Numer ósmy - lipiec/wrzesień 2012 ORLIMAN PL Sp. z o.o. ul. Nenckiego 2 98-200 Sieradz ISSN: 2081-8874

Temat numeru: osteoporoza. Dr Jacek Re-ichert przybliża nam czym polega, jakie są jej objawy, jak jej zapobiegać. Poznają również Państwo możliwo-ści fizjoterapii w walce z tą chorobą.

Orliman wprowadza nowo-ści w swoim asortymencie. Będziemy zapoznawać Państwa z nimi w kolejnych numerach. W obecnym: sta-bilizator kciuka, aluminiowa orteza na palec, aluminiowa łuska na dłoń i przedramię.

Doktor Przeździak kon-tynuuje wątki mitologicz-ne. W tym numerze: kręg szczytowy - Atlas.

Czym są Kidrobot, UOZ-1 oraz Garra Rufa dowiedzą się Państwo zaglądając na dalsze strony.

W NUMERZEOsteoporoza, deminera-lizacja, czyli odwapnie-nie kości jest częstym, groźnym schorzeniem. W schorzeniu tym zaburzona jest równowaga pomiędzy obecnymi ciągle procesa-mi tworzenia i degradacji kości. W osteoporozie synteza kolagenu przez osteoblasty i wypełnianie podłoża kostnego solami fosforo-wapniowymi jest wypierana przez procesy destrukcyjne, w których główną rolę odgrywają osteoklasty, komórki „nisz-czące” kość. Najprościej więc można określić oste-oporozę jako stan, w któ-rym jest „za mało kości w kości”. W piątej dekadzie życia u obu płci zaczyna się zmniejszanie masy kostnej z szybkością 0,3- 05% na rok.

U kobiet po menopauzie nawet do 2% rocznie.

Na osłabienie tkanki kostnej ma wpływ szereg czynników natury enzymatycznej i hormonalnej. W procesach uwapnienia kości, tworzenia się kolagenu i skom-plikowanej struktury kostnej bio-rą udział liczne białka, enzymy i hormony człowieka. Hormony płciowe odgrywają ważną, do niedawna niedocenianą rolę w tych procesach. Dlatego ko-biety po menopauzie, kiedy ich hormony płciowe są znacznie mniej aktywne, są 7-10-krotnie bardziej narażone na odwap-nienie kości. W wieku 50 lat ok. 15% kobiet ma osteoporozę, która w wieku 65 lat wzrasta do 30-35%. Estrogeny, hormony

kobiece hamują resorpcję ko-ści i kiedy ich poziom spada to ryzyko „demontażu” tkanki kost-nej gwałtownie wzrasta. Osteoporoza przebiega długie lata często bezobjawowo. Czu-jemy się względnie dobrze i nie mamy poczucia, że coś złego dzieje się z naszymi stawami i kośćmi. Do pierwszych i waż-niejszych objawów odwapnie-nia możemy zaliczyć zmianę sylwetki. Zaokrąglają się plecy, powięk-sza się wygięcie kręgosłupa piersiowego do tyłu a lędźwio-wego do przodu. Spowodowane

jest to zmianą struktury kręgów, „zapadaniem się” trzonów krę-gowych. Będąc u lekarza usły-szeć możemy wówczas o hiper-kyfozie lub -lordozie naszego kręgosłupa. Pojawiają się bóle okolicy kręgosłupa, ponieważ stąd rozpoczyna się proces demineralizacji. Są to bóle dłu-gotrwałe, przewlekłe, zwiększa-jące się w pozycji stojącej lub

wymuszonej jakąś czynnością. Brak jest jednak bólów w pozycji leżącej. Druga lokalizacja pod względem częstości osłabienia struktury kostnej to kość udowa i to bliżej pośladków. Wiąże się to z osłabieniem tkanek tej okoli-cy i nierzadkimi, patologicznymi złamaniami szyjki kości udowej a to z kolei z długim leczeniem. Nieleczona osteoporoza u 5- 8% osób kończy się patologicz-nym złamaniem kończyn lub kręgosłupa.

Czynniki ryzyka osteoporozy są dość dobrze poznane. Na pew-no możemy do nich zaliczyć: płeć żeńską, rasę białą i żółtą, niski ciężar ciała z wątłą budo-wą, kobiety, które nie rodziły oraz predyspozycje rodzinne. Do innych lecz równolegle bar-dzo istotnych czynników ryzyka wystąpienia tej choroby zalicza-my: nieodpowiednią dietę z bra-kiem spożywania nabiału w tym głównie mleka, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, brak systematycznego ruchu, współ-istnienie innych sprzyjających chorób w tym układu pokarmo-wego, wątroby, tarczycy, jajni-ków i innych. Lekami przyczy-niającymi się do zmniejszenia masy kostnej są m.in. niektóre

Osteoporoza - cichy złodziej kości!

SPROSTOWANIEInformujemy naszych Czytel-ników, że w naszej redakcji zagnieździły się drukarskie chochliki. Za ich to przyczyną do 5, 6 i 7 wydania „Sznurówki” wkradł się błąd, za który chce-my szczególnie przeprosić dr n. med. Bogumiła Przeździaka – autora zamieszczanych cy-klicznie w „Sznurówce” opowie-ści mitologicznych. Artykuły pt: „Lekarskie rody Asklepiadów” oraz „Ścięgno Achillesa” nie zo-stały podpisane za co jeszcze raz Autora oraz naszych Czy-telników przepraszamy. Redakcja

2 SZNURÓWKAsterydy, leki przeciwpadaczko-we, lit, heparyna czy środki zo-bojętniające sok żołądkowy. Na-leży zawsze mieć to na uwadze. Jak już wspomniałem kobiety są znacznie częściej podatne na odwapnienie niż mężczyźni. Spowodowane jest to okresem przekwitania i wygaszaniem funkcji hormonów płciowych w tym głównie estrogenów. Dla-tego substytucja hormonalna, terapia odpowiednimi lekami, prowadzona przez lekarza spe-cjalistę jest skuteczna i wskaza-na. Oczywiście poprzez odpo-wiednie jedzenie i to najlepiej od pierwszych lat życia, w któ-rym uwzględniamy nabiał (mini-mum 2 szklanki mleka dziennie lub jego zamienników) a także zapobieganiu innym czynnikom ryzyka w znacznym stopniu zapobiegamy rozwojowi demi-neralizacji kości. Tutaj należy wspomnieć, że w niektórych dietach nie zalecane jest picie „białego płynu”, które posądza się o zaśluzowanie naszego organizmu. Z mojej praktyki le-karskiej wnioskuję, że brak zu-pełnie w diecie mleka znacznie szybciej przyśpiesza osteopo-rozę. Głównie tyczy to płci pięk-nej. Wapno z mleka i innego nabiału zapewnia ok. 70- 80% zapotrzebowania dobowego i w okresie pomenopauzalnym win-no być uzupełniane preparata-mi wapnia. Musi być to zawsze pod kontrolą lekarza,

który powinien wykluczyć choro-by nerek czy choroby nowotwo-rowe. Istotne jest także uzupeł-nienie witaminy D3, szczególnie w okresie jesienno- zimowym. Wielu autorów podkreśla, że istotą niezawodnej terapii osteoporozy jest aktywność fi-zyczna, wzmocnienie układu kostno-stawowego i mięśnio-wego. Leczenie osteoporozy pomenopauzalnej jest obecnie skuteczne i dlatego wdzięczne. Natomiast osteoporoza starcza związana z wiekiem oraz nie-poznanymi dotychczas dosta-tecznie zawiłymi funkcjami hor-monalnymi a także zależnością genetyczną jest nieuleczalna. Nie jest to równoznaczne z tym, że nie można umiejętnie pomóc pacjentowi. Chcąc w pełni prze-konać się, jakie mamy „silne kości” możemy wykonać do-stępne i nieinwazyjne badanie densytometryczne, które określi poziom gęstości tkanki kostnej oraz oszacuje ryzyko złamań. Innymi alternatywnymi badania-mi kości mogą być: tomografia komputerowa lub metody ultra-dźwiękowe. Badania te i ewen-tualne leczenie winno jednak być poprzedzone wizytą u leka-rza rodzinnego oraz specjalisty z ginekologii, ortopedii, rehabi-litacji lub innych. W miastach wojewódzkich są specjalne Poradnie leczenia osteoporo-zy. Leczenie odwapnienia kości specjalnie wymaga współpracy

kilku lekarzy. Sam od kilku lat z powodzeniem stosując wobec chorych na osteoporozę kom-pleksową terapię, w tym kinezy-terapię i leczenie fizykalne, jak wprowadzenie jonów wapnia przez prąd galwaniczny, lecze-nie polem magnetycznym, za-biegami krioterapii i innymi.

lek. med. Jacek Reichert specjalista rehabilitacji me-dycznej współwłaściciel Nie-publicznej Przychodni Leczni-czo-Rehabilitacyjnej „Zdrowie” w Oławiewww.zdrowieolawa.nazwa.pl

Drodzy Czytelnicy Na pewno zdążyli się już Państwo przyzwyczaić, że co jakiś czas w paczkach za zamówieniami do Was znaj-dowaliście kilka egzemplarzy „Sznurówki” . Tymczasem ter-min ósmego numeru minął a jego jak nie było tak nie ma. Z opóźnieniem przekazujemy go w końcu na Państwa ręce.

Śpieszymy poinformować, że „Sznurówka” wraca w swoje ramy czasowe i będzie pojawiać się ponownie, regularnie co 3 miesiące, wszak to kwartalnik. A co był powodem przerwy w jej wydaniu? O szczegółach dowie-dzą się Państwo czytając tekst „Rozwijamy się dla Twojego dobra”. Zachęcamy do lektury. Numer 8, lipiec/wrzesień 2012 r. ISSN: 2081-8874, Wydaw-ca: ORLIMAN PL Sp.z o.o. ul. Nenckiego 2, 98-200 Sie-radz, tel./fax 43 821 93 89, sznurowka@orliman.pl, www.orliman.pl

Redakcja: Artur Mękwiński, Ewelina Mękwińska, Dagmara Stelmaszyk. Redakcja zastrze-ga sobie prawo korekty oraz publikacji w części lub całości wszelkich nadesłanych mate-riałów. Materiały nie będą od-syłane.

KUPON BEZPŁATNEJ PRENUMERATY Zamawiam prenumeratę kwartalnika “Sznurówka”

odbiorca ..........................

........................................

ulica ................................

........................................

miasto ..............................

kod pocztowy ..................

....................................... pieczątka i podpis

ORLIMAN PL Sp. z o.o.

Wyrażam zgodę na przetwa-rzanie moich danych osobo-wych przez firmę ORLIMAN dla potrzeb prenumeraty.

Produkty hiszpańskiej firmy Orliman obecne są na polskim rynku od wielu lat. Początko-wo dystrybuowane w ograni-czonym stopniu, od 2008 roku dostępne już w poszerzonej ofercie dzięki powstaniu spół-ki „Orliman Polska” z siedzibą w Oławie. Mało znane do tej pory hiszpańskie zaopatrze-nie ortopedyczne, dzięki pracy osób zatrudnionych w Orliman Polska stopniowo stają się co-raz bardziej rozpoznawalne na polskim rynku i do końca roku 2008 notujemy wzrastające za-potrzebowanie na dostarczany przez nas asortyment. W latach kolejnych, dzięki naszej pracy, produkty Orlimana rozpoznaje coraz więcej lekarzy, fizjotera-peutów, pracowników sklepów

ortopedycznych i aptek a także Pacjentów. Hurtownia zosta-je powiększona, zamawiamy coraz więcej i coraz częściej. Widać efekty naszej pracy. Sta-ramy się sprostać wymaganiom jakie naszym Klientom stawiają stawiają Pacjenci i ich dolegli-wości. Ulepszamy zaopatrzenie, wprowadzamy nowe produkty, przyjmujemy zamówienia na ortezy i gorsety szyte na miarę, dla konkretnego Pacjenta.

W roku 2011 Orliman S.L.U. z siedzibą w Valencji decyduje się otworzyć filię swojej firmy w Pol-sce. Hurtownia przenosi się do Sieradza i tu rozpoczyna swoją działalność z końcem września 2012 roku. Asortyment zaopa-trzenia ortopedycznego ulega

Rozwijamy się dla Twojego dobra

zdro

wa ko

śćos

teop

oroz

aos

teop

oroz

a zaa

wans

owan

a

3SZNURÓWKA

Osteoporoza jest chorobą, któ-ra wtórnie prowadzi do ogra-niczenia sprawności fizycznej człowieka. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osteoporoza jest uogólnioną, metaboliczną, układową cho-robą szkieletu, charakteryzu-jącą się zmniejszoną masą i gęstością kości. Obok udarów mózgu i chorób serca jest jed-ną z najpoważniejszych i naj-częstszych chorób. W samych Stanach Zjednoczonych jest nią dotkniętych około 25 milio-nów ludzi, a liczba odnotowa-nych złamań na tle osteopo-rozy sięga około 1,5 miliona. Osteoporoza stała się chorobą cywilizacyjną, stanowiącą pro-blem społeczny i ekonomiczny. Leczenie złamań, będących efektem postępującego proce-su chorobowego, wymaga spo-rych nakładów pieniężnych. Celem leczenia osób z oste-oporozą jest zapobieganie złamaniom kości, po pierwsze u osób, które dotychczas nie doznały złamania, a po drugie u chorych z zaawansowaną chorobą, u których złamanie już wystąpiło. Ponadto tera-pia ma na celu spowolnienie procesu osteolizy układu kost-nego i utrzymanie sprawności pacjenta. Nie bez znaczenia jest również świadomość pa-cjenta, iż pomimo niebezpie-

czeństwa złamań jest w stanie, dzięki aktywnej rehabilitacji i zaopatrzeniu ortopedycznemu, utrzymywać swoją aktywność ruchową.

Farmakoterapia

Szczegółowa cha-rakterystyka poszczególnych metod leczenia farmakologicz-nego wykracza poza ramy tego artykułu. Tradycyjne środki farmakologiczne stosowane w leczeniu osteoporozy można podzielić na leki o działaniu an-tyresorpcyjnym (hamują czyn-ność komórek kościogubnych – Ca, vit.D, bifosforany, estro-geny, kalcytonina), leki ana-boliczne sprzyjają formowaniu kości (np.: parathormon) oraz leki o mieszanym mechanizmie działania (np.: ranelinian stron-tu).

Postępowanie fizjoterapeutyczne

Prewencja

Prewencja powinna być ukie-runkowana na zapobieganie upadkom lub zwiększenie gę-stości masy kostnej. Postę-powanie fizjoterapeutyczne obejmuje natomiast właściwe ćwiczenia oraz program walki z ostrym bólem u tych, którzy do-

znali złamania i bólem przewle-kłym u osób, u których doszło do deformacji. Wybór metody terapii zależy od całościowej, indywidualnej i kompleksowej oceny danego pacjenta i powi-nien wychodzić naprzeciw jego potrzebom i możliwościom.Najskuteczniejszą metodą postępowania w przypadku osteoporozy jest profilaktyka pierwotna, która opiera się na: osiągnięciu maksymalnej masy kostnej w okresie wzrastania ustroju, przebywaniu na świe-żym powietrzu, aby promienio-wanie słoneczne mogło zapo-czątkować syntezę witaminy D, zapewnieniu odpowiedniej ilości wapnia w spożywanych pokarmach, aktywności fizycz-nej zawierającej ćwiczenia od-powiednio obciążające układ kostny.Profilaktyka wtórna dotyczy spadku gęstości masy kostnej i wtedy dąży się do spowol-nienia procesu utraty tkanki kostnej, przeciwdziałaniu nasi-lania się zmian osteoporotycz-nych i występowaniu złamań. W przypadku zaawansowanej osteoporozy do wyżej wymie-nionych czynności dołącza się jeszcze leczenie farmakologicz-ne. Kluczową rolą jest edukacja zdrowotna ukierunkowana na specyficzne problemy związa-ne z chorobą i konieczność wy-

Możliwości fizjoterapii w walce z osteoporoząpracowania prawidłowych na-wyków żywieniowych, zmian w sposobie poruszania się i bar-dzo często zmianę dotychcza-sowego stylu życia, unikanie podnoszenia dużych ciężarów i schylania się, przystosowa-nie otoczenia mające na celu zmniejszenia ryzyka upadku i złamań (maty antypoślizgowe, poręcze), korzystanie z laski dla zachowania równowagi, używanie właściwego obuwia - antypoślizgowe, likwidacja pro-gów w mieszkaniu, zwracanie bacznej uwagi na wysokość krawężników, stan chodników po których się porusza, szcze-gólna koncentracja podczas korzystania ze schodów bez poręczy. Zmniejszanie ryzyka upadku poprzez unikanie nie-oświetlonych pomieszczeń, jazdy samochodem bez odpo-wiedniej amortyzacji, jazdy ro-werem po nierównościach.

Znaczenie wysiłku fizycznego

Obok leczenia farmakologicz-nego i odpowiednio zbilanso-wanej diety aktywność fizyczna jest podstawowym elementem zapobiegania i leczenia oste-oporozy. Wysiłek i ćwiczenia fizyczne obciążające szkielet oraz stymulujące pracę mię-śni, które „pociągają” w trakcie

Przypominamy, że zmianie uległy nasze dane teleadre-sowe. Mieścimy się pod ad-resem: 98-200 Sieradz, ul. Nenckiego 2. Jesteśmy do Państwa dys-pozycji od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:00 pod następującymi numerami: tel./fax 43 821 93 89, kom. 503 032 055. Zamówienia można składać mailowo na adres: biuro@orliman.pl lub faxem 43 656 90 54.

ZAPRASZAMY,Zespół Orliman PL.

ponownemu poszerzeniu, po-jawia się wiele nowych produk-tów, w przygotowaniu jest nowy katalog, w druku kolejna „Sznu-rówka”.

Dokładamy wszelkich starań aby sprostać nowym wyzwa-niom, jakie stoją przed nami. Nie zmieniliśmy zasad naszej pracy ani podejścia do Klien-ta. Patrzymy optymistycznie w przyszłość. Doskonalimy się a Państwo nam w tym pomagają za co bardzo dziękujemy. Dzię-kujemy również za dotychcza-sową współpracę i liczymy na kolejne lata, równie owocne.

4 SZNURÓWKAskurczów za przyczepy kostne – oddziałując w ten sposób na kości, na wszystkich etapach życia i rozwoju spełniają za-sadniczą rolę. Wg teorii piezo-elektrycznej nacisk na tkankę kostną wywołuje powstanie różnicy potencjałów elektrycz-nych, która to różnica działa stymulująco na proces ko-ściotworzenia. Najsilniejszym czynnikiem regulującym me-tabolizm kostny są obciążenia mechaniczne, dlatego jedynie ćwiczenia związane z obciąże-niem mechanicznym będą mia-ły efekt stymulujący, ćwiczenia bierne i w odciążeniu takie jak pływanie, ćwiczenie w UGULu nie przyspiesza osteogenezy. Mogą być stosowane jako do-datkowy element kinezyterapii mający na celu poprawę za-kresu ruchów, koordynacji lub jako przygotowanie do ćwiczeń oporowych. Silniejszym stymulatorem jest wysiłek wykonywany w pozycjach pionowych niż w poziomych. Różnica szczyto-wej masy kostnej pomiędzy osobami ćwiczącymi, a niećwi-czącymi może wynieść nawet 10-20% BMD. Najlepszym pod względem fizjologicznym spo-sobem obciążania szkieletu jest wykorzystanie do ćwiczeń oddziaływania siły grawitacji np. chodzenie po pagórkowa-tym terenie, spacery z niewiel-kimi obciążnikami w dłoniach, plecaku, Nordic Walking, itp. Ćwiczenia siłowe w podeszłym wieku mają nieco mniejszy wpływ na uwapnienie kości, jednak zdecydowanie popra-wiają postawę ciała, siłę mię-śniową, poczucie równowagi, komfortu życia i zdolności nie-zależnego funkcjonowania.

Kinezyterapia

Starannie zaplanowany pro-gram ćwiczeń jest niezwykle istotnym elementem zarówno zapobiegania, jak i leczenia klinicznego aktywnej postaci osteoporozy. Głównymi celami stosowania ćwiczeń fizycznych w osteoporozie są: zniesienie bólu, zwiększenie codziennej aktywności rucho-

wej stymulującej układ kostny i mięśniowy, zachowanie prawi-dłowych zakresów ruchu, po-prawa równowagi i koordynacji ruchowej.Wyszczególniono 5 podsta-wowych zasad dotyczących ćwiczeń mających na celu za-pobieganie i leczenie osteopo-rozy: 1. Specyficzność – wysiłek po-dejmowany podczas aktywno-ści fizycznej powinien być ukie-runkowany na ściśle określone obszary narządu ruchu. 2. Właściwe obciążenie – aby wywołać odpowiednią reak-cję, bodziec musi przekraczać pewną wartość progową ale nie może być zbyt silny – by nie doprowadzić do przeciążenia.3. Odwracalność – jeśli trenin-gi zostaną przerwane, korzyści uzyskane w trakcie ćwiczeń będą stopniowo tracone. 4. Wartości początkowe – naj-bardziej mierzalne i zauważal-ne efekty powinny nastąpić u osób prowadzących wcześniej siedzący tryb życia. 5. Zmniejszający się efekt – w momencie osiągnięcia maksy-malnej odpowiedzi biologicz-nej, dalsze przyrosty będą już niewielkie, jednakże korzyścią jest fakt utrzymywania się sprawności ogólnej na stałym wysokim poziomieKompleksowa rehabilitacja osób dotkniętych osteoporozą powinna zawierać ćwiczenia: izometryczne, wzmacniające gorset mięśniowy ze szczegól-nym uwzględnieniem mięśni prostujących kręgosłup, ponad-to ćwiczenia wytrzymałościowe oraz oddechowe.• Ćwiczenia izometryczne - są szczególnie przydatne w przypadkach zaawansowanej osteoporozy, po złamaniach kości długich lub kręgów, gdy konieczne jest długotrwałe unieruchomienie. Regularnie stosowane zapobiegają po-wstawaniu zaników mięśnio-wych, odwapnianiu kości oraz przyspieszają pionizację pa-cjentów leżących. • Ćwiczenia wzmacniające gorset mięśniowy - silne, wy-ćwiczone mięśnie prostowni-ki kręgosłupa nie dopuszczą

do pochylania się (kyfotyzacji kręgosłupa) pacjenta w przód („garbienie się”), co zmniejsza przeciążenia trzonów kręgo-wych i krążków międzykręgo-wych, a tym samym niweluje ryzyko wtórnych uszkodzeń struktur kręgosłupa i progresji objawów osteoporozy. Wzmac-nianie prostowników kręgosłu-pa pozwoli złagodzić objawy choroby na skutek poprawy jego stabilności. W trakcie wy-konywania ćwiczeń należy utrzymywać poprawną pozycję kręgosłupa, a w razie jej utraty ćwiczenia należy przerwać. Osoby dotknięte osteoporozą kręgosłupa powinny unikać ćwiczeń wykorzystujących zgięcie kręgosłupa, takich jak skłon w przód by dosięgnąć palców u stóp przy wyprosto-wanych kolanach, wiosłowa-nie. Szczególnie niekorzystne są ruchy rotacyjne kręgosłupa. Wzmacnianie mięśni prostow-ników kręgosłupa powinno przebiegać z jednoczesnym wzmacnianiem mięśni brzu-cha, aby nie dopuścić do zbyt dużej przewagi jednej z grup mięśniowych nad drugą, co mogłoby prowadzić do pogłę-biania się lordozy lędźwiowej.• Ćwiczenia wytrzymałościowe np: marsze, spacery, bieganie, turystyka górska, pływanie, itp. - stosowane powinny być w celu zwiększenia aktywności rucho-wej. Takie rodzaje aktywności powodują rytmiczne obciąża-nie i odciążanie kręgosłupa w osi długiej, ponadto podnoszą ogólną sprawność pacjenta, poprawiają koordynację i siłę mięśniową, zapobiegają utra-cie masy kostnej, ale nie powo-dują jej zwiększania. Oprócz ćwiczeń wzmacniających mię-śnie, pacjentom z obniżoną masą kostną powinno zalecać się ćwiczenia ogólnouspraw-niające, których celem jest po-prawa równowagi i koordyna-cji ruchowej oraz ruchomości stawów co będzie wpływało na zmniejszenie ryzyka upadków i wynikających z nich powikłań i niebezpieczeństw.• Ćwiczenia wzmacniające ko-ści - oporowe, są istotnym ele-mentem w prewencji i leczeniu

osteoporozy. Siły działające na kość powinny obciążać ją w sposób dla niej nietypowy, czyli inny niż ten, jakiemu dana kość jest poddawana na co dzień. Ćwiczenia powinny być dobierane tak, aby kość była skręcana, zginana i rozciąga-na. Należy osiągać to przez stosowanie różnorodnych ćwi-czeń w różnych pozycjach. Nie zaleca się wykonywania głębo-kich skłonów, skoków, ruchów skrętnych z obciążeniem oraz innych ćwiczeń wywierających duże naciski na kość. Ponadto zalecane są ćwiczenia czynne z obciążeniem, ćwiczenia opo-rowe izotoniczne, ćwiczenia grupowe w wodzie, ćwiczenia relaksacyjne i czynno-bierne. • Ćwiczenia oddechowe zaleca się wykonywać pomiędzy po-zostałymi ćwiczeniami, w ramach odpoczynku i relak-sacji oraz u pacjentów z pogłę-bioną kifozą, w celu zwiększe-nia pojemności życiowej płuc, odśrodkowego rozciągania klatki piersiowej i zmniejszania tendencji do kifotyzacji kręgo-słupa poprzez jego odprosto-wywanie podczas pogłębio-nych wdechów.

Zaopatrzenie ortopedyczne przy osteoporozie:

Po złamaniu oraz okresowo w przypadku konieczności dłu-gotrwałego stania stosuje się gorset Jewetta. W przypadku złamań w odcinku lędźwiowym

5SZNURÓWKA

Manutec®FixRizart. Obustronny Stabilizator Kciuka M770/M670, wy-konany z oddychającego materiału typu velur per-forowanego w miejscach szczególnie narażonych na przegrzanie ciała. W orte-zie znajduje się stabilizują-cy staw siodełkowy kciuka aluminiowy sztywnik, który, w zależności od potrzeby, może być indywidualnie do-

pasowany. Orteza jest obu-stronna może być, zatem stosowana na prawą i lewą dłoń, posiada velurową ta-śmę dociągową wydatnie wspomagającą stabilizację kciuka. Wskazaniami do stosowa-nia stabilizatora są takie schorzenia jak Tendonitis, zespół bolesnego stawu siodełkowego, niestabilność połączeń stawowych kciuka, stan zapalny, konieczność unieruchomienia połącze-nia kości śródręcza z ko-

ścią czworoboczną mniejszą, typowe urazy sportowe kciuka diagnozowane jako „kciuk nar-ciarza”. Materiał użyty do produkcji or-tezy to trzywarstwowy produkt najnowszej generacji, pozwa-lający odprowadzić nadmiar ciepła i potu na zewnątrz sta-bilizatora. Ponadto, dodatkowe strefy wentylacji zapewniają in-tensywniejsze odprowadzanie ciepła i wilgoci.

OM6201 Aluminiowa orteza UNIERUCHAMIAJĄCA pa-lec, wykonana z aluminium pozwalającego na dopaso-wanie jej do prawie każdego kształtu palca. Boczne wy-pustki pozwalają na ustabili-zowanie aparatu po dopaso-waniu. Orteza może być użyta

na palce prawej i lewej dłoni, pianka pokrywająca zapobiega ślizganiu się ortezy. Wskaza-niami do stosowania aparatu są sytuacje gdy konieczne jest unieruchomienie paliczków w stawach międzypaliczkowych dalszych oraz gdy wymagane jest skorygowanie ustawienia poszczególnych paliczków pal-ca względem siebie.

Aluminiowa łuska na dłoń i przedramię OM6101 D/I. Łuska umożliwia ustawienie palców w wielu wariantach po-między dwoma maksymalnymi

ułożeniami palców dłoni - wyprostowanych oraz za-ciśniętych. Dzięki elastycz-ność aluminium, z którego wykonany jest stelaż we-wnętrzny łuski, możliwe jest ustawienie pozycji funkcjo-nalnej dłoni w różnych ką-tach i położeniach palców. Wewnątrz ortezę wyłożono pianką oraz materiałem frot-te, które zapewniają wysoki komfort podczas stosowa-nia. Do stabilizacji dłoni służą dołączone taśmy velu-rowe zakończone taśmami velcro. W części dłoniowej znajduje się element pozwa-lający na separację palców, który dzięki mocowaniu na velcro może być umiesz-czony indywidualnie według potrzeby.

Głównymi wskazaniami do stosowania łuski są różne-go pochodzenia porażenia kończyny górnej, stany po udarach mózgu, profilakty-ka deformacji w chorobach reumatycznych, poopera-cyjnie, a ponadto „zespół cieśni nadgarstka”.Taśmy zabezpieczające wykonane są z miękkiej ve-lurowej tkaniny wypełnionej wewnątrz pianką, zapinane są na microvelcro. Pozwa-lają na modyfikowanie usta-wienia nadgarstka, dłoni i palców.

Red

Nowościmożna stosować sztywne gor-sety. Jednym z rozwiązań jakie Orliman oferuje przy dolegli-wościach związanych z utra-tą masy kostnej jest również grupa produktów Bodyostec ®, czyli body na osteoporozę (BOD-100), dostępne w dwóch bardziej rozbudowanych wa-riantach: BOD-100T (z taśmami dociągowymi i dla osób z roz-ciągniętymi powłokami brzusz-nymi) i BOD-100TVL (lżejsze i bardziej elastyczne). Każdy z modeli może być uszyty na miarę – dostępna rozmiarówka szyta jest dla osób o wzroście 150 do 170 cm. Dodatkowo do każdego z nich można domó-wić płytę termo formowalną do umieszczenia w kieszeni na odcinku kręgosłupa oraz do-datkowe stalki.

Produkt wykonany jest z cien-kiego i oddychającego mate-riału, każdy zaopatrzony jest w panel stabilizujący i odcią-żający okolice kręgosłupa. Do zapinania wykorzystano zamki błyskawiczne. Wskazania do stosowania to: osteoporoza, zapalenia sta-wów, zmiany zwyrodnieniowe, dolegliwości więzadłowe, ob-niżone napięcie mięśniowe, bóle pleców oraz konieczność wspierania kręgosłupa piersio-wo-lędźwiowego.

Mateusz Makulik

6 SZNURÓWKA

Pierwszy, szczytowy kręg szyj-ny, który częściami bocznymi wspiera czaszkę nosi nazwę atlas. Nazwa ta nawiązuje do mitycznego Atlasa, dźwigające-go na swych barkach sklepie-nie nieba. A dlaczego ten tytan został zmuszony do wykonywa-nia tak ciężkiej pracy wyjaśnia mit o narodzinach bogów i o początku świata.

Na początku był Chaos. Para bogów wyłonionych z Chaosu, Uranos – Niebo i Gaja – Zie-mia wydała na świat oprócz olbrzymich tytanów, jeszcze jednookich cyklopów i sturę-kich hekatonchejrów. Uranos niezadowolony z tak licznego, a zarazem nieudanego potom-stwa, strącił wszystkie swoje dzieci, z wyjątkiem tytanów, do mrocznego Tartaru. Gaja znie-nawidziła Uranosa, wyrodne-go ojca i postanowiła pomścić jego okrucieństwo. Namówiła Kronosa, najmłodszego tytana, aby okaleczył swego ojca i strą-

cił go z tronu niebios. Kronos wykonał polecenie matki i za-panował nad światem wraz ze swoją małżonką Reą. Pamię-tając jednak o przekleństwie ojca, że i jemu syn odbierze berło, połykał przychodzące na świat dzieci, które rodziła jego małżonka. Rea, pełna trwogi o los następnego dziecka, które mia-ła urodzić, zwiodła podstępnie Krono-sa podając mu do połknięcia owinięty w pieluszki kamień. Kronos połknął ka-mień mniemając, że połyka kolejne dziecię. Tymcza-sem Rea zeszła na ziemię, wyką-pała dziecko w strumieniu i nadała mu imię Zeus. Na-stępnie złożyła je w grocie Idajskiej, do której wejście osłaniały zarośla

lasu. Nimfy górskie, Oready, sprawowały pieczę nad dziec-kiem, a koza Altea karmiła je swym mlekiem. A gdy Zeus dorósł, wyszedł z ukrycia i wy-zwał ojca do walki. Przedtem, aby wzmocnić swe siły, uwolnił z Tartaru rodzeństwo: cyklopów i sturękich, którzy go wspierali,

gdy tymczasem tytani stanęli po stronie Kronosa. Wywiązała się zacięta walka. Po odniesio-nym zwycięstwie władca bo-gów olimpijskich, gromowładny Zeus, rozprawił się okrutnie z tytanami, strącając ich do Tar-taru. W szczególny zaś sposób ukarał jednego z nich, Atlasa, każąc mu po wszystkie czasy dźwigać strop nieba na swych potężnych barkach.

dr n. med. Bogumił Przeździak

Kręg szczytowy - Atlas

Limitowane wersje oryginal-nych zabawek łączących w sobie współczesną sztukę oraz technikę i najnowsze trendy po-pkulturowe. Różnych rozmia-rów winylowe gadżety cieszą się niezwykłą popularnością w Stanach Zjednoczonych oraz Europie sprzedając się szcze-gólnie dobrze wśród kolekcjo-nerów. Projekty powstają przy współpracy ze znanymi osobi-stościami oraz z ludźmi mają-cymi doświadczenia w takich dziedzinach sztuki jak graffiti, grafika, architektura, sztuka tradycyjna, rysunek i muzyka. Sam pomysłodawca zabawek Kidrobot, Paul Budnitz, jest fotografem, reżyserem i scena-rzystą. Kidrobot przyczyniając się do zacierania granicy pomiędzy sztuką a tradycyjnie pojętymi zabawkami zyskuje popular-ność zarówno wśród dzieci, jaki i dorosłych.

Pierwsze winylowe zabaw-ki stworzyli w Japonii w roku 1997 projektanci Michael Lau i Hiraru Iwanaga. Budnitz swoją pierwszą zaprojektował w roku 2001, a w 2003 przy współpra-cy z artystą Tristanem Eato-nem kolejną – Dunny`ego. Tak rozpoczęła się trwająca do dziś przygoda Paula Budnitza z projektowaniem. Co jakiś czas kolekcjonerzy śledzą przygo-towania do wydania kolejnych

limitowanych edycji figurki. W 2009 roku na przykład w ilo-ści pięciu egzemplarzy pojawił się Dunny wyrzeźbiony ręcz-nie z sosnowego drewna - 18 centymetrowy „Chiseler”. Oj-cem stworka jest designer z Brooklynu, David Weeks. Były też figurki ręcznie malowane w liczbie 160 sztuk. Paul Budnitz zaczynał jako sprzedawca zabawek, które sprowadzał z Japonii. Swój pierwszy sklep otworzył w roku 2001 w San Francisco, w 2003 w Nowym Jorku powstał drugi, trzeci w Los Angeles. Obecnie to już nie tylko sklepy z zabaw-kami, ale również ekskluzywne butiki z książkami oraz garde-robą dla lubiących styl Kidro-bot.W 2005 Kidrobot zaprojekto-wał ekskluzywne koszulki polo sprzedawane w Nowym Jorku u Barneya oraz limitowaną wer-sję butów Nike stając się tym samym nie tylko rozpoznawal-ną marką zabawek dla kolek-cjonerów, ale również twórcą marek luksusowych przedmio-tów użytku codziennego. Kidrobot produkując gotowe barwne zabawki próbuje rów-

nież, poprzez tworzenie jedno-kolorowych figurek, zachęcić swoich klientów do twórczej zabawy. W tym celu wydał limi-towaną wersję postaci Munny, którą można złożyć i ozdobić według własnego uznania na wiele sposobów, za pomo-cą różnych środków. Kupując Manniego każdy może stać się projektantem zabawek Kidro-bot.Źródła:www.kidrobot.com www.cooperhewitt.com

Kidrobot

7SZNURÓWKA

Czy wiesz, że...

ostrzegawczy krzyk sójki, ujadanie psów w nagonce oraz rżenie konia emitują stojące przy trasie kolejowej między Mińskiem Mazowiec-kim a Siedlcami urządzenia UOZ-1. Wszystko kończy się „sekwencją śmierci”, czyli głosem zarzynanej świni lub kniazieniem zająca. Dźwię-kowa skrzynka w kształcie termosu ostrzega znajdujące się w pobliżu torów zwierzęta o zbliżającym się niebezpie-czeństwie, w tym przypadku o nadjeżdżającym pociągu. Zestaw odgłosów jest bar-dzo skuteczny. Z obserwa-cji myśliwych wynika, że na oznaczonej trasie od czasu zamontowania odstraszaczy nie zginęło ani jedno zwie-rze. Liczba tropów w pobliżu UOZ-1 jest znacznie mniej-sza niż w innych podobnych miejscach.

Autorką pomysłu jest pro-fesor biologii Simona Kos-sak z Instytutu Badawcze-go Leśnictwa w Białowieży, a realizatorem konstrukcji Przedsiębiorstwo Wdroże-niowo – Produkcyjne NEEL z Warszawy. Emitowane przez urządzenia głosy zostały za-kupione z archiwum Polskie-go Radia.

Wynalazkiem zainteresowa-ły się koleje norweskie oraz naukowcy z całej Europy, ponieważ jest doskonałą al-ternatywą dla ekologicznych mostów. Dwa mosty dla zwie-rząt na 17 kilometrowej trasie z Rzepina do granicy państwa to koszt około 5 mln euro, podczas gdy koszt instalacji jednej „skrzynki dźwiękowej” nie przekracza 35 tysięcy zło-tych. W przyszłości mają być montowane na trasie między Wrocławiem i Poznaniem oraz Wrocławiem i Zgorzel-cem, Warszawą a Gdynią oraz Warszawą a Łodzią.

Moje dłonie są spierzchnięte. Moje stopy wymagają odwie-dzin w salonie kosmetycznym. Muszę czekać tydzień, bo moja kosmetyczna jest na urlopie. Kupuję w sklepie peeling w tubce – daje rezultaty, ale na krótko. Po sąsiedzku otworzył się nowy gabinet Fish Spa. Co to takiego? Zajrzałam przy okazji…… i odkryłam alternatywę dla tradycyjnego peelingu wykony-wanego w domu lub w salonie kosmetycznym. Zamiast całej masy kosmetyków, które ku-pujemy a później wcieramy w

skórę z mniej lub bardziej wi-docznym efektem, wkładamy stopy, dłonie lub zanurzamy się w całości w akwarium z malutkim rybkami Garra Rufa. Umówiłam się na wizytę. Co mi tam, spróbuję. Salonik zaczyna działalność, więc żeby przycią-gnąć klientów oferuje niedrogie usługi. Ciekawe jak to będzie? Włożyć palec do akwarium to nie problem, ale całą dłoń lub stopę - budzi się nieufność. A jak to jakieś małe wygłodniałe piranie lub inne ludojady? Rybki Garra Rufa są smako-szami ludzkiego naskórka. W naturze zamieszkują wody Tur-cji, Syrii, Iraku i Iranu, są ma-lutkie, dorastają do około 8-10 cm i nie mają zębów (czy aby

na pewno?). Ufam Pani, któ-ra zachęca mnie do włożenia ręki do akwarium. Ał…ale faj-ne uczucie, łaskocze, hihi. Już mam przy palcach małe stadko mikrorybek. - Są jeszcze młode, dlatego ta-kie malutkie – tłumaczy Pani. – Czym je Pani karmi jak nie ma rąk i stóp? – pytam rozchi-chotana. – Zwykłym pokarmem dla ry-bek. – odpowiada ze śmie-chem.W naturalnym środowisku rybki również bardzo chętnie „podgryzają” ludzi kiedy ci tyl-

ko zanurzą się w rzekach lub ciepłych źródłach – miejscach ich bytowania. Martwy naskó-rek usuwają pyszczkami, któ-rymi dotykają naszej skóry. W czasie zabiegu pyszczki wyko-nują też mikromasaż, dający w efekcie bardzo miłe uczu-cie relaksu (i łaskotania). Na-ukowcy dowiedli, że w rybki w czasie konsumpcji wydzielają enzym o nazwie Ditranol, któ-ry wspomaga zwalczanie cho-rób skóry takich jak łuszczyca, egzema oraz różnego rodzaju zapalenia i wypryski. Po kilku zabiegach „rybiego peelingu” kondycja skóry znacznie się poprawia. Jeśli ktoś lubi patrzeć na żywe stworzenia to jest dodatkowy

powód do wizyty w takim ga-binecie. Przesunie się dłoń to rybki się odczepią, zatrzyma się dłoń – znowu przypływa-ją. Tym najbardziej zawziętym (lub raczej wygłodniałym) ru-chy dłoni wcale nie przeszka-dzają – trzymają się jak rzepy (psiego ogona – chciałoby się powiedzieć…).Po kilku minutach mocze-nia wyciągam dłonie z wody. Pierwsze uczucie: delikatna, gładka skóra. Po chwili: dziw-ne mrowienie, jakby krew przyśpieszyła biegu w żyłach – moje dłonie odpoczęły. Chy-

ba przyjdę pomoczyć też stopy – będzie więcej śmiechu, bo stopy są bardziej wrażliwe na dotyk, no i oczywiście trzeba o nie dbać podwójnie, bo przez większą cześć roku są zasznu-rowane w butach, schowane w skarpetkach, rajstopach, bez powietrza i relaksu – biedne stopy… Zachęcam zatem do zanurze-nia się w akwarium z rybkami Garra Rufa, szczególnie po długim tygodniu pracy. Oso-by bardziej wrażliwe, z dużą ilością łaskotek oprócz mikro-masażu i usunięcia martwego naskórka, będą miały okazję wzięcia udziału w śmiechotera-pii.

DaS

Dla relaksu

8 SZNURÓWKA

Do psychiatry przychodzi kobieta i mówi:- Panie doktorze, z moim mężem dzieje się coś dziw-nego. Po wypiciu kawy wpada w szał i zjada całą filiżankę. Zostawia tylko uszko.- A to faktycznie dziwne. Uszko jest najlepsze.

* * *

Roztargniony profesor zo-stał potrącony przez rowe-rzystę.- Czy nie słyszał Pan, jak dzwoniłem?! - złości się ro-werzysta.- Owszem, słyszałem, ale myślałem, że to telefon...

* * *

Hrabia do Jana:- Janie, przysuń tu forte-pian!- Tak jest jaśnie hrabio. Bę-dzie pan grał?- Nie, ale zostawiłem tam cygaro.

* * *

Programista przyszedł do pracy na 8:00. O 16:00 podnosi się do wyjścia, na co zbulwersowany szef:- Gdzie? O której to się wy-chodzi?- Yyy, ale ja mam dzisiaj urlop.

„Milczenie to przyjaciel, który nigdy nie zdradza.” Konfucjusz

„Dar mądrości - to przede wszystkim umiejętność panowania nad swoją głupotą.”

Władysław Grzeszczyk

„Gdy mówisz prawdę, nie potrzebujesz sobie niczego przypominać.”

Mark Twain

„Kiedy przeskoczysz, to i wtedy nie mów hop. Zobacz najpierw w co wskoczyłeś.”

Julian Tuwim

A

Ż

4

11

10

8

1

13

6

12

3

7

5

14

15

9

2

17

16

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

A) Port nad Nilem (Egipt),w pobliżu zbudowanoWysoką Tamę (5)

B) Inna do barwienia drew-na, inna do marynowa-nia mięs (5)

C) Jacques, były premierFrancji (6)

D) Stolica Bangladeszu (5)

E) Samolubstwo (6)F) Stefan, aktor („Na kłopo-

ty... Bednarski”) (9)G) Hiszpański chłodnik z

surowych krajanych wa-rzyw (8)

H) Państwo mające wła-dzę, dominujące nad in-nymi (7)

I) Na głowie biskupa (6)J) Fikcyjna wieś znana ze

słuchowiska radiowego(9)

K) Listwa na burcie łodzido osadzania dulek (5)

L) Strzałka w tarczy (5)M) Franciszek (ur. 1927),

kardynał (9)N) Epoka kamienia gładzo-

nego (6)O) Przedstawienie jakiegoś

dokumentu (8)P) Bierne ..., szkodzi zdro-

wiu (7)R) Największa polska sieć

rozgłośni (9)S) Potocznie: porcja wódki

(6)T) Obrotomierz w pojeź-

dzie (9)U) Macierzyński lub wypo-

czynkowy (5)W) Żołnierz na granicy (7)Y) Mafia japońska (6)Z) Bije, chodzi i ma tarczę

(5)Ż) Potrawa lub kaloryfery

(7)

Każdy odgadywany wyraz (w na-wiasie liczba liter) zaczyna się li-terą poprzedzającą określenie.Litery z pól ponumerowanychod 1 do 17 utworzą rozwiązanie.

KRZYŻÓWKA OD A DO Ż