Kabihasnang

Roman

Kabihasnang Roman

Sa pagsuko ng Rome sa mga lungsod-estado ng Greece, libo-libong Greek ang tumungo ang tumungo sa Italy. Tinangay rin ng mga heneral ng Rome ang mga gawang sining at aklat ng Greece sa pagbalik nila sa Rome. Kumalat ang kabihasnang Greece sa Rome at maraming Roman ang tumungo sa Athens para mag-aral. Naimpluwensiyahan ng Greece ang kabihasnang nabuo sa Rome.

Gayunpaman, may sariling katangian ang kabihasnang Roman. Pangunahin na rito ang kaalaman sa arkitektura, inhenyeriya, at sistema ng pamahalaan at batas.

Batas

Ang mga Roman ay kinikilala bilang pinakadakilang mambabatas ng sinaunang panahon. Ang kahalagahan ng ng Twelve Tables ay ang katotohanang wala itong tinatanging uri sa lipunan. Ito ay batas para sa lahat, patrician o plebeian man. Ito ang ginamit upang alamin ang mga krimen at tantiyahin ang kaukulang parusa. Nakasaad dito ang mga karapatan ng mga mamamayan at ang pamamaraan ayon sa batas.

Twelve Tables

Panitikan

Ang panitikan ng Rome ay nagsimula noong kalagitnaan ng ikatlong siglo B.C.E. Subalit ang mga ito ay mga salin lamang ng mga tula at dula ng Greece. Ang halimbawa ay si Livius Andronicus na nagsalin ng Odyssey sa Latin. Si Marcus Plautus at Terence ay ang mga unang manunulat ng comedy. Ang iba pang manunulat ay sina Lucretius at Catallus. Si Cicero naman ay isang manunulat at orador na nagpahalaga sa batas. Ayon sa kanya, ang batas ay hindi dapat maimpluwensiyahan ng kapangyarihan o sirain ng pera kailanman.

Livius Andonicus

Marcus Plautus

Terrence

Nagsalin ng Odyssey sa

Latin

Manunulat ng Comedy

Cicero Lucretius

Catullus

manunulat at orador na

nagpapahalaga sa batas

iba pang manunulat

Arkitektura

Ang mga Roman ang tumuklas ng semento. Marunong rin silang gumamit ng stucco, isang plaster na pampahid at pantakip sa labas ng pader. Umaangkat sila ng marmol mula sa Greece. Ang arch na natutuhan ng mga Roman mula sa mga Etruscan ay ginamit sa mga templo, aqueduct, at iba pang mga gusali. Ang gusali na ipinakilala ng mga Roman ay ang basilica, isang bulwagan na nagsisilbing korte at pinagpupulungan ng Assembly. Mayroon din silang mga pampublikong paliguan at pamilihan na nagsisilbing tagpuan para sa mga negosyo at pag-uusap. Ito ay nasa forum, ang sentro ng lungsod.May iba pang gusaling ipinatayo na hanggang ngayon ay makikita pa rin sa Rome. Halimbawa ay ang Colosseum na isang amphitheater para sa mga labanan ng mga gladiator.

stucco marmol

arch

basilica

Roman forum

colosseum

Inhenyeriya

Ipinakita ng mga Roman ang kanilang galing sa inhenyeriya. Nagtayo sila ng mga daan at tulay upang pag-ugnayain ang buong impyerno, kabilang ang malalayong lugar. Marami sa mga daan na ginawa nila noon ay ginagamit pa hanggang ngayon. Isang halimbawa ang Appian Way na nag-ugnay sa Rome at timog Italy. Gumagawa rin sila ng mga aqueduct upang dalhin ang tubig sa mga lungsod.

Appian Way

Tirahan ng Mayayaman

Ang bahay ng mayamang pamilyang Roman ay yari sa ladrilyo, bato, at marmol. Isang maaliwalas na palapag lamang ito. Makulay ang mga dingding nito. Pagpasok sa pintuan, may malawak itong bulwagan o atrium. Sa gitna nito ay isang malaki at bukas na paliguan. Sa kaliwa at kanan ng atrium ang mga silid-tulugan. May alpombra rin na nakalatag sa sahig samantalang ang kama ay may malalambot na kutson at unan.

Ang atrium ay tumutuloy sa isa pang bulwagan kung saan matatagpuan ang silid-kainan at silid-aklatan. Ang dalawang silid na ito ay nakaharap sa isang halamanan kung saan madalas magpalipas oras ang pamilya. May mga tubig na dumadaloy sa loob bahay na maaaring galing sa ulan o sa isang tangkena pinadaraan sa tubo. Mayroon din silang malalaking hurno na nakakabit sa tubo na nagdadala ng init sa mga silid tuwing panahonng taglamig.

Kapag may handaan, ang mga bisita ay dumarating sa hapon at nagkakainan hanggang hatinggabi. Karaniwang pagkain nila ang shellfish, itlog, dormouse at ostrich. Gumagamit sila ng kutsilyo at kutsara ngunit walang tinidor. Madalas ginagamit nila ang kanilang kamay sa pagkuha ng pagkain. Pagkatapos ng bawat putahe, ang alipin na nakatalaga sa likod ng bawat bisita ay nagdadala ng isang palanggana ng mabangong tubig bilang hugasan ng kamay.

Tirahan ng Mayayaman

Tirahan ng Mahihirap

Ang mga mahihirap at nakatira sa mga bahay-paupahan na umaabot sa pitong palapag. Libo-libong gusali ang tulad nito sa Rome. Mahina ang pagkakayari ng mga tirahang ito kung kaya madalas bumagsak ang mga bubong at kisame nito. Madumi ang mga tirahang ito at binabahayan ng maraming daga. Ang ilaw at ang init tuwing taglamig ay nanggagaling sa isang kalan na nagsisilbi ring lutuan ng mag-anak. Madalas ang banta ng sunog sa mga tirahang ito.

Lugaw ang karaniwang almusal ng mahihirap, malamig na longganisa sa tanghali, at lugaw uli sa hapunan.

Libangan

Ang sentro ng libangan ng mga Roman sa panahon ng Republic ay ang mga pampublikong paliguan kung saan maaaring maglaro, makinig sa lektura, magbasa o mag-usap tungkol sa mga kasalukuyang suliranin.

Naging imperyo na ang Rome, napalitan na ang sentro ng libangan. Hindi na pampublikong paliguan kung hindi ang Colosseum na. Dinudumog ng mga Roman ang Colosseum kung saan ginaganap ang mga labanan ng mga gladiator. Ang mga gladiator ay karaniwang mga kriminal, alipin o bihag na nakikipaglaban sa isa’t-isa o laban sa isang mabangis na hayop upang magbigay aliw sa libo-libong manonood. Ang mga sagupaang ito ay hanggang kamatayan. Dito rin ginaganap ang mga pampublikong pagbitay. Ang isang kriminal ay tinatapon sa gitna upang lapainng isang mabangis na hayop.

Colosseum

gladiator

Pananamit

Dalawa ang kasuotan ng mga lalaking Roman. Ang tunic ay kasuotang pambahay na hanggang tuhod. Ang toga ay isinusuot sa ibabaw ng tunic kung sila ay lumalabas ng bahay.

Ang mga babaing Roman ay dalawa rin ang kasuotan. Ang stola ay kasuotang pambahay na hanggang talampakan. Ang polla ay inilalagay sa ibabaw ng stola kapag nasa labas ng bahay.

tunic

toga

stola

palla

Agrikultura

Marami sa mga mamamayang Roman ay magsasaka. Nagtatanim sila ng trigo, barley, gulay at prutas. May nag-aalaga rin ng tupa at baka bilang kabuhayan.

Pagsasaka

Relihiyon

Jupiter“King of the Gods”

Greek name:Zeus

Juno“Queen of the Gods”

Greek name:Hera

Neptune“God of the Sea”

Greek name:Poseidon

Relihiyon

Pluto“God of Death”

Greek name:Hades

Apollo“God of the Sun”

Greek name:Apollo

Diana“Goddess of the

Moon”Greek name:

Artemis

Relihiyon

Mars“God of War”Greek name:

Ares

Cupid“God of Love”Greek name:

Eros

Venus“Goddess of Love”

Greek name:Aphrodite

Relihiyon

Mars“Messenger of the

Gods”Greek name:

Hermes

Minerva“Goddess of

Wisdom”Greek name:

Athene

Relihiyon

Ceres“Earth Goddess”

Greek name:Demeter

Proserpine“Goddess of the

Underworld”Greek name:Persephone

Relihiyon

Vulcan“Smith God”Greek name:Hephaestus

Saturn“God of Time”Greek name:

Cronos

Bacchus“God of Wine”Greek name:

Dionysos

Relihiyon

Vesta“Goddess of the

Home”Greek name:

Hestia

Janus“God of Doors”

Maia“Goddess of

Growth”

Relihiyon

Uranus“God of the Sky”

Greek name:Uranus

Gaia“Goddess of the

Earth”Greek name:

Gaia

Thanks for Watching ^_^

Group 3References

https://www.google.com.ph/ http://www.wikipedia.org/

http://gwydir.demon.co.uk/jo/roman/maia.htmKasaysayan ng Daigdig III