Download pdf - łowniczek pojęć łacińsko-angielsko-polski dla studentów ...patomorfologia.lublin.pl/images/stud_2016_17/slowniki/slowniczek... · stomatitis stomatitis zapalenie jamy ustnej

patomorfologia.lublin.pl

1

Słowniczek pojęć łacińsko-angielsko-polski dla studentów Wydziału Lekarskiego

ZAPALENIA

rubor redness zaczerwienienie

calor heat podwyższona temperatura

dolor pain ból

tumor swelling guz (obrzmienie)

functio laesa impaired function upośledzenie czynności

inflammatio inflammation zapalenie

inflammatio focalis focal inflammation zapalenie ogniskowe

inflammatio circumscripta circumscribed inflammation zapalenie ograniczone

inflammatio diffusa diffuse inflammation zapalenie rozlane, rozległe

inflammatio superficialis superficial inflammation zapalenie powierzchowne

inflammatio profunda deep inflammation zapalenie głębokie

inflammatio interstitialis interstitial inflammation zapalenie śródmiąższowe

inflammatio parenchymatosa parenchymal inflammation zapalenie miąższowe

i. non specifica/specifica non-specific/specific i. zapalenie nieswoiste/swoiste

inflammatio acuta acute inflammation zapalenie ostre

inflammatio subacuta subacute inflammation zapalenie podostre

inflammatio chronica chronic inflammation zapalenie przewlekłe

inflammatio chronica exacerbata chronic exacerbated i. zapalenie przewlekłe zaostrzone

resolutio resolution rozejście

ulcus, ulceratio ulcer, ulceration wrzód, owrzodzenie

fistula fistula przetoka

inflammatio exsudativa exudative inflammation zapalenie wysiękowe

exsudatio exudation wysiękanie

exsudatum exudate wysięk

transsudatum transudate przesięk

inflammatio serosa serous inflammation zapalenie surowicze

inflammatio catarrhalis catarrhal inflammation zapalenie nieżytowe

catarrhus catarrh nieżyt

inflammatio fibrinosa fibrinous inflammation zapalenie włóknikowe

i. fibrinosa superficialis superficial fibrinous i. z. w. powierzchowne

i. fibrinosa profunda deep fibrinous i. z. włóknikowe głębokie


2

i. pseudomembranosa

(i. diphteroides)

pseudomembranous i.

(diphteroid i.)

z. rzekomobłoniaste

(zapalenie błonicowate)

inflammatio escharotica escharotic inflammation zapalenie zestrupiające

inflammatio purulenta

(inflammatio suppurativa)

purulent inflammation

(suppurative inflammation)

zapalenie ropne

pus pus ropa

suppuratio suppuration ropienie


superficialis

superficial fibrinous

inflammation

zapalenie ropne

powierzchowne

empyema empyema ropniak

empyema pleurae

(pyothorax)

pleural empyema

(pyothorax)

ropniak opłucnej

pyoarthrosis pyoarthrosis ropniak stawu

pyometra pyometra ropniak jamy macicy

pyosalpinx pyosapinx ropniak jajowodu

pyonephrosis pyonephrosis roponercze

pyocephalus internus internal pyocephalus

(cerebral ventricular

empyema)

ropogłowie

wewnętrzne (obecność

ropy w układzie

komorowym mózgu)

pyorrhoea pyorrhea ropotok


profunda

deep purulent inflammation zapalenie ropne głębokie

abscessus abscess ropień

abscessus immaturus immature abscess ropień niedojrzały

abscessus maturus mature abscess ropień dojrzały

a. metastaticus metastatic abscess ropień przerzutowy

furunculus furuncle (furunculus) czyrak

carbunculus carbuncle czyrak mnogi

(karbunkuł)

hordeolum hordeolum jęczmień

phlegmone phlegmon ropowica

panaritium panaris (whitlow) zastrzał

paronychia paronychia zanokcica

inflammatio gangraenosa

(inflammatio ichorosa)

gangrenous inflammation

(ichorous inflammation)

zapalenie zgorzelinowe

(zapalenie posokowate)


3

gangraena gangrene zgorzel

ichor ichor posoka

inflammatio haemorrhagica hemorrhagic inflammation zapalenie krwotoczne

inflammatio alterativa destructive inflammation zapalenie uszkadzające

alteratio damage uszkodzenie

inflammatio proliferativa

(inflammatio productiva)

proliferative inflammation

(productive inflammation)

zapalenie rozplemowe

(zapalenie wytwórcze)

proliferatio proliferation rozplem

granulatio granulation tissue ziarnina, ziarninowanie

granulatio non specifica unspecific granulation t. ziarnina nieswoista

fibrosis fibrosis włóknienie

organisatio organization organizacja

cicatrix scar blizna

adhaesiones (synechiae) adhesions zrosty

adhaesiones funiculares cohesive a. (dense a.) zrosty powrózkowate

adhaesiones planiformes filmy adhesions zrosty płaszczyznowe

obliteratio obliteration zarośnięcie

cirrhosis hepatis liver cirrhosis marskość wątroby

inflammatio granulomatosa granulomatous inflammation zapalenie ziarniniakowe

granuloma granuloma ziarniniak

tuberculosis tuberculosis gruźlica

sarcoidosis sarcoidosis sarcoidoza


4

Przykłady nazw zapaleń w różnych lokalizacjach

Uwaga: studentów obowiązuje znajomość ogólnych zasad nomenklatury łacińskiej zapaleń i umiejętność

tworzenia nazw zapaleń od nazw określonych narządów lub struktur. Podano głównie przykłady tych nazw,

które nie wywodzą się od łacińskich nazw narządów lub struktur.

cholangitis cholangitis zapalenie dróg żółciowych

cholecystitis cholecystitis zapalenie pęcherzyka żółciowego

cholecystitis calculosa/

acalculosa

calculous/acalculous

cholecystitis

kamicze/bezkamicze zapalenie

pęcherzyka żółciowego

colitis colitis zapalenie jelita grubego (okrężnicy)

cystitis (urocystitis) cystitis zapalenie pęcherza moczowego

dermatitis dermatitis zapalenie skóry

encephalitis encephalitis zapalenie mózgu

encephalomyelitis encephalomyelitis zapalenie mózgu i rdzenia

kręgowego

endocarditis endocarditis zapalenie wsierdzia

enteritis enteritis zapalenie jelita cienkiego

gastritis gastritis zapalenie żołądka

leptomeningitis leptomeningitis zapalenie opon miękkich

lymphadenitis (lymphonodulitis) lymphadenitis (lymphonodulitis) zapalenie węzłów chłonnych

lymphangitis lymphangitis zapalenie naczyń chłonnych

myocarditis myocarditis zapalenie mięśnia sercowego

nephritis nephritis zapalenie nerek

glomerulonephritis glomerulonephritis kłębuszkowe z. nerek

pyelonephritis pyelonephritis odmiedniczkowe z. nerek

pancarditis pancarditis zapalenie osierdzia, mięśnia

sercowego i wsierdzia

pericarditis pericarditis zapalenie osierdzia

pericarditis constrictiva constrictive pericarditis zaciskające zapelenie osierdzia

cor villosum (cor hirsutum) ,,bread and butter pericarditis”

(,,hairy heart”)

„serce kosmate”

pneumonia pneumonia zapalenie płuc

pneumonia lobaris (p. fibrinosa,

p. crouposa, pleuropneumonia)

lobar pneumonia

(pleuropneumonia)

zapalenie płuc płatowe

(włóknikowe, krupowe,

zapalenie płuc i opłucnej)

carnificatio pulmonis carnification of the lung zmięsowacenie płuca


5

bronchopneumonia (pneumonia

lobularis, p. multifocalis)

bronchopneumonia (lobular

pneumonia, multifocal p.)

zapalenie płuc odoskrzelowe

(płacikowe, wieloogniskowe)

pneumonia interstitialis interstitial pneumonia zapalenie płuc śródmiąższowe

proctitis proctitis zapalenie odbytnicy

proctocolitis proctocolitis zapalenie jelita grubego

rhinitis rhinitis zapalenie błony śluzowej nosa

stomatitis stomatitis zapalenie jamy ustnej


6

Choroby zakaźne i pasożytnicze

infectio infection zakażenie

infectio ascendens ascending infection zakażenie wstępujące

infectio descendens descending infection zakażenie zstępujące

infectio haematogenes hematogenous infection zakażenie krwiopochodne

bacteriaemia bacteraemia obecność bakterii we krwi

sepsis, septicaemia sepsis, septicemia posocznica

sepsis cryptogenes cryptogenic sepsis posocznica o nieznanym

punkcie wyjścia

pyaemia pyemia ropnica

toxaemia toxemia obecność toksyn (bakteryjnych)

we krwi

actinomycosis actinomycosis promienica

amoebiasis amebiasis czerwonka pełzakowa

angina angina ostre paciorkowcowe zapalenie

migdałków podniebiennych

i gardła

anthrax anthrax wąglik

brucellosis brucellosis bruceloza

cholera cholera cholera

condyloma acuminatum condyloma acuminatum kłykcina kończysta

cytomegalia cytomegaly

(cytomegalic inclusion disease)

cytomegalia

diphtheria diphtheria błonica

myocarditis diphtherica diphtheric myocarditis błonicze zapalenie mięśnia

sercowego

dysenteria bacterialis bacterial dysentery czerwonka bakteryjna

influenza influenza grypa

lepra leprosy trąd

lepra tuberculoides tuberculoid leprosy postać trądu o charakterze

zapalenia ziarniniakowego

lepra lepromatosa lepromatous leprosy postać trądu bez tworzenia

ziarniniaków

lues (syphilis) syphilis kiła

endarteriolitis obliterans obliterative endarteriolitis zarostowe zapalenie tętniczek


7

lues congenita congenital syphilis kiła wrodzona

pneumonia alba (syphilitic) white

pneumonia

(kiłowe) białe zapalenie

płuc

pemphigus lueticus syphilitic pemphigus pęcherzyca kiłowa

osteochondritis luetica syphilitic osteochondritis kiłowe zapalenie kości

i chrząstki

nasus sellaris seddle nose nos siodełkowaty

lues acquisita acquired syphilis kiła nabyta

lues primaria primary syphilis kiła pierwszorzędowa

affectio primaria primary lesion objaw pierwotny

sclerosis primaria initial sclerosis stwardnienie

pierwotne

ulcus durum chancre wrzód twardy

lues secundaria secondary syphilis kiła drugorzędowa

exanthema luetica syphilitic exanthem

(s. rash, maculopapular

syphilides)

osutka kiłowa skóry

enanthema luetica syphilitic enanthema osutka kiłowa błon

śluzowych

condyloma latum condyloma latum kłykcina płaska

alopecia luetica syphilitic alopecia łysienie kiłowe

lues tertiaria tertriary syphilis kiła trzeciorzędowa

gumma gumma kilak

mesoaortitis luetica luetic mesoaortitis kiłowe zapalenie błony

środkowej aorty

tabes dorsalis tabes dorsalis wiąd rdzenia

paralysis progressiva general paresis porażenie postępujące

morbilli measles odra

mycosis mycosis grzybica

aspergillosis aspergillosis grzybica kropidlakowa

(aspergiloza)

a. bronchopulmonalis

(allergica)

bronchopulmonary

(allergic) aspergillosis

aspergiloza oskrzelowo-

-płucna (alergiczna)

aspergillosis invasiva invasive aspergillosis aspergiloza inwazyjna

aspergilloma aspergilloma grzybniak kropidlakowy

candidiasis (candidosis) candidiasis bielnica


8

aphta aptha, thrush, soor afta, pleśniawka

cryptococcosis (torulosis) cryptococcosis kryptokokoza (toruloza)

pneumocystosis pneumocystosis pneumocystoza (zakażenie

Pneumocystis jiroveci)

pneumonia pneumocystica

(pneumonia

plasmacellularis)

pneumocystis pneumonia

(plasma cell pneumonia,

interstitial plasma cell p.)

pneumocystozowe

(plazmatycznokomórkowe)

zapalenie płuc

pertussis pertussis (whooping cough) krztusiec

poliomyelitis anterior acuta (acute anterior) poliomyelitis ostre zapalenie rogów przednich

rdzenia kręgowego (choroba

Heinego-Medina)

rhinoscleroma rhinoscleroma (scleroma) twardziel

toxoplasmosis toxoplasmosis toksoplazmoza

tuberculosis tuberculosis gruźlica

tuberculum tubercle gruzełek

focus tuberculosus primarius initial focus of primary

tuberculosis (Ghon focus)

gruźlicze ognisko pierwotne

complexus tuberculosus

primarius

primary complex

(Ghon complex)

gruźliczy zespół pierwotny

tuberculosis miliaris miliary tuberculosis gruźlica prosowata

tuberculosis cavernosa cavitary tuberculosis gruźlica jamista

caverna tuberculosa tuberculous cavity jama gruźlicza

tuberculosis fibrosa fibrous tuberculosis gruźlica włóknista

tuberculosis acinosa acinary tuberculosis gruźlica groniasta

tuberculosis nodosa nodular tuberculosis gruźlica guzkowa

tuberculosis caseosa caseous tuberculosis gruźlica serowata

pneumonia gelatinosa tuberculous (gelatinous)

bronchopneumonia

gruźlicze galaretowate

zapalenie płuc

pneumonia caseosa caseous pneumonia gruźlicze serowate z. płuc

abscessus frigidus

(abscessus hypostaticus)

cold abscess

(hypostatic abscess)

ropień zimny

(ropień opadowy)

tularaemia tularemia tularemia

typhus abdominalis typhoid fever dur brzuszny

typhus exanthematicus epidemic typhus dur plamisty

variola vera smallpox ospa prawdziwa

oxyuriasis (enterobiosis) enterobiasis (oxyuriasis) owsica


9

schistosomiasis schistosomiasis schistosomatoza

taeniasis teniasis tasiemczyca

cysticercosis cysticercosis wągrzyca

trichinosis (trichinellosis) trichinosis (trichinellosis) włośnica


10

Choroby związane z zaburzeniami immunologicznymi

amyloidosis amyloidosis skrobiawica

amyloidosis circumscripta lienis circumscribed amyloidosis of

the

spleen (“sago spleen”)

s. ograniczona śledziony

(„śledziona sagowata”)

amyloidosis diffusa lienis diffuse amyloidosis of the spleen

(“lardaceous spleen”)

s. rozlana śledziony

(„śledziona sadłowata”)

anaemia perniciosa pernicious anemia niedokrwistość złośliwa

arthritis rheumatoidea

(morbus rheumatoideus)

rheumatoid arthritis reumatoidalne zapalenie stawów

(choroba reumatoidalna)

nodulus rheumatoideus rheumatoid nodule guzek reumatoidalny

dermatomyositis dermatomyositis zapalenie skórno-mięśniowe

lupus erythematosus disseminatus systemic lupus erythematosus toczeń (liszaj) rumieniowaty

układowy (trzewny)

glomerulonephritis luposa lupus nephritis

(lupus glomerulonephritis)

toczniowe kłębuszkowe

zapalenie nerek

melasma suprarenale primary chronic adrenal

insufficiency (Addison disease)

pierwotna przewlekła

niewydolność kory nadnerczy

(choroba Addisona)

morbus rheumaticus rheumatic fever choroba reumatyczna

endocarditis rheumatica rheumatic endocarditis reumatyczne zapalenie wsierdzia

myocarditis rheumatica rheumatic myocarditis reumatyczne zapalenie mięśnia

sercowego

pericarditis rheumatica rheumatic pericarditis reumatyczne zapalenie osierdzia

pancarditis rheumatica rheumatic pancarditis reumatyczne zapalenie całego

serca

chorea minor Sydenham chorea (chorea

minor)

pląsawica mała (Sydenhama)

myasthenia gravis myasthenia gravis miastenia, męczliwość (nużliwość)

mięśni

pemphigus vulgaris pemphigus vulgaris pęcherzyca zwykła

periarteritis (polyarteritis,

panarteritis) nodosa

polyarteritis nodosa guzkowe zapalenie tętnic

polymyositis polymyositis zapalenie wielomięśniowe

scleroderma (slerodermia) scleroderma twardzina


11

sclerosis multiplex multiple sclerosis stwardnienie rozsiane

struma parenchymatosa (diffusa)

toxica

diffuse toxic goiter

(Graves disease)

wole miąższowe (rozlane)

nadczynne (choroba Gravesa-

Basedowa)

thyreoiditis lymphocytica

(thyreoiditis Hashimoto)

chronic lymphocytic thyroiditis

(Hashimoto thyroiditis)

zapalenie limfocytowe tarczycy

(choroba Hashimoto)

Opracowanie:

wersja łacińsko-polska – J. Swatek

wersja angielska – A. Fronczek, J. Swatek