Download doc - kajian kaedah konstruktivisme

BAB 1

PENYELIDIKAN MASALAH

1.1 Pengenalan

Pada dasarnya Kajian ini dijalankan bagi tujuan mencadangkan keberkesanan

kaedah konstruktivisme di kalangan murid tahun 6 sekolah rendah dalam pengajaran

pembelajaran penulisan UPSR. Pembelajaran secara konstruktivisme diharapkan akan

membantu memotivasikan dan menambah minat belajar berbanding dengan kaedah

konvensional yang digunakan pada masa kini. Kajian ini meliputi latar belakang kajian,

pernyataan masalah, objektif kajian, signifikan kajian, batasan kajian, definisi dan juga

tajuk kajian yang telah dipilih.

1.2 Latar Belakang Kajian

Terdapat pelbagai kaedah dan teknik yang boleh digunapakai oleh guru di dalam

proses pengajaran dan pembelajaran penulisan tahun 6 UPSR. Antara kaedah yang

sesuai ialah kaedah konstruktivisme yang dapat menghasilkan pembelajaran yang

berkesan dan bermakna kepada pelajar-pelajar. Kaedah konstruktivisme memainkan

peranan yang penting di dalam pengajaran dan pembelajaran, khususnya di sekolah

rendah.

Terdapat pelbagai teori dan kajian yang telah dibuat menyatakan bahawa

pembelajaran konstruktivisme dapat meningkatkan mutu pengajaran dan pembelajaran

penulisan dalam bilik darjah melalui pemahaman kendiri, konsep dan pengetahuan

menerusi persekitaran pembelajaran yang kondusif. Kaedah ini lebih menekankan

pelajar membina sendiri kemahiran-kemahiran yang perlu dikuasai menerusi

1

pembelajaran yang bermakna. Di dalam kaedah konstruktivisme ini terdapat banyak

kelebihannya seperti dapat menggalakkan pelajar untuk lebih berfikir, lebih faham, lebih

ingat, lebih yakin, lebih berkemahiran sosial, dan lebih menyeronokkan semasa proses

pengajaran dan pembelajaran dijalankan.

1.3 Pernyataan Masalah

Pengajaran yang lazimnya berpusatkan guru, dan pelaksanaan aktiviti penulisan

yang sangat berkurangan dilakukan oleh murid tahun enam merupakan punca utama

kemerosotan mata pelajaran Bahasa Melayu Penulisan bagi pelajar UPSR. Ini telah

dibuktikan di dalam kajian Rohani (1996). Kebanyakan guru hanya memindahkan ilmu

pengetahuan mereka kepada pelajar dengan menyalin apa sahaja yang disampaikan oleh

guru tanpa menjalankan aktiviti susulan. Situasi ini mengakibatkan para pelajar menjadi

kaku, pasif dan tidak kreatif dalam memberi pandangan mereka akibat daripada sistem

pembelajaran yang dijalankan telah mengabaikan nilai pengalaman.

Hasil yang sama juga didapati daripada kajian oleh Sulaiman Ngah Razali et al.

(1996). Daripada kajian tersebut mereka mendapati kebanyakan pelajar menyatakan

bahawa guru mereka setiap kali atau banyak kali menggunakan kaedah kuliah semasa

mengajar. . Oleh itu kajian ini dibuat untuk mengenalpasti kaedah pengajaran dan

pembelajaran konstruktivisme dapat menentukan keberkesanan dan kejayaan seseorang

pelajar dalam menguasai konsep-konsep penulisan dalam mata pelajaran Bahasa Melayu.

1.4 Kerangka Konsep Kajian

Bagi memastikan kajian yang dijalankan dapat membuktikan keberkesanan

penguasaan konsep-konsep dalam penulisan melalui pembelajaran konstruktivisme bagi

tajuk faedah-faedah mempelajari komputer oleh pelajar dapat dicapai ataupun tidak,

terdapat dua kaedah pembelajaran yang berbeza akan digunakan oleh guru. Kaedah-

kaedah tersebut ialah pembelajaran secara konstruktivisme dan pembelajaran secara

tradisional (pembelajaran berpusatkan kepada guru). Dua kaedah yang berbeza ini nanti

akan dapat membantu guru membuat perbandingan dari segi hasil yang ingin diperolehi

2

telah dapat dicapai ataupun tidak. Kerangka konsep kajian yang akan digunakan boleh

dilihat pada rajah 1 berikut. Kajian ini akan dijalankan dengan cara membahagikan

murid-murid kepada 2 kumpulan besar. Kumpulan pertama akan menggunakan kaedah

konstruktivisme dan satu kumpulan lagi menggunakan kaedah tradisional. Kumpulan

pertama akan berada di dalam kumpulan kecil masing-masing dan mencari isi-isi penting

bersama-sama rakan manakala kumpulan kedua pula menggunakan kaedah tradisional

untuk mencari isi-isi penting melalui penerangan dan demonstrasi guru. Sekiranya

kumpulan ini menulis karangan yang lebih berpusatkan kepada guru yang mana guru

memainkan peranan yang lebih dalam memberi penerangan dan menyusun aktiviti.

Bagi menentukan kaedah konstruktivisme adalah lebih baik daripada kaedah

tradisional di dalam membantu pelajar menguasai konsep-konsep penting penulisan,

terdapat beberapa hasil yang dapat dilihat seperti pelajar lebih seronok untuk belajar,

lebih bermotivasi, ingatan yang lebih kukuh, lebih yakin, dan lebih berkemahiran sosial.

Semua hasil ini adalah ciri-ciri yang terdapat di dalam pembelajaran menggunakan

kaedah konstruktivisme.

Bagi memastikan kaedah konstruktivisme ini dapat membantu pelajar menguasai

konsep-konsep penulisan bagi tajuk yang dipilih, pelajar akan diberikan aktiviti-aktiviti

‘hands on’ dan ‘minds on’ yang dapat membantu mencungkil idea-idea atau pandangan

tentang sesuatu konsep. Pelajar diberi peluang berkongsi persepsi antara satu sama lain,

pelajar akan dibekalkan tajuk yang berkaitan untuk mencari isi-isi penting, kajian spesifik

dan sebagainya.

3

Rajah 1 : Kerangka Konsep Kajian konstruktivisme

1.5 Objektif Kajian

Tujuan kajian ini adalah untuk meninjau sejauhmana keberkesanan dan minat murid

dapat ditanam melalui kaedah Konstruktivisme yang merupakan salah satu struktur yang

terdapat dalam pembelajaran konstruktivisme. Pembolehubah sikap yang dikaji ialah

minat dan pencapaian pelajar dalam penulisan Bahasa Melayu. Objektif kajian ini

dijalankan adalah bertujuan :-

a) Mengenalpasti keberkesanan kaedah konstruktivisme bagi membantu pelajar

menguasai isi-isi penting Bahasa Melayu Penulisan bagi tajuk Faedah-Faedah

Mempelajari Komputer.

b) Mengenalpasti keberkesanan pembelajaran konstruktivisme dibandingkan

dengan kaedah ynag biasa digunakan iaitu kaedah tradisional di dalam

pembelajaran konsep.

c) Mengenalpasti sama ada ciri-ciri pembelajaran konstruktivisme seperti pelajar

lebih seronok, lebih yakin, lebih ingat dan sebagainya dapat diwujudkan bagi

membantu mereka untuk mencari isi-isi penting bagi matapelajaran Bahasa

Melayu Penulisan.

4

Kaedah

Konstruktivisme

Kaedah Tradisional

HASIL1 Tindakbalas

daripada pelajar2 Ingatan yang

lebih kukuh3 Lebih

bermotivasi4 Sikap dan nilai

murni5 Kaedah terpilih

Penguasaan konsep-konsep

dalam Penulisan

1.6 Persoalan Kajian

Kajian ini ingin mengetahui sama ada kaedah pembelajaran konstruktivisme boleh

menghasilkan sikap yang lebih baik terhadap pengajaran dan pembelajaran Bahasa

Melayu Penulisan dari segi persoalan-persoalan berikut:

(a) Adakah kaedah Konstruktivisme dapat meningkatkan penguasaan

pelajar-pelajar terhadap konsep penulisan?

(b) Adakah terdapat peningkatan prestasi pelajar dengan menggunakan

kaedah konstruktivisme lebih baik daripada kaedah tradisional?

(c) Adakah terdapat perbezaan sikap pelajar sebelum dan selepas

mengunakan kaedah pembelajaran konstruktivime.

1.7 Kepentingan Kajian

Kajian ini sangat penting kepada guru, pelajar dan pengkaji pendidikan kerana:

Ia dapat menyedarkan para guru tentang kaedah-kaedah yang dapat memudahkan

pemahaman pelajar untuk menguasai konsep dalam penulisan. Oleh itu guru dapat

menerapkan kaedah ini dalam setiap pengajarannya disamping dapat menambahkan

keseronokan dan minat murid untuk belajar. Melalui kaedah ini juga pelajar berpeluang

meneroka sendiri dan tidak terlalu mengharap pergantungan pada guru semata-mata. Ini

dapat melahirkan murid yang cerdas, berdikari dan aktif.

1.8 Batasan Kajian

Kajian ini mempunyai batasan seperti berikut:

1.8.1 Kajian ini akan menggunakan bilangan pelajar yang sedikit dan terbatas pada

sekolah ini sahaja. Mereka bukan merupakan sampel perwakilan sebenar untuk

sesuatu kawasan. Oleh itu, hasil dapatan kajian ini tidak dapat digeneralisasikan

kepada semua pelajar tahun 6.

1.8.2 Tumpuan kajian ini bertumpu kepada mencari isi-isi penting untuk dibuat peta

5

minda, kaedah ini mungkin tidak sesuai kepada beberapa tajuk yang tertentu.

1.8.3. Di antara beberapa perkara yang perlu diingatkan bahawa tumpuan kajian ini

hanyalah untuk mencari isi-isi penting sahaja, kaedah konstruktivisme ini

mungkin tidak sesuai untuk semua tajuk di dalam Bahasa Melayu. Oleh itu para

guru haruslah menyesuaikan kaedah pengajaran mengikut tajuk yang sesuai

kerana di dalam pengajaran Bahasa Melayu masih terdapat pelbagai kaedah lain

yang bersesuaian mengikut tajuk tertentu.

1.8.4 Kajian ini juga menggunakan bilangan pelajar yang sedikit dan terbatas pada

murid tahun enam Multimedia Sekolah Kebangsaan Tok Motong sahaja dan

mereka bukanlah sampel perwakilan sebenar untuk suatu kawasan. Mungkin

kawasan yang berlainan serta latar belakang pelajar yang berlainan memberikan

kesan pengajaran yang berlainan.

1.9 Takrifan Kajian

Berikut adalah merupakan definisi kepada istilah-istilah yang digunakan dalam kajian ini

a) Pembelajaran Konstruktivisme

Pembelajaran konstruktivisme adalah pembelajaran yang menyediakan peluang

kepada pelajar untuk membina kefahaman terhadap perkara yang dipelajari dengan

mewujudkan jaringan atau hubungan (dalam minda) antara idea dan fakta yang sedang

dipelajari. Mengikut teori pembelajaran konstruktivisme, pelajar perlu memainkan

peranan aktif di dalam memahami dan memberi makna kepada maklumat atau

pengetahuan yang dipelajari. Oleh itu, konstruktivisme juga dikenali sebagai fahaman

‘binaan’.

b) Pembelajaran Secara Tradisional

6

Kaedah tradisional atau dianggap juga sebagai stail pengajaran yang lama, kerana ia

telah dipraktikkan untuk sekian lama di mana pengajaran lebih berpusatkan kepada guru

atau lebih dikenali sebagai ‘chalk and talk’.

c) Konsep

Konsep merujuk kepada pengertian atau pendapat yang terbentuk dalam fikiran

mengenai sesuatu.

d) Keberkesanan

Kesan adalah sesuatu tindakan atau hasil tindakan yang menyebabkan sesuatu

perubahan berlaku. Keberkesanan merujuk kepada keupayaan untuk mewujudkan sesuatu

hasil atau perubahan yang diingini. Keberkesanan dalam kajian ini merupakan skor yang

diperolehi pelajar berdasarkan ujian pra dan ujian pasca bermula dari 0 – 100 markah.

1.10 Ringkasan

Bab ini menghuraikan rasional, objektif, hipotesis dan kepentingan kajian ini.

Kajian ini diharapkan agar dapar membantu guru mencari pengajaran yang dapat

memudahkan penyampaian isi pengajaran di samping memberi peluang penerokaan oleh

murid untuk mencari konsep yang ingin dipelajari tanpa terlalu bergantung penuh pada

guru. Secara tidak langsung ianya juga dapat menghasilkan pengajaran dan pembelajaran

yang menyeronokkan dan sekaligus objektif sesuatu tajuk pelajaran akan dapat dicapai

dengan lebih berkesan.

BAB 2

7

TINJAUAN LITERATUR

2.1 Pendahuluan

Kementerian Pelajaran Malaysia dan pakar pendidikan telah merancang dan

berusaha dengan pelbagai cara dan kaedah bagi menarik minat pelajar dalam mata

pelajaran Bahasa Melayu Penulisan. Mengikut kajian yang lepas, salah satu kaedah yang

ditekankan ialah seseorang guru itu perlu melibatkan pelajar dalam pembelajaran secara

kritis, kreatif dan inovatif yang dapat membawa pemahaman kepada diri pelajar. Guru

digalakkan menggunakan kaedah yang sesuai untuk meluaskan pengalaman pembelajaran

disamping mengukuhkan pemahaman pelajar. Mengikut kajian yang lepas, salah satu

kaedah yang sesuai diketengahkan untuk membantu pelajar dalam pembelajaran Bahasa

Melayu Penulisan ialah kaedah konstruktivisme.

2.2 Teori Pembelajaran Konstruktivisme

Konsruktivisme bukan merupakan satu teori yang baru dalam bidang pendidikan.

Pengaruh konstruktivisme dalam era teknologi maklumat dan komunikasi ini semakin

kuat. Teori ini bertitik tolak daripada pandangan behaviorisme yang mengkaji tentang

cara manusia belajar dan memperoleh pengetahuan yang menekankan perwakilan mental.

Menurut kajian yang dijalankan oleh Bruner (1973) beliau telah menekankan

bahawa pembelajaran merupakan satu proses di mana pelajar membina idea baru atau

konsep berasaskan kepada pengetahuan semasa mereka. Pelajar memilih dan

mengintepretasikan maklumat, Mencari isi dan membuat keputusan yang melibatkan

pemikiran mental (struktur kognitif seperti skema dan model mental) memberikan makna

dan pembentukan pengalaman dan membolehkan individu “melangkau melebihi

maklumat yang diberikan”. Hasil daripada pendekatan ini, beliau telah memperkenalkan

pembelajaran penemuan (Discovery Learning).

8

Menurut Zuraini Abd. Rahman (2006) yang memetik kajian kes yang telah

dijalankan oleh Bruner (1999) berpendapat murid membina pengetahuan mereka dengan

menguji idea dan pendekatan berdasarkan pengetahuan dan pengalaman sedia ada,

mengaplikasikannya kepada situasi baru dan mengintegrasikan pengetahuan baru yang

diperolehi dengan binaan intelektual yang sedia wujud.

Menurut Zuraini Abd. Rahman (2006) yang memetik kajian oleh Brooks &

Brooks (1993) menyatakan bahawa murid membina makna tentang dunia dengan

mensintesis pengalaman baru kepada apa yang mereka telah fahami sebelum ini. Mereka

membentuk peraturan melalui refleksi tentang interaksi mereka dengan objek dan idea.

Apabila mereka bertemu dengan objek, idea atau perkaitan yang tidak bermakna kepada

mereka, maka mereka akan sama ada menginterpretasikan apa yang mereka lihat supaya

secocok dengan peraturan yang mereka telah bentuk atau mereka akan menyesuaikan

peraturan mereka agar dapat menerangkan maklumat baru ini dengan lebih baik.

Menurut Zuraini binti Abd. Rahman (2006) yang memetik Mc Brien dan Brandt

(1997), konstruktivisme adalah satu pendekatan pengajaran berdasarkan kepada

penyelidikan tentang bagaimana manusia belajar. Kebanyakan penyelidik berpendapat

setiap individu membina pengetahuan dan bukannya hanya menerima pengetahuan orang

lain.

Pengetahuan dibina secara aktif oleh individu yang berfikir berdasarkan

pengetahuan dan pengalaman sedia ada. Dalam proses ini, pelajar akan menyesuaikan

pengetahuan yang diterima dengan pengetahuan sedia ada untuk membina pengetahuan

baru dalam mindanya (Pusat Perkembangan Kurikulum, 1991).

Secara ringkasnya, teori pembelajaran konstruktivisme adalah satu fahaman

bahawa pengetahuan, idea atau konsep yang baru dibina secara aktif berdasarkan kepada

pengalaman lepas dan pengetahuan sedia ada dengan maklumat, idea atau konsep yang

diterima sama ada bantuan kendiri, interaksi sosial atau persekitaran diselaraskan melalui

9

proses metakognitif. Rajah 2 menunjukkan gambaran pengertian konstruktivisme secara

ringkasnya.

Rajah 2: Gambaran

Pengertian Konstruktivisme

Rajah 2 menunjukkan sebuah peta minda tentang pengertian konstruktivisme secara

keseluruhannya iaitu dari segi implikasinya ke atas pengajaran dan pembelajaran, prinsip-

prinsip dan peranan guru dan pelajar.

10

MaklumatPengetahuan

IdeaKonsep

KemahiranMaklumat

Secara aktif

Pengetahuan sedia ada/

pengalaman lepas

Persekitaran/ sosial/ individu

Proses metakognitifProses

metakognitif

Diubahsuai/ diselaraskan

Pengetahuan baru

Idea baru

Konsep baru

Rajah 3: Peta Minda KonstruktivismeSumber: Ubahsuai dari

http://uib.no/People/sinia/CSCL/HMM_Constructivismm.htm /02/03/2008

GOL PENGAJARAN GOL

PENGAJARAN

BERPUSATKAN PELAJAR

CIRI-CIRI PEMBELAJARAN

PERANAN PELAJAR

PERANAN GURU

Menerima autonomi pelajarLebih bertumpu kepada pembelajaranPelajar berwawasan dan bermatlamat

konstektual

Aktiviti sosial

masa

fokuskan

“reasoning”

Pemikiran kritikal

Penyelesaian masalah

“retrieval”, pemahaman dan penggunaan

Fleksibiliti kognitif

refleksi

Agihan Kepakaran

Pembelajaran satu proses yang aktif

Motivasi-kunci pembelajaran

Pengalaman-peranan kritikal dalam pembelajaran

Menggalakkan penemuan inkuiriMenggalakkan perasaan ingin tahu

Menggalakkan inisiatif

Pengalaman kepercayaan lepas, pengetahuan lepas, sikap sedia ada

“Cognitive pre-disposition” manusia

Pilih dan ubah maklumatKonstruk hipotesisMembuat pilihan

Berkaitan dengan kehidupanBerkaitan dengan prejudis

Berkaitan dengan kebimbangan

Pembelajaran kooperatif

Pembelajaran melibatkan

bahasaPembelajaran melibatkan

situasiPembelajaran melibatkan realiti dunia

Pembelajaran melibatkan

dialog

Refleksi dan kematangan

Pemahaman dan prestasi

Bertanggungjawab-pembelajaran kendiri

Double lesson

Penggunaan teknologi

Organisasi kerja sendiri

Trait yang diingini- ingin

tahu, inisiatif dan “persistent”

Membelajari maklumat baru

Cara belajar yang baru

Perisian –alat mencapai gol pembelajaranPengaksesan

Internet- perkongsian maklumat,Simulasi,

modelling dll –sokong kajian

Fasilitator

Pembimbing

Berfikiran terbuka

Penyokong kognitif

Akses pelajar individu

Set limit

Rancang dan urus

Kaunseling dan arah tuju

“Learn along the way”

Buat cadangan,Memperkenalkan,Cabaran kreativitiGalakkan berdikari

Kemungkinan, Kekuatan, Keperluan & perasaan.

PRINSIP-PRINSIP KESELURUHANPRINSIP-PRINSIP

KESELURUHAN

GURU & PELAJARGURU &

PELAJAR

11

MOHD NASOBAR BIN HJ IBRAHIMHBEF 2503 KAEDAH PENYELIDIKAN DALAM PENDIDIKAN

2.3 Prinsip-Prinsip Pembelajaran Konstruktivisme

Menurut kajian oleh Pusat Perkembangan Kurikulum (1991), salah satu

implikasi pendekatan konstruktivisme yang paling utama ialah pengajaran dan

pembelajaran adalah berpusat pelajar. Pengetahuan yang diterima adalah hasil daripada

aktiviti tersebut dan bukannya yang diterima secara pasif. Ia menekankan tindakan dan

pemikiran pelajar dan bukannya guru.

Berdasarkan rajah 2, prinsip-prinsip pembelajaran utama yang berpusat pelajar

mempunyai ciri-ciri iaitu pembelajaran merupakan satu proses yang aktif. Di sini guru

perlu menerima autonomi pelajar. Ia lebih menekankan pembelajaran daripada

pengajaran. Pelajar diberi peluang untuk memilih gol, strategi dan penilaian

pelajarannya.

Keduanya ialah motivasi merupakan kunci kepada pembelajaran di mana ia

menggalakkan penemuan inkuiri, perasaan ingin tahu dan inisiatif pelajar. Di samping

itu, pengalaman dari segi kepercayaan, sikap sedia ada dan pengetahuan sedia ada

memainkan peranan yang kritikal dalam pembelajaran.

Oleh sebab manusia mempunyai kecenderungan kognitif (cognitive

predisposition) maklumat akan dipilih dan diubahsuai. Pelajar mengkonstruk

pengetahuan melalui penglibatan aktiviti projek/ kajian. (contoh; menguji hipotesis) dan

membuat pilihan. Di sini, pengajaran perlu direkabentuk untuk memudahcara

ekstrapolasi dan memenuhi ruang (“going beyond the information given”)

Dalam teori konstruktivisme, pembelajaran adalah berbentuk kontekstual. Ia

berkaitan dengan dunia kehidupan seseorang dan berhubung dengan prejudis dan

kebimbingannya. Pembelajaran juga ialah satu aktiviti sosial di mana ia menyokong

pembelajaran koperatif dan melibatkan penggunaan bahasa. Ia melibatkan pelajar dengan

situasi dunia sebenar. Pembelajaran sebagai aktiviti sosial ini juga menggalakkan dialog

dan perbincangan sesama pelajar atau antara guru dan pelajar. Satu lagi prinsip

pembelajaran ialah ia mengambil masa. Di sini pelajar perlu diberikan masa yang

12


mencukupi untuk menyelesaikan tugasan yang diberi. Ia menekankan pemikiran refleksi

dan proses kematangan.

Pembelajaran konstruktivisme amat memfokus kepada pemahaman pelajar dan

prestasinya. Mengikut Alessi & Trollip (2001) ia mempunyai asas dalam kognitif

bersituasi dan perkaitan dengan pengajaran bertumpu.

2.4 Pendekatan Pembelajaran Secara Konstruktivisme

Pendekatan pembelajaran secara konstruktivisme dapat dibahagikan kepada lima

format iaitu:

1. Penglibatan : Simulasi perasaan ingin tahu pelajar melalui pemberian suatu

tugasan, topik atau konsep, memupuk minat dan membangkitkan persoalan.

2. Penjelajahan : Adalah bertujuan untuk memuaskan perasaan ingin tahu melalui

penggunaan pendekatan inkuiri untuk menjelajah dan menyiasat, melalui

eksperimen, menggalakkan pelajar untuk bekerjasama dan menyoal.

3. Penerangan : Pendekatan yang melibatkan definisi konsep dan pernyataan.

Pertanyaan tentang penerangan orang lain dan membuat pertimbangan dan

penjelasan.

4. Penghuraian : Memperdalam lagi konsep ke dalam sudut kandungan yang lain.

Pelajar akan menghubungkaitkan dan melihat perhubungan sesuatu konsep atau

topik dalam sudut kandungan yang lain dan membuat perkaitan dengan konsep

/topik ke dalam situasi dunianya.

5. Penilaian : Menilai pemahaman pelajar melalui demonstrasi pemahaman dan

kemahiran atau konsep pengetahuan. Mengakses pengetahuan pelajar dan

kemahiran serta konsep. Mengemukakan soalan terbuka. Contoh: apa yang

sedang anda fikirkan? ( Pusat Perkembangan Kurikulum, 1999).

Untuk mencapai gol pengajaran, beberapa pendekatan pengajaran secara

konstruktivisme seperti yang ditunjukkan dalam rajah 2 iaitu mewujudkan aktiviti sebab-

musabab (reasoning), melibatkan pemikiran yang kritikal dan KBKK serta aktiviti

13


penyelesaian masalah. Pelajar juga perlu berupaya mendapatkan kembali maklumat,

memahami dan menggunakan maklumat. Pengajaran juga perlu menekankan kepada

fleksibiliti kognitif, pemikiran refleksi dan pengagihan kepakaran di kalangan pelajar

dengan pelajar, pelajar dengan guru atau pelajar dengan pihak pakar.

2.5 Peranan Guru dan Pelajar dalam Pembelajaran Konstruktivisme

2.5.1 Peranan Guru

Seperti yang ditunjukkan dalam rajah 2, guru memainkan peranan sebagai

fasilitator yang akan merancang dan menekankan aktiviti yang berpusatkan pelajar. Guru

merupakan pembimbing yang akan membantu pelajar menyedari kerelevanan kurikulum

kepada kehidupan mereka. Guru akan mengenalpasti pengetahuan sedia ada pelajar dan

merancang kaedah pengajarannya dengan sifat asas pengetahuan tersebut. Guru juga

merupakan pereka bentuk bahan pengajaran yang menyediakan peluang kepada pelajar

membina pengetahuan baru. Guru sentiasa bersifat terbuka yang sentiasa menggalakkan

pelajar menerangkan idea mereka serta menghargai pandangan mereka.

Sebagai penyokong kognitif, guru akan menstruktur pelajaran untuk mencabar

persepsi murid, menggalakkan mereka membuat tugasan berbentuk penyelesaian,

menganalisis, meramal, meneroka dan membuat hipotesis. Pelajar juga perlu digalakkan

menerangkan lebih lanjut jawapan mereka. Selain itu pelajar juga digalakkan membuat

penemuan melalui pertanyaan soalan bercapah dan bersoal jawab antara satu sama lain.

Masa yang secukupnya perlu diberikan agar pelajar dapat membuat perkaitan antara idea-

idea yang telah dijanakan. Akhirnya guru perlu tahu cara untuk melaksanakan

pembelajaran konstruktivisme dalam menjalankan tugasan dan membimbing pelajar

untuk mendapat jawapan yang tepat.

2.5.2 Peranan Pelajar

Perubahan ke atas peranan pelajar dalam pembelajaran secara konstruktivisme

melibatkan sikap bertanggungjawab terhadap pembelajaran mereka sendiri dan boleh

menyelesaikan masalah. Pelajar juga perlu mempunyai inisiatif mengemukakan soalan-

14


soalan dan isu serta membuat analisis dan menjawab soalan-soalan yang dikemukakan.

Perbincangan juga penting dalam membantu pelajar mengubah atau mengukuhkan idea-

idea mereka, mengemukakan pendapat dan mendengar idea orang lain dan membina asas

pengetahuan yang mereka faham.

Selain itu, pelajar juga perlu mencabar hipotesis yang telah dibuat dan digalakkan

untuk membuat ramalan. Pelajar juga perlu mempunyai kemahiran maklumat dan

kemahiran penggunaan teknologi di mana mereka dapat menggunakan data dan bahan-

bahan fizikal, manipulatif atau interaktif (misalnya akses kepada internet) bagi

menolong mereka menjana idea dan pengetahuan baru.

2.6 Kelebihan Pembelajaran Secara Konstruktivisme

Menurut kajian oleh Pusat Perkembangan Kurikulum (1991), pembelajaran

secara konstruktivisme menggalakkan kemahiran berfikir secara kreatif dan kritis. Ia

menggalakkan pelajar berfikir untuk menyelesaikan masalah, menjana idea dan membuat

keputusan yang bijak dalam menghadapi pelbagai kemungkinan dan cabaran, misalnya

dalam aktiviti penyelidikan dan penyiasatan dan pengujian hipotesis.

Selain itu, ia membolehkan kefahaman yang lebih jelas tentang sesuatu konsep

dan idea di mana pelajar terlibat secara langsung dalam pembinaan pengetahuan baru dan

mengaplikasikannya dalam kehidupan atau situasi baru.

Hasil daripada proses pemahaman konsep, pelajar dapat membina ingatan jangka

panjang tentang sesuatu konsep melalui penglibatan yang aktif dalam mengaitkan

pengetahuan yang diterima dengan pengetahuan sedia ada untuk membina pengetahuan

baru. Keyakinan pelajar dapat dipupuk hasil daripada pembelajaran ini dan membolehkan

pelajar berani menghadapi dan menyelesaikan masalah dalam situasi baru.

Di samping itu pelajar juga dapat meningkatkan kemahiran sosialnya iaitu dapat

bekerjasama dengan orang lain dalam menghadapi sebarang cabaran dan masalah.

15


Kemahiran sosial ini dapat diperolehi apabila murid berinteraksi dengan rakan-rakan dan

guru dalam membina pengetahuan mereka.

Menurut kajian-kajian lepas, hasil daripada pembelajaran secara konstruktivisme

di mana pelajar membina pengetahuan, konsep dan idea baru secara aktif, pelajar akan

meningkatkan kefahamannya, berasa lebih yakin dan lebih seronok untuk terus belajar

sepanjang hayat walaupun menghadapi pelbagai cabaran dan kemungkinan.

Konstruktivisme merupakan idea bahawa pembelajaran melibatkan pembinaan

skema pengetahuan seseorang individu yang dicapai melalui proses keseimbangan

(Reiber 1994). Keseimbangan ini dicapai melalui proses akomodasi dan asimilasi di

mana skema pengetahuan baru dibentuk melalui penstrukturan semula skema

pengetahuan baru dengan skema pengetahuan sedia ada. Pendekatan ini menggalakkan

pembelajaran induktif berdasarkan penemuan yang melibatkan penerokaan isi pelajaran

dengan lebih lanjut, menguji idea, membina dan menguji hipotesis.

2.7 Ringkasan

Daripada hasil tinjauan literature, dapatlah disimpulkan bahawa terdapat banyak

kajian dan teori mengatakan, bagi memastikan penguasaan konsep dapat dikuasai

sepenuhnya oleh pelajar adalah bergantung kepada pemilihan kaedah pengajaran yang

bersesuaian. Kajian ini seterusnya akan mengkaji sejauh mana pembelajaran konsep

menggunakan kaedah konstruktivisme ini boleh berjaya dijalankan kepada Tahun 6

Multimedia Sekolah Kebangsaan Tok Motong, Jerteh, Terengganu..

16


BAB 3

METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pendahuluan

Kajian ini dijalankan bagi mencari keberkesanan kaedah Konstruktivisme di

dalam membantu murid-murid menguasai pembelajaran Bahasa Melayu Penulisan

karangan yang berkonsepkan fakta iaitu karangan yang bertajuk Faedah-Faedah

Mempelajari Komputer. Berdasarkan tujuan di atas, bab ini membincangkan mengenai

rekabentuk kajian, responden kajian, alat kajian, tatacara pengumpulan data dan tatacara

penganalisaan data.

3.2 Rekabentuk Kajian

Pembolehubah kajian bebas ialah kaedah konstruktivisme dan kaedah tradisional.

Manakala pembolehubah bersandar ialah sikap, demografi dan pencapaian. Ia dijalankan

ke atas dua kumpulan iaitu kumpulan Saga dan Kumpulan Iswara. Kedua-dua kumpulan

terdiri daripada murid-murid tahun 6 Multimedia yang sedia ada di dalam kelas masing-

masing mengikut penyusunan yang telah dibuat oleh pihak Sekolah Kebangsaan Tok

Motong iaitu cuma bilangannya ialah seramai 24 orang.

Kedua-dua kumpulan telah diberi ujian pra yang mempunyai soalan yang sama di

mana pelajar telah diberitahu terlebih awal supaya membuat persediaan awal dan oleh

kerana ini merupakan tajuk baru bagi mereka, maka nota juga diberikan bagi membantu

murid-murid. Setiap kumpulan diberikan masa 30 minit untuk mengulangkaji dan

memahami tajuk yang bakal diajar mengikut kefahaman mereka. Murid-murid dari

kumpulan Saga kemudiannya diajar mengenai tajuk Faedah-Faedah Mempelajari

Komputer menggunakan kaedah konstruktivisme di mana murid-murid sendiri menyusun

isi dan menjalankan aktiviti untuk membina pemahaman mereka. Sementara kumpulan

Iswara diajar secara kaedah tradisional iaitu lebih kepada bentuk kuliah oleh guru.

17


Kemudian, kedua-dua kumpulan telah diberi ujian pos bagi menguji tahap

pemahaman murid bagi tajuk Faedah-Faedah Mempelajari Komputer . Setiap ujian yang

diberi dinilai dan dianalisa. Akhir sekali kumpulan Saga diberi soalan soal selidik bagi

meninjau tahap kepuasan dan penerimaan mereka terhadap kaedah konstruktivisme.

3.3 Instrumen Kajian

Dalam kajian ini, instrumen kajian terdiri daripada borang maklumat pelajar, 2

kertas ujian iaitu kertas ujian pra dan kertas ujian pos dan satu soal selidik. Ujian pra

digunakan untuk mengesan sejauh mana pengetahuan sedia ada murid tentang tajuk

Faedah-Faedah Mempelajari Komputer dan tahap pemahaman murid melalui pembacaan

mereka dan untuk menguji kesan pengajaran secara kaedah konstruktivisme dalam

membantu murid mencari isi-isi penting dan juga mengesan sejauh mana pemahaman

murid bagi kumpulan yang belajar menggunakan kaedah tradisional. Manakala soal

selidik pula untuk menentukan sikap murid terhadap keberkesanan penggunaan kaedah

konstruktivisme dalam pembelajaran.

3.4 Prosedur Analisis Data

Untuk memudahkan proses analisis data, setiap jawapan yang dipilih dalam ujian

akan diberi skor tertentu serta gred.

Dalam ujian pencapaian 20 item telah dibina untuk mengenal pasti penguasaan

tajuk yang dipilih iaitu Faedah-Faedah Mempelajari Komputer. Jika responden berjaya

menjawab dengan betul item-item yang dikemukakan, ini bermakna pengajaran dan

pembelajaran yang menggunakan kaedah konstruktivisme bagi pembelajaran yang

bertajuk Faedah-Faedah Mempelajari Komputer adalah lebih berkesan. Tetapi jika

jawapan adalah betul separa, atau salah ini bermakna kaedah pengajaran yang dipilih

tidak dapat membantu pelajar menguasai tajuk yang dipilih iaitu Faedah-Faedah

Mempelajari Komputer. Setiap skor yang diperoleh oleh pelajar ditukar kepada 100

markah.

18


Daripada jadual 3.2., skor minimum ialah 0. Skor maksimum pula ialah 100.

Skor-skor yang akan diperolehi dikategorikan kepada gred seperti dalam jadual di bawah.

Jadual 3.2 : Skor Markah dan Gred

3.5 Skop Kajian

Kajian ini dijalankan di Sekolah Kebangsaan Tok Motong, Jerteh, iaitu salah

sebuah sekolah yang terletak di daerah Besut. Kajian ini melibatkan sebuah kelas sahaja

daripada dua buah kelas yang terdapat di sekolah Kebangsaan Tok Motong, Jerteh

dengan bilangan muridr seramai 24 orang daripada 52 calon UPSR 2009. Murid-muridr

dalam kelas Tahun 6 Multimedia ini mempunyai aras kecerdasan yang hampir sama yang

diukur berdasarkan tahap pencapaian akademik mereka. Setiap kelas terdiri daripada

murid lelaki dan perempuan. Satu kumpulan telah dijadikan sebagai kumpulan kawalan

yang diajar secara tradisional bagi tajuk yang sama. Manakala satu kumpulan lagi sebagai

sampel kajian yang diajar menggunakan kaedah konstruktivisme.

3.6 Prosedur Kajian

Kajian akan dijalankan oleh penyelidik di dalam kelas tahun 6 Multimedia yang

telah dipilih. Oleh kerana kajian yang akan dijalankan ini berbentuk eksperimen, maka

semua murid yang terdiri daripada kumpulan Saga dan kumpulan Iswara, diminta

mengambil ujian pra terlebih dahulu sebelum memulakan pengajaran bagi tajuk yang

dipilih. Ujian ini bertujuan untuk menguji tahap pengetahuan sedia ada murid bagi tajuk

Skor Gred Kelulusan

80 - 100 A

lulus60 – 79 B

40 - 59 C

20 - 39 Dgagal

0 – 19 E

19


yang akan diajar. Kelas sampel kajian akan diajar menggunakan kaedah pembelajaran

konstruktivisme sementara kelas Iswara akan diajar menggunakan kaedah tradisional.

Pengkaji akan mengambil masa selama 10 jam untuk mengumpulkan data serta melihat

keberkesanan bahan yang disediakan dalam kajian ini.

Bagi kumpulan Saga, pengkaji memberikan penerangan ringkas mengenai tujuan

sesi pembelajaran ini diadakan dan bagaimana ia dijalankan. Pelajar diberikan masa 30

minit bagi menjalankan aktiviti-aktiviti yang telah disediakan untuk mereka. Setelah

selesai menjalankan sesi pengajaran selama 3 minggu, pengkaji akan meminta sampel

kajian menyelesaikan masalah dalam ujian pos secara jujur dan ikhlas selama satu jam

untuk menilai tahap penguasaan mereka mengenai tajuk yang diajar. Selepas itu, pengkaji

akan meminta murid untuk memberi respon terhadap penggunaan kaedah pengajaran

secara konstruktivisme bagi tajuk tersebut dengan cara mengisi borang soal selidik. Bagi

kelas Iswara, mereka juga akan menjawab soalan pos seperti sampel kajian tetapi tidak

perlu menjawab borang soal selidik.

3.7 Pengumpulan dan Pemprosesan Data

Penganalisaan data kuantitatif dilakukan dengan menggunakan statistik deskriptif

dan inferens. Statistik deskriptif dilakukan dengan menentukan min, sisihan piawai,

frekuensi dan peratusan untuk melihat tahap kefahaman murid serta membandingkan

ujian pra dan ujian pos antara kumpulan Saga dan kumpulan Iswara. Manakala statistik

inferens digunakan untuk mengira nilai t dalam menentukan hipotesis nol kajian diterima

atau ditolak. Untuk menunjukkan persepsi murid terhadap keberkesanan kaedah

konstruktivisme, pengkaji mentafsir datanya dalam bentuk peratusan dan min skor setiap

item dalam soal selidik. Purata min skor yang tinggi bagi setiap item akan menunjukkan

penerimaan positif terhadap kaedah konstruktivisme dan sebaliknya purata min skor yang

rendah bagi penerimaan yang negatif. Sebahagian analisis dalam kajian ini menggunakan

program dari pakej SPSS dan perisian Excel.

20


3.8 Ringkasan

Kedua-dua kumpulan menduduki ujian pra. Kumpulan eksperimen mengikuti

pembelajaran secara konstruktivisme di dalam kumpulan belajar di dalam bilik darjah.

Guru hanya bertindak sebagai fasilitator dan murid menjalankan aktiviti secara

penerokaan untuk memahami konsep. Selepas selesai sesi pengajaran, sampel kajian

diminta mengambil ujian pos dan menjawab soalan-soalan di dalam borang soal selidik.

Bagi kumpulan Iswara, mereka hanya mengikuti pembelajaran biasa iaitu kaedah

tradisional dan turut menduduki ujian pos yang sama. Data yang diperolehi, dianalisis

melalui statistik deskriptif dan inferens.

21


RUJUKAN

Mohd Majid Konting (1991). Kaedah penyelidikan pendidikan. Kuala Lumpur : Dewan

Bahasa & Pustaka.

National Council of Teachers of Science (1989). Curriculum and evaluation standards

for school science. Reston, VA : Author.

Pusat Perkembangan Kurikulum. 1991. Pembelajaran secara konstruktivisme. Kuala

Lumpur : Kementerian Pendidikan Malaysia.

Rohani Ahmad Tarmizi (1996). Pengukuran kemahiran saintifik di kalangan pelajar

lepasan UPSR. Kertas kerja yang dibentangkan di seminar kebangsaan penilaian

KBSR : Isu dan hala tuju strategik ke arah abad 21 di Genting Highlands pada 2-6

September 1996

Universiti Terbuka Malaysia.(2002). Prinsip teknologi pengajaran.Kuala Lumpur.

UNITEM.

Ward Mitchell Cates.(1990) Panduan amali untuk penyelidikan pendidikan. Dewan

Bahasa & Pustaka. Kuala Lumpur.

Zuraini Abd Rahman. (2006), Keberkesanan kaedah pembelajaran konstruktivisme

dalam pengajaran bahasa melayu , Kuala Lumpur : Open University Malaysia.

Peta Minda Konstruktivisme. Sumber. Dipeolehi Mac 02,2008 daripada

http://uib.no/People/sinia/CSCL/HMM_Constructivism.htm

22

http://uib.no/People/sinia/CSCL/HMM_Constructivism.htm


23