Download pdf - Pembentangan kaedah dan teknik pembelajaran aqidah

STRATEGI PENGAJARAN

PENDIDIKAN ISLAM

PENDEKATAN

STRATEGI

KAEDAH

TEKNIK

APAKAH YANG ANDA TAHU TENTANG KAEDAH, TEKNIK, PENDEKATAN DAN STRATEGI?

PENDEKATAN KAEDAH

Cara mengajar berdasarkan

objektif yang telah ditentukan

Harus berlandaskan teori, prinsip

atau model tertentu

Kenyataannya dianggap benar

tanpa memerlukan bukti dan

alasan

Mendokong sesuatu teori

Siri tindakan guru yang sitematik

Lebih bercorak jangka pendek

Merupakan usaha keseluruhan

terdiri daripada prosedur tersusun

berdasarkan pendekatan yang

telah dipilih

Mendokong pendekatan dipilih

TEKNIK STRATEGI

Merujuk kemahiran guru

mengelola dan melaksanakan

kaedah mengajar yg dilaksanakan

Pengendalian yg benar – benar

berlaku dalam bilik darjah

digunakan dlm langkah

pengajaran

Perlu mengambil kira faktor latar

belakang pelajar dalam

menentukan teknik yang dipilih

Kebijaksanaan memilih

pendekatan, kaedah dan teknik

pengajaran berdasarkan objektif

pengajaran

Lebih mengambil kira objektif

jangka panjang

mengambil kira segala aspek

pembelajaran termasuk pemilihan

bahan, masa dan sebagainya.

PENGERTIAN KAEDAH

• Kaedah ialah satu perancangan yang sistematik secara keseluruhan

• Perancangan atau prosedur yang perlu diamalkan oleh semua guru bagi melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran yang sistematik, terancang dan teratur.

Sambungan pengertian kaedah….

• Sebagai langkah atau cara yang perlu digunakan oleh guru supaya murid dapat memahami maksud sebenar pengajaran yang ingin disampaikan oleh guru kepada mereka.

• Melibatkan semua cara yang efektik bagi membantu guru menyampaikan pengetahuan, ketrampilan oleh guru, nilai-nilai dan kemahiran yang diinginkan kepada pelajar.


• Merangkumi semua program ataupun perancangan guru sebelum memulakan proses pengajaran dan pembelajaran.

• Satu prosedur bagi melakukan sesuatu aktiviti yang didahului dengan kewujudan pendekatan.


• Perancangan yang dapat membantu pendekatan pengajaran yang ingin digunakan oleh guru bagi memudahkan proses pemindahan pengetahuan kepada pelajar ataupun kemahiran.

• Proses yang penting bagi ditentukan terlebih dahulu oleh guru sebelum mula memikirkan apakah teknik yang mahu digunakan dalam satu-satu topik pengajaran.

PANDUAN MENENTUKAN KAEDAH PENGAJARAN

1. Guru perlu mengaplikasikan kaedah pengajaran yang berbeza dengan mengambil kira gaya pembelajaran pelajar yang berbeza.

2. Gaya pembelajaran yang berbeza wujud daripada sifat perbezaan antara individu dan nilai-nilai keunikan yang terdapat dalam diri setiap pelajar dalam usaha mendapatkan ilmu.


3. Guru perlu terlebih dahulu memahami gaya pembelajaran pelajar sebelum menentukan jenis kaedah pengajaran yang akan digunakan.

4. Melalui gaya pembelajaran, guru berpeluang mengenal pasti segala kekuatan dan kelemahan setiap pelajar.


5. Gaya pembelajaran adalah gambaran kepada ciri-ciri kognitif, efektif dan tingkah laku fisiologikal seseorang pelajar dalam bertindak balas dengan apa yang ada di persekitaran pembelajaran.

6. Gaya pembelajaran mempunyai perkaitan rapat dengan persekitaran fizikal dan emosi pelajar.


7. Penentuan kaedah pengajaran berdasar gaya pembelajaran yang berbeza di kalangan pelajar adalah penting dan perlu kerana setiap pelajar mempunyai perbezaan dari sudut kekuatan, kelemahan, kebolehan, minat dan kecenderungan.


8. Kaedah yang berbeza memberi peluang kepada pelajar bagi membuat aktiviti di dalam kelas secara bebas dan aktif, sama ada dengan aktiviti perbincangan, pertukaran idea, pemindahan buah fikiran, keupayaan berhujah dan mengeluarkan pendapat.

PRINSIP :SUSAH-MUDAH,

DIKETAHUI-BELUM DIKETAHUI,

KHUSUS-UMUM

KAEDAH & TEKNIK :

BERPUSATKAN PELAJAR, GURU,

BAHAN

PENDEKATAN :INDUKTIF, DEDUKTIF,

BERSEPADU, PEMUSATAN

PELAJAR

STRATEGI PENGAJARAN PENDIDIKAN

ISLAM

PENDEKATAN

PENGAJARAN

PENDIDIKAN

ISLAM

PENDEKATAN PENGAJARAN PENDIDIKAN ISLAM

BERSEPADUINDUKTIFDEDUKTIFQUDWAH HASANAHKELAS,KUMPULAN DAN INDIVIDU

BERPUSATKAN GURUBERPUSATKAN PELAJAR

PENDEKATANmendekati atau menghampiri

cara bagaimana pengajaran dilaksanakan pendekatan tentang isi pelajaran

PENDEKATAN INDUKTIF

PENDEKATAN DEDUKTIF

PENDEKATAN BERSEPADU

PENDEKATAN PEMUSATAN

PELAJAR

PENDEKATAN INDUKTIF

Pengajaran yang memberi peluang kepada pelajarmembuat kesimpulan sendiri mengenai sesuatukonsep / benda.Mengutamakan contoh- contoh pada awalpengajaran dan dibuat generelisasi daripadanya. Tidak digalakkan memberi definisi penerangan, kandungan pelajaran. Kemukakan soalan, memerhati, mengkaji, membentuk contoh, kesimpulan diberi kemudian.

KONSEP INDUKTIF

Mempelajari sesuatu untuk mendapatkan ‘ hukum ‘.

Memperkenalkan pengetahuan dan memberi pengalaman

membentuk satu kesimpulan umum daripada contoh – contoh tertentu.

Cuba mendapatkan kesimpulan melalui satu urutan pemikiran.

Membuat satu andaian yang munasabah daripada yang spesifik ( khusus ) kepada umum.

CIRI – CIRI PENDEKATAN INDUKTIF

Bermatlamatkan kepada pembentukan kebiasaanMenggunakan pengantaraan deria (pengalaman deria)

untuk mendapatkan pengetahuan.Memerlukan kekerapan ulangan dalam pelbagai konteks

untuk menguasai sesuatu kemahiran.Menekankan pengajaran berbentuk konkrit. Memberi peluang sepenuhnya kepada murid belajar di

bawah bimbingan guru.Menekankan penglibatan murid secara aktif.Mampu mewujudkan suasana pembelajaran yang

menarik dan berkesan.banyak menekankan aspek lisan.

PRINSIP PENGGUNAAN PENDEKATAN INDUKTIF

satu siri penyoalan perlu diadakan – guru dapatmenolong murid membentuk murid – membuatgenerelisasi.

mencuba dan menguji kemahiran intelektualmurid.

pengajaran yang terancang, kepelbagaianaktiviti menarik minat murid.

penyediaan alat bantu yang sesuai.bantuan dan bimbingan guru sepanjang proses

p&p

KEBAIKAN PENDEKATAN INDUKTIF

1. Merangsang kebolehan mental danmelibatkan pelajar secara aktif dalamp&p.

2. Sikap berdikari dalam usaha mempelajaridan memahami sesuatu konsep.

3. Dapat belajar bagaimana menghadapimasalah, merancang strategi penyelesaiansehingga mencapai tahap membuatkeputusan.

CONTOH KHUSUSMEMERHATI DAN

MENGKAJI

MENTAFSIR & MEMBUAT

GENERALISASI

Niat Basuh muka Basuh tangan Sapu kaki Basuh kaki

Melakukan mengikuttertib : Bermula dengan niatserta basuh mukadisudahi dengan basuhkaki

Berwuduk

PENDEKATAN DEDUKTIF

Pengajaran dan pembelajaran muriddiasaskan kepada hoskut tertentu. Dimulakan dengan mempelajariperaturan-peraturan tertentu kemudiandiaplikasikan untuk menuju ke suatufakta.

KONSEP DEDUKTIF

• Mempelajari sesuatu berdasarkan sesuatu hukum.• Satu produksi fakta untuk membuktikan satu penyataan umum.• Menganalisa fakta yang membentuk generalisasi.• Membuat satu penghuraian daripada umum kepada khusus.

CIRI – CIRI PENDEKATAN DEDUKTIF

Pembelajaran sentiasa mementingkan pengetahuan yang akan diperolehi. Pendekatan ini menggunakan pengantara fikiran untuk mendapatkan ilmu. Penyusunan isi mestilah sentiasa dimulakan daripada keseluruhan yang lebih kompleks sifatnya. Pembelajaran dengan kefahaman adalah lebih kekal daripada menghafal.

PRINSIP PENDEKATAN DEDUKTIF

Hukum – hukum asas dinyatakan.

Pendekatan ini sangat cepat.

Melibatkan pemikiran ke arah

pemahaman yang lebih mendalam

tentang peraturan, definisi atau

prinsip.

KEBAIKAN PENDEKATAN DEDUKTIF

1. Memudahkan tugas guru –

mengemukakan prinsip asas – pelajar

menggunakan prinsip berkenaan.

2. Pendekatan ini cepat, menjimatkan

masa.

3. Sesuai untuk pelajar yang tidak dapat

membuktikan fakta dengan sendiri.

4. Tidak ada risiko mendapat hasil yang

salah atau tidak sempurna.

Prinsip, teori, hukum :Wuduk ialah niat beserta basuhtangan, sapu kepala dan basuh

kaki secara tertib

KAEDAH DEDUKTIF

APLIKASI : Melakukan niat, basuh

muka

RUMUS :Wuduk ialah niat sertabasuh muka disudahi

dengan basuh kaki secara tertib.

PENDEKATAN BERSEPADU

Kesepaduan dibahagikan kepada 3 iaitu :

1. kesepaduan kurikulum2. kesepaduan isi pelajaran3. kesepaduan kaedah

pengajaran

• Sepadu / cantum ilmu akal dan ilmuwahyu

Kesepaduankurikulum

• Menghubungkan isi pelajaran akademikatau fardhu kifayah dengan aqidah, fiqh, sirah ibadah dan akhlak

Kesepaduanisi pelajaran

• Menggabungkan berbagai kaedah yang boleh disepadukan dalam satu – satumatapelajaran dengan mengaitkan danmemperkukuhkan dengan ilmu wahyu.

Kesepaduankaedah

pengajaran

PENDEKATAN PEMUSATAN PELAJAR

Semua pelajar melibatkan diri dalampembelajaran pelajar perlu aktif dengan memberipeluang mereka mengemukakanpendapat, berbincang, merancang danmembentang. guru sebagai pembimbing, pemudahcara dan pemberi panduanringkas

KAEDAHDAN

TEKNIK

KAEDAH DAN TEKNIK P&P

PENDIDIKAN ISLAM

- PEMAHAMAN - TUNJUKCARA

- ULANGAN - PROJEK

- LAWATAN - KUIZ

- LATIH TUBI - KULIAH

- DIALOG - BERMAIN

- TALAQQI/MUSYAFAHAH - HALAQAH

- SOAL JAWAB - SIMULASI

- PERBINCANGAN - BACAAN

- HAFAZAN - CERITA

- INKUIRI

KAEDAH DAN TEKNIK BERPUSATKAN PELAJAR

Dijalankan di dalam bilik darjah dengan melibatkan murid secara aktif.

Pengalaman baru yang berguna haruslah diperoleh secara aktif.Boleh dilakukan dengan pelbagai cara antaranya :

1.Melibatkan murid secara aktif dan menyeluruh melalui pelbagai bentuk dan aktiviti.2.Guru bertindak sebagai fasilitator.3.Memberi murid peluang untuk belajar melalui pengalaman.4.Menggalakkan murid memberi sumbangan yang berguna dalam aktiviti kelas.5.Menggalakkan murid berkongsi maklumat sewaktu mengendalikan aktiviti pembelajaran6.Menggalakkan murid memberi dan menerima pandangan.7.Menggalakkan murid berfikir dalam aktiviti yang dijalankan.8.Memberi peluang murid meneroka idea yang baru dan pelbagai.9.Menggalakakn murid mengumpul maklumat melalui pelbagai sumber dan kaedah, serta memproses dan merumus.

KAEDAH DAN TEKNIKBERPUSATKAN GURU

Guru menguasai dan mengawal segala aktiviti sewaktu proses pengajaran.

Pelajar hanya mendengar sahaja penerangan guruGuru boleh menggunakan pebagai alat bantu mengajar seperti slaid,

projektor papan hitam dan sebagainya.Guru perlu memberi perhatian pada kedudukan aras pelajar Guru perlu bertutur dengan jelas supaya pelajar mendengar dan

minat dengan topik yang diajar.Tujuan kaedah kuliah adalah untuk menyampaikan sesuatu

pengajaran kepada murid supaya :1. merangsangkan murid2. menjelaskan dan membuat rumusan pelajaran3. membuat penelitian dan ulangkaji4. mengembangkan isi pelajaran5. menyampaikan maklumat yang telah dirancang.

KAEDAH DAN TEKNIKBERPUSATKAN BAHAN

Bahan P&P sebagai media pengajaran atau ‘ instructional media ‘ yang membantu guru dan pelajar mendapatkan ilmu pengetahuan dankemahiran.Proses penyediaan dan penghasilan sumber mesti selaras denganmatlamat dan objektif sukatan pelajaran.

OBJEKTIF PENGAJARAN

DAN PEMBELAJARAN

MENGOLAH

MEMILIH

MEMBINA

MENGGUNA

MENILAI

KEPENTINGAN MENGGUNAKAN ALAT BANTU MENGAJAR

Menurut Mak Soon Sang ( 1992 ) dalam Pendidikan Islam, Falsafah, Pedagogi dan Metodologi Ahmad Mohd. Salleh :

a) memudahkan murid memahami konsep yang abstrak

b) memudahkan murid menguasai kemahiran baru melalui bantuan alat bantu mengajar.

c) aktiviti pengajaran dapat dipelbagaikan dan mudah disampaikan.

d) aktiviti pembelajaran lebih menarik dan memberangsangkan.

PENGGUNAAN ALAT BANTU MENGAJAR

Garis panduan untuk memilih alat bantu mengajar :1. tentukan sumbangan yang boleh diberi oleh ABM kepada

pengajaran berhubung dengan objektif yang hendak diajar.

2. Rancangkan bagaimana ABM dapat digabungkanpenggunaannya dalam pengajaran.

3. Aturkan supaya ABM itu dapat digunakan oleh muriddengan sebaik – baiknya supaya tidak kelam kabut.

4. Untuk dapat kesan yang memuaskan kaji dari pelbagaipunca tentang cara penggunaan sesuatu ABM.

5. nilaikan sumbangan ABM kepada pengajaran melaluipercubaan.

Sumber berasaskan manusia :

Rakan sebaya, guru, qari, pegawaisumber

Bahan bercetak :

Buku/kitab/mashaf, majalah, jurnal, ensiklopedia surat khabar, kad katalog,

kamus, buku teks

Bahan pandang dengar :

Radio, mikrofon, televisyen, video

Sumber berasaskan komputer :

Disket, cakera padat, disket video, internet

JENIS – JENIS BAHAN BANTU MENGAJAR

KELEBIHAN & KELEMAHAN BAHAN BANTU MENGAJAR

BAHAN KELEBIHAN KELEMAHAN

Sumber berasaskan

manusia

fleksibel

interaktif

secara langsung

mudah akses

tidak terjamin kualiti

sukar mendapatkan pakar

yang berkewibawaan

Bahan bercetak murah dan kekal

senang dirujuk

mudah alih

mudah akses

tebal

berat

tidak dapat disunting

tidak terkini

Bahan pandang

dengar ( audio –

visual )

murah dan menarik

pelbagai paancaindera

mudah akses

boleh berulang

tayangan / siaran

tidak tahan lasak

susah menyunting

tidak terkini

Bahan berkomputer amat fleksibel

mudah dikemaskini

multi-media

jaringan tidak terhad

canggih

mahal

menimbulkan tekanan

perisian terhad

bergantung kepada

bekalan elektrik

KAEDAH PENGAJARAN AKIDAH

Objektif pengajaran akidah ialah :

1. Membentuk akidah islam yang betul di kalangan pelajar

2. Membekalkan pelajar dengan ilmu.

3. Menenamkan keyakinan dan roh keislaman yang jitu ke jiwa

pelajar.

4. Membentuk pekerti mulia berlandaskan kepada tuntutan

akidah.

Pengajaran akidah ini boleh menggunakan pelbagai teknik dan

kaedah. Antaranya ialah :

a) kaedah soal jawab

b) kaedah syarahan

c) kaedah perbincangan.

HURAIAN KAEDAH PERBINCANGAN

Strategi pengajaran berbentuk perbualan dikalangan

pelajar di bawah seliaan guru.

Pelajar diberi peranan aktif untuk mengemukakan

pandangan atau pendapat sewaktu berbincang.

Guru membimbing pandangan yang dikemukakan murid

ke arah satu prinsip atau pandangan yang menyeluruh.

Perbincangan mestilah berasaskan kepada dua prinsip :

1. Kebebasan bersuara

2. Mencari persefahaman.

Tujuan kaedah ini ialah :

a) Menggalakkan pertukaran idea secara bebas antara

murid tentang sesuatu topik.

b) Merangsang minat pelajar

c) Membimbing mereka mendapat pengetahuan yang

baru.

Langkah-langkah yang perlu diambil guru sebelum melaksanakan

kaedah ini ialah :

1. Merancang dan menentukan isi utama dalam topik yang akan

dibincangkan.

2. Memastikan setiap pelajar berpeluang memberi pendapat atau

kemukakan soalan.

3. Menggalakkan penilaian secara objektif semasa idea berkenaan

dikemukakan.

4. Meringkaskan atau merumuskan idea-idea atau kesimpulan hasil

dari perbincangan tersebut.

Guru memulakan perbincangan dengan mengemukakan tajuk.

Murid diminta memberi sumbangan idea atau pertanyaan sewaktu

berbincang dan mendapat tindak balas dari murid lain.

Perbincangan tidak dimonopoli oleh seorang pelajar sahaja.

Guru berperanan memastikan perbincangan tidak keluar topik.

Kaedah ini diaplikasikan oleh Rasulullah dalam menyampaikan

ilmu dengan mengadakan musyawarah atau perbincangan dengan

pengikutnya dalam memutuskan sesuatu perkara.