Prospect Theory – Áhættufræði framtíðarinnar?
Þórður Víkingur Friðgeirsson
ÁhættustjórnunÁhættustjórnun
• Cardano• BernoulliBernoulli• Pascal og Fermat• Gauss• GaltonGalton• Knight• Von Neuman og Morgenstern• Markowitz• Markowitz
Kerfisáhætta samfélagsins
Þekking Hlutleysi Ákvörð-ld
Rétt ák ö ðunarvald ákvörðun
Van-þekking
Hlutleysi Ákvörð-unarvald
Röng ákvörðun
Van-þekking
Hlut-drægni
Ákvörð-unarvald
Spillt ákvörðun
Kerfið – styrkur og veikleikar
Stigskipting Birtingarmynd Styrkur
StjórnarskráinLeiðarljós Gildi og StjórnarskráinLeiðarljós – Gildi og framtíðarsýn
Strategískt stig – Að gera réttu hlutina
Stjórnarsáttmáli, lög og reglugerðir
Taktískt stig – Að gera hlutina rétt
Reglur, aðferðafræði og ferlarhlutina rétt
Aðgerðastig – Hagkvæm
g
Stofnanir verktakarAðgerðastig Hagkvæmframkvæmd
Stofnanir, verktakar og framkvæmdir
Ákvarðanafræði Life is the sum of all your choices (Albert Camus)
Skynsamleg (rational) ákvörðunSkynsamleg (rational) ákvörðun
• Hvað er skynsamleg ákvörðun?– Skynsamleg er sú ákvörðun þar semy g þ
viðfangsefnið/vandamálið er raungert, skilyrði fyrir góðri lausn skilgreind, valkostiry y g g ,sem koma til greina fundnir, kostir og gallareinstakra valkosta metnir og að því búnu erg þsá valkostur fundinn sem best uppfyllirskilyrðiny
Dæmi um árangurinn?Dæmi um árangurinn?Framfarir í áætlunargerð?áætlunargerð?Flyvbjerg et.al.
Af hverju?Af hverju?
Ví it di bl kki• Vísvitandi blekkingar– Algengar í opinberum verkefnum
Sjálfsblekking• Sjálfsblekking– Ofurbjartsýni– Hugsunin vísar framHugsunin vísar fram– Hugsunin vísar aftur– Ofmat á eigin getu– Ofmat á valdi yfir aðstæðum– O.fl.
Höf ðið á kk i k kki jö k l !• Höfuðið á okkur virkar ekki mjög skynsamlega!
Krækjur (Anchoring)Krækjur (Anchoring)
• 1×2×3×4×5×6×7×8 = ?• 1×2×3×4×5×6×7×8 = ?–Meðaltal könnunar meðal 38Meðaltal könnunar meðal 38
stjórnenda = 520• 8×7×6×5×4×3×2×1 = ?
Meðaltal könnunar meðal 38–Meðaltal könnunar meðal 38 stjórnenda = 2300j
• Rétt svar 8! = 40.320
Innri sýn
Ytri sýn
Hugmyndir um eigið ágæti (1)Hugmyndir um eigið ágæti (1)
Hugmyndir um eigið ágæti (2)
Hugmyndir um eigið ágæti (3)
RaunveruleikinnRaunveruleikinn....• Linda er 31 árs, einhleyp, skörp og með ákveðnar skoðanir sem hún
liggur ekki á Hún nam félagsfræði við Háskóla Íslands Í háskóla tókliggur ekki á. Hún nam félagsfræði við Háskóla Íslands. Í háskóla tók hún virkan þátt í umræðu um félagslegan jöfnuð og félagslegt réttlæti. Hún hefur mótmælt virkjunum á áberandi hátt meðal annars með því að standa með kröfuspjöld fyrir framan Alþingishúsið. Hvort er líklegra:standa með kröfuspjöld fyrir framan Alþingishúsið. Hvort er líklegra:
• Linda er gjaldkeri í banka ( )• Linda er gjaldkeri í banka og kýs Vinstri Græn ( )
Náttúrulögmál?Náttúrulögmál?
Takk fyrir!