คำ�ถ�ม-คำ�ตอบทพบบอยเรอง ไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนดเอ “ (เอช 1 เอ

น 1)”“Influenza A (H1N1)”

สำ�นกโรคตดตออบตใหมกรมควบคมโรค กระทรวงส�ธ�รณสข

ขอมล ณ วนท 15 มถน�ยน 2552 เวล� 8.00 น.

คว�มรเรองโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนดเอ (เอช1 เอน 1)

1. ไขหวดใหญทกำ�ลงระบ�ดต�มข�วอยในขณะนคอโรคอะไร ? 2.เหตใดจงไมใชคำ�ว�ไขหวดสกร (Swine flu) เหมอนชอทใช

เรยกในระยะแรกของก�รระบ�ด ?3.คนตดโรคนไดอย�งไร ?4.คนส�ม�รถแพรเชอนใหแกสตวอนไดหรอไม ?5.ก�รรบประท�นเนอหมหรอผลตภณฑจ�กหม จะตดเชอไวรสส�ย

พนธใหมนหรอไม ?6.อ�ก�รของโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมมอะไรบ�ง ?7.โรคนรกษ�ไดหรอไม อย�งไร ?8.จะปองกนตนเองจ�กโรคนไดอย�งไร ?

สถ�นก�รณก�รระบ�ดและคว�มรนแรงของโรค9.สถ�นก�รณโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนดเอ (เอช 1 เอน 1)

ขณะนเปนอย�งไร10. พบเชอไขหวดใหญส�ยพนธใหมนมในประเทศไทยหรอไม ?11. แนวโนมก�รระบ�ดของโรคเปนอย�งไร ?12. กระทรวงส�ธ�รณสขค�ดก�รณแนวโนมก�รระบ�ดใน

ประเทศไทยอย�งไร ?

13. ห�กเกดก�รระบ�ดในวงกว�ง จะมผลกระทบอย�งไรบ�ง ?14. กระทรวงส�ธ�รณสขมก�รปกปดหรอบดเบอนขอมลเรอง

ก�รระบ�ดของโรคหรอไม อย�งไร ?15. เหตใดตวเลขจำ�นวนผปวยของไทยทร�ยง�นโดยองคก�ร

อน�มยโลกจงนอยกว�จำ�นวนผปวยทกระทรวงส�ธ�รณสขประก�ศ ?

ระดบเตอนภยก�รระบ�ดของโรค16. ระดบเตอนภยก�รระบ�ดของโรคคออะไร ?17. ระดบเตอนภยก�รระบ�ดของโรคมกระดบ มหม�ยคว�มว�

อย�งไรบ�ง ?18. สถ�นก�รณขณะน เร�อยในระดบเตอนภยก�รระบ�ดทเท�ไร

?19. ก�รอยในระดบก�รระบ�ดท 6 จะตองทำ�อย�งไร ?

ย�ต�นไวรส20. มย�ชนดใดบ�งทส�ม�รถรกษ�โรคนได ?21. ย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยร (Oseltamivir) ในไทย ขณะ

นมพอเพยงหรอไม ?22. หนวยง�นรฐวส�หกจ และหนวยง�นภ�คเอกชน จำ�เปนตอง

สำ�รองย�ต�นไวรสหรอไม อย�งไร ?23. กอนเดนท�งไปในพนทระบ�ดหรออยในพนทก�รระบ�ดของ

โรค จะตองรบประท�นย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยร เพอก�รปองกนหรอไม ?

24. นกทองเทยวจะส�ม�รถนำ�ย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยรเข�ม�รบประท�นเองในประเทศไทยไดหรอไม ?

25. กระทรวงส�ธ�รณสขมนโยบ�ยก�รสนบสนนย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยรใหกบสถ�นพย�บ�ล อย�งไร ?

วคซนปองกนโรค

2

26. มวคซนทส�ม�รถปองกนโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมนหรอไม ?

27. ไทยจะมโอก�สใชวคซนปองกนโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมนหรอไม ?

28. ควรฉดวคซนปองกนไขหวดใหญต�มฤดก�ลหรอไม ?

หน�ก�กอน�มย29. หน�ก�กอน�มยใชปองกนโรคไขหวดใหญทระบ�ดไดหรอไม ?30. เมอใดตองสวมใสหน�ก�กอน�มย ?31. วธก�รสวมใสหน�ก�กอน�มยทถกตอง ทำ�อย�งไร ?32. จะตองเปลยนหน�ก�กอน�มยบอยแคไหน ?33. ห�กตองก�รจะทำ�หน�ก�กอน�มยใชเองไดหรอไม มวธทำ�

อย�งไร

คำ�แนะนำ�สำ�หรบประช�ชน34. ห�กจำ�เปนตองเดนท�งไปยงต�งประเทศทมก�รระบ�ดของ

โรค จะตองปฏบตตวอย�งไร ?35. ประช�ชนทวไปควรปฏบตตวอย�งไรบ�ง ?36. ห�กท�นมอ�ก�รปวย ส�ม�รถรบก�รรกษ�ทใดบ�ง ?37. ห�กช�วต�งช�ตในประเทศไทย มอ�ก�รปวย หรอสงสยโรค

ไขหวดใหญส�ยพนธใหม จะไดรบก�รดแลรกษ�อย�งไร ?38. ท�นจะตดต�มขอมลข�วส�รเกยวกบไขหวดใหญส�ยพนธ

ใหมน ไดอย�งไรบ�ง ?คำ�แนะนำ�สำ�หรบสถ�นศกษ� สถ�นประกอบก�ร และสถ�นททำ�ง�น

39. สถ�นศกษ� จะมสวนชวยปองกนก�รแพรกระจ�ยเชอโรคไดอย�งไร ?

3

40. สถ�นประกอบก�รและสถ�นททำ�ง�น จะมสวนชวยปองกนก�รแพรกระจ�ยเชอโรคไดอย�งไร ?

41. ห�กตองก�รปรกษ�เจ�หน�ทส�ธ�รณสขในพนท จะตดตอไดทใด ?

42. หนวยง�นทงภ�ครฐ รฐวส�หกจและภ�คเอกชนจะตองเตรยมตวอะไรเปนพเศษหรอไม ?

43. ก�รประคองกจก�รภ�ยในองคกรสำ�หรบก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญ มแนวท�งก�รจดทำ�แผนอย�งไร ?

44. ห�กหนวยง�นต�งๆ ประสงคจะทำ�แผนประคองกจก�รภ�ยในองคกร กรณเตรยมคว�มพรอมสำ�หรบก�รระบ�ดของไขหวดใหญ จะส�ม�รถสบคนขอมลไดทใด ?

คำ�แนะนำ�สำ�หรบเจ�หน�ท45. กระทรวงส�ธ�รณสขมคำ�แนะนำ�สำ�หรบเจ�หน�ทผปฏบต

ง�นต�งๆ หรอไม และจะตดต�มหรอสบคนไดจ�กทใด ?

ม�ตรก�รก�รปองกนควบคมโรค46. กระทรวงส�ธ�รณสขมม�ตรก�รดำ�เนนก�รปองกนควบคม

โรคนอย�งไรบ�ง ?47. ทวโลกมก�รดำ�เนนก�รและตอบสนองตอก�รระบ�ดของโรค

อย�งไร ?48. ก�รทไทยเรมมก�รระบ�ดภ�ยในประเทศ ถอว� ม�ตรก�ร

ปองกนควบคมโรคของไทยไมส�ม�รถสกดกนเชอไมใหเข�ประเทศได ใชหรอไม ?

49. ไทยจะมแผนก�รปรบยทธศ�สตรและม�ตรก�รต�งๆ ใหสอดคลองกบสถ�นก�รณก�รระบ�ดทจะเปลยนแปลงไป อย�งไร ?

50. ประช�ชนจะมนใจในม�ตรก�รปองกนควบคมโรคของไทยไดหรอไม เพยงใด ?

4

*****************************************

5

คว�มรเรองโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนดเอ (เอช1 เอน)1. ไขหวดใหญทกำ�ลงระบ�ดต�มข�วอยในขณะนคอโรคอะไร ?

โรคทกำ�ลงระบ�ดอยในขณะน เปนโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมในคน แพรตดตอระหว�งคนสคน ไมพบว�มก�รตดตอม�จ�กสกร เกดจ�กเชอไวรสไขหวดใหญชนดเอ เอช 1 เอน 1 (A/H1N1) ซงเปนเชอตวใหมทไมเคยพบทงในสกรและในคน เปนเชอทเกดจ�กก�รผสมข�มส�ยพนธ ซงมส�รพนธกรรมของเชอไขหวดใหญคน ไขหวดใหญสกร และไขหวดใหญสตวปกดวย เรมพบก�รระบ�ดทประเทศเมกซโก และแพรไปกบผเดนท�งไปในอกหล�ยประเทศ ระยะแรก กระทรวงส�ธ�รณสขใชชอโรคนว� โรคไขหวด“ใหญทระบ�ดในเมกซโก และเมอองคก�รอน�มยโลกไดประก�ศชอเปน”ท�งก�รเมอวนท 29 เมษ�ยนทผ�นม� จงเปลยนชอเปน ไขหวดใหญส�ย“พนธใหม ชนดเอ เอช 1 เอน 1” และใชชอยอว� ไขหวดใหญส�ยพนธใหม “2009”

2. เหตใดจงไมใชคำ�ว�ไขหวดสกร (Swine flu) เหมอนชอทใชเรยกในระยะแรกของก�รระบ�ด ?

เนองจ�กเปนส�ยพนธใหม ในก�รร�ยง�นโรคนชวงแรกในภ�ษ�องกฤษใชคำ�ว�  “Swine Flu” หรอไขหวดใหญสกร  โดยปกตแลว ไขหวดใหญสกรเปนโรคท�งเดนห�ยใจทเกดขนในสกร มส�เหตม�จ�กเชอไวรสไขหวดใหญหล�ยชนด เชน H1N1, H1N2, H3N1 และ H3N2  แตละชนดมหล�กหล�ยส�ยพนธ  ต�มปกตก�รเกดโรคในสกร บ�งครงอ�จมผตดเชอจ�กสกรและปวยซงเกดไมบอยนก  ก�รตดเชอเกดโดยคนห�ยใจเอ�ละอองฝอยเมอสกรไอ หรอจ�ม เข�ไป หรอก�รสมผสกบสกร หรอสงแวดลอมทสกรอ�ศยอย   อย�งไรกต�มเชอไขหวดใหญทระบ�ดในเมกซโกน ผลก�รตรวจวเคร�ะหในระดบพนธกรรมพบว� เปนเชอส�ยพนธใหมทพบในคน และยงไมเคยพบในสกรม�กอน และก�รระบ�ดดงกล�ว ไมมร�ยง�นโรคนระบ�ดในสกรทงในเมกซโกและสหรฐอเมรก�  และผลก�รสอบสวนโรค ไมพบผใดตดโรคจ�กสกร ห�กแตเปนก�รแพรกระจ�ยโรคจ�กคนสคนเท�นน

6

ตอม�วนท 29 เมษ�ยน 2552 องคก�รอน�มยโลกไดเปลยนก�รเรยกชอไขหวดใหญส�ยพนธใหมจ�กทเคยเรยกว� ไขหวดสกร หรอ สไวน ฟล (Swine Flu) เปน ไขหวดใหญ ชนดเอ เอช “ 1 เอน 1” (Influenza A H1N1) ดงนน กระทรวงส�ธ�รณสขไทยจงเปลยนม�ใชชอ ไขหวดใหญ“ส�ยพนธใหม ชนดเอ เอช 1 เอน 1” และชอยอว� ไขหวดใหญส�ยพนธใหม“ 2009” เพอใหสอดคลองกนและสอใหประช�ชนเกดคว�มเข�ใจตรงกน ไมสบสนกบไขหวดใหญ ชนดเอ เอช 1 เอน 1 ทเกดต�มฤดก�ล ซงเปนไวรสไขหวดใหญคนละตวกน

3. คนตดโรคนไดอย�งไร ?คนสวนใหญตดโรคไขหวดใหญจ�กก�รถกละอองฝอยไอจ�ม นำ�มก

นำ�ล�ย ของผปวยโดยตรง บ�งร�ยอ�จไดรบเชอท�งออมผ�นท�งมอหรอสงของเครองใชทปนเปอนเชอ เชน ผ�เชดหน� ลกบดประต โทรศพท แกวนำ� เปนตน ไมมร�ยง�นก�รตดตอจ�กก�รรบประท�นเนอหม

ผปวยสวนใหญจะเรมมอ�ก�รหลงจ�กไดรบเชอไวรส 1 – 3 วน นอยร�ยทน�นถง 7 วน และอ�จเรมแพรเชอไดตงแต 1 วนกอนปวย ชวง 3 วนแรกจะแพรเชอไดม�กทสด และระยะแพรเชอมกไมเกน 7 วน แตในเดกเลก อ�จแพรเชอไดน�นถง 10 วน

4.คนส�ม�รถแพรเชอนใหแกสตวอนไดหรอไม ?องคกรโรคระบ�ดสตวระหว�งประเทศ ไดเผยแพรอย�งเปนท�งก�รเมอ

วนท 7 พ.ค.52 ว� มร�ยง�นสกรตดเชอไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนด เอ เอช 1 เอน 1 นจ�กคน และพบก�รระบ�ดของโรคนในสกรแลวในประเทศแคน�ด�

5. ก�รรบประท�นเนอหมหรอผลตภณฑจ�กหม จะตดเชอไวรสส�ยพนธใหมนหรอไม ?

ประช�ชนส�ม�รถบรโภคเนอหมหรอผลตภณฑจ�กหมทปรงสกนนปลอดภย เชอไวรสไขหวดใหญส�ยพนธใหมจะถกทำ�ล�ย (inactivate) ไดดวยคว�มรอนจ�กก�รปรงอ�ห�รทอณหภม 70 องศ�เซลเซยสขนไป

7

อย�งไรกต�ม เพอคว�มปลอดภยจ�กเชอโรคต�งๆ ไมควรนำ�หมทปวยหรอต�ยม�ประกอบอ�ห�ร

6. อ�ก�รของโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมมอะไรบ�ง ?อ�ก�รใกลเคยงกบอ�ก�รโรคไขหวดใหญทพบต�มปกต เชน ไขสง ปวด

ศรษะ ปวดเมอยกล�มเนอ ไอ เจบคอ อ�จมคลนไส อ�เจยน และทองเสยดวย ผปวยสวนใหญรอยละ 95 อ�ก�รไมรนแรง ส�ม�รถห�ยปวยได โดยไมตองนอนโรงพย�บ�ล แตผมคว�มเสยงทจะเกดภ�วะแทรกซอนรนแรงจนถงขนเสยชวต ไดแก ผทมโรคประจำ�ตวเรอรง เชน โรคระบบท�งเดนห�ยใจ หอบหด โรคหวใจและหลอดเลอด เบ�หว�น ผสงอ�ย เดกอ�ยตำ�กว� 5 ป ผทภมต�นท�นตำ� ภ�วะอวน และหญงมครรภ

7. โรคนรกษ�ไดหรอไม อย�งไร ?เนองจ�กผปวยสวนใหญรอยละ 95 อ�ก�รไมรนแรง ส�ม�รถห�ย

ปวยไดเองหรอก�รรบประท�นย�รกษ�ต�มอ�ก�ร เชน ย�ลดไขพ�ร�เซต�มอล (ห�มใชย�แอสไพรน) โดยไมตองนอนโรงพย�บ�ล ดงนน ผทอ�ก�รไมม�ก เชน ไขตำ�ๆ รบประท�นอ�ห�รได อ�จไปพบแพทยทคลนก หรอขอรบย�และคำ�แนะนำ�จ�กเภสชกรใกลบ�น และดแลรกษ�ทบ�นได สวนผปวยทมอ�ก�รรนแรง เชน ห�ยใจลำ�บ�ก หอบเหนอย อ�เจยนม�ก ตองรบไปพบแพทย เพอพจ�รณ�ก�รใหย�ต�นไวรสหรอรบไวรกษ�ตวทโรงพย�บ�ล

8. จะปองกนตนเองจ�กโรคนไดอย�งไร ?ท�นส�ม�รถปองกนตนเองจ�กโรคนไดง�ย โดยหลกเลยงก�ร

คลกคลกบผปวยทมอ�ก�รไขหวด ห�กตองดแลผปวยควรสวมหน�ก�กอน�มยและใหผปวยสวมหน�ก�กอน�มยดวย หมนล�งมอบอยๆ ดวยนำ�และสบ หรอเจลแอลกอฮอล โดยเฉพ�ะอย�งยง หลงก�รไอ จ�ม ไมใชแกวนำ� หลอดดดนำ� ชอนอ�ห�ร ผ�เชดหน� ผ�เชดตว รวมกบผอน และรกษ�

8

สขภ�พใหแขงแรงโดยก�รรบประท�นอ�ห�รทมประโยชน ดมนำ�สะอ�ด นอนหลบพกผอนใหเพยงพอ ออกกำ�ลงก�ยสมำ�เสมอ หลกเลยงบหรและสร�

สถ�นก�รณก�รระบ�ดและคว�มรนแรงของโรค9. สถ�นก�รณโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนดเอ (เอช 1 เอน 1) ขณะนเปนอย�งไร

ตงแตชวงกล�งเดอนมน�คม 2552 เปนตนม� ประเทศเมกซโกเรมพบผปวยไขหวดใหญและผปวยปอดบวมสงขนผดปกต จ�กนน จงเรมมก�รสงตวอย�งจ�กผปวยตรวจท�งหองปฏบตก�ร ซงขอมล ณ วนท 15 มถน�ยน พ.ศ. 2552 (ต�มเวล�ประเทศไทย) พบผปวยยนยนก�รตดเชอไขหวดใหญ ส�ยพนธใหม ชนดเอ (เอช 1 เอน 1) จำ�นวน 29,669 ร�ย ใน 74 ประเทศ และพบผเสยชวตแลว 145 ร�ย คดเปนอตร�ปวยต�ย ประม�ณรอยละ 0.49 ขณะนยงคงมก�รระบ�ดอย�งตอเนองและขย�ยวงกว�งขนเรอยๆ ร�ยชอประเทศทพบผปวย และร�ยง�นสถ�นก�รณโรคร�ยวน ท�นส�ม�รถตดต�มร�ยละเอยดไดท เวบไซตกระทรวงส�ธ�รณสข www.moph.go.th

10. พบเชอไขหวดใหญส�ยพนธใหมนมในประเทศไทยหรอไม ?จ�กก�รเฝ�ระวงโรค ตงแตวนท 28 เมษ�ยน 2552-ปจจบน (15

มถน�ยน 2552) ไทยพบผปวยทตรวจยนยนว�ตดเชอไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนดเอ (เอช 1 เอน 1) จำ�นวน 201 ร�ย ซงจำ�แนกเปนผตดเชอจ�กต�งประเทศจำ�นวน 30 ร�ย และผทตดเชอภ�ยในประเทศ 171 ร�ย โดยขณะน มก�รระบ�ดของโรคในกรงเทพมห�นคร ชลบร ปทมธ�น ซงมก�รระบ�ดในโรงเรยนและสถ�นบนเทงในแหลงทองเทยวทงช�วไทยและต�งช�ต ผปวยทงหมดมอ�ก�รไมรนแรง ไมมผเสยชวต สวนผสมผสใกลชดกบผปวย ไดรบก�รตดต�มเฝ�สงเกตอ�ก�รจ�กเจ�หน�ทส�ธ�รณสขอย�งใกลชด บ�งร�ยมอ�ก�รปวยแตไมมอ�ก�รรนแรงและไดรบก�รดแลรกษ�แลว

9

11. แนวโนมก�รระบ�ดของโรคเปนอย�งไรองคก�รอน�มยโลกชว� โอก�สทจะควบคมก�รระบ�ดของไขหวดใหญ

ส�ยพนธใหมใหจำ�กดอยในประเทศทเปนตนเหตไดผ�นเลยไปแลว และก�รระบ�ดมแนวโนมกระจ�ยกว�งขว�งตอไป จนเปนก�รระบ�ดใหญ (Pandemic)ไปทวโลก เมอเวล�ผ�นไปเชอจะมก�รเปลยนแปลงตอเนอง ซงอ�จสงผลใหก�รระบ�ดมคว�มรนแรงนอยลงหรอม�กขน ยงไมอ�จค�ดก�รณได แตจ�กประสบก�รณก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญในชวงศตวรรษทผ�นม� มกมก�รระบ�ดระลอกหลงต�มม�อก และมคว�มรนแรงของโรคม�กกว�ระลอกแรก

12. กระทรวงส�ธ�รณสขค�ดก�รณแนวโนมก�รระบ�ดในประเทศไทยอย�งไร

เมอพจ�รณ�สถ�นก�รณก�รระบ�ดทงในและนอกประเทศ ลกษณะธรรมช�ตของโรค รวมกบสภ�วะแวดลอมและศกยภ�พในประเทศ จงควรจดแบงสถ�นก�รณก�รระบ�ดในประเทศเปน 3 ระยะตอเนองกน ดงน

สถ�นก�รณ A มผปวยทตดเชอจ�กต�งประเทศและเดนท�งเข�ม�ในประเทศ สถ�นก�รณ B มก�รแพรระบ�ดในประเทศในวงจำ�กด สถ�นก�รณ C มก�รแพรระบ�ดอย�งกว�งขว�งภ�ยใน

ประเทศในระยะทผ�นม� ตงแตปล�ยเดอนเมษ�ยน ถง ตนเดอน

มถน�ยน 2552 ประเทศไทยไดทำ�ก�รคดกรองผเดนท�งระหว�งประเทศ (สถ�นก�รณ A ) และยนหยดสกดก�รแพรเชอในประเทศไดน�นกว� 6 สปด�ห ซงนบว�น�นกว�ประเทศอนๆอกจำ�นวนม�ก แตขอมลล�สดชใหเหนว� ในขณะนประเทศไทยเรมมก�รตดเชอไขหวดใหญส�ยพนธใหมภ�ยในประเทศแลว ( สถ�นก�รณ B ) และ ก�รระบ�ดภ�ยในประเทศ อ�จจะขย�ยวงกว�งตอไป ( สถ�นก�รณ C ) เชนเดยวกบก�รระบ�ดใน ต�งประเทศ เชน สหรฐอเมรก� ญปน อย�งไรกต�ม ห�กคว�มรวมมอ

10

ด�นก�รปองกน และควบคมโรคจ�กทกฝ�ย รวมทงประช�ชน มคว�มเขมแขง ไทยกจะส�ม�รถผ�นวกฤตก�รณไปได และมคว�มสญเสย หรอผลกระทบตอสขภ�พ เศรษฐกจ และสงคมนอยทสด

13. ห�กเกดก�รระบ�ดในวงกว�ง จะมผลกระทบอย�งไรบ�งก�รระบ�ดของโรคในอดตทผ�นม� จะมผลกระทบท�งด�นสขภ�พของ

ประช�ชน อ�จมผปวยในประเทศ 10-40%ของประช�กรไทย (ประม�ณ 6.5 – 26 ล�นคน) และอ�จมผเสยชวตจำ�นวนม�กได นอกจ�กน จะมผลกระทบท�งด�นเศรษฐกจ สงคม อกม�ก เชน ท�งด�นก�รทองเทยว ธรกจ ชวตประจำ�วนของประช�ชน

14. กระทรวงส�ธ�รณสขมก�รปกปดหรอบดเบอนขอมลเรองก�รระบ�ดของโรคหรอไม อย�งไร ?

กระทรวงส�ธ�รณสขมนโยบ�ยทจะใหขอมลแกประช�ชนอย�งโปรงใส เพอใหประช�ชนมคว�มรคว�มเข�ใจทถกตองและมสวนรวมในก�รปองกนควบคมโรคมใหแพรกระจ�ยออกไป ในก�รใหขอมลใดอย�งเปนท�งก�รนน อ�จจะตองใชเวล�พอสมควรในก�รตรวจสอบคว�มถกตอง หรอบ�งครงจำ�เปนตองห�รอกบผเชยวช�ญ และทกฝ�ยทเกยวของเพอเปนขอมลประกอบก�รพจ�รณ�ตดสนใจอย�งรอบคอบ ใหเกดประโยชนสงสดตอประเทศและมขอผดพล�ดนอยทสด อย�งไรกต�ม ขอมลบ�งสวน ทก�รเปดเผยตอส�ธ�รณชน ไมกอใหเกดประโยชนใด และอ�จเปนผลเสยม�กกว�ผลด เชน ร�ยละเอยดสวนตวของผปวยในสวนทไมจำ�เปนในก�รปองกนควบคมโรค อ�จมไดมก�รเปดเผย เพอมใหเกดผลกระทบตอผปวยประกอบกบตองคำ�นงถงสทธผปวยรวมดวย

15. เหตใดตวเลขจำ�นวนผปวยของไทยทร�ยง�นโดยองคก�รอน�มยโลกจงนอยกว�จำ�นวนผปวยทกระทรวงส�ธ�รณสขประก�ศ ?

ในก�รร�ยง�นตวเลขผปวยอย�งเปนท�งก�รใหองคก�รอน�มยโลกทร�บ โดยเฉพ�ะอย�งยง 100 ร�ยแรก เพอใหทร�บองคคว�มรทจะนำ�ม�

11

ใชประโยชน จะตองกรอกแบบฟอรมร�ยง�นเปนร�ยบคคล และมขอมลในร�ยละเอยด รวมทงขอมลบ�งอย�งตองรอเวล�หรอทร�บผลกอนจงจะกรอกได เชน ผลก�รรกษ�ผปวย จะตองรอเวล�ใหผปวยห�ยหรอไดย�ครบกอน จงจะร�ยง�นได โดยเฉพ�ะอย�งยงระยะหลงทมผปวยเพมขนเปนกลมกอนอย�งรวดเรว อ�จทำ�ใหตวเลขทองคก�รอน�มยโลกร�ยง�นนอยกว�จำ�นวนผปวยทกระทรวงส�ธ�รณสขประก�ศในทนททนใด

ระดบเตอนภยก�รระบ�ดของโรค16. ระดบเตอนภยก�รระบ�ดของโรคคออะไร

องคก�รอน�มยโลกไดมก�รกำ�หนดระดบเตอนภยก�รระบ�ดของโรคไขหวดใหญระบ�ดใหญ เมอป 2005 เพอแสดงถงขนตอนของก�รระบ�ดของโรคเรมตงแตก�รพบเชอไวรสส�ยพนธใหมในสตว จนเรมแพรเชอม�สคน และมก�รกระจ�ยออกไป จนกระทงระบ�ดไปทวโลก ซงในขณะนน เปนทค�ดกนว� เชอไวรสทจะเปนตนเหตของก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญ จะม�จ�กเชอไวรสไขหวดนกส�ยพนธ H5N1 แตเมอในปจจบน เชอไวรสไขหวดใหญส�ยพนธใหม H1N1 เปนตนเหต และมก�รระบ�ดเกดขน องคก�รอน�มยโลกจงไดปรบปรงคำ�จำ�กดคว�มของแตละระดบก�รระบ�ดใหสอดคลองกบสถ�นก�รณปจจบนม�กขนในป 2009 เพอใหง�ยตอก�รกำ�หนดทศท�งก�รดำ�เนนง�นปองกน ควบคมโรค รวมทงม�ตรก�รต�งๆ และมคว�มเข�ใจตรงกนทวโลก

17. ระดบเตอนภยก�รระบ�ดของโรคมกระดบ มหม�ยคว�มว�อย�งไรบ�ง ?

องคก�รอน�มยโลกไดกำ�หนด ระดบเตอนภยก�รระบ�ดของโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหม (ฉบบปรบปรง ป 2009) จำ�นวน 6 ระดบ ดงน

ระดบ 1 :พบเชอไวรสไขหวดใหญส�ยพนธใหมในสตวระดบ 2 : เกดก�รตดเชอเกดขนในคน ระดบ 3 : พบผปวยเปนกลมเลก ก�รตดตอระหว�งคนสคนอยในวงจำ�กด

12

ระดบ 4 : เกดก�รระบ�ดในระดบชมชน ระดบ 5 : มก�รแพรเชอจ�กคนสคนในอย�งนอย 2 ประเทศในภมภ�คเดยวกนขององคก�รอน�มยโลก ระดบ 6 : มก�รระบ�ดม�กกว� 1 ภมภ�คขององคก�รอน�มยโลก

18. สถ�นก�รณขณะน เร�อยในระดบเตอนภยก�รระบ�ดทเท�ไร ?วนท 12 มถน�ยน 2552 (ต�มเวล�ในประเทศไทย) พญ.ม�ก�เรต

ช�น ผอำ�นวยก�รใหญองคก�รอน�มยโลก ไดประก�ศยกระดบเตอนภยก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญ จ�กระดบ 5 เปนระดบ 6 ซงหม�ยถง ก�รระบ�ดของเชอไวรสไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนด A (H1N1) เรมแพรกระจ�ยไปทวโลกแลวโดยมก�รตดตอจ�กคนสคน ณ ขณะน มผปวยยนยนโรคน ม�กกว� 30,000 ร�ย ใน 74 ประเทศทวโลก

19. ก�รอยในระดบก�รระบ�ดท 6 จะตองทำ�อย�งไรองคก�รอน�มยโลกแนะนำ�ใหประเทศต�งๆ เตรยมรบมอกบก�รทจะม

ผปวยเพมขนเรอยๆ ในอน�คตอนใกลน สวนประเทศทมก�รระบ�ดของโรคอย�งกว�งขว�งไปแลว ควรเตรยมพรอมสำ�หรบก�รระบ�ดของโรคระลอกทสอง โดยควรเนนหนกในก�รดแลรกษ�พย�บ�ลผปวยอย�งเหม�ะสม สำ�หรบก�รชนสตรท�งหองปฏบตก�รและก�รสอบสวนโรคสำ�หรบพนททมก�รระบ�ดในวงกว�งแลว ควรลดคว�มสำ�คญลง เพร�ะประโยชนทไดอ�จไมคมค�กบทรพย�กรทตองทมเทลงไป

ขณะนองคก�รอน�มยโลกกำ�ลงประส�นกบผผลตวคซนปองกนโรคน อย�งใกลชด ซงค�ดว� จะพย�ย�มใหมปรม�ณวคซนปองกนโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมนใหม�กทสด ภ�ยในเวล�ไมกเดอนข�งหน�น สวนในระหว�งทรอก�รผลตวคซนนน ขอใหใชม�ตรก�รด�นส�ธ�รณสขและชมชนหรอม�ตรก�รทไมใชย�/เวชภณฑ (Non-pharmaceutical Intervention) เชน ก�รสงเสรมสขอน�มยสวนบคคล ก�รจำ�กดก�รชมนม เพอปองกนก�ร

13

แพรกระจ�ยเชอรวมดวย ทงน องคก�รอน�มยโลก ยงคงแนะนำ�ว� ไมควรจำ�กดก�รเดนท�งหรอปดพรมแดน

ย�ต�นไวรส20. มย�ชนดใดบ�งทส�ม�รถรกษ�โรคนได ?

ย�ต�นไวรสซงใชรกษ�โรคไขหวดใหญนไดผล คอ ย�โอเซลท�มเวยร (oseltamivir) เปนย�ชนดกน และย� zanamivir เปนย�ชนดพน แตผลก�รตรวจเชอไวรสนพบว�เชอนดอตอย�ต�นไวรส amantadine และ rimantadine ย�ต�นไวรส oseltamivir จะใหผลรกษ�โรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมไดดทสด ถ�ผปวยไดรบย�เรวภ�ยใน 2 วนนบตงแตเรมมไข

21. ย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยร (Oseltamivir) ในไทย ขณะนมพอเพยงหรอไม ?

เนองจ�กผปวยสวนใหญรอยละ 95 อ�ก�รไมรนแรง ส�ม�รถห�ยปวยไดเองหรอก�รรบประท�นย�รกษ�ต�มอ�ก�ร เชน ย�ลดไขพ�ร�เซต�มอล (ห�มใชย�แอสไพรน) โดยไมตองนอนโรงพย�บ�ลหรอไดย�ต�นไวรส ประเทศไทยจงมคว�มมนใจไดว� ไดสำ�รองย�นไวพอเพยงสำ�หรบสถ�นก�รณขณะน กระทรวงส�ธ�รณสข โดยกรมควบคมโรคไดสำ�รองย�พรอมใชทวประเทศจำ�นวน 420,000 ชด (สำ�หรบผปวย 420,000 ร�ย) โดยองคก�รเภสชกรรมไดสำ�รองวตถดบสำ�หรบผลตเพมอก 1 แสนชด (สำ�หรบผปวย 100,000 ร�ย)

22. หนวยง�นรฐวส�หกจ และหนวยง�นภ�คเอกชน จำ�เปนตองสำ�รองย�ต�นไวรสหรอไม อย�งไร ?

ย�ต�นไวรสไขหวดใหญส�ยพนธใหมทใชในขณะนคอ โอเซลท�มเวยร (Oseltamivir) โดยใชเพอวตถประสงคในก�รรกษ�และปองกนโรค ต�มขอบงชท�งก�รแพทย กระทรวงส�ธ�รณสขมนโยบ�ยสนบสนนใหเอกชนมสวนรวมในก�รสำ�รองย�ต�นไวรส เพอเตรยมพรอมรบก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญ และเพอขย�ยปรม�ณสำ�รองย�ต�นไวรสของประเทศ

14

อย�งไรกต�ม ย�ดงกล�วถอเปนย�ควบคมพเศษ เนองจ�กตองตดต�มก�รดอย�และอ�ก�รอนไมพงประสงคทอ�จเกดขนได ใหใชเฉพ�ะในสถ�นพย�บ�ลทมเตยงรบผปวยไวค�งคน และแพทยเปนผสงจ�ยย� สถ�นประกอบก�รส�ม�รถสำ�รองหรอบรจ�คย�ผ�นโรงพย�บ�ลเอกชนทกระทรวงส�ธ�รณสขใหคว�มเหนชอบ โดยผนำ�เข�ตดตอสงหลกฐ�นก�รนำ�เข�ใหกองควบคมย� สำ�นกง�นคณะกรรมก�รอ�ห�รและย� และโรงพย�บ�ลเปนผดแลควบคมก�รใชย�อย�งเขมงวดต�มแนวท�งของกระทรวงส�ธ�รณสข พรอมทงร�ยง�นก�รใชย�ตอกรมควบคมโรค กระทรวงส�ธ�รณสข เพอปองกนก�รใชไมถกตองและปองกนก�รดอย�จ�กก�รใชอย�งกว�งขว�งโดยไมจำ�เปน ในระยะก�รระบ�ดใหญ ห�กย�ไมเพยงพอ รฐอ�จขอคว�มรวมมอในก�รสำ�รองย�ไวเพอรกษ�ในโรงพย�บ�ลเปนอนดบแรก

หม�ยเหต : องคกรใดตองก�รสำ�รองย�ต�นไวรส ส�ม�รถตดตอไดทโรงพย�บ�ลเอกชนคสญญ�ขององคกรนนๆ ทงนโรงพย�บ�ลเอกชนส�ม�รถขอร�ยละเอยดก�รดำ�เนนง�นไดท กองควบคมย� สำ�นกง�นคณะกรรมก�รอ�ห�รและย� กระทรวงส�ธ�รณสข โทรศพท 0 2590 7000

23. กอนเดนท�งไปในพนทระบ�ดหรออยในพนทก�รระบ�ดของโรค จะตองรบประท�นย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยร เพอก�รปองกนหรอไม ?

ย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยรเปนย�ควบคมพเศษ ใชเพอก�รรกษ�โรคต�มคำ�สงของแพทย โดยตองมขอบงชท�งก�รแพทยทชดเจน สำ�หรบผทจะเดนท�งไปพนทระบ�ดหรอประช�ชนทวไปทอยในพนทก�รระบ�ด กระทรวงส�ธ�รณสข ไมแนะนำ�ใหรบประท�นย�เพอปองกน หรอนำ�ตดตวไปรบประท�นเอง เนองจ�กย�ดงกล�วอ�จมผลข�งเคยง เชน คลนไส อ�เจยน เวยนศรษะ ปวดศรษะ บ�งร�ยอ�จพบอ�ก�รท�งจตประส�ทเปนภ�พหลอนได กรณเปนหญงตงครรภใหปรกษ�แพทยผเชยวช�ญกอนใช ห�กมอ�ก�รปวยคล�ยไขหวดใหญ เชน ไข ไอ นำ�มก ปวดเมอยต�มร�งก�ย

15

ใหสวมหน�ก�กอน�มย และรบไปพบแพทยในพนททนท เพอพจ�รณ�ก�รใหย�ต�นไวรส ต�มขอบงชท�งก�รแพทยตอไป

24. นกทองเทยวจะส�ม�รถนำ�ย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยรเข�ม�รบประท�นเองในประเทศไทยไดหรอไม ?

ประเทศไทยอนญ�ตใหนกทองเทยวนำ�ย�โอเซลท�มเวยรตดตวม�จ�กต�งประเทศเพอใชเปนก�รเฉพ�ะตวไดไมเกนคนละ 10 แคปซล โดยไมตองนำ�ใบสงย�ของแพทยม�แสดงทด�นควบคมย�ทสน�มบน อย�งไรกต�ม เนองจ�กย�ชนดน มขอบงชท�งก�รแพทยทเฉพ�ะเจ�ะจงและอ�จมผลข�งเคยงจ�กย�ได ดงนน จงขอแนะนำ�ใหก�รรบประท�นย� ควรอย ภ�ยใตคว�มดแลของแพทย

25. กระทรวงส�ธ�รณสขมนโยบ�ยก�รสนบสนนย�ต�นไวรสโอเซลท�มเวยรใหกบสถ�นพย�บ�ล อย�งไร ?

ภ�วะปกต โรงพย�บ�ลภ�ครฐ จะไดรบก�รสนบสนนจ�ก กระทรวงส�ธ�รณสข โดยกรมควบคมโรค และองคก�รเภสชกรรม ต�มโควต�ทกำ�หนดไว ใชระบบ VMI (Vendor Managed Inventory) ในก�รสนบสนนสงย�ตรงถงโรงพย�บ�ลเมอปรม�ณย�ลดลงตำ�กว�เกณฑทกำ�หนด โดยมเงอนไขก�รใชย�ต�มแนวท�งเวชปฏบตก�รดแลรกษ�พย�บ�ล กระทรวงส�ธ�รณสข กรมก�รแพทย ฉบบปรบปรง ป พ.ศ. 2551 สวนโรงพย�บ�ลเอกชน ไดรบก�รสนบสนนจ�กภ�ครฐ โดยพจ�รณ�ต�มคว�มจำ�เปนและเหม�ะสมเปนกรณๆ ไป

ภ�วะก�รระบ�ด ก�รสำ�รองย�ต�นไวรสในประเทศ กรมควบคมโรค กระทรวงส�ธ�รณสข จะเปนผทำ�ก�รสำ�รองย�ในสวนกล�ง และจะทำ�ก�รแจกจ�ยย�ใหโรงพย�บ�ลของภ�ครฐ รวมทงโรงพย�บ�ลมห�วทย�ลย สวนโรงพย�บ�ลเอกชน ไดรบก�รสนบสนนจ�กภ�ครฐ พจ�รณ�ต�มคว�มจำ�เปนและเหม�ะ

16

สม เปนกรณๆ ไป ซงห�กเกดภ�วะข�ดแคลน องคก�รอน�มยโลกและสำ�นกง�นเลข�ธก�รอ�เซยน จะมก�รพจ�รณ�จดสรรย� วคซน รวมทงอปกรณทจำ�เปนจ�กคลงสำ�รองระดบโลกและภมภ�คใหกบประเทศต�งๆ ต�มคว�มจำ�เปนและเหม�ะสม

วคซนปองกนโรค26. มวคซนทส�ม�รถปองกนโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมนหรอไม ?

ขณะนยงไมมวคซนปองกนไขหวดใหญส�ยพนธใหม แตองคก�รอน�มยโลกไดรวมมอกบหนวยง�นทเกยวของและบรษทผผลต เรงก�รผลตวคซนปองกนไขหวดใหญดงกล�ว ซงตองใชเวล�หล�ยเดอนในก�รผลต สวนวคซนไขหวดใหญต�มฤดก�ลทผลตใชอยในปจจบน ยงไมมหลกฐ�นว� จะส�ม�รถปองกนไขหวดใหญส�ยพนธใหมนได

27. ไทยจะมโอก�สใชวคซนปองกนโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมนหรอไม ?

กระทรวงส�ธ�รณสข ไดมอบหม�ยใหองคก�รเภสชกรรมสงจองวคซนไขหวดใหญส�ยพนธใหมไว 2 ล�นชด ซงค�ดว�จะมก�รผลตไดในอก 4 เดอนน และจะสงถงไทยประม�ณเดอนมน�คม 2553

28. ควรฉดวคซนปองกนไขหวดใหญต�มฤดก�ลหรอไม ?ขณะนยงไมมหลกฐ�นว� วคซนปองกนไขหวดใหญต�มฤดก�ลจะ

ปองกนไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนดเอ เอช 1 เอน 1 ได อย�งไรกต�ม ผสงอ�ยและผมโรคประจำ�ตวเรอรงควรปรกษ�แพทยเพอรบก�รฉดวคซนปองกนไขหวดใหญต�มฤดก�ล

หน�ก�กอน�มย29. หน�ก�กอน�มยใชปองกนโรคไขหวดใหญทระบ�ดไดหรอไม ?

เนองจ�กโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมน ส�ม�รถแพรตดตอกนไดง�ยจ�กคนหนงไปสอกคนหนง จ�กก�รถกละอองฝอยไอจ�ม นำ�มก นำ�ล�ย ของ

17

ผปวยโดยตรง หรอบ�งร�ยอ�จไดรบเชอผ�นท�งมอหรอสงของเครองใชทปนเป อนเชอ เชน แกวนำ� ลกบดประต ร�วบนได วธทจะชวยปองกนไมใหโรคแพรระบ�ดไดอย�งรวดเรววธหนง คอก�รสวมหน�ก�กอน�มยเมอมอ�ก�รปวยเปนไข หรอ ไอ จ�ม เพร�ะห�กผปวยไมสวมหน�ก�กอน�มย ขณะทไอหรอจ�ม จะส�ม�รถแพรเชอออกไปไดไกล 1-5 เมตร ทำ�ใหผทอยใกลชดมโอก�สรบเชอและปวยเปนโรคได จ�กผลก�รวจยขององคก�รอน�มยโลก พบว�ก�รใสหน�ก�กอน�มยส�ม�รถลดก�รแพรกระจ�ยเชอทตดม�กบละอองฝอย ไดถงรอยละ 80 ดงนน หน�ก�กอน�มย จงเปนเครองมออย�งหนงทส�ม�รถปองกนก�รแพรระบ�ดของเชอโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหมไดเปนอย�งด

นอกจ�กก�รใชหน�ก�กอน�มยเพอลดก�รแพรกระจ�ยเชอโรคแลว ประช�ชนยงตองปฏบตตนใหถกตองต�มสขอน�มยดวย เชน รกษ�สขภ�พร�งก�ยใหแขงแรง หมนล�งมอใหสะอ�ดอยเสมอ ฯลฯ จงจะเปนก�รปองกนโรคทมประสทธภ�พ

หน�ก�กอน�มยทวไปใชในผปวยทมอ�ก�รไอหรอจ�ม เพอลดก�รแพรกระจ�ยเชอได สวนบคล�กรก�รแพทยและส�ธ�รณสขทปฏบตง�นกบผปวยทเสยงตอก�รตดเชอทรนแรง ควรใชหน�ก�กอน�มยชนดพเศษ ต�มขอแนะนำ�ท�งก�รแพทย

30. เมอใดตองสวมใสหน�ก�กอน�มย ?ควรใสหน�ก�กอน�มยเมอท�นมอ�ก�รปวยดวยโรคตดเชอท�งเดน

ห�ยใจ มอ�ก�รไอ จ�ม มนำ�มก และตองอยรวมกบผอนในทส�ธ�รณะ เชน รถโดยส�รประจำ�ท�ง หองเรยน หองทำ�ง�น ศนยก�รค� โรงพย�บ�ลโดยเฉพ�ะอย�งยง ในหองปรบอ�ก�ศ ทงน ก�รอยลำ�พงผเดยว ไมจำ�เปนตองสวมหน�ก�กอน�มย

31. วธก�รสวมใสหน�ก�กอน�มยทถกตอง ทำ�อย�งไร ?เรมตนทล�งมอใหสะอ�ดกอนสวมใส สวมหน�ก�กอน�มยใหคลมทง

จมกและป�ก โดยเอ�ด�นทมลวดไวเปนด�นบน หนเอ�ด�นทกนนำ�ไดซง

18

มกมสเขยว หรอมลกษณะมนว�วออกข�งนอก (ด�นทซบนำ�ไดดซงมกเปนสข�ว ไวข�งใน เพอซมซบละอองฝอยจ�กก�รไอจ�มไดด) แลวดดลวดใหแนบกบจมกและใบหน�ของผสวมใส

32. จะตองเปลยนหน�ก�กอน�มยบอยแคไหน ?หน�ก�กอน�มยททำ�จ�กกระด�ษ ควรเปลยนวนละครง และทง

หน�ก�กทใชแลวในถงทมฝ�ปด สวนหน�ก�กททำ�ดวยผ� ส�ม�รถซกดวยนำ�และผงซกฟอก ผงแดด แลวนำ�กลบม�ใชไดอก แตห�กหน�ก�กชำ�รดหรอเปรอะเป อนควรเปลยนใชอนใหม

33. ห�กตองก�รจะทำ�หน�ก�กอน�มยใชเองไดหรอไม มวธทำ�อย�งไรท�นส�ม�รถทำ�หน�ก�กอน�มยใชเองไดดวยวธก�รทำ�ทง�ย ดวย

ก�รนำ�ผ�ฝ�ย ผ�ยด หรอผ�ส�ลเนอแนน ม�ตดเยบเอง ตดต�มร�ยละเอยดขนตอนก�รทำ�ไดทเวบไซตของสำ�นกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค http://beid.ddc.moph.go.th คำ�แนะนำ�สำ�หรบประช�ชน34. ห�กจำ�เปนตองเดนท�งไปยงต�งประเทศทมก�รระบ�ดของโรค จะตองปฏบตตวอย�งไร ?

1. หลกเลยงก�รเดนท�งไปในพนทชมนมชนทมคนอยรวมกนหน�แนน เนองจ�กมโอก�สรบหรอแพรกระจ�ยเชอไดม�ก ห�กหลกเลยงไมไดใหสวมหน�ก�กอน�มยเพอปองกนก�รรบเชอ

2. ไมคลกคลกบผปวยทมอ�ก�รคล�ยไขหวดใหญ หรอปอดบวม3. ปฏบตต�มสขอน�มยทด รกษ�สขภ�พใหแขงแรง หมนล�งมอดวย

นำ�และสบบอยๆ 4. ห�กท�นมอ�ก�รปวย เชน ไข ไอ นำ�มก ปวดต�มเมอยต�มร�งก�ย

ใหสวมหน�ก�กอน�มยเพอปองกนก�รแพรโรคไปยงผอน และรบไปพบแพทย

19

5. ปฏบตต�ม คำ�แนะนำ�ของรฐบ�ลประเทศทท�นจะเดนท�งไปอย�งเครงครด

35. ประช�ชนทวไปควรปฏบตตวอย�งไรบ�ง ?คำ�แนะนำ�สำ�หรบประช�ชนทวไป

1. ล�งมอบอยๆ ดวยนำ�และสบ หรอใชแอลกอฮอลเจลทำ�คว�มสะอ�ดมอ2. ไมใชแกวนำ� หลอดดดนำ� ชอนอ�ห�ร ผ�เชดมอ ผ�เชดหน� ผ�เชดตว

รวมกบผอน3. ไมควรคลกคลใกลชดกบผปวยทมอ�ก�รไขหวด4. รกษ�สขภ�พใหแขงแรง ดวยก�รกนอ�ห�รทมคณค�ท�งโภชน�ก�ร

ดมนำ�ม�กๆ นอนหลบพกผอนใหเพยงพอ และออกกำ�ลงก�ยอย�งสมำ�เสมอ

5. ควรหลกเลยงก�รอยในสถ�นททมผคนแออดและอ�ก�ศถ�ยเทไมดเปนเวล�น�น โดยไมจำ�เปน

6. ตดต�มคำ�แนะนำ�อนๆ ของกระทรวงส�ธ�รณสขอย�งใกลชด

คำ�แนะนำ�สำ�หรบผปวยไขหวดหรอไขหวดใหญ1. ห�กมอ�ก�รปวยไมรนแรง เชน ไขไมสง ไมซม และรบประท�นอ�ห�ร

ได ส�ม�รถรกษ�ต�มอ�ก�รดวยตนเองทบ�นได ไมจำ�เปนตองไปโรงพย�บ�ล ควรใชพ�ร�เซต�มอลเพอลดไข (ห�มใชย�แอสไพรน) นอนหลบพกผอนใหเพยงพอ และดมนำ�ม�กๆ

2. ควรหยดเรยน หยดง�น จนกว�จะห�ยเปนปกต และหลกเลยงก�รคลกคลใกลชด หรอใชสงของรวมกบผอน

3. สวมหน�ก�กอน�มยเมอจำ�เปนตองอยกบผอน หรอใชกระด�ษทชช ผ�เชดหน� ปดป�กและจมกทกครงทไอ จ�ม

4. ล�งมอบอยๆ ดวยนำ�และสบ หรอใชแอลกอฮอลเจลทำ�คว�มสะอ�ดมอ โดยเฉพ�ะหลงก�รไอ จ�ม

5. ห�กมอ�ก�รรนแรง เชน ห�ยใจลำ�บ�ก หอบเหนอย อ�เจยนม�ก ซม ควรรบไปพบแพทย

20

36. ห�กท�นมอ�ก�รปวย ส�ม�รถรบก�รรกษ�ทใดบ�ง ?ผปวยทสงสยว� อ�จตดเชอไวรสส�ยพนธใหมน ส�ม�รถเข�รบก�ร

ตรวจรกษ� หรอรบคำ�ปรกษ�ไดทสถ�นบรก�รส�ธ�รณสขในพนททกแหง ทงภ�ครฐและเอกชน ซงมคว�มพรอมทจะดแลรกษ�ท�นและสงตอผปวยต�มระบบห�กจำ�เปน แตห�กท�นมอ�ก�รปวยเลกนอย อ�จขอรบคำ�แนะนำ�และรบย�จ�กเภสชกร และรกษ�ตวทบ�น

37. ห�กช�วต�งช�ตในประเทศไทย มอ�ก�รปวย หรอสงสยโรคไขหวดใหญส�ยพนธใหม จะไดรบก�รดแลรกษ�อย�งไร ?

ช�วต�งช�ต ทอยในประเทศไทย รวมทงนกทองเทยว ทเข�ม�ในประเทศไทย จะไดรบก�รดแลรกษ�พย�บ�ล เชนเดยวกบประช�ชนไทย โดยส�ม�รถเข�รบก�รรกษ�ไดทสถ�นบรก�รท�งก�รแพทยทกแหง

38. ท�นจะตดต�มขอมลข�วส�รเกยวกบไขหวดใหญส�ยพนธใหมน ไดอย�งไรบ�ง ?

เวบไซตกระทรวงส�ธ�รณสข www.moph.go.th เวบไซตสำ�นกโรคตดตออบตใหม

http://beid.ddc.moph.go.th เวบไซตกรมควบคมโรค www.ddc.moph.go.th เวบไซตกรมก�รแพทย www.dms.moph.go.th เวบไซตกรมวทย�ศ�สตรก�รแพทย www.dmsc.moph.go.th ศนยบรก�รขอมลท�งฮอตไลน ของศนยปฏบตก�รตอบโต

ภ�วะฉกเฉนท�งก�รแพทยและส�ธ�รณสข กระทรวงส�ธ�รณสข หม�ยเลขโทรศพท 0 2590 1994 และ ศนยปฏบตก�ร กรมควบคมโรค หม�ยเลขโทรศพท 0 2590 3333 ตลอด 24 ชวโมง

21

คำ�แนะนำ�สำ�หรบสถ�นศกษ� สถ�นประกอบก�ร และสถ�นททำ�ง�น39. สถ�นศกษ� จะมสวนชวยปองกนก�รแพรกระจ�ยเชอโรคไดอย�งไร ?

สถ�นศกษ� เปนแหลงชมนมชน ซงส�ม�รถเปนแหลงแพรกระจ�ยเชอไดอย�งรวดเรว ดงนนท�นมสวนชวยอย�งม�กในก�รปองกนก�รแพรกระจ�ยเชอได ดงน

1. แนะนำ�ใหนกเรยนทมอ�ก�รปวยคล�ยไขหวดใหญ พกรกษ�ตวทบ�นหรอหอพก ห�กมอ�ก�รปวยรนแรง ควรรบไปพบแพทย

2. ตรวจสอบจำ�นวนนกเรยนทข�ดเรยนในแตละวน ห�กพบข�ดเรยนผดปกต หรอตงแต 3 คนขนไปในหองเรยนเดยวกน และสงสยว�ปวยเปนไขหวดใหญ ใหแจงตอเจ�หน�ทส�ธ�รณสขในพนท เพอสอบสวนและควบคมโรค

3. แนะนำ�ใหนกเรยนทเดนท�งกลบจ�กต�งประเทศ เฝ�สงเกตอ�ก�รของตนเองเปนเวล� 7 วน ถ�มอ�ก�รปวยใหหยดพกรกษ�ตวทบ�น

4. ห�กสถ�นศกษ�ส�ม�รถใหนกเรยนทมอ�ก�รปวยคล�ยไขหวดใหญทกคนหยดเรยนได กจะปองกนก�รแพรกระจ�ยเชอไดด และไมจำ�เปนตองปดสถ�นศกษ� แตห�กจะพจ�รณ�ปดสถ�นศกษ� ควรห�รอรวมกนระหว�งสถ�นศกษ�กบเจ�หน�ทส�ธ�รณสขในพนท

5. ควรทำ�คว�มสะอ�ดอปกรณ สงของ เครองใชทมผสมผสจำ�นวนม�ก เชน โตะเรยน ลกบดประต โทรศพท ร�วบนได คอมพวเตอร ฯลฯ โดยก�รใชนำ�ผงซกฟอกเชดทำ�คว�มสะอ�ดอย�งนอยวนละ 1-2 ครง จดใหมอ�งล�งมอ นำ�และสบ อย�งเพยงพอ ในบ�งวนควรเปดประตหน�ต�งใหอ�ก�ศถ�ยเทไดสะดวก และแสงแดดสองไดทวถง

40. สถ�นประกอบก�รและสถ�นททำ�ง�น จะมสวนชวยปองกนก�รแพรกระจ�ยเชอโรคไดอย�งไร ?

22

สถ�นประกอบก�รและสถ�นททำ�ง�น เปนแหลงชมนมชน ซงส�ม�รถเปนแหลงแพรกระจ�ยเชอไดอย�งรวดเรว ดงนนท�นมสวนชวยอย�งม�กในก�รปองกนก�รแพรกระจ�ยเชอได ดงน

1. แนะนำ�ใหพนกง�นทมอ�ก�รปวยคล�ยไขหวดใหญ พกรกษ�ตวทบ�น ห�กมอ�ก�รปวยรนแรง ควรรบไปพบแพทย

2. ตรวจสอบจำ�นวนพนกง�นทข�ดง�นในแตละวน ห�กพบข�ดง�นผดปกต หรอตงแต 3 คนขนไป ในแผนกเดยวกน และสงสยว�ปวยเปนไขหวดใหญ ใหแจงตอเจ�หน�ทส�ธ�รณสขในพนท เพอสอบสวนและควบคมโรค

3. แนะนำ�ใหพนกง�นทเดนท�งกลบจ�กต�งประเทศ เฝ�สงเกตอ�ก�รของตนเองเปนเวล� 7 วน ถ�มอ�ก�รปวยใหหยดพกรกษ�ตวทบ�น

4. ในสถ�นก�รณปจจบน ยงไมแนะนำ�ใหปดสถ�นประกอบก�รหรอสถ�นททำ�ง�น เพอก�รปองกนก�รระบ�ดของโรคไขหวดใหญ

5. ควรทำ�คว�มสะอ�ดอปกรณ สงของ เครองใช ทมผสมผสจำ�นวนม�ก เชน โตะทำ�ง�น ลกบดประต โทรศพท ร�วบนได คอมพวเตอร ฯลฯ โดยก�รใชนำ�ผงซกฟอกทวไปเชดทำ�คว�มสะอ�ดอย�งนอยวนละ 1-2 ครง จดใหมอ�งล�งมอ นำ�และสบอย�งเพยงพอ ในบ�งวนควรเปดประต หน�ต�งใหอ�ก�ศถ�ยเทไดสะดวก และแสงแดดสองไดทวถง

6. ควรจดทำ�แผนก�รประคองกจก�รในสถ�นประกอบก�รและสถ�นททำ�ง�น เพอใหส�ม�รถดำ�เนนกจก�รตอไปไดอย�งตอเนอง ห�กเกดก�รระบ�ดใหญ (ดร�ยละเอยดในเวบไซตของสำ�นกโรคตดตออบตใหม กรมควบคมโรค http://beid.ddc.moph.go.th)

41. ห�กตองก�รปรกษ�เจ�หน�ทส�ธ�รณสขในพนท จะตดตอไดทใด ?

แหลงขอมลก�รตดตอ เพอปรกษ�กบเจ�หน�ทส�ธ�รณสขในพนท1. กรงเทพมห�นคร ตดตอไดท กองควบคมโรค สำ�นกอน�มย

กรงเทพมห�นคร โทรศพท 0 2245 8106 , 0 2246 0358 และ 0 2354 1836

23

2. ต�งจงหวด ตดตอไดท สำ�นกง�นส�ธ�รณสขจงหวดทกแหง

ตดต�มขอมลและร�ยละเอยดเพมเตมไดท เวบไซตกระทรวงส�ธ�รณสข www.moph.go.th และห�กมขอสงสย ส�ม�รถตดตอไดท ศนยปฏบตก�ร กรมควบคมโรค หม�ยเลขโทรศพท 0 2590 3333 และศนยบรก�รขอมลฮอตไลน กระทรวงส�ธ�รณสข หม�ยเลขโทรศพท 0 2590 1994 ตลอด 24 ชวโมง

42. หนวยง�นทงภ�ครฐ รฐวส�หกจและภ�คเอกชนจะตองเตรยมตวอะไรเปนพเศษหรอไม ?

หนวยง�นต�งๆ รวมทงภ�คเอกชนในประเทศไทยไดมก�รเตรยมพรอมในก�รตอบสนองตอก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญม�ไดระดบหนง อย�งไรกต�ม แผนก�รเตรยมคว�มพรอมทแทจรงในเรองน จะประกอบไปดวยแผนเตรยมก�รเพอตอบสนองภ�ยนอกองคกรรวมกบแผนประคองกจก�รภ�ยในองคกร

แผนเตรยมก�รเพอตอบสนองภ�ยนอกองคกร เปนก�รตอบสนองตอก�รระบ�ดต�มบทบ�ทหน�ทเพอใหก�รชวยเหลอผอน เชน ก�รปองกนควบคมโรคและรกษ�พย�บ�ล ก�รประช�สมพนธ ก�รสนบสนนวสดอปกรณ เปนตน อนงก�รระบ�ดใหญของโรคไขหวดใหญจะมผลกระทบสงและมชวงระยะเวล�ก�รระบ�ดย�วน�นประม�ณ 3-6 เดอน จงตองจดทำ�แผนประคองกจก�รภ�ยในองคกร ควบคไปกบแผนเตรยมก�รเพอตอบสนองภ�ยนอกองคกร เพอใหก�รปฏบตง�นปกตส�ม�รถดำ�เนนง�นตอไปไดอย�งตอเนอง และบคล�กรในองคกรปลอดภย ซงควรดำ�เนนก�รในทกระดบตงแตระดบประเทศ กระทรวง จงหวด และ พนท

43. ก�รประคองกจก�รภ�ยในองคกรสำ�หรบก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญ มแนวท�งก�รจดทำ�แผนอย�งไร ?

24

แนวท�งก�รจดทำ�แผนประคองกจก�ร ควรมคว�มครอบคลมเนอห�ทง 6 ด�น คอด�นท 1 ก�รรบมอกบผลกระทบของก�รระบ�ดใหญ ตอองคกรด�นท 2 ก�รรบมอกบผลกระทบของก�รระบ�ดใหญ ตอบคล�กรและ

ลกค�ด�นท 3 ก�รกำ�หนดหลกเกณฑทตองดำ�เนนก�รในระหว�งเกดก�รระบ�ด

ใหญด�นท 4 ก�รจดสรรทรพย�กรเพอก�รปองกนบคล�กรและลกค� ในระหว�ง

เกดก�รระบ�ดใหญด�นท 5 ก�รตดตอสอส�รและก�รใหคว�มรแกบคล�กร ด�นท 6 ก�รประส�นง�นกบหนวยง�นภ�ยนอก และก�รชวยเหลอชมชน

44. ห�กหนวยง�นต�งๆ ประสงคจะทำ�แผนประคองกจก�รภ�ยในองคกร กรณเตรยมคว�มพรอมสำ�หรบก�รระบ�ดของไขหวดใหญ จะส�ม�รถสบคนขอมลไดทใด ?กรมควบคมโรค ไดจดทำ� คมอก�รเรยนรดวยตนเอง เรองก�รจดทำ�แผนประคองกจก�รภ�ยในองคกร (Business Continuity Plan : BCP) เพอเตรยมคว�มพรอมสำ�หรบก�รระบ�ดใหญของโรคไขหวดใหญ ป พ.ศ. 2552 และสอต�งๆ ขณะนอยระหว�งก�รจดพมพเพอเผยแพร อย�งไรกต�ม ท�นส�ม�รถด�วนโหลดตนฉบบคมอดงกล�ว ไดจ�กเวบไซตของสำ�นกโรคตดตออบตใหม http://beid.ddc.moph.go.th

คำ�แนะนำ�สำ�หรบเจ�หน�ท45. กระทรวงส�ธ�รณสขมคำ�แนะนำ�สำ�หรบเจ�หน�ทผปฏบตง�นต�งๆ หรอไม และจะตดต�มหรอสบคนไดจ�กทใด

กระทรวงส�ธ�รณสขไดรวบรวมคำ�แนะนำ�และแนวท�งปฏบตสำ�หรบเจ�หน�ทผปฏบตง�นต�งๆ และมหนงสอแจงเวยนผเกยวของอย�งเปนท�งก�รเพอทร�บและถอปฏบต อย�งไรกต�ม สถ�นก�รณก�รระบ�ดของ

25

โรคมก�รเปลยนแปลงอย�งรวดเรว ดงนน จงจำ�เปนตองมก�รปรบปรงคำ�แนะนำ�และแนวท�งต�งๆ อยเสมอใหเหม�ะสมกบสถ�นก�รณทเปลยนแปลงไป ท�นส�ม�รถตดต�มหรอสบคนไดจ�กเวบไซตกระทรวงส�ธ�รณสข www.moph.go.th หรอสำ�นกโรคตดตออบตใหม http://beid.ddc.moph.go.th

ม�ตรก�รก�รปองกนควบคมโรค46. กระทรวงส�ธ�รณสขมม�ตรก�รดำ�เนนก�รปองกนควบคมโรคนอย�งไรบ�ง ?

ม�ตรก�รสำ�คญ ไดแก ก�รเรงรดและเพมระดบคว�มเขมขนก�รเฝ�ระวงโรคกลมอ�ก�รคล�ยไขหวดใหญและปอดอกเสบรนแรง ก�รตรวจคดกรองผเดนท�งระหว�งประเทศโดยตดตงเครองตรวจวดอณหภมผเดนท�ง (Infrared Thermo Scanner) ทสน�มบนน�น�ช�ต ก�รตรวจยนยนเชอท�งหองปฏบตก�ร ก�รดแลรกษ�พย�บ�ลผปวย สำ�รองเวชภณฑ อปกรณปองกนก�รตดเชอ และอปกรณอนทจำ�เปน รวมถงก�รสอส�รคว�มเสยง ก�รใหสขศกษ�ประช�สมพนธผ�นสอต�ง ๆ และใหบรก�รขอมลแกประช�ชนผ�นศนยฮอตไลน จดทำ�ข�วแจก จดก�รแถลงข�ว และจดทำ�คำ�แนะนำ�ประช�ชนเผยแพรท�งเวบไซตกระทรวงส�ธ�รณสข ก�รประส�นคว�มรวมมอกบหนวยง�นทกภ�คสวนรวมทงน�น�ช�ต เปนตน

โดยในชวงนจะเนน 3 ด�น ประก�รแรกไดแก ก�รเผยแพรขอมลใหประช�ชนมคว�มร คว�มเข�ใจและไมตระหนก แตส�ม�รถปองกนตวเองและผใกลชดได ประก�รท 2 ใหโรงพย�บ�ลทกระดบทวประเทศ รวมทงโรงพย�บ�ลเอกชน มคว�มพรอมในก�รดแลผปวยสวนนอย ทอ�จมอ�ก�รรนแรง ประก�รท 3 กระทรวงส�ธ�รณสขจะประส�นง�นกบหนวยง�นทเกยวของ เพอใหทกจงหวดมก�รเตรยมคว�มพรอมก�รปองกนควบคมโรคและก�รดแลผปวยทอ�จเกดขน โดยเฉพ�ะในพนททองเทยว ใหจดซอมแผนรบมออย�งตอเนอง

26

47. ทวโลกมก�รดำ�เนนก�รและตอบสนองตอก�รระบ�ดของโรคอย�งไร ?

ก�รตอบสนองของประเทศต�งๆ ทวโลก เปนไปในลกษณะคล�ยคลงกน อ�จมขอแตกต�งในร�ยละเอยดและคว�มเขมขนของม�ตรก�รต�มแตสถ�นก�รณก�รระบ�ดในประเทศนนๆ ซงโดยรวม มม�ตรก�รดงน

องคก�รอน�มยโลกเรงประส�นก�รผลตวคซนปองกนโรค ไขหวดใหญส�ยพนธใหม ชนดเอ H1N1

ทวโลกมก�รเตรยมพรอม/ปฏบตต�มแผนง�นสำ�หรบก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญ

หล�ยประเทศออกประก�ศแนะนำ�หลกเลยงก�รเดนท�งไปในประเทศทเปนแหลงโรค และมม�ตรก�รคดกรองผเดนท�งระหว�งประเทศ

มก�รเฝ�ระวงผทเดนท�งเข�ประเทศอย�งใกลชด บ�งแหงมก�รกกกนผเดนท�งจ�กพนทระบ�ดไวทโรงแรม

ประก�ศหยดร�ชก�ร/ห�มก�รชมนม ในพนทระบ�ด อพยพคนจ�กพนทระบ�ด ลดเทยวบนไปยงพนทระบ�ด สำ�รองย�ต�นไวรส (โอเซลท�มเวยร) แจกจ�ยย�/อปกรณปองกนให

ประช�ชน จำ�กดก�รนำ�เข�สกร/ผลตภณฑจ�กสกร รวมทงบ�งแหงทำ�ล�ยสกร

48. ก�รทไทยเรมมก�รระบ�ดภ�ยในประเทศ ถอว� ม�ตรก�รปองกนควบคมโรคของไทยไมส�ม�รถสกดกนเชอไมใหเข�ประเทศได ใชหรอไม ?

ลกษณะก�รแพรระบ�ดในไทยเปนไปในลกษณะเดยวกบประเทศอนๆ ทมก�รระบ�ดอยทวโลก กล�วคอ เรมจ�กก�รพบผตดเชอจ�กต�งประเทศ ตอม�เรมมก�รแพรในวงจำ�กด และแพรกระจ�ยเปนวงกว�ง ซงเปนไปต�มทผเชยวช�ญทวโลกค�ดก�รณกนไวว� คงจะหลกเลยงก�รระบ�ดใหญไดย�กในยคโลก�ภวฒน ซงมก�รเดนท�งตดตอกนไดอย�งสะดวกรวดเรว

27

สำ�หรบประเทศไทย ก�รตรวจคดกรองผโดยส�รข�เข�ชวยใหชะลอก�รแพรเชอเข�ม�ในประเทศไดระยะหนง แตไมส�ม�รถคนห�ผปวยทตดเชอไดทงหมด เนองจ�กระยะฟกตวของโรคประม�ณ 1-3 วนในขณะทก�รเดนท�งจ�กพนทตดโรคจนม�ถงเมองไทยใชเวล�นอยกว� 6 ชวโมง ประกอบกบอ�ก�รของโรคไมรนแรง ทำ�ใหคนคดว�เปนหวดธรรมด� หรอไมอย�กเสยงทจะไปตรวจทสถ�นบรก�รท�งก�รแพทยเพร�ะเกรงว�จะถกกกตวและเกดคว�มเดอดรอนในเรองต�งๆ ก�รดำ�เนนง�นปองกนควบคมโรคในระยะทผ�นม� ตงแตปล�ยเดอนเมษ�ยน 2552 ประเทศไทยไดทำ�ก�รคดกรองผเดนท�งระหว�งประเทศ และยนหยดสกดก�รแพรเชอในประเทศไดน�นกว� 6 สปด�ห ซงนบว�น�นกว�ประเทศอนๆอกจำ�นวนม�ก

แตเมอพบก�รระบ�ดภ�ยในประเทศและเรมมก�รขย�ยวงก�รระบ�ดออกไป เร�ควรตงเป�หม�ยว�จะตองตรวจพบอย�งรวดเรวและควบคมก�รระบ�ดใหอยในวงแคบทสดเท�ทจะเปนไปได แตห�กก�รระบ�ดขย�ยเปนวงกว�งทวประเทศ เป�หม�ยกควรเปนก�รบรรเท�คว�มสญเสยทงสขภ�พ เศรษฐกจ และสงคมใหไดม�กทสด

49. ไทยจะมแผนก�รปรบยทธศ�สตรและม�ตรก�รต�งๆ ใหสอดคลองกบสถ�นก�รณก�รระบ�ดทจะเปลยนแปลงไป อย�งไร ?

ในสถ�นก�รณทมก�รแพรระบ�ดในประเทศในวงจำ�กด เป�หม�ยก�รดำ�เนนง�น จะ มงควบคมก�รระบ�ดในประเทศใหอยในวงแคบทสด โดยสถ�นก�รณน จะลดคว�มสำ�คญของก�รคดกรองผโดยท�งระหว�งประเทศ แตใหเนนหนกเรองก�รคนห�ผปวยในชมชน ก�รดแลรกษ�ผปวย ก�รใหสขศกษ� ประช�สมพนธ เปนหลก ทงน ควรใหคว�มสำ�คญอย�งม�กกบผปวยทมโอก�สแพรเชอใหกบคนหมม�กได เชน นกเรยน นกทองเทยว ผททำ�ง�นในโรงง�น สวนกรณสถ�นก�รณทมก�รแพรระบ�ดในวงกว�ง ภ�ยในประเทศ ก�รดำ�เนนง�นจะใหคว�มสำ�คญตอบรรเท�คว�มรนแรง และลดผลกระทบของก�รระบ�ดในประเทศ

28

50. ประช�ชนจะมนใจในม�ตรก�รปองกนควบคมโรคของไทยไดหรอไม เพยงใด ?

ในก�รดำ�เนนม�ตรก�รปองกนควบคมโรคนน ประเทศไทยไดนำ�คำ�แนะนำ�องคก�รอน�มยโลก ซงถอเปนม�ตรฐ�นส�กลททวโลกยอมรบ ม�พจ�รณ�ปรบใชต�มคว�มเหม�ะสมของบรบทในประเทศ เชนเดยวกบประเทศต�งๆ โดยมแผนยทธศ�สตรปองกน แกไข และเตรยมคว�มพรอมรบปญห�ไขหวดนกและก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญ ฉบบท 2 (พ.ศ.2551-2553) และ แผนปฏบตก�รแมบทก�รเตรยมคว�มพรอมสำ�หรบก�รระบ�ดใหญของโรคไขหวดใหญ ป พ.ศ.2552 ซงผ�นคว�มเหนชอบจ�กคณะรฐมนตร เมอวนท 28 เมษ�ยน 2552 และมก�รบรห�รจดก�รโดยคณะกรรมก�รอำ�นวยก�รเตรยมคว�มพรอมปองกนและควบคมแกไขสถ�นก�รณก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญ ทมรองน�ยกรฐมนตรเปนประธ�น ดงนน ห�กทกภ�คสวน ทงภ�ครฐ รฐวส�หกจ เอกชน รวมทงประช�ชน รวมมอกนอย�งเขมแขง จงเชอมนไดว� ประเทศไทย จะส�ม�รถผ�นวกฤตก�รณก�รระบ�ดใหญของไขหวดใหญนไปไดดวยด โดยมคว�มสญเสยหรอผลกระทบตอสขภ�พ เศรษฐกจ สงคมนอยทสด

--------------------------------------------------------

29