1

DORADZTWO PODATKOWE

Jak skutecznie zaplanować i zrealizować strategię firmy w przypadku kontroli podatkowej

18 MAJA 2006

3

Braki w zarządzaniu ryzykiem podatkowym – potencjalne sankcje

Postępowanie podatkowe

Postępowanie karne - skarbowe

Postępowanie na gruncie ustawy o OPZ

Zaległość podatkowa(odsetki, sankcje)

Odpowiedzialność karnaosób (członków zarządu)

Braki w nadzorze wewnętrznym

Kary finansowe i inne

4

Potencjalne ryzyka wynikające z niezgodności z prawem podatkowym

Ryzyko finansowe

– Sankcje wynikające z przepisów podatkowych

Ryzyko odpowiedzialności karnej odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe (w tym Członków Zarządu)

– Sankcje wynikające z ustawy – Kodeks karny skarbowy

Ryzyko odpowiedzialności karnej dla spółek

– Sankcje wynikające z ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych (OPZ)

Nadmierne opodatkowanie – utracone szanse optymalizacji podatków

5

Ryzyko finansowe

Sankcje wynikające z przepisów podatkowych

W przypadku wykrycia przez organy podatkowe nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych – konieczność zapłaty zaległej kwoty, wraz z odsetkami karnymi (obecnie 11% rocznie)

Zaniżenie zobowiązania podatkowego w rozliczeniach z tytułu VAT skutkuje nałożeniem dodatkowej sankcji w wysokości 30% kwoty zaniżenia

W przypadku wykrycia nieprawidłowości w zakresie ustalania cen w transakcjach z podmiotami powiązanymi (gdy podatnik nie będzie w stanie przedstawić organom wymaganej prawem dokumentacji cen transferowych) „nieudokumentowany” dochód podlega opodatkowaniu według sankcyjnej 50% stawki CIT

6

Potencjalna odpowiedzialność karna członków zarządu

Kodeks karny skarbowy

Nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych mogą skutkować osobistą odpowiedzialnością karną osób odpowiedzialnych za rozliczenia podatkowe (Członkowie Zarządu, dyrektor finansowy, osoby z działy księgowego)

Kary podstawowe:

– Grzywna – wysokość zależy od kwot zaległości podatkowych – max. może osiągnąć wysokość 8.6 mln PLN

– Pozbawienie wolności do 10 lat (na podstawie ostatnich zmian w Kodeksie karnym skarbowym)

Kary dodatkowe:

– Pozbawienie praw publicznych, przepadek przedmiotów, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska przez okres do 5 lat

7

Ryzyko odpowiedzialności karnej OPZ umożliwia pociągnięcie spółek do odpowiedzialności za przestępstwa skarbowe

(zdefiniowane w KKS) lub za inne czyny zabronione pod groźbą kary popełnione przez osobę skazaną za dane przestępstwo przez sąd

Kara nałożona na spółkę na podstawie OPZ może sięgać 10% przychodu spółki (max. 20 mln PLN)

Dodatkowe sankcje - ograniczenia w prowadzeniu określonej działalności przez okres od 1 roku do 5 lat:– zakaz promowania lub reklamowania produktów lub usług– zakaz korzystania z dotacji lub innych form pomocy publicznej lub środków uzyskanych od

organizacji międzynarodowych– podanie wyroku do publicznej wiadomości

Przesłanki odpowiedzialności:– przestępstwo skarbowe popełnione przez osobę i potwierdzone m.in.: prawomocnym wyrokiem

skazującym, prawomocnym orzeczeniem o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

– korzyść majątkowa lub niemajątkowa podmiotu zbiorowego uzyskana faktycznie lub potencjalnie

– popełnienie czynu zabronionego w następstwie: Braku należytej staranności w wyborze personelu Braku należytego nadzoru nad tą osobą (ze strony organu lub przedstawiciela podmiotu

zbiorowego)

8

Obszary zarządzania ryzykiem podatkowym

Czynnik ludzki Procedury

i kontrola wewnętrzna

Systemyinformatyczne

TRM oznacza harmonię i płynne współdziałanie między procedurami

wewnętrznymi, zarządzaniem czynnikiem ludzkim i funkcjami

systemów informatycznych.

Celem TRM jest minimalizacja ryzyka podatkowego, optymalizacja

obciążeń podatkowych oraz możliwość uniknięcia dodatkowych kosztów finansowych wynikających

z błędów w rozliczeniach

podatkowych.

9

Co o kontrolach mówią przedsiębiorcy

Kontrole trwają zbyt długo (często limity czasowe nie są przestrzegane), są przedłużane bez wyraźnego powodu

Urzędnicy żądają wielu dokumentów – które często w opinii przedsiębiorców są nieistotne z punktu widzenia zakresu kontroli

Skrajnie formalistyczne podejście – żądania pisemnego potwierdzania zdarzeń – brak zrozumienia dla dynamiki życia gospodarczego

Przedsiębiorcy mają problemy ze zidentyfikowaniem co tak naprawdę analizują urzędnicy – ewentualne zarzuty trzymane w tajemnicy

Urzędnicy zapominają, że przedsiębiorcy – niezależnie od kontroli – prowadzą normalną działalność

10

Procedury zarządzania kontrolą

Wdrożenie procedury postępowania w zakresie kontaktów z władzami skarbowymi (zarówno poza jak i w ramach postępowań) – skutecznym narzędziem zarządzania

Celem zwiększenia efektywności i ograniczeniu ryzyk – coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie tego typu procedur

11

Kontrole, postępowania, sądy, trybunały – co z tego wynika?

12

Aktywny udział w postępowaniu

13

Dlaczego już kontrola jest tak istotna

W toku kontroli gromadzone są dowody mające znaczenie dla dalszego toku postępowania

Z reguły rezultatem kontroli jest decyzja podatkowa

14

Kontrola – rozpoczęcie

Wyznaczenie i przedstawienie kontrolującym osoby/osób upoważnionych do udzielania wyjaśnień

Udostępnienie kontrolującym osobnego pomieszczenia

Przygotowanie dokumentacji dotyczącej danego okresu

Powiadomienie pracowników spoza działu finansowego o kontroli i jej zakresie

15

Obowiązki kontrolowanego

Udzielanie wyjaśnień oraz dostarczanie dokumentacji w zakresie objętym kontrolą:

– jest podstawowym obowiązkiem kontrolowanego

– stanowi odzwierciedlenie prawa do czynnego udziału stronyw postępowaniu

– ma bezpośredni wpływ na rozstrzygnięcie sprawy

– zaniechane lub nienależycie wykonywane może spowodować negatywne rozstrzygnięcie i odpowiedzialność karną skarbową

16

Obowiązki kontrolujących

Przestrzeganie podstawowych zasad postępowania:

– dążenie do wyjaśnienia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy

– umożliwienie stronie czynnego udziału w postępowaniu

– dążenie do rozstrzygnięcia jak najprostszymi środkami, w jak najkrótszym czasie

– budowanie zaufania do organów państwa

– działanie w granicach upoważnienia

– zachowanie tajemnicy skarbowej

17

Prawa kontrolowanego

Może wyznaczyć pełnomocnika

Może żądać przeprowadzenia dowodu (np. powołania biegłego lub przesłuchania świadka)

Może uczestniczyć w przeprowadzeniu dowodu

Może przeglądać akta sprawy i sporządzać notatki, kopie

18

W trakcie kontroli

Aktywny udział w postępowaniu kontrolnym

to zwiększenie szans na uzyskanie

satysfakcjonującego rozstrzygnięcia

na wczesnym etapie

19

Przygotowanie strategii obrony

Należy przygotować linię obrony jeszcze przed zakończeniem kontroli

Inicjatywa dowodowa

– przedstawienie dodatkowych dokumentów

– przedstawienie ekspertyz

– wnoszenie o przesłuchanie świadków

Negocjacje

20

Częste podejście kontrolujących

Nie ujawniają swoich wątpliwości

Zwykle żądają tylko dokumentów

Formalizm

Często słaba znajomość specyfiki działalności gospodarczej podatnika

Różnica w podejściu inspektorów i ich współpracowników

Restrykcyjność

21

Cele kontaktów z kontrolującymi

Udzielanie wyjaśnień i informacji

Wypracowanie dobrych roboczych kontaktów

Zbudowanie wzajemnego zaufania

Monitorowanie przebiegu kontroli

Wpływanie na decyzje i oceny inspektorów

Wykazywanie inicjatywy dowodowej

22

Udzielanie wyjaśnień

Wyłącznie przez osoby upoważnione Należy dobrze zrozumieć pytanie Należy być dobrze przygotowanym do wyjaśnienia danej

kwestii Należy dostarczać kontrolującym wyłącznie te informacje

i dokumenty, których żądają Należy udzielać precyzyjnych odpowiedzi Edukacja kontrolujących (wyjaśniać, a nie tylko informować) Poprosić o czas na przygotowanie odpowiedzi Dowiedzieć się jak najwięcej o przedmiocie zainteresowania

kontrolujących

23

Poza utarte schematy

Sprzedaż towarów w składzie celnym (1 X 2002–30 I 2004)

Zasada: sprzedaż towarów podlega VAT lub PCC

VAT: sprzedaż w składzie celnym nie podlega VAT – skład celny ma charakter eksterytorialny

PCC: brak wyłączenia

Wniosek => PCC

24

Sprzedaż towarów w składzie celnym

Stanowisko organów:

„sprzedaż ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”

„sprzedaż ta będzie podlegała podatkowi PCC.”

25

Sprzedaż towarów w składzie celnym

Stanowisko Sądu:

„biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia wywiązania się Polski z zobowiązań międzynarodowych, tej nie wyrażonej w jednoznaczny sposób od dnia 1 października 2002 r. , t.j. od dnia wejścia w życie art. 4b ustawy o VAT do dnia 30 stycznia 2004r., t.j. do dnia wejścia w życie art. 2 pkt 5 u.p.cz.c., normy prawnej ustanawiającej zwolnienie sprzedaży za granicę towarów objętych procedurą składu celnego, należy upatrywać w zaleceniu praktycznym nr 15 załącznika E. 3 do Konwencji z Kioto, wywodząc możliwość jego bezpośredniego zastosowania z art. 91 ust. 1 Konstytucji”

26

Różne oblicza mediacji

Celem postępowania mediacyjnego jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa.

Mediacja jako środek do znalezienia kompromisu

– spotkajmy się w pół drogi

Mediacja jako platforma merytorycznej dyskusji

– w której uczestniczą trzy strony

27

Skarga konstytucyjna

Każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją przepisów, na podstawie których sąd lub organ podatkowy orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.

28

Europejski Trybunał Sprawiedliwości

wykłada prawo Wspólnot i stoi na straży jego przestrzegania przez instytucje unijne oraz przez Państwa Członkowskie

29

Dziękujemy

© 2006 Ernst & YoungWszelkie prawa zastrzeżone.Ernst & Young jest zarejestrowanym znakiem towarowym.

www.ey.com/plERNST & YOUNG

Artur WolnyDyrektorTel.: +48 71 375 10 65Fax: +48 71 375 10 10E-mail: Artur Wolny@pl.ey.com

Grzegorz MłynarczykMenedżerTel.: +48 71 375 1069Fax: +48 71 375 10 10E-mail: Grzegorz.Mlynarczyk@pl.ey.com

© 2006 Ernst & YoungWszelkie prawa zastrzeżone.Ernst & Young jest zarejestrowanym znakiem towarowym.

www.ey.com/plERNST & YOUNG