Timog Asya: Hinduism, Buddhism, Jainism at Sikhism

Kanlurang Asya: Judaism, Islam, Zoroastrianism at Kristiyanismo

Aralin 16: Mga relihiyon sa Timog at Kanlurang Asya

Mga Relihiyon Sa Timog Asya

Ang mga Aryan ang nagtatag

Sumasamba sa kalikasan, buwan, bundok, at iba pa.

May tatlong pinakamataas na Diyos: Brahman- tagapaglikha, Vishnu- tagapangalaga at Shiva- tagawasak

Hinduismo

Labas ng sistemang CASTE ay mga untouchables o outcast (kadalasang nag tatrabaho sa maruruming gawain.)

SISTEMANG CASTE

Brahmin- pari o iskolar

Kshatriya- namumuno at mandirigma

Vaishya- magsasaka, artisano at mangangalakal

Sundra- manggagawa at alipin

Ang mabuting tao ay mataas ang rango sa CASTE sa susunod na buhay at kung masama ay maaaring hayop ang susunod na buhay.

Sa paulit-ulit na kapanganakan at kamatayan kapag wagas na ang kaluluwa makikiisa ito kay BRAHMIN at makakamit niya ang MOKSHA (paglaya sa siklo ng kapanganakan at kamatayan.

Ang Hindu ay naniniwala sa reinkarnasyon o siklo ng kapanganakan at kamatayan.

kapag namatay ang kaluluwa niya ay muling nabubuhay sa mataas o mababang kalagayan sa lipunan batay sa KARMA (kabuuang pagkilos ng tao.)

Pagkatapos , mararating niya ang NIRVANA (tunay na kaligayahan at katahimikan)

ang Hinduismo ay hindi lumaganap sa ibang bahagi ng Asya

1. Ang buhay at paghihirap ay hindi magkahiwalay

2. Ang sanhi ng paghihirap ay pagnanasa sa kapangyarihan at patuloy na pamumuhay

3. Maalis ang paghihirap kung maaalis ang pagnanasa

4. Maalis ang pagnanasa kung susunod sa walong wastong landas.

Nag simula sa India bilang pagtutol sa Hinduismo

Itinatag ni Siddhata Gautama Buddha anak ng pinuno ng kahariang Kapilavastu sa Nepal.

Nanininwala sa reincarnation at karma.

Ang buod ng doctrina ng Buddhism ay ang apat na katutuhanan (FOUR NOBLE TRUTH)

Buddhism(ikalimang siglo)

Four noble truth

Sa Buddhism, makakamtan lamang ang NIRVANA(paraiso, kaliwanagan o kaluwalhatian) sa pag-alis sa lahat ng pagnanasa at pagsagawa ay meditasyon

Nagtayo ng templo at monasteryo at mga ritwal at seremonya at pinamuan ng mga pari at monghe

Nahtai ang Buddhism sa Mahayana Buddhism at Theravada o Hinayana Buddhism

ANG WALONG ASTONG LANDAS (EIGHTFOLD PATH)

TAMANG PAG-IISIP

TAMANG PANANAW

TAMANG HANAPBUHAY

TAMANG INTENSYON

TAMANG PAGSASALITA

TAMANG PAGKILOS

TAMANG PAGKAUNAWA

TAMANG KONSENTRASYON

MAHAYANA BUDDHISM- si Buddha ay itinaa bliang Dioys at tagapaglistas mula sa pagiging guroTHERAVADA BUDDHISM- nanatiling guro si Buddha at banal na tao.

Nitatag ni Vardhamana na higit na kilala sa katawagang Mahavira. Nabuhay siya sa panahon din ni Gautama Buhddha

Ang kanyang ama ay si Siddhatha isang pinuno ng Lichavis

Naniniwala din ang Jainism sa reinkanasyon at karma

Matatamo ang KEVALA sa pamamagitan ng tamang pagkilos na nagmumula sa galit, pagnanasa, kayabangan at paglilinlang.

Jainism

Bawal ang pagamit ng dahas at bawal ang pananakit sa anumang may buhay.

AHIMSA o kawalan ng kaharasan (non-violence), ito ang batayang moral ng natirang relihiyon

Bawal ang pagkain ng karne at binibigyang halagang pansin ang pagiging vegetarian

Hangad nito na magkaroon ng relihiyong may pagkakapatiran, walang Hindu at walang Muslim. Dapat lahat ay magkakasama at magkakapatid

Itinatag ito ni Baba Nanak mas kilala bilang Guru Nanak

Sa Sikhism, ang GURU ay nangangahulugang pagpanaog ng mkadiyos o sagradong gabay sa sangkatauhan sa pamamagitan ng sampung Guru(TEN ENLIGHTENED MASTERS)

Sikhism

Ang iba pang tawag sa mga diyos nila ay AKAL o walang hangganan

Kung malalabanan ng tao ang limang pangunahing bisyo (FIVE CARDINAL VISES) siya ay maliligtas

Guru Granth Sahib- banal na aklat ng Sikhism

Ang diyos ng Sikhism ay tinatawag ni Guru Nanak bilang Ninakar o walang hugis, siya rin ay tagalikha, tagapagtaguyod at tagawasak.

Ang pangunahing nais ng mga tao sa Sikhism ay sirain ang siklo ng kapanganakan at kamatayan at makiisa sa Diyos.

FIVE CARDINAL VISES

Pagnanasang pansekswal

Galit

Kasakiman

Pagkamakamundo

kahambugan

Mga Relihiyon sa Kanlurang Asya

Relihiyon ng mga Jew o Israelite

Ito ay isang monoteismotikong relihiyon na ang ibig sabihin ay ang paniniwala sa isang Diyos at Yaweh ay nakasaad sa Torah, ang pinakasentro ng pag-aaral ng Judaism

Judaism

May Sampung utos na tinanggap si Moses mula kay Yahweh, kung saan dapat sundin ang bawat isa. Kung sumuway ka may kasunod na kaparusahan.

Sa ngayon, hindi na sila naniniwala na si HESUKRISTO ang MESSIAH o tagapagligtas. Naghihimtay pa sila sa kanilang tagatpagligtas na magliligtas sa kanila mula sa mga kaaway.

Ang Torah ay nangangahulugang “batas at aral” ay naglalaman ng limang aklat ni Moses: ang GENESIS, EXODUS, LEVITICUS, NUMBERS at DEUTORONOMY.

Mga patriaka ng Jew: Abraham, Isaac, at Jacob, pinakadakila si Moses. Nakasaad sa aklat ng EXODUS kung paano iniligtas ni Yahweh ang pagkaalipin ng mga Jew sa pamamagitan ni Moses.

Itinatag ni HESUKRISTO noong unang siglo.

Nagmula ang paniniwala sa relihiyong Judaism sapagkat si hesukristo at ang kanyang mga taga sunod ay maniniwala na si Hesus ang tagapagligtas na ipinadala pangako ng Diyos sa sanlibutan

Bibliya ang banal na aklat, ang Lumang Tipan at ang bagong Tipan.

Kristiyanismo

Sa Lumang Tipan – mga pangyayari sa buhay ni jew bilang paghahanda sa pagdating ng tagapagligtas.

Sa Bagong Tipan – ang buhay ni Hesus, ang kanyang kaugnay sa pagtatag ng reilihiyong Kristiyanismo.

> May dalawang paniniwala ang kristiyanismo: Una, si Hesus ay anka ng Diyos. Ikalawa, ang Diyos ang nag suyo kay Hesus sa daigdig upang mabuhay at maghirap tulad ng tao at mamatay upang mailigtas ang sangkatauhan at mabuhay muli.

May HERESY o Heresiya na umusbong sa kasaysayan ng Kristiyanismo. Ang heresy ay mga paniniwala sa salungat o kakaiba sa doktrina o turo ng simbahan. Isa dito ang ika-apat na siglo C.E. itinatag niya ang buong paka_diyos ni Hesukristo. Iminungkahi ni Arius na may isang makapangyarihang Diyos (ang ama) at dalawang mababang Diyos (anak at Espiritu Santo)

Kinondima ito ng simbahang Katuliko at pinagtibay ang paniniwala sa Santisima Trinidad (Holy Trintiy). Ito ang paniniwala sa tatlong persona ang Ama, Anak at Espiritu Santo

Pagtanggap noong 623 C.E sa Medina at tinawag na Hegira (the flight)

Ang doktrina ng Islam ay batay sa Limang Haligi (FIVE PILLARS)

Ibig sabihin ay kapayapaan at pagsuko.

Kapayapaan ang nadrama ng isang tao kapag naisuko niya lahat sa poong may kapal na si Allah.

Ang tagasunod ay tinitawag na Moslem o Muslim

Qur’an o Koran ang banal na aklat

Si Muhammed ang nagtatag ng Islam

Islam

FIVE PILLAR

Shahada- walang panginoon kundi si Allah at si Muhammed ang kanayang propeta

Salat- pagdarasal ng limang beses sa 1 araw

Zakat- pagiging bukas palad

Sawn- ang Ramadan, pagunita ng banal na buwan. Pag-aayuno.

Hajj- paglakbay sa Mecca

Ang Muslim ay naniniwala na si Hesus ay hindi Diyos kundi propeta lamang. Naniniwala din ang Muslim sa araw ng huling paghukom.

Sa pamamagitan ng Islam ang Arabia ay nabuo sa watak-watak na tribo.

Isang matandang relihiyon sa daigdig

Itinatag ni Zrathusta na kung tawagin ay Zarathusta sa Greece, Zarathost sa India at Persia

Zend Avesta- banal na aklat ng Zoroastrianism. Naglalaman ng mga awit na binuo ni Zoroaster.

Zoroastrianism

Sinabi ng ibang iskolar na hindi ito tahasang monoteitiko. Ayon, sa kanila maypagka duwalismo o dalawang Diyos ito. Ang dalawang Diyos ay ang diyos ay ang Diyos na mabuti na Ahura Mazda at ang Diyos na masama na si Angara Mainyu o kilala bilang Ahriman.

Made possible by: II- Darwin batch 2009-2010

Members:

Jessah Kiamco

Charmie Loeb Ladra

Ariane Macaldo

Lhoryvel Laurio

Jason Manghano

John Dave Lopez