Download pdf - Techniczne tworzywa sztuczne - profilex.com · techniczne tworzywa sztuczne Przedruk, cytowanie oraz pos³ugiwanie siê w celach handlowych i informacyjnych dozwolone s¹ tylko za

- 3 -

Technicznetworzywasztuczne

TECHNICZNE TWORZYWA SZTUCZNE

Przedruk, cytowanie oraz pos³ugiwanie siê w celach handlowych i informacyjnych dozwolone s¹ tylko za nasz¹ zgod¹.Gwarantujemy nienagann¹ jakoœæ oraz terminowoœæ dostawy w ramach naszych ogólnych warunków sprzeda¿y.

- 2 -

Budowa maszyn w ró¿nych bran¿ach nie obesz³a by siê dzi-

siaj bez technicznych tworzyw sztucznych. To one umo¿-

liwiaj¹ sprostanie rosn¹cym wymaganiom nowoczesnych

technologii, bezpieczeñstwa i ekologii. Dobre w³aœciwoœci

œlizgowe, wysoka odpornoœæ na œcieranie, wysokie tempera-

tury u¿ytkowe, du¿a wytrzyma³oœæ mechaniczna i obci¹¿al-

noœæ chemiczna przyczyni³y siê do tego, ¿e techniczne two-

rzywa sztuczne sta³y siê niezbêdne dla konstruktorów i bu-

downiczych maszyn, pozwalaj¹c skutecznie i ekonomicznie

zast¹piæ materia³y konwencjonalne.


Od momentu wprowadzenia tworzyw sztucznych do codziennego u¿ytku znaleŸæ mo¿na coraz wiêcej dziedzin, w których wy-

pieraj¹ one materia³y tradycyjne, takie jak: drewno, metal czy szk³o. Zalet¹ tworzyw jest to, ¿e s¹ one ³atwe w obróbce i znajduj¹

szeroki kr¹g zastosowañ. Ze wzglêdu na ma³y ciê¿ar i szerok¹ eliminacjê smarów, elementy wykonywane z tworzyw sztucz-

nych s¹ tañsze od porównywalnych elementów wykonywanych z powy¿ej wymienionych materia³ów. Tworzywa techniczne

s¹ odporne na dzia³anie wielu substancji chemicznych oraz korozjê.

Do unikalnych zalet nowoczesnych tworzyw sztucznych na-

le¿¹ przede wszystkim dobre w³asnoœci œlizgowe (zw³aszcza

na sucho), niski ciê¿ar i odpornoœæ na chemikalia. W celu

uzyskania dodatkowych w³aœciwoœci stosuje siê specjalne

domieszki i materia³y wzmacniaj¹ce, takie jak:

- w³ókna i kulki szklane, w³ókna wêglowe i osnowy tekstyl-

ne podwy¿szaj¹ce termiczn¹ stabilnoœæ kszta³tu,

- PTFE, grafit i w³ókna aramidowe podwy¿szaj¹ce w³aœci-

woœci œlizgowe i odpornoœæ na œcieranie,

- domieszki w³ókien metalowych i szk³a.

Dodatkow¹ zalet¹ tworzyw sztucznych jest mo¿liwoœæ ich

przetwarzania poprzez wyt³aczanie, wtryskiwanie lub pra-

sowanie na prasach automatycznych. Daje to dzisiejszym

konstruktorom mo¿liwoœci projektowania i wykorzystywa-

nia ich w nowych obszarach technicznych i technologicz-

nych zastosowañ.

Na stronach naszego katalogu przedstawiamy ró¿norodne

mo¿liwoœci zastosowañ technicznych tworzyw sztucznych

wykorzystuj¹ce ich unikalne w³aœciwoœci, wysok¹ jakoœæ

i niezawodnoœæ.



®

http://www.profilex.com

- 3 -

NAJWA¯NIEJSZE OBSZARY ZASTOSOWAÑTECHNICZNYCH TWORZYW SZTUCZNYCH

- budowa maszyn i aparatury: szyny prowadz¹ce dla transporterów taœmowych i ³añcuchowych, listwy œlizgowe

i przeciwœcierne, ko³a zêbate, ko³a ³añcuchowe, rolki noœne, tuleje naprê¿aj¹ce, rolki linowe, zderzaki, zgarniacze,

kurki, g³ówki m³otków, wyk³adziny antystatyczne oraz przewodz¹ce,

o- technika g³êbokiego ch³odzenia: pierœcienie samouszczelniaj¹ce, pierœcienie t³okowe obci¹¿one do -269 C, zawo-

ry, uszczelki, uszczelnienia dynamiczne w instalacjach ekstrakcji, manszety, pokrycia t³oków,

- przemys³ chemiczny i galwanotechnika: pompy rotacyjne i dozuj¹ce, zawory, uszczelki, kurki, p³yty i ramy filtra-

cyjne, elementy œlizgowe, ko³a zêbate, zbiorniki, wyk³adziny do zbiorników, bêbny galwaniczne oraz ró¿ne elementy

odporne chemicznie i termicznie,

- przemys³ tekstylny: czêœci do maszyn tekstylnych, które s¹ nara¿one na du¿e obci¹¿enia udarowe i silne œcieranie,

takie jak: kapturki bijaka, goniec czó³enkowy, rolki zderzakowe,

- przemys³ papierniczy: zastosowania wymagaj¹ce materia³ów o znakomitym poœlizgu oraz du¿ej odpornoœci na œcie-

ranie, listwy sitowe, ok³adziny sto³ów sitowych, wyk³adziny skrzyni ss¹cej, ostrza skrobaków, listwy deflektorowe,

- urz¹dzenia do bunkrowania i transportu materia³ów sypkich: ze wzglêdu na dobry poœlizg i wysok¹ odpornoœæ

na œcieranie, materia³y te stosuje siê bardzo czêsto do wyk³adania bunkrów, rynien wstrz¹sowych i transportowych,

wagonów dla potrzeb: górnictwa wêgla, piasku i ¿wiru oraz rud metali, przemys³u wapiennego, cementowego,

elektrowni i odlewni,

- elektrotechnika: elementy izolacyjne dla techniki wysokich napiêæ i najwy¿szych czêstotliwoœci, materia³y odporne

na wysok¹ temperaturê i nie wydzielaj¹ce gazów, kleszcze kablowe, uchwyty kabli, wielobiegunowe wk³adki kontak-

towe dla uk³adów wtykowych w urz¹dzeniach elektrotechnicznych,

- elementy maszyn pakuj¹cych i nape³niaj¹cych: gwiazdy, sto³y, prowadnice zakrêtowe, œlimaki transportowe, œlizgi

³añcuchów, prowadnice butelek, ko³a zêbate, rolki i krzywki,

- przemys³ lotniczy i kosmiczny: elementy o wysokiej sprawnoœci i niezawodnoœci odporne na wysok¹ temperaturê

i szok termiczny,

- technika medyczna: elementy odporne na sterylizacjê i hydrolizê w œrodowisku wody gor¹cej i pary, promieniowa-

nie gamma i rentgenowskie, chemikalia, p³yny ustrojowe i œrodki dezynfekuj¹ce,

- przemys³ samochodowy: t³umiki drgañ w przek³adniach, czêœci sprzêg³a, elementy ko³paków uszczelniaj¹cych w ³o-

¿yskach, systemy przewodzenia, pierœcienie izoluj¹ce jako pomoc monta¿owa, pierœcienie uszczelniaj¹ce, gniazda

zaworów,

- przyk³ady innych zastosowañ: ko³a ³añcuchowe, listwy i taœmy poœlizgowe dla przenoœników ³añcuchowych, tale-

rze do dŸwignic, podk³ady do wykrawania i ciêcia papieru, kartonu, tekstyliów, skóry, folii i gumy, podk³ady do ciêcia

i r¹bania w przemyœle miêsnym i rybnym, listwy chroni¹ce nabrze¿a przed uderzeniami i œcieraniem w portach, bie¿-

nie w krêgielniach, protezy oraz ortopedyczne aparaty wsporcze.

NAJWA¯NIEJSZE OBSZARY ZASTOSOWAÑTECHNICZNYCH TWORZYW SZTUCZNYCH


®


- 4 -

OBRÓBKA TWORZYW SZTUCZNYCHTolerancje robocze. Pó³produkty mog¹ byæ z ³atwoœci¹ obrabiane przy pomocy maszyn do obróbki skrawaniem metalu i

drewna. Tworzywo mo¿e byæ ciête pi³¹, nawiercane, toczone, frezowane, strugane, wykrawane, ³¹czone na styk

(zgrzewane czo³owo), zgrzewane ciernie. Przy obróbce tworzyw nale¿y pamiêtaæ, ¿e tak samo jak to jest ze wszystkimi two-

rzywami termoplastycznymi, wahania temperatury mog¹ powodowaæ zmiany wymiarów.

Ciêcie pi³¹. Tworzywo mo¿e byæ ciête zarówno maszynowo pi³ami taœmowymi lub tarczowymi do drewna, jak i rêcznie

ostrymi pi³ami do drewna lub metalu z szeroko rozgiêtymi zêbami. Szczególnie u¿yteczne s¹ tutaj pi³y taœmowe, gdy¿ dobrze

odprowadzaj¹ ciep³o i umo¿liwiaj¹ ciêcie z du¿¹ prêdkoœci¹. Pi³y taœmowe mog¹ mieæ szerokoœæ od 10 do 30 mm, a ich gruboœæ

1- 2 mm z podzia³k¹ zêbów 3 - 10 mm. Dla unikniêcia klinowania siê pi³ taœmowych, ich zêby powinny byæ rozsuniête o oko³o

0,5 mm. Przy stosowaniu pi³ tarczowych zalecane s¹ tarcze z zêbami rozsuniêtymi o minimum 0,5 mm, lecz mog¹ byæ równie¿

stosowane tarcze doœrodkowo zbie¿ne. Im wy¿sza czêstotliwoœæ, tym czystsza jest powierzchnia ciêcia. Normalne prêdkoœci

ciêcia dla pi³ taœmowych to 1000 - 2000 m/min., a dla pi³ tarczowych 3000 - 4000 m/min.

Toczenie. Pó³fabrykaty mog¹ byæ bez trudnoœci obrabiane na tokarkach. Detale wykonywane masowo mog¹ byæ produkowane

ekonomicznie, w szczególnoœci gdy stosuje siê maszyny do obróbki metali lekkich (o du¿ych szybkoœciach obróbki).

Ch³odzenie nie zawsze jest konieczne, gdy¿ ciep³o jest odprowadzane wraz z wiórami. Tylko przy grubym wiórze (g³êbokim

ciêciu) potrzebne jest ch³odzenie sprê¿onym powietrzem lub ch³odziwem. Mo¿na stosowaæ prêdkoœci obróbki do 600 m/min.

Struganie. Tworzywo „PE” mo¿e byæ strugane na gruboœciówkach i wyg³adzarkach stosowanych w obróbce drewna przy du-

¿ych prêdkoœciach ciêcia. Dla ostrych ostrzy tn¹cych z twardego metalu, mo¿na stosowaæ posuw do 2 mm na obrót i ostrze.

Frezowanie. Do obróbki tworzyw nadaj¹ siê frezarki szybkoobrotowe i normalne. Zastosowanie frezarek specjalnych

z g³owicami poziomymi, pionowymi i frezem jednoostrzowym umo¿liwia ekonomiczn¹ produkcjê skomplikowanych

elementów na du¿¹ skalê. Dla zapewnienia najlepszego usuwania wiórów zaleca siê stosowanie frezów o du¿ej podzia³ce.

Wiercenie. Tworzywo „PE” mo¿e byæ nawiercane na wiertarkach, tokarkach i frezarkach. Zasadniczo u¿ywa siê wierte³ krê-

tych lecz dla wiêkszych œrednic wiercenia mo¿e byæ stosowany równie¿ frez okr¹g³y. Przegrzewania miejscowego mo¿na unik-

n¹æ poprzez dobre usuwanie wiórów. W wypadku wystêpowania nadmiernego przegrzewania nale¿y zastosowaæ ch³odzenie

sprê¿onym powietrzem lub ch³odziwem.

Gwintowanie. Gwintowanie detali mo¿e byæ wykonywane normalnymi urz¹dzeniami do metalu, zarówno na tokarce (20 - 30

obr./min.) jak i rêcznie. Zasadniczo preferowane s¹ okr¹g³e gwinty zgodne z DIN 405 ale gwinty V te¿ zachowuj¹ dobre w³as-

noœci, ze wzglêdu na du¿¹ wytrzyma³oœæ tworzywa na udar.

£¹czenie / zgrzewanie. Z powodu du¿ej lepkoœci w stanie stopionym, tworzywo „PE” mo¿e byæ ³¹czone tylko przez zgrzewa-O

nie czo³owe. Oczyszczone powierzchnie styku s¹ lekko dociskane do narzêdzia ogrzewaj¹cego o temperaturze 200 - 220 C, a¿

do chwili gdy na obu powierzchniach warstwa o gruboœci oko³o 4 mm stanie siê plastyczna. Nastêpnie obie podgrzane po-2

wierzchnie dociska siê do siebie (ciœnienie 10 - 20 kg/cm ) w zale¿noœci od gruboœci detali, a¿ do ostygniêcia. Jeœli detale maj¹ 2

kszta³t bloków o gruboœci powy¿ej 30 mm, to jest wymagane ciœnienie 50 kg/cm i wiêksze. W tych wypadkach czêsto u¿ywane

s¹ prasy i specjalne urz¹dzenia zgrzewaj¹ce.

Szlifowanie i polerowanie. Po obróbce skrawaniem dalsze szlifowanie i polerowanie jest wyj¹tkowo rzadko potrzebne, gdy¿

w wiêkszoœci przypadków, przy stosowaniu siê do powy¿szych uwag, otrzymane powierzchnie s¹ wystarczaj¹co g³adkie. Do

masowej produkcji bardzo dobry jest bêben polerski. Odpadki tworzywa „PE”, otoczaki lub inne œrodki œcierne wymieszane

z wod¹ mog¹ byæ stosowane do polerowania.

OBRÓBKA TWORZYW SZTUCZNYCH


®


- 5 -

Charakterystyka tworzyw sztucznych- polietylen PE str. 6- poliamid PA str. 9- poliacetal POM str. 11- teflon PTFE str. 13- PVDF str. 14- PEEK str. 16- PET str. 18


®


- 6 -

Polietylen jest tworzywem o bardzo wysokim stopniu spolimeryzowania, du¿ej odpornoœci na dzia³anie kwasów, zasad, soli

i wiêkszoœci zwi¹zków organicznych i chemicznych. Posiada szereg wa¿nych technicznie w³asnoœci do szerokiego stosowania

w przemyœle i budowie maszyn. Polietylen wyró¿nia siê w³aœciwoœciami œlizgowymi przy jednoczesnym zachowaniu bardzo

wysokiej odpornoœci na œcieranie. Odpornoœæ na korozjê gwarantuje d³ugi czas u¿ytkowania elementów z niego wyproduko-

wanych, a przy tym nie wymaga jakiejkolwiek ich konserwacji.

POLIETYLEN PE 1000

W³aœciwoœci:

- ekstremalna odpornoœæ na zu¿ycie i œcieranie (tak¿e przy wysokich prêdkoœciach i obci¹¿eniach œcieralno-œlizgowych),

- bardzo niski wspó³czynnik œlizgowy,

- bardzo dobra odpornoœæ na wszelkie media agresywne,

- stabilnoœæ wymiarowa (nie przyswaja wilgoci)

- znakomicie ogranicza ha³as ci¹g³y i uderzeniowy,

- zmodyfikowany podczas polimeryzacji z olejem mineralnym zapewnia wysok¹ trwa³oœæ i ci¹g³e smarowanie przez ca³y

okres u¿ytkowania,

- zapewnia cich¹ i bezwibracyjn¹ pracê urz¹dzeñ dziêki ma³ym drganiom,

- wysoka odpornoœæ mechaniczna,

- w zale¿noœci od typu jest antystatyczny lub izoluj¹cy,

- fizjologiczna nieszkodliwoœæ, dopuszczony do kontaktu z artyku³ami spo¿ywczymi (wytyczne UE, atest PZH),

- dobre w³aœciwoœci antyadhezyjne.

Odpornoœæ na œcieranie

Tworzywo PE 1000 charakteryzuje siê dominuj¹cymi w³aœci-

woœciami œlizgowymi przy jednoczesnej wysokiej odpornoœ-

ci na œcieranie. W efekcie elementy wykonane z PE 1000 nie

wymagaj¹ smarowania, pracuj¹ przy zredukowanej sile napê-

dowej i nie wymagaj¹ konserwacji. Tworzywo to ma swoje

zastosowanie: w produkcji elementów systemów transportu-

j¹cych, pakuj¹cych i nape³niaj¹cych takich jak: œlimaki trans-

portowe, gwiazdy, sto³y, szyny, ko³a linowe, pasowe, zêbate,

œlizgi, profile, prowadnice i napinacze ³añcuchów.

Wysoka udarnoœæ z karbem

Tworzywo PE 1000 charakteryzuje siê wysok¹ udarnoœci¹

z karbem, gwarantowan¹ tak¿e w niskich temperaturach.

Pozwala to na jego wykorzystanie do tworzenia konstrukcji,

w których do tej pory stosowano stal kwasoodporn¹.

Stanowi to korzystn¹ cenowo alternatywê dla produkcji czê-O

œci maszyn pracuj¹cych w temperaturze do 260 C.

Polietylen PE-UHMUPolietylen PE-UHMU


®


- 7 -

Kontakt z artyku³ami spo¿ywczymi

Tworzywo PE 1000 jest fizjologicznie nieszkodliwe i dopuszczone do kontaktu z artyku³ami spo¿ywczymi (wytyczne UE,

atest PZH). Stosowane jest na podk³ady do ciêcia w przemyœle miêsnym i rybnym, jako wyk³adziny blatów i sto³ów w prze-

myœle spo¿ywczym. Ponadto jest ono wolne od FCKW, kadmu i sylikonu.

Kolor

Tworzywo PE 1000 dostarczamy w kolorze naturalnym, zielonym i czarnym. Na specjalne zamówienia realizujemy tak¿e

dostawy p³yt w innych kolorach.

Trwa³oœæ chemiczna

Dziêki wysokiej odpornoœci chemicznej, zbêdna jest dodat-

kowa ochrona powierzchni przed chemikaliami, tak jak ma to

miejsce w przypadku elementów stalowych. Polietylen jest

wykorzystywany w budowie systemów uzdatniania wody,

oczyszczalniach œcieków, produkcji czêœci zaworów, filtrów

i pomp oraz instalacji dla przemys³u chemicznego.

Przystosowanie do pracy w œrodowisku mokrym

Tworzywo PE 1000 nie przyjmuje wilgoci i przy pracy w œro-

dowisku mokrym nie zmienia swoich wymiarów i w³aœci-

woœci.

Redukcja ha³asu

Tworzywo to poprzez swoje w³aœciwoœci t³umi¹ce redukuje

ha³asy ci¹g³e i uderzeniowe. Pozwala to znacznie ograniczyæ

wydatki zwi¹zane z ochron¹ przed ha³asem. Jednoczeœnie

transportowany ³adunek jest chroniony przed uszkodzeniem.

Brak przymarzania lub przylepiania

Parafinowa powierzchnia tego tworzywa eliminuje przymar-

zanie lub przylepianie wilgotnych ³adunków transportowa-

nych. Dziêki tej w³aœciwoœci jest chêtnie stosowane: na ok³a-

dziny do bunkrów, silosów, rynien transportowych, syste-

mów sk³adowania materia³ów sypkich oraz kana³ów zsypo-

wych.

Odpornoœæ termiczna i elektryczna

Do produkcji elementów elektroizolacyjnych stosuje siê PE

1000 w kolorach naturalnym i zielonym, gdy¿ posiada on do-

bre w³aœciwoœci elektrycznie i termicznie izoluj¹ce. Poliety-

len charakteryzuje siê wysok¹ rezystywnoœci¹, niskim wspó³-

czynnikiem strat dielektrycznych, dobr¹ rezystancj¹ po-

wierzchniow¹ i odpornoœci¹ na ³uk elektryczny. PE 1000 nie

poch³ania wody i dlatego jego w³asnoœci elektryczne pozos-

taj¹ niezmienne w warunkach wilgotnych.

W³aœciwoœci antystatyczne

Oferowane przez nas tworzywo PE 1000 antystatyczne w ko-

lorze czarnym mo¿na stosowaæ wszêdzie tam, gdzie s¹ istotne

w³aœciwoœci antystatyczne. Dziêki domieszce wêgla o wyso-

kiej przewodnoœci zostaj¹ odprowadzane ³adunki elektrycz-

ne. Tworzywo to posiada równie¿ polepszon¹ odpornoœæ na

promieniowanie UV, co jest szczególnie wa¿ne przy zasto-

sowaniach na wolnym powietrzu.


®


- 8 -

Tworzywo to nadaje siê na elementy œlizgowe i mo¿e byæ stosowane w œrodowisku wodnym.

Stanowi alternatywê cenow¹ dla tworzywa PE 1000 przy zachowaniu tych samych w³aœciwoœci. Sto³y rozbiorowe, blaty i deski

do krojenia z niego wykonane mog¹ byæ wykorzystywane do ró¿nych zastosowañ w przemyœle spo¿ywczy, np. w piekarniach

lub rzeŸniach oraz wielu innych.

Minimalne ró¿nice nie stanowi¹ przeszkody w wykorzystaniu go do nastêpuj¹cych rozwi¹zañ :

- wyk³adziny blatów i sto³ów stosowanych w przemyœle spo¿ywczym, sortownice, krajalnice, podajniki, dozowniki, podk³a-

dy do wykrawania oraz przecinania,

- czêœci maszyn maj¹ce kontakt z ¿ywnoœci¹ w gospodarstwie domowym,

- elementy linii transportowych,

- wyk³adziny odporne na uderzenia,

- listwy ochronne montowane na œcianach i drzwiach (sklepy, magazyny, hale produkcyjne),

- elementy instalacji uzdatniania wody oraz oczyszczalni œcieków,

- nisko oraz œrednio obci¹¿one czêœci maszyn,

- wyk³adziny komór i kabin ch³odniczych oraz czêœci w urz¹dzeniach ch³odniczych.

POLIETYLEN PE 500

W³aœciwoœci

- dobra odpornoœæ chemiczna (obojêtny na odczyny kwaœne i zasadowe),

- t³umienie drgañ mechanicznych i ha³asu,

- wysoka udarnoœæ tak¿e w niskich temperaturach,O O

- odpornoœæ na temperaturê od -260 C do +100 C,

- odpornoœæ na œcieranie i ciêcie dla no¿y,

- ³atwy w utrzymaniu czystoœci,

- higieniczny, neutralny zapachowo i smakowo,

- nieprzepuszczaj¹cy ¿adnych p³ynów.


®


- 9 -

Poliamid PA (nylon)

Szeroka gama poliamidów umo¿liwia, w zale¿noœci od zastosowañ, dobór tworzywa o okreœlonych w³aœciwoœciach technicz-

nych. Ju¿ w fazie konstrukcji mo¿na unikn¹æ póŸniejszych kosztów zwi¹zanych z korekt¹ i napraw¹ zu¿ytych elementów. Pre-

ferowane obszary zastosowañ to: budowa maszyn, budowa pojazdów, technika transportowa, budowa sprzêgie³ i przek³adni,

maszyn w³ókienniczych, pakuj¹cych i papierniczych, budowlanych, rolniczych oraz drukarskich.

Poliamidy mo¿na przetwarzaæ za pomoc¹ obróbki wiórowej. Przez zastosowanie dodatków uszlachetniaj¹cych uzyskuje siê

specyficzne w³aœciwoœci tego tworzywa, takie jak np. odpornoœæ na dzia³anie mediów chemicznych, promieniowanie UV, sta-

bilnoœæ w warunkach obci¹¿eñ cieplnych itp. Ró¿nice we w³asnoœciach fizycznych istniej¹ce pomiêdzy ró¿nymi typami s¹

g³ównie spowodowane sk³adem i struktur¹ ich ³añcuchów cz¹steczkowych.

W³aœciwoœci:

- du¿a sztywnoœæ, twardoœæ, trwa³oœæ oraz wytrzyma³oœæ mechaniczna,

- wysoka elastycznoœæ,

- du¿a stabilnoœæ kszta³tu w warunkach oddzia³ywania obci¹¿eñ cieplnych,

- dobre w³aœciwoœci œlizgowe,

- optymalna odpornoœæ na œcieranie,

- bardzo dobra odpornoœæ elektryczna w przypadku typów niemodyfikowanych,

- wysoka zdolnoœæ t³umienia drgañ i odpornoœæ na uderzenia,

- bardzo du¿a udarnoœæ,

- wysoka odpornoœæ na dzia³anie promieniowania UV, X, gamma,

- dobra obrabialnoœæ (ciêcie, toczenie, frezowanie),

- dobra odpornoœæ chemiczna na oleje, t³uszcze, smary, benzynê,

- niska rozszerzalnoœæ cieplna.

Odpornoœæ na uderzenia

Poliamidy mog¹ byæ zastosowane w obszarach z obci¹¿enia-

mi uderzeniowymi i zderzeniowymi bez kosztownych kons-

trukcji ochronnych. Tworzywo to, dziêki bardzo dobrym w³a-

œciwoœciom mechanicznym oraz wysokiej odpornoœci na

œcieranie, stosowane jest w budowie maszyn.

Odpornoœæ na œcieranie

Obok innych w³aœciwoœci poliamid ma wysok¹ odpornoœæ na

œcieranie i tym samym staje siê idealnym tworzywem dla ele-

mentów œlizgowych.

Samosmarownoœæ

Poliamid zmodyfikowany podczas polimeryzacji z olejem

mineralnym gwarantuje ci¹g³e smarowanie przez ca³y okres

jego u¿ytkowania. Dodatkowe smarowanie nie jest po-

trzebne.

Poziom naprê¿enia w³asnego

Na podstawie specjalnego procesu produkcji tworzywa me-

tod¹ odlewania otrzymuje siê poliamid o zmniejszonym po-

ziomie naprê¿eñ wewnêtrznych. Pozwala to wykorzystywaæ

go szczególnie do czêœci stosowanych przy pracy na sucho.

Poliamid PA (nylon)


®


- 10 -

Podstawowe rodzaje poliamidówPodstawowe rodzaje poliamidów


POLIAMID PA 6 (naturalny). Tworzywo sztuczne o dobrej odpornoœci na œcieranie (zw³aszcza przy wspó³pracy z chropo-

watymi powierzchniami), o wielostronnym zastosowaniu, dobrych zdolnoœciach t³umi¹cych, udarnoœci i wysokiej ci¹gliwoœci,

równie¿ w niskich temperaturach. PA 6 wyt³aczany oferuje optymalne po³¹czenia wytrzyma³oœci mechanicznej, sztywnoœci,

zdolnoœci do t³umienia drgañ i odpornoœci na œcierania. Jako gatunek najczêœciej stosowany nadaje siê do budowy konstrukcji

mechanicznych i produkcji czêœci zamiennych.

POLIAMID PA 6 z dodatkiem MoS2 (czarny). Tworzywo konstrukcyjne o podwy¿szonej strukturze krystalicznej i dobrych

w³aœciwoœciach œlizgowych w warunkach pracy awaryjnej. Dodatek dwusiarczku molibdenu podwy¿sza jego odpornoœæ na

œcieranie, poprawia w³aœciwoœci œlizgowe bez obni¿ania udarnoœci oraz wytrzyma³oœci na zmêczenie.

POLIAMID PA 6 G (czarny/naturalny/koœæ s³oniowa). W³aœciwoœci tego odlewanego gatunku nylonu s¹ bardzo zbli¿one do

gatunku Poliamid PA 66. Jego technologia przetwórstwa (bezpoœrednia polimeryzacja w formie) daje mo¿liwoœæ wytwarzania

du¿ych kszta³tek, jak i odlewów. Posiada dobr¹ skrawalnoœæ, wysok¹ ci¹gliwoœæ oraz odpornoœæ na pêkniêcia.

POLIAMID PA 6 G (czarny). Tworzywo to jest stabilizowanym cieplnie odlewanym nylonem o bardzo gêstej i wysokokrysta-

licznej strukturze. Lepsze w³asnoœci mechaniczne, wysoka odpornoœæ na œcieranie oraz znakomita skrawalnoœæ powoduj¹, ¿e

tworzywo to jest wykorzystywane do produkcji ³o¿ysk i innych czêœci mechanicznych nara¿onych na œcieranie, które pracuj¹w O

temperaturze powy¿ej 60 C. Wysoki stopieñ krystalizacji powoduje, ¿e poliamid PA 6 G posiada polepszon¹ twardoœæ

powierzchni oraz lepsz¹ odpornoœæ na zu¿ycie.

POLIAMID PA 6 G + MoS (antracytowy, czarny). Tworzywo o podwy¿szonym stopniu krystalicznoœci wskutek dodatku MoS . 2 2

Osi¹ga siê w ten sposób wy¿sze wartoœci wytrzyma³oœci, bez istotnego pogarszania ci¹gliwoœci. Wysoki stopieñ krystalicznoœci

powoduje polepszon¹ twardoœæ powierzchni i lepsz¹ odpornoœæ na zu¿ycie.

POLIAMID PA 6 G (zielony). Charakteryzuje siê wysokim stopniem wewnêtrznej smarowalnoœci. W porównaniu z innymi

poliamidami ma zmniejszony o 50% wspó³czynnik tarcia i poprawion¹ odpornoœæ na œcieranie a¿ do 10 razy. Zosta³ specjalnie

opracowany do zastosowañ w produkcji niesmarowanych czêœciach ruchomych.

POLIAMID PA 6 G + olej (szarobe¿owy). Odmiana zmodyfikowana olejem mineralnym i dodatkowymi stabilizatorami

zapewniaj¹cymi doskona³e w³aœciwoœci œlizgowe, szczególnie przydatne do pracy na sucho. Osi¹gniêty w tym gatunku

równomierny rozk³ad dodatku œlizgowego w ca³ym przekroju zapewnia prawie sta³e w³aœciwoœci œlizgowe i odpornoœæ na

œcieranie przez ca³y okres eksploatacji.

POLIAMID PA 6 (niebieski). Modyfikowany gatunek odlewanego poliamidu PA 6 o wy¿szej giêtkoœci i wytrzyma³oœci na

zmêczenie ni¿ standardowy PA 6 G. Doskona³y materia³ na ko³a zêbate oraz zêbatki.

POLIAMID PA 6 GF 30 (czarny). W porównaniu z czystym PA 66 ten wzmocniony szk³em gatunek nylonu charakteryzuje siê

zwiêkszon¹ wytrzyma³oœci¹ mechaniczn¹ i sztywnoœci¹. Mo¿e byæ stosowany równie¿ w wysokich temperaturach pracy.

POLIAMID PA 66 (naturalny). Tworzywo konstrukcyjne o wielostronnym zastosowaniu. W porównaniu z PA 6 jest to materia³ o

wiêkszej wytrzyma³oœci mechanicznej, sztywnoœci, odpornoœci cieplnej i chemicznej oraz odpornoœci na œcieranie.

Charakteryzuje siê wiêksz¹ odpornoœci¹ na pe³zanie lecz jego udarnoœæ i zdolnoœæ t³umienia drgañ s¹ mniejsze. Dobrze nadaje siê O

do obróbki mechanicznej na automatach tokarskich. Mo¿e byæ stosowany w trwa³ych temperaturach u¿ytkowych do 100 C.

POLIAMID PA 66 GF 30 (czarny). W porównaniu z czystym PA 66 ten wzmocniony 30% dodatkiem w³ókien szklanych gatunek

nylonu charakteryzuje siê zwiêkszon¹ wytrzyma³oœci¹ na rozci¹ganie i œciskanie, posiada lepsze w³asnoœci mechaniczne i

sztywnoœæ. Nieznaczna higroskopijnoœæ zapewnia wysok¹ odpornoœæ na pe³zanie i stabilnoœæ wymiarow¹,

a wszystko to przy zachowaniu znakomitej odpornoœci na œcieranie. Mo¿e pracowaæ równie¿ w wy¿szych temperaturach.

Wybrane zastosowania poliamidów

Jest u¿ywany do wytwarzania szerokiej gamy detali przemys³owych zarówno do produkcji czêœci oryginalnych, jak i zamien-nych

takich jak: tuleje i ³o¿yska œlizgowe, œruby okrêtowe, filtry paliwowe, ko³paki kó³, spojlery, pokrywy zbiorników, ró¿ne czêœci

maszyn, wtyczki kabli elektrycznych, wk³adki cierne, kó³ka suportu i prowadnic, rolki transportera, kr¹¿ki napinaj¹ce, ³o¿yska

œlizgowe, tuleje kó³ek i kr¹¿ków, ko³a pasowe i wyk³adziny kó³ pasowych, krzywki, podk³adki sprê¿yste, m³otki, skrobaki, kó³ka

zêbate, zêby kó³ ³añcuchowych, pierœcienie uszczelniaj¹ce i oporowe, œruby poci¹gowe, krzy¿e gwiazdowe, ko³ki mocuj¹ce, liny,

sieci rybackie, ko³a rowerów wyœcigowych, p³ytki skrawaj¹ce i siekaj¹ce, izolatory, itd.

®


- 11 -

W³aœciwoœci

- wysoka wytrzyma³oœæ mechaniczna, twardoœæ i sztywnoœæ,

- mo¿liwoœæ stosowania w du¿ym zakresie temperatur

- bardzo dobra stabilnoœæ wymiarowa,

- odpornoœæ na zmêczenie i œcieranie,

- dobre w³asnoœci œlizgowe (naturalna samosmarownoœæ),

- wysoka odpornoœæ na media chemiczne (gor¹c¹ wodê, rozcieñczone

kwasy, œrodki czyszcz¹ce, liczne rozpuszczalniki),

- wysoka udarnoœæ (równie¿ w niskich temperaturach),

- niewielka wodoch³onnoœæ,

- bardzo wysoka sprê¿ystoœæ powrotna,

- du¿a odpornoœæ na promieniowanie UV (dla odmian czarnych),

- stosowany w kontaktach z artyku³ami spo¿ywczymi (jest fizjologicz-

nie nieszkodliwy),

- wysoka odpornoœæ na pe³zanie,

- znakomita skrawalnoœæ,

- wykazuje wysok¹ odpornoœæ na przebicia elektryczne.

POM-C i POM-H (bia³y/czarny). Poliacetale to polimery, których ³añcuchy zawieraj¹ g³ównie grupy acetalowe

(-O-C-O-). Otrzymuje siê je g³ównie w wyniku polimeryzacji aldehydów. Czysty kopolimer (POM-C) acetalu w stosunku do

homopolimeru (POM-H) acetalu jest bardziej odporny na hydrolizê, mocne alkalia oraz degradacjê termiczno-tlenow¹.

Homopolimer ma jednak wy¿sz¹ wytrzyma³oœæ mechaniczn¹, odpornoœæ na pe³zanie i œcieranie. Posiada równie¿ ni¿szy

wspó³czynnik rozszerzalnoœci cieplnej, jest sztywniejszy i twardszy.

Obróbka mechaniczna

Poliacetale œwietnie nadaj¹ siê do obróbki na automatach to-

karskich i s¹ szczególnie zalecane do produkcji dok³adnych

czêœci mechanicznych. Dziêki dobrej skrawalnoœci POM mo-

¿e byæ u¿ywany do wytwarzania dok³adnych czêœci z mini-

maln¹ chropowat¹ wartoœci¹ powierzchni, takich jak: krzyw-

ki, gniazda zaworów, elementy zatrzaskowe, ³o¿yska i listwy

œlizgowe.

Sztywnoœæ i znakomita sprê¿ystoœæ powrotna

Poliacetale C i H, mimo minimalnych ró¿nic w twardoœci

i sztywnoœci, maj¹ zastosowanie wszêdzie tam, gdzie wyma-

gane jest wysokie bezpieczeñstwo pracy przez zachowanie

sta³ych w³aœciwoœci tworzywa. Szczególnie polecany jest do

wytwarzania kó³ zêbatych o ma³ych modu³ach, krzywek,

gniazd zaworów, mocno obci¹¿onych ³o¿ysk i kr¹¿ków, kó³

zêbatych o ma³ych luzach, wszelkiego rodzaju precyzyjnych

czêœci konstrukcji maszyn stabilnych wymiarowo.

Odpornoœæ na chemikalia

Poliacetale C i H posiadaj¹ dobr¹ odpornoœæ na wiele che-

mikaliów i umo¿liwiaj¹ ich stosowanie z mediami silnie

agresywnymi chemicznie.


Tworzywo to jest dopuszczone do bezpoœredniego kontaktu

z artyku³ami spo¿ywczymi (wytyczne UE i FDA) i jest

fizjologicznie nieszkodliwe.

Ma³a ch³onnoœæ wody

Dziêki ma³emu wch³anianiu wody jest mo¿liwe zastosowanie

tego tworzywa w obszarach mokrych jako elektrycznych izo-

latorów. POM jest wykorzystywany do produkcji: uszczel-

nieñ, elementów mieszaj¹cych i gniot¹cych, czêœci izoluj¹-O

cych elektrycznie i ci¹gle pracuj¹cych w wodzie do 80 C

(POM-C), wtyczek, izolatorów i listw wtykowych.

Kolor

Standardowo POM-C wystêpuje w kolorze bia³ym, natomiast

POM- H w czarnym.

Poliacetal (POM)Poliacetal (POM)


®


- 12 -

PTFE (bia³y) jest semikrystalicznym, wysokosprawnym termoplastem oraz jednym z najbardziej stabilnych termicznie O

tworzyw sztucznych (temperaturowy zakres pracy: od -200 do +260 C). Posiada odpornoœæ na dzia³anie niemal wszystkich

znanych pierwiastków, zwi¹zków chemicznych oraz rozpuszczalników. Doskona³a izolacyjnoœæ elektryczna i najni¿szy

wspó³czynnik dielektryczny spoœród wszystkich tworzyw sztucznych s¹ cechami istotnymi dla zastosowañ w elektrotechnice, 3

a zw³aszcza w technice wysokiej czêstotliwoœci. Charakterystyczn¹ cech¹ PTFE jest wysoka gêstoœæ (oko³o 2,2 g/cm ).

Mo¿liwe jest wykonywanie PTFE z dodatkiem grafitu (lub wêgla), w³ókien szklanych, br¹zu lub proszku metalu. Dziêki temu

unika siê u¿ywania odpornych na korozjê stali, a wykazywane w zale¿noœci od ró¿nych wi¹zañ z br¹zem zabarwienia nie

powoduj¹ ¿adnych zmian we w³aœciwoœciach materia³u. Teflony stosowane s¹ w przemyœle budowy aparatury chemicznej,

budowy maszyn, technice transportowej, w produkcji pomp i armatury, w elektrotechnice, elektronice, technice laserowej,

oczyszczaniu spalin, instalacjach wody ultraczystej, kriotechnice, technice filtracyjnej, œrodków spo¿ywczych i medycznej.

W³aœciwoœci

- bardzo wysoka udarnoœæ tak¿e w niskich temperaturach,

- znakomite w³aœciwoœci œlizgowe i œcieralne,

- praktycznie brak zjawiska drgañ œciernych (tzw. efekt

stick-slip),O

- wysoka temperatura ci¹g³ego u¿ytkowania (+260 C),

- bardzo dobra odpornoœæ na oddzia³ywanie prawie wszyst-

kich czynników chemicznych i rozpuszczalników,

- wytrzyma³oœæ na hydrolizê i gor¹c¹ parê,

- bardzo dobra wytrzyma³oœæ na promieniowanie ultrafiole-

towe,

- wysoka odpornoœæ cieplna (praktycznie nietopliwy, samo-

gasn¹cy i ciê¿ko zapalaj¹cy siê wg. UL 94),

- w zale¿noœci od typu, elektrycznie izoluj¹cy lub antysta-

tyczny,

- obojêtnoœæ fizjologiczna - nieszkodliwy dla organizmu a¿ O

do temperatury +270 C, bezsmakowy, bezzapachowy, nie-

toksyczny, odporny na dzia³anie mikroorganizmów i grzy-

bów,

- odpornoœæ na podciœnienie (nie wystêpuje odgazowywanie

ani depolimeryzacja).

Teflon (PTFE)Teflon (PTFE)

Wytrzyma³oœæ

PTFE jest tworzywem najbardziej odpornym na organiczne

i nieorganiczne chemikalia.

Przy pracy w œrodowisku promieniowania ultrafioletowego

mo¿liwe jest zastosowanie go w pomieszczeniach zamkniê-

tych i na zewn¹trz ze zmniejszon¹ d³ugoœci¹ zmian w³aœci-

woœci tworzywa. Te w³aœciwoœci zmniejszaj¹ czêstoœæ kon-

serwacji, która w przeciwnym razie by³aby konieczna ze

wzglêdu na korozjê. Redukuj¹ tym samym u¿ywanie odpor-

nych na korozjê stali.

Zachowanie œlizgowe

Wszystkie rodzaje PTFE wraz z tworzywem PE 2000

posiadaj¹ najmniejszy wspó³czynnik œlizgowy wœród wszyst-

kich tworzyw technicznych. Typowa dla PTFE jest bardzo

niska przyczepnoœæ i tym samym najni¿sze wspó³czynniki

tarcia na prawie wszystkich cia³ach sta³ych.

Dziêki równoœci statycznego i dynamicznego wspó³czynnika

tarcia praktycznie nie wystêpuje zjawisko "drgañ ciernych"

tzw. efekt stick-slip. Te w³aœciwoœci zmniejszaj¹ konieczn¹

moc napêdow¹, redukuj¹c tym samym zu¿ycie energii. PTFE

jest szczególnie polecany do wszelkiego rodzaju uszczelnieñ,

³o¿ysk i listew œlizgowych, gniazd zaworów oraz wirników

pomp.

Udarnoœæ

PTFE mo¿e byæ stosowany przy obci¹¿eniach uderzenio-

wych i zderzeniowych bez zbytecznych konstrukcji ochron-

nych nawet w ekstremalnie niskich temperaturach. Stosowa-

nie PTFE redukuje ha³as i t³umi uderzenia.


®


- 13 -

Temperatura ci¹g³ego u¿ytkowaniaO O

Temperatura ci¹g³ego u¿ytkowania zawiera siê w przedziale -200 C do +260 C. Trudno zapalne tworzywo wg. UL 94 pod-

wy¿sza bezpieczeñstwo urz¹dzeñ przy pracy w wysokich temperaturach. Niewzmocnione typy PTFE preferowane s¹ w zasto-

sowaniach wysokotemperaturowych z uwagi na ich korzystne w³aœciwoœci œlizgowe, nisk¹ œcieralnoœæ oraz parametry che-

miczne, mechaniczne i elektryczne.


PTFE jest dopuszczony do bezpoœredniego kontaktu z artyku³ami spo¿ywczymi (wytyczne UE i FDA) i jest fizjologicznie nie-

szkodliwy. PTFE + br¹z, PTFE+GF, PTFE+MoSz i z dodatkiem wêgla nie jest dopuszczony do bezpoœredniego kontaktu z

artyku³ami spo¿ywczymi ale jest fizjologicznie nieszkodliwy.

Wytrzyma³oœæ na zu¿ycie

Poprzez wprowadzenie 25% wêgla lub 60% br¹zu do substancji podstawowej zosta³a zoptymalizowana twardoœæ, wytrzyma-

³oœæ na œciskanie, wytrzyma³oœæ trwa³a w po³¹czeniu z odpornoœci¹ na œcieranie.

W po³¹czeniu z wêglem, jako antystatyczne tworzywo œlizgowe, mo¿e byæ stosowane do produkcji prowadnic prasowych

z prêdkoœci¹ przenoszenia od ponad 1 m/s, kiedy zastosowanie czarnego antystatycznego PE 1000 jest niemo¿liwe.

PTFE + br¹z jest antystatyczny, wykazuje niski wspó³czynnik rozszerzalnoœci oraz dobr¹ przewodnoœæ termiczn¹. Dziêki tym

w³aœciwoœciom, mo¿na go stosowaæ jako wyk³adziny zbiorników, w ruroci¹gach, jako obci¹gi walców i obudowy filtrów.

Kolor

PTFE dostarczamy w kolorze bia³ym. PTFE + br¹z wystêpuje w kolorze br¹zowym, a z wêglem w kolorze czarnym.


®


- 14 -

PVDF jest wysokokrystalicznym, nie wzmocnionym poli-

merem fluorowym o wysokim stopniu krystalizacji, ³¹cz¹-

cym dobre w³asnoœci mechaniczne, cieplne i elektryczne ze

znakomit¹ odpornoœci¹ chemiczn¹. Nale¿y razem z PTFE do

grupy ci¹gliwie-sprê¿ystych, termoplastycznych tworzyw

fluorowych. PVDF wystêpuje w postaci nieprzezroczystej

w kolorze bia³ym (wysoka odpornoœæ na chemikalia i dobre

w³aœciwoœci trybologiczne, wysoka obci¹¿alnoœæ mechanicz-

na) oraz w kolorze czarnym z dodatkiem 8% w³ókien wêglo-

wych (poprawiona termiczna stabilnoœæ kszta³tu, zwiêkszona

odpornoœæ na œcieranie) lub sadzy przewodz¹cej (prze-

wodz¹cy elektrycznie). Znajduje zastosowanie w przemyœle:

petrochemicznym, chemicznym, ¿ywnoœciowym, papierni-

czym, tekstylnym i j¹drowym.

Polifluorek winylidenu (PVDF)

W³aœciwoœci:

- wysoka wytrzyma³oœæ mechaniczna,

- sztywnoœæ i odpornoœæ na pe³zanie (lepsza ni¿ innych fluoropolimerów),

- wysoka odpornoœæ na obci¹¿enia równie¿ w niskich temperaturach,

- znakomita odpornoœæ chemiczna i na hydrolizê,O

- wysoka dopuszczalna temperatura pracy (150 C),

- dobre w³aœciwoœci œlizgowe i dobra odpornoœæ na œcieranie,

- dobre w³aœciwoœci elektroizolacyjne,

- obojêtnoœæ fizjologiczna (odpowiednia do kontaktu z ¿ywnoœci¹),

- dobra stabilnoœæ wymiarowa,

- w³aœciwa fluorowcom niska palnoœæ,

- wyj¹tkowa odpornoœæ na dzia³anie UV oraz czynników atmosferycznych,

- dobra skrawalnoœæ oraz sprê¿ystoœæ zwrotna,

- wytrzyma³oœæ na œciskanie.

Polifluorek winylidenu (PVDF)


®


- 15 -

Trwa³oœæ

PVDF posiada obok dobrej wytrzyma³oœci na œcieranie, do-

br¹ sztywnoœæ, która czyni go idealnym tworzywem do kon-

strukcji i budowy maszyn i pojazdów. Znajduje zastosowanie

w technice transportowej, elektrotechnice, technice lasero-

wej, budowie instalacji solarnych, oczyszczaniu spalin, insta-

lacjach wody ultraczystej, elektronice, technice filtracyjnej

oraz w budowie elementów techniki bezpieczeñstwa.

Wytrzyma³oœæ

PVDF posiada du¿¹ chemiczn¹ wytrzyma³oœæ. Przy obci¹¿e-

niu chemicznym nie powstaje zagro¿enie wyst¹pienia korozji

naprê¿eniowej. Jest bardzo odporny na hydrolizê, sterylizacjê O

i wysokie temperatury do 150 C. Dziêki temu dobrze spraw-

dza siê w kontakcie z artyku³ami spo¿ywczymi i w medycy-

nie. Mo¿e byæ wykorzystywany do budowy aparatury che-

micznej, izolatorów termicznych i wtyczek.

Odpornoœæ na promieniowanie UV

PVDF charakteryzuje siê bardzo dobr¹ odpornoœci¹ na pro-

mieniowanie ultrafioletowe i dzia³anie czynników atmosfe-

rycznych. Dziêki temu mo¿e byæ wykorzystywany zarówno

w pomieszczeniach zamkniêtych, jak i na zewn¹trz.

Stabilnoœæ wymiarowa

PVDF nie przyjmuje prawie w ogóle wilgoci, a tym samym

wymiary elementów z niego wykonanych pozostaj¹ sta³e na-

wet w zastosowaniu mokrym. Jest wykorzystywany do pro-

dukcji kad³ubów pomp, p³yt filtracyjnych, korpusów zawo-

rów, wyk³adzin zbiorników, uszczelnieñ, wirników, walców,

elementów mieszaj¹cych i gniot¹cych.


Dopuszczony do bezpoœredniego kontaktu z artyku³ami spo-

¿ywczymi (jest fizjologicznie obojêtny).

Kolor

PVDF dostarczamy w kolorze naturalnym lub czarnym.


®


- 16 -

PEEK to wysokosprawne semikrystaliczne tworzywo sztuczne, które dziêki unikalnym w³aœciwoœciom jest odpowiednie do

bardzo wielu zastosowañ o du¿ych wymaganiach. Wyró¿nia siê wysok¹ krystalicznoœci¹ i doskona³¹ wytrzyma³oœci¹

mechaniczn¹.

PEEK wystêpuje w 4 formach podstawowych:

- bez domieszek (kolor be¿owy) - posiada dobr¹ wytrzyma³oœæ termiczno-mechaniczn¹, dobr¹ odpornoœæ chemiczn¹ i w³as-

noœci œlizgowe oraz bardzo dobr¹ izolacyjnoœæ elektryczn¹,

- wzmocniony 30% dodatkiem w³ókien szklanych (kolor be¿owy) - charakteryzuje siê podwy¿szon¹ odpornoœci¹ na œcieranie,

lepsz¹ termiczn¹ stabilnoœci¹ kszta³tu i izolacyjnoœci¹ elektryczn¹,

- wzmocniony 30% dodatkiem w³ókien wêglowych (kolor czarny) - lepsza termiczna stabilnoœæ kszta³tu podwy¿szona odpor-

noœæ na œcieranie bez utraty dobrych w³aœciwoœci œlizgowych,

- wzmocniony 10% dodatkiem PTFE, w³ókien wêglowych i grafitu (kolor czarny) - formu³a o optymalnych w³aœciwoœciach

trybologicznych.

Tworzywo to znajduje szerokie zastosowanie w budowie pojazdów i maszyn tekstylnych, papierniczych i pakuj¹cych, elektro-

technice, mechanice precyzyjnej, technice medycznej i œrodków spo¿ywczych, technice j¹drowej i pró¿niowej oraz w budowie

aparatury.

Polieteroeteroketon (PEEK)

W³aœciwoœci:

- odpornoœæ na wysok¹ temperaturê,

- najwy¿sza wytrzyma³oœæ na œcieranie w porównaniu z innymi tworzywami o wysokiej wydajnoœci,

- stabilnoœæ wymiarowa,

- bardzo dobra ci¹gliwoœæ,

- wyj¹tkowa odpornoœæ na promieniowanie UV oraz wysokoenegretyczne (gamma oraz X),

- bardzo dobra odpornoœæ na substancje chemiczne i hydrolizê (ochrona powierzchni przed chemikaliami jest zbêdna),

- ma³y termiczny wspó³czynnik rozszerzalnoœci,

- w zale¿noœci od typu, dopuszczony do kontaktu z artyku³ami spo¿ywczymi,

- wysoka obci¹¿alnoœæ termiczna i mechaniczna,

- wysoka odpornoœæ na pe³zanie,

- izoluj¹cy elektrycznie,

- niska palnoœæ oraz bardzo ma³e wydzielanie dymu podczas spalania.

Polieteroeteroketon (PEEK)


®


- 19 -

Odpornoœæ na chemikalia

PEEK posiada doskona³¹ odpornoœæ na chemikalia, która da-

je mo¿liwoœæ jego u¿ycia w kontakcie z wieloma materia³a-

mi. Nie jest przy tym konieczne zastosowanie ochronnych

powierzchni lub wysokostopowych metali. Jednoczeœnie jest O

on odporny na hydrolizê (260 C) i gor¹c¹ parê. Ze wzglêdu na

znoszenie czêstej sterylizacji bez powstawania pêkniêæ na-

prê¿eniowych PEEK jest wykorzystywany w medycynie

i przemyœle spo¿ywczym .

Odpornoœæ na temperaturêO

Trwa³a temperatura u¿ytkowania PEEK siêga 260 C. Zostaj¹

przy niej zachowane jego elektryczne wartoœci oporowe oraz

sztywnoœæ i trwa³oœæ.

Przy zastosowaniach o trwa³ym obci¹¿eniu i wp³ywie tempe-

ratury zapewnia dobr¹ odpornoœæ formy. Daje to mo¿liwoœæ

wykorzystania go w technice medycznej.

W³aœciwoœci œlizgowe i cierne

Dziêki modyfikacji PEEK posiada wyj¹tkowe w³aœciwoœci

œlizgowe i ulepszone zachowania œcierne. Jest stosowany

m.in. do wytwarzania kó³ zêbatych, ³o¿ysk i listw œlizgowych

oraz ok³adzin ciernych.

Wspó³czynnik rozszerzalnoœci cieplnej

PEEK posiada ma³y wspó³czynnik rozszerzalnoœci termicz-

nej w porównaniu z innymi technicznymi tworzywami sztu-

cznymi. Optymalna stabilnoœæ wymiarów pozwala na sto-

sowanie tego tworzywa w œrodowisku mokrym bez zmiany

kszta³tów. Pozwala to na unikniêcie kosztownych konstrukcji

w po³¹czeniach tworzywo sztuczne - metal. Wykorzystywany

m.in. przy produkcji tulei, ko³nierzy, pierœcieni oporowych

i listw dystansowych.


PEEK czysty jest dopuszczony do bezpoœredniego kontaktu z

artyku³ami spo¿ywczymi (jest fizjologicznie nieszkodli-wy).

PEEK czarny jest fizjologicznie nieszkodliwy, nie jest jednak

dopuszczony do bezpoœredniego kontaktu z artyku³ami spo-

¿ywczymi.

Kolory

PEEK dostarczamy w kolorze be¿owym lub czarnym w za-

le¿noœci od zastosowañ, do których ma byæ przeznaczony.


®


- 18 -

Politereftalan Etylenu (PET)

PET jest semikrystalicznym konstrukcyjnym tworzywem sztucznym o wysokiej wytrzyma³oœci i ci¹gliwoœci, doskona³ej

skra-walnoœci, co zapewnia szeroki zakres jego zastosowañ. PET + œrodek samosmarny jest politereftalanem etylenu

zawieraj¹cym równomiernie rozprowadzon¹ substancjê smaruj¹c¹.

W³aœciwoœci:

- wysoka wytrzyma³oœæ mechaniczna,

- sztywnoœæ oraz twardoœæ,

- wysoka wytrzyma³oœæ trwa³a tak¿e w wysokich temperaturach,

- dobra ci¹gliwoœæ,

- dobra sklejalnoœæ i spawalnoœæ,

- bardzo wysoka odpornoœæ na pe³zanie,

- niski i sta³y wspó³czynnik tarcia,

- bardzo wysoka odpornoœæ na œcieranie (porównywalna lub wy¿sza ni¿

w przypadku poliamidów),

- bardzo dobra stabilnoœæ wymiarowa (lepsza ni¿ w przypadku poliacetalu),

- doskona³a odpornoœæ na zabrudzenia,

- lepsza odpornoœæ na dzia³anie kwasów ni¿ w przypadku PA i POM

- obojêtnoœæ fizjologiczna (wyroby z PET s¹ dopuszczone do kontaktu z ¿yw-

noœci¹),

- wysoka odpornoœæ na dzia³anie promieniowania wysokoenergetycznego

(gamma oraz X),

- niska udarnoœæ (ni¿sza ni¿ w przypadku poliamidu i poliacetalu),

- bardzo dobrze izoluj¹cy elektrycznie,

- dobra skrawalnoœæ i polerowalnoœæ,

- odpornoœæ na rozcieñczone kwasy, œrodki czyszcz¹ce, liczne rozpuszczalniki.

Obróbka mechaniczna

Dziêki dobrej obrabialnoœci i stabilnoœci kszta³tu na ciep³o,

PET jest odpowiedni m.in. do wytwarzania czêœci o w¹skich

tolerancjach.

W³aœciwoœci œlizgowe i œcieralne

Jest idealnym tworzywem do zastosowañ œlizgowych i œcie-

ralnych wykazuj¹c ma³y wspó³czynnik œlizgowy i wysokie

dynamiczne obci¹¿enie. Dziêki temu mo¿liwe jest zreduko-

wanie koniecznych mocy napêdowych w urz¹dzeniach, unik-

niêcie zachowañ drgañ ciernych oraz znaczne przed³u¿enie

¿ywotnoœci stosowanych czêœci. Stosowany do wyrobu listw

i ³o¿ysk œlizgowych, prowadnic, kó³ zêbatych,

Stabilnoœæ wymiarowa

PET nieznacznie poch³ania wilgoæ i dziêki niskiemu wspó³-

czynnikowi rozszerzalnoœci umo¿liwia wysok¹ stabilnoœæ

wymiarow¹. Znajduje zastosowanie w produkcji precyzyj-

nych czêœci mechanicznych: tulei, prowadnic, kó³ zêbatych,

rolek, elementów pomp, podk³adek oporowych.

Szczególne w³aœciwoœci czystego PET sprawiaj¹, ¿e dosko-

nale nadaje siê do produkcji precyzyjnych czêœci mechanicz-

nych, wytrzyma³ych na du¿e obci¹¿enia oraz/lub odpornych

na œcieranie.

Odpornoœæ UV

PET wykazuje dobr¹ odpornoœæ na promieniowanie ultrafio-

letowe i ma³¹ ch³onnoœæ wilgoci, co umo¿liwia stosowanie go

na wolnym powietrzu. Redukuje to koszty ochrony powierz-

chni jakie ponosi siê np. przy stosowaniu metalu.


PET jest dopuszczony do bezpoœredniego kontaktu z artyku-

³ami spo¿ywczymi (jest fizjologicznie nieszkodliwy).

Kolor

PET dostarczamy w kolorze bia³ym, a jego odmianê samo-

smaruj¹c¹ w kolorze jasnoszarym.

Politereftalan Etylenu (PET)


®


- 19 -

Maksymalna dopuszczalna temperatura pracy w powietrzuoraz wspó³czynnik liniowej rozszerzalnoœci cieplnej

Zmiany temperatury prowadz¹ do zwiêkszenia lub zmniejszenia d³ugoœci, a tym samym do zmiany objêtoœci tworzyw sztucz-

nych. Ta rozszerzalnoœæ cieplna w przypadku wszystkich tworzyw jest wysoka, a w szczególnoœci dla tworzyw niewzmoc-

nionych. Do obliczenia rozszerzalnoœci nale¿y wzi¹æ pod uwagê oczekiwan¹ ró¿nicê od temperatury monta¿u do minimalnej,

jak i maksymalnej temperatury pracy.

Formu³a do obliczania rozszerzalnoœci liniowej

DL = L • a • DT

DL = rozszerzalnoœæ liniowa

L = d³ugoœæ wyjœciowa

a = wspó³czynnik liniowej rozszerzalnoœci cieplnejODT = ró¿nica temperatur w C

Wspó³czynniki liniowej rozszerzalnoœci cieplnej tworzyw sztucznych nie s¹ wartoœciami sta³ymi, lecz wielkoœciami zale¿nymi

od temperatury.

Tworzywa wykazuj¹ rozszerzalnoœæ ciepln¹ w trzech kierunkach, dlatego te¿ rozszerzalnoœæ cieplna ma znaczenie dla utrzy-

mania wymiarów czêœci konstrukcyjnych. Jest ona tak¿e przyczyn¹ tworzenia siê naprê¿eñ cieplnych.

Liniowa rozszerzalnoœæ cieplna tworzyw sztucznych jest zwykle o jeden rz¹d wielkoœci wiêksza od liniowej rozszerzalnoœci

cieplnej tworzyw metalicznych. Jednak nape³niacze i œrodki wzmacniaj¹ce w tworzywie sztucznym mog¹ j¹ znacznie

zmniejszyæ. Doœæ czêsto liniowa rozszerzalnoœæ cieplna tworzyw sztucznych wykazuje wyraŸn¹ anizotropiê, któr¹ mo¿na

przypisaæ wp³ywowi struktury, orientacji lub efektom wynikaj¹cym z dodatku nape³niaczy i œrodków wzmacniaj¹cych.

Znajomoœæ wspó³czynnika liniowej rozszerzalnoœci cieplnej jest przydatna do:

- oceny rozszerzalnoœci cieplnej tworzyw sztucznych,

- przybli¿onego porównania w³aœciwoœci,

- planowania rozmieszczenia elementów z tworzyw sztucznych znajduj¹cych siê pod obci¹¿eniem cieplnym.

- praca ci¹g³a (20 000h)

- praca krótkotrwa³a (kilka godzin)

PA 6 PA 66 PA 66GF 30

PA 6G POM-C POM-H PET PC HD 10 PTFE PVDF PEEK

50 50

100 100

150 150

200

70

16

0

80

18

0

110

24

0

90

17

0

10

0

14

0

90

15

0

10

0

16

0

115

13

5

80

12

0

25

0 26

0

15

0 16

0

25

0

31

0

200

250 250

300-6

300•10

O

tem

pe

ratu

ra (

C)

wsp

ó³c

zyn

nik

lin

iow

ej

rozs

zerz

aln

oœc

i cie

pln

ej [

m / m

• K

]

Uwzglêdnienie wspó³czynnika liniowej rozszerzalnoœcicieplnej przy konstrukcjach z tworzywami sztucznymi

Uwzglêdnienie wspó³czynnika liniowej rozszerzalnoœcicieplnej przy konstrukcjach z tworzywami sztucznymi


®


- 20 -

TECHNICZNE

TWORZYWA SZTUCZNE

DLA PRZEMYS£U

TworzywoOznaczenie

wg. DINDodatki

wzg. barwa

Trwa³atemp.

u¿ytko-wania

OC

r ss sR eR Et EB Hk an VmsB/1000 s1/1000

Gê

sto

œæ (

DIN

53

47

9)

Œci

era

lno

œæ (

wa

run

ki ja

k p

op

rze

dn

io)2

Wsp

ó³cz

ynni

k ta

rcia

œliz

gow

ego

p=0,

05 N

/mm

v=0,

6 m

/s n

a st

ali h

arto

wan

ej s

zlifo

wan

ej

Gra

nic

a p

e³z

an

ia d

la w

yd³u

¿en

ia1

% p

o 1

00

0h

Wyt

rzym

a³o

œæ d

³ug

otr

wa

³a p

o 1

00

0h

prz

y o

bci

¹¿e

niu

sta

tycz

nym

Ud

arn

oœæ

(D

IN 5

3 4

53

)b

ez

z³a

ma

nia

Trw

a³o

œæ k

ulk

ow

a (

30

s, D

IN 5

3 4

56

)

Mo

du

³ sp

rê¿y

sto

œci z

pró

by

zgin

an

ia(D

IN 5

3 4

57

)

Mo

du

³ sp

rê¿y

sto

œci z

pró

by

zryw

an

ia(D

IN 5

3 4

57

)

Wyd

³u¿e

nie

prz

y ze

rwa

niu

(DIN

53

45

7)

Wyt

rzym

a³o

œæ n

a r

ozc

i¹g

an

ie(D

IN 5

3 4

55

)

Gra

nic

a p

last

yczn

oœc

i(D

IN 5

3 4

55

)

Wartoœci mechaniczne

PE 1000

POLIETYLENPE-UHMW 90 0,93 19 >80 >500 700 800 36÷37 bez z³. 0,15

0,045

÷0,09

80 0,95 28÷30 >25 >700 1300 900 ~45 bez z³. 0,18

90 1,14 5,576 >50 3200 ~150 bez z³. 45 4,5 0,38÷0,45

90 1,14 78 5,5 >50 3300 ~150 bez z³. 5 0,32-0,35 0,18

120 1,34 6 5 8400 ~195 55÷65 21-35 0,46-0,52

100 1,15 90 4,5 >40 3400 2830 ~165 bez z³. 55 8 0,40

120 1,36 6 5 9700 ~205 >50 40 0,50

105 1,15 85 3,5 25 3500 ~165 bez z³. 50 5 0,40 0,15

105 1,15 75 5 >40 3000 ~160 bez z³. 0,30

100 1,14 70 5÷6 30÷35 2950 ~145 bez z³. 0,25

115C/

105H

1,43C/

1,4H

68C/

78H7÷10 35

3100C/

3600H

140C/

160H40 0,30-0,34

13C/

15H

>150C/

>200H

2602,18-

2,2020 350 700 22 bez z³. 4 1,5 0,08-0,1 2116

150 1,79 50 10 >20 2300 2000 110 bez z³. 34 30,31C/

0,33H~4

250 1,31 110 3,5 20 3000 4100 230 bez z³. 0,34

115 1,39 90 2 15 2800 170 >50 36 13 0,30 0,35

120 1,20 70 >50 2400 100 bez z³. 48 18 0,52-0,58 ~16

bia³yzielonyczarny*

bia³yzielonyczarny*

inne

¿ó³tawyzielony

niebieskiczarny*

czarny+

MoS2

czarny+ 30%

w³. szklanego

bia³yczarny

czarny+ 30%

w³. szklanego

¿ó³tawybr¹zowyniebieskiczarny*

czarny+

MoS2

szarobe¿owy+

olej

bia³yczarny*

bia³y

bia³y

be¿owyczarny*

bia³y

przezroczysty

PE-HMW

PA 6

PA 6

PA 6 GF 30

PA 66

PA 66 GF 30

PA 6G

PA 6G

PA 6G OLEJ

POM-Copolymer C

POM-Homopolymer H

PTFE

PVDF

PEEK

PET

PC

PE 500

POLIETYLEN

PA 6

POLIAMID

PA 6 MoS2

POLIAMID

PA 6 GF 30

POLIAMID

PA 66

POLIAMID

PA 66 GF 30

POLIAMID

PA 6G

POLIAMID

PA 6G MoS2

POLIAMID

PA 6G + OLEJ

POLIAMID

POM

POLIACETAL

PTFE

TEFLON

PEEK

POLIETEROKETON

PC

POLIWÊGLAN

PVDF

POLIFLUOREK

WINYLIDENU

PET

POLITEREFTALEN

ETYLENU

3g/cm MPa

2kJ/m % MPa MPa MPa

2kJ/m mm/km-MPa MPa

LEGENDA: + = odporny (+) = odporny warunkowo - = nieodporny (zale¿nie od stê¿enia, czasu i temperatury)

* = dla tworzyw sztucznych w kolorze czarnym podane wartoœci elektryczne nie obowi¹zuj¹, dodatkowo s¹ one odporne na wp³ywy atmosferyczne

1) Przedstawione wartoœci bazuj¹ na podstawie danych dostawców i literaturze fachowej.2) Powy¿sze dane odpowiadaj¹ dzisiejszemu stanowi wiedzy i maj¹ na celu poinformowanie o wyrobach i mo¿liwoœciach ich stosowania. Nie jest wiêc ich zadaniem prawnie wi¹¿¹ce zagwarantowanie okreœlonej cechy wyrobu lub jego przydatnoœci do œciœle okreœlonego celu.3) Podane tutaj wartoœci bazuj¹ na korzystnych obci¹¿eniach udarowych i nie powinny byæ traktowane jako praktycznie ostateczne granice.

O4) Podane mechaniczne i elektryczne w³aœciwoœci odnosz¹ siê do normalnej temperatury 23 C.5) Mo¿na przyj¹æ, ¿e wytrzyma³oœæ czarnego wyt³aczanego materia³u na przebicia, jest nawet do 50% ni¿sza ni¿ materia³u w kolorze naturalnym.6) Przyporz¹dkowanie do klasy ognioodpornoœci nastêpuje poprzez opis tworzywa przez dostawców surowców. Te dane nie wykluczaj¹ w ¿adnym wypadku faktycznych zachowañ ogniowych tworzywa w razie po¿aru.7) W zale¿noœci od warunków u¿ywalnoœci, dane dotycz¹ce w³aœciwoœci œlizgowych i œcieralnoœci mog¹ odbiegaæ od faktycznych wspó³czynników.8) W zale¿noœci od prób i warunków wyniki bêd¹ w tolerancji ±15%.


3700

2400

0,15

÷0,80

0,23

÷0,30

0,10

÷0,15

0,16

÷0,21

0,08

÷0,10

0,12

÷0,17

0,08

÷0,10

9,0C/

4,9H

0,80

®


- 21 -

Tm Tg HDT/A HDT/B EdrDer tana w(H O)2 Wsl c a Ro

Tem

pe

ratu

ra to

pn

ien

ia (

DIN

53

73

6)

Re

zyst

an

cja

po

wie

rzch

nio

wa

(DIN

53

48

2)

Str

atn

oœæ

die

lekt

rycz

na

(1

0 M

Hz)

(DIN

53

48

3, IE

C-2

50

)

Re

zyst

ywn

oœæ

skr

oœn

a(D

IN 5

3 4

82

, V

DE

03

03

Te

il 3

)

Sta

³a d

iele

ktry

czn

a (

10

MH

z)(D

IN 5

3 4

83

, IE

C-2

50

)

Wsp

ó³c

zyn

nik

wyd

³u¿a

lno

œci l

inio

we

jO

(23

C)

OP

oje

mn

oœæ

cie

pln

a w

³aœc

iwa

(2

3C

)

OP

rze

wo

dn

oœæ

cie

pln

a (

23

C)

Tem

pe

ratu

ra u

¿ytk

ow

a k

rótk

otr

wa

³a

Wyt

rzym

a³o

œæ te

rmic

zna

wg

. IS

O-R

75

,m

eto

da

B (

DIN

53

46

1)

Wyt

rzym

a³o

œæ e

lekt

rycz

na

(DIN

53

48

2, IE

C-2

43

, V

DE

03

03

Te

il 2

)

Od

po

rno

œæ n

a p

r¹d

y p

e³z

aj¹

ce(D

IN 5

3 4

80

, V

DE

Te

il 1

)

Wch

³an

ian

ie w

ilgo

ci w

klim

aci

e n

or-

ma

lnym

do

na

syce

nia

(D

IN 5

3 7

15

)

Wch

³an

ian

ie w

od

y d

o n

asy

cen

ia(D

IN 5

3 4

95

)

Od

po

rno

œæ n

a w

od

ê g

or¹

c¹i r

ozt

wo

ry m

yj¹

ce

Pa

lno

œæ w

g. st

an

da

rdu

UL 9

4

Od

po

rno

œæ n

a w

p³y

wy

atm

osf

ery

czn

e*

Wyt

rzym

a³o

œæ te

rmic

zna

wg

. IS

O-R

75

,m

eto

da

A (

DIN

53

46

1)

Dyn

am

iczn

a te

mp

era

tura

ze

szkl

en

ia(D

IN 5

3 7

36

)

Wartoœci termiczne Wartoœci elektryczne8) * Dane ró¿ne

-

-

-

+

+

-

+

-

+

-

-

+

+

-

-

-

HB

HB

HB

HB

HB

V2

HB

HB

HB

HB

HB

VO

VO

VO

HB

V2

+

(+)

(+)

(+)

(+)

(+)

(+)

(+)

(+)

(+)

+

+

+

-

-

<0,01

<0,01

9

8,7

6,5

8,5

5,5

6,5

6,7

6,3

0,25

>0,4

0,3 - 0,45

0,47

0,36

<0,001

<0,001

2,6

2,5

2,1

2,4

1,7

2,2

1,8

2,4

0,2

>0,4

0,1

0,23

0,2

KA 3cKB>600KC>600

KC<600

CTI 600

CTI 600

CTI 600

CTI 600

CTI 600

KA 3c

KB>600

<45

<45

25

23

27

27

30

25

24

21

20C/

25H

50

25

24

22

28

4E-04

0,0004

0,019

0,013

0,012

0,012

0,015

0,003

0,0003

0,025

0,001

0,001

0,001

3

2,7

3,3

3,2

3,8

3,2

3,1

3,8

2,1

5,8

3,2

3,5

3

~17

~17

9

9

4

8

5

8

8

8

16

13

4,7

6

6÷7

1,84

1,84

1,7

1,7

1,5

1,7

1,5

1,7

1,5

0,8

0,96

1,06

1,05

1,2

0,41

0,41

0,28

0,30

0,30

0,28

0,30

0,26

0,27

0,26

0,31

0,21

0,19

0,24

0,27

0,21

125

120

160

160

180

180

240

170

170

170

290

150

310

160

140

-70

-70

190

195

220

>200

250

195

160

121

140

182

170

140

42

44

75

100

210

100

250

95

105C/

115H

55

95

160

95

130

-120

-120

50

50

50

60

60

50

50

50

-50

127

-18

143

70

148

130-135

130-135

220

220

220

255

255

220

220

220

165C/

175H

327

175

340

255

PE 1000

POLIETYLEN

PE 500

POLIETYLEN

PA 6

POLIAMID

PA 6 MoS2

POLIAMID

PA 6 GF 30

POLIAMID

PA 66

POLIAMID

PA 66 GF 30

POLIAMID

PA 6G

POLIAMID

PA 6G MoS2

POLIAMID

PA 6G + OLEJ

POLIAMID

POM

POLIACETAL

PTFE

TEFLON

PEEK

POLIETEROKETON

PC

POLIWÊGLAN

PVDF

POLIFLUOREK

WINYLIDENU

PET

POLITEREFTALEN

ETYLENU

O

CO

CO

CO

C kV/mm stopieñ % % - -O

C W/(K*m) J/(g*K) -510 1/K - -

LEGENDA: + = odporny (+) = odporny warunkowo - = nieodporny (zale¿nie od stê¿enia, czasu i temperatury)

* = dla tworzyw sztucznych w kolorze czarnym podane wartoœci elektryczne nie obowi¹zuj¹, dodatkowo s¹ one odporne na wp³ywy atmosferyczne

1) Przedstawione wartoœci bazuj¹ na podstawie danych dostawców i literaturze fachowej.2) Powy¿sze dane odpowiadaj¹ dzisiejszemu stanowi wiedzy i maj¹ na celu poinformowanie o wyrobach i mo¿liwoœciach ich stosowania. Nie jest wiêc ich zadaniem prawnie wi¹¿¹ce zagwarantowanie okreœlonej cechy wyrobu lub jego przydatnoœci do œciœle okreœlonego celu.3) Podane tutaj wartoœci bazuj¹ na korzystnych obci¹¿eniach udarowych i nie powinny byæ traktowane jako praktycznie ostateczne granice.

O4) Podane mechaniczne i elektryczne w³aœciwoœci odnosz¹ siê do normalnej temperatury 23 C.5) Mo¿na przyj¹æ, ¿e wytrzyma³oœæ czarnego wyt³aczanego materia³u na przebicia, jest nawet do 50% ni¿sza ni¿ materia³u w kolorze naturalnym.6) Przyporz¹dkowanie do klasy ognioodpornoœci nastêpuje poprzez opis tworzywa przez dostawców surowców. Te dane nie wykluczaj¹ w ¿adnym wypadku faktycznych zachowañ ogniowych tworzywa w razie po¿aru.7) W zale¿noœci od warunków u¿ywalnoœci, dane dotycz¹ce w³aœciwoœci œlizgowych i œcieralnoœci mog¹ odbiegaæ od faktycznych wspó³czynników.8) W zale¿noœci od prób i warunków wyniki bêd¹ w tolerancji ±15%.


230

140C/

150H

1,7

1,7

11C/

9,5H

3,5

3,2 0,012

0,018

1510

WmWm*cm

1510

1610

1510

1710

1410

1310

1510

1410

1410

1410

1410

1410

1310

1310

1210

1210

1310

1310

1310

1310

1510

1610

1610

1410

1510

CTI 600

CTI 600

CTI 500

CTI 475

CTI 600

KA 3c

Ka3b

CTI 600

CTI 600

CTI 600

Ka3c

CTI 600

KA 1

CTI 150

CTI 600

KC 350

CTI 350

KA 1

(+)

®
