Download pdf - knjiga nastave - iii_ciklus

KNJIGA NASTAVE III ciklus studija

Travnik, 2011.

2

INTERNATIONAL UNIVERSITY TRAVNIK

INTERNACIONALNI UNIVERZITET TRAVNIK

SADRŽAJ

I UVOD.......................................................................................................................................................4

II UPIS STUDENATA................................................................................................................................4

III NAPREDOVANJE STUDENATA KROZ STUDIJ.............................................................................4

1. SAOBRAĆAJNI FAKULTET ...............................................................................................................4

1.1. UVOD ................................................................................................................................................4 1.2. MENADŽMENT U SAOBRAĆAJU............................................................................................................4

1.2.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 1.2.2.Cilj studiskog programa..............................................................................................................4 1.2.3.Kompetencija diplomiranih studenata .........................................................................................4 1.2.4. Struktura studijskog programa po semestrima ............................................................................4

1.3. DRUMSKI I GRADSKI SAOBRAĆAJ ........................................................................................................4 1.3.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 1.3.2. Ciljevi postdiplomskog studija....................................................................................................4 1.3.3. Kompetencija diplomiranih studenata ........................................................................................4 1.3.4. Struktura studijskog programa po semestrima ............................................................................4

1.4. SIGURNOST U SAOBRAĆAJU .......................................................................................................4 1.4.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 1.4.2. Ciljevi postdiplomskog studija....................................................................................................4 1.4.3. Kompetencija diplomiranih studenata ........................................................................................4 1.4.4. Struktura studijskog programa po semestrima ............................................................................4

1.5. SAOBRAĆAJ ...................................................................................................................................4 1.5.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 1.5.2. Ciljevi postdiplomskog studija....................................................................................................4 1.5.3. Kompetencija diplomiranih studenata ........................................................................................4 1.5.4. Struktura studijskog programa po semestrima ............................................................................4

1.6. TELEKOMUNIKACIJE....................................................................................................................4 1.6.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 1.6.2. Ciljevi postdiplomskog studija....................................................................................................4 1.6.3. Kompetencija diplomiranih studenata ........................................................................................4 1.6.4. Struktura studijskog programa po semestrima ............................................................................4

1.7. SPECIFIKACIJA IZBORNIH PREDMETA PREDMETA .................................................................4

2. EKONOMSKI FAKULTET...................................................................................................................4

2.1. UVOD ................................................................................................................................................4 2.2. EKONOMIJA .......................................................................................................................................4

2.2.1. Svrha doktorskog studija ............................................................................................................4 2.2.2. Ciljevi doktorskog studija...........................................................................................................4 2.2.3. Kompetencije doktoranata..........................................................................................................4 2.2.4. Struktura doktorskog studija po semestrima................................................................................4

2.3. MENADŽMENT ...................................................................................................................................4 2.3.1. Svrha doktorskog studijskog programa.......................................................................................4 2.3.2. Ciljevi doktorskog studija...........................................................................................................4 2.3.3. Kompetencije doktoranata..........................................................................................................4 2.3.4. Struktura doktorskog studija po semestrima................................................................................4

2.4. PREDUZETNIŠTVO ........................................................................................................................4 2.4.1. Svrha doktorskog studija ............................................................................................................4

3



2.4.2. Ciljevi doktorskog studija...........................................................................................................4 2.4.3. Kompetencije doktoranata..........................................................................................................4 2.4.4. Struktura doktorskog studija po semestrima................................................................................4

2.5. MARKETING I TRGOVINA ....................................................................................................................4 2.5.1. Svrha doktorskog studijskog programa.......................................................................................4 2.5.2. Ciljevi doktorskog studija...........................................................................................................4 2.5.3. Kompetencije doktoranata..........................................................................................................4 2.5.4. Struktura doktorskog studija po semestrima................................................................................4

2.6. RAČUNOVODSTVO I REVIZIJA....................................................................................................4 2.6.1. Svrha doktorskog studijskog programa.......................................................................................4 2.6.2. Ciljevi doktorskog studija...........................................................................................................4 2.6.3. Kompetencije doktoranata..........................................................................................................4 2.6.4. Struktura doktorskog studija po semestrima................................................................................4

2.7. FINANSIJE, BANKARSTVO I OSIGURANJE .................................................................................4 2.7.1. Svrha doktorskog studija ............................................................................................................4 2.7.2. Ciljevi doktorskog studija...........................................................................................................4 2.7.3. Kompetencije doktoranata..........................................................................................................4 2.7.4. Struktura doktorskog studija po semestrima................................................................................4

2.8. SPECIFIKACIJA IZBORNIH PREDMETA PREDMETA ................................................................4

3. FAKULTET ZA PRIVREDNU I TEHNIČKU LOGISTIKU ...............................................................4

3.1. UVOD ..............................................................................................................................................4 3.2. POSLOVNA LOGISTIKA ................................................................................................................4

3.2.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 3.2.2. Ciljevi studijskog programa .......................................................................................................4 3.2.3. Kompetencije diplomiranih studenata.........................................................................................4 3.2.4. Struktura studijskog programa ...................................................................................................4

3.3. TEHNIČKA LOGISTIKA .................................................................................................................4 3.3.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 3.3.2. Ciljevi studijskog programa .......................................................................................................4 3.3.3. Kompetencije diplomiranih studenata.........................................................................................4 3.3.4. Struktura studijskog programa ...................................................................................................4


4. EKOLOŠKI FAKULTET ......................................................................................................................4

4. 1. EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE ...............................................................................4 4.1.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 4.1.2. Ciljevi studijskog programa ...................................................................................................4 4.1.3. Kompetencije po završetku studijskog programa ....................................................................4 4.1.4. Struktura studijskog programa po semestrima ........................................................................4

4. 2. INŽENJERSTVO ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE ...........................................................................4 4.2.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 4.2.2. Ciljevi studijskog programa ...................................................................................................4 4.2.3. Kompetencije po završetku studijskog programa ....................................................................4 4.2.4. Struktura studijskog programa po semestrima ........................................................................4

4. 3. ZAŠTITA OKOLIŠA U GRADOVIMA............................................................................................4 4.3.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 4.3.2. Ciljevi studijskog programa ...................................................................................................4 4.3.3. Kompetencije po završetku studijskog programa ....................................................................4

4



4.3.4. Struktura studijskog programa po semestrima ........................................................................4 4.4. SPECIFIKACIJA IZBORNIH PREDMETA PREDMETA .................................................................4

5. PRAVNI FAKULTET............................................................................................................................4

5.1. OPĆE PRAVO..................................................................................................................................4 5.1.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 5.1.2. Ciljevi studijskog programa .......................................................................................................4 5.1.3. Kompetencije po završetku studijskog programa.........................................................................4 5.1.4. Struktura studijskog programa po semestrima ............................................................................4


6. FAKULTET ZA MEDIJE I KOMUNIKACIJE....................................................................................4

6.1. UVOD ..............................................................................................................................................4 6.2. MEDIJ I NOVINARSTVO ................................................................................................................4

6.2.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 6.2.2. Ciljevi postdiplomskog studija....................................................................................................4 6.2.3. Kompetencija diplomiranih studenata ........................................................................................4 6.2.4. Struktura studijskog programa po semestrima ............................................................................4

6.3. KOMUNIKACIJE.............................................................................................................................4 6.3.1. Svrha studijskog programa.........................................................................................................4 6.3.2. Ciljevi postdiplomskog studija....................................................................................................4 6.3.3. Kompetencija diplomiranih studenata ........................................................................................4 6.3.4. Struktura studijskog programa po semestrima ............................................................................4

6.4. SPECIFIKACIJA IZBORNIH PREDMETA PREDMETA .................................................................4

5



I UVOD

Internacionalni Univerzitet pod ovim nazivom djeluje od 2010. godine i u svom historijskom opusu baštini jednu akademsku godinu. Međutim, prva organizaciona jedinica koja je ušla u sastav Internacionalnog Univerziteta Travnik osnovana je 2006. godine pod nazivom Fakultet za Privrednu i tehničku logistiku. Neposredno nakon toga usvaja se rješenje za otvaranje Ekonomskog fakulteta u Travniku, a nakon samo 3 godine uz konstantni i predani rad menadžmenta i stručnog tima fakulteta, Ministarstvo obrazovanja SBK donosi rješenje o otvaranju Saobraćajnog fakulteta u Travniku. Početkom 2010. godine otvara se Ekološki fakultet kojim se studijski program proširuje na nastavno-naučne oblasti biotehničkih nauka. Tako su se stekli uslovi da podnošenje zahtjeva za ustroj Internacionalnog Univerziteta Travnik (IUT), što je ozvaničeno rješenjem Vlade SBK br .03-38-2010-6 od 05.03.2010. U prvu generaciju Ekonomskog fakulteta upisano je 130 studenata, a na Fakultetu za privrednu i tehničku logistiku 100 studenata. U školskoj 2008/09 na ove fakultete upisano je novih 320 studenata i to 150 na Ekonomskom fakultetu i 170 studenata na Fakultetu za Privrednu i tehničku logistiku. Iste godine Fakulteti su usvojili i počeli realizirati nastavni plan i program postdiplomskog studija. Cijelo vrijeme trajanja nastave na ovim fakultetima menadžment i uprava su ulagali u razvoj uslova za fakultativno pohađanje nastave, osavremenjavanjem tehnike izvođenja, uspostavom biblioteke i izdavačke djelatnosti.

U nastojanju da se intenziviraju aktivnosti na internacionalizaciji i međunarodnom priznavanju diploma, Nastavno-naučna vijeća Fakulteta su usvojila i započela s realizacijom nastavnog plana i programa zasnovanog na Evropskom sistemu prenosa i prikupljanja bodova (European Credits Transfer System - ECTS), odnosno, tzv. kreditni sistem studiranja.

Prema Zakonu o visokom obrazovanju Federacije Bosne i Hercegovine, koji je usklađen sa Bolonjskom deklaracijom, na akademskim studijama postoje dva ciklusa: osnovne akademske studije i postdiplomske akademske studije. Akademske 2011/2012 godine Fakulteti će započeti sa usvajanjem i realizacijom nastavnog plana i programa specijalističkih studija i doktorskih akademskih studija.

6



II UPIS STUDENATA U prvu godinu, odnosno XI. semestar, redovnih doktorskih studija može se upisati kandidat koji je stekao odgovarajući akademski stepen ekonomske, saobraćajne, privredne i tehničke logistike, ekološke, medijske i komunikacijske te pravne struke, uz sljedeće napomene: Kandidat mora imati završen diplomski akademski studiji sa najmanje 300 ECTS

bodova. Kandidat mora imati prosječnu ocjenu 8.00 na master studiju, odnosno II. ciklusu

studija. Kandidat mora raspolagati znanjem engleskog ili drugog svjetskog jezika, na nivou

govora i razumijevanja pisanog teksta. Raspored kandidata za upis na prvu godinu studija utvrđuje se na osnovu opšte

prosječne ocjene ostvarene na II. ciklusu studija (master - magistarski studij), dužine studiranja i ostvarenih naučno-istraživačkih rezultata.

Upis u prvu godinu studijskog programa vrši se na osnovu javnog konkursa. Univerzitet raspisuje zajednički konkurs za upis u prvu godinu studijskog programa na

način utvrđen Odlukom o raspisivanju konkursa. Na Univerzitetu postoji mogućnost mentorske izrade i odbrane doktorske disertacije,

namijenjen kandidatima koji su ranije (po starom sistemu) završili magistarski studij (u pravilu najkasnije do 2009./2010. akademske godine) i nakon određene prakse u zvanju magistra nauka žele da doktoriraju. Uslove, rokove i program sticanja zvanja doktora nauka na Univerzitetu za ove kandidate ili za svaki konkretan slučaj propisuje Senat Univerziteta. U pravilu, ovim se kandidatima priznaje 60 ECTS bodova doktorskog studija.

Na Univerzitetu postoji i mogućnost izrade i odbrane doktorske disertacije, namijenjen kandidatima koji već imaju zvanje doktora nauka iz matičnih i nematičnih struka (oblasti nauka). Uslove, rokove i program sticanja zvanja doktora nauka na Univerzitetu za ove kandidate i u svakom konkretnom slučaju propisuje Senat Univerziteta.

Uslovi i način upisa, način studiranja te obaveze i prava kandidata i Univerziteta uređeni su posebnim aktom: Pravilnikom studiranja za III. (treći) ciklus studija.

7



III NAPREDOVANJE STUDENATA KROZ STUDIJ Primarni su ciljevi doktorskih studija na Internacionalnom univerzitetu Travnik sljedeći: Stvaranje novih i relevantnih znanja, spoznaja i praksi te njihova primjena; Obrazovanje kvalitetnih istraživača u odabranom naučno-istraživačkom polju; Osposobljavanje kandidata za samostalan, istraživački i interdisciplinarni pristup

problemima, za samostalno istraživanje te za kritičko ocjenjivanje rada drugih; Sticanje znanja, iskustva i vještina koje moraju omogućiti doktorima nauka kreativno

i na istraživanjima utemeljeno rješavanje složenih društvenih i privrednih problema; Internacionalizacija istraživačkog rada na Univerzitetu.

Doktorske studije traju tri godine, odnosno šest semestara, predavanja i konsultacije traju četiri semestra, a dva semestra kandidat radi na doktorskoj disertaciji. Globalni okvir studijskog programa prezentovan je u donjoj tabeli.

OZNAKA AKTIVNOSTI ECTS BODOVI

A. Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja 10 B. Izbor i prijava teme doktorske disertacije 10 C. Izborni predmet 40 (4 x 10) D. Seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije 20 (5 x 4) E. Rad na doktorskoj disertaciji 90 (3 x 15) + 25 + 20 F. Odbrana doktorske disertacije 10

UKUPNO 180 Doktorski studijski program na Internacionalnom Univerzitetu Travnik se realizuje na sljedeći način:

■ U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije;

■ U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji;

■ U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII. semestru; ■ U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan

seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji;

■ U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te

■ U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i

8



odbrana. Dostignuća studenta i načini ocjenjivanja dostignuća su: Proaktivno učenje u predavanjima; Seminarski rad; Studija slučaja (case study); te Kolokviji.

Sistem ocjenjivanja je prikazan u donjoj tabeli i biće primjenjivan za ocjenjivanje uspješnosti savlađivanja gradiva iz obaveznih i izbornih predmeta.

PREDISPITNE I ISPITNE OBAVEZE POENI MIN. MAX.

Aktivnosti na predavanjima 15 8 15

Seminarski rad 40 22 40

Studija slučaja (case study) 20 11 20

Kolokvij 25 15 25

UKUPNO 100 56 100 BROJ POENA OCJENA

56-65 E (6)

66-74 D (7)

75-84 C (8)

85-94 B (9)

95-100 A (10)

Definicije: Aktivnosti na predavanjima

Aktivnosti studenta tokom predavanja, iskazana pitanjima, polemikom, kritičkim ocjenjivanjem, stavovima i slično.

Seminarski rad Pismeni stručni sastav koji se tiče kritičke analize ključnih pitanja iz nekog nastavnog predmeta.

Studija slučaja (case study)

Case study je konkretno rješenje studenta nekog radnog problema u nekom specifičnom kontekstu; u vidu projektantskog i/ili programskog rješenja, primjene case i drugih alata, projekt i slično.

Kolokvij Nastavni metod utemeljen na razgovoru. Pitanja nastavnika i odgovori kandidata. Propitivanje studenata i diskusija o nastavnim temama. Konačan ispit i/ili rješenje vrsta predispita, pri čemu se ispitivanje ograničava na mali dio ispitnog gradiva.

9



Po završetku doktorskog studija na Ekonomskom, Saobraćajnom, Fakultetu za privrednu i tehničku logistiku, Ekološkom, Fakultetu za medije i komunikacije ili na Pravnom fakultetu na Internacionalnom Univerzitetu Travnik te dostizanja ukupno 180 ECTS bodova, obranivši pri tome doktorsku disertaciju, kandidat stiče naučni naziv:

Doktor nauka – (sa specifikacijom fakulteta i usmjerenja)

1. SAOBRAĆAJNI FAKULTET

1.1. Uvod Studij saobraćaja pripada i svrstava se u studije iz grupacije tehničkih nauka i obrazuje stručnjake i potencijalne mlade naučne istraživače za dva vrlo važna područja koja imaju značajnu ulogu u tehničko-tehnološkom, ekonomskom i svakom drugom razvoju. Inženjerstvo danas predstavlja proces stvaranja sistema, komponenata ili procesa usklađenog sa željenim potrebama. U tome je veoma značajan proces donošenja odluka u kojem se prirodne nauke, matematika i tehničke nauke primjenjuju za realizaciju postavljenih ciljeva i zadataka. Zbog toga, donošenje savremenih nastavnih programa studija iz oblasti tehničkih nauka moraju uzeti u obzir sve raznolike i kompleksne zahtjeve koji se danas postavljaju pred inženjera. Pred moderne transportne sisteme postavljaju se zahtjevi korisnika njihovih usluga koji se mogu bazirati u slijedećoj formi: ekonomsko efikasniji, raspoloživiji, pokretljiviji, sigurniji, bezbjedniji, kompatibilniji sa okruženjem. Da bi ispunili ove zahtjeve, transportni sistemi zahtijevaju primjenu transportne telematike, odnosno uvođenje tzv. inteligentnih transportnih sistema, kao sistema koji u svrhu poboljšanja operativnosti transportnih sistema koriste informacijske, komunikacijske i tehnologije upravljanja. Doktorski studij iz oblasti menadžmenta u saobraćaju, drumskog i gradskog saobraćaja, telekomunikacija, saobraćaja i bezbijednosti u saobraćaju istraživačko je osposobljavanje i usavršavanje za analitički pristup reinženjeringu i primjeni inovacija u unapređenju organizacije saobraćajnih sistema, primjena naučnih metoda za matematičko modeliranje. Ostvarenje cilja realizovat će se preko naučno-istraživačkog rada u okviru kojeg će kandidati savladati: ■ Metode naučno-istraživačkog rada; ■ Naučne metode i postupke istraživanja saobraćajnih i transportnih, tehničko-

tehnoloških i drugih procesa; ■ Osnove teorije odlučivanja; ■ Metode i tehnike unapređenja savremenih saobraćajnih i transportnih procesa; ■ Samostalni istraživački rad i praktičnu primjenu postignutih naučnih i tehničko-

tehnoloških dostignuća.

Nakon apsolviranja i uspješnog polaganja predviđenih modula, kandidati pristupaju izradi i odbrani doktorske disertacije. S obzirom na višemodalni pristup za područje menadžment i

10



bezbijednosti u saobraćaju, kod kandidata se razvija sposobnost sistematičnog objedinjavanja znanja kroz integralne i multimodalne metode, procese i tehnologije, čime se obezbjeđuje razvoj holizma u istraživanju kod svakog kandidata. Savladavanjem svih obaveza predviđenih studijskim programom, kandidat stiče:

1. Opšte sposobnosti: Analiza i sinteza informativnih znanja iz područja saobraćane i transportne tehnike, tehnologije i organizacije, analiza empirijskih rezultata, predlaganje poboljšanja transportnih modela i primjena u praksi, rad u interdisciplinarnim timovima i komuniciranje sa stručnjacima iz drugih oblasti te razumijevanje stručnog pristupa u projektovanju okolinski prihvatljivih saobraćajnih sistema, samostalno vršenje promjena primjenom inovacija, rukovođenje.

2. Predmetno poznavanje: Metoda, postupaka i procesa koji su neophodni za drumski i gradski saobraćaj, zatim metoda procjene rizika od ulaganja, te metoda analize pouzdanosti primijenjene transportne tehnike i tehnologije, uz korištenje informaciono- komunikacionih tehnologija;

3. Razvijenu svijest o potrebi: Posjedovanja društvene odgovornosti za očuvanje poslovno-etičkih principa menadžerskih zahvata u privrednom djelovanju, osavremenjavanja znanja u području saobraćajnog inženjerstva, zaštite okoline i očuvanja resursa;

4. Kompetencije: Planiranje i realizacija tehničko-tehnoloških i organizacijskih efekata usklađeno sa zahtjevima internih standarda i eksternih pravila poslovnog ponašanja, planiranje i izvođenje tehničkog monitoringa u vršenju transportnih usluga, saobraćajna analitika u privrednim i državnim službama i agencijama te samostalno izrađivanje naučno istraživačkog rada i njegova primjena u saobraćajnim tehnologijama.

1.2. Menadžment u saobraćaju

1.2.1. Svrha studijskog programa Polazište i svrha ovog studija povezana je sa globalizacijskim i transformacijskim procesima u svjetskoj i domaćoj privredi uvođenjem efikasnijih i racionalnijih sistema upravljanja zalihama, nabavom sirovina i gotovih proizvoda transportom i drugim logističkim procesima. Vođenje i upravljanje logističkim procesima doprinosi prilagodljivosti i konkurentnosti privrednih subjekata vezanih uz zahtjevne uslove tržišta, pri čemu logistički stručnjaci i logistički menadžment ovladavaju novim tehnološkim i upravljačkim sistemima. Studij se temelji na savremenim naučnim spoznajama pri čemu kod studenata razvija operabilnost u rješavanju složenih problema logističkog upravljanja resursima, distribucijskih mreža, problema supply chain menadžmenta, pri čemu se polazi od koncepta cijelog životnog obrazovanja, usavršavanja i rješavanja složenih zadaća u

11



programiranju i projektovanju logističkih sistema kroz samostalni i timski rad. Globalizacijski procesi i povećanje međunarodne konkurencije zahtijevaju od korisnika saobraćajnog sistema da izravno utiču na menadžment logistike i transporta vezanih u strategiju održivog razvoja i sve zahtjevnije ekološke uslove kroz programe rasterečujuće logistike. Stoga postoji potreba za specijaliziranim kadrom u funkciji provođenja međunarodne kooperativne strategije i upravljanja transportnom logistikom odnosno razinom znanja i praktičnim spoznajama stečenima na postdiplomskom specijalističkom studiju.

1.2.2.Cilj studijskog programa Postdiplomski studij iz oblasti područja menadžment u saobraćaju i bezbijednosti u saobraćaju je specijalističko i istraživačko usavršavanje putem temeljitog i sistematskog proučavanja i istraživanja navedene problematike uz primjenu savremenih matematičkih modela i numeričkih metoda. Cilj je ovladavanje metodama naučno-istraživačkog rada i usvajanje savremenih tehnologija, sistema upravljanja i metoda optimizacije rješenja. Ostvarenje cilja realiziraće se preko nastavnog plana i programa postdiplomskog studija u okviru kojeg će studenti upoznati i savladati:

- savremene metode naučno- istraživačkog rada - naučne metode i postupke istraživanja saobraćajnih i transportnih, tehničko-

tehnoloških i drugih procesa - osnove teorije odlučivanja - metode i tehnike primjene savremenih saobraćajnih i transportnih procesa - razmjenu znanja i samostalni istraživački rad i praktičnu primjenu postignutih

naučnih i tehničko- tehnoloških rezultata Stečena znanja i iskustva studenti dokazuju izradom i odbranom magistarskog rada. S obzirom na višemodalni pristup za područje menadžment i bezbijednosti u saobraćaju potrebno je kod budućih postdiplomanata i istraživača razviti sposobnost sistematskog objedinjavanja znanja kroz integralne i multimodalne metode, procese i tehnologije, čime će se eliminirati usko gledanje i istraživanje, te negativni jednosmjerni uticaji pojedinačnih, izolovanih pristupa.

1.2.3.Kompetencija diplomiranih studenata Završetkom postdiplomskog specijalističkog studijskog programa polaznik će biti osposobljen za:

- upravljanje i unapređenje transportnih procesa, tokova tereta i njihov uticaj na razvojnu strategiju kompanija i tvrtki u logističkoj strukturi privrede

12



- praćenje globalizacijskih procesa i analiziranje promjena u svjetskoj ekonomiji i transportnoj industriji i njihovih uticaja na transprtne i menadžerske sisteme te organizaciju fizičke distribucije do krajnjeg korisnika

- kreiranje i razvoj logističke strategije u transportnim i logističkim lancima vezanim uz suplly chain management, outsourcing, cross docking i druge menadžmentske i logističke usluge

- kreiranje i projektiranje logističko-distribucijskih mreža i logističkih procesa u funkciji ostvarenja logističkih i menadžerskih ciljeva

- menadžerske funkcije planiranja procesa, sistema i organizacije tokova tereta i skladištenja tereta i distribucije robe.

1.2.4. Struktura studijskog programa po semestrima XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)

Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS 1. 2. 3.

METODE I TEHNIKE NAUČNOG ISTRAŽIVANJA IZBORNI PREDMET IZBOR I PRIJAVA TEME DOKTORSK DISERTACIJE

10 10 10

UKUPNO 30 XII. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)


IZBORNI PREDMET SEMINARSKI RAD IZ OBLASTI DOKTORSKE DISERTACIJE RAD NA DOKTORSKOJ DISERTACIJI

10 5

15 UKUPNO 30

XIII. SEMESTAR (SEDMA GODINA STUDIJA)



10 5

15 UKUPNO 30

XIV. SEMESTAR (SEDMA GODINA STUDIJA) Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS

1. 2. 3.


10 5

15 UKUPNO 30

XV. SEMESTAR (OSMA GODINA STUDIJA)

Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS 1. 2.

SEMINARSKI RAD IZ OBLASTI DOKTORSKE DISERTACIJE RAD NA DOKTORSKOJ DISERTACIJI

5 25

UKUPNO 30

13



XVI. SEMESTAR (OSMA GODINA STUDIJA) Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS

1. 2.

RAD NA DOKTORSKOJ DISERTACIJI ODBRANA DOKTORSKE DISERTACIJE

20 10

UKUPNO 30 Dakle, doktorski studijski program na Saobraćajnom fakultetu realizuje se na sljedeći način: ■ U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove

(Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije;



seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; ■ U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije,

nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te ■ U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i

odbrana.

1.3. Drumski i gradski saobraćaj

1.3.1. Svrha studijskog programa Svrha studijskog programa je obrazovanje studenata za profesiju diplomiranog inženjera Drumskog i gradskog saobraćaja u skladu sa potrebama društva. Studijski program Drumski i gradski saobraćaj koncipiran je tako da obezbjeđuje sticanje kompetencija koje su zasnovane na potrebama savremenog društva, u kome saobraćajni i transportni problemi predstavljaju jednu od osnovnih kočnica daljeg razvoja. Saobraćajni fakultet je definisao osnovne zadatke i ciljeve radi obrazovanja visoko kompetentnih kadrova iz oblasti drumskog i gradskog saobraćaja. Pored toga, studijski program ima za cilj osposobljavanje inženjera za samostalni rad i sticanje znanja koja predstavljaju dobru osnovu za dalje obrazovanje. Realizacijom ovako koncipiranog studijskog programa obrazuju se doktori nauka Drumskog i gradskog saobraćaja koji posjeduju kompetentnost u regionalnim, evropskim i svjetskim okvirima.

14



1.3.2. Ciljevi postdiplomskog studija Cilj studijskog programa je postizanje kompetencija i akademskih vještina iz oblasti Drumskog i gradskog saobraćaja. Pored toga, ovaj studijski program usmjeren je ka razvoju kreativnih sposobnosti pri razmatranju problema, analizi i kritičkom mišljenju. Studijski program doktorskih studija Drumskog i gradskog saobraćaja osposobljava studente za timski rad i ovladavanje specifičnim vještinama potrebnim za obavljanje profesije. Cilj studijskog programa je da se obrazuje stručnjak koji je tokom procesa studiranja stekao znanja, koja sa stručno - naučnog aspekta mogu biti primijenjena u oblasti planiranja i projektovanja saobraćajnih i transportnih sistema, logistike preduzeća saobraćaja i transporta, tehnologije saobraćajnih i transportnih sistema, organizacije i upravljanja saobraćajnim i transportnim sistemima i bezbijednosti i kontrole saobraćaja. Jedan od posebnih ciljeva, koji je u skladu sa ciljevima obrazovanja stručnjaka na Saobraćajnom fakultetu, je razvijanje svijesti kod studenata za potrebom permanentnog obrazovanja, u cilju održivog razvoja i zaštite životne sredine. Studenti se osposobljavaju da sagledaju ulogu i mjesto doktora nauka iz oblasti drumskog i gradskog saobraćaja u okviru timskog rada, kao i razvoj sposobnosti za pisanje stručnih radova i izvještaja i saopštavanje i javno izlaganje rezultata rada.

1.3.3. Kompetencija diplomiranih studenata Nakon završetka studija na Studijskom programu Drumski i gradski saobraćaj, student je ovladao stručnim znanjima koja za osnovu imaju dobro razumjevanje pojava i procesa iz djelatnosti drumskog i gradskog saobraćaja. Na osnovu integralnog znanja student je osposobljen da samostalno koristi stručnu literaturu, da usvaja znanja i dostignuća iz nauke, saobraćaja i tehnike i kompetentno ih primjenjuje za obavljanje sljedećih poslova: organizacija saobraćaja i transporta; menadžment u saobraćajnim i transportnim preduzećima; poslovi održavanja i tehničkog pregleda sredstava transporta; unutrašnji transport; procjena štete na sredstvima transporta i poslovi osiguranja; poslovi nadzora sa stanovišta sprovođenja zakonskih propisa u drumskom saobraćaju; izvođenje nastave i provjera znanja u autoškolama; unutrašnja kontrola bezbijednosti saobraćaja u saobraćajnim i transportnim organizacijama i sl.

15






10 10 10




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30

XIV. SEMESTAR (SEDMA GODINA STUDIJA)



10 5

15 UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30 XVI. SEMESTAR (OSMA GODINA STUDIJA)



20 10



16







odbrana.

1.4. SIGURNOST U SAOBRAĆAJU

1.4.1. Svrha studijskog programa Saobraćaj je jedan od najznačajnijih podsistema društvenog sistema, a vezan je za kretanja koja proizlaze iz zadovoljenja ljudskih potreba. Kretanje se ostvaruje putem saobraćajnog sistema koji čine razni vidovi: putni, željeznički, avionski, vodni, cjevovodni. Svaki od vidova saobraćajnog sistema ima i odgovarajuću infrastrukturu. Predmet izučavanja inženjera saobraćaja, prije svega, je sigurnost u saobraćaju. Iako je kod edukacije inženjera saobraćaja naglasak na saobraćajnicama, oni trebaju imati i dovoljno znanja o saobraćaju, ali i o bezbijednosti u saobraćaju kao glavnom faktoru. Dakle, radi se o izrazito multidisciplinarnim zadacima jer je bezbijednosti u saobraćaju vrlo složeni i kompleksan problem koji ima znatne reperkusije na okolinu i društveni razvoj u cjelini.

1.4.2. Ciljevi postdiplomskog studija Doktorski studij iz oblasti područja sigurnost u saobraćaju je specijalističko i istraživačko usavršavanje putem temeljitog i sistematskog proučavanja i istraživanja navedene problematike uz primjenu savremenih matematičkih modela i numeričkih metoda. Cilj je ovladavanje metodama naučno-istraživačkog rada i usvajanje savremenih tehnologija, sistema upravljanja i metoda optimizacije rješenja. Ostvarenje cilja realiziraće se preko nastavnog plana i programa postdiplomskog studija u okviru kojeg će studenti upoznati i savladati:

- savremene metode naučno- istraživačkog rada - naučne metode i postupke istraživanja saobraćajnih i transportnih, tehničko-

tehnoloških i drugih procesa - osnove teorije odlučivanja

17



- metode i tehnike primjene savremenih saobraćajnih i transportnih procesa - razmjenu znanja i samostalni istraživački rad i praktičnu primjenu postignutih

naučnih i tehničko- tehnoloških rezultata Stečena znanja i iskustva studenti dokazuju izradom i odbranom doktorskog rada. S obzirom na višemodalni pristup za područje sigurnost u saobraćaju potrebno je kod budućih postdiplomanata i istraživača razviti sposobnost sistematskog objedinjavanja znanja kroz integralne i multimodalne metode, procese i tehnologije, čime će se eliminirati usko gledanje i istraživanje, te negativni jednosmjerni uticaji pojedinačnih, izolovanih pristupa.

1.4.3. Kompetencija diplomiranih studenata Saobraćajni inženjeri sa studijskog programa Sigurnost u saobraćaju mogu da se zaposle ili već rade u različitim organizacijama, institucijama i preduzećima u društvenom ili privatnom sektoru saobraćaja i transporta. Savladavanjem studijskog programa Sigurnost u saobraćaju student unapređuje sljedeće opće kompetencije za kvalitetno obavljanje naučne i stručne aktivnosti: • Sekretarijati za saobraćaj, • Urbanistički zavodi, • Projektantske organizacije, • Komunalna preduzeća, • Odjeljenja za bezbijednosti saobraćaja u okviru MUP-a, • Agencije za bezbijednosti saobraćaja, • Zavodi za vještačenja, • Auto društva i auto škole, • Srednje i više tehničke škole, • Računarsko-upravljački centri, • Zavodi za statistiku, • Osiguravajući zavodi, • Naučni instituti, • Autotransportna preduzeća, • Međunarodne špedicije, • Autobuske stanice, • Servisi, • Parking servisi, • Ostala preduzeća u privatnom i društvenom vlasništvu koja se bave saobraćajem i transportom.

18






10 10 10




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30




5 25




20 10



19







odbrana.

1.5. SAOBRAĆAJ

1.5.1. Svrha studijskog programa Svrha studijskog programa je obrazovanje i osposobljavanje studenata za visoko kvalitetan i samostalan naučno-istraživački rad u oblasti saobraćaja, upravljanja i planiranja saobraćaja, logistike i sigurnosti saobraćaja. Doktorske akademske studije na Saobraćajnom fakultetu predstavljaju integralni dio plana razvoja naučno-istraživačkog podmlatka iz navedenih oblasti. Obrazovanje u okviru studijskog programa kod mladih istraživača razviće sposobnost da kritički procjenjuju istraživački rad drugih i da samostalno vode originalna i naučno relevantna istraživanja iz oblasti saobraćajnih nauka. Kroz studijske boravke mladih istraživača na inostranim univerzitetima i institutima omogućiti će se upoznavanje sa novim alatima i postupcima iz oblasti saobraćaja i uspostavljanje profesionalnih kontakta koji su neophodni za učešće u zajedničkim projektima. Plan studijskog programa predviđa mentorski rad nastavnika u cilju publikovanja rezultata istraživanja na konferencijama i domaćim i stranim časopisima, kao i učešće studenata na naučno-istraživačkim projektima. Saobraćajni fakultet je definisao zadatke i ciljeve sa svrhom obrazovanja visoko kompetentnih kadrova iz oblasti tehnike, tako da je studijski program doktorskih studija Saobraćaj u skladu sa zadacima i ciljevima Saobraćajnog fakulteta. Studijski program doktorskih studija Saobraćaja koncipiran je tako da Obezbjeđuje sticanje kompetencija koje su društveno opravdane i korisne.

1.5.2. Ciljevi postdiplomskog studija Studijski program ima za cilj da studentima omogući postizanje naučnih kompetencija i akademskih vještina iz oblasti Saobraćaja. Definisan cilj, pored ostalog, uključuje i razvoj kreativnih sposobnosti u razmatranju problema i kritičkog mišljenja, razvijanje sposobnosti za timski rad i ovladavanje specifičnim vještinama neophodnih za izvršenje složenih

20



zadataka u oblasti saobraćaja. Sljedeći cilj studijskog programa je obrazovanje stručnjaka, koji posjeduju dovoljno naučnog i stručnog znanja iz različitih oblasti saobraćaja. Njihovo obrazovanje je usklađeno sa savremenim tendencijama razvoja odgovarajućih naučnih disciplina u svijetu. Posebno je naglašeno razvijanje svijesti kod studenata za potrebama ličnog doprinosa razvoju društva u cjelini kroz angažovanje na razvoju saobraćajnih nauka i saobraćaja. U domenu timskog rada, definisano je razvijanje sposobnosti za sprovođenje samostalnog naučnog istraživanja u oblasti saobraćaja i saopštavanje i izlaganje svojih originalnih rezultata naučnoj javnosti.

1.5.3. Kompetencija diplomiranih studenata Svršeni studenti doktorskih akademskih studija Saobraćaja su kompetentni da vode istraživanja i da rješavaju realne probleme iz prakse. Kompetencije, prije svega, uključuju razvoj sposobnosti kritičkog mišljenja, analize problema, sinteze rješenja i predviđanja tendencija i efikasnosti odabranog rješenja u definisanim uslovima, sa jasnom predstavom pozitivnih i negativnih efekata izabranih rješenja. Kvalifikacije, koje označavaju završetak doktorskih akademskih studija, stiču studenti koji su:

pokazali sistematsko znanje i razumijevanje u oblasti Saobraćaja. koje dopunjuje znanje stečeno na diplomskim akademskim studijama i predstavlja osnovu za razvijanje kritičkog mišljenja i primjenu znanja,

savladali vještine i metode istraživanja iz oblasti Saobraćaja pokazali sposobnost koncipiranja, projektovanja i primjene stečenih znanja iz

oblasti saobraćaja; pokazali sposobnost prilagođavanja procesa istraživanja uz neophodan stepen

akademskog integriteta; originalnim istraživanjem i radom ostvarili rezultate koje proširuje granice znanja,

koje je verifikovano objavljivanjem radova na konferencijama i odgovarajućim naučnim časopisima na nacionalnom i međunarodnom nivou;

sposobni za kritičku analizu, procjenu i sintezu novih i složenih ideja; sposobni da prenesu stručna znanja i ideje kolegama, široj akademskoj zajednici i

društvu u cjelini; u stanju da u akademskom i profesionalnom okruženju promovišu tehnološki,

društveni i kulturni napredak.

Program doktorskih studija Saobraćaja omogućuje studentima da nakon završenih studija posjeduju znanja, vještine, razvijene sposobnosti i kompetencije i da:

samostalno rješavaju praktične i teorijske probleme i organizuju i ostvaruju razvojna i naučna istraživanja u oblasti operacionih istraživanja, poštanskog

21



saobraćaja, transporta, logistike, planiranja i upravljanja saobraćajem i sigurnosti saobraćaja,

mogu da se uključe u međunarodne naučne projekte iz oblasti saobraćaja i srodnih nauka;

mogu da realizuju razvoj novih tehnologija i postupaka u okviru saobraćajne struke i da razumiju i koriste savremena znanja;

kritički misle, djeluju kreativno i nezavisno; poštuju principe etičkog kodeksa i dobre naučne prakse; osposobljeni su da naučno-istraživačke rezultate saopštavaju na naučnim

konferencijama, objavljuju u naučnim časopisima, i verifikuju ih kroz patente i nova tehnička rješenja;

doprinose razvoju naučne discipline i nauke uopšte. Savladavanjem studijskog programa Saobraćaj student stiče sljedeće predmetno-specifične kompetencije:

temeljno poznavanje i razumijevanje disciplina kojima se bave; sposobnost rješavanja problema uz upotrebu naučnih metoda i postupaka; povezivanje osnovnih znanja iz različitih oblasti i njihova primjena u saobraćaju; sposobnost praćenja savremenih dostignuća u struci; potrebnu vještinu i spretnost u upotrebi znanja u oblasti saobraćaja; sposobnost primjene informaciono-komunikacionih tehnologija.

Studenti su osposobljeni da istražuju i implementiraju nova znanja i tehnologije u saobraćaju, logistici, u postupcima planiranja i upravljanja saobraćajnim sistemima. Tokom školovanja, na studijskom programu Saobraćaj, student stiče sposobnost da samostalno kreira istraživanja, vrši eksperimente, analizira rezultate, kao i da formuliše i donese odgovarajuće, na naučnim osnovama zasnovane, zaključke. U toku studija i kroz učešće na naučno-istraživačkim projektima student stiče sposobnosti za timski rad i razvoj profesionalne etike.




10 10 10


Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS 1. IZBORNI PREDMET 10

22



2. 3.


5 15

UKUPNO 30 XIII. SEMESTAR (SEDMA GODINA STUDIJA)



10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30




5 25




20 10







odbrana.

23



1.6. TELEKOMUNIKACIJE

1.6.1. Svrha studijskog programa Svrha studijskog programa Telekomunikacija je obrazovanje studenata za profesiju doktora nauka iz oblasti telekomunikacija u skladu sa potrebama društva. Studijski program Telekomunikacije je koncipiran tako da Obezbjeđuje sticanje kompetencija koje su društveno opravdane i korisne. Saobraćajni fakultet je definisao osnovne zadatke i ciljeve radi obrazovanja visoko kompetentnih kadrova iz oblasti telekomunikacija. Svrha studijskog programa Telekomunikacije je potpuno u skladu sa doktorskim zadacima i ciljevima Saobraćajnog fakulteta. Realizacijom ovako koncipiranog studijskog programa se školuju doktori nauka iz oblasti telekomunikacija koji posjeduju kompetentnost u evropskim i svjetskim okvirima.

1.6.2. Ciljevi postdiplomskog studija Cilj studijskog programa je postizanje kompetencija i akademskih vještina iz oblasti Telekomunikacija. To, pored ostalog uključuje i razvoj kreativnih sposobnosti razmatranja problema i sposobnost kritičkog mišljenja, razvijanje sposobnosti za timski rad i ovladavanje specifičnim praktičnim vještinama potrebnim za obavljanje profesije. Cilj studijskog programa je da se obrazuje stručnjak koji posjeduje dovoljno produbljenog znanja iz telekomunikacija, a primijenjenog na oblasti eksploatacije, organizacije, automatizacije telekomunikacionih sistema i unapređenja tih sistema i usluga koje oni pružaju. Jedan od posebnih ciljeva, koji je u skladu sa ciljevima obrazovanja stručnjaka na Saobraćajnom fakultetu je razvijanje svijesti kod studenata za potrebom permanentnog obrazovanja, razvoja društva u cjelini i zaštite životne sredine. Cilj studijskog programa je također i obrazovanje stručnjaka u domenu timskog rada, kao i razvoj sposobnosti za saopštavanje i izlaganje svojih rezultata stručnoj i široj javnosti.

1.6.3. Kompetencija diplomiranih studenata Potencijalna i aktuelna mjesta zapošljavanja saobraćajnih inženjera sa studijskog programa Telekomunikacije, su telekomunikacioni operatori, medijske kuće -radio i TV, regulatorna tijela iz oblasti telekomunikacija, projektantske organizacije, državni organi i institucije – ministarstva, sekretarijati, obrazovne institucije, banke, firme za projektovanje, instaliranje i održavanje sistema telekomunikacionog saobraćaja. Poslovi za koje su osposobljeni saobraćajni inženjeri sa studijskog programa Telekomunikacije su sljedeći:

24



• planiranje i projektovanje kapaciteta u sistemima telekomunikacionog saobraćaja, • logističko inžinjerstvo u telekomunikacionom saobraćaju, • analiza funkcionisanja i upravljanje telekomunikacionim saobraćajem i mrežama (javnim i namjenskim), • razvoj metoda i software-a za optimalno korištenje resursa u sistemima telekomunikacionog saobraćaja, • planiranje, razvoj i projektovanje telekomunikacionih mreža (javnih i namjenskih), • obezbjeđenje kvaliteta servisa u telekomunikacionom saobraćaju, • eksploatacija telekomunikacionih sistema, • implementacija i primjena informaciono-komunikacijskih tehnologija u sistemima saobraćaja i transporta, • učešće u izradi, praćenje i sprovođenje propisa iz oblasti telekomunikacionog saobraćaja, • rad u naučno-istraživačkim organizacijama.




10 10 10




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30


Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS

25



1. 2.


5 25




20 10







odbrana.

1.7. SPECIFIKACIJA IZBORNIH PREDMETA

R.B.

NAZIV PREDMETA

P+V

ECTS

Za sva usmjerenja na Saobraćajnom fakultetu 1. Ekspertize saobraćajnih nezgoda 2+1 10 2. Geoprometna analiza saobraćajnih tokova 2+1 10 3. Inteligentni saobraćajni sistemi u upravljanju saobraćajem 2+1 10 4. Inženjerska ekonomika u drumskom i gradskom saobraćaju 2+1 10 5. Komunikacione mreže 2+1 10 6. Kvalitet transportne usluge 2+1 10 7. Logistički sistemi 2+1 10 8. Eksterni troškovi transporta 2+1 10 9. Metode upravljanja saobraćajnom infrastrukturom 2+1 10

26



10. Odabrana poglavlja iz dinamike upravljanja 2+1 10 11. Odabrana poglavlja iz mehanike 2+1 10 12. Odabrana poglavlja iz operacionih istraživanja 2+1 10 13. Odabrana poglavlja iz saobraćajnog inženjerstva 2+1 10 14. Multimedijalni komikacioni sistemi 2+1 10 15. Optimizacija prevoznog procesa putnika 2+1 10 16. Optimizacija prevoznog procesa robe 2+1 10 17. Planiranje razvoja distributivnih mreža 2+1 10 18. Planiranje saobraćaja 2+1 10 19. Primjena informacionih tehnologija i mjerenja u saobraćaju 2+1 10 20. Prognoze u saobraćaju 2+1 10 21. Saobraćaj i održivi razvoj 2+1 10 22. Prognoziranje i planiranje telekomunikacija 2+1 10 23. Savremeni transportni sistem 2+1 10 24. Sigurnost drumskog saobraćaja – teorija i praksa 2+1 10 25. Sistemi transporta roba 2+1 10 26. Statističke metode u tehnici 2+1 10 27. Strateški menadžment u transportu i komunikacijama 2+1 10 28. Teorija telekomunikacionog saobraćaja 2+1 10 29. Transportna logistika 2+1 10 30. Upravljanje i održavanje voznih parkova 2+1 10 31. Upravljanje lancima snadbijevanja 2+1 10 32. Prevoz putnika u gradovima 2+1 10 33. Odabrana poglavlja iz špedicije i logistike 2+1 10

2. EKONOMSKI FAKULTET

2.1. Uvod Doktorski studijski program predstavlja najviši stepen obrazovanja u Bosni i Hercegovini. Oblikovan je prema standardima bolonjskog procesa, a po uzoru na savremene doktorske studije zapadnoeuropskih univerziteta. Multidisciplinarno je koncipiran i usmjeren na pripremanje polaznika za vođenje istraživanja, sukladno međunarodnim standardima. Svrha je doktorskog studijskog programa na Ekonomskom fakultetu organizovano obrazovanje nastavno-naučnih i istraživačkih kadrova za budućnost. U okviru obrazovnog sistema izuzetan se značaj posvećuje osposobljavanju studenata doktorskih studija za samostalni i visoko kvalitetan nastavno-istraživački rad na područjima ekonomije, menadžmenta, preduzetništva, marketinga i trgovine te finansija, bankarstva i osiguranja u skladu sa potrebama društva i tržišta. Originalna i napredna istraživanja omogućavaju razvoj novih tehnogogija, metodologija i postupaka koji doprinose opštom razvoju društva.

27



Program studija obuhvata napredna znanja ekonomskih nauka sa usmjerenjima. Multidisciplinarno izučavanje teorije i aplikativnih aspekata u okviru doktorskog studijskog programa pomoći će u pronalaženju rješenja za izazove savremene bosansko-hercegovačke privrede u svim njenim segmentima i nivoima. Institucijska strategija razvoja doktorskih programa Ekonomskog fakulteta Travnik kao strateški prioritet ima razvoj doktorskog studija koji će kvalitetom programa, kompetencijama predavača, kao i polaznika biti konkurentan istoimenim studijima u Europi. Primarni je cilj doktorskog studija na ekonomskom fakultetu osposobljavanje kandidata za samostalan istraživački rad. U težnji za postizanjem što višeg nivoa izvrsnosti, doktorski studij stavlja naglasak na metodološka i teoretska znanja i procese razvoja nauke. Krajnji je cilj studija stvoriti i razviti autonomne istraživačke kapacitete koji su neophodni polaznicima za stvaranje buduće akademske karijere ili karijere u poslovnom svijetu. U cilju postizanja izvrsnosti doktorski studij predviđa goste predavače iz inostranstva, kao i slanje kandidata na evropske Univerzitete. Partnerstvo s industrijom i poslovnim sektorom realizovat će se kroz istraživačke projekte na kojima će biti angažovani polaznici. Prateći razvojne tokove i strategije razvoja Bosne i Hercegovine, doktorski studij na Ekonomskom fakultetu Internacionalnog Univerziteta Travnik ima za cilj doprinijeti razvoju društva temeljenog na znanju.

2.2. Ekonomija

2.2.1. Svrha doktorskog studija Svrha doktorskog studijskog programa na Ekonomskom fakultetu je organizovano obrazovanje nastavno naučnih i istraživačkih kadrova za budućnost.U okviru obrazovnog sistema posvećuje izuzetan značaj osposobljavanju studenata doktorskih studija za samostalni i visoko kvalitetan nastavno istraživački rad iz područja ekonomije u skladu sa potrebama društva i tržišta. Originalna i napredna istraživanja omogućavaju razvoj novih tehnologija, metodologija i postupaka koji doprinose opštom razvoju društva. Program studija obuhvata napredna znanja ekonomskih nauka sa usmjerenjima. Multidisciplinarno izučavanje teorije i aplikativnih aspekata u okviru doktorskog studijskog programa će pomoći u pronalaženju rješenja za izazove savremene Bosanko-hervegovačke privrede u svim njenim segmentima i nivoima. Institucijska strategija razvoja doktorskih programa ekonomije ima kao strateški prioritet razvoj doktorskog studija koji će kvalitetom programa, kompetencijama predavača kao i polaznika biti konkurentan istoimenim studijima u Europi. Umjesto dosadašnjeg studija koji se temeljio gotovo isključivo na mentorskom istraživačkom radu i izradi disertacije, implementira se kombinacija različitih obrazovnih i istraživačkih oblika koji mogu u relativno kratkom roku osposobiti polaznike doktorskog studija za samostalni vrhunski istraživački rad – fundamentalni ili primijenjeni.

28



Doktoranti će kroz obavezne predmete ovladati filozofijom ekonomskih i poslovnih znanja kao i najsavremenijim kvantitativnim i kvalitativnim metodama te upoznati naučna istraživanja u području ekonomije i poslovne ekonomije. Međunarodno priznati istraživači u njihovom užem području specijalizacije, omogućit će im sticanje uvida u najnovije rezultate naučnih istraživanja u svijetu. Svoje istraživačke dispozicije doktoranti će provjeriti na doktorskim seminarima te na međunarodnim konferencijama. Primjenom novog načina praćenja njihova istraživačkog rada te kontinuiranom provjerom ostvarenih rezultata istraživanja, doktorandi će biti vođeni do što boljih rezultata. Struktura studijskog programa i način njegove realizacije usmjereni su ka tome da doktorski kandidat ostvari zavidno istraživačko predznanje, ostvari međunarodno vrednovanje svoga istraživačkog rada te da bude osposobljen za izvođenje kvalitetnog nezavisnog istraživanja.

2.2.2. Ciljevi doktorskog studija Primarni cilj doktorskog studija ekonomije jeste osposobljavanje doktoranata za samostalan naučno istraživački rad. U težnji za postizanjem što višeg nivoa izvrsnosti, doktorski studij stavlja naglasak na metodološka i teoretska znanja i procese razvoja ekonomskih nauka. Krajnji cilj Studija je stvoriti i razviti autonomne istraživačke kapacitete, koji su neophodni polaznicima za stvaranje buduće akademske karijere ili karijere u poslovnom svijetu ekonomije Studijski program doktorskih studija Ekonomija ima precizno definisane ciljeve. Ciljevi koji se tom prilikom postižu su sljedeći:

sticanje znanja i razvijanje sposobnosti za samostalno obavljanje naučno-istraživanja iz oblasti ekonomskih nauka,

mogućnost istraživanja moderne ekonomske nauke, poznavanje naučno-istraživačkih metoda iz oblasti ekonomskih nauka, razvijanje istinskog akademskog interesa i kompetencija, učešće u domaćim i međunarodnim naučno-istraživačkim projektima, mogućnost produbljivanja znanja iz oblasti ekonomije, sagledavanje naučnih problema kao cjeline, u svjetlu drugih relevantnih domena, razvijanje sposobnosti organizovanja i učešća u interdisciplinarnim i

multidisciplinarnim istraživanjima, postavljanje hipoteza i pravilno tumačenje naučnih rezultata, osposobljavanje za izradu naučnih radova, publikovanje naučnih rezultata, osposobljavanje za kritičku procjenu rezultata naučnih istraživanja, osposobljavanje za izlaganje i odbranu sopstvenih rezultata naučno-istraživačkog

rada,

29



osposobljavanje za sistematizovanje, analiziranje i kritičko procjenjivanje naučnih dostignuća iz oblasti ekonomskih nauka,

korištenje stečenih znanja za dalji razvoj ekonomske nauke, korištenje stečenih znanja za ispravnu analizu problema iz oblasti ekonomije, nastavak uspješnog rada u fundamentalnim i aplikativnim istraživanjima, permanentno razvijanje stručne i naučne kompetencije, na osnovu postojećih

naučnih saznanja i samostalnog naučno-istraživačkog rada dati originalan doprinos nauci,

implementiranje naučnih dostignuća u proces obrazovanja. Kao i misija, i ciljevi doktorskih studija u cjelini su kompatibilni s ciljevima visokoškolske institucije. Ovako definisan cilj i obrazložena struktura studijskog programa treba da omogući obrazovanje kvalitetnih doktora nauka koji će biti dobro pozicionirani na tržištu kapitala i znanja i doprinijeti razvoju inovativne ekonomije zasnovane na znanju. Doktorski studij u cilju postizanja izvrsnosti predviđa goste predavače iz inostranstva kao i slanje doktorskih studenata na Univerzitete u Europi. Partnerstvo s industrijom i poslovnim sektorom će se realizovati kroz projekte na kojima će biti angažovani polaznici III Ciklusa i gdje će provoditi istraživanje. Prateći razvojne tokove i strategije razvoja Bosne i Hercegovine, doktorski studij ekonomije ima za cilj doprinijeti razvoju društva temeljenog na znanju

2.2.3. Kompetencije doktoranata Završetkom doktorskog studija stiču se potrebna znanja i vještine za samostalan naučno istraživački rad u području ekonomije. Doktorski program studija ekonomije educirat će doktorante za sticanje slijedećih opštih kompetencija:

Dublje teorijsko poznavanje šireg područja ekonomije i poslovanja te povezanosti s drugim naučnim područjima i poljima;

Kritičko razmišljanje i odlučivanje; Sposobnost definisanja relevantnih istraživačkih problema; Korištenje najsavremenijih istraživačkih metoda, alata i postupaka; sposobnost analize, sinteze i nalaženja prikladnih objašnjenja uz sposobnost

korištenja interdisciplinarnog pristupa; sposobnost primjene najsavremenijeg teorijskog znanja; autonomnost i samoinicijativnost pri radu te sposobnost cjeloživotnog učenja i

prilagođavanja novonastalim uslovima; sposobnost rada u istraživačkim skupinama te u međunarodnom okruženju.

30



Zapošljavanje doktoranda moguće je u visokoškolskim institucijama, naučno istraživačkim institutima, razvojnim službama i istraživačkim jedinicama u privredi Bosne i Hercegovine i šire. Doktoranti se na doktorskom studiju opredjeljuju za temeljni ili za primijenjeni istraživački rad. Oni koji se opredijele za temeljna istraživanja bit će osposobljeni za najzahtjevnija istraživanja u okviru istraživačkih institucija, velikih korporacija, odgovarajućih državnih organa i institucija kao i međunarodnih institucija. Doktoranti koji se opredijele za primijenjena istraživanja bit će osposobljeni obavljati najzahtjevnije zadatke u privredi, državnoj upravi te u neprofitnom sektoru, a bit će također traženi od strane institucija usmjerenih ka primijenjenim istraživanjima. Uzimajući u obzir potrebe istraživačkih institucija, privatnog i javnog sektora, doktorski program učinit će mogućim angažman u temeljnim i primijenjenim istraživanjima. Savladavanjem svih obaveza predviđenih studijskim programom kandidat stiče: 1. Opšte sposobnosti: analiza i sinteza informativnih znanja iz područja ekonomije, , analiza empirijskih rezultata, predlaganje modela poboljšanja i primjena u praksi, rad u interdisciplinarnim timovima i komuniciranje sa stručnjacima iz drugih oblasti; 2. Predmetno poznavanje: metoda, postupaka i procesa koji su neophodni za naučno istraživački rad, zatim metoda procjene rizika od ulaganja, te metoda analize case study-a, uz korištenje informaciono- komunikacionih tehnologija; 3. Razvijenu svijest o potrebi: posjedovanja društvene odgovornosti za očuvanje poslovno-etičkih principa kod vršenja menadžerskih i finansijskih zahvata u privrednom djelovanju, te stalnog osavremenjavanja znanja iz gore pomenutih oblasti; 4. Kompetencije: planiranje i realizacija ekonomskih efekata usklađeno sa zahtjevima internih standarda i eksternih pravila poslovnog ponašanja, planiranje i izvođenje samostalnog istraživanja, visoki nivo organizovanosti te samostalnog kritičkog razmišljanja i istraživanja te sposobnost povezivanja teoretskih znanja u poslovnom svijetu.

2.2.4. Struktura doktorskog studija po semestrima Nastavni program doktorskog studija ekonomije čine:

studijske oblasti, podoblasti i discipline, obavezni predmeti, izborni predmeti i istraživački, terenski i praktični rad.

Obavezni predmeti proširuju opšta znanja studenata iz studijske oblasti u funkciji izabranog studijskog programa. Izborni predmeti proširuju znanja studenata u izabranoj naučnoj oblasti. Doktorski studij iz Ekonomije realizira se kao trogodišnji studij (6 semestara i to XI, XII,

31



XIII, XIV, XV, XV) . U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije. Prijava teme doktorske disertacije sadrži: a) Curriculum vitae (biografija), b) Tema i radna hipoteza doktorske disertacije, c) Naziv i radna struktura doktorske disertacije, d) Kratak prikaz sadržaja pojedinih poglavlja, e) ObrazloŽenje teme doktorske disertacije, f) Metodološke napomene, i g) Spisak literature. U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII semestru. U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji. Ispita više nema. U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana Aktivnosti studenata se predviđaju kako slijedi XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30

32



XIV. SEMESTAR (SEDMA GODINA STUDIJA) Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS 1. 2. 3.


10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30

XVI. SEMESTAR (OSMA GODINA STUDIJA)



20 10

UKUPNO 30

2.3. Menadžment

2.3.1. Svrha doktorskog studijskog programa Svrha studijskog programa Menadžment je organizovano obrazovanje naučnih-nastavnih i istraživačkih kadrova za budućnost. U okviru obrazovnog sistema posvećuje se izuzetna pažnja osposobljavanju studenata doktorskih studija za samostalan i visoko kvalitetan naučno-istraživački rad na području menadžmenta u skladu sa potrebama društva. Originalna i naučno relevantna istraživanja omogućavaju razvoj novih tehnologija, metodologija i postupaka koji doprinose opštem razvoju društva. Pored toga, svrha studijskog programa doktorskih studija je da kroz ovakav sistem obrazovanja doprinosi i razvoju nauke i kritičkog mišljenja putem osposobljavanja kadrova za kritičko procjenjivanje istraživačkog rada drugih. Struktura i koncepcija studijskog programa doktorskih studija obezbjeđuje sticanje društveno opravdanih i korisnih kompetencija. Svrha studijskog programa Menadžment je potpuno u skladu sa zadacima, ciljevima i misijom Ekonomskog Fakulteta Travnik. Doktorske studije moraju biti podobne za prihvat kandidata koji su se obrazovali u ranijem obrazovnom sistemu (nastavni plan), ali pri tome moraju biti kompatibilni i sa programima doktorskih studija drugih fakulteta u zemlji i drugih fakulteta u Evropi i svijetu. Pored ovih zadataka, program doktorskih studija mora biti okrenut ka budućnosti, mora respektovati one izazove, unutrašnje (nacionalne) i spoljne (međunarodne) kojima je naš fakultet izložen. Ovim smo ukratko opisali šta je zapravo ono što kao ishod, kao svrhu, ovoga programa ističemo. Željeli smo ponuditi takav program koji će istovremeno biti savremen i

33



okrenut ka budućnosti, ali i realističan u smislu onoga potencijala na koji u postupku regrutovanja polaznika doktorskih studija iz ranijeg obrazovnog sistema možemo računati, sve dok ne pristignu "čiste" generacije novog nastavnog plana. Doktorske studije unose, što je i razumljivo dosta novina u odnosu na dosadašnje nivoe obrazovanja. Polaznici doktorskih studija se moraju oprobati i dokazati koliko u naučnoistraživačkom procesu toliko i u obrazovnom procesu. Program predviđa razne oblike aktivnosti u jednoj, odnosno, drugoj oblasti, što polaznike vodi na ona područja rada na kojima će potražnja za stručnjacima -specijalistima, biti najveća. Svrha studijskog programa Menadžment je obrazovanje stručnjaka tj. doktora nauka iz oblasti menadžmenta u skladu sa potrebama savremene nauke, razvoja i privređivanja privrede i društva. Navedeni proces u funkciji je razvoja nauke u oblasti marketinga u formi naučnog doprinosa koji studenti daju u okviru izrade naučnih radova kao i doktorske disertacije.

2.3.2. Ciljevi doktorskog studija Primarni cilj studijskog programa doktorskih studija na fakultetu je osposobljavanje doktoranata za samostalan istraživački rad. Cilj studijskog programa je postizanje naučnih kompetencija i akademskih vještina iz oblasti Menadžmenta. Razvoj kreativnih sposobnosti razmatranja problema i sposobnost kritičkog mišljenja, razvijanje sposobnosti za timski rad i ovladavanje specifičnim praktičnim vještinama potrebnim za obavljanje naučno-istraživačkog i nastavnog rada iz ove oblasti. Najvažniji dio programa je planiranje i priprema teme doktorske disertacije, sprovođenje istraživanja, pisanje i odbrana disertacije. Studenti su u izboru užih naučnih područja slobodni i samostalni. Oni profiliraju, u saradnji sa mentorom studijskog plana, program koji odgovara njihovom interesovanju, ali i koji je relevantan i aktuelan s obzirom na savremena naučna kretanja u toj oblasti. Kandidati se moraju posebno skoncentrisati na metodologiju i naučni metoda u toj oblasti. Značajan cilj studijskog plana je naučno-istraživački rad Fakulteta; kojim će se postići sistematsko i seriozno osposobljavanje i regrutovanje najboljih za budući rad na Fakultetu odnosno Univerzitetu. Cilj studijskog programa je da se obrazuje naučni, stručni kadar koji posjeduje dovoljno produbljenog znanja, usklađenog sa savremenim pravcima razvoja naučnih disciplina u svijetu. Prilikom definisanja struke doktorskih studija vodi se računa da se izaberu takve teme, predmeti, istraživački projekti, koji se vezuju za naučne oblasti, koje se nalaze u žiži interesovanja i predstavljaju osnovu za rješavanje aktuelnih problema savremenog poslovanja. Cilj studijskog programa je također i obrazovanje stručnjaka u domenu timskog rada, kao i razvoj sposobnosti za saopštavanje i izlaganje svojih originalnih rezultata naučnoj javnosti. Posebna pažnja se poklanja razvijanju svijesti kod studenata za potrebom ličnog doprinosa razvoja društva u cjelini i zaštite životne sredine. Ciljevi studijskog programa su u skladu sa osnovnim zadacima i ciljevima Ekonomskog fakulteta Travnik.

34



Program je koncipiran tako da ostavlja veliku slobodu kandidatima da shodno svom interesovanju, svojim ambicijama i budućem ili trenutnom profesionalnom opredjeljenju biraju osim obaveznih i izbornih predmeta ovoga modula. Praktično, polaznici doktorskih studija mogu u velikoj meri sami oblikovati svoj budući naučno-obrazovni profil. Bitan cilj u procesu obrazovanja studenata na doktorskim studijama je i dalji razvoj sposobnosti za saopštavanje i izlaganje svojih rezultata naučnih istraživanja stručnoj i široj javnosti, kako putem publikovanja radova u naučnim časopisima tako i putem učešća na međunarodnim konferencijama i naučnim skupovima. Sve gore navedeno u potpunosti je u skladu sa osnovnim zadacima i ciljevima Ekonomskog fakulteta Travnik kada je riječ o produkovanju kompetentnih stručnjaka iz oblasti menadžmenta

2.3.3. Kompetencije doktoranata Ovladavanje studijskog programa doktorskih studija nije nimalo lak niti jednostavan zadatak, stoga ga preporučujemo samo onim polaznicima koji su spremni na uporan, istrajan i vrijedan naučno-istraživački rad, ne samo tokom doktorskih studija već i čitavog radnog vijeka. U slučaju menadžment orijentacije posebno ističemo značaj navedenih karakteristika jer u uslovima preobražaja društveno-ekonomskog sistema, naglašeni značaj imaju znanja iz oblasti menadžmenta, sa druge strane, ekonomski jaz između privredno visoko razvijenih zemalja i zemalja koje još nisu i okončale proces tranzicije je dosta dubok, stoga se ublažavanje tih razlika smatra uslovom priključka. Koliko ćemo u tome biti brzi i uspješni dobrim dijelom zavisi od naših ulaganja u ljudski kapital što se smatra alternativom investicijama u materijalne faktore proizvodnje. Bazične sposobnosti, vještine, znanja, motivi pa i karakteristike ličnosti odnosno, jednim imenom kompetencije, predstavljaju mogućnost uključivanja u naučno-istraživački rad na visokoškolskim institucijama, naučno-istraživačkim institutima kao i u istraživačkim institutima u privredi. Kompetencije koje se stiču završetkom studija treba da budu osnova napretka našeg društveno-ekonomskog napretka. Ova očekivanja nisu niti pretjerana niti nerealna obzirom na to da se doktorske studije temelje na (1) praćenju predavanja iz zajedničkog obaveznog predmeta modula i izbornog predmeta kao i (2) predavanja i konsultacije iz izbornih predmeta modula ali i (3) naučno-istraživačkom radu. Ovakva sloboda u odabiru užih naučnih područja daje fleksibilnost u izgrađivanju kompetencija. Osim toga očekujemo, od onih studenata koji su nematične struke, takav sinergijski efekt koji će voditi promovisanju ekonomske nauke na onim područjima gdje su ekonomske zakonitosti zanemarene. Polaznike Studijskog programa Menadžment nastojimo pripremiti za rad u uslovima sve strožijih i zahtjevnijih standarda kvaliteta, u uslovima pojačane liberalizacije finansijskih i robnih tokova, i još mnogo toga drugoga.

35



Ishod navedenih promjena teško je predvidjeti stoga su organizacije prinuđene da stalno tragaju za novim mogućnostima i načinima ostvarivanja konkurentske prednosti. Organizacije i njihov top menadžment će morati da se pripremi za rad u uslovima kada je vrijeme za donošenje odluka sve kraće, u uslovima kompleksnih odnosa među zaposlenima, kada je informaciona i komunikaciona tehnologija ugrađena u veliki broj međuljudskih interakcija i poslovnih transakcija. Znanje koje će naši polaznici ponijeti sa sobom može biti valorizovano na različite načine: razvojem proizvoda, pružanjem usluga, unapređenjem proizvoda ili proizvodnih procesa, kreiranjem tržišnih potreba ili razvojem potpuno nove industrije. Kompetencije polaznika naših doktorskih studija treba da budu takve da se bez teškoća mogu snaći na navedenim poslovima i u uslovima stalnih promjena u internom i eksternom okruženju. Iz redova naših doktoranata će se regrutovati eksperti u oblasti naučno-istraživačkog rada na visokoškolskim institucijama kao i naučno-istraživačkim institutima, obrazovnim institucijama, zatim top menadžeri ali i profesionalci u raznim oblastima (menadžeri ljudskih resursa, proizvodni menadžeri, menadžeri inovacija i razvoja proizvoda, menadžeri istraživačko-razvojnih projekata ali i finansijski, marketing ili drugi menadžeri). Od naših doktoranata očekuje se da promovišu takav model organizacione strukture koji će omogućiti kreiranje, dijeljenje i primjenu znanja u organizaciji. Oni treba da budu generatori daljeg promovisanja potrebe sticanja znanja, kako bi opravdali sredstva uložena u njihovo obrazovanje. U okviru teorijsko-metodoloških disciplina posebno će se staviti naglasak na oblasti koje nisu izučavane ili dovoljno izučavane na osnovnim akademskim i diplomskim akademskim (master) studijama. Po završetku doktorskih studija student će ovladati širom problematikom iz oblasti Menadžmenta sa mogućnošću da radi u privrednoj praksi, bankarskim i osiguravajućim institucijama, budžetskim institucijama, naučno-obrazovnim institutima i fakultetima.



Obavezni predmeti proširuju opšta znanja studenata iz studijske oblasti u funkciji izabranog studijskog programa. Izborni predmeti proširuju znanja studenata u izabranoj naučnoj oblasti. Doktorski studij iz Ekonomije realizira se kao trogodišnji studij (6 semastara i to XI, XII,

36



XIII, XIV, XV, XV) . U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije. Prijava teme doktorske disertacije sadrži: a) Curriculum vitae (biografija), b) Tema i radna hipoteza doktorske disertacije, c) Naziv i radna struktura doktorske disertacije, d) Kratak prikaz sadržaja pojedinih poglavlja, e) ObrazloŽenje teme doktorske disertacije, f) Metodološke napomene, i g) Spisak literature. U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII semestru. U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji. Ispita više nema. U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana Aktivnosti studenata se predviđaju kako slijedi XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30

37



XIV. SEMESTAR (SEDMA GODINA STUDIJA) Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS 1. 2. 3.


10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30




20 10

UKUPNO 30

2.4. PREDUZETNIŠTVO

2.4.1. Svrha doktorskog studija Preduzetništvo nije karijera, to je način življenja, bez kojeg nema ni karijere. Preduzetništvo je preduslov uspjeha u privatnom i profesionalnom životu, jer osposobljava pojedinca i instituciju za povezivanje nepovezanog i za stvaranje sinergije. Preduzetništvo je cjelina znanja i vještina kako uočiti priliku i kako priliku pretvoriti u poduhvat, osobni ili profesionalni. Preduzetništvo se ne dobiva rođenjem, nego se, kao i svako drugo znanje i vještina, osvaja učenjem. A to je upravo ono što nudimo svima onima koji žele svoj život, privatni ili profesionalni, graditi na osnaženosti za vođenje pozitivnih promjena i razumijevanju da su promjene češće izvor prilika a ne prijetnji, a da se i prijetnje mogu pretvoriti u prilike. U povezanosti se ne gubi ličnost. Preduzetništvom se demokratizira pristup prilikama i mobiliziraju pojedinci i institucije za proaktivno i kreativno djelovanje. Preduzetništvo obuhvata sve: od intuicije do imaginacije, od kreativnosti do ideje, od ideje do prilike, od prilike do poduhvata, od etičnosti i hrabrosti do optimizma. Svrha doktorskog studija Preduzetnišva je izgraditi svoj lični preduzetnički kapacitet, čime ujedno postajete i dio procesa razvoja Internacionalno osviještenog Univerziteta te stvarate izvrsnosti u istraživanju i učenju Preduzetnišva. Na taj način zajednički doprinosite razvoju zajednice jer je Doktorski studij Preduzetništva usko vezan s poslovnim svijetom. To je jedini studij u BiH koji je fokusiran na preduzetništvo kao način ponašanja i djelovanja, te na sektor malih i srednjih poduzeća. Poslovni ljudi učestvuju u izvođenju dijela nastave, studenti rade svoje individualne i timske zadatke, kao i završne radove na primjerima iz prakse, a zajedno sa Internacionalnim Univerzitetom organiziraju se aktivnosti kao što su

38



forumi preduzetnika.

2.4.2. Ciljevi doktorskog studija Cilj studija je izgraditi vodeći netradicionalni akademski program/instituciju u zemlji, koji će kombinirajući teoriju i praksu, privući mlade poduzetne ljude i pomoći im u generiranju preduzetničkih vještina i ponašanja, što bi doprinijelo razvoju malih i srednjih poduzeća u Bosni i Hercegovini. Glavni cilj doktorskog studija preduzetništva je izgraditi ljudski i društveni kapital u Bosni I Hercegovini i susjednim zemljama kako bi se osnažio preduzetnički kapacitet pojedinaca i institucija za inovativnost, promjene, natjecanje i saradnju, s ciljem zatvaranja razvojnih jazova unutar BiH te između Bosne I Hercegovine i Europske Unije Specifični ciljevi:

Razviti novo nastavno osoblje za preduzetničko obrazovanje kroz doktorski program fokusiran na teorijska i praktična pitanja izgradnje preduzetničkog društva

Razviti pedagoške vještine nastavnog osoblja iz preduzetništva temeljem iskustvenog pristupa u nastavi pomoću konsultantskih dimenzija programa

Ozakoniti preduzetničke studije u portafoliju obrazovnih aktivnosti Univerziteta Razviti snažne izvršne programe temeljene na stalnim preduzetničkim potrebama

zajedno sa lokalnom zajednicom

2.4.3. Kompetencije doktoranata Završavanjem doktorskog studija Preduzetništvo studenti će imati znanja i vještine potrebne za samostalni i timski istraživački rad u interdisciplinarnom naučnom polju u okviru društvenih znanosti:

Pokazivanje posjedovanja znanja o temeljnim odrednicama preduzetničkog ponašanja, te relevantnih područja od kojih to ponašanje zavisi,

Osposobljenost za korištenje teorija i konceptualnih okvira u cilju širenja istraživačkih rezultata,

Primjenjivati etičke principe u dizajniranju i provođenju istraživanja i prezentiranju istraživačkih rezultata,

Sposobnost kritičke sinteze naučne literature, Biti osposobljen za izbor, primjenu i interpretiranje odgovarajućih istraživačkih

metoda i tehnika, Sposobnost kontekstualizacije naučnih saznanja u cilju identifikacije istraživačkog

39



problema, Sposobnost otvorene, objektivne i kritičke analize i vrednovanja novih i tuđih

naučnih ideja i rezultata, Sposobnost prezentiranja i komuniciranja; sposobnost pripremanja prijedloga

projekata za finansiranje istraživačkog rada; upravljanje projektima i istraživačkim timovima,

Sposobnost širenja istraživačkih rezultata u naučnoj I opštoj javnosti. Opšte kompetencije koje se stiču uključuju:

Veću fleksibilnost u nošenju sa promjenama i sposobnost stalnog usavršavanja (potencijal za učenje),

Sposobnost preuzimanja odgovornosti i rješavanja problema (liderski potencijal).



Obavezni predmeti proširuju opšta znanja studenata iz studijske oblasti u funkciji izabranog studijskog programa. Izborni predmeti proširuju znanja studenata u izabranoj naučnoj oblasti. Doktorski studij iz Ekonomije realizira se kao trogodišnji studij (6 semestara i to XI, XII, XIII, XIV, XV, XV) . U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije. Prijava teme doktorske disertacije sadrži: a) Curriculum vitae (biografija), b) Tema i radna hipoteza doktorske disertacije, c) Naziv i radna struktura doktorske disertacije, d) Kratak prikaz sadržaja pojedinih poglavlja, e) ObrazloŽenje teme doktorske disertacije, f) Metodološke napomene, i g) Spisak literature.

40



U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII semestru. U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji. Ispita više nema. U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana Aktivnosti studenata se predviđaju kako slijedi XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30 XIV. SEMESTAR (SEDMA GODINA STUDIJA)



10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30




20 10

41



UKUPNO 30

2.5. Marketing i trgovina

2.5.1. Svrha doktorskog studijskog programa Svrha doktorskog studijskog programa Marketing i trgovina je obrazovanje stručnjaka tj. doktora nauka iz oblasti marketinga i trgovine u skladu sa potrebama savremene nauke, razvoja i privređivanja privrede i društva. Navedeni proces u funkciji je razvoja nauke u oblasti marketinga i trgovine u formi naučnog doprinosa koji studenti daju u okviru izrade naučnih radova kao i doktorske disertacije. Pored toga, svrha doktorskih akademskih studija marketinga i trgovine je i u izgrađivanju naučno istraživačkog kritičkog stava studenata ovih studija ka prevladavajućim stavovima u dinamičnoj oblasti marketinga i trgovine kao i ka alternativnim viđenjima pravaca razvoja marketinga i trgovine kao naučne discipline. Obzirom na praktičnu prirodu marketinga tj. njegovu primjenljivost u poslovnoj praksi preduzeća, na nivou raznih obuhvata teritorijalnih zajednica kao i na, danas sve više prisutnom, nivou globalne ekonomije, kao veoma bitnu svrhu studijskog programa moguće je navesti sticanje operativnih znanja u smislu mogućnosti primjene savremenih teorijskih postulata na mikro i makro nivou odvijanja poslovnih djelatnosti. U okviru doktorskog studijskog programa marketinga i trgovine, ostavljena je mogućnost izbora i predmeta koji su iz oblasti trgovine i poslovne logistike čime se dobija na interdisciplinarnosti u usvajanju i primjeni znanja iz oblasti koje su blisko povezane sa odvijanjem marketing aktivnosti posmatrane na bilo kom od postojećih nivoa njegove primjene. Studijski program doktorskih studija Menadžment u potpunosti je u skladu s misijom i ciljevima Ekonomskog fakulteta Travnik te na taj način čini dio ukupnih napora ove visokoškolske institucije u obrazovanju kvalitetnih stručnjaka za potrebe razvoja domaće i strane privrede.

2.5.2. Ciljevi doktorskog studija Osnovni cilj doktorskog studijskog programa marketinga i trgovine je da se obrazuje stručnjak koji posjeduje potrebna teorijska i praktična znanja iz svih segmenata marketinga i trgovine i ostalih menadžerskih disciplina, sposobnost istraživanja u tim disciplinama, ali sve uokvireno naučno zasnovanim ekspertskim znanjima i praktičnim sposobnostima za razumijevanje ekonomskih i društvenih zakonitosti koje vladaju u odnosima poslovni sistem - tržište. Cilj studijskog programa je da se obrazuje stručnjak koji posjeduje dovoljno produbljenog znanja koje je usklađeno sa savremenim pravcima razvoja naučnih disciplina u svijetu.

42



Cilj je omogućavanje formiranja samostalnog (ličnog) naučno zasnovanog stava u pogledu pitanja savremenih teorijskih razmatranja primjenljivosti i razvoja marketinga u globalnim okvirima privređivanja. U sklopu ostvarenja primarnog cilja podrazumijeva se ovladavanje specifičnim praktičnim vještinama iz domena upravljanja marketingom kao sastavnim djelom poslovnog profila marketing stručnjaka pred kojim se nalazi uspješna karijera. Ciljevi doktorskog studijskog programa marketinga i trgovine, u skladu su sa savremenim pravcima razvoja marketinga, koji u formi holističkog pristupa ovoj poslovnoj djelatnosti poseban značaj daje društvenim aspektima primjene marketinga tj. njegove uloge u ostvarenju koncepta održivog razvoja, od lokalnog do globalnog nivoa obuhvata. Bitan cilj u procesu obrazovanja studenata na doktorskim studijama marketinga i trgovine je i dalji razvoj sposobnosti za saopštavanje i izlaganje svojih rezultata naučnih istraživanja stručnoj i široj javnosti, kako putem publikovanja radova u naučnim časopisima tako i putem učešća na međunarodnim konferencijama i naučnim skupovima.

2.5.3. Kompetencije doktoranata Doktorski studijski program Marketing i trgovina omogućava studentima razvoj sposobnosti i kompetencija za kreativno rješavanje problema i donošenje strateško-operativnih odluka iz oblasti menadžmenta i marketinga prodaje, upravljanja lancem snabdijevanja, elektronske trgovine, trgovinske politike i konkurencije, primjene poslovne informatike u funkciji donošenja i sprovođenja odluka, međunarodni marketing, poslove prodaje i nabave, vanjskotrgovinsko poslovanje, ekonomska propaganda, ponašanje potrošača, komuniciranje sa kupcima i druge kompetencije. Na ovom doktorskog studijskom programu stičete znanja koja će vam omogućiti da izvršite procjenu situacije na tržištu, da se prilagodite kupcu, rješavate probleme vezano za trgovinu sa inostranstvom, razvijete marketing strategiju, optimizujete distribuciju robe i slično, što će vas pripremiti za uspješnu karijeru u marketinškim agencijama, marketinškim službama u preduzećima, konsalting agencijama, logističkim odjeljenjima kompanija, prodaja, nabava, istraživanje tržišta, ekonomska propaganda, formiranje cijena, izbor kanala prodaje, odnosi sa javnošću, razvoj proizvoda i marke, rad u veleprodaji, maloprodaji, izvozu-uvozu itd.



43



Obavezni predmeti proširuju opšta znanja studenata iz studijske oblasti u funkciji izabranog studijskog programa. Izborni predmeti proširuju znanja studenata u izabranoj naučnoj oblasti. Doktorski studij iz Ekonomije realizira se kao trogodišnji studij (6 semestara i to XI, XII, XIII, XIV, XV, XV) . U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije. Prijava teme doktorske disertacije sadrži: a) Curriculum vitae (biografija), b) Tema i radna hipoteza doktorske disertacije, c) Naziv i radna struktura doktorske disertacije, d) Kratak prikaz sadržaja pojedinih poglavlja, e) ObrazloŽenje teme doktorske disertacije, f) Metodološke napomene, i g) Spisak literature. U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII semestru. U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji. Ispita više nema. U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana Aktivnosti studenata se predviđaju kako slijedi XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15

UKUPNO 30

44






10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30




20 10

UKUPNO 30

2.6. RAČUNOVODSTVO I REVIZIJA

2.6.1. Svrha doktorskog studijskog programa Svrha doktorskog studijskog programa Računovodstvo i revizija na Ekonomskom fakultetu je organizovano obrazovanje nastavno naučnih i istraživačkih kadrova za budućnost. U okviru obrazovnog sistema posvećuje izuzetan značaj osposobljavanju studenata doktorskih studija za samostalni i visoko kvalitetan nastavno istraživački rad iz područja računovodstva i finansija u skladu sa potrebama društva i tržišta. Originalna i napredna istraživanja omogućavaju razvoj novih tehnologija, metodologija i postupaka koji doprinose opštom razvoju društva. Program studija obuhvata napredna znanja ekonomskih nauka sa usmjerenjima. Multidisciplinarno izučavanje teorije i aplikativnih aspekata u okviru doktorskog studijskog programa će pomoći u pronalaženju rješenja za izazove savremene Bosanko-hervegovačke privrede u svim njenim segmentima i nivoima. Pri koncipiranju smjera Računovodstvo i revizija korištena su iskustva visokoškolskih i

45



strukovnih institucija iz zemalja razvijene tržišne privrede i napredne računovodstvene prakse.

2.6.2. Ciljevi doktorskog studija Primarni je cilj doktorskog studija na ekonomskom fakultetu osposobljavanje kandidata za samostalan istraživački rad. U težnji za postizanjem što višeg nivoa izvrsnosti, doktorski studij stavlja naglasak na metodološka i teoretska znanja i procese razvoja nauke. Krajnji je cilj studija stvoriti i razviti autonomne istraživačke kapacitete koji su neophodni polaznicima za stvaranje buduće akademske karijere ili karijere u poslovnom svijetu. U cilju postizanja izvrsnosti doktorski studij predviđa goste predavače iz inostranstva, kao i slanje kandidata na evropske Univerzitete. Partnerstvo s industrijom i poslovnim sektorom realizovat će se kroz istraživačke projekte na kojima će biti angažovani polaznici. Prateći razvojne tokove i strategije razvoja Bosne i Hercegovine, doktorski studij na Ekonomskom fakultetu Internacionalnog Univerziteta Travnik ima za cilj doprinijeti razvoju društva temeljenog na znanju.

2.6.3. Kompetencije doktoranata Studenti koji završe doktorski studijski program Računovodstvo I revizija stiču sposobnost za kreativno rješavanje problema i donošenje odluka iz oblasti računovodstva i revizije, kao i upravljanje preduzećima i drugim profitnim i neprofitnim organizacijama. Student stiče znanja iz oblasti:

Mjerenja performansi preduzeća Računovodstvenih politika Strategijskog upravljačkog računovodstva Strategijskog finansijskog menadžmenta Interne revizije i kontrole Upravljanja projektima Upravljanja elektronskim poslovanjem preduzeća Teorije odlučivanja i dr.

Student će biti osposobljen (ključne kompetencije) da:

Rukovodi preduzećima i drugim profitnim i neprofitnim organizacijama Obavlja poslove konsaltinga Obavlja poslove interne i eksterne revizije u preduzećima i drugim profitnim i

neprofitnim organizacijama. Priprema i kontroliše sprovođenje poslovnog (biznis) plana Primjenjuje računovodstvene informacije u upravljanju preduzećima i drugim

profitnim i neprofitnim organizacijama

46



Upravlja novčanim tokovima državne revizije; donošenje finansijskih i investicionih odluka; investicionog savjetnika; portfolio menadžera; finansijske analize; procjene vrijednosti preduzeća; finansijskog menadžera.

Poslovi na tržištu rada koje bi student mogao da obavlja nakon završetka ovog programa su: finansijski menadžer, rukovodilac računovodstva, revizor, glavni kontrolor, finansijski analitičar, investicioni savjetnik, profesor, istraživač I dr.



Obavezni predmeti proširuju opšta znanja studenata iz studijske oblasti u funkciji izabranog studijskog programa. Izborni predmeti proširuju znanja studenata u izabranoj naučnoj oblasti. Doktorski studij iz Ekonomije realizira se kao trogodišnji studij (6 semestara i to XI, XII, XIII, XIV, XV, XV) . U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije. Prijava teme doktorske disertacije sadrži: a) Curriculum vitae (biografija), b) Tema i radna hipoteza doktorske disertacije, c) Naziv i radna struktura doktorske disertacije, d) Kratak prikaz sadržaja pojedinih poglavlja, e) ObrazloŽenje teme doktorske disertacije, f) Metodološke napomene, i g) Spisak literature U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII semestru.

47



U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji. Ispita više nema. U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana Aktivnosti studenata se predviđaju kako slijedi XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30




20 10

UKUPNO 30

48



2.7. FINANSIJE, BANKARSTVO I OSIGURANJE

2.7.1. Svrha doktorskog studija Svrha studijskog programa Finansije, bankarstvo i osiguranje je organizovano obrazovanje naučnih-nastavnih i istraživačkih kadrova za budućnost. U okviru obrazovnog sistema posvećuje se izuzetna pažnja osposobljavanju studenata doktorskih studija za samostalan i visoko kvalitetan naučno-istraživački rad na području menadžmenta u skladu sa potrebama društva. Originalna i naučno relevantna istraživanja omogućavaju razvoj novih tehnologija, metodologija i postupaka koji doprinose opštem razvoju društva. Pored toga, svrha studijskog programa doktorskih studija je da kroz ovakav sistem obrazovanja doprinosi i razvoju nauke i kritičkog mišljenja putem osposobljavanja kadrova za kritičko procjenjivanje istraživačkog rada drugih. Struktura i koncepcija studijskog programa doktorskih studija obezbjeđuje sticanje društveno opravdanih i korisnih kompetencija. Svrha studijskog programa Finansije, bankarstvo i osiguranje je potpuno u skladu sa zadacima, ciljevima i misijom Ekonomskog Fakulteta Travnik. Studijski program obezbjeđuje dogradnju osnovnog fonda znanja stečenog na dodiplomskim i magistarskim akademskim studijama u oblastima javnih finansija, monetarne teorije i politike, funkcionisanja finansijskih institucija,bankarstva i osiguranja te tržišta i instrumenata.

2.7.2. Ciljevi doktorskog studija Znanja koja se stiču na doktorskim akademskim studijama omogućiti će studentu direktniji i brži put ka menadžerskim pozicijama, jer će mu stvoriti prednosti koje proističu iz raspolaganja visoko specijalizovanim znanjima. Mogućnost da se kroz finalnu izradu rada usmjerava u određenu oblast biće korisna za dalje oblikovanje njegovog obrazovnog profila, koji se može prilagoditi potrebama institucije u kojoj radi ili želi da raditi. Studijski program doktorskih studija Finansije, bankarstvo I osiguranje ima precizno definisane ciljeve. Završetkom ovog studijskog programa student stiče akademski naziv doktor ekonomskih nauka. Ciljevi koji se tom prilikom postižu su sljedeći:

sticanje znanja i razvijanje sposobnosti za samostalno obavljanje naučno-istraživanja iz oblasti ekonomskih nauka,

mogućnost istraživanja moderne ekonomske nauke, poznavanje naučno-istraživačkih metoda iz oblasti ekonomskih nauka, razvijanje istinskog akademskog interesa i kompetencija, učešće u domaćim i međunarodnim naučno-istraživačkim projektima, mogućnost produbljivanja znanja iz oblasti finansija, bankarstva I osiguranja, sagledavanje naučnih problema kao cjeline, u svjetlu drugih relevantnih domena,

49



razvijanje sposobnosti organizovanja i učešća u interdisciplinarnim i multidisciplinarnim istraživanjima,

postavljanje hipoteza i pravilno tumačenje naučnih rezultata, osposobljavanje za izradu naučnih radova, publikovanje naučnih rezultata, osposobljavanje za kritičku procjenu rezultata naučnih istraživanja, osposobljavanje za izlaganje i odbranu sopstvenih rezultata naučno-istraživačkog

rada, osposobljavanje za sistematizovanje, analiziranje i kritičko procjenjivanje naučnih

dostignuća iz oblasti finansija,bankarstva I osiguranja, korištenje stečenih znanja za dalji razvoj ekonomske nauke, korištenje stečenih znanja za ispravnu analizu problema iz oblasti ekonomije, nastavak uspješnog rada u fundamentalnim i aplikativnim istraživanjima, permanentno razvijanje stručne i naučne kompetencije, na osnovu postojećih naučnih saznanja i samostalnog naučno-istraživačkog rada

dati originalan doprinos nauci, implementiranje naučnih dostignuća u proces obrazovanja.

2.7.3. Kompetencije doktoranata Studenti stiču znanja i ovladavaju vještinama neophodnim za obavljanje visokostručnih, upravljačkih i analitičkih poslova iz širokog područja finansija. Ovaj program omogućiti će im da ovladaju znanjima neophodnim za rad na svim segmentima finansijskih tržišta: na deviznom, tržištu novca i kapitala, na berzama i van njih. Upoznati će tradicionalne kao i najsavremenije finansijske instrumente i svrstati u red vrlo traženog osoblja osposobljenog za tzv. finansijski inženjering. Također, biće osposobljeni da analiziraju sve tipove finansijskih izvještaja, kako u pogledu formalnog karaktera tako i u pogledu njihove ekonomske sadržaje koji su u osnovi procjene ekonomske vrijednosti kompanija, kao i kreditne sposobnosti kompanija. Poslovi koje na tržištu rada može obavljati student koji je završio studijski program Finansije, bankarstvo i osiguranje su: -Poslovi ekonomiste - analitičara -Poslovi ekonomiste u javnim preduzećima -Poslovi analitike i predviđanja makroekonomskih kretanja -Poslovi ekonomiste u organima državne uprave -Poslovi ekonomiste u bankama -Poslovi ekonomiste u osiguravajućim organizacijama -Poslovi ekonomiste u statističkim službama

50



-Poslovi ekonomskog i poreskog konsaltinga -Poslovi ekonomiste u prosvjetnim organizacijama -Poslovi ekonomiste u zdravstvenim organizacijama -Poslovi naučnoistraživačkog rada u institutima i na fakultetima -Poslovi izvođenja nastave na ekonomskim predmetima. Doktorske studije su istovremeno i značajan korak u razvoju naučne karijere studenta, pa tako krug potencijalnih poslova može biti proširen i na razne pozicije u istraživačkim i razvojnim odjeljenjima finansijskih institucija, naučnoistraživačkim institutima ili visokoobrazovnim institucijama.



Obavezni predmeti proširuju opšta znanja studenata iz studijske oblasti u funkciji izabranog studijskog programa. Izborni predmeti proširuju znanja studenata u izabranoj naučnoj oblasti. Doktorski studij iz Ekonomije realizira se kao trogodišnji studij (6 semestara i to XI, XII, XIII, XIV, XV, XV) . U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije. Prijava teme doktorske disertacije sadrži: a) Curriculum vitae (biografija), b) Tema i radna hipoteza doktorske disertacije, c) Naziv i radna struktura doktorske disertacije, d) Kratak prikaz sadržaja pojedinih poglavlja, e) ObrazloŽenje teme doktorske disertacije, f) Metodološke napomene, i g) Spisak literature. U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII semestru.

51



U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji. U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji. Ispita više nema. U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana Aktivnosti studenata se predviđaju kako slijedi XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30




20 10

UKUPNO 30

52



2.8. SPECIFIKACIJA IZBORNIH PREDMETA PREDMET BR. NAZIV PREDMETA V+P ECTS

STUDIJSKI PROGRAM : EKONOMIJA 1 Ekonomska analiza 2+1 10 2 Poslovna ekonomija 2+1 10 3 Evropska unija 2+1 10 4 Globalizacijski i tranzicijski procesi 2+1 10 5 Ekonomija rada 2+1 10 6 Privredni razvoj – teorija i politika 2+1 10 7 Monetarna i fiskalna politika 2+1 10 8 Ekonomija javnog sektora 2+1 10 9 Računovodstvo troškova 2+1 10 10. Odabrana poglavlja iz menadžerske ekonomije 2+1 10

STUDIJSKI PROGRAM : MENADŽMENT 1 Strateški menadžment 2+1 10 2 Globalizacijski i tranzicijski procesi 2+1 10 3 Marketing menadžment 2+1 10 4 Menadžment snabdijevanja i logistika 2+1 10 5 Računovodstvo troškova 2+1 10 6 Upravljanje korporativnim finansijama 2+1 10 7 Analiza poslovanja preduzeća 2+1 10 8 Upravljanje troškovima 2+1 10 9 Benchmarking 2+1 10

STUDIJSKI PROGRAM : PREDUZETNIŠTVO: 1 Strateški menadžment 2+1 10 2 Globalizacijski i tranzicijski procesi 2+1 10 3 Preduzetništvo i biznis 2+1 10 4 Preduzetništvo malih i srednjih preduzeća 2+1 10 5 Pravni okvir preduzetništva 2+1 10 6 Upravljanje korporativnim finansijama 2+1 10 7 Upravljanje troškovima 2+1 10 8 Primijenjeno preduzetništvo 2+1 10

STUDIJSKI PROGRAM : MARKETING I TRGOVINA 1 Strateški menadžment 2+1 10 2 Spoljnotrgovinsko poslovanje 2+1 10 3 Globalizacijski i tranzicijski procesi 2+1 10 4 Menadžment snabdijevanja i logistika 2+1 10 5 Istraživački i konkurentni marketing 2+1 10 6 Donošenje poslovnih odluka 2+1 10 7 Marketing menadžment 2+1 10 8 Međunarodni marketing 2+1 10 9 Upravljanje troškovima 2+1 10

STUDIJSKI PROGRAM : RAČUNOVODSTVO I REVIZIJA 1 Globalizacijski i tranzicijski procesi 2+1 10 2 Finansijsko izvještavanje 2+1 10 3 Računovodstvo troškova 2+1 10 4 Komparativna revizija 2+1 10 5 Analiza poslovanja preduzeća 2+1 10 6 Upravljanje korporativnim finansijama 2+1 10 7 Upravljanje troškovima 2+1 10

53



8 Analiza bilansa 2+1 10 9 Strateški menadžment 2+1 10 10. Teorija i politika cijena 2+1 10 11. Akcionarstvo- Akcioni plan, berze, vrijednosni papiri 2+1 10

STUDIJSKI PROGRAM : FINANSIJE, BANKARSTVO I OSIGURANJE 1. Strateški menadžment 2+1 10 2. Globalizacijski i tranzicijski procesi 2+1 10 3. Bankarstvo 2+1 10 4. Korporativno osiguranje 2+1 10 5. Upravljanje korporativnim finansijama 2+1 10 6. Spoljnotrgovinsko poslovanje 2+1 10 7. Analiza bilansa 2+1 10 8. Finansijsko izvještavanje 2+1 10 9. Monetarne i javne finansije 2+1 10 10. Akcionarstvo- Akcioni plan, berze, vrijednosni papiri 2+1 10

3. FAKULTET ZA PRIVREDNU I TEHNIČKU LOGISTIKU

3.1. UVOD U današnje vrijeme okrupnjavanja poslovanja na domaćim tržištima, ali i pri izlasku na strana tržišta te stvaranju multinacionalnih i globalnih kompanija, moderna logistika postaje značajna konkurentska prednost. Iz toga proizlazi nužnost usavršavanja kadrova u toj oblasti koji će biti eksperti na tom polju i kontinuirano pratiti i učiti nove trendove poslovne logistike. Ovaj studijski program nosi naziv Poslovna logistika. Program doktorskih studija ima za cilj razvoj kreativnog istraživačkog rada i osposobljavanje stručnjaka za timski rad, samostalno identifikovanje naučnih problema, vođenje kritičke analize, razvoj i sintezu novih i kompleksnih ideja i unapređenje naučnog i istraživačkog rada u oblasti poslovne logistike. Od rezultata istraživanja se očekuje da su originalni i publikovani u stručnim publikacijama i prezentovani i valorizovani na nacionalnom ili internacionalnom nivou. Zadatak je Fakulteta za tehničku i privrednu logistiku u Travniku da obezbijedi visoko obrazovanje i sposobne pojedince koji su spremni da svojim radom unaprijede svaki biznis, da daju poslovna rješenja gdje su ona potrebna te da na taj način utječu na kvalitet života hiljada zaposlenih u različitim industrijama, kako u Srednjobosanskom kantonu tako i u cijeloj Bosni i Hercegovini. Na taj način kandidati će biti pripremljeni za ulazak na svjetsko tržište. U okviru visokoškolskog studija privredne i tehničke logistike želimo obrazovati kadrove za visoko stručne poslove u privredi i vanprivredi te u društvenoj upravi (vojska, policija, carina, razne agencije). U obrazovnom procesu na ovom studiju Fakultet će posebnu pažnju posvetiti: Sposobnosti uočavanja problema, njihovu analizu te predviđanje

54



operativnih rješenja u logističkim procesima organizacije; Sposobnosti vladanja teoretskim znanjem, standardnim metodama

i procesima u logističkim sistemima; Konkurenciji na tržištu u području privredne i tehničke logistike; Sposobnosti praktične upotrebe (primjene) stečenog teoretskog znanja; Sposobnosti praćenja i upotrebe informatičke i komunikacijske tehnologije

na svom konkretnom radnom području; Obaveznosti profesionalne etike, društvene odgovornosti i najvišeg nivoa

profesionalnosti u budućem radu kandidata. Osnovni je cilj ovog doktorskog studija najviši nivo obrazovanja ekonomista iz područja tehničke i privredne logistike. Studij se temelji na sticanju kombinacije znanja iz područja ekonomije, prava, tehničkih nauka i transportnih usluga. Kroz studije se izgrađuje i postiže specijalističko poznavanje vještina privredne i tehničke logistike i temeljito razumijevanje poslovnih procesa. Studij omogućava temeljito poznavanje osnova privredne i tehničke logistike iz oblasti upotrebe matematičkih i statističkih metoda u logistici te detaljno stručno upoznavanja sa logističkom tehnologijom i logističkom infrastrukturom, ekonomikom preduzeća i lančanim procesima nabavke, do rješavanja najsloženijih logističkih problema. Cilj je ovog studijA je da ponudi inovacije, praktični rad i kvalitetno obrazovanje koje će poboljšati način razmišljanja kod polaznika i omogućiti njihovo brže reagovanje u različitim situacijama, povećati njihovu pouzdanost i spremnost da profesionalno prihvate odgovornost.

3.2. POSLOVNA LOGISTIKA

3.2.1. Svrha studijskog programa Svrha studijskog programa je obrazovanje studenata za profesiju doktora tehničkih nauka iz oblasti poslovne logistike u skladu sa potrebama naše privrede i društvene zajednice. Zadatak Fakulteta za tehničku i privrednu logistiku u Travniku je da obezbijedi visoko obrazovanje i sposobne pojedince koji su spremni da svojim radom unaprijede svaki biznis, te da daju poslovna rješenja gdje su ona potrebna, i da na taj način utječu na kvalitet života hiljada zaposlenih u različitim industrijama, kako u Srednjobosanskom kantonu tako i u cijeloj BiH. Doktoranti će na ovaj način biti pripremljeni za ulazak na svjetsko tržište. Uz svu prethodnu osposobljenost, doktor tehničkih nauka smjer Poslovna logistika je sposoban da samostalno uočava, formuliše i rješava probleme koristeći savremene eksperimentalne, teorijske i numeričke metode. Fakultet će posebnu pažnju u obrazovnom procesu posvetiti:

sposobnosti uočavanja problema i njegovu analizu te predviđanje operativnih rješenju logističkim procesima organizacije

55



sposobnosti vladanja standardnim metodama, postavkama i procesima u logističkim procesima

konkurenciji na tržištu sposobnosti upotrebe stečenog teoretskog znanja u praksi sposobnosti praćenja i upotrebe informatičke i komunikacijske tehnologije na svom

konkretnom radnom stručnom području obaveznosti profesionalne etike

3.2.2. Ciljevi studijskog programa Osnovni cilj studija na ovom fakultetu je obrazovanje stručnjaka sa profilom znanja poslovne logistike. Studij se temelji na sticanju kombinacije znanja iz područja ekonomije, prava, tehničkih nauka i transportnih usluga. Tokom napredovanja kroz studije na ovom fakultetu se izgrađuje i postiže specijalističko poznavanje vještina privredne i tehničke logistike i temeljito razumijevanje poslovnih procesa. Nastava na ovim studijama je koncipirana tako da daje temeljito poznavanje osnova privredne i tehničke logistike, neophodnih kvantitativnih oblasti kao što su: Upotreba matematičkih metoda u logistici, Statističke metode u logistici, te detaljnog stručnog upoznavanja sa logističkom tehnologijom i logističkom infrastrukturom, ekonomikom preduzeća i lančanim procesima nabavke do rješavanja najsloženijih logističkih problema. Cilj fakulteta je da ponudi inovacije, praktični rad i kvalitetno obrazovanje koje će poboljšati način razmišljanja kod studenata i omogućiti njihovo brže reagovanje u različitim situacijama, povećati njihovu pouzdanost i spremnost da profesionalno prihvate odgovornost.

3.2.3. Kompetencije diplomiranih studenata Završeni studenti ovog studija osposobljeni su za obavljanje poslova u različitim poslovnim subjektima, kompanijama, srednjim i malim preduzećima, finansijskim institucijama, bankama i osiguranjima, te u istraživačkim i obrazovnim institucijama, institutima, visokoškolskim i naučnim institucijama.

3.2.4. Struktura studijskog programa Naziv studijskog programa doktorskih akademskih studija je Poslovna logistika. Doktorant prilikom završavanja doktorskog studija na Fakultetu za privrednu i tehničku logistiku na Internacionalnom Univerzitetu Travnik te dostizanja ukupnih 180 ECTS bodova,

56



odbranivši pri tome doktorsku disertaciju, stiče naučni naziv - doktor tehničkih nauka smjer Poslovna logistika. Ishod procesa studiranja (završenih 3 godine studija i odbranjena doktorska disertacija) je stručnjak sa akademskim obrazovanjem, koji posjeduje znatno proširena i produbljena znanja iz oblasti poslovne logistike. Uz svu prethodnu osposobljenost, doktor tehničkih nauka smjer Poslovna logistika je sposoban da samostalno uočava, formuliše i rješava probleme koristeći savremene eksperimentalne, teorijske i numeričke metode. Pri tome je u stanju da samostalno organizuje i izvede istraživanje, obradi rezultate prema naučnim principima i donese objektivne zaključke i predloži moguće primjene u određenim granama nauke i tehnike. XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30 XV. SEMESTAR (OSMA GODINA STUDIJA)



5 25




20 10

UKUPNO 30

57



Dakle, doktorski studijski program na Fakultetu za privrednu i tehničku logistiku realizuje se na sljedeći način: U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije; U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII. semestru; U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana

3.3. TEHNIČKA LOGISTIKA

3.3.1. Svrha studijskog programa Svrha studijskog programa je obrazovanje studenata za profesiju doktora tehničkih nauka iz oblasti tehničke logistike u skladu sa potrebama naše privrede i društvene zajednice. Zadatak Fakulteta za tehničku i privrednu logistiku u Travniku je da obezbijedi visoko obrazovanje i sposobne pojedince koji su spremni da svojim radom unaprijede svaki biznis, te da daju poslovna rješenja gdje su ona potrebna, i da na taj način utječu na kvalitet života hiljada zaposlenih u različitim industrijama, kako u Srednjobosanskom kantonu tako i u cijeloj BiH. Doktoranti će na ovaj način biti pripremljeni za ulazak na svjetsko tržište. Uz svu prethodnu osposobljenost, doktor tehničkih nauka smjer Tehnička logistika je sposoban da samostalno uočava, formuliše i rješava probleme koristeći savremene eksperimentalne, teorijske i numeričke metode. Fakultet će posebnu pažnju u obrazovnom procesu posvetiti:

sposobnosti uočavanja problema i njegovu analizu te predviđanje operativnih rješenju logističkim procesima organizacije

sposobnosti vladanja standardnim metodama, postavkama i procesima u logističkim procesima

konkurenciji na tržištu sposobnosti upotrebe stečenog teoretskog znanja u praksi sposobnosti praćenja i upotrebe informatičke i komunikacijske tehnologije na svom

konkretnom radnom stručnom području obaveznosti profesionalne etike

58



3.3.2. Ciljevi studijskog programa Osnovni cilj studija na ovom fakultetu je obrazovanje stručnjaka sa profilom znanja tehničke logistike. Studij se temelji na sticanju kombinacije znanja iz područja ekonomije, prava, tehničkih nauka i transportnih usluga. Tokom napredovanja kroz studije na ovom fakultetu se izgrađuje i postiže specijalističko poznavanje vještina privredne i tehničke logistike i temeljito razumijevanje poslovnih procesa. Nastava na ovim studijama je koncipirana tako da daje temeljito poznavanje osnova privredne i tehničke logistike, neophodnih kvantitativnih oblasti kao što su: Upotreba matematičkih metoda u logistici, Statističke metode u logistici, te detaljnog stručnog upoznavanja sa logističkom tehnologijom i logističkom infrastrukturom, ekonomikom preduzeća i lančanim procesima nabavke do rješavanja najsloženijih logističkim problema. Cilj fakulteta je da ponudi inovacije, praktični rad i kvalitetno obrazovanje koje će poboljšati način razmišljanja kod studenata i omogućiti njihovo brže reagovanje u različitim situacijama, povećati njihovu pouzdanost i spremnost da profesionalno prihvate odgovornost.

3.3.3. Kompetencije diplomiranih studenata Završeni studenti ovog studija osposobljeni su za obavljanje poslova u različitim poslovnim subjektima, kompanijama, srednjim i malim preduzećima, finansijskim institucijama, bankama i osiguranjima, te u istraživačkim i obrazovnim institucijama, institutima, visokoškolskim i naučnim institucijama.

3.3.4. Struktura studijskog programa Naziv studijskog programa doktorskih akademskih studija je Poslovna logistika. Doktorant prilikom završavanja doktorskog studija na Fakultetu za privrednu i tehničku logistiku na Internacionalnom Univerzitetu Travnik te dostizanja ukupnih 180 ECTS bodova, odbranivši pri tome doktorsku disertaciju, stiče naučni naziv - doktor tehničkih nauka smjer Poslovna logistika. Ishod procesa studiranja (završenih 3 godine studija i odbranjena doktorska disertacija) je stručnjak sa akademskim obrazovanjem, koji posjeduje znatno proširena i produbljena znanja iz oblasti poslovne logistike. Uz svu prethodnu osposobljenost, doktor tehničkih nauka smjer Poslovna logistika je sposoban da samostalno uočava, formuliše i rješava probleme koristeći savremene eksperimentalne, teorijske i numeričke metode. Pri tome je u stanju da samostalno organizuje i izvede istraživanje, obradi rezultate prema naučnim principima i donese objektivne zaključke i predloži moguće primjene u određenim granama nauke i tehnike.

59



XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA) Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS 1. 2. 3.


10 10 10




10 5 15




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30 XV. SEMESTAR (OSMA GODINA STUDIJA)



5 25




20 10

UKUPNO 30 Dakle, doktorski studijski program na Fakultetu za privrednu i tehničku logistiku realizuje se na sljedeći način: U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije; U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII. semestru; U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji;

60



U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana.


R.B. NAZIV PREDMETA P+V ECTS

Za sva usmjerenja na Fakultetu za privrednu i tehničku logistiku 1. Ekologija 2+1 10 2. E-logistika 2+1 10 3. Informacioni sistemi u logistici 2+1 10 4. Inženjerska ekonomika u logistici 2+1 10 5. Kvalitet u logistici 2+1 10 6. Logistički sistem 2+1 10 7. Logistika opasnih materija 2+1 10 8. Logistika u saobraćaju 2+1 10 9. Marketing logistika 2+1 10 10. Odabrana poglavlja iz logistike 2+1 10 11. Odlučivanje i optimizacija 2+1 10 12. Odlučivanje u logistici 2+1 10 13. Performanse logističkih sistema 2+1 10 14. Planiranje razvoja distributivnih mjera 2+1 10 15. Poslovna logistika 2+1 10 16. Savremeni transportni sistem 2+1 10 17. Sistem za podršku u odlučivanju u logistici 2+1 10 18. Sistemi rukovanja materijalom 2+1 10 19. Statističke metode u logistici 2+1 10 20. Strateški marketing 2+1 10 21. Strateški menadžment 2+1 10 22. Tehnička logistika 2+1 10 23. Transportna logistika 2+1 10 24. Upravljanje lancima snadbijevanja 2+1 10

61



4. EKOLOŠKI FAKULTET

4. 1. EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE

4.1.1. Svrha studijskog programa Najvažniji je zadatak doktorskoga studija usavršavanje u laboratorijskim i terenskim istraživanjima te izrada disertacije. Svrha je studija potaknuti kritički način razmišljanja i stvoriti preduslove za uspješan i odgovoran naučno-istraživački rad u skladu s najvišim akademskim i etičkim standardima. Izučavanjem studijskog programa Ekologije i zaštite životne sredine kandidati direktno učestvuju u humanoj ekologizaciji Bosne i Hercegovine. Studij je direktno povezan sa globalnim klimatskim promjenama, iscrpljivanjem prirodnih resursa i degradacijom okoline, industrijskim i drugim zagađivanjem u uslovima uspostavljenog modela intenzivne materijalne proizvodnje i potrošnje. Pohađanje doktorskog studija iz ove oblasti daje sintetičku osnovu za metodološki pristup transformaciji teorijskih saznanja u operativnu praksu održivog razvoja.

4.1.2. Ciljevi studijskog programa Cilj je obrazovanja na ovom studiju osposobljavanje stručnjaka koji će biti sposobni da samostalno djeluju i unapređuju mjere za zaštitu okoliša, mjere prevencije i predostrožnosti, te metode nadzora nad proizvodom tokom čitavog životnog vijeka. Obrazovanje na ovom studiju kandidatima će omogućiti da razvija neophodnu kreativnost i snalaženje u novim situacijama prilikom rješavanja konkretnih problema u struci. Menadžment Fakulteta će garantovati obezbjeđenje edukativno-korektivnog djelovanja u tijesnoj saradnji sa državnim institucijama i partnerima u projektovanju saradnje i naučno-istraživačkog rada. Još je jedan cilj obrazovanja na ovom studiju: uvođenje nefragmentarnog, uskog shvatanja izoliranih pojava u prirodi i društvu nego sistemsko, holističko mišljenje koje će omogućiti neophodnu kreativnost i snalaženje u novim situacijama prilikom rješavanja konkretnih problema vezanih za odnose čovjeka i prirode. Ekološki fakultet u Travniku kao naučno-obrazovna institucija doprinijet će razvoju nauke, kako bi odgovorio na pitanja oporavka i razvoja Bosne i Hercegovine sa svojom multidisciplinarnosti, podrazumijeva obuhvatanje četiri oblasti nauke:

Prirodne nauke, njihove postulate i principe koji obilježavaju prirodnu sredinu i s tim u vezi zahtjeve koji se postavljaju prema razvojno-istraživačkim zahvatima;

62



Tehničke i biotehničke nauke koje obilježavaju postojeća dostignuća i razvojne tokove nauke uopšte (automatizacija, kompjuterizacija, kibernetizacija i bionizacija);

Društvene nauke (ekonomske, socijalne i pravne nauke); Sintetičke i organizacione nauke, socijalna ekologija, kao sprega funkcionalne

povezanosti projekcija razvoja prirode i društvene sredine na bazi adekvatnog razvojnog angažovanja tehničko-tehnoloških i organizaciono-razvojnih naučnih disciplina.

4.1.3. Kompetencije po završetku studijskog programa Kroz ovaj studij polaznici će usvojiti potrebna znanja o osnovama proizvodnih sistema te o njihovoj efikasnosti i civilizacijskoj i društvenoj situiranosti. Inženjerstvo zaštite okoline te važnost uvođenja inovacija u proizvodnju komplementarna je sa prvom disciplinom i u skladu sa modernim stremljenjima konkurentne privrede. Osim toga, polaznici će savladat kurseve iz upravljanja proizvodnim sistemima sa aspekta kvaliteta i sistema okolinskog upravljanja. Etika okoline za inženjere je važna disciplina koja doprinosi uspostavljanju rasta sa ograničenim djelovanjem u okolini. Nakon svake proizvodnje ostaje otpad koji kao roba ima svoju cijenu i svoje tokove, pa će polaznici apsolvirati i kurs iz upravljanja otpadom. Savladavajući pojedine discipline, kandidati će ovladati rizicima, kao naučnim pojmom koji je strukturalno vezan za samu suštinu moderne civilizacije, njihovim prepoznavanjem u konceptu održivog razvoja, razumijevanju i mogućnostima akcidenata. Osim toga, ovladat će načinima izgradnje ekološke svijesti kod menadžera, tehnologa i inženjera i širenja svijesti o povezanosti i nedjeljivosti čovjeka i njegovog privrednog djelovanja i prirode te prevencijom, kao i učešću u smanjenju pritiska na okolinu. Studenti će imati sposobnost integrisanja znanja sa složenim problemima te da formulišu sudove na osnovu nepotpunih ili ograničenih informacija, ali uz razmišljanje o socijalnim i etičkim odgovornostima vezanim za primjenu njihovog znanja i sudova. Doktoranti originalnim istraživanjem daju vlastiti naučni doprinos koji proširuje granice spoznaje u datoj oblasti i spreman je za kritičku analizu, vrednovanje i sintezu novih i složenih ideja. Savladavanjem studijskog programa Zaštita životne sredine, studenti će steći specijalizovana znanja, vještine, razvijene sposobnosti i kompetencije iz oblasti zaštite životne sredine, ali i ostalih elemenata održivog razvoja, kojim će biti osposobljeni za:

sticanje znanja iz naučno-stručnih i stručno-aplikativnih predmeta u funkciji uspješnog prepoznavanja problema u zaštiti životne sredine i uspješnog upravljanja pitanjima zaštite životne sredine

63



viziju i vođenje javne uprave, odnosno preduzeća sticanje kompetencija koje će omogućiti brzo i uspješno uklapanje u poslovno

okruženje koje je izloženo stalnim promjenama samostalno rješavanje praktičnih i teorijskih problema u oblasti u kojoj su

doktorirali i organizovanje i ostvarenje naučnih istraživanja primjenu metodologije u istraživačkom radu poštovanje poslovne etike komuniciranje na profesionalnom nivou u saopštavanju naučno-istraživačkih

rezultata saopštavanje naučno-istraživačkih rezultata na naučnim konferencijama i

objavljivanje u naučnim časopisima doprinos razvoju naučnog polja zaštite životne sredine, kao i nauke uopšte

4.1.4. Struktura studijskog programa po semestrima Od ukupno 180 ECTS bodova koji se postižu na doktorskom studiju struktura po vrstama aktivnosti je slijedeća: 5 predmeta po 10 ECTS 50 ECTS 4 seminarska rada po 5 ECTS 20 ECTS Izbor i prijava doktorske disertacije 10 ECTS Rad na doktorskoj disertaciji 90 ECTS Odbrana doktorske disertacije 10 ECTS UKUPNO 180 ECTS Dodatno sticanje ECTS bodova razrađeno u sljedećoj tabeli: R.B. OPIS ECTS 1. Objavljeni naučni rad u časopisima A kategorije (CC) 30 2. Objavljeni naučni rad u ostalim indeksnim časopisima 25 3. Objavljeni naučni rad u zbornicima radova s međunarodnih skupova 15 4. Izlaganje naučnog rada na domaćem naučnom skupu 8 5. Izlaganje naučnog rada na međunarodnim naučnom skupu 10 6. Gostujuća predavanja na drugim Univerzitetima 12 7. Naučna knjiga 10 8. Nagrade i priznanja 5 9. Ostali radovi 5

Doktorski studijski program na Ekološkom fakultetu realizuje se na sljedeći način: U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju

64



izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije; U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII. semestru; U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30




20 10

UKUPNO 30

65



4.2. INŽENJERSTVO ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE

4.2.1. Svrha studijskog programa U vrijeme brzih i velikih promjena u svijetu i pod pritiskom javnosti da se ubrzanim tempom preduzimaju mjere na zaštiti životne sredine od vitalnog značaja za našu zemlju je uspostavljanje kvalitetnih i efikasnih obrazovnih i istraživačkih programa u oblasti zaštite životne sredine, posebno inženjerstvu iz ovog domena kako bi se problemi u praksi brže rješavali i nasljeđe prošlosti saniralo. Svrha studija je potaknuti kritički način razmišljanja i stvoriti preduslove za uspješan i odgovoran naučno-istraživački rad u skladu s najvišim akademskim i etičkim standardima. Izučavanjem studijskog programa Inžinjerstvo zaštite životne sredine kandidati direktno učestvuju u humanoj ekologizaciji Bosne i Hercegovine.

4.2.2. Ciljevi studijskog programa Program doktorskih studija ima za cilj razvoj kreativnog istraživačkog rada i osposobljavanje stručnjaka za timski rad, samostalno indentifikovanje naučnih problema, vođenje kritičke analize, razvoj i sintezu novih i kompleksnih ideja I unapređenje naučnog i istraživačkog rada u oblasti inženjerstva zaštite životne sredine Od rezultata istraživanja se očekuje da su originalni i objavljeni u stručnim publikacijama i prezentovani i valorizovani na nacionalnom ili internacionalnom nivou. Cilj studijskog programa okviru inžinjerstva zaštite životne sredine, jeste osposobljavanje polaznika za:

razumijevanje i ovladavanje znanjima upravljanja i međuzavisnosti strategije održivog razvoja i zaštite životne sredine

upravljanje prirodnim vrijednostima i zaštićenim prirodnim dobrima uočavanje ekoloških iskušenja i upravljanje životnom sredinom na globalnom,

nacionalnom i lokalnom nivou, kao i na nivou preduzeća razumijevanje i ovladavanje znanjima međusobne povezanosti i zavisnosti

ekonomskih i biotehnoloških pitanja životne sredine razumijevanje i ovladavanje znanjima međupovezanosti ekoklimatoloških i

socijalno-ekonomskih pitanja

4.2.3. Kompetencije po završetku studijskog programa Ishod procesa studiranja (završenih 3 godine studija i odbranjena doktorska disertacija) je stručnjak sa akademskim obrazovanjem, koji posjeduje znatno proširena i produbljena znanja iz oblasti inžinjerstva zaštite životne sredine Uz svu prethodnu osposobljenost, doktor inženjerstva zaštite životne sredine je sposoban da samostalno uočava, formuliše i

66



rješava probleme koristeći savremene eksperimentalne, teorijske i numeričke metode. Pri tome je u stanju da samostalno organizuje i izvede istraživanje, obradi rezultate prema naučnim principima i donese objektivne zaključke i predloži moguće primjene u određenim granama nauke i tehnike.


Doktorski studijski program na Ekološkom fakultetu realizuje se na sljedeći način: U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije; U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII. semestru; U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te

67



U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA)



10 10 10




10 5 15




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30




20 10

UKUPNO 30

68



4.3. ZAŠTITA OKOLIŠA U GRADOVIMA

4.3.1. Svrha studijskog programa Zaštita okoliša u Gradovima je grana Ekologije koja se bavi: a) zaštitom okoliša u gradovima od utjecaja faktora štetnih za ljude I prirodu b) zaštitom okoliša, lokalnog i globalnog od potencijalno štetnih utjecaja različitih čovjekovih aktivnosti c) unapređenjem kvalitete okoliša zbog zdravlja ljudi Studijski program Zaštita okoliša u gradovima zahtijeva tehničko znanje o zraku, vodi, otpadnoj vodi, čvrstom otpadu i drugim specijalnostima koje razmatraju utjecaje na okoliš u gradovima i zdravlje čovjeka. U privredi zaštita okoliša u gradovima zahtijeva razumijevanje i poznavanje zakona, ekonomike, financija, javne administracije, planiranja i drugih društvenih nauka. Svrha obrazovanja u ovom segmentu uključuje i odnos prema različitim izvorima prirodnih resursa, njihovom očuvanju, te racionalnom iskorištavanju. Zaštita okoliša zbog svoje složenosti zahtijeva sistematski pristup koji uzima u obzir međuzavisne odnose čovjek -privreda - okoliš, a može se ostvariti samo interdisciplinarnim pristupom obrazovanju. Iz toga proizlazi očita potreba za obrazovanjem u polju Zaštite okoliša u gradovima koje će obuhvatiti probleme obrade otpada i praćenja emisija u zrak, vodu i tlo, te probleme smanjenja onečišćenja i otpada na samom izvoru. Sprečavanje onečišćenja na izvoru se može ostvariti razvojem tehnologija s malo otpada i uvođenjem potpuno novih tehnologija. Svrha poslijediplomskog doktorskog studija Zaštite okoliša u gradovima je da se povežu različite discipline i tako inženjerima omogući na temelju sveobuhvatnijeg obrazovanja učinkovitije djelovanje.

4.3.2. Ciljevi studijskog programa Ovaj studijski program treba razumjeti kao viziju, kako mudrost biosfere (sveg živog) primijeniti na nivo čovjekovih aktivnosti u tehnosferi (svjesna čovjekova tehnološka aktivnost). Temeljeći se na problemima onečišćenja okoliša, njegovim uzrocima i utjecajima predmeti ponuđeni na studijima Zaštite okoliša u gradovima sadrže: a) temeljna znanja iz ekologije, hemije, biologije i mikrobiologije koja se odnose na okoliš b) posebna znanja o upravljanju otpadom, otpadnim vodama i zagađenjem zraka

69



c) posebna znanja o čistim tehnologijama, smanjenju izvora i kontroli onečišćenja zraka, vode i tla, tehnologijama s malo otpada i tehnikama upotrebe istih d) posebna znanja iz ekonomije i prava Konačni cilj studijskog programa Zaštite okoliša u gradovima je razvoj i primjena “čistih”- za okoliš prihvatljivih tehnologija s minimalnim izlazom otpada i s proizvodnjom biokompatibilnih nusproizvoda i glavnih produkata uz poštivanje strategije zatvorenog proizvodnog ciklusa. Samo tako je moguće spriječiti onečišćenja, a održati kvalitetu života čovjeka i drugih živih vrsta.

4.3.3. Kompetencije po završetku studijskog programa Studijski program Zaštita okoliša u gradovima nudi klasično obrazovanim inženjerima različitih struka - arhitektima, inženjerima agronomije, elektroinženjerima, brodarskim inženjerima, građevinskim inženjerima, hemijskim i bioprocesnim inženjerima, rudarskim inženjerima, strojarskim inženjerima i inženjerima šumarstva, potrebna dodatna znanja, da bi mogli rješavati tehnička pitanja u zaštiti okoliša u tvornici, gradu i pri prostornom . Doktorskim studijem na studijskom programu Zaštita okoliša u gradovima studenti će biti osposobljeni za: 1. sposobnosti primjene interdisciplinarnog pristupa pri izvođenju tehničkih projekata i istraživanjima pri razvoju tehnologija 2. Sticanje inženjerskih znanja te obrazovanja posebnim područjima biologije, kemije i fizike, pedologije te tehničkih nauka: hemijskog inženjerstva, biohemijskog inženjerstva, rudarstva, građevinarstva, strojarstva, brodogradnje i elektroinženjerstva. Kandidati za doktora nauka će biti osposobljeni za razumijevanje temeljnih principa matematike, fizike, hemije, bioloških nauka i inženjerstva. Biti će sposobni spojiti informacije iz različitih disciplina i formulirati novi i uspješniji pristup posebnim problemima očuvanja okoliša, te steći sposobnosti planiranja i izvođenja kreativnog istraživačkog programa koji omogućuje nova znanja. Doktor Ekoloških nauka u polju koje je određeno matičnom strukom u disertaciji daje originalan doprinos s tehničkog stanovišta odabranoj problematici iz unapređenja i zaštite okoliša.

70




Doktorski studijski program na Ekološkom fakultetu realizuje se na sljedeći način: U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove (Kvantitativne i kvalitativne metode istraživanja) kao i jedan izborni predmet. Pored toga, kandidati trebaju izvršiti izbor i prijavu tema doktorske disertacije; U XII. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII. semestru; U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana

71



XI. SEMESTAR (ŠESTA GODINA STUDIJA) Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj

ECTS 1. 2. 3.


10 10 10


Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS

1. 2. 3.


10 5 15




10 5 15




10 5 15

UKUPNO 30




5 25

UKUPNO 30




20 10


R.B. NAZIV PREDMETA P+V ECTS Za sva usmjerenja na Ekološkom fakultetu

1. Ekologija 2+1 10 2. Ekološka ekonomija 2+1 10

72



3. Ekološki menadžment 2+1 10 4. Etika u ekologiji 2+1 10 5. Očuvanje biodiverziteta 2+1 10 6. Održivi i obnovljivi izvori energije 2+1 10 7. Održivi razvoj i zaštita okoline 2+1 10 8. Regulative Evropske unije u ekologiji 2+1 10 9. Saobraćaj i održivi razvoj 2+1 10 10. Strateško planiranje u oblasti zaštite životne sredine 2+1 10 11. Upravljanje projektima iz oblasti ZaŠtite životne sredine 2+1 10 12. Upravljanje otpadom 2+1 10

13. Upravljanje tehnološkim razvojem 2+1 10 14. Zaštita životne sredine 2+1 10

5. PRAVNI FAKULTET

5.1. OPĆE PRAVO

5.1.1. Svrha studijskog programa Metodološki aspekt: Razvoj pravničkog kritičkog mišljenja upotrebom posebno

uporedno-pravnog, egzegetičkog, a po potrebi i historijskog i sociološkog metoda u savladavanju nastavnih predmeta; upoznavanje sa ključnim teorijskim radovima iz oblasti za koju se kandidat opredjeljuje sa osposobljavanjem za kritičku analizu argumentacije; sticanje metodoloških, topičkih i argumentacijskih znanja za formulisanje kritičkog pravnog mišljenja; razvoj pravnog mišljenja, vezanog za normativni sadržaj odgovarajuće discipline.

Personalni aspekt: Pripremanje kandidata za samostalnu monografsku obradu teme koju bira za predmet doktorske disertacije.

Razvojni aspekt: Priprema kandidata za uočavanje bitnih elemenata discipline za koju

se kandidat opredijelio, a koji doprinose, ili mogu doprinijeti, razvoju pravne teorije u okviru te discipline, sa uočavanjem uporednog zaostajanja, ili pak održavanja koraka sa savremenim stanjem naučnog razvoja date discipline.

Evropski aspekt: Savladavanje standarda Savjeta Europe, Europskog suda za ljudska prava, standarda Europske Unije i Europskog suda pravde u nastavnim predmetima za koje se kandidat opredijelio, sa ciljem pripreme kandidata za teorijsko-kritičko mišljenje o institutima evropskog prava, u mjeri u kojoj su obuhvaćeni datim nastavnim predmetima.

73



Socijalni aspekt: Analiza društvenih posljedica savremenog razvoja normativnog osnova datih nastavnih predmeta; zadovoljavanje potreba pravnog sistema, priprema kandidata za kritičko rasuđivanje o izvorima prava u okviru nastavnih predmeta za koje se kandidat opredijelio; priprema u nomotehničkom smislu za izradu optimalnih zakonskih i drugih tekstova koji doprinose razvoju pravnog sistema u okviru nastavnih predmeta za koje se kandidat opredijelio.

5.1.2. Ciljevi studijskog programa Osnovni je cilj studija da pripremi kandidate da postanu odgovorni profesionalci i lideri u obavljanju pravnih poslova, u poslovnom okruženju, državnim organima i u privatnom životu, kao i da učestvuju u izgrađivanju prava i pravnih institucija u društvu. Osim toga, cilj je da ponudi inovacije, praktični rad i kvalitetno obrazovanje koje će poboljšati način razmišljanja i omogućiti njihovo brže reagovanje u različitim praktičnim situacijama, povećati njihovu pouzdanost i spremnost da profesionalno i u duhu pravne etike prihvate odgovornost.

5.1.3. Kompetencije po završetku studijskog programa Završetkom studija, odnosno sticanjem doktorata nauka kandidati su osposobljeni za: Izgrađivanje akademske karijere na nekoj od naučno-nastavnih ili naučnih institucija,

odnosno obavljanje visoko specijalizovanih poslova u pravnoj profesiji u privatnom i javnom sektoru;

Nastavak usavršavanja na poslijedoktorskom nivou; Produbljenu kritičku analizu, evaluaciju i sintezu sadržaja iz područja pravnih nauka; Primjenu tehnika i metodologija i prilagođavanje procesa istraživanja u području

pravnih nauka Samostalno osmišljavanje i provođenje istraživanja u polju pravnih nauka; Komunikaciju i evaluaciju postignutih rezultata istraživanja u polju pravnih nauka; Predstavljanje izvrsnosti u akademskom i profesionalnom kontekstu u polju pravnih

nauka u okviru društva utemeljenog na znanju. Osim toga, nakon završetka studija kandidati mogu obavljati sljedeće poslove: davanje pravnih savjeta, sastavljanje tužbi, žalbi, molbi; sastavljanje ugovora, testamenata, izjava i drugih isprava; zastupanje i odbranu fizičkih i pravnih lica pred sudovima i drugim državnim organima; preduzećima i drugim pravnim licima; zastupanje fizičkih i pravnih

74



lica u njihovim pravnim poslovima zaključivanjem ugovora i poravnanja, prijemom i isplatom novca i davanje izjava i otkaza i drugim poslovima na najvišem pravnom nivou.




10 10 10




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30




5 25




20 10

UKUPNO 30

75



Dakle, doktorski studijski program na Pravnom fakultetu realizuje se na sljedeći način: ■ U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove



■ U XIII. semestru struktura rada i aktivnosti ista je kao i u XII. semestru; ■ U XIV. semestru sluša se i polaže jedan izborni predmet, piše i brani jedan seminarski

rad iz oblasti doktorske disertacije te nastavlja rad na doktorskoj disertaciji; ■ U XV. semestru piše se i brani seminarski rad iz oblasti doktorske disertacije, nastavlja

se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te ■ U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i

odbrana.


R.B. NAZIV PREDMETA P+V ECTS Pravni fakultet (usmjerenje: Opšte pravo)

1. Metodologija prava 2+1 10 2. Metodologija javnog prava 2+1 10 3. Komparativno pravo 2+1 10 4. Temelji privatno-pravnih nauka 2+1 10 5. Osnove pravne kulture 2+1 10 6. Pretraživanje pravnih izvora i baza podataka 2+1 10 7. Teorija prava 2+1 10 8. Teorija ustavnog prava 2+1 10 9. Teorija privatnog prava 2+1 10 10. Krivično procesno pravo 2+1 10 11. Građansko parnično procesno pravo sa izvršnim procesnim pravom 2+1 10 12. Ekološko pravo 2+1 10 13. Kazneno pravo i transnacionalni kriminalitet 2+1 10 14. Europsko pravo i europske institucije 2+1 10 15. Komaracija europskog prava i prava bih 2+1 10 16. Međunarodno privatno pravo 2+1 10 17. Međunarodno javno pravo 2+1 10

76



6. FAKULTET ZA MEDIJE I KOMUNIKACIJE

6.1. UVOD Doktorski studiji "Mediji i novinarstvo" i “Komunikacije” svrstavaju se u društvene djelatnosti, polje informacijskih nauka. Doktorski studij mogu upisati studenti koji su završili magistarske studije novinarstva, medija i komunikologije, te sličnih društvenih studija. Novinari rade u redakcijama novina, radio i televizijskih stanica i raznih agencija. Oni prikupljaju i obrađuju najnovije informacije, a potom ih putem listova, radio i televizijskih odašiljača te raznih kompjuterskih mreža odašilju do publike. Novinari tako nastoje da obavijeste svoju publiku o lokalnim, državnim i međunarodnim političkim zbivanjima, o akcijama istaknutih i zaslužnih ljudi, raznim kompanijama, kulturnim i sportskim događajima, kriminalu, nesrećama, prirodnim katastrofama, ratovima. Svrha je naučno-istraživačkog rada na Fakultetu za medije i komunikacije, odnosno svrha je ovog studijskog programa da pripremi buduće doktore nauka za svijet profesionalnog novinarstva kroz sticanje znanja i vještina, kao što su sposobnost da se pronađu relevantne novinarske teme i uglovi izvještavanja, organizacija i planiranje novinarskog posla, vještina prikupljanja informacija, sposobnost odabira najvažnijih informacija, vještina predstavljanja informacije u efikasnoj novinarskoj formi i slično. Osnovni je cilj studija da formira moderno obrazovane kreativne stručnjake u oblasti komunikacija i medija, vrhunske novinare, kritičare i stručnjake koji su kreativni, hrabri i kompetentni te vladaju informacijama, interpretiraju ih, istražuju, komuniciraju na pouzdan i objektivan način. Dodatni je cilj osposobiti kandidate za poslove upravljanja komunikacijama i odnosima s javnošću uz ovladavanje savremenim znanjima i vještinama (pisanje komunikacionog plana, strateški marketing, komunikacija brenda, kreiranje reklamnih kampanja, verbalna i neverbalna komunikacija i pregovaranje, kritičko mišljenje i kreativni izraz). Studijski program na Fakultetu za medije i komunikacije namijenjen je svima onima koji žele da se bave poslovima vezanim za različite vidove komunikacija s javnošću kao što su korporativni poslovi u kompanijama, PR službe, marketing, javno i političko djelovanje, istraživanja javnog mijenja, Nove informacione tehnologije, administrativni i organizacioni poslovi i slično. Ovaj program omogućava sticanje znanja i vještina potrebnih svima onima čiji posao uključuje bilo koji vid komunikacije sa ljudima i različitim tipovima javnosti. Budućim doktorima nauka ovaj program omogućava da postanu korporativni menadžeri, PR i marketinški stručnjaci, organizatori događaja u državnim i javnim službama, vrhunski stručnjaci u političkim strankama, lokalnoj samoupravi i preduzećima, turistički i kulturni

77



radnici na mjestima političkog odlučivanja i administrativnog upravljanja, vrhunski stručnjaci u poslovima političkog marketinga i odnosa sa javnošću.

6.2. MEDIJ I NOVINARSTVO

6.2.1. Svrha studijskog programa Svojom programskom koncepcijom i sadržajno, diplomski studij "Medij i novinarstvo" nastavak je magistarskog studija "Mediji i novinarstvo" Fakulteta za medije i komunikacije. Zbog toga se temelji na sličnim postavkama i pristupu: visoka kvaliteta predavanja, rad u malim skupinama što omogućuje gotovo individualni pristup studentu, korištenje savremenih informacijskih i komunikacijskih tehnologija, usklađenost općih i stručnih kolegija, usklađenost s programom preddiplomskog studija, kombinacija redovite i modularne nastave. Dok je preddiplomski studij koncipiran tako da studenti steknu što je moguće bolja i primjenjivija praktička znanja iz novinarstva i odnosa s medijima, diplomski studij ide korak naprijed u teorijskom smislu te osposobljava studente za samostalno naučno-istraživačko i visoko stručno djelovanje u medijima, odgovarajuću primjenu teorijskih spoznaja u praktičnom radu i organizaciji medija te samostalno proučavanje zbivanja u medijima, društvu i odnosima između medija i društva. Dosadašnji studiji medija i novinarstva nisu se dublje bavili specifičnostima medija i savremenog novinarstva. Medijske kuće su pak zapošljavale uglavnom novinare, ne vodeći računa o razvoju te potrebu za osmišljavanjem medijske politike. Brojne vladine i nevladine organizacije osnovane u novoj demokratskoj BiH počele su se ozbiljno baviti pitanjima medija, ali bez dostatnog broja obrazovanih kadrova. Nastavni plan i program diplomskog studija stoga je koncipiran tako da zadovolji potrebe struke, a da istodobno studentima pruži program koji je sličan ponajboljim diplomskim studijima medija u svijetu. Nositelji kolegija su stoga podjednako univerzitetski nastavnici koji su priznati stručnjaci u svojemu naučnom području, odnosno nastavnici koji imaju iskustva profesionalnog angažmana u medijima i vrlo dobro poznaju njihovo ustrojstvo, potrebe i način djelovanja. Svi nastavnici imaju zavidno praktično iskustvo iz područja predmeta kojeg predaju, ali su ujedno i cijenjeni stručnjaci upravo iz tog područja, što se može potkrijepiti njihovom dosadašnjom djelatnošću i objavljenim znanstvenim radovima.

78



6.2.2. Ciljevi postdiplomskog studija Obrazovna struktura članova BiH novinarskog društva potvrđuje kako je BiH deficitarna upravo kadrovima koji su sposobni teorijski uočiti trendove razvoja medija te na visokoj stručnoj razini primijeniti znanja temeljena na suvremenoj znanosti koja proučava medije. Stoga je Fakultet za medije i komunikacije Internacionalnog univerziteta Travnik donio odluku o osnivanju III ciklusa – doktorskih studija. Medijska industrija, koja je sve snažnija, veća i sve prisutnija u svim područjima društvenog života iskazuje velike potrebe za visoko obrazovanim i stručnim kadrovima. Nedostatak stručnog znanja nadomješta se raznim oblicima stručnog usavršavanja, ali ono ne može nadomjestiti sustavno i sveobuhvatno visokoškolsko obrazovanje, pogotovo na razini doktora nauka.

6.2.3. Kompetencija diplomiranih studenata Stečena teorijska i praktična znanja diplomirani će studenti moći primijeniti u medijskim kućama, državnim institucijama, vladinim i nevladinim organizacijama koje se bave medijima, asocijacijama civilnog društva i u javnosti te u znanstveno-istraživačkim ustanovama. Bosansko-hercegovački medijski prostor pokazuje izraziti deficit upravo takvih kadrova. Medijske kuće u BiH nemaju dostatan broj zaposlenih visokoobrazovanih stručnjaka koji su sposobni primjenjivati savremena znanja i vještine temeljene na međunarodno prihvaćenim postulatima znanosti o medijima. BiH medijska industrija obuhvaća:

TISAK (Dnevnici, tjednici, dvotjednici, mjesečnici, dvomjesečnici, ostala izdanja) TV(nacionalne tv stanice, regionalne tv stanice) RADIO (državne stanice, regionalne stanice, kantonalne stanice, gradske stanice,

mjesne stanice) NOVINSKE AGENCIJE ONLINE IZDAVAŠTVO

U ukupnosti medijska industrija je vrlo snažna, a u nekim segmentima izuzetno profitabilna industrija, koja se uz to i vrlo brzo razvija, pa je potreba za visokoobrazovanim stručnjacima velika. Plan i program studija anticipirao je potrebe medijske industrije za određenim profilima stručnjaka koji bi zadovoljili njihove interese.

79






10 10 10




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30

XIV. SEMESTAR (SEDMA GODINA STUDIJA) Red. br. NAZIV AKTIVNOSTI Broj ECTS

1. 2. 3.


10 5

15 UKUPNO 30




5 25




20 10

UKUPNO 30

Dakle, doktorski studijski program na Fakultetu za medije i komunikacije po semestrima realizuje se na sljedeći način: ■ U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove


80






se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te ■ U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i

odbrana.

6.3. KOMUNIKACIJE

6.3.1. Svrha studijskog programa Doktorski studij Komunikacija namijenjen je svima zainteresiranima za obrazovanje u djelatnostima vezanim uz javno komuniciranje. Riječ je o djelatnostima u masovnim medijima, novinarstvu, odnosima s javnošću, istraživanju javnog mnijenja, poslovima vezanim uz nove informacijske tehnologije, korporativne odnose, PR i marketinške agencije, javno i političko djelovanje, administrativne i organizacijske poslove u različitim poslovnim granama (turizam, kultura, trgovina, inozemni poslovi) i u državnoj upravi. Dominantni politički, ekonomski i kulturni procesi kao što su demokratska tranzicija i globalizacija uzrok su radikalnim društvenim promjenama. One se odvijaju brzo i obuhvaćaju gotovo sve sastavnice društvenog života. Snažan razvoj informacijskih i komunikacijskih tehnologija bitna je sastavnica i jedno od ključnih obilježja tih procesa. U tome kontekstu, neovisno o profesiji i vrsti posla kojim se ljudi bave, nove tehnologije nameću komunikacijske standarde bez kojih nije više moguće zamisliti funkcioniranje savremenih društava. Zbog toga je poznavanje oblika komuniciranja i komunikacijskih procesa od iznimne važnosti. Ono je znatno više od zahtjeva opće kulture i obrazovanosti, štoviše prijeko je potreban preduslov za obavljanje brojnih poslova u savremenim društvima. Za profesionalce u području javnoga komuniciranja i sve one s njime povezane, to je pak ključno. Djelatnici u masovnim medijima, odnosima s javnošću i brojnim drugim djelatnostima vezanim uz neke od oblika komuniciranja suočeni su s mnogobrojnim izazovima kojima ne mogu odgovoriti na odgovarajući način bez stalnog nastojanja da unaprijede svoja profesionalna znanja i vještine. Zbog toga se iskazuje potreba obrazovanja u ovome području na univerzitetskoj razini kojim bi se odgovorilo na nove i sve veće zahtjeve što ih postavljaju uslovi življenja i funkcioniranja u savremenim društvima. Komunikologija je znanstvena disciplina u polju društvenih nauka koja se bavi

81



proučavanjem društvenog komuniciranja, odnosno svim vrstama i oblicima poruka i informacija koje ljudi međusobno razmjenjuju, zakonitostima komuniciranja i komunikacijskih procesa te razvijanju i primjeni komunikacijskih vještina u različitim područjima života i društvenog djelovanja. S obzirom na eminentno društveni kontekst komunikologije, studij javnog komuniciranja pretpostavlja interdisciplinarni pristup i odgovarajuću zastupljenost temeljnih disciplina društvenih znanosti kao što su politologija, sociologija, ekonomija, pravo, psihologija, lingvistika, historija, filozofija i dr., te tijesnu povezanost s kulturološkim studijama. Uz društvene discipline, studij javnog komuniciranja nužno pretpostavlja i odgovarajuća specijalistička znanja, odnosno praktične komunikacijske vještine i obrazovanje za profesionalne profile u područjima kao što su odnosi s javnošću, novinarstvo i masovni mediji (novine, radio, televizija i novi mediji). Na tome tragu je i nastavni plan i program ovoga doktorskog studija. Novi oblici poslovanja i javnog komuniciranja nameću potrebu obrazovanja kadrova sposobnih za obavljanje i razvoj poslova u području odnosa s javnošću. Uslovi savremenog poslovanja, te poslovno i javno komuniciranje na svim razinama zahtijevaju upravo za to obrazovane stručnjake koji posjeduju primjerena stručna i specijalistička znanja, različita od naizgled sličnih područja (marketing, oglašavanje). Doktorski studij Komunikacija organiziran je kao univerzitetski studij javnog komuniciranja, odnosno kao studij masovnih medija, odnosa s javnošću i novinarstva. Studij nastoji udovoljiti podjednako društvenim interesima i potrebama tržišta obrazujući kadrove koji će svojim primjenjivim stručnim znanjima u području javnog komuniciranja korespondirati sa zahtjevima savremenog društva.

6.3.2. Ciljevi postdiplomskog studija Diplomski studij služi produbljivanju i dopunjavanju naučnih i stručnih kompetencija na temelju doktorskih studija. Konkretni ciljevi su:

sticanje sposobnosti i vještina potrebnih za suradničke i vodeće poslove u komunikacijskim zvanjima (novinara i urednika u medijima, suradnika ili voditelja u odjelima za odnose s javnošću, istraživača u agencijama za istraživanje javnoga mnijenja odnosno tržišta, naučnog novaka u istraživačkom timu na sveučilištu ili na znanstvenom institutu).

usvajanje znanja potrebnih za samostalnu obradu naučnih pitanja kako glede sadržaja tako i metoda,

uvođenje u diskurzivni pristup komunikacijskim naučnim pitanjima te osposobljavanje za stvaranje samostalnoga i utemeljenoga stajališta u susretu s mnogostrukim naučnim teorijama, metodama i učenjima,

posebno se stavlja naglasak na interdisciplinarnost kroz integraciju različitih naučnih pristupa,

82



produbljivanje etičke svijesti odgovornosti te spoznaje društvenih, gospodarskih i pravnih okvira komunikacijskoga djelovanja.

6.3.3. Kompetencija diplomiranih studenata Studij Komunikacija podrazumijeva sistematsko izučavanje prirode i različitih oblika komuniciranja u savremenom društvu. Studenti koji završe smjer za komunikacije stiču najšire znanje u ovoj oblasti, a kroz sistem modularnog nastavnog plana mogu više pažnje da posvete i temama koje ih posebno interesuju. Pohađanjem predmeta iz nastavne cjeline student usvaja potrebna znanja i umijeća da se uspješno bavi poslovima profesionalnog komunikologa, odnosno menadžera komunikacija u ključnim oblastima društvenog komuniciranja, od savremenog novinarstva, odnosa s javnošću i reklame, do organizacijskog komuniciranja i menadžmenta, te medijske analize i istraživanja komunikacijskih tokova u savremenom društvu. Program je pogodan i za one koji žele da se posvete akademskom pozivu i daljem izučavanju i usavršavanju u ovoj oblasti. Ovaj program omogućava sticanje znanja i vještina potrebnih svima čiji posao uključuje bilo koji vid komunikacije sa ljudima i različitim tipovima javnosti. Program omogućava studentima da postanu:

Korporativni menadžeri, PR i marketinški stručnjaci, Organizatori događaja u državnim i javnim službama, Zaposleni u političkim strankama, lokalnoj samoupravi i preduzećima Turistički i kulturni radnici na mjestima političkog odlučivanja i administrativnog

upravljanja, Zaposleni u poslovima političkog marketinga i odnosa sa javnošću.

Studij Komunikacija kao kompleks naučnih disciplina i stručnih vještina omogućit će sticanje znanja i vještina potrebnih različitim profilima zanimanja, primjerice novinarima, medijskim djelatnicima, korporativnim menadžerima, PR i marketinškim stručnjacima, organizatorima u državnim i javnim službama, djelatnicima u političkim strankama, djelatnicima u poslovima političkog odlučivanja i administrativnog upravljanja, lokalnoj samoupravi i tvrtkama, turističkim i kulturnim djelatnicima, u poslovima političkog marketinga i odnosa sa javnošću, te svima čiji posao uključuje bilo koji vid komunikacije s ljudima. Budući da su savremeno poslovanje i menadžment u visokom stupnju zasnovani na informacijskoj razmjeni, studij Komunikacije će omogućiti potrebna znanja i svima onima koji imaju potrebu boljeg razumijevanja društvenih i kulturnih trendova, kao i savremenih uslova poslovanja u današnjem svijetu izrazito povezanom informacijskim tehnologijama i komunikacijama.

83






10 10 10




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30




10 5

15 UKUPNO 30




5 25




20 10

UKUPNO 30

Dakle, doktorski studijski program na Fakultetu za medije i komunikacije po semestrima realizuje se na sljedeći način: ■ U XI. semestru sluša se i polaže jedan obavezni predmet za sve smjerove


84






se rad na doktorskoj disertaciji, a ispita više nema; te U XVI. semestru završava se rad na doktorskoj disertaciji te vrši njena predaja i odbrana.

6.4. SPECIFIKACIJA IZBORNIH PREDMETA R.B. NAZIV PREDMETA P+V ECTS

Za sva usmjerenja na Fakultetu za medije i komunikacije 1. Etika javne riječi 2+1 10 2. Globalizacija i mediji 2+1 10 3. Istraživačko-analitički diskurs novih medija 2+1 10 4. Izvori i metode prikupljanja podataka 2+1 10 5. Javni i komercijalni mediji 2+1 10 6. Komunikologija world wide web-a 2+1 10 7. Korporativno komuniciranje 2+1 10 8. Masovni mediji, masovna kultura i identitet 2+1 10 9. Medijske teorije i medijski sadržaj 2+1 10 10. Metodologija istraživanja u komunikologiji i medijima 2+1 10 11. Naučna istraživanja u društvenim naukama 2+1 10 12. Odnosi s medijima 2+1 10 13. Politička komunikacija 2+1 10 14. Savremene komunikološke teorije 2+1 10 15. Teorija i praksa masovnih medija 2+1 10 16. Video i vizualna pomagala 2+1 10