Veri Taban Yaplar

Veri Taban Yaplarerik aadaki Kitaptan alnmtr.Veri taban Sistemleri Dersi Teoriden Pratie Nergiz Eril altayGl TokdemirAda MatbaaclkFundemantals of database systems 6th edition Elmasri navate Gnmzde Bilgi SistemleriTeknoloji ve bilginin nemiInternetCep telefonlarBanka HesaplarUu bilgileri Hastane Ktphaness renci Kayt sistemiNfs BilgileriTapu Borsa. Bilgi Doru Hzl eriimIstenilen bilgiye eriimBu veriler nerede tutulmal?? Bilgi Sistemlerini Gelitirilme Aamalar1. Aama Gereksinim Belirleme Ve Analiz2. Aama Kavramsal Modelleme1. AamaMantksal Modelleme1. Aama Fiziksel Modellemelevsel AnalizUygulama Programlar Uygulama Program Tasarm U KullanclarVeri Gereksinimlerilevsel GereksinimlerHam Veri, Enformasyon, BilgiVeri DataEnformayon InformationBilgi KnowledgeKarar Verme SentezlenirAnaliz EdilirzetlenirOrganize EdilirToplanr

???????Ticaret niversitesinde 5000 renci vardr. B E VBilgisayar Mh Blmnde 500 renci vardr. B E VBilgisayar Mh genel not ortalamas 2.3 dr. B E VTicaret niversitesinde rencilerin %80 kzdr. B E V

Ticaret niversitesinden her on kiiden biri bilgisayar Mhendislii rencisidir. B E V

Duvarlara daha ok gen bayan rnleri reklam alnmaldr.Genel KavramlarVeritabanVerilerin kolaylkla eriilmeis ve organize edilmesini salayan yaplardr.Veriler tablolar halinde tutulurVeri taban ynetim sistemiVeritabann saklamak ve ynetmek iin kullanlan bir yazlm paketi yada sistemdir. Veri Taban Sistemi VTYS iindeki verilerinde iinde bulunduu sistem paralarnn tm st veri (metadata) veri data eklinde bilgiler kaydedileri.Mini World

Veri Taban Teknolojilerinin Temel zellikleri Kendi ieriine Sahip olmas VTYS catalog ve st veri ad verilen bilgiler ierir.Programlar ve Verilerin birbirinden ayrtrlamasVeri Soyutlama Verilerin nasl sakland nemli deildir.Verilere Farkl bak alar ile eriimFarkl arayzTekrarl tutarsz veri kontrol Verilerin bir ok kullanc tarafndan paylam Temel zellikler DevamVerilere eriim denetimi yetkisiz kiilerin eriim kstlamas Veriler arasnda karmak balantlarn gzterimiYedekleme ve veri kurtarma Servisleri Standartlarn kullanmn salarEtkin sorgulama iin veri saklama Program nesnelerin saklanmasTarihe ve Kurulum Mimarileri A modeliHierarchical Model Relational Model likisel Model 1970 (gnmzde hala en fazla kullanlan modeldir )Object Oriented data model Objec Relational Data model

Merkezi Sistem MimarisiUc kullanc ve VTYS ve veriler ayn fiziksel ortamda Maliyet onarm bakm dkYksek gvenlik ??

Client/Server MimarisiKullanc arayzleri ile Sunucuya balanma biliim sistemlerinin ihtiyalar arttka yeterli kalmadPerformans Gvenlik azalmas Kod ynetilmesi

3 katmanl stemci/Sunucu MimariUygulama ile veri taban sunucusu birbirinden ayrlr.Veri tabanna dorudan eriim yok daha gvenliHer katman farkl sunucularda ilem gc performans

N-Katmanl Mimariler Ihtiyaca gre katman says (aradaki katmanlar) artarSistem girerek daha karmak olmakatadr.

Datk Veritaban Sistemleri MimarisiVerilerin iletiim alar ile fiziksel olarak farkl sunucular zerinde tutulmasn salar. Tek bir VTYS zerinde birbirleri ile alakal veri kmeleri ile allacaksa tercih edililir.

Datk Veri Taban Ynetim Sisstemleri MimarisiFarkl Veri Taban Ynetim Sistemleri mevcuttur.

Neden VYTS??Dosya / Liste yntemiSral Rastgele eriimli dosyalamaVeri Tekrarlanmasn nlerVerilerin Tutarl olmasn salarAyn andaki eriimlerde verilerin tutarszln nlerVerilerin gvenliini salar.Veri ModellemeGereksinimleri BelirlemeVeri tipleriVeri gruplar Veriler ile ilgili kurallarVeriler zerinde yaplmas gereken ilemlerKavramsal ModellemeGrafiksel olarak Varlk Bant (Entity Relationship)Mantksal ModellemeIlikisel Modellde Tablolar halinde ifadesi Fiziksel Modelleme

Terminoloji Tablo (table)Ayn zellikteki verilerin sakland yaplarKayt (record, tuple, row)Tablolardaki bir satrdaki bilgiye verilen addrNitelik (attribute)Tablolardaki her veri alan, stnlar.Anahtar Nitelik (key atribute)Her bir kayd tek (unique) olarak ayrmaya yarayan nitelik.

Relational Model Concepts (contd.)

Terminolji (devam)Birlerik Anahtar Nitelik (composite)Birden fazla alnn birlemesi ile oluan anahtar nitelik.Sper Anahtar Nitelik (super Key)Bir tabloya ait kaytlarn tek olarak salayan her bir nitelik grubu bir sper anahtar olarak adlandrlr. en byk sper anahtar tm alanlarn kullanlmas ,Aday Anahtar (Candidate Key )Sper anahtar Alt kmesi

Terminolji (devam)Birincil Anahtar ( Primary Key )Her tabloda muhakkak bir tane birincil anahar tanmlanmaldr. (aday anahtarlardan seilebilir) Yabanc Anahtar ( Foreign Key )Farkl bir tablonun birincil anahtar. Veritaban emas (database Schema) liste/ekilSnav(kod, tarih,ad, sre, yer, aklama)

rnekTakm (no, ad, ehir, kyl)Oyuncu (no, ad, adres, adress, dtarihi, takmno)Pozisyon (no, ad)Oynar(oyuncu,pozisyonno)

The Insert OperationProvides a list of attribute values for a new tuple t that is to be inserted into a relation RCan violate any of the four types of constraints If an insertion violates one or more constraintsDefault option is to reject the insertionThe Delete OperationCan violate only referential integrity If tuple being deleted is referenced by foreign keys from other tuplesRestrictReject the deletionCascadePropagate the deletion by deleting tuples that reference the tuple that is being deletedSet null or set defaultModify the referencing attribute values that cause the violationThe Update OperationNecessary to specify a condition on attributes of relation Select the tuple (or tuples) to be modifiedIf attribute not part of a primary key nor of a foreign key Usually causes no problemsUpdating a primary/foreign keySimilar issues as with Insert/Delete The Transaction ConceptTransaction Executing program Includes some database operationsMust leave the database in a valid or consistent stateOnline transaction processing (OLTP) systems Execute transactions at rates that reach several hundred per secondGereksinimlerI kurallar Business Rules Veri gereksinimleri Data Requirements Ilevsel gereksinimler Functional Requirements

Gerekisinimlerin toplanmasParalel yrtlmeli, balangta belirgin deil sonradan belirginleirGeleneksel yntemlerGrme/anketlerGrup yntemleriBeyin frtnas, hzl uygulama gelitirme, Taoplu uygulama tasarmGereksinim analizi (requirements analysis)

Gereksinim rnekleriKitaptaki rnekKavramsal ModellemeVarlk iliki ModeliEr.ppt