«Еңбек – өмір ажары» атты дөңгелек үстел материалдары

Республикалық “45minut.kz” басылымының

сабақтар топтамасы

«ЕҢБЕК – ӨМІР АЖАРЫ»

Сабақтар топтамасы № 016

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың

Қазақстан халқына арнаған «Әлеуметтік-экономикалық

жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауын және

«Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға ортақ

Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламасын насихаттау

мақсатында Батыс Қазақстан облысы, Теректі ауданы, Подстепный ауылында

өткізілген «Еңбек – өмір ажары» атты дөңгелек үстел материалдары

Алматы - 2012

--------------------------------------- «Республикалық 45minut.kz» газетінің сабақтар топтамасы

Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев 3 шілде күні Астанада өткен Индустрияландыру күніне арналған телекөпір

барысында сөз сөйлеп, «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» бағдарламасын

жария еткен болатын.

Әлемнің әміршісі – еңбек. Тек еңбекпен ғана жеміс өнбек, тек еңбек қана бар қиындықты жеңбек. Елбасымыз баршамызды ел игілігі жолындағы еңбекке шақырады, бүгінде еңбек шешуші ұлттық

фактор екенін ұғындырады. Еліміз үшін еңбек етейік, ардақты ағайын!

АЛҒЫ СӨЗЖастарды қоғамдық өмірдің әр түрлі саласында жан –жақты дамуы және

белсенді болуы үшін жағдай жасау, олардың экономикалық және әлеуметтік құқықтары мен еркіндігін түіндіру, жүзеге асыру және қорғау мақсатында құрылған Подстепный ауылындағы жастар кеңесі қоғамда көптеген іс тындырып жүр. Қазан айында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауын және «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламасын насихаттау мақсатында Подстепный ауылындағы жастар кеңесінің мүшелері мен ауылдың кітапханасының ұйымдастыруымен бірге белсенді жастармен, жас ұстаздармен «Еңбек – өмір ажары» атты дөңгелек үстел өткізілді.

Дөңгелек үстелге Подстепный ауылдың кітапханасының қызметкерлері Рзағалиева Назгүл Айжанқызы, Джаскужиева Ильмира Рашатовна, Подстепный № 1 ЖОББ мектебінің мұғалімдері Аккунанова С.С., Кыдырашева Г.Е., Гаппарова А.С. мен мектеп кітапханашысы Тариева А.М., Подстепный қазақ орта мектебінің тарих пәнінің мұғалімі Сидахметов С.Е., Подстепный № 11 кәсіптік лицейдің мұғалімдері Капатова А.Б, Койшыбаева Г.И. қатысып баяндама жасап, өз ойларын ортаға салды.

Жастар Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты мақаласына тоқталып, Үкіметке нақты 20 тапсырма берілгендігі және солардың бірі жастар жайында екендігін айтып өтті. Дөңгелек үстел қорытындылай келе жастар елімізді дамытудағы биік мақсаттарды қолдай отырып, басым бағыттарды орындау абыройлы міндет әрі азаматтық парыз екендігін айтып, жастарды белсенді жұмыстануға шақырды.

Асқарова Нұргүл Сансызбайқызы

------- 2 --------


Батыс Қазақстан облысыТеректі ауданы, Подстепный ауылы

№11 кәсіптік лицей заңгері Капатова А.Б.

ӘЛЕУМЕТТІК ЖАҢҒЫРТУДЫҢ НАҚТЫЛЫҒЫ МЕН ЖҮЙЕЛІГІ

Әлеуметтік жаңғырту бүкіл қоғамның, әрбір қазақстандық отбасы мен әрбір қазақстандықтың өміріне шынайы сезінерліктен оң өзгерістер әкелуге бағытталған нақты қадамдарды талап етеді.

Әлеуметтік жаңғырту «тіптен де мемлекет» үшін жасалмайды, ол әрбір нақты азаматқа қызмет етіп, пайда әкелуге тиіс. Бүгінде әлеуметтік салаға әшейн «түпсіз» қаржылық құюлар маңызды емес.

Қоғамдық қатынастардың, сондай-ақ жалған әлеуметтік бағдарлардың тозған қабаттарынан өздерін азат ету мақсатында заңнамалық, ұйымдастырушылық, көзқарастық, ақпараттық ықпал етудің нақты шаралары қажет. Жаңғырту егер, біріншіден, ол Жалпыұлттық тұжырымдама мен сәйкес жоспар арқылы жүзеге асырылатын болса және, екіншіден, тұтастай үдемелі индустриялық-инновациялық дамумен байланысты нақты экономикалық табыстарға негізделген жағдайда ғана табысты болады.

Индустриялық-инновациялық дамудан тыс ешқандай жаңғырту мүлдем мүмкін емес. Қазақстандағы әлеуметтік жаңғыртуды күн тәртібіне бес негізгі басымдықтар бойынша енгізу қажет:

Әлеуметтік заңнамаларды жаңартуТәуелсіздік жылдарында Қазақстанда әлеуметтік жаңнамалардың

ауқымды арқауы құрылды. Барлық маңызды салалар – білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет, спорт, азаматтық қоғам институттарының қызметі және т.б. – арнайы заңнамалық актілермен реттеледі. Еңбек заңнамасы кодталған, құқық шеңберінде тұрғындарды әлеуметтік қорғау жүйесі жұмыс істейді. Сонымен қатар, әлеуметтік-құқықтық жүйеде проблемалар да бар.

«Кәсіптік одақтар туралы» Заң 1993 жылы қабылданды. Онда тіпті әлеуметтік әріптестік туралы, ұжымдық шарттарды жасау мен орындау тетіктері туралы түсінік те жоқ. Сондықтан Қазақстандағы кәсіподақ институттары еңбек дауларының алдын алу және шешудің тиімді құралдарының рөлін әр кездері бірдей атқара алмай келе жатқандығына таңқалуға да болмайды. Жағдайды іштей жақсы түсіне отырып, мен мынаны

------- 3 --------


айтқым келеді: жұмысшылар өздерін лайықты сезінулері үшін кәсіподақтар қозғалысы өз биігінде болуы тиіс.

Әлеуметтік-еңбек қатынастарының тиімді модельдерін қалыптастыру

Әлеуметтік жаңғыртудың аса маңызды мәселесі болып әлеуметтік-еңбек қатынастарының тиімді модельдерін құру табылатындағы күмәнсіз.

Бұған барлық мемлекеттік органдар мен бизнес қауымдастық ерекше назар аударғаны жөн. Бүгінгі күні біз индустриялық-инновациялық бағдарламаны жүзеге асыру үстіндеміз. Бұл – ел болашағы үшін нөмірі бірінші мәселе.

Басқа елдерде адамдар жұмыс үшін алыстағы шет мемлекеттерге барып, ешбір кепілдіксіз еңбек етуде. Ал біз өз елімізде жұмыс орындарын құрудамыз , жаңа өндірістер салудамыз. Сондықтан, жұмыс бар жерге бару керек. Біз былай да жинақы көшіп-қонуды көп бастан кешкен халық емеспізбе!

Өмір сапасының қазақстандық үлгі-қалыбыМен Қазақстандағы әлеуметтік жаңғырту бәрінен бұрын барлық

қазақстандықтардың өмір сапасын арттыруға, кедейлердің санын азайтуға және өлеуметтік дүбәралыққа жол бермеуге бағытталуы керек деген сенімдемін. Әлеуметтік дүбәралыққа жол бермеу және өмір сапасын ұдайы арттыру үшін әлеуметтік үлгі қалыптар мен кепілдіктер туралы тиісті заңнаманы жасау жөн.

Өмір сапасының қазақстандық үлгі-қалыбы барлық жерде ірі қалада да, алыстағы ауылда да орындалуы тиіс. Әлеуметтік үлгі-қалыптың өлшемдерін орындау үшін отандық бизнестің ғана емес, Қазақстанда жұмыс істейтін шетелдік бизнестің де жауапкершілігін арттыру керек.

Әлеуметтік жаңғыртудың ақпараттық-мәдени құрамдасыҚазақстанда әлеуметтік жаңғырту жаһандықақпараттық дәуірде жүзеге

асуда. Бұл факторды міндетті түрде ескеру қажет. Жаңғырту үдіресі, біріншеден, бүкіл қазақстандық социумды ақпараттық қоғам жағдайына бастауы тиіс, ол әлемдік дамудың трендіне толық сәйкес келеді. Және екіншіден, Қазақстанда экономиканың, әлеуметтік жүйе мен саясаттың бұлжымас дамуының маңызды факторы бола алатындай ақпараттық-мәдени орта құру қажет.

Әлеуметтік үдерістерді мемлекеттік басқарудың тиімді жүйесі.Әлеуметтік үдерістерді басқарудың тиімді мемлекеттік жүйесі әлеуметтік

жаңғыртудың маңызды бөлігі болып табылады. Және бұл жүйе өзі үшін емес, халық үшін жұмыс істеуі тиіс.

------- 4 --------


Қазырғы сәтте әлеуметтік саладағы жұмыстарды үйлестіретін және бағыттайтын мемлекеттік органдардың бүкіл құрылымы әлі күнге бұрынғы модельдің сарқыншақтарынан арыла алмай келеді.

«Әлеуметтік ведомстволардың» жұмыстарын орталық атқарушы билік деңгейінде үйлестіру айтарлықтай дәрежеде нашар. Министрліктер мен ведомстволар олардың жекелеген салалары шеңберінде жаңғырту үдерісінің қалай дамитындығын айқын түсіне бермейді. Бүгінде әлеуметтік үдерістерді басқару жүйесін сәйкес жағдайға келтіру қажет.

Батыс Қазақстан облысы. Теректі ауданыПодстепный ауылы. №11 кәсіптік

лицейдің қызметкері Койшыбаева Г. И.

СОЦИАЛЬНАЯ МОДЕРНИЗАЦИЯ: ЦЕЛЬ, ЗАДАЧИ, ПРИНЦИПЫ

Идея Нурсултана Назарбаева о создании Общества Всеобщего Труда

должна стать национальной идеей развития Казахстана. Все блага и ценности мировой цивилизации созданы благодаря труду. «Сегодня труд как решающии национальный фактор в условиях XXI века должен быть выдвинут на первый план, - отмечает Президент. – Каждый казахстанец должен быть трудолюбивым и бережливым хозяином, чтобы беречь и приумножить то, что у него есть».

Сегодня цель и смысл социальной модернизации состоит в том, чтобы подготовить общество к жизни в условиях новой индустриально-инновационной экономики, найти оптимальный баланс между форсированным экономическим развитием Казахстана и широким обеспечением общественных благ, утвердить социальные отношения, основанные на принципах права и справледивости. Какие главные задачи следует решить в рамках модернизационного процесса? Этот перечень может показаться сухим и длинным, но его следует обозначить.• Целесообразно принять и ввести в дейсвие справедливые законы и четкие правовые нормы предупреждения, регулирования и разрешения конфликтных ситуации, а также функционирования всей системы социальных отношении.• Предстоит разработать и внедрить систему качественных социальных стандартов казахстанцев и профессиональных квалификации, особенно экономически активного населения.

------- 5 --------


• Важно создать эффективную модель социально-трудовых отношении , в основе которой будут механизмы партнерства государства, частного сектора и профессиональных объеденений.• Следует развивать самоорганизующие начала в жизни казахстанцев, в том числе органы местного самоуправления, « осовременить» институты гражданского общества, которые должны стать действенными реализации социальных инициатив граждан.• Предстоит на порядок повысить информационную составляющую жизни казахстанского общества , расширить возможности интернет- технологий, как в вопросах информирования граждан, так и укрепления постоянной « обратной связи» государства и населения.• Важно создать условия непрерывного роста среднего класса, зарождения и развития креативного класса – главных движиущих сил инновационной экономики.• Преодолеть такие явления , как иждивенчество и социальный инфантилизм, внедрить новую мотивацию к трудовой деятельности и благополучию, основанную на высокой ответсвенности личности и бизнеса , партнерском взаимодейсвии всех субъектов трудовых отношении с государсвом.• Важный аспект модернизации – создание в Казахстане эффективный государственной системы управления социальными процессами, выстроенной « вертикально» и «горизантально», с профессиональным корпусом экспертов и менеджеров на всех уровнях власти. Именно на решение этих задач должны быть сориентированы все госорганы.

Успех модернизационного процесса во многом зависит от того, на каких принципах он будет осушествляться. Во-первых, это принцип ЭВОЛЮЦИОННОСТИ. Не должно быть никакого «забегания вперед». Все изменения социальной сферы должны соответсвовать уровню развития и возможностям казахстанской экономики. Алгаритм модернизационного процесса должен базироваться на «подтягивании» отстающих сфер, регионов, отраслей, специальных групп к имеющимся стандартам и показателям социального развития.

Во-вторых, принцип ОБЩЕЙ ОТВЕТСТВЕННОСТИ. Не только государство, все его уровни управления, но и частные структуры, все общество должны разделить ответственность за ход и результаты социальной модернизации. Для успеха модернизации очень важно, чтобы каждый граждагнин был полезен своему Отечеству. Модернизация нужна

------- 6 --------


всем казахстанцам. Только при таком понимании может быть достигнут широкий общественный консенсус и успех.

В-третьих, принцип ПАРТНЕРСКОГО УЧАСТИЯ. Вся работа должна строится на основе тесного взаймодействия государства, бизнеса и граждан. Задача власти здесь в том, чтобы обеспечивать рациональный баланс интересов государства, общества и личности. Именно в этом заключается подлинная справедливрсть. Важно активно развивать социальные партнерство, создавать условия для расширения участия негосударственного сектора в модернизации страны, прежде всего, социальной сферы.

В-четвертых, принцип СТИМУЛИРОВАНИЯ. Государство создает условия для того, чтобы казахстанцы могли самостоятельно улучшать свое качество жизни. Государственная социальная поддержка направляется адресатам, чтобы побуждать их к трудовой, творческой и общественности. Да, государство будет помогать там, где без этого не обойтись. Но то, что под силу сделать самому гражданину, должен сделать он сам. И это справедливо!

Еще раз подчеркну, сегодня глобальный тренд социального развития заключается в переходе к «ОБЩЕСТВУ ВСЕОБЩЕГО ТРУДА». Поэтому выработка стимулов к честному труду, создание системы общественного поощрения трудовых достижении – один из краеугольных вопросов социальной модернизации в Казахстане.

В-пятых, принцип ПРОФЕССИНАЛИЗМА. Все принимаемое решения должны быть досканально просчитаны, приниматься с учетом научно проработанной целесообразности на основе изучения мирового опыта.

Именно такое понимание задач и принципов следует положить в основу процесса социальной модернизации.

Батыс Қазақстан облысы. Теректі ауданыПодстепный ауылы. Ауылдық кітапхананың

кітапханашысы Джаскужиева Ильмира Рашатовна

ЭФФЕКТИВНАЯ СИСТЕМА ГОСУДАРСТВЕННОГО УПРАВЛЕНИЯ СОЦИАЛЬНЫМИ ПРОЦЕССАМИ

Важной частью социальной модернизации является эффективная система государственного управления социальными процессами. И эта система должна работать не сама для себя, а для народа. В настоящий момент вся структура государственных органов, координирующих и направляющих

------- 7 --------


работу в социальной сфере, продолжает нести в себе глубокий отпечаток в прежней модели.

Координация на уровне центральной исполнительной власти работы « социальных ведомств» достаточно слаба. У министерств и ведомств нет ясного понимания, как будет развиваться модернизационный процесс в рамках их отдельных отраслей. Сегодня необходимо адекватно настроить систему управления социальными процессами.

Во – первых вся работа по социальной модернизации должна строиться на единой плановой основе.

Во – вторых, представляется целесообразной законодательная регламентация гражданской службы.

Эта касается более 1,5 млн. казахстанцев, в том числе 370 тыс. педагогов и 184 тыс. врачей и других медицинских работников. Они – главная сила модернизации. Их права и обязанности должны регулироваться на законодательном уровне. Без этого качественных изменений в системах образования и здравоохранения будет сложно добиться.

В – третьих, социальные процессы должны скрупулезно исследоватьсяРешение по социальным вопросам должны быть просчитаны, научно

обоснованы, приниматься заблаговременно, т.е. до их перехода в плоскость социальных проблем и конфликтов. Поэтому надо настроить на адекватную работу государственные научно экспертные структуры и оказать содействие развитию негосударственного аналитического государственного сектора.

В – четвертых, следует изживать « кабинетный стиль» руководства социальными процессами.

Ответственные государственные чиновники должны проводить регулярные семинары руководителей всех уровней управления социальными процессами.

В – пятых, следует выстроить четкую вертикаль координации управленческих звеньев, задействованных в решении вопросов социальной модернизации.

В – шестых, система управления должна работать на основе принципе партнерства с неправительственным сектором. Государству важно создавать и поддерживать разнообразные площадки диалога, совместной организации массовых мероприятий.

И это должно быть на каждом уровне управления.ПОРУЧЕНИЯ 20. Правительству РК :- до конца 2012 года разработать и внести комплексные предложения по

повышению эффективности системы государственного управления

------- 8 --------


социальными процессами , включая вопросы планирования, координации, аналитического сопровождения , партнерства с неправительственным сектором и др.,

- до конца 2012 года изучить вопрос законадательной регламентации гражданской службы;

- до 1 июля 2013 года разработать проект Общенационального плана социальной модернизации на период до 2016 года.


кітапханашысы Рзагалиева Назгуль Айжановна

ЕҢБЕК ӨМІР АЖАРЫ Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың халқымызға арналған «Қазақстанның

әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам » атты бағдарламасы қазір еліміздің жер-жерінде, мекемелерде, оқу орындарында талқылануда. Еңбек - әлемнің әміршісі. Сондықтан батыстық тұтынушылық қоғамның мұраттарын мансұқ еткен жасампаз және өндірімді еңбек үстем болатын жалпыға ортақ қоғамды алдыңғы орынға шығарушы Елбасы мақаласының маңызы айрықша зор. Өмірдің қай саласында да жасампаз еңбек жоғары тұруы тиіс.

Осы бағдарламадағы «Әлеуметтік жаңғыртудың ақпараттық –мәдени құрамдасы» атты тарауында Қазақстанда экономиканың ,әлеуметтік жүйе мен саясаттың бұлжымас дамуының маңызды бөлшегі бола алатындай ақпараттық –мәдени орта құру қажет. Елімізде интернетті пайдаланушылар саны 2011 жылы 2 еседен астамға өсіп, 8,7 миллион адамға жетті. Қазіргі уақытта әр мекеме, әр оқу орны,одан қалса әрбір үйде компьютер бар. Іс жүзінде Қазақстан қоғамды жаппай компьютерлендіруге жақындап келеді.

Мысалға алар болсақ, біздің Подстепный селолық кітапханасы 2006 жылдан бастап модельді кітапхана қатарына жатады. Бізде интернет арқылы оқушыларға керекті ақпараттарды іздеп табуға болады, айтулы күндерге өткізілетін шараларды компьютер арқылы жазып шығарамыз, слайттар, фотолар,клиптер көрсетуге болады. Кітапханамызда жаңадан келген кітаптарды компьютер арқылы электронды кітапхана қорына құямыз.Елбасымыз айтқандай қазақ ұлттық электронды кітапханасының қорын түбегейлі ұлғайту қажет, ол- ұлттың электронды миы. Сондықтан әлеуметтік маңызды басылымдар бағдарламасы бойынша шыққан барлық кітаптарды Қазақ Ұлттық кітапханасының қорына қосу керек.

------- 9 --------


Мәдениет қазіргі заманғы адамды қалыптастыруға және дамытуға ықпал ететін әлеуметтік жаңғыртудың елеулі жиынтығы болып табылады. Елімізде 40 республикалық және 8 мың облыстық мекмелер жұмыс істейді. Тоқырау заманында жабылып қалған театрларымыз, кітапханаларымыз қайтадан ашылып, қатарлары көбеюде. Тәуелсіздік жылдары республикамызда 18 жаңа театрлар ашылды, соңғы он жылда кітапханалар саны 579 –ға,мұражайлар саны 58-ге және мәдениет үйлері 1,5 мыңға артты. Осы бағдарлама аясында біздің ауылымызда да өлкетану мұражайын, мәдениет үйін, кинотеатр ашса екен дейміз. Облысымызда соңғы жылдары мәдениетке,өнерге көп көңіл бөлініп, жақында театрлардың фестивалі болып өтті, белгілі әншілеріміздің творчествосына арналған ән фестивалдері өткізіліп жатыр. Осының бәрі халқымыздың мәдениетке,өнерге деген сүйіспеншілігі.

Мәдениет қазіргі заманғы еңбек адамына қарай бетбұрыс жасауы тиіс. Еңбек адамын қалыптастыру ерте жастан басталуы қажет, сәби дүниеге келіп,есін біле бастағаннан бастап баланы еңбекке баулу қажет.Еңбек –бәрін де жеңбек»деген мақалды халқымыз бекер айтпаған болар.

Еңбек етсең ерінбей, Тояды қарның тіленбей, - деген Абай атамыздың сөзімен баяндамамды аяқтағым келеді.


кітапханашысы Алейник Ольга Владимировна

НОВЫЙ ТРЕНД – ОБЩЕСТВО ВСЕОБЩЕГО ТРУДА Программная статья Главы государства «Социальная модернизация :20

шагов к Обществу Всеобщего Труда» - это целая научная работа , в которой на первом плане выходит человеческий труд. В центре внимания президента – забота о каждом казахстанце. Это необходимо, потому что от решения социальных вопросов зависит жизнь и каждодневное самочувствие всех граждан нашей страны. За годы независимости в Казахстане создан крепкий фундамент социального государства. Обьективно Казахстан приближается к качественному уровню социального развития среднеевропейских стран. Стандарты жизни казахстанцев неуклонно повышаются. Но существенным вопросом является то, насколько эффективно наши граждане используют плоды стабильности и благополучия. Социальные вопросы нельзя откладывать на потом. А это в свою очередь требует ответа на вопросы: каким должно быть наше казахстанское общество в условиях глобальной

------- 10 --------


нестабильности, что еще надо сделать , чтобы социальная политика стала устойчивой?

Сегодня стала очевидной иллюзорность концепции потребительского общества. Сегодня весь мир с особой остротой убедился, что идеология потребления оказалась губительной. Она породила массовое социальное иждивенчество в развитых странах мира и является одной из главных причин глобального кризиса. И этой ложной идее нужно найти конструктивную альтернативу. И такой альтернативой является идея Общества Всеобщего Труда. Здесь не изобретается никакой специфической идеологии.

В конечном счете, все ценности мировой цивилизации, все экономические и культурные богатства создаются человеческим трудом, а не виртуальными финансовыми институтами. Поэтому реальный производительный труд мы и должны поставить в основу нашей политики социальной модернизации. Сегодня труд – как решающий национальный фактор в условиях 21 века, в условиях глобальной конкуренции должен . – должен быть выдвинут на первый план. Президентская платформа по созданию в Казахстане Общества Всеобщего Труда всколыхнула умы и души казахстанцев. Каждый человек, независимо от профессии и должности должен спросить себя: что я сделал для того, чтобы побороть инерцию прежде всего в самом себе, и качественно трудится на благо страны и самого себя. Действительно, чем является для нас общественно полезный труд, как воспитать в молодежи потребность осознанной деятельности во благо общества и государства.

«По моему разумению, основой для хорошей жизни человека должен стать честный труд, совестливый разум, искреннее сердце. Вот три качества которые должны властвовать над всем. Без них не обрести в жизни мира и согласия», - писал Шакарим. Труд, как долг и потребность человека разумного опоэтизирован многими яркими представителями евразийской плеяды мастеров слова. К примеру, Иоганн Фридрих Шиллер немецкий поэт и драматург, так выразил свое ощущение творческого труда:

Презренье тем ничтожным людям, Что необдуманно творят. В том человека украшенье И честь, живущая века, Что сердце чует он значенье Того, что делает рука.Известный иносказатель древности Эзоп вовсе признавал труд благим

даром: «Истинное сокровище для людей – умение трудиться.» «Именно в

------- 11 --------


труде, и только в труде, велик человек, и чем горячей его любовь к труду, тем более величественен сам он, тем продуктивнее и красивее его работа». – это слова русского писателя М. Горького. А вот стихи Абая Кунанбаева полные раздумий, печали и сожаления об участии народа:

«Жизнь уходит, и сбыться мечтам не дано. Всюду – зависть, стяжательство вижу одно. Молодое пугает меня поколение. Развращенное, труд презирает оно.»Времена великого Абая –это прошлое. Сегодня Казахстан реализует шанс

по-новому выстроить настоящее будущее, и мысль Главы государства о ценности труда настраивает нас на переосмысление того, на что направляются наши усилия, в каком направлении мы движемся.

Батыс Қазақстан облысы. Теректі ауданыПодстепный ауылы. Подстепный № 2 ЖОББМ-ніңтарих пәні мұғалімі Сидахметов Серік Елтайұлы

ӘЛЕУМЕТТІК ЕҢБЕК ҚАТЫНАСТАРЫНЫҢ ТИІМДІ МОДЕЛІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ:

ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУ САПАСЫН ДАМЫТУ

Шілде айында мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты мақаласын жариялағаны белгілі. Онда президентіміз Қазақстандағы әлеуметтік жаңғыртуды күн тәртібіне бес негізгі басымдық бойынша енгізу қажеттігін атап өткен болатын. Сол бес басымдықтың екіншісі – әлеуметтік еңбек қатынастарының тиімді моделін қалыптастыру. Оның ішіндегі басты мәселелердің бірі – халықты жұмыспен қамту саласын дамыту.

------- 12 --------


Ашығын айту керек, біздің елімізде еңбек қатынастары заманның өзінің қалыпты ағымы бойынша кемшілік, қалтарыстары мол жекелеген заңдармен реттеліп келеді. Азаматтарды жұмыспен қамту ісінде де талай кемшін тұстар баршылық. Бұрнағы жылдары бір министр елдегі жұмыссыздардың санын қысқарту үшін ауылдағы ағайынның қорасындағы жалғыз сиырының қанша сүт, қанша май беретінін, қала берді ауласындағы тауықтарының қаншасы, қашан, қанша жұмыртқа салатынын есептеуге тырысып көрген. Бұл шын мәнінде елді еңбекпен қамтудың, жұмыссыздардың санын азайтудың амалы емес, елдің әл-ауқатының «қандай керемет жақсарғанын» әйгілеу үшін жалаң көрсеткіштердегі, статистикалық сандардағы жұмыссыздардың санын қысқарту жолында сасқан үйректің артымен сүңгуі еді.

Қазір жағдай түбегейлі өзгерді. Басқаны айтпағанның өзінде, соңғы бірнеше жылда қарқынмен жүзеге асырылып жатқан Қазақстанның үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасының өзі қанша мың жаңа жұмыс орынын берді. Оны президент өз мақаласында бір ауыз сөзбен «Тәуелсіздіктің екі онжылдығы ішінде жұмыспен қамту саласы зор өзгерістерді бастан кешті. Жұмыспен қамтылған адамдардың саны 700 мыңнан астам адамға өсіп, 8.4 миллион адамға жетті» деп атап өтті.

Елбасы сонымен қатар халықты жұмыспен қамтамасыз ету мәселесінде индустриялды-инновациялық даму бағдарламасы айрықша маңызға ие екендігіне де үнемі айтып келеді. 2009-жылдың мамыр айында өткен «Нұр Отан» Халықтық Демократиялық Партиясының 12-ші кезектен тыс құрылтайында мемлекет басшысы берген тапсырмаларға сәйкес қолға алынған үдемелі индустриялды-инновациялық даму бағдарламасы жүзеге асырыла бастағаннан бері елдің өндірістік әлеуеті расымен түбегейлі өзгеруде. Тек соңғы екі жарым жылдың ішінде жалпы құны 1.8 триллион теңге болатын 443 индустриялды жоба іске қосылғанына бәріміз куә болдық. Бұл жобалар 90 мыңнан астам жаңа жұмыс орынын берді. Егер әрбір отбасында орта есеппен 5 адам бар деп есептесек, орташа алғанда 450 мың Қазақстандықтың табысы артты. Бірақ, бұл да біз тоқтайтын белес емес, 5 жылға жоспарланған Индустрияландыру картасына құны 11.4 триллион теңге болатын 706 жоба енгізілген. Сондықтан, егер бұған дейін осынау адам айтқысыз алып жоспарлар мен керемет шаралардан сырт қалған болсаңыз, әлі де кеш емес, атсалысыңыз. Мамандығыңыз келмей ме, ештеңе етпейді. Ең бастысы, ниет болса, қазір барлығының ретін келтіруге мүмкіндік бар. Нарықтың сұранысын зерттей отырып, әсіресе өзіңіз тұратын аймақтағы болашағы зор индустриялды жобалар қандай мамандарға зәру екендігін ескере отырып, жаңа кәсіпті игеруге кірісіңіз.

------- 13 --------


Өкінішке орай, біздің қоғамда әлі күнге дейін алғаш нарықтық қатынастарға көшкен кезімізде санаға сіңген «аз еңбекпен көп мал табу», тек үстел басында қағаз кеміріп, шенеунік атанып отыру идеясы үстемдік етіп келеді. Кезінде жаппай модаға айналған заңгер және экономист мамандықтарының есепсіз үлестірілген дипломдарының көпшілігі қазір сандықтарда сақтаулы жатыр.

Біріншіден, бұл мамандықтар иелерінің шектен тыс көбейіп, профицит болуы, екіншіден, көптеген диплом иелерінің кәсіптік біліктіліктері ешқандай сын көтермейтіні осыған алып келді. Баста білім, бойда талпыныс болмаса сатып алған дипломның еңбексіз мал табуға ешқандай септігі жоқтығын ел әлдеқашан түсінген. Бірақ, бұл түсіну әзірге жеткіліксіз секілді. Себебі, президент өз мақаласында атап өткендей «адамдар арасында жаңа біліктілікті меңгеруден гөрі базарда «такси» қызметін атқаруды қалайтын психология әлі де сақталып отыр». Кешегі бір күндік «заңгерлер» мен «экономистер» мамандықтары бойынша жұмыс таба алмағанда заманға бейімделіп, басқа, қоғамға керекті кәсіптерді игеруге құлықсыздық танытқаны жасырын емес. Біліктіліктерінің төмендігінен ешкімге керексіз болып қалған дипломдарын қаттап-шоттап сандыққа салып қойып, елбасы айтпақшы базарда арба айдап жүргендері қаншама. Есесіне, өндіріс зауыттары да, құрылыс қарқыны да бір сәтке толастамаған еліңмізде жұмысшы мамандықтардың жетіспеушілігі жыл өткен сайын айқын сезіле түсуде. Сондықтан да, «егер біз бәсекеге қабілетті ұлт болғымыз келетіні рас болса, бұл психологиядан арылуымыз қажет». Әркім қолы қимылдағанның ғана аузы қимылдайтынын түсінетін уақыт әлдеқашан жетті.

Басқаны былай қойғанда іргедегі көрші елдерге қарайықшы. Оңтүстіктегі бауырлас елдердің сан мыңдаған азаматтары өз елдерінде екі қолдарына бір күрек таба алмағандықтан Қазақстан, Ресей секілді, одан қалды басқа да тұрмысы жақсырақ елдерге ағылып, сол елдердің ең ауыр, ең қара жұмыстарының бәрін істеп нәпақаларын айырып жүр. Тіпті, кейбір елдердің мемлекеттік бюджетінің қомақты бөлігін осындай шетелге «гастарбайтерлікке» кеткен азаматтарының табыстары құрап отыр. Қазір қазақ пен орыстың құрылысын да солар салуда, үй-ішінің жөндеу-әрлеу жұмыстарымен де негізінен солар айналысуда. Ауланы сыпыратын, кірпішті таситын да солар. Азаматтарымыздың шетелге жұмыс іздеп тентіреуінен құдай сақтасын, әрине, бірақ олардан да үйренеріміз көп.

Мемлекет басшысы айтқан, «жұмыс бар жерге бару керек» дегенді жұрт дұрыс түсінулері керек. Қазақстанның барлық аймақтарында жүздеген өндіріс орындары ашылып жатыр. Өз тұрған жеріңізде жұмыс көзі, табыс

------- 14 --------


көзі жоқ па, іргеде, көрші елдімекенде ашылып жатқан өндіріс орынына барыңыз. Мемлекет сіз бен біздің жаңа зауыттарда білікті маман ретінде жұмыс істеуімізге барлық жағдайды жасады. Дағдарыстың ең кәріне мінген кезінде жұмыссыз адамдардың басқа кәсіптерді меңгеруіне, біліктіліктерін жетілдіруіне мүмкіндік берді. Сізді алыстан арнайы алдырды, оқытты, басқа мамандықты игеріп, оқып жатқан уақытыңызға арнайы шәкіртақы төледі, сондай-ақ кәсіпті меңгерген кезіңізде жаңадан ашылып жатқан жерлерден жұмыс орынын ұсынды. Бұдан артық не керек? Бұл ретте президенттің «біз былай да жинақы, көшіп-қонуды көп бастан кешкен халық емеспіз бе!» деген сөзін осы тұрғыдан дұрыс қабылдау керек. Алыстан ештеңені арбалаудың керегі жоқ. Ең бастысы, өз болашағыңыз өзіңіздің қолыңызда екенін, «ал балық, аузыма сал балық» деп қарап отырсаңыз ешкім сіздің алдыңызға күлше нан әкеліп салмайтынын білуіңіз керек. Қорамда, есімнің алдында зауыт ашылмады деп ауыз ашып қарап отырмай, маңайдағы жаңа кәсіпорындарды алыссынбай оларға бару керек. Өздеріңізге белгілі, Қазақстанның индустрияландыру картасы жасалғанда жаңадан іске қосылатын өндіріс зауыттардың неғұрлым шашыраңқы орналасуы, яғни Қазақстанның барлық аумағын қамтуы басты назарда болды. Ол әрбір аймақтың өндіріс өнімдеріне деген сұранысы, олардың экспорттық мүмкіндіктері, экспорт жолдары, шикізат көздері, еңбекке жарамды азаматтардың саны, ол жерлердегі жұмыссыздық деңгейі, барлығы қаперге алынып отырып жасалғаны белгілі. Ендеше, сіз де басқа кәсіптің құлағын ұстауға бел шешіп, талпынсаңыз неғұрлым өз аймағыңыздағы кәсіпорындарға қажетті, солардың сұраныстарына сай келетін мамандықты игеруге тырысқаныңыз абзал. Қазақ атамнан сөз артылған ба, «есектің артын жу да мал тап» дегенді де айтқан. Бірақ, сіз бен бізге ешкім есектің артын жууды ұсынып отырған жоқ қой, керісінше ең заманауи үлгідегі жаңа кәсіпорындарда, ең соңғы техникалық жетістіктермен жұмыс істейтін, ең сұранысқа ие өнімдер беретін кәсіпорындарда таза, әрі өнімді еңбек етуге болатын тамаша жұмыс орындарын ұсынып отыр. Ендеше, шайнап берген асты жұта алмасақ ендігі сын тек өз жамандығымыздан екенін мойындаған дұрыс.

Тырбану керек. Оқу керек. Іздену керек. Сонда ғана сіз қоғамның жиегіне заман толқыны лақтырып тастаған балық болмай, өзіңізді осы ортаның толыққанды мүшесі сезіне аласыз. Президент сіз бен бізді осыған үндеп отыр. Оның мақаласындағы «өзін өзі еңбекпен қамтыған халықты нақты экономикаға қосуға бағытталған шараларды жүзеге асырудың маңызы зор» деген жолдар осыған меңзейді.

------- 15 --------


Президенттің 4-ші тапсырмасы естеріңізде болар: Онда «ҚР Еңбек және халықты әлеументтік қорғау министрлігі 2013-жылдың 1-ші шілдесіне дейін: – өзін-өзі еңбекпен қамтығандар тобындағы еңбекке қабілетті халықты нақты жағдайларды және жұмыспен қамту саласының преспективасын ескере отырып, жұмыспен қамтуға қарай ойыстырудың әдістемесін әзірлесін; – өзін өзі еңбекпен қамтыған халықты айқындау жөніндегі жаңа әдістемені ескере отырып, жұмыссыздық деңгейін айқындаудың әдістемесін жетілдірсін» делінген.

Көзі ашық, көңілі қарақты кез-келген адам қазіргі әлемдік ахуалды күн сайын теледидардан-ақ бақылап, көріп отыр. Қазақстан әлемдік дағдарыс уақытында өз азаматтарына осыншама қамқорлық жасап жатқан бірден бір мемлекет десек, ол ешқандай да артық айтқандық емес. Еуропаға қараңыздаршы, барлық әлеуметтік жеңілдіктерді қысқартып, сан мыңдап жұмыс орындарын жауып, басқадан емес, халықтың әлеуметтік игіліктерінің есебінен үнемдеп жатыр. Оның арты толассыз ереуілдер мен берекесіздіктерге ұласуда. Оған қарағанда бізде толық мүмкіндік бар екенін, өздеріңіз де білесіздер.

Ендеше, елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың еліміздің болашағын айқындайтын, айқындап қана қоймай сол жарқын болашаққа жол ашатын осындай бастамаларына қолдау білдірейік, ағайын! Ол қолдау, кеу-кеулеп құр мақтаумен емес, нақты іспен болсын. Егер әркім өз басына, өз ісіне жауапкершілікпен қараса, өз болашағын адал еңбекпен құрып, табысын адал терімен тапса біздің қолдауымыз сол болмақ.

Батыс Қазақстан облысы. Теректі ауданыПодстепный ауылы. Подстепный № 1 ЖОББМ-нің

Информатика пәнінің мұғаліміАккунанова Салтанат Сәкенқызы

ГЛОБАЛЬНЫЙ ТРЕНД СОЦИАЛЬНОЙ МОДЕРНИЗАЦИИ

Казахстан преодолел 20-летний рубеж. Перед страной открыты новые перспективы. Однако вот уже несколько лет в мире неспокойно. Кризис на глобальном уровне не преодолен, и мировое сообщество находится в состоянии напряженной турбулентности.

Современный мир стал в чрезвычайной степени взаимосвязанным, со всеми плюсами и минусами. Это реальность, с которой приходится считаться всем. И большим странам, и средним, и малым.

------- 16 --------


Все это требует от государства выверенной социальной политики. И мне приходится постоянно держать социальные вопросы на контроле, постоянно к ним возвращаться.

ПОРУЧЕНИЕ 161. Агентству по делам спорта и физической культуры:– предложить модель новой эффективной системы развития

Национальной лотереи;– внести предложения по расширению участия казахстанских команд

в высших лигах чемпионатов зарубежных стран (по разным видам спорта).

2. Агентству по делам спорта и физической культуры совместно с Министерством культуры и информации внести предложение о создании специализированного спортивного телевизионного канала.

3. Агентству по делам спорта и физической культуры совместно с Министерством образования и науки внести предложения по развитию студенческого и детско-юношеского спорта и создания студенческих и юношеских клубов накануне зимней Универсиады-2017 в Алматы.

d) Развитие системы социальной защиты и адаптации населенияЗримым результатом развития здравоохранения становится рост

продолжительности жизни казахстанцев, а значит – увеличение числа людей пенсионного, но трудоспособного возраста.

Сейчас ряд стран пересматривает подходы к пенсионному обеспечению в сторону увеличения планки пенсионного возраста. Следует обратить

------- 17 --------


внимание на несинхронность пенсионного возраста в странах – участницах ЕЭП.

Необходимо развивать механизмы социализации граждан, относящихся к категории социально уязвимого населения.

Это, в первую очередь, инвалиды и люди с ограниченными возможностями, члены многодетных семей, лица предпенсионного возраста и т. д.

Причем главным подходом должна стать не опека государства, а создание таких условий, которые бы помогли этим гражданам обрести веру в себя, в свои возможности к социально полезному труду.

На этот счет необходимо специальное законодательство, например, о социальных рабочих местах.

Важно создать систему непатерналистской поддержки многодетных семей и женщин, воспитывающих несовершеннолетних детей.

Батыс Қазақстан облысы. Теректі ауданыПодстепный ауылы. Подстепный № 1 ЖОББМ-нің

Қазақ тілі пәнінің мұғалімі Асқарова Нұргүл Сансызбайқызы

ЕЛБАСЫ КӨТЕРГЕН КЕЛЕСІ МӘСЕЛЕХАЛЫҚТЫ ТҰРҒЫН ҮЙМЕН ҚАМТУДЫҢ ЖАҢА ЖОЛЫ

Жастар – келешегіміздің негізі ретінде өз білімімен, жасампаз еңбегімен және күш - жігерімен ХХІ ғасырда Жаңа Қазақстанның - дамыған, бәсекеге қабілетті және әлемдегі сыйлы мемлекет ретінде қалыптастыру үшін аянбай еңбек ету қажет. Мемлекеттің нағыз азамат мен азаматшасы «Мемлекет маған не береді?» деп емес, «Мемлекетке мен не беремін?» деген сауалды қоя отырып, еңбектену қажет деп ойлаймын.Сонда ғана мемлекетімізді дамыған елдер қатарына қосамыз, сол еңбектің жемісін көреміз. Еңбектің жемісін көру үшінде, адам баласының жылы ұясы, жақсы баспанасы болу керек. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауын және «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға ортақ Еңбек Қоғамына қарай 20 қадам» атты бағдарламасының 10-шы тапсырмасында Тұрғын үй жағдайының үлгі-қалыптары: қолжетімділік пен жайлылық туралы тапсырма берген болатын. Сол тапсырмасын қысқаша бандап кетуге рұқсат етіңіздер.

------- 18 --------


10-тапсырма Тұрғын үй жағдайының үлгі-қалыптары: қолжетімділік пен

жайлылықТұрғын үй, үй, пәтер - әрбір қазақстандық үшін бірінші дәрежелі мәселе,

мұның өзі жеке бастың өмірі мен отбасындағы жақсы ауанның сенімді негізі, бұларсыз әл-ауқат пен өнімді еңбекке атымен қол жетпейді.

Сондықтан менің тапсырмам бойынша қазірдің өзінде «Қолжетімді тұрғын үй - 2020» және «ТКШ-ны жаңғырту» атты жаңа ауқымды бағдарламалар жүзеге асырылуда.

Жалдамалы тұрғын үй нарығын дамыту мақсатында заңнаманы жетілдіру маңызды.

Мемлекеттік тұрғын үй жалдамалық қорын басқару жөніндегі мамандандырылған компаниялар құруды ынталандыру, сондай-ақ бірүлгілі келісімшарттар жасау жолымен ұзақ мерзімді жалгерлердің құқын қамтамасыз ету керек. Жалгерлікке қатысты шарттардың бәрі мөлдір әрі түсінікті болуға тиіс. Жалға берілетін тұрғын үй алуға құжаттар жинау ісін оңтайландыру маңызды.

Жеке тұрғын үй құрылысының көлемін әсіресе болашағы бар қалалық агломерациялар, моноқалалар айналасында өсіру үшін жаңа серпін қосар тетіктер қажет.

Бұл істе жеке үй салып алғысы келетін және оған шамасы жететін адамдар үшін салықтық жеңілдіктер, несие берудің жеңілдетілген шарттары енгізілуі мүмкін.

Тұрғын үй құрылысына үлестік салымдарды сақтандыру жүйесін жасап, барынша дамыту қажетті болып көрінеді.

ТКШ-ны жаңғырту аясында коммуналдық сектордың желісі мен нысандарының ахуалы жөніндегі біртұтас жалпыұлттық мәліметтер базасын қалыптастыру маңызды. Әр өңірде коммуналдық желілерді жаңғырту жөніндегі жоспарлар жасау қажет.

Әкімдер бұл жұмысты ұдайы бақылауда ұстауға тиіс. Сумен қамтамасыз ету мен су арналарының, электр қуаты мен жылу берудің, сон-дай-ақ басқа да коммуналдық қызметтердің кепілді үлгі-қалыптарын жасап, енгізу керек.

ТКШ-ны жаңғырту бағдарламасына «тиімді меншік иесін» қалыптастыру жөніндегі іс-шараларды қосу қажет.

Әрбір пәтер иесі үйлерді басқару ісіне нақты қатысып, осы Бағдарламадан пайда көретіндей болуы маңызды.

Иә, Елбасымыз қолжетімді баспана мәселесін көтерді. Өткен жылдары 6 млн шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілгені мәлім болды. Бірақ бү-

------- 19 --------


гінгі таңдағы алдымыздағы міндет − жарты млн-нан астам жас отбасын жеке баспанамен қамтамасыз етуіміз керек деді. Ол үшін жалға берілетін тұрғын үй алаңын 1 млн шаршы метрге жеткізу қажет.

Бұған дейін жас отбасыларын, сондай-ақ мемлекеттік қызметшілерді тұрғын үймен қамту жөніндегі бағдарламалар жүзеге асырылды. Енді бүгінгі таңда жалға берілетін үйлер тұрғын үй жинақ банкісі арқылы бе-рілетіні көзделуде. Ұзақ мерзімді жалға алу, кейін сатып алу мүмкіндігі қарастырылған.

Батыс Қазақстан облысыТеректі ауданы, Подстепный ауылы

Подстепный № 1 ЖОББМ-ніңкітапханашысы Тариева Айгуль Марленовна

ПОРУЧЕНИЕ 13Министерству образования и науки РК:

–начиная с 2013–2014 учебного годапредусмотретьрасширение использования интерактивных форм обучения в учебном процессеобщеобразовательных школ ивнедрение специальных учебных программ онлайн-обучения;–провести анализучебных планов, учебников и учебных пособийпо истории Казахстана, осуществить меры поизменению содержания и формата преподавания истории Казахстанав учебных заведениях;– внести предложения по внедрению в средних, технических и профессиональных, высших учебных заведенияхобязательных учебных курсов «Основы акмеологии, личного и социального успеха», «Казахстанское право», «Краеведение».c) Модернизация здравоохранения и здоровый образ жизни

Для каждого казахстанца высшая ценность – его здоровье.Поэтому все годы Независимости я уделяю пристальное внимание здоровью народа. Эта тема всегда на моем контроле.В результате построено около 700 новых объектов здравоохранения, обновлен парк медицинского оборудования. Принят Кодекс «О здоровье народа и системе здравоохранения», реализуется Государственная программа «Саламатты Қазақстан».За последние 10 лет на 25% увеличилась рождаемость, на 11% снизилась общая смертность населения.За это же время финансирование системы здравоохранения возросло более

------- 20 --------


чем в 10 раз (с 1,9% в 2002 году до 3,1% от ВВП в 2011 году).В стране создаются все условия для развития высоких медицинских технологий. В 2011 году осуществлено более 8 тыс. оперативных вмешательств на сердце. Функционирует около 180 телемедицинских центров.В то же время только в 2011 году более 2 тыс. граждан обращались с жалобами на качество медицинской помощи, нарушение правил оказания гарантированной бесплатной медицинской помощи в регионах.Имеются случаи врачебных ошибок, ведущих к увечьям и гибели пациентов, судебных исков по данному поводу.Необходимо повысить ответственность местных исполнительных органов за проведение эффективной политики здравоохранения, разработать меры по обеспечению правовой и финансовой защиты на случай возникновения врачебных ошибок.С другой стороны, есть вопрос об ответственности за здоровье самих людей. Если бы казахстанцы, особенно мужчины, вовремя лечились, то их средний возраст жизни повысился. Однако многие халатно относятся к своему здоровью, по сути, не хотят быть здоровыми.Свое личное здоровье надо формировать прежде всего самому человеку.И принимаемые государством меры будут иметь в тысячу раз больший эффект, если забота о здоровье станет делом каждой семьи.Перспективный вопрос модернизации – развитие такой формы страховой медицины, при которой ответственность за здоровье разделяют три стороны: человек, его работодатель и государство.Проблемным вопросом является регистрация в стране большого количества лекарственных средств. Необходимо принятие комплекса мер по повышению «лекарственной» грамотности населения.

ПОРУЧЕНИЕ 14Правительству РК:

–до 1 июля 2013 годапроработать вопрос о введенииобязательного страхования профессиональной ответственности врачей за причинение ущерба здоровью гражданинапри отсутствии небрежного или халатного отношения со стороны медицинского работника;– до конца 2012 года внедрить действенные механизмыповышения уровня осведомленности населенияв отношении применения лекарственных средств.

Каждый казахстанец должен понять, чтобез здорового образа жизни, без умеренного питания, без движения и спортадолго прожитьневозможно.

------- 21 --------


Это суровая правда жизни. И если мы хотим, чтобы средняя продолжительность жизни в Казахстане была как в Европе, то надо задуматься о своем здоровье.

Следует последовательно создать условия для развития активного отдыха, физкультуры и массового спорта, в каждом населенном пункте, в том числе в сельской местности, а также в каждом учреждении и на предприятии. Надо расширять внеурочные занятия и секции физической культуры в учебных заведениях страны.

------- 22 --------


М А З М Ұ Н Ы

------- 23 --------

Education

«Еңбек – өмір ажары» атты дөңгелек үстел материалдары