509
Thế giới Phẳng TÓM TẮT LỊCH SỬ THẾ KỈ HAI MƯƠI MỐT The World Is Flat A BRIEF HISTORY OF THE TWENTY-FIRST CENTURY Thomas L. Friedman

The gioi-phang

Embed Size (px)

Citation preview

  • Th gii Phng

    TM TT LCH S TH K HAI MI MT

    The World Is Flat

    A BRIEF HISTORY OF THE TWENTY-FIRST CENTURY

    Thomas L. Friedman

  • TH GII L PHNG

    Nhng ngi dch:

    Nguyn Quang A, Cao Vit Dng, Nguyn Tin Phong

  • CNG TC GI

    From Beirut to Jerusalem (1989) The Lexus and the Olive Tree (1999)

    [Chic Lexus v Cy liu (NXB. Khoa hc X Hi 2005)] Longtitudes and Attitudes (2002)

  • THOMAS L. FRIEDMAN

    TH GII L PHNG

    Tm tt Lch s Th k Hai mi Mt

    Farrar, Straus and Gioux / New York

  • Tng Matt v Kay v Ron

  • Mc Lc

    Li gii thiu Th gii Tr thnh Phng Th no Mt: Khi Ti Cn ang Ng / 3 Hai: Mi Lc Lm Phng Th gii / 48

    Lc lm phng # 1. 9/11/89 / 48 Lc lm phng # 2. 9/8/95 / 56 Lc lm phng # 3. Phn mm Work Flow / 71 Lc lm phng # 4. Open-Sourcing / 81 Lc lm phng # 5. Outsourcing / 103 Lc lm phng # 6. Offshoring / 114 Lc lm phng # 7. Xu Chui cung / 128 Lc lm phng # 8. Insourcing / 141 Lc lm phng # 9. In-forming / 150 Lc lm phng # 10. Cc Steroid / 159

    Ba: Ba s Hi t / 173 Bn: S Sp xp V i / 201 M v Th gii Phng Nm: M v T do Thng mi / 225 Su: Nhng Tin dn / 237 By: Cuc Khng hong Trm lng / 250 Tm: y Khng phi l mt Th nghim / 276

  • Cc Nc ang Pht trin v Th gii Phng Chn: c m ng trinh Guadalupe / 309 Cc Cng ti v Th gii Phng Mi: Cc cng ti i ph th no / 339 a Chnh tr v Th gii Phng Mi mt: Th gii Khng phng / 371 Mi hai: L thuyt Dell v Ngn nga Xung t / 414 Kt lun: Sc Tng tng Mi ba: 9/11 i li 11/9 / 441 Li Cm n / 471 Ch mc / 475

  • LI GII THIU

    Bn c cm trn tay cun th mi ba* ca t sch SOS2, cun Th gii Phng ca Thomas L. Freedman. Cun sch c in v pht hnh ln u vo thng 4-2005. y l cun sch th t ca Freedman, cun th hai, Xe Lexus v Cy liu, va c Nh xut bn Khoa Hc X hi xut bn bng ting Vit. T. L. Freedman l nh bo ni ting ca t New York Times, i nhiu, gp g vi rt nhiu nhn vt ni ting, vi con mt ht sc sc so, ng trnh by nhng vn ton cu ho rt sc tch v sinh ng, ng trnh by nhng vn kh khan, kh hiu mt cch sng sa, d dm, dng nhiu n d gip bn c lnh hi vn mt cch d dng.

    Ti ngh cun sch rt b ch cho cc nh chnh tr, cc nh hoch nh chnh sch, v n trnh by nhng thch thc ca th gii phng i vi M, vi th gii ang pht trin, vi cc cng ti, nn cc loi c gi ny s c th thy thng tin v tng ca Freedman gy kch thch. Cc hc gi chc s hc c cch trnh by n gin nhiu vn phc tp. Ti nhit thnh khuyn gii tr v cc doanh nhn hy c cun sch ny, v n s b ch cho h xc nh li mnh trong hc tp, khi nghip, hc v lm vic sut i. Tt nhin cun sch cng b ch cho tt c nhng ai quan tm n tng lai, vic lm, cng ngh, khoa hc, v sng to.

    Ngi dch c ht sc lm cho bn dch c chnh xc v d c, song do hiu bit c hn nn kh th trnh khi sai st. Phn ch mc ni dung, mi mc chnh (v c mc ph nu chng ti thy thut ng c th l l), c km theo thut ng ting * Cc quyn trc gm:

    1. J. Kornai: Con ng dn ti nn kinh t th trng, Hi Tin hc Vit Nam 2001, Nh Xut bn Vn ho Thng tin (NXB VHTT) 2002.

    2. J. Kornai: H thng X hi ch ngha, NXB Vn ho Thng tin 2002 3. J. Kornai- K. Eggleston: Chm sc sc kho cng ng, NXB VHTT

    2002 4. G. Soros: Gi kim thut ti chnh, sp xut bn 5. H. de Soto: S b n ca t bn, sp xut bn 6. J. E. Stiglitz: Ch ngha x hi i v u? sp xut bn 7. F.A. Hayek: Con ng dn ti ch nng n, sp xut bn 8. G. Soros: X hi M, sp xut bn 9. K. Popper: S Khn cng ca Ch ngha lch s, sp xut bn. 10. K. Popper: X hi m v nhng k th ca n, I, Plato 11. K. Popper: X hi m v nhng k th ca n, II, Hegel v Marx 12. Thomas S. Kuhn: Cu trc ca cc cuc Cch mng Khoa hc

  • Anh bn c tin tham kho; tc gi dng nhiu t mi, mt s t c nguyn bng ting Anh, phn gii thch ngha c th tm thy Ch mc.

    Nhng ngi dch cun sch ny gm: Cao Vit Dng (cc Chng 9, 10, 11, 12) v Nguyn Tin Phong (Chng 13), phn cn li ti dch v m ng vic hiu nh chung. Ti thnh tht xin li cc cng s v sot li v sa tng cu ca cc chng . Lm vy c th mt ci hay ca bn dch ban u, k c cch vit chnh t nhng cho bn dch c nht qun ti sa rt nhiu, phn hay l ca h, cc li v thiu st l ca ti. Ti chu trch nhim v mi li v sai st ca ton b bn dch.

    Mi ch thch ca tc gi c nh bng s. Tt c cc ch thch nh du sao (*) cui trang l ca ngi dch. Trong vn bn i khi ngi dch c a thm t hay cm t cho cu c r ngha, phn c t trong du [nh th ny]. Bn dch chc cn nhiu thiu st mong bn c thng cm, lng th, v ch bo; xin lin h theo a ch Tp ch Tin hc v i sng, 54 Hong Ngc Phch H Ni [25/B7 Nam Thnh Cng], hoc qua in th [email protected] hay [email protected]

    09-2005 Nguyn Quang A

  • Th gii Tr thnh Phng

    Th no

  • MT

    Khi Ti Cn ang Ng

    Tu cc Hong t, vi t cch nhng ngi Cng gio C c, v cc hong t nhng ngi yu mn v thc y nim tin Cng gio linh thing, v l nhng k th ca hc thuyt Mohamet, v ca mi s sng bi thn tng v d gio, quyt nh c ti, Christopher Columbus, i n cc min ni trn ca n , xem cc hong t, nhn dn, v cc vng t y, v tm hiu tnh kh ca h v phng php thch hp nhm ci bin h theo nim tin linh thing ca chng ta; v hn na ch dn rng ti khng c i bng ng b theo hng ng, nh l thng, m bng ng pha Ty, theo hng m n nay chng ta khng c bng chng chc chn no rng c bt c ai i. - T nht k ca Christopher Columbus v chuyn i 1492 ca ng

    hng ai tng ch hng cho ti nh th ny trn mt sn golf trc y: Hy nhm vo hoc Microsoft hay IBM. Ti

    ng im pht bng u tin ti sn golf KGA Golf Club khu trung tm thnh ph Bangalore, min nam n , khi bn chi ca ti tr vo hai cao c bng knh-v thp bng long ni bt ln ng xa, ng sau thm c xanh u tin. Cao c Goldman Sachs vn cha xong; nu khng th anh ta c th tr vo ci na v bin n thnh b ba. HP v Texas Instrument c vn phng ca h sau l th chn, dc theo l th mi. khng phi l tt c. Cc mc pht bng l ca Epson, cng ti my in, v mt trong nhng ngi xch gy ca chng ti i m 3M. Bn ngoi, mt s bin hiu giao thng cng do Texas Instrument ti tr, v bng qung co Pizza Hut trn ng trng mt ming pizza bc hi, di u Cc ming giga y Hng v!

    C

  • TH GII L PHNG

    4

    Khng, y dt khot khng phi Kansas. Thm ch khng c v ging n . y l Th gii Mi, Th gii C, hay Th gii tip?

    Ti n Bangalore, Silicon Valley ca n , bng hnh trnh khm ph ca ring ti ging ca Columbus. Columbus i thuyn bum vi cc tu Nia, Pinta, v Santa Mara trong mt n lc khm ph ra mt ng ngn hn, trc tip hn n n bng hng v pha ty, qua i Ty Dng, m ng cho l ng bin khi n ng n hn l i xung pha nam v ng vng qua chu Phi, nh nhng ngi khai ph B o Nha thi ng th i. n v cc Hn o Gia V phng ng ni ting mt thi v vng, ngc, qu, v t la ca h - mt ngun vt bu khng k xit. Tm ng tt qua bin ny n n , thi khi cc th lc Hi gio ngy chn cc ng b t chu u, l mt cch cho c Columbus v nn qun ch Ty Ban Nha tr nn giu c v hng mnh. Khi Columbus cng bum, hin nhin ng cho rng Tri t trn, l v sao ng li tin chc rng ng c th n n bng cch i v phng ty. Tuy nhin, ng tnh sai qung ng. ng ngh Tri t l mt qu cu nh hn. ng cng khng d kin gp mt vng t rng trc khi ng n c ng n. Tuy nhin, ng gi cc th dn m ng gp th gii mi l cc Indian-dn da [nhng ngi n ]. Quay v nh, tuy th, Columbus c th ni cho nhng ngi u ng, Vua Ferdinand v Hong hu Isabella, rng mc d ng khng thy n , ng c th xc nhn rng th gii qu thc trn.

    Ti bt u i n theo ng hng ng, qua Frankfurt. Ti dng Lufthansa vi v hng thng gia. Ti bit chnh xc hng mnh i nh bn GPS hin trn mn hnh thi ra t ngn ca gh ngi trn my bay. Ti h cnh an ton v ng gi. Ti cng gp nhng ngi c gi l Indian. Ti cng i tm ngun giu c ca n . Columbus tm phn cng cc kim loi qu, t la, v gia v - ngun giu c trong thi ng. Ti tm phn mm, nng lc tr c, cc thut gii phc tp, cc cng nhn tri thc, cc call center [trung tm phc v khch hng qua in thoi], cc giao thc truyn, nhng t ph v k thut quang hc cc ngun giu c ca thi chng ta. Columbus vui sng bin nhng ngi Indian ng gp thnh cc n l, mt qu lao ng chn tay t do.

    Ti ch mun hiu v sao nhng ngi Indian ti gp li ly vic lm ca chng ta, v sao h tr thnh mt qu quan trng nh vy

  • KHI TI CN ANG NG

    5

    cho outsourcing [thu lm ngoi] dch v v vic lm cng ngh thng tin (CNTT) t Hoa K v cc nc cng nghip khc. Columbus c hn mt trm ngi trn ba tu ca ng; ti c mt nhm nh t knh Discovery Times va thoi mi trong hai xe ti d chin, vi cc li xe n i chn trn. Khi cng bum, y l ni vy, ti cng cho rng th gii l trn, song ci ti bt gp n tht ht sc lm lung lay nim tin ca ti vo nim . Columbus tnh c gp chu M song ng ngh mnh khm ph ra mt phn n . Ti thc s thy n v ngh nhiu ngi ti gp l nhng ngi M. Mt s thc s ly tn M, v nhng ngi khc bt chc rt c ging ni M cc call center v cc k thut kinh doanh M cc phng th nghim phn mm.

    Columbus tu ln vua v hong hu ca mnh rng th gii trn v ng i vo lch s nh ngi u tin khm ph ra iu ny. Ti quay v nh v chia s s pht hin ch vi v, v ch th thm.

    Em yu, ti th th, anh ngh th gii l phng.

    m sao ti i n kt lun ny? Ti ngh bn c th ni tt c bt u trong phng hp ca Nadan Nilekani cng ti

    Infosys Technologies Limited. Infosys l mt trong cc bu vt ca th gii CNTT n , v Nilekani, CEO [Tng iu hnh] ca cng ti, mt trong nhng thuyn trng chn chn v c knh trng nht ca nn cng nghip n . Ti i xe vi nhm Discovery Times n khu Infosys, khong bn mi pht t trung tm Bangalore, thm c s v phng vn Nilekani. n khu Infosys bng con ng st so, vi cc ch b linh thing, cc xe nga ko, v cc xe ko c ng c tt c cng chen ln st cnh xe chng ti. Tuy nhin, mt khi bc vo cng Infosys bn trong mt th gii khc. Mt b bi ln c khu ngh mt np mnh ga cc tng mn v nhng di c c ct ta, st k mt bi c khng l nh mt sn golf nh. C v s qun n v mt cu lc b sc kho tuyt vi. Cc cao c knh-v-thp dng nh mc ln ging c di mi tun. Trong mt s cao c , cc nhn vin Infosys ang vit cc chng trnh phn mm c th cho cc cng ti M hay chu u; trong cc cao c khc, h thc hin nhng cng vic hu trng ca cc cng ti siu quc gia ln t c s M v chu u - mi th t bo tr my tnh n cc n nghin cu c

    L

  • TH GII L PHNG

    6

    th n tr li cc cuc gi ca khch hng t khp ni trn th gii. An ninh l cht, cc camera theo di cc ca, v nu anh lm vic cho American Express, anh khng th i vo cao c qun l cc dch v v nghin cu cho General Electric. Cc k s n tr, nam v n, i nhanh nhn t cao c ny sang cao c kia, lng lng cc th ID [nhn dng]. Mt ngi c v nh c th lo cc khon thu ca ti. Ngi khc c v nh c c th tho ri my tnh ca ti. V ngi th ba c v nh c ta thit k n!

    Sau khi ngi cho mt cuc phng vn, Nilekani dn nhm TV chng ti do quanh trung tm hi ngh ton cu ca Infosys- tng zero ca cng nghip outsourcing n . N l mt phng su thm lt vn g nhn ging mt phng hc c xp thnh dy t mt trng lut Ivy League. mt u c mt mn hnh s c bc tng v trn cao c cc camera trn trn cho hi ngh t xa. y l phng hi ngh ca chng ti, y c l l mn hnh ln nht chu - gm bn mi mn hnh s [gp li], Nilekani t ho gii thch, ch ln mn hnh TV ln nht ti tng thy. Infosys, ng ni, c th t chc mt cuc hi ngh o ca nhng ngi chi ch cht ca ton b chui cung ng ton cu ca n cho bt c d n no vo bt c lc no trn mn hnh siu c . Nh th cc nh thit k M ca h c th ni chuyn trn mn hnh vi cc nh vit phn mm n v cc nh sn xut chu ca h cng mt lc. Chng ti c th ngi y, ai t New York, London, Boston, San Francisco, tt c u trc tip [live]. V c th vic thc hin l Singapore, cho nn ngi Singapore cng c th trc tip y l ton cu ho, Nilekani ni. Pha trn mn hnh c tm chic ng h tm tt rt kho ngy lm vic ca Infosys: 24/7/365 [24 gi mt ngy; 7 ngy mt tun; 365 ngy mt nm]. Cc ng h c gn nhn Ty M, ng M, GMT, n , Singapore, Hong Kong, Nht Bn, c.

    Outsourcing ch l mt chiu ca mt th c bn hn nhiu ang xy ra hin nay trn th gii, Nilekani gii thch. Ci xy ra [vi] nm va qua l c mt s u t t vo cng ngh, c bit trong thi i bong bng, khi hng trm triu dollar c u t thit lp kt ni khp ni trn th gii, cp bin, v tt c cc th . ng thi, ng ni thm, my tnh tr nn r hn v phn tn khp th gii, v c mt s bng n v phn mm e-mail, cc phng tin tm kim nh Google, v phn mm s hu

  • KHI TI CN ANG NG

    7

    ring, c th ch bt c cng vic no v gi mt phn n Boston, mt phn n Bangalore, v mt phn n Bc Kinh, to d dng cho bt c ai pht trin t xa. Khi tt c cc th ny t nhin xy ra cng lc vo khong nm 2000, Nilekani ni thm, chng to ra mt nn ni vic lm tri thc, vn tr tu, c th c giao t bt c u. N c th c chia nh, giao, phn phi, sn xut v rp li cng nhau ln na v iu ny cho cch lm vic ca chng ta mt t do hon ton mi, c bit vic lm c tnh cht tr tu V ci m anh ang nhn thy ti Bangalore ngy nay thc s l nh im ca tt c nhng iu trn kt hp li.

    Chng ti ngi trn i vng bn ngoi vn phng ca Nilekani, i i TV dng cc camera. Ti mt im, tm tt cc n ca tt c iu ny, Nilekani tht ra mt cm t c lng vng trong u ti. ng ni vi ti, Tom, sn chi ang c san phng. ng mun ni l cc nc nh n by gi c kh nng cnh tranh v lao ng tri thc ton cu nh cha tng bao gi c - v rng M tt hn hy sn sng cho iu ny. M b thch thc, nhng, ng nhn mnh, s thch thc s l tt cho M bi v chng ta lun sung sc nht khi b thch thc. Khi ti ri khu Infosys v Bangalore ti hm y v b xc sut dc ng g, ti c ngm ngh mi v cm t : Sn chi ang c san phng.

    Ci Nandan ni, ti ngh, l sn chi ang c san phng c san phng? c san phng? Tri i, ng ta ni vi ti th gii l phng!

    Ti y, Bangalore hn 500 nm sau khi Columbus vt qua ng chn tri, dng cng ngh hng hi th s ca thi ng, v tr v an ton chng minh dt khot rng th gii trn v mt trong nhng k s tinh nhanh nht n , c o to ti hc vin k thut hng u ca n v c h tr bi cng ngh hin i nht hin nay, v c bn ni vi ti l th gii ny phng, phng nh mn hnh m trn ng ta c th ch tr cuc hp ton b chui cung ng ton cu ca mnh. Thm ch l th hn, ng biu dng s pht trin ny nh mt iu tt, nh ct mc mi trong s pht trin ca loi ngi v mt c hi ln cho n v th gii mt s thc khin th gii chng ta phng!

    Ngi ng sau chic xe , ti vit vi vng bn t vo s tay ca mnh: Th gii l phng. Ngay khi vit chng, ti nhn ra rng y l thng ip c bn ca mi th ti thy v nghe

  • TH GII L PHNG

    8

    Bangalore trong hai tun lm phim. Sn chi cnh tranh ton cu c san bng. Th gii c san phng.

    Khi ti nhn r iu ny, c hng khi v s kinh hi trn y ti. Nh bo trong ti hng khi khi tm thy mt khung kh hiu k hn cc tin chnh bui sng v gii thch ci xy ra trn th gii ngy nay. R rng, hin nay l c th cho nhiu ngi hn bao gi ht hp tc v cnh tranh trong thi gian thc vi nhiu ngi hn v nhiu loi vic lm khc nhau hn t nhiu ng ngch ca hnh tinh hn v trn c s bnh ng hn bt c thi gian no trc y trong lch s loi ngi dng my tnh, e-mail, mng, hi ngh t xa, v phn mm mi nng ng. l ci Nandan ni cho ti. l ci ti khm ph ra trong hnh trnh ca ti n n v xa hn. V l ci cun sch ny ni v. Khi bn bt u ngh v th gii nh l phng, rt nhiu th c ngha theo nhng cch chng khng c trc y. Nhng ch thn ti cng hng khi, bi v s san phng th gii c ngha l by gi chng ta ang kt ni tt c cc trung tm tri thc trn hnh tinh li thnh mt mng ton cu n nht, m - nu hot ng chnh tr v ch ngha khng b khng cn ng th s c th m ra mt k nguyn thnh vng v i mi gy sng st.

    Nhng suy ngm th gii phng cng lm ti trn y kinh hi, v mt ngh nghip v c nhn. S kinh s ring ca ti xut pht t s thc hin nhin rng khng ch nhng ngi vit phn mm v cc geek [cc tay c phch v] my tnh c trao quyn cng tc trong cng vic mt th gii phng. N cng l al-Qaeda v cc mng li khng b khc. Sn chi khng c san bng ch theo cch thu ht v siu trao quyn mt nhm hon ton mi ca nhng ngi i mi sng to. N c san bng theo cch li ko v siu trao quyn mt nhm hon ton mi ca nhng ngi n ng v n b gin d, nn ch, v b lm nhc.

    V ngh nghip, s nhn ra th gii l phng lm cng thng thn kinh v ti nhn ra rng s san bng ny xy ra khi ti cn ang ng, v ti b qun n. Ti thc s khng ng, m bn vic khc. Trc 11 thng 9 (11/9), ti tp trung theo di ton cu ho v khai thc s cng thng gia cc lc Lexus ca s hi nhp kinh t v cc lc Cy liu ca bn sc v ch ngha dn tc do cun Xe Lexus v Cy liu ca ti ra i 1999. Song sau 11/9, cc cuc chin tranh cy liu m nh ti hon ton.

  • KHI TI CN ANG NG

    9

    Ti dnh hu ht thi gian ca mnh chu du trong cc th gii Rp v Hi gio. Vo cc nm ti mt du vt ton cu ho.

    Ti li tm thy vt trn hnh trnh ca ti n Bangalore thng 2 nm 2004. Mt khi tm thy, ti nhn ra rng c ci g tht s quan trng xy ra trong khi ti gn b vi cc lm cy liu ca Kabul v Baghdad. Ton cu ho i n mt mc mi hon ton. Nu bn t cun Xe Lexus v Cy liu v cun sch ny li vi nhau, bn s i n kt lun l l lch s khi qut l c ba k nguyn ln ca ton cu ho. Thi i u ko di t 1492- khi Columbus dng bum, m ra s giao thng gia Th gii C v Th gii Mi cho n khong 1800. Ti s gi thi i ny l Ton cu ho 1.0. N lm th gii co li t mt kch thc ln thnh c trung bnh. Ton cu ho 1.0 l v cc nc v sc mnh c bp. Tc l, trong Ton cu ho 1.0 tc nhn then cht ca s thay i, ng lc thc y qu trnh hi nhp ton cu l nc bn c bao nhiu c bp bao nhiu sc c bp, bao nghiu sc nga, sc gi, hay, mun hn, sc hi nc v bn c th trin khai n sng to n th no. Trong k nguyn ny, cc nc v cc chnh ph (thng c tn gio hay ch ngha quc hay s kt hp ca c hai xi gic) dn ng ph b cc bc tng v ni cht th gii li vi nhau, thc y s hi nhp ton cu. Trong Ton cu ho 1.0, cc cu hi ch yu l: Nc ti hp vi s cnh tranh v cc c hi ton cu ch no? Lm sao ti c th i ton cu v cng tc vi nhng ngi khc thng qua nc ti?

    K nguyn ln th hai, Ton cu ho 2.0, ko di t 1800 n 2000, b gin on bi i Khng hong v Chin tranh Th gii I v II. Thi i ny lm th gii co t c trung bnh xung c nh. Trong Ton cu ho 2.0, nhn t then cht ca thay i, ng lc thc y hi nhp ton cu, l cc cng ti a quc gia. Cc cng ti a quc gia ny tin hnh ton cu ho v th trng v lao ng, u tin do s bnh trng ca cc cng ti c phn H Lan v Anh v Cch mng Cng nghip lm mi nhn. Trong na u ca thi i ny, hi nhp ton cu c cp lc bi s st gim chi ph chuyn ch, nh ng c hi nc v ng st, v trong na sau bi s st gim cc chi ph lin lc - nh s ph bin ca in tn, in thoi, PC, v tinh, cp quang, v phin bn ban u ca World Wide Web (WWW). Chnh trong thi i ny m chng ta thc s thy s ra i v trng thnh ca mt nn kinh t ton cu, theo

  • TH GII L PHNG

    10

    ngha rng c s dch chuyn ca hng ho v thng tin t lc a ny sang lc a khc c mt th trng ton cu, vi s chnh lch gi v cc sn phm v lao ng. Cc ng lc ng sau k nguyn ton cu ho ny l cc t ph v phn cng - t tu hi nc v ng st lc ban u n in thoi v cc my tnh ln vo lc cui. V cu hi ln trong thi i ny l: Cng ti ti hp vi nn kinh t ton cu ch no? N tn dng cc c hi th no? Lm sao ti c th i ton cu v cng tc vi nhng ngi khc qua cng ti ca ti? Cun Xe Lexus v Cy liu ch yu l v nh im ca k nguyn ny, mt thi i khi cc bc tng bt u sp trn khp th gii, v s hi nhp, v s phn ng d di vi n, ln mt mc mi hon ton. Nhng ngay c khi cc bc tng sp , vn cn nhiu ro cn i vi s hi nhp ton cu sun s. Hy nh, khi Bill Clinton c bu lm tng thng nm 1992, hu nh khng ai ngoi chnh ph v gii hn lm c e-mail, v khi ti vit Xe Lexus v Cy liu nm 1998, Internet v thng mi in t va mi ct cnh.

    Phi, chng ct cnh cng vi nhiu th khc na cng n trong khi ti ng. V l l do v sao ti l l trong cun sch ny rng vo khong nm 2000 chng ta bc vo mt k nguyn mi hon ton: Ton cu ho 3.0. Ton cu ho 3.0 lm th gii co t c nh xung c b t v ng thi san bng sn chi. V trong khi ng lc trong Ton cu ho 1.0 l cc nc tin hnh ton cu ho v ng lc trong Ton cu ho 2.0 l cc cng ti tin hnh ton cu ho, ng lc trong Ton cu ho 3.0 - th cho n c trng c nht v nh - l nng lc mi tm thy cho cc c nhn cng tc v cnh tranh ton cu. V ci n by cho php cc c nhn v cc nhm i ton cu d n vy v sun s n vy khng phi l sc nga, khng phi l phn cng, m l phn mm- tt c cc loi ng dng mi cng chung vi s sng to ra mt mng cp quang ton cu bin tt c chng ta thnh lng ging st vch. By gi cc c nhn phi, v c th, hi, Ti hp vi cnh tranh v cc c hi ton cu ngy nay ch no, v lm sao ti c th, t mnh, cng tc vi nhng ngi khc mt cch ton cu?

    Song Ton cu ho 3.0 khng ch khc cc k nguyn trc ch n lm th gii co li v phng th no v n trao quyn cho cc c nhn ra sao. N khc ch Ton cu ho 1.0 v Ton cu ho 2.0 ch yu do cc c nhn v doanh nghip u M dn dt. Tuy Trung

  • KHI TI CN ANG NG

    11

    Quc thc s l nn kinh t ln nht th gii trong th k mi tm, chnh cc nc, cc cng ti, nhng ngi thm d phng Ty tin hnh phn ln vic ton cu ho v nh hnh h thng. Nhng v sau ny, iu ny s ngy cng t ng hn. Bi v n lm th gii co li v phng, Ton cu ho 3.0 ngy cng nhiu s c dn dt khng ch bi cc c nhn m cng bi cc nhm c nhn phi Ty phng, khng da trng a dng hn nhiu. Cc c nhn t mi ni ca th gii phng u c trao quyn. Ton cu ho 3.0 bin thnh c th cho rt nhiu ngi cm v chi [plug and play], v bn s thy mi sc cu vng con ngi tham gia.

    (Trong khi s trao quyn cho cc c nhn hnh ng ton cu l c tnh mi quan trng nht ca Ton cu ho 3.0, cc cng ti- to v nh- cng c trao quyn mt cch mi na trong k nguyn ny. Ti tho lun chi tit c hai mun hn trong cun sch ny).

    Khng cn phi ni, ti ch c s nh gi l m nht v tt c iu ny khi ti ri vn phng ca Nandan ngy y Bangalore. Nhng khi ti ngi suy ngm nhng thay i ny ban cng ca phng khch sn ca ti ti hm , ti bit mt th: ti mun b mi th v vit mt cun sch c th cho php ti hiu qu trnh lm phng ny din ra th no v cc h lu ca n c th l g i vi cc nc, cc cng ti, v cc c nhn. Cho nn ti nhc in thoi gi cho v ti, Ann, v bo c, anh s vit mt cun sch nhan Th gii l Phng. C va bun ci va t m - , c th bun ci hn l t m! Cui cng, ti c kh nng thuyt phc c c, v ti hi vng s c kh nng lm th vi bn, bn c thn mn. Hy ti a bn quay v lc u ca hnh trnh ca ti n n , v cc im phng ng khc, v chia s vi bn mt s cuc gp tnh c dn ti n kt lun rng th gii khng cn trn m phng.

    aithirth Jerry Rao l mt trong nhng ngi u tin ti gp Bangalore- v ti gp anh cha hn vi pht khch sn Leela

    Palace trc khi anh bo ti rng anh c th x l cc t khai thu ca ti v cc yu cu k ton khc ti cn - t Bangalore. Khng, cm n, ti c mt k ton vin ri Chicago. Jerry ch mm ci. Anh ta qu lch s ni - rng anh ta c th l k ton vin

    J

  • TH GII L PHNG

    12

    ca ti ri, hay ng hn k ton vin ca ca k ton vin ca ti, nh s bng n v outsourcing vic chun b thu.

    iu ny xy ra nh chng ta ni, Rao bo, anh qu Mumbai, trc l Bombay, hng ca anh, MphasiS, c mt i cc k ton vin n c kh nng lm cng vic k ton c outsource t bt c bang no ca M v chnh ph lin bang. Chng ti lin kt vi nhiu hng CPA [kim ton vin (cng) c chng ch] c nh v va M.

    anh ni ging k ton vin ca ti? ti hi. Vng, ging k ton vin ca anh, Rao ni vi mt n ci. Cng ti ca Rao i tin phong v mt phn mm work flow [lung cng vic] vi mt nh dng chun lm cho outsourcing khai thu r v d. Ton b qu trnh bt u, Jerry gii thch, vi mt k ton vin Hoa K qut cc t khai thu nm ngoi ca ti, cng vi cc bn k khai W-2, W-4, 1099, tin thng, c phiu ca ti- mi th- vo mt my ch, t California hay Texas. By gi k ton vin ca anh, nu anh ta x l thu ca anh hi ngoi, bit rng anh thch khng cho (ai ngoi nc) bit h (tn) hay s An sinh X hi ca anh, th anh ta c th chn gi kn thng tin , Rao ni. Cc k ton vin n [dng mt khu] gi tt c thng tin th mt cch trc tip t my ch M, v h hon tt cc t khai thu ca anh, vi vic anh vn giu tn. Tt c cc s liu khng ra ngoi Hoa K tun th cc quy ch ring t Chng ti coi vic bo v d liu v s ring t rt nghim tc. K ton vin n c th nhn thy s liu trn mn hnh ca mnh, nhng anh ta khng th ti n xung hay in n ra chng trnh ca chng ti khng cho php vic . Nhiu nht anh ta c th lm l th nh n, gi nh anh ta c nh xu no . Cc k ton vin khng c php mang thm ch giy v bt vo trong phng khi h lm vic trn cc t khai thu.

    Ti b t m v chnh lm th no dng tin tin ny ca dch v outsourcing tr thnh. Chng ti lm nhiu ngn t khai, Rao ni. Hn na, CPA ca anh M khng cn thm ch vn phng ca h. H c th ngi trn mt bi bin California v e-mail cho chng ti v ni, Jerry, cu lm cc t khai thu Bang New York tht c, v th cu lm cc t khai ca Tom. V Sonia, cu v i ca cu Delhi lm cc t khai Washington v Florida. Tin th, Sonia lm vic t nh c n , [cng ti khng phi tr] chi ph

  • KHI TI CN ANG NG

    13

    chung. V cc vic khc ny, chng thc s phc tp, cho nn ti t lm chng.

    Nm 2003, khong 25.000 t khai thu M c lm n . Nm 2004 con s l 100.000. Nm 2005, d kin l 400.000. Trong mt thp nin, anh s cho rng k ton vin ca anh outsource vic chun b c bn ca cc t khai thu ca anh - nu khng hn na.

    Anh vo ngh ny th no? ti hi Rao. Bn ti Jeroen Tas, mt ngi H Lan, v ti u lm cho

    Citigroup California, Rao gii thch. Ti l sp ca anh ta v mt hm chng ti cng tr v t New York trn mt chuyn bay v ti ni mnh c k hoch thi vic v anh ta bo, Ti cng th. C hai chng ti u ni, V sao chng ta li khng khi ng doanh nghip ring ca chng ta? V th vo nm 1997-98, chng ti cng nhau a ra mt k hoch kinh doanh cung cp cc gii php Internet cao cp cho cc cng ti ln Hai nm trc, tuy vy, ti i d mt hi ngh cng ngh Las Vegas v mt s hng k ton [M] c trung bnh tip cn ti, v h ni rng h khng th sc a ra cc hot ng outsourcing ln v thu n n , nhng cc g [cng ti] ln c th, v [nhng g va] mun vt h. V l chng ti pht trin mt sn phm phn mm gi l VTR Virtual Tax Room: Bung Thu o- cho php cc hng k ton c va ny d dng outsource khai thu.

    Cc hng c va ny c c mt sn chi bng phng hn, m trc y h b t chi, Jerry ni. t nhin h c th tip cn n cng cc li th v quy m m cc g ln hn lun c.

    C phi thng ip cho nhng ngi M, M, ng cc con m ln ln i lm k ton vin? Ti hi.

    Khng tht vy, Rao ni. Ci m chng ti lm l lm cng vic tp nhp. Anh bit cn ci g chun b mt t khai thu? Vic lm rt t sng to. y l ci s chuyn ra hi ngoi.

    Ci g s li M? Ti hi. K ton vin mun li trong ngh ti M s l ngi tp trung

    vo ngh ra cc chin lc sng to phc hp, nh trnh thu hay n trnh thu, qun l cc quan h khch hng, Rao ni. Anh hay ch ta s bo cc khch hng ca mnh, Ti khin cng vic tp nhp c lm rt hiu qu. By gi hy ni v lm th no chng ti qun l ti sn ca anh v anh s lm g cho l tr ca anh. Anh c mun mt s tin no trong cc qu qun thc [trust] ca

  • TH GII L PHNG

    14

    mnh? N c ngha l c cc tho lun cht lng-thi gian vi cc khch hng hn l chy vng quanh ging nhng con g vi u b ct t t thng Hai n thng T, v thng n xin gia hn n thng Tm, bi v h khng c cht lng thi gian vi cc khch hng. nh gi t mt tiu lun trong tp ch Accounting Today (7

    thng By, 2004), qu thc, iu ny c v l tng lai. L. Gary Boomer, mt CPA v CEO ca Boomer Consulting Manhattan, Kansas, vit, Ma [thu] va ri to ra hn 100.000 t khai thu [c outsource] v by gi c m rng ngoi cc t khai thu c nhn sang cc qu qun thc, cc hi bun v cc cng ti L do ch yu khin ngnh kinh doanh c kh nng tng quy m nhanh nh n c ba nm qua l do u t m cc cng ti [t c s nc ngoi] ny tin hnh vo h thng, quy trnh v o to. C khong by mi ngn ngi tt nghip i hc ngnh k ton n mi nm, ng ni thm, nhiu trong s i lm cho cc hng a phng n khi u vi 100 $ mt thng. Vi s gip ca truyn thng tc cao, o to nghim ngt, v cc mu biu chun ho, nhng ngi n tr ny c th c ci bin thnh cc k ton vin phng Ty c bn kh nhanh vi phn nh chi ph. Mt s hng k ton n thm ch bt u tip th chnh h cho cc hng M qua hi ngh t xa v b qua vic i li. Boomer kt lun, Ngh k ton hin nay ang bin i. Nhng ngi bu vu vo qu kh v chng li s thay i s b buc dn su hn vo s hng ho ho (commoditization). Nhng ngi c th to ra gi tr thng qua s lnh o, cc mi quan h v sc sng to s lm bin i ngnh kinh doanh, cng nh tng cng cc mi quan h vi cc khch hng hin c ca h.

    Ci anh ang ni cho ti, ti bo Rao, l bt k ngh ca bn l g bc s, lut s, kin trc s, k ton vin - nu bn l mt ngi M, tt hn bn hy gii th dch v nhy cm, bi v bt c th g c th c s ho c th c outsource cho nh sn xut hoc kho nht hoc r nht, hoc c hai. Rao tr li, Mi ngi phi tp trung vo ci chnh xc l gi tr gia tng ca mnh.

    Nhng nu ti ch l mt k ton vin trung bnh th sao? Ti i hc mt i hc nh nc. Ti c kt qu trung bnh B+. Cui cng ti c bng CPA. Ti lm vic mt hng k ton ln, lm nhiu vic thng thng. Ti him khi gp khch hng. H gi ti

  • KHI TI CN ANG NG

    15

    ng sau. Nhng l mt sinh k t t v v c bn hng va lng vi ti. Ci g s xy ra vi ti trong h thng ny?

    l mt cu hi hay, Rao ni. Chng ta phi chn tht v n. Chng ta ang gia mt s thay i cng ngh to ln, v khi bn sng trong mt x hi nh ca s thay i [nh M], kh tin on. D tin on cho ai sng n . Trong mi nm chng ti s lm nhiu th ang c lm M ngy nay. Chng ti c th d on tng lai ca mnh. Nhng chng ti sau cc bn. Cc bn xc nh tng lai. M lun lun trn nh ca ln sng sng to mi Cho nn l kh nhn vo mt k ton vin v ni y l ci s l. Chng ta khng c tm thng ho iu . Chng ta phi x l n v ni v n mt cch chn tht Bt c hot ng no m chng ta c th s ho v phn li chui gi tr, v di chuyn cng vic i y, s c di chuyn i. Ai s ni, , nhng anh khng th phc v ti mt ming tht nng. ng, nhng ti c th lm vic t trc bn ca anh ngi bt c u trn th gii, nu qun n khng c mt ngi ph trch. Chng ti c th ni, Vng, ng Friedman, chng ti c th dnh cho ng mt bn gn ca s. Ni cch khc, c nhng phn ca vic i n cm hiu m chng ta c th phn li v outsource. Nu bn quay li v c cc sch gio khoa kinh t hc c bn, chng s bo: Cc hng ho c trao i, cn cc dch v c tiu th v sn xut cng ch. V bn khng th xut khu vic ct tc. Song chng ta ang n gn vic xut khu ct tc, phn vic hn. Bn mun ct kiu tc g? Bn mun th ct no? Tt c cc th c th v s c mt call center rt xa lm.

    Khi chng ti kt thc cuc ni chuyn, ti hi Rao tip theo anh s lm g. Anh ta trn y sinh lc. Anh bo ti anh ni chuyn vi mt cng ti Israel c nhng bc tin ln v cng ngh nn cho php truyn cc hnh qut CAT (Computer Assisted Tomography) tt hn v d hn qua Internet cho nn bn c th mau chng c mt kin th hai t mt bc s cch xa na vng tri t.

    Vi tun sau khi ti ni chuyn vi Rao, ti nhn c e-mail sau t Bill Brody, hiu trng i hc Johns Hopkins, ngi ti va phng vn cho cun sch ny:

    Tom mn, ti ni ti mt cuc hi ngh gio dc y t tip tc ca trng Hopkins cho cc bc s x chn [radiologist] (ti

  • TH GII L PHNG

    16

    tng l mt radiologist) Ti cht thy mt tnh hnh rt hp dn m ti ngh anh c th quan tm. Ti va c bit rng nhiu bnh vin nh v mt s bnh vin va Hoa K, cc radiologist ang outsourcing vic c cc nh qut CAT cho cc bc s n v c!!! Hu ht vic ny xy ra vo ban m (v c th cui tun) khi cc radiologist khng c nhn vin lo vic ym tr trong bnh vin. Trong khi mt s nhm x chn s dng x chn t xa [teleradiology] chuyn cc nh t bnh vin v nh ca h (hay n Vail hay Cape Cod, ti gi s) nh th h c th din gii cc nh v cho chn on 24/7, hin nhin cc bnh vin nh chuyn cc bc nh qut cho cc radiologist nc ngoi. Li th l ban ngy c hay n khi ban m y cho nn ym tr ngoi gi tr nn d lm hn bng chuyn cc nh qua tri t. V cc nh CAT (v MRI-Magnetic Resonance Imaging) dng s ri v c sn dng trn mng vi mt giao thc chun, khng c vn g xem cc nh bt c u trn th gii Ti cho rng cc radiologist u kia phi c o to Hoa K v c cc bng, chng ch v kh nng ph hp Cc nhm thc hin vic c ngoi gi ny c cc radiologist M thu h gi l cc C n m Nighthawks. Chc tt lnh, Bill

    h tri ti l mt nh bo v khng phi l mt k ton vin hay mt radiologist. Khng c outsourcing no i vi ti-

    cho d mt s bn c no ca ti c th mun mc bo ca ti c th chuyn i Bc Triu Tin. t nht l ci ti ngh. Sau ti nghe v hot ng ca Reuters n . Ti khng c thi gian thm vn phng Reuters Bangalore, nhng ti c kh nng nm c Tom Glocer, CEO ca Reuters, nghe ng lm g. Glocer l ngi i tin phong v outsourcing cc yu t ca chui cung tin thc.

    Vi 2.300 nh bo quanh th gii, 197 vn phng, phc v mt th trng bao gm cc nh ngn hng u t, cc nh bun bn cc cng c phi sinh, cc nh mi gii chng khon, cc bo, i pht thanh, truyn hnh, v cc i l Internet, Reuters lun c

    N

  • KHI TI CN ANG NG

    17

    mt khn-thnh-c gi rt phc tp tho mn. Sau s ph sn dot-com, tuy vy, khi nhiu khch hng ca n tr nn rt c thc v chi ph, Reuters bt u t hi mnh, v cc l do c v chi ph v hiu qu: Chng ta thc s cn t ngi ca chng ta vo u cung ng cho chui cung tin tc ton cu ca chng ta? V chng ta c th thc s chia nh cng vic ca mt nh bo v gi mt phn London v New York v chuyn mt phn sang n ?

    Glocer bt u ng n chc nng kim cm c bn nht m Reuters cung cp, l tin st do v thu nhp cng ti v nhng tin trin kinh doanh lin quan, tng giy ca mi ngy. Exxon tit l thu nhp ca n v chng ta cn a iu cng nhanh cng tt ln cc mn hnh khp th gii: Exxon kim c ba mi chn cent qu ny tri vi ba mi su cent qu trc. Nng lc ct li l tc v s chnh xc, Glocer gii thch. Chng ta khng cn nhiu phn tch. Ta ch cn a tin c bn cng nhanh cng tt. Tin khn phi ra tnh bng giy sau cng b ca cng ti, v bng [cho thy lch s gn y v thu nhp qu] vi giy mun hn.

    Cc loi tin c bit v thu nhp i vi kinh doanh tin l vanilla i vi kinh doanh kem - mt hng ho c bn thc s c th c lm bt c u trong th gii phng. Vic lm tri thc c gi tr gia tng thc xy ra trong nm pht tip theo. l khi anh cn mt nh bo tht, ngi bit lm sao c mt bnh lun t cng ti, mt bnh lun t hai nh phn tch hng u trong lnh vc, v thm ch vi li t cc i th cnh tranh t bo co thu nhp vo vin cnh. iu cn mt tp k nng bo ch cao hn ai c cc quan h trn th trng, ngi bit ai l cc nh phn tch ngnh gii nht v a ng ngi i n tra, Glocer ni.

    S ph sn dot-com v s lm phng th gii buc Glocer phi ngh li Reuters cung cp tin th no - liu n c th chia nh cc chc nng ca mt nh bo v chuyn cc chc nng c gi tr gia tng thp sang n . Mc tiu chnh ca ng l gim s chng cho tng tin lng ca Reuters, trong khi bo tn cng nhiu vic lm bo gii cng tt. Cho nn vic u tin chng ti lm, Glocer ni, l i thu su phng vin Bangalore nh mt th nghim. Chng ti bo, Hy bo h lm ch cc tm tt tin c bit v cc bng v bt c th g khc c th sai h lm Bangalore.

    Nhng ngi n mi c thu ny c kin thc k ton v c Reuters hun luyn, song h c tr lng, ngy ngh v tr

  • TH GII L PHNG

    18

    cp y t theo chun a phng. n l mt a im phong ph khng th tin ni tuyn ngi, khng ch c k nng k thut m c k nng ti chnh, Glocer ni. Khi mt cng ti cng b thu nhp ca mnh, mt trong nhng vic u tin n lm l trao cho cc hng in tn Reuters, Dow Jones, v Bloomberg - phn pht. Chng ti s ly d liu th , ng ni, v ri l mt cuc chy ua xem chng ti c th quay vng n nhanh ra sao. Bangalore l mt trong nhng ni c ni mng nht trn th gii, v mc d c mt cht tr - mt giy hay t hn ko thng tin sang , ho ra l bn c th ngi Bangalore v c c phin bn in t ca mt thng co bo ch v bin n thnh mt cu chuyn d dng ht nh bn c th lm London hay New York.

    S khc bit, tuy vy, l lng v tin thu nh Bangalore t hn mt phn nm so vi cc th phng Ty .

    Trong khi kinh t hc v s lm phng th gii y Reuters xung con ng ny, Glocer c vui v lm v ng no cng phi lm. Chng ti ngh chng ti c th trt gnh nng bo co b hng ho ho v khin vic c lm mt cch c hiu qu ni khc trn th gii, ng ni, v ri to c hi cho cc nh bo Reuters theo quy c tp trung vo vic lm bo v phn tch c gi tr gia tng cao v tho mn c nhn hn nhiu. Hy gi nh anh l mt nh bo Reuters New York. Anh t s tho mn cuc sng ca mnh bng chuyn cc cng b bo ch thnh cc hp trn cc mn hnh hay lm vic phn tch? Glocer hi. Tt nhin, l vic sau. Outsourcing cc thng bo tin tc cho n cng cho php Reuters m rng b ngang ca vic lm phng s ca n ti nhiu cng ti c vn nh hn, cc cng ti khng c hiu qu v chi ph i vi Reuters theo di trc y vi cc nh bo c tr lng cao hn New York. Nhng vi cc phng vin n c lng thp, c th thu nhiu ngi vi chi ph ca mt phng vin New York, by gi c th lm vic t Bangalore. Ma h 2004, Reuters tng hot ng ni dung Bangalore ca n ln ba trm nhn vin, nhm cui cng n tng s mt ngn ri. Mt vi trong s l cc phng vin Reuters k cu c c sang hun luyn cc i n , mt s l cc phng vin lm cc tin thu nhp c bit, nhng hu ht l cc nh bo lm phn tch d liu chuyn bit hn mt cht nghin s [number crunching: tnh ton s liu]- cho cho bn chng khon.

  • KHI TI CN ANG NG

    19

    Rt nhiu khch hng ca chng ti ang lm cng vic, Glocer ni. Nghin cu u t bc toc s lng chi ph khng l, v th rt nhiu hng dng lm ca Bangalore lm vic kim cm phn tch cng ti. Cho n gn y cc hng ln Wall Street tin hnh nghin cu u t bng tiu hng triu dollar cho cc nh phn tch ngi sao v sau tnh mt phn chi ph lng ca h cho cc phng mi gii chng khon ca h, chng chia s kt qu phn tch vi cc khch hng tt nht ca h, v tnh mt phn chi ph cho kinh doanh ngn hng u t ca h, thng dng cc phn tch t hng ca mt cng ti nh vic kinh doanh ngn hng ca n. Theo sau cc v iu tra ca Eliot Spitzer Tng Chng l Bang New York v cc tp qun Wall Street, tip theo nhiu v b bi, hot ng ngn hng u t v mi gii chng khon phi tch bch r rng sao cho cc nh phn tch s ngng thi phng cc cng ti nhm nhn c hot ng ngn hng u t ca h. Nhng nh mt kt qu, cc hng u t ln Wall Street phi ct gim mnh chi ph nghin cu th trng ca h, tt c by gi do ring cc phng mi gii chng khon chi tr. V iu ny to mt khuyn khch ln i vi h outsource mt s cng vic gii tch cho cc ni nh Bangalore. Bn cnh vic c kh nng tr mt nh phn tch Bangalore khong 15.000 $ tng n b, tri vi 80.000 $ New York hay London, Reuters thy rng cc nhn vin n ca n cng thng hay c hc v ti chnh v tn tu do c ng c cao na. Mi y Reuters cng m mt trung tm pht trin phn mm Bangkok v ho ra l mt ch tt tuyn cc nh pht trin phn mm nhng ngi m tt c cc cng ti phng Ty ganh ua v ti nng Bangalore khng ti.

    Bn thn ti b xu hng ny ging x. Sau khi bt u s nghip ca mnh nh mt phng vin in tn vi hng UPI-United Press International, ti c ng cm ln lao vi cc phng vin in tn v vi cc p lc, c chuyn mn v ti chnh, m di h lm vic ct lc. Song UPI c th vn pht t ngy nay nh mt hng in tn, m n khng l, nu gi nh n c kh nng outsource vic kinh doanh cp thp hn ca n khi ti bt u vi t cch mt phng vin London hai mi lm nm trc.

    Kh x vi nhn vin, Glocer ni, ngi ct gn mt phn t ton b nhn vin Reuters, m khng c nhng tn thng su

  • TH GII L PHNG

    20

    sc gia cc phng vin. ng ni, nhn vin Reuters hiu rng vic ny phi lm sao cho cng ti c th sng st v ri thnh vng li. ng thi, Glocer ni, y l nhng ngi snh iu lm phng s. H thy cc khch hng ca chng ti lm chnh xc cng vic. H nm c ct truyn Quan trng l phi chn tht vi con ngi v ci chng ta lm v v sao v khng t v thng ip. Ti tin vng chc vo bi hc ca cc nh kinh t c in v di chuyn cng vic n ni n c th c lm tt nht. Tuy nhin, ta khng c b qua rng trong mt s trng hp, c nhn nhng ngi lao ng s khng d tm vic lm mi. i vi h, vic gi li v mt mng li an sinh x hi thch ng l cn thit.

    Trong mt n lc gii quyt trc tip vi nhn vin Reuters, David Schlesinger ng u Reuters M, gi cho tt c cc nhn vin bin tp mt th bo, cha on trch sau:

    OFF-SHORING VI NGHA V

    Ti ln ln New London, Connecticut, trong th k mi chn l mt trung tm sn c voi ln. Trong cc nm 1960 v 70 c voi ht t lu v cc nh s dng lao ng chnh vng u gn vi qun i khng l mt iu ngc nhin trong k nguyn Vit Nam. B m bn hc ca ti lm vic ti Electric Boat, T chc Hi qun v Tun Duyn hi. C tc ho bnh li lm thay i vng ny mt ln na, v by gi n ni ting nht v cc casino c bc ln ca Mohegan Sun v Foxwoods v v cc nh nghin cu dc ca Pfizer. Cc vic lm mt i; cc vic lm c to ra. Cc k nng khng cn c s dng; cn n cc k nng mi. Vng thay i, ngi dn thay i. New London, tt nhin, khng l c nht. Bao nhiu th trn xay xt thy cc ci xay ca mnh ng ca; bao nhiu thnh th lm giy thy ngnh giy di i ni khc; bao nhiu th trn mt thi rt mnh v dt may by gi mua tt c vi lanh t Trung Quc? S thay i l khc nghit. S thay i l khc nghit nht vi nhng ngi b bt ng ging xung. S thay i cng khc nghit nht i vi nhng ngi c kh khn thay i. Song s thay i l t nhin; s thay i khng phi l mi; s thay i l quan trng. Cuc tranh ci hin thi v off-shoring l gay gt mt cch nguy him. Song tranh ci v cng vic di sang n , Trung

  • KHI TI CN ANG NG

    21

    Quc v Mexico thc s khng khc cuc tranh lun mt thi v vic lm tu ngm b New London hay vic lm giy b Massachusetts hay vic lm dt may b Bc Carolina. Cng vic c lm ni n c th c lm c kt qu v hiu qu nht. iu cui cng gip cc New London, New Bedford, v cc New York ca th gii ny thm ch nhiu hn cc Bangalore hay Thm Khuyn. N gip bi v n gii phng con ngi v vn lm cng vic khc, tinh xo hn, v n gip bi v n to c hi sn xut sn phm cui cng r hn, lm li cho cc khch hng ngang nh n gip cng ti. Chc chn kh i vi cc c nhn ngh v cng vic ca h ri i, c lm xa hng ngn dm bi ai kim t hn hng ngn dollar mt nm. Nhng y l lc ngh v c hi cng nh v ni au, ng nh l lc ngh v cc ngha v ca off-shoring cng nh v cc c hi Mi ngi, ht nh mi cng ti, phi chm lo vn mnh kinh t ring ca mnh, ht nh cha ng chng ta trong cc ci xay, cc hiu v nh my giy chm lo.

    MN HNH ANG CHY?

    nh c bit mt call center n nghe ging th no? Trong khi lm phim ti liu v outsourcing, i TV v ti

    mt bui ti ti call center 24/7 Customer do ngi n s hu Bangalore. Call center ny l mt th lai tp gia mt k tc x i hc dnh cho c nam ln n v mt ngn hng in thoi huy ng tin cho i TV cng cng a phng. C nhiu tng vi cc phng y khong hai mi my ngi lm vic vi in thoi - tng cng khong hai ngn ri ngi. Mt s c bit nh cc nhn vin outbound-t bn ngoi, bn mi th t th tn dng n s pht in thoi. Nhng ngi khc x l cc cuc gi inbound-v - mi th t tm hnh l tht lc cho cc khch hng ca cc hng hng khng M v chu u n gii quyt cc vn my tnh cho nhng ngi tiu dng M b ln ln. Cc cuc gi c chuyn n y bng v tinh v cp quang di bin. Mi

    A

  • TH GII L PHNG

    22

    tng mnh mng ca call center gm cc cm nhng ngn khi nh. Nhng ngi tr lm vic trong cc i nh di ngn c ca cng ti m h cung cp h tr in thoi. Nh th mt gc c th l nhm Dell, gc khc c th l c bay ca Microsoft. iu kin lm vic ca h nhn ging nh cng ti bo him trung bnh ca bn. Tuy ti chc l c cc call center hot ng nh cc c s bc lt cng nhn tn t, 24/7 khng phi l mt trong s .

    Hu ht thanh nin ti phng vn u a tt c hay mt phn lng ca h cho b m h. Thc ra, nhiu trong s h c lng khi im cao hn lng hu ca b m. i vi vic lm mc mi vo nn kinh t ton cu, y l khong gn nh n nhn c.

    Ti lang thang quanh khu Microsoft khong su gi chiu theo gi Bangalore, khi hu ht cc bn tr ny bt u ngy lm vic ca h trng vi rng sng M, khi ti hi mt chuyn gia my tnh tr ngi n mt cu hi n gin: Trn tng ny k lc v cuc gi di nht gip ngi M no b lc trong m cung phn mm ca mnh l bao nhiu?

    Mi mt gi, anh ta tr li ngay tc khc. Mi mt gi? ti la ln. Mi mt gi, anh ta ni. Ti chng c cch no kim tra liu iu ny c ng khng,

    nhng bn c nghe cc mu ca cc cuc ni chuyn quen thuc k quc khi bn lang thang trn sn 24/7 v ch nghe qua vai ca cc nhn vin khc nhau ca call center khi h lm vic. y l mt mu nh ca ci chng ti nghe ti khi chng ti quay phim cho Discovery Times. N phi c c, nu bn c th tng tng iu ny, theo ging ca ai vi ging n c bt chc ging M hay Anh. Cng tng tng rng bt k cc ging ni u bn kia c th l, bun ru, cu knh, hay xu tnh n th no, nhng ngi n tr ny khng ngng v lc no cng lch s.

    Nhn vin call center n: Cho [bui chiu], ti c th ni chuyn vi ? (Ai u bn kia va dp in thoi xung).

    Nhn vin call center nam: Dch v bun bn y, ti l Jerry, ti c th gip? (Cc nhn vin call center n ly tn phng Ty do h t chn. tng, tt nhin, l khin cc khch hng M hay chu u cm thy thoi mi hn. Hu ht cc thanh nin n m ti ni v chuyn ny khng bc mnh m coi n nh

  • KHI TI CN ANG NG

    23

    mt c hi c mt cht vui a. Trong khi mt vi ngi ch chn Susan hay Bob, mt s thc s sng to).

    Nhn vin n Bangalore ni vi mt ngi M: Ti tn l Ivy Timberwoods v ti gi ngi

    Nhn vin n Bangalore nhn din mt ngi M: C th cho ti bn s cui ca s Anh sinh X hi ca anh?

    Nhn vin n Bangalore cho li ch dn c nh c Manhattan v nhn ra ca s phng c: Vng, chng ti c mt chi nhnh ng By Mi T v Th Hai, mt chi nhnh [ng] Nm Mi T v Lexington

    Nhn vin nam Bangalore bn th tn dng m anh chng bao gi c th mua cho bn thn mnh: Th ny l th c ph sut tn dng hng nm APR [Annual Percentage Rate] thp nht

    Nhn vin n Bangalore gii thch cho mt b M x l ti khon sc ca mnh th no: Sc s su-su-nm l tm mi mt dollar v nm mi lm cent. B vn cn mt khon phi tr ba mi dollar. B hiu r ti khng?

    Nhn vin n Bangalore sau khi dn mt ngi M qua mt trc trc my tnh: Khng c vn g, ng Jassup. Cm n ng dnh thi gian. Cn thn nh. Bye-bye.

    Nhn vin n Bangalore sau khi ai va ch trch gay gt c trn in thoi: Al? Al?

    Nhn vin n Bangalore xin li v gi ai M qu sm: y ch l mt cuc gi x giao, ti s gi li mun hn vo bui ti

    Nhn vin nam Bangalore rt mun th bn mt th tn dng hng khng cho ai M ngi c v khng mun: C phi v b c qu nhiu th tn dng, hay b khng thch i my bay, b Bell?

    Nhn vin n Bangalore th ni chuyn vi mt ngi M v my tnh ca b ta b hng: Bt u chuyn gia merory OK v memory test

    Nhn vin nam Bangalore lm cng vic: Tt, sau , hy g vo ba v n nt Enter

    Nhn vin n Bangalore th gip mt ngi M khng th nn thm mt giy na trn ng dy tr gip: Vng, c , ti hiu l c ang vi ng lc ny. Ti ch th gip c ra

  • TH GII L PHNG

    24

    Nhn vin n Bangalore b mt ch trch gay gt khc: Vng, i, th khi no s

    Cng nhn vin y Bangalore b mt ch trch gay gt khc: V sao, B Kent, khng phi l

    Cng nhn vin y Bangalore b mt ch trch gay gt khc: Nh mt bn [sao] an ton Al?

    Cng nhn vin y Bangalore ngc ln t in thoi ca mnh: Ti hn c mt ngy xui xo!

    Nhn vin n Bangalore th gip mt b ngi M vi mt s c my tnh m c cha bao gi nghe thy trc y: C vn g vi chic my ny, tha b? mn hnh ang chy ?

    in ti c khong 245.000 ngi n tr li cc cuc gi in thoi n t mi ni trn th gii hay quay s ra khn

    khon cho mi ngi ta mua th tn dng hay in thoi di ng hay hi phiu qu hn. Nhng vic lm call center ny l cc vic lm lng thp, uy tn thp M, nhng khi chuyn qua n chng tr thnh nhng vic lm c lng cao, uy tn cao. Tinh thn ng i 24/7 v cc call center khc m chng ti n thm c v kh cao, v nhng ngi tr ny hon ton ho hc chia s mt s cuc ni chuyn in thoi k qui m h c vi nhng ngi M quay s 1-800-HELP, ngh nh h kt thc ni chuyn vi ai quanh khi [nh], ch khng phi quanh th gii.

    C. M. Meghna, mt nhn vin n ca 24/7 call center, ni vi ti, ti c rt nhiu khch hng gi n [vi cc cu hi] thm ch khng lin quan g n sn phm m chng ti bun bn. H gi n bi v h b mt v ca h hay ch ni chuyn vi ai . Ti ni chng hn, OK, c thi, c th ch phi ng gm ging [ tm chic v] hay ng ni ch thng n, v ch ta ni ging nh, OK, cm n rt nhiu v s gip .

    Nitu Somaiah: Mt trong nhng khch hng hi ti ly ng ta. Sophie Sunder lm vic cho phng hnh l tht lc ca hng

    Delta: Ti nh b ny gi t Texas, c ni, v b ta, ging nh khc trn in thoi. B bay hai chuyn ni tip nhau v b mt ti xch ca mnh, trong ti xch c o ci v nhn ci ca con gi b v ti cm thy rt bun cho b v ti chng c th lm g. Ti khng c thng tin no.

    H

  • KHI TI CN ANG NG

    25

    Hu ht khch hng u gin d, Sunder ni. Vic u tin h ni l, Ti ca ti u? Ti mun ti ca mnh by gi! Chng ti chng hn phi ni, Xin li, c th cho ti bit h v tn? Nhng ti ca ti u! Mt s ngi hi ti l ngi nc no? Chng ti c bo phi ni tht, [nn] chng ti bo h n . Mt s ngi ngh l Indiana. Ti bo l nc cnh Pakistan.

    Tuy tuyt i a s cuc gi l kh thng thng v nhm chn, cnh tranh v cc vic lm ny l mnh lit khng ch v h tr lng kh, m v bn c th lm vic ban m v i hc trong mt phn ban ngy, cho nn chng l bn p n mt cuc sng c tiu chun cao hn. P. V. Kannan, CEO v ng sng lp ca 24/7, gii thch cho ti tt c hot ng th no: Ngy nay chng ti c hn bn ngn cng tc vin tri ra Bangalore, Hyderabad, v Chennai. Cc cng tc vin ca chng ti khi u vi lng a v nh khong 200 $ mt thng, ri ln 300 $ n 400 $ mt thng sau su thng. Chng ti cng cp (v) tu xe, ba tra, v ba ti m khng phi tr thm ng no. Chng ti cung cp bo him nhn th, bo him y t cho ton b gia nh v cc phc li khc.

    V th, ton b chi ph cho mi nhn vin call center thc s l khong 500 $ mt thng khi h khi u v gn 600 $ n 700 $ mt thng sau su thng. Mi ngi cng c hng cc phn thng theo thnh tch cho php h kim c, trong cc trng hp nht nh, tng ng vi 100 phn trm lng c bn ca h. Khong 10 n 20 phn trm cc cng tc vin ca chng ti theo ui bng cp v kinh doanh hay khoa hc my tnh trong cc gi ban ngy, Kannan ni, thm vo hn mt phn ba tham gia loi hun luyn thm no v my tnh hay kinh doanh, cho d khng nhm t bng cp. Kh thng xuyn n i vi ngi dn theo ui gio dc sut cc nm tui hai mi - t ci thin l mt ch ln v c cha m v cc cng ti khuyn khch mt cch tch cc. Chng ti ti tr mt chng trnh MBA cho nhng ngi lm kin nh vi cc lp c ngy vo cui tun. Mi ngi lm tm gi mt ngy, nm ngy mt tun, vi hai t gii lao [mi t] mi lm pht v mt gi n tra hay n ti.

    Khng ngc nhin, trung tm dch v khch hng 24/7 nhn c khong by trm n xin vic mt ngy, nhng ch 6 phn trm ngi xin vic c thu. y l mt mu t bui tuyn nhn vin call center mt trng chuyn nghip n Bangalore:

  • TH GII L PHNG

    26

    Tuyn m vin 1: Cho cc em. C lp ng thanh: Cho c . Tuyn m vin 1: Chng ti c mt s cng ti a quc gia

    y thu lm vic tuyn ngi cho h. Khch hng chnh m chng ti tuyn [cho] hm nay l Honeywell. V c cho America Online.

    Cc n thanh nin - nhiu trong s h - sau sp hng vi n xin vic v i c tuyn m vin phng vn mt bn g. y l th d mt s cuc phng vn nghe ging th no:

    Tuyn m vin 1: Em kim loi vic lm no? Ngi xin vic 1: N phi da vo nh gi, ri, u em c

    th pht trin, em c th thng tin trong s nghip ca em. Tuyn m vin 1: Em phi t tin hn v mnh khi ni. Em rt

    bn chn. Ch mun em lo mt cht v vic v ri lin h vi chng ti.

    Tuyn m vin 2 vi mt ng vin khc: Ni cho ch mt cht v bn thn em.

    Ngi xin vic 2: Em qua [k thi] SSC vi kt qu xut sc. P nh cng vi im u t. V em cng c 70 phn trm tng hp trong hai nm trc. (y l bit ng n tng ng vi im trung bnh GPA [Grade Point Average] v im trc nghim SAT [Scholastic Aptitude Test]).

    Tuyn m vin 2: Chm hn mt cht. ng cng thng. Hy bnh tnh.

    Bc tip theo cho cc ng vin c thu mt call center l chng trnh hun luyn, m h c tr tin tham d. N kt hp vic hc lm th no gii quyt cc qu trnh c th cho cng ti m cc cuc gi ca n h s phi nhn hay gi, v tham d ci gi l lp trung ho ging ni. y l cc bui hc sut ngy vi mt thy gio ng vn chun b cho nhng ngi n mi c thu che giu ging c st n ca h khi ni ting Anh v thay chng bng ging M, Canada, hay Anh - tu thuc vo phn no ca th gii h s ni chuyn vi. Tht kh k l xem. Lp m ti d ang hun luyn ni ging trung lp min gia nc M. Cc hc sinh c yu cu c i c li mt on ng m n nht c thit k dy h lm th no lm mm m t ca h v rung m r ca h.

    C gio ca h, mt thiu ph duyn dng c cha tm thng mc sari n truyn thng, chuyn sun s gia ging Anh, M,

  • KHI TI CN ANG NG

    27

    v Canada khi c c minh ho mt on c ngh ra nhn mnh ng m. C ni vi lp, Hy nh ngy u c ni vi cc em rng ngi M bt m tuh? Cc em bit, n nghe ging hu nh m duh khng gin v sc nh m ca ngi Anh. Cho nn c s khng ni - y c ni gin v sc Betty bought a bit of better butter hay Insert a quarter in the metter. M c s ni - y ging c rt bng Insert a quarter in the meter hay Betty bought a bit of better butter. V th c s ch c cho cc em mt ln, v sau chng ta cng c. c khng? Thirty little turtles in a bottle of bottled water. A bottle of bottled water held thirty little turtles. It didnt matter that each turtle had to rattle a metal ladle in order to get a little bit of noodles.

    c ri, ai s c u tin? c gio hi. Ri mi thnh vin ca lp ln lt th ni cu kh c ny theo ging M. Mt vi trong s h t trong ln th u tin, v nhng ngi khc, , hy ni tht rng bn s khng ngh rng h Kansas City nu h tr li cuc gi ca bn gi n s hnh l tht lc ca hng Delta.

    Sau khi nghe h vp bi ng m ny mt na gi, ti hi c gio nu c c mun ti cho h mt phin bn ch thc v ti xut thn t Minnesota, ngay gia min Trung-Ty, v vn ni ging nh ai t phim Fargo. Tt nhin, c ni. Th l ti c on sau: A bottle of bottled water held thirty little turtles. It didnt matter that each turtle had to rattle a metal ladle in order to get a little bit of noodles, a total turtle delicacy The problem was that there were many turtle battles for less than oodles of noodles. Every time they thought about grappling with the haggler turtles their little turtle minds boggled and they only caught a little bit of noodles.

    Lp hc p li nng nhit. y l ln u tin t trc n gi ti c hoan h v c ging Minesota. Trn b mt, c ci g khng hp dn v tng khin ngi khc lm phng ging ca h cnh tranh trn mt th gii phng. Nhng trc khi bn mit th n, bn phi nm tri nhng a tr ny khao kht n th no thot khi mc thp ca tng lp trung lu v tin ln. Nu sa i ging mt cht l ci gi h phi tr nhy mt bc ca chic thang, th nh vy thi - h ni.

    y l mt mi trng stress cao, Nilekani CEO ca Infosys ni, ngi cng iu hnh mt call center ln. Hai mi bn

  • TH GII L PHNG

    28

    [gi/ngy] trn by [ngy/tun]. Bn lm vic ban ngy, ri ban m, ri sng hm sau. Nhng mi trng lm vic, ng nhn mnh, khng phi l s cng thng gy xa lnh. N l s cng thng ca s thnh cng. H i u vi cc thch thc v thnh cng, v i sng p lc cao. N khng phi l thch thc ca ni lo lng v liu h c mt thch thc hay khng. chc chn l cm gic ti c c t ni chuyn vi nhiu

    nhn vin call center trn sn. Ging nh bt c s bng n hin i no, outsourcing thch thc cc chun mc v cch sng truyn thng. Nhng nhng ngi n c gio dc b ngn li bao nhiu nm bi c s ngho i v b my quan liu x hi ch ngha n mc nhiu trong s h c v sn sng hn chu ng gi lm. V chng cn ni, d hn v tho mn hn nhiu i vi h lm vic chm ch Bangalore hn l thi v lm mt khi u mi M. Trong th gii phng h c th li n , kim ng lng t t, v khng phi xa gia nh, bn b, thc n, v vn ho. Sau khi cn nhc k lng, cc vic lm mi ny thc s cho php h l n hn. Anney Unnikrishnan, mt gim c nhn s 24/7, ni, Ti hon thnh MBA v ti nh vit bi thi GMAT (Graduate Management Admission Test) v vo i hc Purdue. Song ti khng th i v ti khng sc. Ti khng c tin cho vic . By gi ti c th, [song] ti thy c l ngnh cng nghip M n Bangalore v thc s ti khng cn sang . Ti c th lm vic cho mt cng ti a quc gia ngay y. Nh th ti vn c th n cm v sambar [mt mn n n truyn thng]. Anh bit, ti khng cn hc n x lch trn v tht b ngui. Ti vn tip tc vi thc n n ca mnh v vn lm vic cho mt cng ti a quc gia. V sao ti phi i M?

    Mc sng tng i cao m by gi c c th hng - cho mt cn h nh v mt xe hi Bangalore l tt cho c M na. Khi ng quanh call center ca 24/7, bn thy tt c cc my tnh u chy Microsoft Windows. Cc chip do Intel thit k. in thoi th t Lucent. My iu ho nhit ca Carrier, v ngay c nc ng chai l ca Coke. Ngoi ra, 90 phn trm c phn trong 24/7 l do cc nh u t Hoa K s hu. iu ny gii thch v sao, tuy Hoa K mt mt s vic lm dch v cho n trong cc nm va qua, tng xut khu t cc cng ti c c s M hng ho v dch v - sang n tng t 2,5 t $ nm 1990 ln 5 t $ nm

  • KHI TI CN ANG NG

    29

    2003. Nh th ngay c vi outsourcing mt s vic lm dch v t Hoa K sang n , nn kinh t tng ln ca n to ra cu cho nhiu hng ho v dch v M hn.

    Ci i vng, s quay tr li.

    hn nm trc, khi Nht Bn vt M trong ngnh t, ti vit mt ct bo v chi tr chi my tnh v a l Carmen

    Sandiego u trn Th gii? vi con gi chn tui ca ti, Orly. Ti th gip n bng cho n mt manh mi bng gi rng Carmen sang Detroit, v th ti hi n, t c sn xut u? V ngay lp tc n tr li, Nht Bn. i! Th y, ti nh li cu chuyn trong khi thm Global

    Edge, mt hng thit k phn mm n Bangalore. Gim c tip th ca cng ti, Rajesh Rao, bo ti ng va c mt cuc gi lnh nht n Ph Tng gim c k thut ca mt cng ti M, th nh trng khua ching vic kinh doanh. Ngay sau khi ng Rao t gii thiu mnh nh gi t mt hng phn mm n , ngi iu hnh M ni vi ng, Namaste, li cho ph bin ting Hindi. ng Rao ni, Vi nm trc chng ai M mun ni chuyn vi chng ti. By gi h ho hc. V mt vi ngi thm ch cn bit cho th no theo kiu Hindu. Cho nn by gi ti t hi: Nu mt ngy no ti c mt a chu gi, v bo n ti i n , n s bo, ng i, c phi l ni phn mm bt ngun?

    Khng, vn cha phi, chu yu. Mi sn phm mi - t phn mm n dng - tri qua mt chu k bt u vi nghin cu c bn, ri nghin cu ng dng, ri thi k p , ri pht trin, ri th nghim, ri sn xut, ri trin khai, ri h tr, ri n m rng k thut ci tin. Mi trong cc pha ny c chuyn mn ho v n nht, v c n v Trung Quc ln Nga u khng c khi lng ti hn v ti nng c th qun l ton b chu k sn phm cho mt cng ti a quc gia M ln. Song cc nc ny ang pht trin u n nng lc nghin cu v pht trin ca h qun l ngy cng nhiu cc pha ny. Khi iu tip tc, chng ta thc s s thy phn u ca ci m Satyam Cherukuri ca Sarnoff, mt hng nghin cu v pht trin M, gi l s ton cu ho v i mi v s kt thc ca m hnh c ca mt cng ti a quc gia M

    C

  • TH GII L PHNG

    30

    hay chu u n c gii quyt mi yu t ca chu k pht trin sn phm t ngun lc ring ca n. Ngy cng nhiu cng ti M v chu u outsourcing ng k cc nhim v nghin cu v pht trin cho n , Nga, v Trung Quc.

    Theo cc IT chnh ph bang Karnataka, m Bangalore , cc n v n ca Cisco Systems, Intel, IBM, Texas Instruments v GE 1.000 n xin cp bng sng ch vi Cc Sng ch M. Ring Texas Instruments c cp 225 bng sng ch M cho hot ng n ca n. i Intel Bangalore ang pht trin cc chip vi x l cho cng ngh khng dy di rng tc cao, tung ra nm 2006, cc IT Karnataka ni, trong mt tuyn b a ra cui nm 2004, v Trung tm Cng ngh John F. Welch ca GE Bangalore, cc k s ang pht trin cc tng mi cho ng c my bay, cc h thng giao thng v ngnh nha. Thc vy, qua nhiu nm GE thng xuyn chuyn cc k s n lm vic cho n M quay li n tch hp ton b n lc nghin cu ton cu ca n. By gi GE thm ch c nhng ngi phi n n Bangalore. Vivek Paul l tng gim c Wipro Technologies, mt cng ti khc ca cc cng ti cng ngh tinh tu ca n , song ng t c s Silicon Valley cho gn cc khch hng M ca Wipro. Trc khi n Wipro, Paul qun l kinh doanh my qut CT ca GE Milwaukee. Lc ng c mt ng nghip Php qun l kinh doanh my pht in ca GE cho cc my qut Php.

    Ti gp anh ta trn my bay mi y, Paul ni, v anh ta bo ti anh ta chuyn sang n cm u vic nghin cu nng lng cao ca GE .

    Ti bo Vitek rng ti thch nghe mt ngi n tng cm u vic kinh doanh CT ca GE Milwaukee nhng by gi iu hnh kinh doanh t vn ca Wipro Silicon Valley ni cho ti v mt cu ng nghip Php chuyn sang Bangalore lm vic cho GE. l mt th gii phng.

    i khi ti ngh mnh tm thy vic lm cui cng, kh hiu nht c th c outsource cho Bangalore, ti pht hin ra

    mt vic lm mi. Bn ti Vivek Kulkarni tng cm u mt c quan chnh ph Bangalore chu trch nhim v thu ht u t ton cu cng ngh cao. Sau khi ri chc v nm 2003, ng

    M

  • KHI TI CN ANG NG

    31

    khi ng mt cng ti gi l B2K, vi mt b phn gi l Brickwork [Xy Gch], n cho cho cc nh iu hnh ton cu bn rn tr l c nhn ring ca h n . Gi s bn iu hnh mt cng ti v c mi ni chuyn v trnh by bng PowerPoint hai ngy na. Tr l iu hnh t xa ca bn n , do Brickwork cung cp, s lm mi vic tm kim cho bn, son bi trnh by PowerPoint, v e-mail ton b cho bn vo ban m sao cho n trn bn bn ngy bn phi trnh by.

    Bn c th giao vic cho tr l iu hnh t xa ca mnh khi bn ri c quan vo cui ngy Thnh ph New York, v vic s sn sng cho bn sng hm sau, Kulkarni gii thch. Bi v thi gian chnh lch vi n , h c th lm vic c giao khi bn ng v a li cho bn vo bui sng. Kulkarni gi ti thu mt tr l t xa n lm tt c vic tm kim cho cun sch ny. Anh hay ch ta cng gip anh theo kp vi ci anh mun c. Khi anh thc dy, anh s thy tm tt y trong in-box ca anh. (Ti bo ng ta khng ai c th gii hn tr l lu i ca ti, Maya Gorman, ngi ngi cch xa mi bc!).

    C mt tr l iu hnh t xa tn khong 1.500 n 2.000 $ mt thng, v cn c v qu nhng ngi tt nghip i hc n m t Brickwork c th tuyn, nng lc tr tu m bn c th thu dollar ly dollar l ng k. Nh ti liu qung co ca Brickwork ni, Qu ti nng ca n to cho cc cng ti tip cn n mt di ph rng ca nhng ngi c trnh cao. Bn cnh nhng ngi mi tt nghip i hc, khong 2,5 triu mi nm, nhiu ngi ni tr c trnh cng tham gia th trng vic lm. Cc trng kinh doanh n , n ni thm, to ra khong tm mi chn ngn MBA mi nm.

    Chng ti c s p ng tuyt vi, Kulkarni ni, t cc khch hng n t hai lnh vc chnh. Mt l cc nh t vn chm sc sc kho M, thng cn tnh ton rt nhiu s liu v tho cc trnh by PowerPoint. Th hai, ng ni, l cc ngn hng u t v cc cng ti dch v ti chnh M, thng cn chun b cc sch mng bng long vi cc th minh ho li ch ca mt IPO (ra nim yt trn th trng chng khon) hay mt xut st nhp. Trong trng hp st nhp, Brickwork s chun b cc on ca bo co cp n cc iu kin v xu hng th trng chung, ni phn ln nghin cu c th lm lt c t Web v tm tt mt dng

  • TH GII L PHNG

    32

    chun. nh gi v nh gi thng v ra sao l vic ca bn thn cc nh ngn hng u t. Kulkarni ni. Chng ti lm cng vic cht lng thp, v h s lm cc vic cn s nh gi ph phn v kinh nghim, st vi th trng. i ca ng tham gia cng nhiu d n, h tch c cng nhiu tri thc. Kulkarni ni, h cng y kht vng gii vn cao hn. tng l hc lin tc. Bn lun tham gia mt k thi. Khng c kt thc i vi vic hc Khng c gii hn thc s i vi ci c th c lm bi ai .

    hng ging Columbus, ti khng dng vi n . Sau khi v nh, ti quyt nh tip tc thm him phng ng tm

    nhiu du hiu hn v th gii l phng. V th sau n , ti mau chng i Tokyo, ni ti c c hi phng vn Kenichi Ohmae, nguyn l nh t vn huyn thoi ca McKinsey & Company Nht Bn. Ohmae ri McKinsey v lp ra doanh nghip ring ca mnh, Ohmae & Associates. V h lm g? Khng cn lm t vn na, Ohmae gii thch. By gi ng i tin phong trong n lc outsource cc vic lm cht lng thp cho cc call center v cc nh cung cp dch v ni ting Nht Trung Quc. ng ni g? ti hi. Sang Trung Quc? Chng phi mt thi ngi Nht thuc a ho Trung Quc, li v rt kh chu trong ming ngi Trung Quc?

    Th y, phi, Ohmae ni, nhng ng gii thch rng ngi Nht cng li mt s ng ngi ni ting Nht nhng ngi duy tr mt phn vn ho Nht, t sushi n karaoke, bc Trung Quc, c bit quanh thnh ph cng ng bc i Lin. i vi Nht Bn i Lin tr thnh ci m Bangalore tr thnh i vi M v cc nc ni ting Anh khc: trung tm outsourcing. Ngi Trung Quc c th khng bao gi tha th cho Nht Bn v ci n lm i vi Trung Quc trong th k trc, nhng ngi Trung Quc ht sc tp trung vo vic lnh o th gii trong th k tip n mc h sn sng xem li ting Nht ca h v m nhn mi vic Nht Bn c th outsource.

    Vic tuyn m l kh d, Ohmae ni u nm 2004. Khong mt phn ba dn s vng ny [quanh i Lin] hc ting Nht nh sinh ng th hai trng trung hc. Cho nn tt c cc cng ti Nht ny u tham gia. Cng ti ca Ohmae ch yu vo s liu

    K

  • KHI TI CN ANG NG

    33

    Trung Quc, ni cc cng nhn Trung Quc ly cc t liu vit tay ting Nht, c qut, fax, hay c e-mail t Nht Bn sang i Lin, v sau g chng vo mt c s d liu s bng k t Nht. Cng ti ca Ohmae pht trin mt phn mm ly d liu phi nhp v b n thnh cc gi. Cc gi ny sau c th c chuyn quanh Trung Quc hay Nht Bn nh my, tu thuc vo chuyn mn cn phi c, v sau c ghp li c s d liu ca cng ti ti hi s ca n Tokyo. Chng ti c kh nng phn cng vic lm cho c nhn ngi am hiu v lnh vc gii nht. Cng ti ca Ohmae thm ch cn c hp ng vi hn by mi ngn b ni tr, mt s trong s h l chuyn gia v cc thut ng y hc hay lut, vo s liu nh. Hng mi y m rng sang thit k vi s tr gip ca my tnh cho mt cng ti nh Nht Bn. Khi bn thng lng vi khch hng Nht Bn xy mt cn nh, ng gii thch, bn s phc ho s mt bng - hu ht cc cng ti ny khng dng my tnh. Cho nn cc s v tay c chuyn bng in t sang Trung Quc, ni chng c bin i thnh cc bn thit k s, sau c e-mail li cho hng xy dng Nht, bin chng thnh cc bn k hoch xy dng. Chng ti kim cc nh nhp liu Trung Quc c thnh tch tt nht, Ohmae ni, v by gi h x l nhiu nh mt ngy.

    Ngi Trung Quc lm ho my tnh cho cc cn nh Nht, gn by mi nm sau khi qun i Nht tham tn chim ng Trung Quc, ph tri nhiu nh ang xy. C l c hi vng cho th gii phng ny

    i phi trc tip xem i Lin, Bangalore ny ca Trung Quc, cho nn ti tip tc i quanh phng ng. i Lin uy nghi

    khng ch cho mt thnh ph Trung Quc. Vi cc i l rng ri, khng gian xanh ti p, v mi lin h ca cc trng i hc, cc cao ng k thut, v cng vin phn mm s ca n, i Lin c th ni bt Silicon Valley. Ti y nm 1998, nhng c rt nhiu cao c mi t khi khin ti khng nhn ra v tr. i Lin, nm ng bc cch Bc Kinh khong mt gi bay, tng trng cho hu ht cc thnh ph hin i ca Trung Quc v vn cn rt nhiu thnh ph khn kh, lc hu- chp ly vic kinh doanh nh cc trung tm tri thc nhanh th no, ch khng

    T

  • TH GII L PHNG

    34

    ch nh cc trung tm sn xut. Cc bng hiu trn cc cao c ni ton b cu chuyn: GE, Microsoft, Dell, SAP, HP, Sony, v Accenture - tt c u c cng vic hu trng lm y h tr hot ng chu ca h, cng nh nghin cu v pht trin phn mm mi.

    V gn Nht Bn v Hn Quc, cch mi nc ch khong mt gi bay, s lng ln ngi ni ting Nht, bng thng Internet d d, v nhiu bi xe v mt sn golf tm c th gii ca n (tt c u hp dn cc lao ng tri thc), i Lin tr thnh ni hp dn outsourcing Nht. Cc hng Nht c th thu ba k s phn mm Trung Quc vi gi ca mt Nht Bn v vn cn tin l tr c phng y nhn vin call center (lng khi im 90 $ mt thng). Khng ngc nhin rng khong hai ngn by trm cng ti Nht c hot ng y hay kt hp vi cc i tc Trung Quc.

    Ti a nhiu ngi M n i Lin, v h u kinh ngc v nn kinh t Trung Quc pht trin nhanh ra sao trong lnh vc cng ngh cao ny, Win Liu, gim c d n U.S./EU cho DHC, mt trong cc hng phn mm cy nh l vn ln nht ca i Lin, m rng t ba mi ln mt ngn hai trm nhn vin trong su nm, ni vy. Ngi M khng nhn ra thch thc mc h phi [nhn ra] .

    Th trng nng ng ca i Lin, Xia Deren, bn mi chn tui, nguyn hiu trng mt trng cao ng. (i vi mt h thng Cng sn c on, Trung Quc lm mt vic rt tt v ct nhc ngi theo cng trng. Vn ho Quan li trng dng ti nng [Mandarin meritocratic] vn n rt su y). Xong ba n ti mi mn truyn thng mt khch sn a phng, th trng bo ti i Lin tin xa th no v ng mun dn n ti u. Chng ti c hai mi hai trng i hc v cao ng vi hn hai trm ngn sinh vin i Lin, ng gii thch. Hn na s sinh vin tt nghip c bng k thut hay khoa hc, v ngay c nhng ngi khng [c bng ], nhng ngi hc lch s hay vn hc, vn c bo hc mt nm ting Nht hay ting Anh, cng vi khoa hc my tnh, sao cho h c th dng c. Th trng c lng hn na dn c i Lin c truy cp Internet c quan, nh, hay trng.

  • KHI TI CN ANG NG

    35

    Ban u cc cng ti Nht Bn khi ng mt s ngnh x l d liu y, th trng ni thm, v vi vic ny nh c s by gi h chuyn sang R & D v pht trin phn mm Trong mt hay hai nm qua, cc cng ti phn mm M cng c n lc no chuyn outsourcing phn mm t Hoa K sang thnh ph chng ti Chng ti tin gn v bt kp nhng ngi n . Xut khu phn mm [t i Lin] tng 50 phn trm mi nm. V Trung Quc hin nay tr thnh nc to ra s lng ngi tt nghip i hc ln nht. Tuy nhn chung ting Anh ca chng ti khng c thng tho nh ca ngi n , chng ti c dn s ln hn, [v th] chng ti c th chn ra cc sinh vin thng minh nht nhng ngi c th ni ting Anh gii nht.

    Ngi dn i Lin c kh chu khng khi lm vic cho ngi Nht, m chnh ph ca h vn cha bao gi xin li chnh thc v ci chnh ph Nht Bn thi chin tranh lm vi Trung Quc?

    Chng ti s khng bao gi qun rng mt cuc chin tranh lch s xy ra gia hai quc gia, ng tr li, nhng khi ni v lnh vc kinh t, chng ti ch tp trung vo cc vn kinh t- c bit nu chng ti ni v kinh doanh outsourcing phn mm. Nu cc cng ti M v Nht lm sn phm ca h thnh ph chng ti, chng ti coi l mt vic tt. Nhng a tr ca chng ti c hc ting Nht, lm ch cng c ny sao cho h c th cnh tranh vi cc i tc Nht Bn ca h ginh c cc v tr lng cao cho bn thn h trong tng lai.

    Th trng sau ni thm vo, Cm gic ring ca ti l l tr Trung Quc c tham vng hn thanh nin Nht hay M trong cc nm gn y, song ti khng ngh h c tham vng , v h khng c kht vng nh th h chng ti. V th h chng ti, trc khi vo i hc hay cao ng, b a i cc vng nng thn xa xi v cc nh my v cc i qun s, v tri qua mt thi k rt khc nghit, nn v mt tinh thn khc phc v i mt vi kh khn, [th h chng ti phi c nhiu kht vng] hn l tr by gi.

    Th trng Xia c mt cch trc tip quyn r m t th gii, v tuy mt s iu ng ni b tht lc do phin dch, ng hiu n v ngi M cng phi [hiu]: Quy tc ca nn kinh t th trng, quan chc Cng sn ny gii thch cho ti, l nu u c ngun nhn lc phong ph nht v lao ng r nht, tt nhin cc doanh nghip v cc hng s t nhin i n . V sn xut, ng

  • TH GII L PHNG

    36

    ch ra, u tin ngi Trung Quc l ngi lm cng v lm cho cc nh sn xut ln nc ngoi, sau nhiu nm, sau khi chng ti hc c tt c cc quy trnh v cc bc, chng ti c th khi ng cc hng ring ca mnh. Phn mm s theo cng ng u tin chng ti s phi nhng ngi nc ngoi thu cc thanh nin ca chng ti, v sau chng ti s khi ng cc cng ti ring ca mnh. Ging nh xy dng mt cao c. Ngy nay, Hoa K, cc bn l nhng ngi thit k, cc kin trc s, v cc nc ang pht trin l cc th n cho cc cao c. Nhng mt ngy no ti hi vng chng ti s l cc kin trc s.

    i va mi tip tc khm ph ng v ty. Vo ma h 2004, ti i ngh Colorado. Ti nghe v hng hng khng gi r

    ny c gi l JetBlue, khai trng nm 1999. Ti khng c tng no v h hot ng u, nhng ti cn bay gia Washington v Atlanta, v khng th hon ton c c gi bay ti mun, cho nn ti quyt nh gi JetBlue v xem chnh xc h bay u. Ti th nhn mnh c mt ng c khc. Ti nghe l JetBlue outsource ton b h thng gi ch ca n cho cc b ni tr Utah, v ti mun kim tra vic ny. Cho nn ti gi h thng gi ch ca JetBlue v c i thoi sau vi ngi i l:

    Al, y l Dolly, ti c th gip ng? mt ging nh ca b tr li cho chu.

    Vng, ti mun bay t Washington i Atlanta, ti ni. Hng c bay ng y khng ?

    Khng, ti rt tic chng ti khng. Chng ti bay t Washington i Ft. Lauderdale, Dolly ni.

    Th cn Washington i New York City? ti hi. Khng, ti rt tic chng ti khng bay ng . Chng ti c

    bay t Washington n Oakland v Long Beach, Dolly ni. B i, ti c th hi b vic ny? Tht s b nh ? Ti c

    thy cc i l ca JetBlue ch lm vic nh. Vng, ng vy, Dolly ni vi ging vui v nht. (Mun hn

    ti xc minh vi JetBlue rng h tn y ca b l Dolly Baker). Ti ngi trong vn phng ca mnh lu trn trong nh ca ti, nhn ra ca s thy tri nng p. ng nm pht trc ai

    T

  • KHI TI CN ANG NG

    37

    gi v hi ti cng cu hi y v ti bo h v h ni, Tt, ti ngh b s bo ti l b New Delhi.

    B sng u? ti hi. Salt Lake City, Utah, Dolly ni. Chng ti c ngi nh hai

    tng, v ti thch lm vic y, c bit vo ma ng khi tuyt xoy tt v ti trn ny trong vn phng nh.

    Lm th no b c mt vic lm nh vy? ti hi. Anh bit y, h khng qung co, Dolly ni vi ging ngt

    ngo nht c th. Tt c l do truyn ming. Ti lm vic cho chnh ph bang v ti v hu, v [sau mt thi gian] ti ngh ti phi lm vic g khc v ng ti thch n.

    David Neeleman, ngi sng lp v CEO ca JetBlue Airways Corp., ni ting v tt c vic ny. ng gi n l homesourcing-thu lm nh. JetBlue by gi c bn trm i l gi ch, ging Dolly, lm vic nh vng Salt Lake City, ly vic t ch - gia chng trng tr con, tp luyn, vit tiu thuyt, v nu n ti.

    Vi thng sau ti n thm Needleman ti hi s ca JetBlue New York, v ng gii thch cho ti nhng u im ca homesourcing, m ng thc s khi u Morris Air, vic u t mo him u tin ca ng vo kinh doanh hng khng. (N c Sothwest mua li). Chng ti c 250 ngi nh ca h lm vic gi ch ti Morris Air, Needleman ni. H c nng sut hn 30 phn trm - h bn v c nhiu hn 30 phn trm, chnh do h thy hnh phc hn. H trung thnh hn v t mt mi hn. Cho nn khi ti khi ng JetBlue, ti ni, Chng ta s c 100 phn trm gi ch nh.

    Needleman c mt l do c nhn mun lm vic ny. ng l ngi [theo gio phi] Mormon v tin rng x hi s khm kh hn nu nhiu b m hn c th nh vi cc con tr ca mnh nhng ng thi c c hi l ngi n lng. Cho nn ng t c s h thng gi ch ti gia ca ng Salt Lake City, ni tuyt i a s ph n theo phi Mormon v nhiu ngi l cc b m nh. Nhng ngi gi ch ti gia lm vic hai mi lm gi mt tun v phi vo vn phng khu vc ca JetBlue Salt Lake City bn gi mt thng hc cc k nng mi v c cp nht v ci g xy ra bn trong cng ti.

    Chng ti s khng bao gi outsource sang n , Needleman ni. Cht lng m chng ti c th c c y l tt hn rt

  • TH GII L PHNG

    38

    nhiu [Nhng ngi s dng lao ng] mun outsource sang n hn l cho cc gia nh ca chnh h, v ti khng th hiu iu . Khng hiu sao h li ngh rng cn phi t ngi ta ngi trc h hay sp no m h b nhim. Nng sut chng ti c y nhiu hn thnh phn cho nhn t [lng] n .

    Mt bi bo ca Los Angeles Times v JetBlue (9-5-2004) lu rng nm 1997, 11,6 triu nhn vin ca cc cng ti M lm vic t nh t nht mt phn thi gian. Ngy nay con s ny tng vt ln 23,5 triu 16% lc lng lao ng M. (Trong lc , i ng ca nhng ngi t lm ch, nhng ngi thng lm vic nh, phnh ln 23,4 triu t 18 triu trong cng thi k). Trong con mt ca mt s ngi, homesourcing v outsourcing khng phi l cc chin lc cnh tranh nhau m chng l nhng biu l ca cng th: mt s thc y tn nhn bi corporate America [nc M nh mt cng ti] gim chi ph v tng hiu qu, bt c u iu c th dn n. chnh xc l ci ti hc c trong cc chuyn du hnh ca

    ti: Homesourcing sang Salt Lake City v outsourcing sang Bangalore ch l cc mt ca cng ng xu sourcing. V th mi, mi, ti cng hc c, l mc theo ngy nay l c th cho cc cng ti v cc c nhn source vic lm bt c u.

    i c tip tc di chuyn. Ma thu 2004, ti i theo ch tch B Tng Tham mu Lin qun, Tng Richard Myers, trong mt

    cuc kinh l cc im nng Iraq. Chng ti thm Baghdad, tng hnh dinh qun s M Fallujah, v n v Vin Chinh Lnh Thu nh B (MEU) th 24 bn ngoi Babil, trung tm ca ci gi l Tam gic Sunni ca Iraq. Cn c MEU th 24 tm thi l mt loi Cng s [ca ngi] Apache, gia dn c Hi gio Sunni Iraq kh th ch. Trong khi Tng Myers ang gp cc s quan v cc binh nh , ti c t do lang thang quanh cn c, v cui cng ti th thn vo trung tm ch huy, ni mt ti cht thy mt mn hnh TV phng. Trn mn hnh c truyn trc tip ci c v nh n t loi camera no trn cao. N cho thy mt s ngi di chuyn quanh sau mt cn nh. Cng trn mn hnh, dc bn phi, l mt chat room thng ip tc thi [instant-messaging ] tch cc, c v nh tho lun cnh trn TV.

    T

  • KHI TI CN ANG NG

    39

    Ci g ? ti hi anh lnh theo di cn thn tt c cc nh t mt my xch tay. Anh ta gii thch rng mt Predator drone M - mt my bay khng ngi li nh vi camera TV cng sut cao ang bay trn mt lng Iraq, trong khu vc hot ng ca MEU th 24, v truyn cc nh tnh bo thi gian thc v my xch tay ca anh ta v v mn hnh phng ny. My bay khng ngi li ny thc s bay v c iu khin bi mt chuyn gia ngi Cn C Khng Qun Nellis Las Vegas, Nevada. ng th, my bay khng ngi li trn [bu tri] Iraq thc s c iu khin t xa t Las Vegas. Trong khi , cc nh video m n pht v c MEU th 24, tng hnh dinh Ch huy Trung Tm Hoa K Tampa, tng hnh dinh khu vc CentCom Quatar, Lu Nm Gc, v c l CIA, theo di ng thi. Cc nh phn tch khc nhau quanh th gii tin hnh chat trc tuyn v din gii th no ci ang xy ra v phi lm g vi n. Chnh cuc ni chuyn ca h l ci cun xung bn phi mn hnh.

    Trc khi ti c th thm ch biu l s kinh ngc ca mnh, mt s quan khc i cng chng ti lm ti sng st khi ni rng cng ngh ny lm phng h thng th bc qun s - bng cho nhiu thng tin n vy cho s quan cp thp, hay thm ch cho binh nh, ngi ang cho my tnh hot ng, v trao quyn cho anh ta ra cc quyt nh v thng tin anh ta thu thp. Trong khi ti tin chc rng khng trung u no s c php khai ho m khng hi kin cp trn, ngy m ch c cc s quan cp cao c bc tranh ln qua ri. Sn chi qun s c lm bng.

    Ti k chuyn ny cho bn ti Nick Burns, i s Hoa K NATO v mt thnh vin trung thnh ca Red Sox Nation [cu lc b ngi hm m hi bng chy Red Sox- Tt ]. Nick bo ti anh ta tng hnh dinh CentCom Quatar thng T 2004, c Tng John Abizaid v ban tham mu ca ng ch dn. i ca Abizaid ngi bn kia bn t Nick vi bn mn hnh phng TV ng sau h. Ba chic u tin c cc nh t cao do cc my bay khng ngi li Predator truyn tip v t cc qun khu khc nhau ca Iraq trong thi gian thc. Mn hnh cui, m Nick tp trung vo, ang chiu mt trn Yankees-Red Sox.

    Trn mt mn hnh l Pedro Martinez i li Derek Jeter, v trn ba mn hnh khc l cc tay Jihadist i li S on C ng s Mt (First Cavalry).

  • TH GII L PHNG

    40

    MN THT BM PHNG V THT CHIN

    i c di chuyn - sut l trnh quay li nh mnh Bethesda, Maryland. Vo lc ti ngi thoi mi nh mnh sau hnh

    trnh ny n ra tri t, u ti quay cung. Nhng ngay khi ti v nh nhiu du hiu v s lm phng n g ca ti hn. Mt s n dng cc tin chnh gy cng thng cho bt c cha m no lo lng v con ci tui trung hc ca h s hp vo u. Th d, Forrester Research, Inc., tin on hn 3 triu vic lm dch v v chuyn mn s di chuyn khi t nc vo nm 2015. Nhng ti thc s h hc mm kinh ngc khi c mt bi bo t International Herald Tribune ngy 19-7-2004 c u : Mun Cc mn Tht Chin Vi Outsourcing?

    i xa khi ng Cao Tc 55 Gia cc bang Hoa K gn Cape Girardeau, Missouri, v r vo ln li-thng [ mua (v, hng) m khng cn xung xe] ca mt qun McDonalds st ng cao tc v bn c dch v nhanh, thn thin, cho d ngi ly n hng ca bn khng trong qun n hay thm ch Missouri, bi bo vit. Ngi ly n hng l mt call center Colorado Springs, cch xa hn 900 dm, hay 1.450 kilomet, c ni vi khch hng v vi nhng ngi lao ng chun b thc n bng cc ng d liu tc cao. Ngay c mt s vic lm nh hng n, c v, khng min khi outsourcing.

    Ch tim n Cape Girardeau, Shannon Davis, kt ni n v ba trong 12 qun c quyn kinh tiu McDonalds ca ng vi call center Colorado, c vn hnh bi mt ngi c c quyn kinh tiu khc ca McDonalds, Steven Bigari. V ng lm vic v cng cc l do m cc ch doanh nghip khc nm ly cc call center: cc chi ph thp hn, tc nhanh hn v t sai st hn.

    Cc ng truyn thng r, nhanh v tin cy cho php nhng ngi nhn thc n Colorado Springs tr chuyn vi cc khch hng Missouri, chp mt nh in t nhanh v h, hin th thc n ca h trn mt mn hnh nhm m bo rng n ng, ri gi n hng v nh n bp ca tim n. nh c hu ngay khi thc n c hon tt, Bigari ni. Ngi dn mua mn tht bm ca

    T

  • KHI TI CN ANG NG

    41

    mnh chng bao gi bit n hng ca h i ngang hai bang v bt li trc khi h c th thm ch li xe n ca s ly thc n.

    Davis ni rng anh m lm ci g ging th ny trong hn mt thp nin. Chng ti khng th i i theo n, anh ni thm. Bigari, ngi lp ra call center cho cc tim n ring ca mnh, vui v gip ly mt khon ph nh cho mi giao dch.

    Bi bo lu l Cng ti McDonalds ni thy tng call center l l th khi ng mt th nghim vi ba ca hng gn tng hnh dinh Oak Brook, Illinois, vi phn mm khc vi phn mm Bigari dng. Jim Sappington, mt ph ch tch ca McDonalds v IT, ni rng cn qu, qu sm ni nu tng call center c th hot ng cho qua mi ba ngn tim n McDonalds Hoa K Tuy nhin, nhng ngi c kinh tiu ca hai tim n McDonalds khc, ngoi ca Davis, outsource vic ly n hng li-thng ca h cho Bigari Colorado Springs. (Hai tim khc Brainerd, Minnesota, v Norwood, Massachusetts). Ci chnh cho thnh cng ca h thng, Bigari ni, l cch n sng i nh ca khch hng vi n hng ca h; bng tng s chnh xc, h thng ct gim s cc khiu ni v v th khin vic phc v nhanh hn. Trong kinh doanh thc n nhanh, thi gian thc s l tin: ct thm ch nm giy khi thi gian x l mt n hng l ng k, bi bo lu . Bigari ni anh ct ngn thi gian t hng trong cc ca hiu hai ln li-thng ca anh hn 30 giy mt cht, xung trung bnh cn khong 1 pht 5 giy. t hn mt na thi gian trung bnh 2 pht 36 giy, cho tt c cc tim McDonalds, gia cc tim nhanh nht trong nc, theo QSRweb.com, trang theo di nhng vic nh vy. Cc tim li-thng ca anh hin nay phc v 260 xe mt gi, Bigari ni, 30 phn trm nhiu hn chng t trc khi anh khi ng call center Tuy cc nh iu hnh ca anh kim, trung bnh, c 40 cent mt gi cao hn cc nhn vin tuyn ca anh, anh ct tng chi ph lao ng ca mnh c mt im phn trm, ngay c khi lng bn hng li-thng tng ln Cc trc nghim c tin hnh bn ngoi cc cng ti cho thy cc tim li-thng ca Bigari hin nay c li t hn 2 phn trm ca tt c cc n hng, xung t khong 4 phn trm trc khi anh bt u s dng cc call center, Bigari ni.

    Bigari say m tng call center n mc, bi bo nhn xt, anh m rng n qu ca s li-thng by tim n ca anh c

  • TH GII L PHNG

    42

    dng h thng. Trong khi anh vn cho dch v quy cc tim n , hu ht khch hng by gi t hng qua call center, dng in thoi vi my c th tn dng trn cc bn trong khu vc ngi.

    t s du hiu v lm phng m ti bt gp nh, tuy vy, chng lin quan g n kinh t hc. Ngy 3-10-2004, ti xut

    hin trn chng trnh bui sng Tin Ch nht ca CBS, i mt vi Quc gia, do phng vin k cu ca CBS Bob Schieffer dn. CBS ln tin rt nhiu trong cc tun trc bi v phng s 60 Pht ca Dan Rather v s phc v cc V binh Quc gia Khng qun ca Tng thng George W. Bush ho ra l da vo cc ti liu gi. Sau chng trnh Ch nht , Schieffer k rng th l quc nht xy ra vi ng ta vo tun trc. Khi ng bc ra khi studio ca CBS, mt phng vin tr i ng va h. y khng h l thng, bi v nh vi tt c cc chng trnh sng Ch nht, cc mng tin ln CBS, NBC, ABC, CNN, v Fox lun c ngi n cc studio ca nhau chp cc cuc phng vn vi cc khch mi. Nhng g tr ny, Schieffer gii thch, khng t mt mng chnh no. Anh ta lch s gii thiu mnh l phng vin ca mt Web site gi l InDC Journal v hi liu anh ta c th hi Schieffer vi cu hi. Schieffer, do l mt tay lch s, ni chc chn. G tr phng vn ng ta vi mt dng c m Schieffer khng nhn ra v sau hi nu anh ta c th chp nh ng. nh ? Schieffer thy g tr khng c my nh. Anh ta chng cn my nh. Anh ta quay my in thoi di ng ca mnh v nhy mt nh ca Schieffer.

    V th sng hm sau ti n v ng vo trang Web site ny v nh ca ti vi bi phng vn v c ri ba trm bnh lun v n, Schieffer ni, ng, tuy bit rt k ngh bo trc tuyn, tuy th vn sng st v cch nhanh khng th tin ni, r tin, v n c m g tr ny lm cho mnh c bit n [a mnh ln nh sng].

    Cu chuyn ny lm ti t m, cho nn ti ln ra g tr ny t InDC Journal. Tn anh ta l Bill Ardolino, v anh l g rt chu o. Ti tin hnh phng vn ring ca mnh vi anh ta trc tuyn lm sao khc c? v bt u bng hi v thit b anh dng vi t cch mt mng/bo mt-ngi.

    M

  • KHI TI CN ANG NG

    43

    Ti dng mt my chi MP3/ghi m nh xu (ba inch ri v hai inch [~8,9 x 5 cm]) ghi m, v mt my nh in thoi s nh ring chp nh ng ta, Ardolino ni. Khng hon ton gi tnh nh chic my mt-trong-tt-c in thoi/my nh/my ghi m (hin c bn), nhng du sao i na l mt s by t v tnh ph bin khp ni v s thu nh ca cng ngh. Ti mang thit b ny i khp D.C. mi lc bi v, ny, ai bit c. Ci c l gy hong ht hn l Mr. Schieffer quyt nh tr li nhanh th no, sau khi b ngi l no nhy b vo vi cc cu hi phng vn. ng lm ti rt ngc nhin thch th.

    Ardolino ni my chi MP3 tn khong 125 $. N ch yu c thit k chi nhc, anh gii thch, song cng c ng gi sn nh mt my ghi m s to cc file m thanh WAV c th ti c ln my tnh V c bn, ti c th ni rng hng ro bc vo lm bo cn thit b cm tay, ghi m c bit, [by gi] khong 100-200 $ n 300 $ nu anh mun thm mt my nh, 400 $ n 500 $ cho mt chic my ghi m rt xinh v mt my nh tht xinh. [Nhng] 200 $ l tt c ci anh cn lm vic.

    Ci g thc y anh ta tr thnh mng tin tc ca ring mnh? Lm mt nh bo c lp l mt th ring xut pht t s tht

    vng ca ti v thng tin thin lch, khng y , c chn lc, v/hoc km ci do phng tin truyn thng ch o thu thp, Ardolino gii thch, anh din t mnh nh mt ngi t do trung-hu. Ngh lm bo t do v ngi b con ca n, blogging*, l biu l ca cc lc lng th trng- mt nhu cu khng c cc ngun thng tin hin ti tho mn. Ti bt u chp nh v ly phng vn v cc cuc mt ting ln chng chin tranh D.C., v cc phng tin truyn thng bp mo th thin bn cht ca cc nhm t chc cc cuc t hp - [nh] nhng ngi Marxist ngoan c, nhng k ng h khng b r rng hay ngm ngm, v.v. Ti lc u chn dng hi hc nh mt cng c, nhng t ti chuyn hng. Vng, ti c nhiu quyn lc hn, quyn lc a thng ip ca ti ra. Bi phng vn Schieffer thc t thu c hai mi lm ngn ngi thm trong hai mi bn gi. Ngy cao im ca ti k t khi ti bt u l nm mi lm ngn khi ti gip ph Rathergate Ti phng vn chuyn gia php y hng u trong cu chuyn V binh Quc gia ca Dan Rather, v c * blogging ~ lm bo trn Web; xem blog trang sau

  • TH GII L PHNG

    44

    bit sau The Whashington Post, Chicago Sun-Times, Globe, NYT, v.v kim c ng, trong vng bn mi tm gi.

    Nhp thu thp v sa thng tin trong cu chuyn th bo gi CBS gy sng st, anh ta tip tc. N khng ch l CBS News gy b tc sau s tht, c th cho rng h khng th theo kp mt i qun nhng ngi kim tra s thc tn tu. Tc v s ci m ca phng tin truyn thng l ci g vt xa quy trnh c Ti l mt gim c tip th hai mi chn tui [ngi] lun mun vit kim sng nhng cm ght sch dy phong cch AP. Nh Glenn Raynolds [mt] berblogger* thch ni, cc blog cho ngi dn mt c hi ngng la ht vo TV ca h v c mt ting ni trong qu trnh. Ti ngh l chng c dng nh loi ca mt ng cp th nm hot ng cng vi cc phng tin truyn thng ch o (thng mt n chng hay cp cho chng thng tin th) v hot ng tim tng nh mt h thng trang tri vit bo v bnh lun cung cp mt phng tin mi t thnh cng.

    Ging nhiu mt ca ti m anh ni trong cun sch ca anh, c cc kha cnh tt v xu ca s pht trin. S v ra tng mnh ca cc phng tin truyn thng gy ra nhiu s khng mch lc hay nhn thc chn lc (hy xem s phn cc ca nc ta), nhng n cng phi tp trung ho quyn lc v to mt m bo tt hn rng s tht trn vn l u trong cc mnh.

    Trong bt c ngy cho trc no ta c th bt gp bt c s lng no ca cc cu chuyn, nh s bt gp gia Bob Schieffer v Bill Ardolino, ni cho chng ta rng cc h thng th bc c ang c san phng v sn chi c san bng. Nh Micah L. Sifry din t mt cch tinh t trong tp ch The Nation (22-11-2004): Thi i ca hot ng chnh tr t trn xung ni cc cuc vn ng, cc nh ch v ngh lm bo l cc cng ng tch bit khi x hi c chy bng t bn [vn] kh tch lu - qua ri. Ci g hoang d hn, hp dn hn v v cng tho mn hn i vi c nhn nhng ngi tham gia ang xut hin k bn trt t c.

    Ti a ra s bt gp Schieffer-Ardolino ch nh mt th d v s lm phng th gii xy ra nhanh hn n th no v lm thay i cc quy tc, cc vai tr, v cc quan h nhanh hn chng ta c th hnh dung. V tuy ti bit l mt li so rng, d sao i na ti * Blog: t Weblog = xut bn trn c s Web; blogger ngi vit [bo trn] blog. ber, ting c = trn; berblogger ~ siu blogger.

  • KHI TI CN ANG NG

    45

    phi ni: Bn vn cha thy g c. Nh ti trnh by t m chng tip, chng ta bc vo mt pha ni chng ta s thy s s ho, o ho, v t ng ho mi th. Nhng li ch v nng sut s l ng kinh ngc i vi cc nc, cc cng ti, v cc c nhn c th hp thu cc cng c cng ngh mi. V chng ta ang bc vo mt pha ni nhiu ngi hn cha tng bao gi c trc y trong lch s th gii s c kh nng tip cn n cc cng c ny - vi t cch cc nh i mi sng to, nhng ngi cng tc, v, than i, c vi t cch nhng k khng b. Bn ni bn mun mt cuc cch mng? Th y, cch mng thng tin thc s sp bt u. Ti gi pha mi ny l Ton cu ho 3.0 bi v n tip theo Ton cu ho 2.0, song ti ngh k nguyn ton cu ho mi ny s t ra l mt s khc bit v mc s c thy, theo thi gian, nh mt s khc bit v loi. l l do v sao ti a ra tng rng th gii bin t trn thnh phng. mi ni bn hng v, cc h thng th bc b thch thc t bn di hay t bin i t cc cu trc trn xung [top-down] sang cc cu trc ngang v cng tc hn.

    Ton cu ho l t chng ta tm ra m t quan h thay i gia cc chnh ph v cc doanh nghip ln, David Rothkopf, mt cu quan chc cp cao ca B Thng mi trong chnh quyn Clinton v by gi l mt nh t vn chin lc t nhn, ni. Nhng ci ang xy ra ngy nay l mt hin tng rng hn nhiu, su sc hn nhiu. N khng n gin l v cc chnh ph, cc doanh nghip, v ngi dn giao thip ra sao, khng ch v cc t chc tng tc th no, m l v s ni ln ca cc m hnh x hi, chnh tr, v kinh doanh hon ton mi. N l v cc th tc ng n cc kha cnh su sc nht, thm cn c nht ca x hi thng n bn cht ca kh c x hi, Rothkopf ni thm. Ci g xy ra nu thc th chnh tr m bn khng cn tng ng vi mt cng vic xy ra trn khng gian iu khin [khng gian o: cyberspace], hay khng cn thc s bao gm nhng ngi lao ng cng tc vi nhng ngi lao ng khc cc x khc nhau ca a cu, hay khng cn thc s ly c cc sn phm c sn xut nhiu ch cng mt lc? Ai i iu tit cng vic? Ai nh thu n? Ai phi c li t cc khon thu ?

    Nu ti ng v s lm phng th gii, n s c nghi nh nh mt trong nhng thay i cn bn - ging nh s ni ln ca cc

  • TH GII L PHNG

    46

    nh nc-quc gia [nation-state] hay Cch mng Cng nghip - mi trong s , thi n, Rothkopf lu , to ra nhng thay i v vai tr ca cc c nhn, vai tr v hnh thc ca cc chnh ph, cch thc chng ta i mi, cch chng ta tin hnh kinh doanh, vai tr ca ph n, cch chng ta tin hnh chin tranh, cch chng ta gio dc bn thn mnh, cch tn gio phn ng li, cch ngh thut biu l, cch khoa hc v nghin cu c tin hnh, khng nhc n cc nhn chnh tr m chng ta gn cho chnh mnh v cho cc i th ca chng ta. C cc im cht nht nh hay cc bc ngot trong lch s ln hn cc im khc bi v nhng thay i chng to ra l cc k su rng, nhiu kha cnh, v kh tin on vo lc no , Rothkopf ni.

    Nu vin cnh v s lm phng ny v tt c p lc, trc trc, v cc c hi i cng n- khin cho bn lo lng v tng lai, bn chng phi mt mnh v cng khng sai. Mi khi nn vn minh tri qua mt trong nhng cuc cch mng cng ngh tn ph, gy trc trc ny nh vic a ra my in ca Gutenberg ton b th gii thay i theo nhng cch su sc. Nhng c ci g v s lm phng th gii s l khc v mt cht vi nhng thay i su sc khc nh vy: tc v b rng m n nm gi. Vic a my in vo xy ra trong mt giai on hng thp k v trong thi gian di ch nh hng n mt phn nh ca hnh tinh. Cch mng Cng nghip cng th. Qu trnh lm phng ny ang xy ra vi tc thin lch [warp] v trc tip hay gin tip ng chm n rt nhiu ngi trn hnh tinh ngay lp tc. S chuyn i sang k nguyn mi ny cng nhanh v cng rng, th cng c kh nng cho s hn lon, tri vi mt s chuyn giao quyn lc c trt t t nhng ngi thng c sang cho nhng ngi thng mi.

    Din t theo cch khc, nhng kinh nghim ca cc cng ti cng ngh cao trong vi thp nin va qua cc cng ti tht bi lo li qua nhng thay i nhanh do cc loi lc lng ny gy ra trn thng trng ca chng c th l mt li cnh co cho tt c cc doanh nghip, cc nh ch, cc nh nc quc gia hin gi ang i mt vi nhng thay i khng th trnh c, thm ch c th tin on c ny, nhng thiu s lnh o, tnh uyn chuyn v tr tng tng thch nghi khng phi bi v h khng thng minh hay khng thc c, m bi v tc thay i n gin lm h chong ngp khng chng li c.

  • KHI TI CN ANG NG

    47

    V l v sao thch thc to ln i vi thi i chng ta s l hp thu nhng thay i ny theo cch sao cho khng bp ngi dn m cng khng h li ng sau. Chng ci no trong nhng ci ny s l d. Nhng l nhim v ca chng ta. N chc chn xy ra v khng th trnh c. Chnh tham vng ca cun sch ny l xut mt khung kh suy ngh th no v n v iu khin n cho li ch ti a ca chng ta.

    Ti chia s vi bn trong chng ny lm th no c nhn ti pht hin ra rng th gii l phng. Chng tip trnh by t m lm sao n i theo hng .

  • HAI

    Mi Lc lm Phng Th gii

    inh Thnh cho chng ta bit rng Cha to ra th gii trong su ngy v ngy th by ngi ngh. Vic lm phng

    th gii ko di hn mt cht. Th gii c lm phng bi s hi t ca mi s kin chnh tr, s i mi, v cng ti chnh. Chng ai trong chng ta ngh t khi , hay c l c bao gi li s ngh. Chng ny l v cc lc lm phng th gii v nhiu dng v cng c mi cho cng tc m s lm phng ny to ra.

    LC LM PHNG # 1 9/11/89

    Khi cc Bc Tng xung v Windows [Ca s] i ln

    n u tin ti thy Tng Berlin, n c mt l ri. l thng 12 nm 1990, v ti i Berlin vi cc phng vin

    a tin v B trng Ngoi giao James A. Baker III. Tng Berlin b chc thng mt nm trc, ngy 9 thng Mi mt nm 1989. Vng, trong mt s tnh c thn b tuyt vi v ngy thng, bc Tng Berlin ngy 9/11. Bc tng, ngay c trng thi b m thng v b v, vn l mt vt so xu x ngang Berlin. B trng Baker tin hnh cuc ving thm u tin ca ng xem chng tch nt ny ca ch ngha cng sn Soviet. Ti ng cnh ng vi mt nhm nh cc phng vin. l mt ngy sng m, u m, Baker nh li trong hi k ca ng, The Politics of Diplomacy, v trong o ma ca mnh, ti cm thy ging mt

    K

    L

  • MI LC LM PHNG TH GII

    49

    nhn vt trong mt tiu thuyt ca John le Carr. Nhng khi ti nhm qua mt vt nt trn Tng [gn Reichstag] ti thy s m m [c] phn gii cao c trng cho ng Berlin, ti nhn ra rng nhng ngi dn thng ca ng c t mnh tu nghi hnh ng mt cch ho bnh v kin nh. y l cuc cch mng ca h. Sau khi Baker nhm xong qua bc tng v tin ln, cc phng vin chng ti ln lt nhm qua cng l b tng lm chm y. Ti mang mt i ming tng v nh cho cc con gi ti. Ti nh ngh n c v qui n lm sao - qu thc, mt chuyn tht k qui, bc tng xi mng ny un khc ngang mt thnh ph hin i ch v mc ch duy nht ngn ngi dn bn kia hng th, thm ch thong thy, t do.

    S sp bc Tng Berlin ngy 9/11/89 th cc lc lng cui cng gii phng tt c nhng ngi b giam cm ca ch Soviet. Nhng n, thc ra, lm nhiu hn rt nhiu. N lm nghing cn cn quyn lc trn th gii v pha cc nc tn thnh cai tr dn ch, ng thun, theo hng th trng t do, v ri xa cc nc ng h s cai tr c on vi cc nn kinh t k hoch ho tp trung. Chin tranh Lnh l mt cuc u tranh gia hai h thng kinh t- ch ngha t bn v ch ngha cng sn v vi s sp ca bc tng, ch cn li mt h thng v mi ngi phi nh hng mnh theo n bng cch ny hay cch khc. T nay tr i, ngy cng nhiu n


Phang nga villa-4162

Phang nga villa-4162

Travel
Trường Đại học Portland State đang mang đến cho sinh viên củadt.ussh.edu.vn/tai-lieu-tham-khao/bai-hoc-the-gioi-phang-cho-sinh-vie… · Bài học Thế giới phẳng

Trường Đại học Portland State đang mang đến cho sinh viên củadt.ussh.edu.vn/tai-lieu-tham-khao/bai-hoc-the-gioi-phang-cho-sinh-vie… · Bài học Thế giới phẳng

Documents
Phang Nga-villa-4354,Phuket

Phang Nga-villa-4354,Phuket

Documents
The gioi viec lam

The gioi viec lam

Documents
Hai Quan the Gioi

Hai Quan the Gioi

Documents
Phang Nga-villa-4222,Phuket

Phang Nga-villa-4222,Phuket

Documents
Bdt trong hinh hoc phang

Bdt trong hinh hoc phang

Documents
Phang nga villa-4222

Phang nga villa-4222

Travel
The gioi-phang-giaiphapiso.com profile-final 2015

The gioi-phang-giaiphapiso.com profile-final 2015

Business
Hai mat phang song song.pdf

Hai mat phang song song.pdf

Documents
Tailieu.vncty.com the gioi-nhan_vat_trong_truyen_ngan_nguyen_cong_hoan_va_truyen_ngan_sekhov

Tailieu.vncty.com the gioi-nhan_vat_trong_truyen_ngan_nguyen_cong_hoan_va_truyen_ngan_sekhov

Documents
Disan the gioi

Disan the gioi

Documents
Bt 03 he khung phang

Bt 03 he khung phang

Documents
A Brief Introduction to the Wetlands Phang Nga Marine

A Brief Introduction to the Wetlands Phang Nga Marine

Documents
Phang Nga-villa-4161,Phuket

Phang Nga-villa-4161,Phuket

Documents
San Phang Btct

San Phang Btct

Documents
Toa do-trong-mat-phang

Toa do-trong-mat-phang

Documents
Phang Nga Guide Book

Phang Nga Guide Book

Documents
The Gioi Phang

The Gioi Phang

Technology
Bai14 Mat Phang Nghieng Mm

Bai14 Mat Phang Nghieng Mm

Education
2014. the gioi, con nguoi, the gioi quan, quan diem song (2014 06-11)

2014. the gioi, con nguoi, the gioi quan, quan diem song (2014 06-11)

Lifestyle
bai sac ki phang

bai sac ki phang

Food
Chuyen la the gioi

Chuyen la the gioi

Documents
Phang Nga-villa-4162,Phuket

Phang Nga-villa-4162,Phuket

Documents
1 Bài gioi va bao luc gioi

1 Bài gioi va bao luc gioi

Documents
Canh dep the gioi

Canh dep the gioi

Business
DCA Mr Phang

DCA Mr Phang

Documents
CURRICULUM VITAECURRICULUM VITAE A. PERSONAL DETAILS Name : FATIN ALIAH PHANG Surname : PHANG Previous Name : Phang Fui Choo Gender : Female Date of Birth : 28 November 1980 ... :

CURRICULUM VITAECURRICULUM VITAE A. PERSONAL DETAILS Name : FATIN ALIAH PHANG Surname : PHANG Previous Name : Phang Fui Choo Gender : Female Date of Birth : 28 November 1980 ... :

Documents
Phang nga villa-4161

Phang nga villa-4161

Travel
The Gioi Cong

The Gioi Cong

Documents