκε το 1032 στην Καππαδοκία και καταγόταν από οικογένεια γαιοκτημόνων. Διακρίθηκε ως στρατιωτικός διοικητής στην υπηρεσία του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ι΄ Δούκα και του Ισαάκιου Α΄ Κομνηνού. Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ι΄ Δούκα, η νεαρή χήρα του Ευδοκία, αποφάσισε να παντρευτεί. Νέος της σύζυγος ήταν ο Ρωμανός Δ΄ Διογένης.

Δίπτυχο σε ελεφαντόδοτη πλάκα με τον Ρωμανό Διογένη και τη σύζυγό του Ευδοκία, Εθνική Βιβλιοθήκη Γαλλίας.

Χρυσό ιστάμενον του Ρωμανού, που απεικονίζει τους τρεις συμβασιλείς του: Στην πρόσθια όψη: ο Μιχαήλ Ζ΄ Δούκας (μέσον), Ανδρόνικος Δούκας και Κωνστάντιος Δούκας κρατώντας λάβαρα και άνθη ακακίας. Στην

άλλη όψη: ο Ρωμανός και η Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα στεφόμενοι από το Χριστό.

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Ρωμανός Δ΄ Διογένης

Αρχική σελίδα Βιογραφίες

Page 70: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ρωμανός Δ΄Διογένης

Εκστρατεύει εναντίον

Σελτζούκων

Μάχη Μαντζικέρτ 1071 μ. Χ.

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 71: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Η μάχη του Μαντζικέρτ από γαλλική μινιατούρα του 15ου αιώνα, στην οποία οι πολεμιστές απεικονίζονται με δυτικό οπλισμό και ρουχισμό

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 72: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Πανωλεθρία Βυζαντινών

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 73: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Τα αίτια της ήττας των Βυζαντινών Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ιστορία της Ακαδημίας Επιστημών της Σοβιετικής Ένωσης αναφέρεται ότι: «Στα μέσα του 11ου αιώνα γίνονταν στο Βυζάντιο άγριοι φεουδαρχικοί εμφύλιοι πόλεμοι που χαρακτηρίζονται από την ένταση του φεουδαρχικού κομματιάσματος. Η πάλη για το θρόνο ανάμεσα στις διάφορες μερίδες της κυρίαρχης τάξης έφτασε σε οξύτατο σημείο. Από το 1057 ως το 1081 άλλαξαν πέντε αυτοκράτορες. Οι φεουδαρχικοί εμφύλιοι πόλεμοι έγιναν αιτία να εξασθενίσει το βυζαντινό κράτος και να χειροτερεύσει η εξωτερική πολιτική θέση του. Στην κατάρρευση της στρατιωτικής δύναμης του Βυζαντίου βοήθησε και η μετατροπή των ελεύθερων αγροτών σε δουλοπάροικους, καθώς και η καταστροφή των στρατιωτών». Ακόμα ένα στοιχείο που φέρεται ότι οδήγησε στην ήττα του βυζαντινού στρατεύματος ήταν η ετερογένειά του, καθώς βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό σε ξένους μισθοφόρους. Το στράτευμα του Ρωμανού αποτελούνταν από Νορμανδούς, Βούλγαρους, Πετσενέγγους, Φράγκους, Αλανούς, Γότθους, Σλάβους, Χαζάρους, Τουρκομάνους Ούζους και Κουμάνους, καθώς και Ίβηρες από την Αρμενία.

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 74: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Τραυματισμός και σύλληψη Ρωμανού

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 75: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ο Αλπ Αρσλάν εξευτελίζει τον Ρωμανό Διογένη (γαλλική μινιατούρα του 15ου αι.)

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 76: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Όταν παρουσιάστηκε ο αιχμάλωτος Ρωμανός Δ' μπροστά στον Αλπ Αρσλάν, ο δεύτερος δεν πίστευε ότι αυτός ο γεμάτος αίματα και σακατεμένος άνδρας, ήταν πράγματι ο παντοδύναμος Βυζαντινός Αυτοκράτορας. Μετά την επαλήθευση των στοιχείων του αυτοκράτορα, ένας διάλογος έγινε ο οποίος έμεινε στην ιστορία:

Αλπ Αρσλάν: "Τι θα έκανες, αν ήμουν εγώ δικός σου αιχμάλωτος; "

Πώς κρίνετε την απάντηση του Ρωμανού Δ΄ Διογένη στον Αλπ Αρσλάν;

Τι εννοούσε ο Αλπ Αρσλάν όταν έλεγε: «Η τιμωρία μου είναι πολύ χειρότερη. . . Σε αφήνω ελεύθερο. . . »;

Ρωμανός: "Θα σε σκότωνα, ή μάλλον θα σε εξέθετα στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης. "

Αλπ Αρσλάν: "Η τιμωρία μου είναι πολύ χειρότερη. . . Σε αφήνω ελεύθερο. . . "

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 77: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Πώς πιστεύετε ότι υποδέχθηκαν οι Βυζαντινοί το

Ρωμανό Δ΄ Διογένη;

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 78: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Μετά τη μάχη στο Μαντζικέρτ, οι Βυζαντινοί έστεψαν αυτοκράτορα το Μιχαήλ Ζ΄ Δούκα. Η Ευδοκία εξορίστηκε σε μοναστήρι στην Πρίγκηπο. Κατά την επιστροφή του ο Ρωμανός δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Δοκίμασε να ανακαταλάβει το θρόνο του αλλά δεν τα κατάφερε. Συνελήφθη, τυφλώθηκε με βάναυσο τρόπο, εξορίστηκε στην Πρώτη της Προποντίδας και τελικά

πέθανε λίγο αργότερα, το καλοκαίρι του, στις 4 Αυγούστου του 1072.

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 79: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Ο αρχηγός των Σελτζούκων Τούρκων Αλπ Αρσλάν, μετά τη μάχη του Ματζικέρτ φέρθηκε στον αιχμάλωτο αυτοκράτορα Ρωμανό Δ΄ με την καλοσύνη που μόνον οι γενναίοι διαθέτουν. Τον κάλεσε στο γεύμα και του είπε: «Μη φοβάσαι, δε θα πάθεις κανένα κακό. Θα τιμηθείς όπως αξίζει στη βασιλική σου μεγαλειότητα. Γιατί πιστεύω πως είναι ανόητος ο άνθρωπος εκείνος που δε συλλογίζεται ότι η τύχη μεταβάλλεται και δε σέβεται τις συμφορές των άλλων». Και, τηρώντας το λόγο του, τον ελευθέρωσε μαζί με τους άνδρες της φρουράς του και υπέγραψε συνθήκη ειρήνης μαζί του.

Μ. Ψελλός , Χρονογραφία

Τι διαφορά παρατηρείτε σε αυτή τη μαρτυρία, συγκρίνοντας τη με τον προηγούμενο διάλογο του Αλπ Αρσλάν με το Ρωμανό Δ΄; Ποια πηγή θα θεωρούσατε πιο αξιόπιστη; Για ποιο λόγο;

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 80: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Η Βυζαντινή αυτοκρατορία το 1091. Οι Σελτζούκοι έχουν καταλάβει όλη τη Μικρά Ασία.

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 81: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Η μεγάλη αυτοκρατορία των Σελτζούκων το 1092.

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 82: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

1081 μ.Χ.

Αυτοκράτορας Αλέξιος Α΄ Κομνηνός

Νέα απειλή. Νορμανδοί

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 83: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Γύρω στα 880, μερικοί Βίκινγκ, με επικεφαλής τον Ρόλλο, εγκαταλείπουν τη Σκανδιναβία και εποικίζουν τις βόρειες ακτές της Γαλλίας, δίπλα στο βασίλειο των Δυτικών Φράγκων. Οι Φράγκοι τους δίνουν το όνομα «Νορμανδοί», δηλ. άνθρωποι απ' το Βορρά. Φοβούμενος τις ληστρικές επιδρομές τους στο εσωτερικό της χώρας, ο βασιλιάς Κάρολος Γ' προσφέρει αυτονομία στα εδάφη τους με αντάλλαγμα την υποταγή τους στο θρόνο. Ο αρχηγός τους Χρολφ (γνωστότερος με το εκλατινισμένο Ρόλλος) δέχεται την πρόταση και το 911 δημιουργείται το πρώτο νορμανδικό κράτος.

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 84: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Νορμανδικό σκάφος

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 85: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 86: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Επιδρομές Νορμανδών

Νότια Ιταλία

Δυρράχιο

Θεσ/νίκη

Κων/πολη

Πελοπόννησος

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 87: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Αλέξιος Α΄

Ζητά βοήθεια Βενετών

Προσφέρει

Εμπορικά προνόμια

Εγκατάσταση στο Γαλατά

Βενετοί και Βυζαντινοί νικούν τους Νορμανδούς

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα

Page 88: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Αλέξιος Α΄ Κομνηνός Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός ήταν αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας από το 1081 ως το 1118. Εξέχουσα στρατιωτική και πολιτική μορφή, ήταν ο ουσιαστικός θεμελιωτής της δυναστείας των Κομνηνών, μιας από τις ενδοξότερες της βυζαντινής ιστορίας. Καταγόταν από την μεγάλη αριστοκρατική στρατιωτική οικογένεια των Κομνηνών, που κατείχε μεγάλες εκτάσεις στην Κασταμώνα της Παφλαγονίας. Ήταν γιος του Ιωάννη Κομνηνού, αδελφού του αυτοκράτορα Ισαάκιου Α΄ Κομνηνού, και της Άννας Δαλασηνής.

Αλέξιος Α΄Κομνηνός. Μικρογραφία από χειρόγραφο του 12ου αι. (Βατικανό, Biblioteca Apostolica).

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία

Αρχική σελίδα Βιογραφίες

Page 89: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία Μέσα 11ου αι.

Βυζαντινοί Σελτζούκοι Τούρκοι

Ασιατική καταγωγή

Κατακτούν

Αρμενία, Καππαδοκία, Καισάρεια

Αλπ Αρσλάν Ρωμανός Δ΄ Διογένης(1068)

Στόχος: Κωνσταντινούπολη

Μάχη Μαντζικέρτ

(1071)

Πανωλεθρία Βυζαντινών. Αιχμαλωσία Ρωμανού

Κατάληψη Μ.Ασίας από Σελτζούκους

Αλέξιος Α΄ Κομνηνός(1081)

Νορμανδοί

Βόρεια Ευρώπη

Κατακτούν

Ν. Ιταλία, Δυρράχιο

Κατευθύνονται προς Θεσ/νίκη,

Κων/πολη, Πελ/νησο

Ζητά Βοήθεια Βενετών

Παραχωρεί

Εμπορικά προνόμια

Εγκατάσταση στο Γαλατά

Βενετοί και Βυζαντινοί νικούν τους Νορμανδούς Αρχική σελίδα

Page 90: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία Μέσα 11ου αι.

Βυζαντινοί Σελτζούκοι Τούρκοι

Ασιατική καταγωγή

Κατακτούν

Αρμενία, Καππαδοκία, Καισάρεια

Αλπ Αρσλάν Ρωμανός Δ΄ Διογένης(1068)

Στόχος: Κωνσταντινούπολη

Μάχη Μαντζικέρτ

(1071)

Πανωλεθρία Βυζαντινών. Αιχμαλωσία Ρωμανού

Κατάληψη Μ.Ασίας από Σελτζούκους

Αλέξιος Α΄ Κομνηνός(1081)

Νορμανδοί

Βόρεια Ευρώπη

Κατακτούν

Ν. Ιταλία, Δυρράχιο

Κατευθύνονται προς Θεσ/νίκη,

Κων/πολη, Πελ/νησο

Ζητά Βοήθεια Βενετών

Παραχωρεί

Εμπορικά προνόμια

Εγκατάσταση στο Γαλατά

Βενετοί και Βυζαντινοί νικούν τους Νορμανδούς Αρχική σελίδα

Page 91: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Φύλλο εργασίας

Πώς κρίνετε την απάντηση του Ρωμανού Δ΄ Διογένη στον Αλπ Αρσλάν; ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Τι εννοούσε ο Αλπ Αρσλάν όταν έλεγε: «Η τιμωρία μου είναι πολύ χειρότερη. . . Σε αφήνω ελεύθερο. . . »; ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Πώς πιστεύετε ότι υποδέχθηκαν οι Βυζαντινοί το Ρωμανό Δ΄ Διογένη; .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Τι διαφορά παρατηρείτε στη μαρτυρία του Μ. Ψελλού, συγκρίνοντας τη με το διάλογο του Αλπ Αρσλάν με το Ρωμανό Δ΄; Ποια πηγή θα θεωρούσατε πιο αξιόπιστη; Για ποιο λόγο; ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Αρχική σελίδα

Page 92: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Λεξιλόγιο σπεύδω αόρ. έσπευσα, απαρέμφ. σπεύσει : πηγαίνω κάπου με βιασύνη

αποκόπτω -ομαι Ρ αόρ. απέκοψα, απαρέμφ. αποκόψει, παθ. αόρ. αποκόπηκα, απαρέμφ. αποκοπεί, μππ. αποκομμένος : (μτφ.) χωρίζω, αποκλείω κάποιον ή κάτι από την επαφή του με κάποιον ή με κάτι.

ανταποκρίνομαι : βρίσκομαι σε αντιστοιχία, συμφωνία με κάτι, αντιδρώ σε μια ενέργεια άλλου με τρόπο θετικό

Αρχική σελίδα

Page 93: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Πηγές

http://paidio.blogspot.gr http://www.greek-language.gr http://el.wikipedia.org http://youtube.com

Page 94: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Δημιουργία

Ζάρκος Δημήτριος Μίσσιου Γεωργία www.mathitiskaidaskalos.blogspot.com

Page 95: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄
Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Παν μέτρον άριστον...
Page 96: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

kyra_daskala

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ:

1. Επιθυμούσαν την ένωση με τη δυτική

εκκλησία

2. Δέχτηκε τη συνθήκη ειρήνης που του

πρότεινε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.

3. Αποκεί ξεκίνησε ο τελευταίος

αυτοκράτορας του Βυζαντίου.

4. Τον έκλεισαν με χοντρή αλυσίδα.

ΚΑΘΕΤΑ:

1. Έδωσαν πλοία και μαχητές για την

υπεράσπιση της Πόλης.

2. Ο τελευταίος αυτοκράτορας του

Βυζαντίου.

3. Πολέμησε στο πλευρό των βυζαντινών

έχοντας την ευθύνη της άμυνας της Πόλης.

4. Διαδέχτηκε το σουλτάνο Μουράτ Β'.

5. Ήταν ο Ιωάννης Ιουστινιάνης.

―― ΙΙ σσ ττοο ρρ ίί αα ―― ττ άά ξξ ηη ΕΕ ΄́

ΗΗμμεε ρροομμ ηηνν ίί αα :: ……………………………………………………………………

ΌΌννοομμαα :: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1. Κάντε τη σωστή αντιστοίχιση: (18 β.)

Μουράτ Α' Προύσα

Πρώτη πρωτεύουσα του οθωμανικού κράτους Βάρνα

Μογγόλοι Γενίτσαροι

Μάχη Άγκυρας Κοσσυφοπέδιο

Μουράτ Β' 1402

Παιδομάζωμα Ταμερλάνος

2. ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ (27 β.)

Ε Ω

Τ

Υ

Ν

Τ

Τ Μ

Ρ Ι

Ν Ω

Ρ Σ

Page 97: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

kyra_daskala

4. Συμπληρώνω: (21 β.)

Ο Μωάμεθ διέταξε να σύρουν από τη στεριά ........................... καράβια

και να τα μεταφέρουν από το Βόσπορο μέσα στον ...........................................

κόλπο.

Το κύριο σώμα των μισθοφόρων που υπεράσπιζαν το Βυζάντιο το

αποτελούσαν Γενουάτες, με αρχηγό τον ...........................................

Η γενική επίθεση των Τούρκων άρχισε της πρωινές ώρες στις

........................................... του έτους ....................

Οι Τούρκοι μπήκαν μέσα στην Πόλη από μια μικρή πόρτα που βρήκαν

ανοιχτή την ...........................................

Ο Κων/νος Παλαιολόγος έπεσε πολεμώντας ηρωικά στην πύλη του

..............................................................

3. Βάλτε Σ για τη σωστή πρόταση και Λ για τη λάθος πρόταση. (18 β.)

Ο Μωάμεθ Β' είχε προειδοποιήσει από την αρχή τον Κωνσταντίνο ότι

δε θα σεβαστεί τις συνθήκες που έκανε ο πατέρας του μαζί του.

..........................

Ο Ουρβανός ήταν Ούγγρος μηχανικός που έφτιαξε μεταλλικούς

πολιορκητικούς πύργους. ..........................

Η Μπορμπάρδα ήταν το πιο μεγάλο κανόνι που χρησιμοποίησαν οι

Τούρκοι για να γκρεμίσουν τα τείχη της Πόλης. ..........................

Το Ρούμελη Χισάρ ήταν φρούριο χτισμένο στην ασιατική ακτή του

Βόσπορου. ..........................

Ο Ιουστινιάνης συντόνιζε την άμυνα της Πόλης. ..........................

Ο Φλαντανελάς οδήγησε 4 πλοία στον Κεράτιο κόλπο,

προμηθεύοντας την αποκλεισμένη Πόλη με εφόδια. ..........................

Page 98: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

kyra_daskala

5. α) Ποιοι σουλτάνοι (2) πολιόρκησαν την

Πόλη και γιατί απέτυχε ο καθένας; (8 β.)

______________________________________

______________________________________

______________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

β) Ποιοι σουλτάνοι πολέμησαν εναντίον του στρατού ενωμένων

χριστιανικών λαών, πού και ποια ήταν η έκβαση της μάχης; (8 β.)

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

Βαθμοί: …………………. / 100

Page 99: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Λεμονιάς Χαριστός 2011

Page 100: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

•10 χρόνια μετά το Ματζικέρτ η αυτοκρατορία ήταν σε συνεχή υποχώρηση.

•Οι σελτζούκοι μέσα σε 10 χρόνια κατέλαβαν το σύνολο της Μικράς Ασίας

Page 101: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Την κατάσταση αυτή ανέτρεψε ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός, ο οποίος ανακατάλαβε ορισμένα εδάφη της Μικράς Ασίας.

Page 102: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Παράλληλα με τους Σελτζούκους ο Αλέξιος είχε να αντιμετωπίσει και τις επιδρομές ενός νέου εχθρού από τη Δύση: Τους Νορμανδούς (Βίκινγκς)

Page 103: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Οι Νορμανδοί ήταν πολύ ικανοί έμποροι, που ζούσαν αρχικά στην Σκανδιναβία.

Μέσω της ροής των έφτασαν στην Ιταλία την οποία και κατέλαβαν και στη συνέχεια έκαναν επιδρομές και στα Βυζαντινά εδάφη

Page 104: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Η Νορμανδική απειλή αντιμετωπίστηκε, οι εισβολείς εκδιώχθηκαν, όμως οι Νορμανδοί κατά τις επιδρομές τους έμαθαν πώς να καλλιεργούν μετάξι και ίδρυσαν στην Ιταλία βιοτεχνίες παραγωγής.

Έτσι η αυτοκρατορία έχασε το μονοπώλιο, που είχε από την εποχή του Ιουστινιανού, στην παραγωγή και πώληση μεταξιού. Τα έσοδα από την πώλησή του έπεσαν.

Η αυτοκρατορία έχασε κάποια εδάφη στα βορειοδυτικά μέχρι το Δυρράχιο.

Page 105: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Σελτζουκίδες ή Σελτζούκοι

Όνομα τουρκικού νομαδικού λαού, καθώς και της

δυναστείας που τους κυβέρνησε για πολλά χρόνια.

Ονομάστηκαν έτσι από τον πρώτο αρχηγό τους

Σελτζούκ. Αποτελούσαν κλάδο της μεγάλης φυλής των

Ογούζων Τούρκων. Οι Σ. από το Τουρκεστάν, όπου είχε

εγκατασταθεί προερχόμενη από τα ανατολικά η φυλή

τους, εξαπλώθηκαν κατά το 10ο αι. π.Χ. προς την

Περσία και το Χορασάν. Το 1038 βρίσκονταν στη

Νισαπούρ με αρχηγό τον Τογρούλ, το γιο του Σελτζούκ.

Εκεί ο Τογρούλ ανακηρύχτηκε σουλτάνος. Αμέσως μετά

άρχισε κατακτητικούς πολέμους. Κατέλαβε τις

γειτονικές χώρες Αζερμπαϊτζάν, Κουρδιστάν, Κερμάν,

Χουζιστάν, Φαρς, Ταμπαριστάν και Χορασμιάν. Το

1055 μπήκε στη Βαγδάτη και βοήθησε το χαλίφη Αλ

Καΐμ να καταπνίξει τις εσωτερικές επαναστάσεις της

χώρας του. Εκείνος αναγνώρισε τον Τογρούλ ηγεμόνα

της Ανατολής και της Δύσης και τον έκανε γαμπρό του.

Το 1063 πέθανε ο Τογρούλ και τον διαδέχτηκε ο γιος του

αδερφού του, ο Αλπ Αρσλάν. Αυτός τον επόμενο χρόνο

κατέλαβε την πρωτεύουσα της Αρμενίας Ανίον και το

μεθεπόμενο τη χώρα ανάμεσα στην Αντιόχεια και την

Page 106: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

Έδεσσα. Μετά προχώρησε προς τη Μ. Ασία

λεηλατώντας και καταστρέφοντας. Το 1071

συγκρούστηκε με τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου

Ρωμανό το Διογένη στο Μαλασκιούρτ του Κουρδιστάν,

τον νίκησε και τον αιχμαλώτισε. Έτσι ο Διογένης

αναγκάστηκε να κλείσει ειρήνη μαζί του.

Το 1072 σκοτώθηκε ο Αλπ Αρσλάν, κατά τη διάρκεια

εμφύλιου πολέμου, και τον διαδέχτηκε ο γιός του

Μαλισάχ. Αυτός συνέχισε τις κατακτήσεις του πατέρα

του και οδήγησε το έθνος του στη μεγαλύτερη ακμή που

γνώρισε ποτέ. Τα όρια του Σελτζουκικού κράτους

επεκτείνονταν τώρα από την Κεντρ. Ασία μέχρι τη Μ.

Ασία και τη Συρία. Στις ημέρες του προστατεύτηκαν τα

γράμματα, οι τέχνες και οι επιστήμες και η βασιλεία του

θεωρείται χρυσός αιώνας για τους Σελτζούκους.

Οι διάδοχοι του Μαλισάχ, που πέθανε το 1092, δεν

μπόρεσαν να σταθούν στο δικό του ύψος. Οι

κατακτήσεις σταμάτησαν και το κράτος έπαψε να

ανέρχεται. Με το Σιντζάρ τελείωσε η δυναστεία των

"Μεγάλων Σελτζουκιδών" και άρχισαν οι εμφύλιοι

πόλεμοι, με συνέπεια τη διαίρεση του κράτους σε τρία

κρατίδια: του Ιράκ, της Συρίας και της Μ. Ασίας. Από

Page 107: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

αυτά το βασίλειο του Ιράκ γεννήθηκε στα μέσα του 12ου

αι. και διαλύθηκε το 1219 με την πρώτη επιδρομή των

Μογγόλων. Το βασίλειο της Συρίας ήταν το πιο

βραχύβιο. Έζησε μόνο 39 χρόνια (1078 - 1117) και

διαιρέθηκε σε δύο μικρότερα κρατίδια, του Χαλεπίου και

της Δαμασκού, στα οποία κυριάρχησαν οι Αταβέκοι. Το

βασίλειο της Μ. Ασίας άκμασε περισσότερο από δύο

αιώνες. Ιδρύθηκε το 1077 και είχε πρωτεύουσα το

Ικόνιο. Αλλά και αυτό δεν άντεξε στις επιδρομές των

Μογγόλων και τελικά διαμελίστηκε σε πολλά κρατίδια,

τα οποία πλήρωναν φόρους στον κατακτητή τους. Ένα

από τα κρατίδια αυτά, το Οσμανικό, με τον καιρό

κατόρθωσε να διακριθεί, να επικρατήσει και να

κατακτήσει όλες τις χώρες που είχαν στην κατοχή τους

προηγουμένως οι Σ. της Μ. Ασίας. Το νέο αυτό

Οσμανικό κράτος είναι εκείνο που τελικά κατέλυσε τη

Βυζαντινή Αυτοκρατορία και στη θέση της δημιούργησε

τη μεγάλη Τουρκική Αυτοκρατορία.

http://www.akida.info/

Page 108: Ιστορία  Ε΄ 6.29. ΄΄ Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία ΄΄

ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ29.Οι δύο εχθροί

Εκείνο το βράδυ ο Μένιος δε µπορούσε να κοιµηθεί. Είχαν περάσει µέρες από την τελευταία φορά που κάποιος αυτοκράτορας του Βυζαντίου τον είχε καλέσει. Τα µαθήµατα της ιστορίας του σχολείο του, µίλησαν για Μακεδονικές Δυναστίες και την παρακµή της αυτοκρατορίας σε όλους τους τοµείς. Γιατί κανένας δεν τον είχε καλέσει! Θα µπορούσε να βοηθήσει.

Τα βλέφαρα του έκλειναν από την κούραση της ηµέρας. Τα όνειρα τον συνεπήραν. Όνειρα τροµακτικά. Είδε κάποιον άρχοντα του Βυζαντίου δεµένο µε αλυσίδες. Δεν τον γνώριζε, αλλά ο πορφυρένιος µεταξωτός χιτώνας µαρτυρούσε την προέλευση του. Μπροστά του στέκοταν δύο άντρες. Ήταν σίγουρα πολεµιστές. Ο πρώτος φορούσε µια χοντρή γούνα λύκου στη πλάτη και το σώµα του ήταν καλυµµένο µε δέρµατα ζώων. Στα χέρια του κρατούσε ένα δοχείο γεµάτο µε χιόνι. Δίπλα του, κάθοταν προσοχή ένας άλλος πολεµιστής. Η πανοπλία του ήταν ελαφριά και το δέρµα του καµένο από τον ήλιο. Ήταν µελαχρινός στην όψη και στα χέρια του κρατούσε ένα δοχείο γεµάτο µε άµµο! Οι δύο όρθιοι άντρες κοιτούσαν έτοιµοι να κατασπαράξουν τον βυζαντινό ηγέτη. Από το πουθενά ένας όγκος νερού πληµµύρισε τα πάντα. Οι δύο πολεµιστές παρασύρθηκαν από το κύµα και προς στιγµή έφυγαν µακριά από τον βασιλιά. Ενώ όµως το νερό φάνηκε να τον σώζει, αυτό συνέχισε να κυλά και να γεµίζει τον τόπο. Τόσο, που ο αυτοκράτορας βυθίστηκε κάτω από αυτό. Τι να σηµαίνουν όλα αυτά; Ο Μένιος ξύπνησε ιδρωµένος µέσα στον ύπνο του. Άνοιξε το βιβλίο της ιστορίας και βάλθηκε να εξηγήσει το όνειρο. Μπορείτε να τον βοηθήσετε;

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Δημοτικό Σχολείο Φουρφουρά