Download pdf - edukasyon sa pagpapakatao 10 Teaching Guide

DEPED COPY

i

Edukasyon sa Pagpapakatao

Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan at pamantasan. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected].

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

10

Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas

Gabay sa PagtuturoYunit 1

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means - electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VISIT DEPED TAMBAYANhttp://richardrrr.blogspot.com/

1. Center of top breaking headlines and current events related to Department of Education.2. Offers free K-12 Materials you can use and share

DEPED COPY

ii

Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikasampung BaitangGabay sa PagtuturoUnang Edisyon 2015ISBN:

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay sa isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng tagapaglathala (publisher) at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD

Mga Bumuo ng Gabay sa Pagtuturo

Mga Konsultant: Manuel B. Dy Jr., PhD at Fe A. Hidalgo, PhDEditor: Luisita B. PeraltaMga Manunulat: Mary Jean B. Brizuela, Patricia Jane S. Arnedo,

Goeffrey A. Guevara, Earl P. Valdez, Suzanne M. Rivera, Elsie G. Celeste, Rolando V. Balona Jr., Benedick Daniel O. Yumul, Glenda N. Rito, at Sheryll T. Gayola

Tagaguhit: Gilbert B. ZamoraNaglayout: Jerby S. MarianoMga Tagapamahala: Dir. Jocelyn DR. Andaya, Jose D. Tuguinayo, Jr.,

Elizabeth G. Catao, at Luisita B. Peralta

Inilimbag sa Pilipinas ng FEP Printing CorporationDepartment of Education-Instructional Materials Council Secretariat(DepEd-IMCS)Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig CityPhilippines 1600

Telefax: (02) 634-1054 or 634-1072E-mail Address: [email protected]


DEPED COPY

Talaan ng Nilalaman

Unang Markahan

Modyul 1: Ang Mga Katangian ng Pagpapakatao................................................1

Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo?..................................................3Paunang Pagtataya ....................................................................................3Pagtuklas ng Dating Kaalaman ..................................................................4Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa .........................5Pagpapalalim ..............................................................................................5Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto ..............................................................8

Modyul 2: Ang Mataas na Gamit at Tunguhin ng Isip at Kilos-loob ......................11

Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? ...............................................13Paunang Pagtataya ..................................................................................13Pagtuklas ng Dating Kaalaman ................................................................14Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa .......................15Pagpapalalim ............................................................................................16Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto ............................................................19

Modyul 3: Paghubog ng Konsensiya Batay sa Likas na Batas Moral ..................27

Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? ...............................................29Paunang Pagtataya ..................................................................................29Pagtuklas ng Dating Kaalaman ................................................................30Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa .......................30Pagpapalalim ............................................................................................31Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto ............................................................33

Modyul 4: Ang Mapanagutang Paggamit ng Kalayaan .................................38

Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? ...............................................40Paunang Pagtataya ..................................................................................41Pagtuklas ng Dating Kaalaman ................................................................42Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa .......................43Pagpapalalim ........................................................................................44Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto ............................................................47


DEPED COPY

Rep

ublik

a ng

Pili

pina

s Ka

gaw

aran

ng

Eduk

asyo

n D

epEd

Com

plex

, Mer

alco

Ave

nue

Lung

sod

ng P

asig

Dis

yem

bre

20

13

K to

12 G

abay

Pan

gkur

ikul

um

EDU

KAS

YON

SA

PAGP

APAK

ATAO

Baita

ng 1

0


DEPED COPY

viii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

AN

G B

AT

AY

AN

G K

ON

SE

PT

WA

L N

G E

DU

KA

SY

ON

SA

PA

GP

AP

AK

AT

AO

Ang

tun

guhi

n o

”out

com

e” n

g pa

g-aa

ral

sa b

atay

ang

eduk

asyo

n ay

ang

pan

laha

tang

pag

–unl

ad t

agla

y an

g m

ga k

asan

ayan

sa

ika–

dala

wam

pu’t

isan

g si

glo.

Tag

lay

ito n

g is

ang

mag

-aar

al k

ung

may

roon

siy

ang

mga

kak

ayah

ang

pang

kaal

aman

, pa

ndam

dam

in a

t pa

ngka

asal

an n

a m

agbi

biga

y sa

kan

ya n

g ka

kaya

han

upan

g:

1.

mam

uhay

at

mag

trab

aho

2.

mal

inan

g an

g ka

nyan

g m

ga p

oten

siya

l 3.

m

agpa

siya

nan

g m

apan

uri a

t ba

tay

sa im

porm

asyo

n

4.

mak

akilo

s na

ng e

pekt

ibo

sa l

ipun

an a

t pa

may

anan

sa

kont

ekst

o ng

san

daig

diga

n up

ang

map

abut

i an

g ur

i ng

kan

yang

pam

umuh

ay a

t ng

kan

yang

lip

unan

(Li

tera

cy C

oord

inat

ing

Cou

ncil,

Set

yem

bre

1997

).

Ibin

atay

an

g ka

hulu

gan

at

ang

liman

g pa

lata

ndaa

n ni

to

sa

Apa

t na

Bat

ayan

(P

illar

) ng

Ed

ukas

yon

at

sa

kons

epto

ng

U

NES

CO

tu

ngko

l sa

m

ga

pang

haba

mbu

hay

na k

akay

ahan

(lif

e sk

ills)

na

binu

o ng

Int

erna

tiona

l Com

mis

sion

on

Educ

atio

n pa

ra s

a ik

a-2

1 si

glo.

Ang

sum

usun

od a

ng li

man

g pa

lata

ndaa

n ni

to:

(a)

may

kak

ayah

ang

mak

ipag

tala

stas

an,

(b)

nag-iis

ip n

ang

map

anur

i at

may

kak

ayah

ang l

umut

as n

g su

liran

in,

(c)

gina

gam

it an

g m

ga l

ikas

na

yam

an

nang

map

anag

utan

par

a sa

sus

unod

na

salin

lahi

at

(d)

prod

uktib

o, n

apau

unla

d an

g sa

rili

at a

ng p

akik

ipag

kapw

a, a

t (e

) m

ay m

alaw

ak n

a pa

nana

w s

a da

igdi

g.

Sa E

duka

syon

sa

Pagp

apak

atao

(Es

P),

ang

pala

tand

aan

o ba

taya

ng k

akay

ahan

ng

func

tiona

l lite

racy

ay

nagp

apas

ya a

t ku

mik

ilos

nang

map

anag

utan

tun

go s

a ka

butih

ang

panl

ahat

. Ib

ig s

abih

in,

nila

layo

n ng

EsP

na

linan

gin

at p

aunl

arin

ang

pag

kata

ong

etik

al n

g m

ag-a

aral

. A

ng E

sP a

y na

glal

ayon

g ga

baya

n an

g m

ag-

aara

l na

mah

anap

/ m

atag

puan

ang

kab

uluh

an n

g ka

nyan

g bu

hay,

ang

pap

el n

iya

sa lip

unan

g Pi

lipin

o up

ang

mak

ibah

agi si

ya s

a pa

gta

tayo

ng

pam

ayan

ang

pina

iiral

ang

kat

otoh

anan

, ka

laya

an,

kata

rung

an a

t pa

gmam

ahal

. U

pang

mai

pam

alas

ito

, ka

ilang

ang

tagl

ay n

iya a

ng lim

ang

pang

unah

ing

kaka

yaha

n (m

acro

sk

ills)

*: p

ag-u

naw

a, p

agni

nila

y, p

agsa

nggu

ni, pa

gpap

asiy

a at

pag

kilo

s.

1.

Pa

g-un

awa.

Mah

alag

ang

mai

pam

alas

niy

a an

g ka

kaya

hang

mah

inuh

a an

g m

ga k

onse

pto

at p

rins

ipyo

ng n

agbi

biga

y-pa

Liw

anag

sa

sarilin

g ka

rana

san,

m

ga s

itwas

yong

nam

asid

, si

nuri a

t pi

nagn

ilaya

n ga

mit

ang

obhe

ktib

ong

pam

anta

yan

ng m

oral

na

pam

umuh

ay.

2.

Pa

gnin

ilay.

Sa

gitn

a ng

mab

ilis

na d

aloy

ng

impo

rmas

yon

at i

ngay

ng

kapa

ligiran

, ka

ilang

ang

mag

-uko

l ng

pan

ahon

ang

mag

-aar

al s

a m

aing

at a

t m

alal

im n

a pa

g-iis

ip s

a m

ga s

itwas

yong

nao

bser

baha

n at

mga

kon

sept

ong

natu

tuha

n tu

ngko

l sa

mor

al n

a pa

mum

uhay

.

3.

Pags

angg

uni.

Kai

lang

ang

hum

ingi

siy

a ng

pay

o o

gaba

y sa

mga

tao

ng m

ay h

igit

na k

aala

man

o k

asan

ayan

sa

mor

al n

a pa

mum

uhay

at

mar

unon

g m

agsa

la (

wei

gh)

ng m

ga im

porm

asyo

ng m

ula

sa ib

a’t

iban

g ur

i ng

med

ia b

atay

sa

obhe

ktib

ong

pam

anta

yan

ng m

oral

na

pam

umuh

ay.

4.

Pa

gpap

asiy

a.

Kai

lang

ang

mat

uto

siya

ng b

umuo

ng

sarilin

g po

sisy

on, pa

nini

wal

a, p

anin

indi

gan

o ki

los

na is

asag

awa

bata

y sa

obh

ektib

ong

pam

anta

yan

ng m

oral

na

pam

umuh

ay.


DEPED COPY

ix

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

5.

Pagk

ilos.

Mah

alag

ang

mai

lapa

t ni

ya a

ng k

onse

pto

o pr

insi

pyon

g na

hinu

ha m

ula

sa m

ga k

onkr

eton

g si

twas

yon

ng b

uhay

at

mai

paki

ta a

ng k

ahan

daan

g is

abuh

ay a

ng m

ga m

abut

ing

ugal

i (vi

rtue

s) n

a na

tutu

han

bata

y sa

obh

ektib

ong

pam

anta

yan

ng m

oral

na

pam

umuh

ay.

Ang

mga

pan

guna

hing

kak

ayah

ang

ito a

y ni

lilin

ang

sa a

pat

na t

ema

sa b

awat

tao

n sa

par

aang

“ex

pand

ing

spiral

” m

ula

Kin

derg

arte

n ha

ngga

ng G

rade

12.

Ang

su

mus

unod

ang

apa

t na

tem

a: (

a) P

anan

agut

ang

Pans

arili

at P

agig

ing

Kas

api n

g Pa

mily

a , (b

) Pa

kiki

pagk

apw

a at

Kat

atag

an n

g Pa

mily

a, (

c) P

agga

wa

Tun

go s

a Pa

mba

nsan

g Pa

g-un

lad

at

Paki

kiba

hagi

sa

Pa

ndai

gdig

ang

Pagk

akai

sa,

at

(d)

Pagk

amak

a-D

iyos

at

Pr

eper

ensy

a sa

Kab

utih

an.

Pito

ng

pang

unah

ing

pagp

apah

alag

a (c

ore

valu

es)

ang

nilil

inan

g sa

mga

tem

ang

ito:

Kal

usug

an a

t Pa

kiki

isa

sa K

alik

asan

, Kat

otoh

anan

at

Pagg

alan

g, P

agm

amah

al a

t Kab

utih

an,

Ispi

ritw

alid

ad,

Kap

ayap

aan

at K

atar

unga

n, L

ikas

-kay

ang

Pag-

unla

d, P

agka

mak

a-Pi

lipin

o at

Pak

ikib

ahag

i sa

Pam

bans

ang

Pagk

akai

sa (

Val

ues

Educ

atio

n fo

r th

e Fi

lipin

o: 1

997

Rev

ised

Ver

sion

of th

e D

ECS

Val

ues

Educ

atio

n Pr

ogra

m, ph

. 10

-11)

. A

ng

Pil

oso

piy

a a

t m

ga

Ba

taya

ng

Te

ory

a n

g P

ag

tutu

ro-P

ag

ka

tuto

Ang

Bat

ayan

g Kon

sept

wal

ng

Eduk

asyo

n sa

Pag

papa

kata

o ay

bat

ay s

a pi

loso

piya

ng P

erso

nalis

mo

tung

kol sa

pag

kata

o ng

tao

at

sa E

tika

ng K

abut

ihan

g Asa

l (V

irtue

Eth

ics)

. A

yon

sa p

iloso

piya

ng

Pers

onal

ism

o, n

akau

gat

lagi

sa

pagp

apak

atao

ang

atin

g m

ga u

gnay

an.

Nili

likha

nat

in a

ng a

ting

pagp

apak

ata

o sa

atin

g pa

kiki

pagk

apw

a.

Sa V

irtue

Eth

ics

nam

an,

sina

sabi

ng a

ng isa

ng m

abut

ing

tao

ay n

agsa

sabu

hay

ng m

ga v

irtu

e o

mab

utin

g ga

wi (h

abits)

at

umiiw

as s

a m

ga

bisy

o o

mas

aman

g ga

wi.

Sam

akat

wid

, an

g na

gpap

abut

i sa

tao

ay a

ng p

agta

tagl

ay a

t an

g pa

gsas

abuh

ay n

g m

ga m

abut

ing

gaw

i.

Sa m

uran

g ed

ad n

a 6

hang

gang

12

taon

, m

aaar

ing

hind

i pa

lub

os n

a m

auna

waa

n ng

isa

ng b

ata

ang

kany

ang

pagk

atao

bila

ng t

ao a

yon

sa p

aLi

wan

ag n

g pi

loso

piya

ng P

erso

nalis

mo.

Ngu

nit

maa

ari

siya

ng s

anay

in s

a m

ga v

irtu

e at

pag

papa

hala

ga u

pang

lum

aki

siya

ng i

sang

mab

utin

g ta

o.

Sa

mga

eda

d na

ito

, m

auun

awaa

n ni

ya n

a da

pat

siya

ng m

agpa

kabu

ti hi

ndi la

man

g sa

pagk

at ito

ang

ina

asah

an s

a ka

nya

ng lip

unan

kun

di d

ahil

tao

siya

-

may

dig

nida

d at

lik

as

ang

pagi

ging

mab

uti.

May

dig

nida

d an

g ta

o da

hil s

iya

ay b

ukod

-tan

gi a

t m

ay u

gnay

an s

a ka

nyan

g ka

pwa,

sa

Diy

os, at

kal

ikas

an.

Ang

Int

erak

tibon

g Teo

rya

ng P

agka

tuto

(So

cial

Lea

rnin

g The

ory)

ni

Alb

ert

Ban

dura

, P

agka

tuto

ng P

angk

aran

asan

(Ex

perien

tial

Lear

ning

) ni

Dav

id K

olb,

Kon

stru

ktib

ism

o (C

onst

ruct

ivis

m)

at T

eory

a ng

Pam

imili

ng

Kur

so (

The

ory

of C

aree

r D

evel

opm

ent)

ni

Gin

zber

g, e

t. a

l. at

Sup

er a

ng i

ba p

ang

teor

ya n

a na

gpap

aLiw

anag

kun

g pa

ano

natu

tuto

ang

mag

-aar

al s

a Es

P.

Ayo

n sa

paL

iwan

ag n

g In

tera

ktib

ong

Teo

rya

ng P

agka

tuto

(So

cial

Lea

rnin

g The

ory)

ni

Alb

ert

Ban

dura

, m

aaar

ing

mak

uha

sa p

agm

amas

id s

a ib

ang

tao

ang

mga

pag

katu

to t

ulad

ng

pagk

akar

oon

ng m

abut

ing

ugal

i at

bag

ong

impo

rmas

yon.

Ayo

n pa

rin

sa

teor

yang

ito

, m

ahal

aga

ang

mga

ini

isip

ng

tao

sa k

anya

ng

pagk

atut

o ng

unit

hind

i nan

gang

ahul

ugan

g m

agbu

bung

a ito

ng

pagb

abag

o sa

kilo

s.

Ang

mga

kar

anas

an d

in a

ng p

inag

kuku

nan

ng m

ga

pagk

atut

o ay

on k

ay D

avid

Kol

b at

sa

Teo

rya

ng P

agka

tuto

ng

Kon

stru

ktib

ism

o. A

yon

saTeo

rya

ng

Pagk

atut

ong

Pang

kara

nasa

n ni

Kol

b, a

ng m

ga n

asa

edad

(ad

ults

) ay

nat

utut

o sa

pam

amag

itan

ng k

anila

ng p

agni

nila

y sa

kan

ilang

mga

kar

anas

an,

pagb

uo n

g m

ga k

onkl

usyo

n o

insi

ght

mul

a sa

mga

ito,

at

pagl

alap

at n

g m

ga it

o sa

ang

kop

na m

ga s

itwas

yon

ng b

uhay

. S

inus

upor

taha

n an

g pa

nana

w n

i Kol

b ng

Teo

rya

ng K

onst

rukt

ibis

mo.

Si

nasa

bi n

g te

orya

ng it

o na

nagk

akar

oon

ng p

agka

tuto

ang

tao

at

gum

agaw

a ng

kab

uluh

an (

mea

ning

) ba

tay

sa k

anya

ng m

ga k

aran

asan

.


DEPED COPY

x

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

Nai

pam

amal

as it

o sa

pag

tutu

ro s

a pa

mam

agita

n ng

pag

bibi

gay

ng t

uon

sa m

ag-a

aral

. N

agka

karo

on s

iya

ng m

ga b

agon

g pa

gkat

uto

gam

it an

g m

ga t

anon

g ng

gu

ro a

t ng

kan

yang

mal

ikha

ing

para

an.

Nai

lala

pat

ang

mga

pag

katu

tong

ito

sa p

agga

wa

ng m

ga p

asiy

a tu

lad

ng k

ukun

ing

kurs

o o

prop

esyo

n. A

yon

sa T

eory

a ng

Car

eer

Dev

elop

men

t ni

na G

inzb

erg,

et

. al

. at

Sup

er,

dum

adaa

n sa

iba

’t ib

ang

yugt

o an

g pa

gpap

asya

ng

bata

uko

l sa

kur

so o

pro

pesy

on b

atay

sa

kany

ang

pagt

ingi

n sa

sar

ili (

self-

conc

ept)

, sa

loob

in (

attit

ude)

at

mga

pag

papa

hala

ga.

Tin

atan

ggap

o t

inat

angg

ihan

niy

a an

g is

ang

kurs

o o

trab

aho

bata

y sa

obs

erba

syon

niy

a (h

alim

baw

a, m

ga k

ilos

ng

kany

ang

mag

ulan

g ay

on s

a pr

opes

yon

nito

) at

sa

tinut

urin

g ni

yang

mah

alag

a (h

alim

baw

a, m

alak

ing

swel

do o

pag

lilin

gkod

sa

lipun

an).

M

ga

Dis

ipli

na

ng

Ed

uk

asy

on

sa

Pa

gp

ap

ak

ata

o

Ang

nila

lam

an a

t is

trak

tura

ng

Eduk

asyo

n sa

Pag

papa

kata

o ay

nak

aank

la s

a da

law

ang

disi

plin

a: E

thic

s at

Car

eer

Gui

danc

e.

Ang

Etik

a ay

ang

siy

ensy

a ng

m

oral

idad

ng

kilo

s ng

tao

. S

aman

tala

ng C

aree

r G

uida

nce

nam

an a

ng p

agga

bay

sa m

ag-a

aral

na

mag

pasi

ya n

g ku

rson

g ak

adem

iko,

sin

ing

at i

spor

ts o

te

knik

al-b

okas

yona

l na

tugm

a sa

kan

yang

mga

tal

ento

, ka

kaya

han

at a

ptitu

de a

t m

ga t

raba

hong

kai

lang

an n

g in

dust

riya

. M

ga

Du

log

sa

Pa

gtu

turo

Ang

mga

pan

guna

hing

dul

og n

a ga

gam

itin

sa p

agtu

turo

ng

mga

kon

sept

o ay

ang

pag

papa

syan

g et

ikal

(et

hica

l dec

isio

n m

akin

g) s

a pa

mam

agita

n ng

pag

susu

ri

ng s

uliran

in o

isyu

), a

ng P

anlip

unan

–Pan

dam

dam

ing

Pagk

atut

o (S

ocia

l-Em

otio

nal L

earn

ing)

, at

pag

papl

ano

ng k

urso

ng a

kade

mik

o o

tekn

ikal

-bok

asyo

nal.

Ang

pag

gaw

a ng

pag

papa

syan

g et

ikal

o m

oral

ay

ang

pagb

uo n

g pa

siya

na

may

pre

pere

nsya

sa

kabu

tiha

n at

mag

papa

tingk

ad o

mag

lilin

ang

ng p

agka

tao

ng

tao.

Pro

seso

ito

na

kina

papa

loob

an n

g (a

) pa

g-al

am s

a m

ga d

etal

ye n

g si

twas

yon

at (

b) m

aing

at n

a pa

gsas

aala

ng-a

lang

ng

mga

mor

al n

a pa

gpap

ahal

aga

na

mah

alag

a sa

isa

ng s

itwas

yon.

Mah

alag

a rin

dito

ang

pag

igin

g se

nsiti

bo s

a m

ga a

spet

ong

mor

al n

g m

ga s

itwas

yon

sa p

ang-a

raw

-ara

w n

a bu

hay

at a

ng

kam

alay

an s

a m

ga t

ao o

pan

gkat

na

maa

apek

tuha

n ng

pas

iya.

Ang

Pan

lipun

an–P

anda

mda

min

g Pa

gkat

uto

(Soc

ial-Em

otio

nal

Lear

ning

) ay

ang

pag

kaka

roon

ng

mga

kak

ayah

ang

kaila

ngan

sa

pagk

ilala

at

pam

amah

ala

ng

sarili,

pag

linan

g ng

pag

mam

alas

akit

sa k

apw

a, p

agga

wa

ng m

apan

agut

ang

pasi

ya,

paki

kipa

g-u

gnay

an,

at p

agha

rap

nang

epe

ktib

o sa

mga

map

angh

amon

g si

twas

yon.

Pa

raan

ito

ng

pagl

inan

g ng

mga

kak

ayah

an n

g m

ag-a

aral

upa

ng m

agta

gum

pay

sa m

ga g

awai

n sa

buh

ay.

Nah

ahat

i sa

lim

ang

uri

ang

mga

ka

kaya

hang

ito:

Kam

alay

ang

Pans

arili

, Pa

mam

ahal

a ng

Sar

ili, Kam

alay

ang

Panl

ipun

an, Pa

mam

ahal

a ng

Pak

ikip

ag-u

gnay

an a

t M

apan

agut

ang

Pagp

apas

iya.


DEPED COPY

xi

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

Fig

ure

1.

An

g B

ata

ya

ng

Ko

nse

ptw

al

ng

Ed

uk

asy

on

sa

Pa

gp

ap

ak

ata

o

Pilo

sopi

ya n

g Pe

rson

alis

mo


DEPED COPY

xii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

De

skri

psy

on

ng

Asi

gn

atu

ra

Ang

Edu

kasy

on s

a Pa

gpap

akat

ao (

EsP

) ay

isa

sa

mga

asi

gnat

ura

ng P

inau

nlad

na

Prog

ram

a ng

Bat

ayan

g Ed

ukas

yon

na K

to

12 n

a ga

gab

ay a

t

huhu

bog

sa m

ga ka

bata

an.

Tun

guhi

n ni

to an

g pa

ghub

og ng

ka

bata

ang

nagp

apas

ya at

ku

mik

ilos

nang

m

apan

agut

an tu

ngo

sa ka

butih

ang

pa

nlah

at.

Nan

gang

ahul

ugan

ito

na

lilin

angi

n at

pau

unla

rin

ang

pa

gk

ata

on

g e

tik

al

ng b

awat

mag

-aar

al.

Upa

ng m

aipa

mal

as ito

, ka

ilang

ang

mag

tagl

ay s

iya

ng lim

ang

pang

unah

ing

kaka

yaha

n ( m

acro

ski

lls):

pa

g-u

na

wa

, p

ag

nin

ila

y, p

ag

san

gg

un

i, p

ag

pa

pa

sya

at

pa

gk

ilo

s.

Nili

linan

g sa

apa

t na

tem

a sa

baw

at a

ntas

mul

a Kin

derg

arte

n ha

ngga

ng B

aita

ng 1

0 an

g m

ga p

angu

nahi

ng k

akay

ahan

g ito

: (a

) Pa

nan

agut

ang

Pans

arili

at M

abut

ing

Kas

api ng

Pam

ilya,

(b)

Pak

ikip

agka

pwa-

tao,

(c)

Pag

gaw

a Tun

go s

a Pa

mba

nsan

g Pa

g-u

nlad

at

Paki

kiba

hagi

sa

Pand

aigd

igan

g Pa

gkak

aisa

, at

(d)

Pana

nalig

at

Pagm

amah

al s

a D

iyos

at

Pani

nind

igan

sa

Kab

utih

an.

MG

A P

AM

AN

TA

YA

N S

A P

RO

GR

AM

A (

LEA

RN

ING

AR

EA

ST

AN

DA

RD

S)

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-una

wa

sa m

ga k

onse

pto

sa p

anan

agut

ang

pans

arili

, pa

mily

a, k

apw

a, b

ansa

/dai

gdig

at

Diy

os;

naka

pagp

apas

iya

at

naka

kiki

los

nang

map

anag

utan

tun

go s

a ka

butih

ang

panl

ahat

upa

ng m

amuh

ay n

ang

maa

yos

at m

alig

aya.

PA

NG

UN

AH

ING

PA

MA

NT

AY

AN

NG

BA

WA

T Y

UG

TO

(K

EY

ST

AG

E S

TA

ND

AR

DS

)

K –

Ba

ita

ng

3

Ba

ita

ng

4 –

6

Ba

ita

ng

7 –

10

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-una

wa

sa

kons

epto

at

gaw

aing

nag

papa

kita

ng

pana

nagu

tang

pa

nsar

ili, pa

mpa

mily

a, p

agm

amah

al s

a ka

pwa/

pa

may

anan

, sa

ban

sa a

t sa

Diy

os t

ungo

sa

maa

yos

at m

asay

ang

pam

umuh

ay.

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-una

wa

sa

kons

epto

at

gaw

aing

nag

papa

kita

ng

pana

nagu

tang

pan

sarili,

pam

pam

ilya,

pa

gmam

ahal

sa

kapw

a, s

a ba

nsa/

dai

gdig

at

sa

Diy

os t

ungo

sa

kabu

tihan

g pa

nlah

at.

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-una

wa

sa

mga

kon

sept

o sa

pan

anag

utan

g pa

nsar

ili,

pagk

atao

ng

tao,

pam

ilya

at p

akik

ipag

kapw

a,

lipun

an, pa

ggaw

a at

mga

pag

papa

hala

gang

mor

al

at n

agpa

pasi

ya a

t ku

mik

ilos

nang

map

anag

utan

tu

ngo

sa k

abut

ihan

g pa

nlah

at u

pang

mam

uhay

na

ng m

ay k

aayu

san

at k

alig

ayah

an.


DEPED COPY

xiii

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

AN

G B

AT

AY

AN

G K

ON

SE

PT

WA

L N

G E

DU

KA

SY

ON

SA

PA

GP

AP

AK

AT

AO

Gra

de

Le

ve

l S

tan

da

rds

(Pa

ma

nta

yan

sa

Ba

wa

t B

ait

an

g/

An

tas)

BA

ITA

NG

P

AM

AN

TA

YA

N

K

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang p

ag-u

naw

a sa

pag

kaka

roon

ng k

amal

ayan

sa

pag

gal

ang a

t pa

gmam

ahal

sa

sarili,

kap

wa

at D

iyos

bila

ng

gab

ay t

ungo

sa m

aayo

s at

mas

ayan

g t

ahan

an.

1

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang p

ag-u

naw

a sa

mga

par

aan n

g p

aggal

ang s

a sa

rili,

kap

wa,

ban

sa a

t D

iyos

bila

ng g

abay

tungo

sa m

aayo

s at

m

asay

ang t

ahan

an a

t paa

rala

n.

2

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang p

ag-u

naw

a sa

pag

pap

akik

ita

ng m

ga k

ilos

na

nag

pap

ahal

aga

sa s

arili

, ka

pw

a, b

ansa

, D

iyos

at

sa

Kan

yang m

ga

nili

kha

bila

ng

pat

nubay

sa m

aayo

s at

mas

ayan

g p

aara

lan a

t pa

may

anan

.

3

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang p

ag-u

naw

a sa

mga

gaw

ain n

a nag

pap

akita

ng p

agpap

ahal

aga

tungo

sa m

aayo

s at

mas

ayan

g

pam

umuhay

na

may

map

anag

utan

g pa

gkilo

s at

pag

papa

siya

par

a sa

sar

ili,

kapw

a, p

amay

anan

, ban

sa a

t D

iyos

.

4

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang p

ag-u

naw

a sa

mga

mak

abulu

han

g g

awai

n n

a m

ay k

aaki

bat

na

pag

pap

ahal

aga

tungo

sa w

asto

, m

aayo

s, m

asay

a at

map

ayap

ang p

amum

uhay

par

a sa

sar

ili, ka

pw

a, b

ansa

at

Diy

os.

5

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang p

ag-u

naw

a sa

mas

usin

g p

agsu

suri s

a pag

pap

ahay

ag, pag

gan

ap n

g t

ungku

lin n

a m

ay

pan

anag

uta

n a

t pa

gsa

sabu

hay

ng m

ga it

o tu

ngo

sa m

asay

a, m

apay

apa

at m

aunla

d n

a pam

umuhay

par

a sa

sar

ili/

mag

-anak

, ka

pw

a/ p

amay

anan

, ban

sa/

dai

gdig

at

Diy

os.


DEPED COPY

xiv

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

BA

ITA

NG

P

AM

AN

TA

YA

N

6

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag-u

naw

a sa

mga

gaw

ain n

a tu

mutu

long

sa p

ag-a

ngat

ng

sarilin

g dig

nid

ad, pag

mam

ahal

sa

kapw

a na

may

map

anag

uta

ng

pagki

los

at p

agpa

pasi

ya t

ungo

sa

maa

yos,

map

ayap

a at

mau

nla

d na

pam

umuhay

par

a sa

kab

utihan

g pa

nla

hat

.

7

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag-u

naw

a sa

mga

angk

op n

a in

aasa

han

g k

akay

ahan

at

kilo

s sa

pan

ahon

ng

pagda

dala

ga /

pa

gbi

binat

a, k

akay

ahan

at

tale

nto

, hili

g at

pag

kata

o ng

tao

tungo

sa p

agtu

pad

ng

mga

tungku

lin s

a sa

rili,

sa

kapw

a, s

a ban

sa/

daig

dig

at

sa D

iyos

at

pagt

atak

da n

g m

ithiin

upa

ng

map

anag

uta

n a

ng

kahih

inat

nan

ng

mga

pas

ya a

t ki

los.

8

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag-u

naw

a sa

layu

nin

at

kahal

agah

an n

g pa

mily

a at

pak

ikip

agka

pw

a upa

ng m

agin

g m

apan

aguta

n s

a pa

kiki

pag-u

gnay

an s

a ib

a tu

ngo

sa

mak

abulu

han

g buhay

sa

lipuna

n.

9

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag-u

naw

a sa

mga

kon

sept

o tu

ngko

l sa

lipunan

at

pagga

wa

bila

ng

paglil

ingko

d t

ungo

sa

tam

ang p

agpili

ng

kurs

o o

han

apbuhay

na

mag

igin

g m

akab

ulu

han

at

kapa

ki-p

akin

aban

g s

a ka

nya

at

sa li

punan

.

10

N

aipa

mam

alas

ng

mag

-aar

al a

ng

pag-u

naw

a sa

mga

kon

sept

o tu

ngk

ol s

a pa

gkat

ao n

g ta

o, m

akat

aong

kilo

s, p

agpa

pahal

agan

g m

oral

at

mga

isyu

ng

mor

al a

t nag

papa

sya

at k

um

ikilo

s na

ng

may

pre

pere

nsy

a sa

kab

utihan

upa

ng

mag

ing

mat

atag

sa

gitn

a ng

mga

isyu

ng

mor

al

at im

pluw

ensy

a ng

kapal

igiran

.


DEPED COPY

xv

GA

BA

Y P

ang

ku

riku

lum

sa

Ed

uk

asyo

n s

a P

agp

apa

kata

o (

ES

P)

BA

ITA

NG

10

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TU

TO

( L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

CO

DE

UN

AN

G M

AR

KA

HA

N:

An

g M

ora

l na

Pag

kata

o

Pam

anta

yan

g

Pan

gn

ilala

man

N

aipa

mam

alas

ng

mag

-aar

al a

ng p

ag-u

naw

a sa

mga

kon

sept

o tu

ngko

l sa

pagp

apak

atao

at

pagk

atao

ng

tao

upa

ng m

akap

agpa

siya

at

kum

ilos

nang

may

pre

pere

nsya

sa

kabu

tihan

.

Bat

ayan

g K

on

sep

to

Ang

pag

-una

wa

sa k

ahal

agah

an n

g pa

gkilo

s ay

on s

a pa

gkat

ao n

g ta

o ay

daa

n tu

ngo

sa p

agig

ing

mor

al n

a ni

lala

ng.

1. A

ng m

ga K

atan

gian

ng

Pag

papa

kata

o

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa m

ga

kata

ngia

n ng

pa

gpap

akat

ao.

Nai

lala

pat

ng m

ag-

aara

l ang

mga

tiy

ak n

a ha

kban

g up

ang

pa

unla

rin

ang

mga

ka

tang

ian

ng

pagp

apak

atao

.

1.1

N

atut

ukoy

ang

mga

kat

angi

an n

g

pa

gpap

akat

ao

EsP

10

MP

-I

a-1

.1

1.2

Nas

usur

i ang

sar

ili k

ung

anon

g ka

tang

ian

ng p

agpa

paka

tao

ang

mak

atut

ulon

g sa

pag

tupa

d ng

iba’

t ib

ang

pape

l sa

buha

y (u

pang

m

agam

pana

n an

g ka

niya

ng m

isyo

n sa

buh

ay)

EsP

10

MP

-I

a-1

.2

1.3

Nap

atut

unay

an n

a an

g pa

g-un

lad

sa m

ga k

atan

gian

ng

pagp

apak

atao

ay

inst

rum

ento

sa

pagg

anap

ng

tao

sa k

aniy

ang

mis

yon

sa b

uhay

tun

go

sa k

aniy

ang

kalig

ayah

an.

EsP

10

MP

-I

b-1

.3

1.4

Nai

lala

pat

ang

mga

tiy

ak n

a ha

kban

g up

ang

paun

larin

ang

mga

ka

tang

ian

ng p

agpa

paka

tao

EsP

10

MP

-I

b-1

.4

Pan

gka

lah

atan

g

Pam

anta

yan

Nai

pam

amal

as

ng

mag

-aar

al

ang

pag-

unaw

a sa

m

ga

kons

epto

tu

ngko

l sa

pa

gpap

akat

ao,

mak

atao

ng k

ilos,

pag

papa

hala

gang

mor

al a

t m

ga isy

ung

mor

al a

t na

gpap

asiy

a at

kum

ikilo

s na

ng

may

pr

eper

ensy

a sa

ka

butih

an

upan

g m

agin

g m

atat

ag

sa

gitn

a ng

m

ga

isyu

ng

mor

al

at

impl

uwen

sya

ng k

apal

igira

n.


DEPED COPY

xvi

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TU

TO

(

Lea

rnin

g Co

mpe

tenc

ies)

C

OD

E

2. A

ng M

ataa

s na

Gam

it at

Tun

guhi

n

ng

Isip

at

Kilo

s-Lo

ob

(W

ill)

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa m

ga

kons

epto

tun

gkol

sa

pagg

amit

ng is

ip s

a pa

ghah

anap

ng

kato

toha

nan

at

pagg

amit

ng k

ilos-

loob

sa

pagl

iling

kod/

pa

gmam

ahal

.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g m

ga

angk

op n

a ki

los

upan

g m

aipa

kita

an

g ka

kaya

hang

ha

napi

n an

g ka

toto

hana

n at

m

aglin

gkod

at

mag

mah

al.

2.1

Nat

utuk

oy a

ng g

amit

at t

ungu

hin

ng is

ip a

t ki

los-

loob

sa

angk

op n

a si

twas

yon

EsP

10

MP

-I

c-2

.1

2.2

Nas

usur

i kun

g gi

nam

it na

ng t

ama

ang

isip

at

kilo

s-lo

ob a

yon

sa

tung

uhin

ng

mga

ito

EsP

10

MP

-I

c-2

.2

2.3

Nai

palil

iwan

ag n

a an

g is

ip a

t ki

los-

loob

ay

gina

gam

it pa

ra la

man

g sa

pa

ghah

anap

ng

kato

toha

nan

at s

a pa

glili

ngko

d/pa

gmam

ahal

EsP

10

MP

-I

c-2

.3

2.4

Nak

agag

awa

ng m

ga a

ngko

p na

ki

los

upan

g m

aipa

kita

ang

ka

kaya

hang

han

apin

ang

ka

toto

hana

n at

mag

lingk

od a

t m

agm

ahal

EsP

10

MP

-I

c-2

.4

3. P

aghu

bog

ng

Kon

sens

iya

bata

y sa

Li

kas

na B

atas

Mor

al

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa k

onse

pto

ng p

aghu

bog

ng

kons

iyen

siya

bat

ay

sa

Lika

s na

Bat

as

Mor

al.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g an

gkop

na

kilo

s up

ang

itam

a an

g m

ga m

alin

g pa

siya

ng g

inaw

a.

3.1

Nak

ikila

la a

ng m

ga y

ugto

ng

kons

ensi

ya s

a

pags

usur

i o p

agni

nila

y sa

isan

g

pagp

apas

iyan

g gi

naw

a

EsP

10

MP

-I

d-3

.1

3.2

Nak

apag

susu

ri ng

mga

pas

iyan

g gi

naw

a ba

tay

sa m

ga P

rinsi

pyo

ng

Lika

s na

Bat

as M

oral

EsP

10

MP

-I

d-3

.2

3.3

Nap

atut

unay

an n

a an

g ko

nsen

siya

ng n

ahub

og b

atay

sa

Lika

s na

Bat

as M

oral

ay

nags

isilb

ing

gaba

y sa

tam

ang

pagp

apas

iya

at

pagk

ilos

EsP

10

MP

-I

e-3

.3


DEPED COPY

xvii

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TU

TO

( L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

CO

DE

3. P

aghu

bog

ng

Kon

sens

iya

bata

y sa

Li

kas

na B

atas

Mor

al

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa k

onse

pto

ng p

aghu

bog

ng

kons

iyen

siya

bat

ay

sa

Lika

s na

Bat

as

Mor

al.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g an

gkop

na

kilo

s up

ang

itam

a an

g m

ga m

alin

g pa

siya

ng g

inaw

a.

3.4

Nak

agag

awa

ng a

ngko

p na

kilo

s ba

tay

sa k

onse

nsiy

ang

nahu

bog

ng

Lika

s na

Bat

as M

oral

EsP

10

MP

-I

e-3

.4

4. Ang

Map

anag

utan

g

Pag

gam

it ng

Kal

ayaa

n

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa t

unay

na

kahu

luga

n ng

ka

laya

an.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g m

ga

angk

op n

a ki

los

upan

g m

aisa

buha

y an

g pa

ggam

it ng

tu

nay

na k

alay

aan:

tu

mug

on s

a ta

wag

ng

pag

mam

ahal

at

pagl

iling

kod.

4.1

Nat

utuk

oy a

ng m

ga p

asiy

a at

kilo

s na

tum

utug

on s

a tu

nay

na g

amit

ng k

alay

aan

EsP

10

MP

-I

f-4

.1

4.2

Nas

usur

i ang

tun

ay n

a ka

hulu

gan

ng k

alay

aan

EsP

10

MP

-I

f-4

.2

4.3

Nai

palil

iwan

ag n

a an

g tu

nay

na

kala

yaan

ay

ang

kaka

yaha

ng

tum

ugon

sa

taw

ag n

g pa

gmam

ahal

at

pag

lilin

gkod

EsP

10

MP

-I

g-4

.3

4.4

Nak

agag

awa

ng m

ga a

ngko

p na

ki

los

upan

g m

aisa

buha

y an

g pa

ggam

it ng

tun

ay n

a ka

laya

an:

tu

mug

on s

a ta

wag

ng

pagm

amah

al

at p

aglil

ingk

od

EsP

10

MP

-I

g-4

.4


DEPED COPY

xviii

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PAM

AN

TAYA

NG

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PAM

AN

TAYA

N

SA P

AG

GA

NA

P (P

erfo

rman

ce

Stan

dard

)

MG

A K

ASA

NAY

ANG

PA

MPA

GK

ATU

TO

( L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

COD

E

IKA

LAW

AN

G M

ARK

AH

AN

: Ang

Mak

atao

ng K

ilos

Pam

anta

yang

Pa

ngni

lala

man

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-una

wa

sa m

ga k

onse

pto

tung

kol s

a m

akat

aong

kilo

s up

ang

mak

apag

pasi

ya n

ang

may

pre

pere

nsya

sa

kabu

tihan

sa

gitn

a ng

mga

isyu

ng m

oral

at i

mpl

uwen

ysa

ng k

apal

igira

n.

Bat

ayan

g K

onse

pto

Ang

pag-

unaw

a sa

mga

kon

sept

o ng

mor

alid

ad n

g ki

los

ay g

abay

sa

pagp

ili n

g m

oral

na

pasi

ya a

t ki

los

sa g

itna

ng m

ga is

yung

mor

al a

t im

pluw

ensy

a ng

kap

alig

iran.

5

. Ang

Pag

kuku

sa n

g

Mak

atao

ng K

ilos

at

Mga

Sal

ik n

a

Nak

aaap

ekto

sa

P

anan

agut

an n

g Ta

o

sa

Kahi

hina

tnan

ng

K

ilos

at P

asiy

a

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa k

onse

pto

ng p

agku

kusa

ng

mak

atao

ng k

ilos

at

mga

sal

ik s

a na

kaaa

pekt

o sa

pa

nana

guta

n ng

tao

sa k

ahih

inat

nan

ng

kilo

s at

pas

iya.

Nak

apag

susu

ri an

g m

ag-a

aral

ng:

a.

sar

iling

kilo

s na

da

pat

pana

guta

n at

na

kaga

gaw

a ng

pa

raan

upa

ng

mag

ing

map

anag

utan

sa

pag

kilo

s

b. s

arili

bat

ay s

a m

ga s

alik

na

naka

aape

kto

sa

pana

nagu

tan

ng ta

o sa

ka

hihi

natn

an n

g ki

los

at p

asiy

a at

nak

agag

awa

5.1

Nak

ikila

la:

a. n

a m

ay p

agku

kusa

sa

mak

atao

ng k

ilos

kung

na

gmum

ula

ito s

a m

alay

ang

pags

asag

awa

ng k

ilos-

loob

sa

pam

amat

nuba

y ng

isip

. b.

ang

baw

at s

alik

na

naka

aape

kto

sa p

anan

agut

an n

g ta

o sa

ka

hihi

natn

an n

g ka

niya

ng k

ilos

at

pasi

ya

EsP1

0MK

-I

Ia-5

.1

5.2

Nak

apag

susu

ri ng

: a.

mga

kilo

s na

may

pan

agut

an

b. m

ga s

itwas

yong

nak

aaap

ekto

sa

pagk

ukus

a sa

kilo

s da

hil s

a ka

man

gman

gan,

mas

idhi

ng

dam

dam

in, t

akot

, kar

ahas

an a

t ga

wi

EsP1

0MK

-I

Ia-5

.2


DEPED COPY

xix

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NTA

YA

NG

P

AN

GN

ILA

LAM

AN

(C

onte

nt S

tand

ard)

PA

MA

NTA

YA

N

SA

PA

GG

AN

AP

(P

erfo

rman

ce

Stan

dard

)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TUTO

(

Lea

rnin

g Co

mpe

tenc

ies)

C

OD

E

5. An

g Pa

gkuk

usa

ng

Mak

atao

ng K

ilos

at

Mga

Sal

ik n

a

Nak

aaap

ekto

sa

P

anan

agut

an n

g Ta

o

sa

Kahi

hina

tnan

ng

Kilo

s at

Pas

iya

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa k

onse

pto

ng p

agku

kusa

ng

mak

atao

ng k

ilos

at

mga

sal

ik s

a na

kaaa

pekt

o sa

pa

nana

guta

n ng

tao

sa

kah

ihin

atna

n ng

ki

los

at p

asiy

a.

ng m

ga

hakb

ang

upan

g m

ahub

og a

ng

kani

yang

ka

kaya

han

sa

pagp

apas

iya

5.3

Nap

atut

unay

an n

a:

a. A

ng m

akat

aong

kilo

s ay

sin

adya

(d

elib

erat

e) a

t ni

loob

ng

tao,

ga

mit

ang

isip

, kay

a pa

nana

guta

n ni

ya a

ng

kahi

hina

tnan

nito

(ka

butih

an o

ka

sam

aan)

. b.

Nak

aaap

ekto

ang

ka

man

gman

gan,

mas

idhi

ng

dam

dam

in, ta

kot,

kar

ahas

an a

t ga

wi s

a pa

nana

guta

n ng

tao

sa

kahi

hina

tnan

ng

kani

yang

kilo

s da

hil m

aaar

ing

maw

ala

ang

pagk

ukus

a ng

kilo

s.

EsP

10

MK

-I

Ib-5

.3

5.4

Nak

apag

susu

ri ng

: a.

sar

iling

kilo

s na

dap

at p

anag

utan

at

nak

agag

awa

ng p

araa

n up

ang

mag

ing

map

anag

utan

sa

pagk

ilos

b.

Sar

ili b

atay

sa

mga

sal

ik n

a

naka

aape

kto

sa p

anan

agut

an n

g ta

o sa

kah

ihin

atna

n ng

kilo

s at

pa

siya

at

naka

gaga

wa

ng m

ga

hakb

ang

upan

g m

ahub

og a

ng

kani

yang

kak

ayah

an s

a pa

gpap

asiy

a na

ng t

ama

at

mab

uti

EsP

10

MK

-I

Ib-5

.4


DEPED COPY

xx

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NTA

YA

NG

P

AN

GN

ILA

LAM

AN

(C

onte

nt S

tand

ard)

PA

MA

NTA

YA

N

SA

PA

GG

AN

AP

(P

erfo

rman

ce

Stan

dard

)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TUTO

(

Lea

rnin

g Co

mpe

tenc

ies)

C

OD

E

6. L

ayun

in, Pa

raan

,

Sirk

umst

ansi

ya, at

Ka

hihi

natn

an n

g M

akat

aong

Kilo

s

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa la

yuni

n,

para

an a

t m

ga

sirk

umst

ansi

ya n

g m

akat

aong

kilo

s.

Nak

apag

susu

ri an

g m

ag-a

aral

ng

kabu

tihan

o

kasa

maa

n ng

sa

rilin

g pa

siya

o

kilo

s sa

isan

g si

twas

yon

bata

y sa

la

yuni

n, p

araa

n at

si

rkum

stan

siya

ni

to.

6.1

Nai

palil

iwan

ag a

ng la

yuni

n, p

araa

n at

sirk

umst

ansi

ya, at

kah

ihin

atna

n ng

mak

atao

ng k

ilos

EsP

10

MK

-I

Ic-6

.1

6.2

Nak

apag

susu

ri ng

kab

utih

an o

ka

sam

aan

ng s

arili

ng p

asiy

a o

kilo

s sa

isan

g si

twas

yon

bata

y sa

la

yuni

n, p

araa

n, s

irkum

stan

siya

, at

ka

hihi

natn

an n

ito

EsP

10

MK

-I

Ic-6

.2

6.3

Nap

atut

unay

an n

a an

g la

yuni

n,

para

an, si

rkum

stan

siya

, at

ka

hihi

natn

an n

g ki

los

ay

nagt

atak

da n

g pa

gkam

abut

i o

pagk

amas

ama

nito

EsP

10

MK

-I

Id-6

.3

6.4

Nak

apag

tata

ya n

g ka

butih

an o

ka

sam

aan

ng p

asiy

a o

kilo

s sa

is

ang

sitw

asyo

ng m

ay s

ulira

nin

(dile

mm

a) b

atay

sa

layu

nin,

par

aan

sirk

umst

ansi

ya, at

kah

ihin

atna

n ni

to

EsP

10

MK

-I

Id-6

.4

7. A

ng K

abut

ihan

o

Kasa

maa

n ng

Kilo

s Ayo

n sa

Pan

inin

diga

n,

Gin

tong

Ara

l at

Pagp

apah

alag

a

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

kabu

tihan

o

kasa

maa

n ng

kilo

s ay

on s

a pa

gpap

ahal

aga.

Nai

tata

ma

ng

mag

-aar

al a

ng

isan

g m

alin

g ki

los

sa p

amam

agita

n ng

pag

papa

siya

ga

mit

ang

mas

m

ataa

s na

pa

gpap

ahal

aga.

7.1

Nat

utuk

oy a

ng b

atay

an s

a pa

ghus

ga s

a ka

butih

an o

ka

sam

aan

ng k

ilos

ayon

sa

pani

nini

ndig

an, G

into

ng A

ral a

t m

ataa

s na

Pag

papa

hala

ga

EsP

10

MK

-I

Ie-7

.1

7.2

Nak

apag

susu

ri ku

ng p

aano

pai

iralin

an

g m

as m

ataa

s na

pag

papa

hala

ga

sa is

ang

sitw

asyo

ng m

ay c

onfli

ct

EsP

10

MK

-I

Ie-7

.2


DEPED COPY

xxi

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TU

TO

(

Lea

rnin

g Co

mpe

tenc

ies)

C

OD

E

7. A

ng K

abut

ihan

o

Kas

amaa

n ng

Kilo

s Ayo

n sa

Pan

inin

diga

n,

Gin

tong

Ara

l at

Pagp

apah

alag

a

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

kabu

tihan

o

kasa

maa

n ng

kilo

s ay

on s

a pa

gpap

ahal

aga.

Nai

tata

ma

ng

mag

-aar

al a

ng

isan

g m

alin

g ki

los

sa p

amam

agita

n ng

pag

papa

siya

ga

mit

ang

mas

m

ataa

s na

pa

gpap

ahal

aga.

7.3

Nai

palil

iwan

ag n

a ka

sam

a sa

na

rara

pat

na g

amiti

ng b

atay

an s

a pa

ghus

ga n

g ka

butih

an o

kas

amaa

n ng

kilo

s an

g Kau

tusa

ng W

alan

g Pa

suba

li, G

into

ng A

ral a

t m

ga

pagp

apah

alag

a

EsP

10

MK

-I

If-7

.3

7.4

Nai

tata

ma

ang

isan

g m

alin

g ki

los

sa

pam

amag

itan

ng p

agga

wa

ng m

ga

tiyak

na

hakb

ang

bat

ay s

a pa

nini

diga

n, G

into

ng A

ral,

at m

as

mat

aas

na

pagp

apah

alag

a

EsP

10

MK

-I

If-7

.4

8. M

ga Y

ugto

ng

M

akat

aong

Kilo

s at

M

ga H

akba

ng s

a

Mor

al n

a

Pag

papa

siya

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa m

ga

yugt

o ng

mak

atao

ng

kilo

s at

mga

ha

kban

g sa

mor

al

na p

agpa

pasi

ya.

Nak

apag

susu

ri a

ng

mag

-aar

al n

g sa

rilin

g ki

los

at

pasi

ya b

atay

sa

mga

yug

to n

g m

akat

aong

kilo

s at

na

kaga

gaw

a ng

pl

ano

upan

g m

aita

ma

ang

kilo

s o

pasi

ya.

8.1

Nai

palil

iwan

ag a

ng b

awat

yug

to n

g m

akat

aong

kilo

s at

mga

hak

bang

sa

mor

al n

a pa

gpap

asiy

a

EsP

10

MK

-I

Ig-8

.1

8.2

Nat

utuk

oy a

ng m

ga k

ilos

at

pasi

yang

nag

awa

na

umaa

yon

sa b

awat

yug

to n

g m

akat

aong

kilo

s

EsP

10

MK

-I

Ig-8

.2

8.3

Nai

palil

iwan

ag n

a an

g ba

wat

yug

to

ng m

akat

aong

kilo

s ay

kak

ikita

an

ng k

ahal

agah

an n

g de

liber

asyo

n ng

is

ip a

t ka

tata

gan

ng k

ilos-

loob

sa

pagg

awa

ng m

oral

na

pasi

ya a

t ki

los

EsP

10

MK

-I

Ih-8

.3

8.4

Nak

apag

susu

ri ng

sar

iling

mga

kilo

s at

pas

iya

bata

y sa

mga

yug

to n

g m

akat

aong

kilo

s at

nak

agag

awa

ng

plan

o up

ang

mai

tam

a an

g m

ga

kilo

s o

pasi

ya

EsP

10

MK

-I

Ih-8

.4


DEPED COPY

xxii

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TU

TO

(

Lea

rnin

g Co

mpe

tenc

ies)

C

OD

E

IKA

TLO

NG

MA

RK

AH

AN

: M

ga

Pa

ng

un

ah

ing

Bir

tud

at

Pa

gp

ap

ah

ala

ga

ng

Mo

ral

Pa

ma

nta

yan

g

Pa

ng

nil

ala

ma

n

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-una

wa

sa m

ga k

onse

pto

tung

kol s

a m

ga p

agpa

paha

laga

ng

mor

al u

pang

mak

apag

pasi

ya a

t m

akak

ilos

tung

o sa

mak

abul

uhan

at

mab

utin

g pa

kiki

pag-

ugna

yan

sa

Diy

os, sa

kap

wa

at s

a ka

palig

iran

.

Ba

taya

ng

Ko

nse

pto

Ang

pag

-una

wa

sa m

ga k

onse

pto

tung

kol s

a m

ga p

agpa

paha

laga

ng m

oral

ay

kaila

ngan

upa

ng

mak

apag

pasi

ya a

t m

akak

ilos

nang

may

pre

pere

nsya

sa

kabu

tihan

. 9.

Mai

ngat

na

P

aghu

husg

a (

Prud

ence

)

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

mai

ngat

na

pag

huhu

sga

(pru

denc

e).

Nak

agag

awa

ang

m

ag-a

aral

ng

mga

an

gkop

na

kilo

s na

na

gpap

akita

ng

mai

ngat

na

pagh

uhus

ga.

9.1

Nat

utuk

oy a

ng m

ga k

ilos

na

nagp

apak

ita n

g m

aing

at n

a pa

ghuh

usga

EsP

10

PB

-I

IIa

-9.1

9.2

Nas

usur

i ang

mga

kilo

s na

na

gpap

akita

ng

mai

ngat

na

pagh

uhus

ga

EsP

10

PB

-I

IIa

-9.2

9.3

Nap

atut

unay

an n

a an

g m

aing

at n

a pa

ghuh

usga

ay

mah

alag

ang

kasa

naya

n sa

tam

ang

pagp

apas

iya

upan

g m

apau

nlad

ang

pan

inin

diga

n sa

pag

papa

kata

o

EsP

10

PB

-I

IIb

-9.3

9.4

Nak

agag

awa

ng m

ga a

ngko

p na

ki

los

na n

agpa

paki

ta n

g m

aing

at n

a pa

ghuh

usga

EsP

10

PB

-I

IIb

-9.4

10. Pa

gmam

ahal

sa

B

ayan

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

pagm

amah

al s

a ba

yan.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g an

gkop

na

kilo

s up

ang

mai

pam

alas

an

g pa

gmam

ahal

sa

Bay

an

(Pat

riyo

tism

o).

10.1

N

akik

ilala

sa

sarili

ang

mga

in

dika

syon

ng

pagm

amah

al s

a ba

yan

EsP

10

PB

-I

IIc-

10

.1

10.2

Nah

uhus

gaha

n an

g an

gkop

na

kilo

s o

tugo

n sa

mga

sitw

asiy

ong

kaila

ngan

ang

map

anur

ing

pag-

iisip

bila

ng p

agpa

paki

ta n

g

EsP

10

PB

-I

IIc-

10

.2

E

sP1

0P

B

-III

c-1

0.2


DEPED COPY

xxiii

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TU

TO

( L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

CO

DE

10. Pa

gmam

ahal

sa

B

ayan

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

pagm

amah

al s

a ba

yan.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g an

gkop

na

kilo

s up

ang

mai

pam

alas

an

g pa

gmam

ahal

sa

Bay

an

(Pat

riyo

tism

o).

pagm

amah

al s

a ba

yan

10.3

N

ahih

inuh

a na

ang

pag

mam

ahal

sa

baya

n ay

mas

asal

amin

sa

pags

isik

ap n

a m

aisa

buha

y an

g m

ga

pagp

apah

alag

a at

nak

aaam

bag

sa

pag-

anga

t ng

kul

tura

ng P

ilipi

no a

t ka

unla

ran

ng b

ansa

EsP

10

PB

-I

IId

-10

.3

10.4

N

akag

agaw

a ng

mga

ang

kop

na

kilo

s sa

pam

ayan

an o

bar

anga

y up

ang

mai

pam

alas

ang

pa

gmam

ahal

sa

baya

n

EsP

10

PB

-I

IId

-10

.4

11. Pa

ngan

gala

ga s

a

Kal

ikas

an

.

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

pang

anga

laga

sa

kalik

asan

.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g an

gkop

na

kilo

s up

ang

m

aipa

mal

as a

ng

pang

anga

laga

sa

kalik

asan

.

11.1

N

akap

agpa

paliw

anag

ng

kaha

laga

han

ng p

anga

ngal

aga

sa

kalik

asan

EsP

10

PB

-I

IIe

-11

.1

11.2

N

atut

ukoy

ang

mga

pag

laba

g sa

pa

ngan

gala

ga s

a ka

likas

an n

a um

iiral

sa

lipun

an

EsP

10

PB

-I

IIe

-11

.2

11.3

N

apan

gang

atw

iran

an n

a:

a

. La

hat

tayo

ay

mam

amay

an n

g iis

ang

mun

do, da

hil n

abub

uhay

ta

yo s

a iis

ang

kalik

asan

(M

othe

r N

atur

e)

b. In

utus

an t

ayo

ng D

iyos

na

alag

aan

ang

kalik

asan

(s

tew

ards

) at

hin

di m

agin

g ta

gapa

gdom

ina

para

sa

susu

nod

na h

ener

asyo

n.

c. B

inub

uhay

tay

o ng

kal

ikas

an

EsP

10

PB

-I

IIf-

11

.3


DEPED COPY

xxiv

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NTA

YA

NG

P

AN

GN

ILA

LAM

AN

(C

onte

nt S

tand

ard)

PA

MA

NTA

YA

N

SA

PA

GG

AN

AP

(P

erfo

rman

ce

Stan

dard

)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TUTO

(

Lea

rnin

g Co

mpe

tenc

ies)

C

OD

E

11. Pa

ngan

gala

ga s

a

Ka

likas

an

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

pang

anga

laga

sa

kalik

asan

.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g an

gkop

na

kilo

s up

ang

m

aipa

mal

as a

ng

pang

anga

laga

sa

kalik

asan

.

11.4

N

akag

agaw

a ng

mga

ang

kop

na

kilo

s up

ang

mai

pam

alas

ang

pa

ngan

gala

ga s

a ka

likas

an

EsP

10

PB

-I

IIf-

11

.4

12. Es

pirit

wal

idad

at

Pana

nam

pala

taya

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

pana

nam

pala

taya

at

espi

ritw

alid

ad.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g an

gkop

na

kilo

s up

ang

map

aunl

ad

ang

saril

ing

pana

nam

pala

taya

at

esp

iritw

alid

ad.

12.1

N

atut

ukoy

ang

mga

kat

angi

an n

g ta

o bi

lang

esp

iritw

al n

a ni

lala

ng

EsP

10

PB

-I

IIg

-12

.1

12.2

N

asus

uri a

ng s

arili

ng u

gnay

an s

a D

iyos

EsP

10

PB

-I

IIg

-12

.2

12.3

N

ahih

inuh

a na

:

a. N

asa

pags

isik

ap n

a ha

napi

n an

g ka

hulu

gan

ng bu

hay,

hin

di a

ng

mga

bag

ay n

a m

ater

yal,

ang

pagi

ging

esp

iritw

al n

g ta

o.

b. A

ng p

agsi

sika

p na

map

anat

ili

ang

ugna

yan

sa D

iyos

, bi

lang

in

dika

syon

ng

pagi

ging

ispi

ritw

al,

ang

nagp

apat

ibay

sa

atin

g pa

nana

mpa

lata

ya.

c. N

aipa

kiki

ta a

ng t

unay

na

pana

nam

pala

taya

sa

pag-

ibig

sa

kapw

a at

pre

pere

nsya

sa

kabu

tihan

.

EsP

10

PB

-I

IIh

-12

.3


DEPED COPY

xxv

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TU

TO

( L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

CO

DE

12. Es

pirit

wal

idad

at

Pana

nam

pala

taya

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa

pana

nam

pala

taya

at

espi

ritw

alid

ad.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g an

gkop

na

kilo

s up

ang

map

aunl

ad

ang

saril

ing

pana

nam

pala

taya

at

esp

iritw

alid

ad.

12.4

N

akag

agaw

a ng

mga

ang

kop

na

kilo

s up

ang

map

aunl

ad a

ng s

arili

ng

pana

nam

pala

taya

at

es

pirit

wal

idad

EsP

10

PB

-I

IIh

-12

.4

IKA

AP

AT

NA

MA

RK

AH

AN

: A

ng

Aki

ng

Po

sisy

on

sa

mg

a Is

yun

g M

ora

l

Pam

anta

yan

g

Pan

gn

ilala

man

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-una

wa

sa m

ga is

yung

mor

al u

pang

mag

karo

on n

g m

atat

ag n

a pa

nini

ndig

an s

a ka

butih

an s

a gi

tna

ng ib

a’t

iban

g pa

nana

w s

a m

ga is

yung

ito

at

mga

impl

uwen

sya

ng k

apal

igira

n.

Bat

ayan

g K

on

sep

to

Ang

pag

-una

wa

sa m

ga is

yung

mor

al a

y na

katu

tulo

ng s

a pa

gbuo

ng

map

anin

indi

gang

pan

anaw

ba

tay

sa a

pat

na p

angu

nahi

ng b

irtud

o u

gali

(car

dina

l virt

ues)

at

anim

na

pang

unah

ing

pagp

apah

alag

ang

mor

al (

core

mor

al v

alue

s).

13. M

ga I

syu

Tung

kol s

a

Bu

hay

(Pag

gam

it ng

d

roga

, Abo

rsyo

n,

Pag

papa

tiwak

al,

Eut

hana

sia)

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa m

ga

gaw

aing

tal

iwas

sa

bata

s ng

Diy

os a

t sa

ka

sagr

aduh

an n

g bu

hay.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g sa

rilin

g pa

haya

g tu

ngko

l sa

mga

ga

wai

ng t

aliw

as s

a ba

tas

ng D

iyos

at

sa k

asag

radu

han

ng b

uhay

.

13.1

N

atut

ukoy

ang

mga

gaw

aing

tal

iwas

sa

bata

s ng

Diy

os a

t sa

k

asag

radu

han

ng b

uhay

EsP

10

PI

-IV

a-1

3.1

13.2

N

asus

uri a

ng m

ga g

awai

ng t

aliw

as

sa b

atas

ng

Diy

os a

t sa

ka

sagr

aduh

an n

g bu

hay

EsP

10

PI

-IV

a-1

3.2

13.3

N

apat

utun

ayan

na:

Ang

pag

buo

ng p

osis

yon

tung

kol s

a m

ga is

yung

may

kin

alam

an s

a pa

nini

ndig

an n

g ta

o sa

pag

mam

ahal

ni

ya s

a bu

hay

bila

ng k

aloo

b ng

D

iyos

ay

kaila

ngan

upa

ng

map

atib

ay a

ng a

ting

pagk

ilala

sa

EsP

10

PI

-IV

b-1

3.3


DEPED COPY

xxvi

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NTA

YA

NG

P

AN

GN

ILA

LAM

AN

(C

onte

nt S

tand

ard)

PA

MA

NTA

YA

N

SA P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

ASA

NA

YA

NG

P

AM

PA

GK

ATU

TO

( L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

CO

DE

13. M

ga I

syu

Tung

kol s

a

Bu

hay

(Pag

gam

it ng

d

roga

, Abo

rsyo

n,

Pag

papa

tiwak

al,

Eut

hana

sia)

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa m

ga

gaw

aing

tal

iwas

sa

bata

s ng

Diy

os a

t sa

ka

sagr

aduh

an n

g bu

hay.

Nak

agag

awa

ang

m

ag-a

aral

ng

saril

ing

paha

yag

tung

kol s

a m

ga

gaw

aing

tal

iwas

sa

bata

s ng

Diy

os a

t sa

kas

agra

duha

n ng

buh

ay.

Kani

yang

kad

akila

an a

t ka

pang

yarih

an a

t ka

hala

gaha

n ng

ta

o bi

lang

nila

lang

ng

Diy

os.

13.4

N

akag

agaw

a ng

sar

iling

pah

ayag

tu

ngko

l sa

mga

gaw

aing

tal

iwas

sa

bata

s ng

Diy

os a

t sa

kas

agra

duha

n ng

buh

ay

EsP

10

PI

-IV

b-13

.4

14. M

ga I

syu

Tung

kol

sa

Sek

swal

idad

(Pre

-mar

ital s

ex,

por

nogr

apiy

a P

ang-

aabu

song

S

eksu

wal

, p

rost

itusy

on)

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa m

ga is

yu

tung

kol s

a se

ksw

alid

ad (

pre-

mar

ital s

ex,

porn

ogra

piya

pan

g-aa

buso

ng s

eksw

al,

pros

titus

yon)

.

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g m

alin

aw n

a po

sisy

on t

ungk

ol

sa is

ang

isyu

sa

kaw

alan

ng

pagg

alan

g sa

di

gnid

ad a

t se

ksw

alid

ad.

14.1

N

atut

ukoy

ang

mga

isyu

ng k

augn

ay

sa k

awal

an n

g pa

ggal

ang

sa

dign

idad

at

seks

uwal

idad

EsP

10

PI

-IV

c-14

.1

14.2

N

asus

uri a

ng m

ga is

yung

kau

gnay

sa

kaw

alan

ng

pagg

alan

g sa

di

gnid

ad a

t se

ksuw

alid

ad

EsP

10

PI

-IV

c-14

.2

14.3

An

g m

alaw

ak n

a ka

alam

an s

a m

ga

isyu

ng m

ay k

inal

aman

sa

kaw

alan

ng

pag

gala

ng s

a se

ksuw

alid

ad a

y da

an u

pang

mag

karo

on n

g m

alin

aw n

a po

sisy

on s

a ka

hala

gaha

n ng

pag

gala

ng s

a ka

buua

n ng

pag

kata

o ng

tao

sa

tuna

y na

layu

nin

nito

EsP

10

PI

-IV

d-1

4.3

14.4

N

akag

agaw

a ng

mal

inaw

na

posi

syon

tun

gkol

sa

isan

g is

yu s

a ka

wal

an n

g pa

ggal

ang

sa d

igni

dad

at s

eksu

wal

idad

EsP

10

PI

-IV

d-1

4.4


DEPED COPY

xxvii

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

G

PA

NG

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NT

AY

AN

S

A P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

AS

AN

AY

AN

G

PA

MP

AG

KA

TU

TO

( L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

CO

DE

15. M

ga I

syun

g M

oral

Tu

ngko

l sa

Kaw

alan

ng

Gal

ang

sa

Kat

otoh

anan

Pa

gsas

abi n

g to

too

para

sa

kabu

tihan

-w

hist

le b

lwoi

ng,

plag

iarism

, in

telle

ctua

l pirac

y)

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa m

ga is

yu

tung

kol s

a pa

glab

ag

sa k

atot

ohan

an

(pag

sasa

bi n

g to

too

para

sa

kabu

tihan

-w

hist

le b

low

ing,

pl

agia

rism

, in

telle

ctua

l pirac

y).

Nak

abub

uo a

ng

mag

-aar

al n

g m

ga

hakb

ang

upan

g m

aisa

buha

y an

g pa

ggal

ang

sa

kato

toha

nan.

15.1

N

atut

ukoy

ang

mga

isyu

ng k

augn

ay

sa k

awal

an n

g pa

ggal

ang

sa

kato

toha

nan

EsP

10

PI

-IV

e-1

5.1

15.2

N

asus

uri a

ng m

ga is

yung

may

ki

nala

man

sa

kaw

alan

ng

pagg

alan

g sa

kat

otoh

anan

EsP

10

PI

-IV

e-1

5.2

15.3

N

apat

utun

ayan

na:

Ang

pag

igin

g m

ulat

sa

mga

isyu

tun

gkol

sa

kaw

alan

ng

pagg

alan

g sa

ka

toto

hana

n ay

daa

n up

ang

isul

ong

at is

abuh

ay a

ng p

agig

ing

map

anag

utan

at

tapa

t na

nila

lang

EsP

10

PI

-IV

f-1

5.3

15.4

N

akab

ubuo

ng

mga

hak

bang

upa

ng

mai

sabu

hay

ang

pagg

alan

g sa

ka

toto

hana

n

EsP

10

PI

-IV

f-1

5.4

16. M

ga I

syu

tung

kol

sa P

agga

wa

(P

agga

mit

ng

kaga

mita

n at

ora

s

sa t

raba

ho,S

ugal

,

Gam

e of

cha

nce,

Pa

ggam

it ng

ora

s at

ka

gam

itan

sa

trab

aho,

M

agka

salu

ngat

na

in

tere

s (C

onfli

ct o

f in

tere

st)

at

Nai

pam

amal

as n

g m

ag-a

aral

ang

pag

-un

awa

sa m

ga is

yu

tung

kol s

a pa

ggaw

a (P

agga

mit

ng

kaga

mita

n at

ora

s sa

tra

baho

,Sug

al,

Gam

e of

cha

nce,

Pa

ggam

it ng

ora

s at

ka

gam

itan

sa

trab

aho,

Nak

agag

awa

ang

mag

-aar

al n

g po

sisy

on t

ungk

ol

sa is

ang

isyu

sa

pagg

awa

at

pagg

amit

ng

kapa

ngya

riha

n.

16.1

N

atut

ukoy

ang

mga

isyu

tun

gkol

sa

pagg

awa

at p

agga

mit

ng

kapa

ngya

riha

n

EsP

10

PI

-IV

g-1

6.1

16.2

Nas

usur

i ang

mga

isyu

tu

ngko

l sa

pagg

awa

at p

agga

mit

ng

kapa

ngya

riha

n

EsP

10

PI

-IV

g-1

6.2

16.3

N

apat

utun

ayan

na:

Ang

pa

gkak

aroo

n ng

mat

ibay

na

pa

nini

ndig

an s

a pa

ggaw

a at

tam

ang

pagg

amit

ng k

apan

gyar

ihan

ay

daan

par

a sa

map

anag

utan

g pa

glili

ngko

d.

EsP

10

PI

-IV

h-1

6.3


DEPED COPY

xxviii

NIL

ALA

MA

N

(Con

tent

Sta

ndar

d)

PA

MA

NTA

YA

NG

P

AN

GN

ILA

LAM

AN

(C

onte

nt S

tand

ard)

PA

MA

NTA

YA

N

SA P

AG

GA

NA

P

(Per

form

ance

St

anda

rd)

MG

A K

ASA

NA

YA

NG

P

AM

PA

GK

ATU

TO

( L

earn

ing

Com

pete

ncie

s)

CO

DE

Pagg

amit

ng

Kapa

ngya

rihan

(P

akik

ipag

sabw

atan

, Pa

nunu

hol,

Brib

ery,

Ki

ckba

ck,

Nep

otis

mo)

Mag

kasa

lung

at n

a in

tere

s (C

onfli

ct o

f in

tere

st)

at

Pagg

amit

ng

Kapa

ngya

rihan

(P

akik

ipag

sabw

atan

, Pan

unuh

ol

(Brib

ery)

, Kic

kbac

k,

Nep

otis

mo)

.

16.4

N

akab

ubuo

ng

mat

atag

na

posi

syon

t

ungk

ol s

a m

ga is

yu s

a pa

ggaw

a at

pa

ggam

it ng

k

apan

gyar

ihan

EsP

10P

I -I

Vh-

16.4


DEPED COPY

xxix

K t

o 1

2 B

AS

IC E

DU

CA

TIO

N C

UR

RIC

ULU

M

CO

DE

BO

OK

LE

GE

ND

Sa

mp

le:

EsP

10

PB

-III

g-1

2.1

LE

GE

ND

S

AM

PLE

Fir

st E

ntr

y

Lear

nin

g A

rea

and S

tran

d/

Subje

ct o

r Spec

ializ

atio

n

Eduka

syon s

a Pag

pap

akat

ao

EsP

1

0

Gra

de

Leve

l Bai

tang 1

0

Up

pe

rca

se L

ett

er/

s D

om

ain/C

onte

nt/

Com

ponen

t/

Topic

Ang P

agpap

ahal

aga

at B

irtu

d

PB

-

Ro

ma

n N

um

era

l *Z

ero

if no

spe

cific

qu

arte

r Q

uar

ter

Ikat

long M

arka

han

II

I

Lo

we

rca

se L

ett

er/

s *P

ut a

hyp

hen

(-)

in

betw

een

lett

ers

to

indi

cate

mor

e th

an a

sp

ecifi

c w

eek

Wee

k Ik

apitong lin

ggo

g

-

Ara

bic

Nu

mb

er

Com

pet

ency

Nak

apag

pap

aLi

wan

ag

ng k

ahal

agah

an n

g

pan

gan

gal

aga

sa

kalik

asan

12

.1

DO

MA

IN/

CO

MP

ON

EN

T

CO

DE

Tungku

lin K

o S

a Aki

ng S

arili

at

Pam

ilya

PKP

Mah

al K

o, Kap

wa

Ko

P

Par

a Sa

Kab

utihan

ng L

ahat

, Sum

unod T

ayo

PPP

Pag

gaw

a ng M

abuti, Kin

alulu

gdan

ng D

iyos

PD

Pag

kila

la a

t Pam

amah

ala

sa m

ga

Pag

bab

ago s

a Sar

ili

PS

Ang P

agka

tao n

g T

ao

PT

Ang P

agpap

ahal

aga

at B

irtu

d

PB

Ang P

akik

ipag

kapw

a

P

Mga

Isyu

sa

Pak

ikip

agka

pw

a

IP

Ang P

apel

ng L

ipunan s

a Tao

PL

Ang T

ungku

lin n

g T

ao s

a Li

punan

TT

Mga

Kau

gnay

na

Pag

pap

ahal

aga

sa P

aggaw

a

KP

Map

anag

uta

ng P

agpap

lano n

g K

urs

ong

Aka

dem

iko o

Tek

nik

al-B

oka

syonal

, Sin

ing a

t Is

port

s, N

egosy

o o

Hanap

buhay

PK

Ang M

ora

l na

Pag

kata

o

MP

Ang M

akat

aong K

ilos

MK

Ang A

king P

osi

syon s

a m

ga

Isyu

ng M

ora

l PI


DEPED COPY

1

Edukasyon sa Pagpapakatao Baitang 10Unang Markahan

Gabay sa Pagtuturo sa Modyul 1: ANG MGA KATANGIAN NG PAGPAPAKATAO

Bilang ng Oras: 4

I. Pag-uugnay ng mga Pamantayan sa Pagkatuto at mga Kasanayang Pampagkatuto

Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga katangian ng pagpapakataoPamantayan sa Pagganap: Nailalapat ng mag-aaral ang mga tiyak na hakbang upang paunlarin ang mga katangian ng pagpapakatao

Ano ang pinakamahalagang mensahe na dapat maunawaan at maipamalas ng mag-aaral?

Ang pag-unlad sa mga katangian ng pagpapakatao ay instrumento sa pagganap ng tao sa kaniyang misyon sa buhay tungo sa kaniyang kaligayahan.

Ano ang patunay ng pag-unawa?

Nailalapat ang mga tiyak na hakbang upang paunlarin ang mga katangian ng pagpapakatao

Anong kakayahan ang dapat maipamalas tungo sa pag-unawa?

Nasusuri ang sarili kung anong katangian ng pagpapakatao ang makatutulong sa pagtupad ng iba’t ibang papel sa buhay (upang magampanan ang kaniyang misyon sa buhay)

Anong kaalaman ang kailangan upang maipamalas ang pag-unawa?

Natutukoy ang mga katangian ng pagpapakatao

Pamantayan sa pagkatuto

Batayang konsepto

Pagsasabuhay ng mga pagkatuto

Kakayahan

Kaalaman


DEPED COPY

2

II. Pag-uugnay ng mga Kasanayang Pampagkatuto sa Pagtatasa

Pagtatasa

KP1: Pagsasadula ng taong nagpapakatao sa pamamagitan ng malikhaing pamamaraan

Pagsulat ng pinaunlad na Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB)

KP2: Pagtukoy ng iba’t ibang papel sa buhay at mga gawain na makatutulong sa pagtupad ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB)

Pagtukoy ng mga katangian ng pagpapakatao na masasalamin sa gawain na makatutulong sa pagtupad ng PPMB

KP3: Pagsagot sa mga tanong sa bahaging Tayahin ang Iyong Pag-unawa

Pagbuo at pagpapaliwanag ng Batayang Konsepto

KP4: Pagsagot sa matrix ng Plano ng Pagsasabuhay ng Aking Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB)

Pagtatala ng mga posibleng kilos na magagawa upang mapaunlad sa sarili ang mga katangian sa pagpapakatao

Pagtupad ng konkretong plano tungo sa pag-unlad ng mga katangian sa pagpapakatao sa loob ng isang linggo

Mga Kasanayang Pampagkatuto

KP1: Natutukoy ang mga katangian ng pagpapakatao

KP2: Nasusuri ang sarili kung anong katangian ng pagpapakatao ang makatutulong sa pagtupad ng iba’t ibang papel sa buhay (upang magampanan ang kaniyang misyon sa buhay)

KP3: Napatutunayan na ang pag-unlad sa mga katangian ng pagpapakatao ay mga instrumento sa pagkamit ng tao sa kaniyang misyon sa buhay tungo sa kaniyang kaligayahan

KP4: Nailalapat ang mga tiyak na hakbang upang paunlarin ang mga katangian ng pagpapakatao

.


DEPED COPY

3

III. Plano ng Pagtuturo-Pagkatuto

A. ANO ANG INAASAHANG MAIPAMAMALAS MO?

1. Talakayin ang panimula sa pahina 1 ng Modyul 1. Mahalagang maiugnay ang kasalukuyang aralin sa mga modyul sa Ikalawang Markahan ng Baitang 7 upang maipaunawa sa mga mag-aaral ang halaga ng pagkatuto mula sa mga ito at ang kaugnayan nito sa kasalukuyang modyul.

2. Mahalagang mapukaw ang isipan at damdamin ng mga mag-aaral sa panimula pa lamang upang matiyak na makukuha ang kanilang interes para sa pagsasagawa ng mga gawain. Maaaring tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang karanasan kaugnay ng naunang pangungusap sa bahaging ito.

3. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Mahalagang Tanong na nasa dulong bahagi ng panimula sa pahina 1.

4. Pagkatapos, ipabasa at isa-sahin ang mga layuning pampagkatuto (kasanayang pampagkatuto) para sa Modyul 1.

5. Sabihin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning binasa?

Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Pagkatuto ang kabuuan ng KP3 upang maiwasan na kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang Konsepto. Mahalagang matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin, mahihinuha nila ang Batayang Konsepto.

Paunang Pagtataya

Layunin: Tayahin ang kaalaman ng mag-aaral tungkol sa paksa sa antas ng KAALAMAN, KASANAYAN (process/skills), AT PAG-UNAWA (understanding of concepts)

1. Ipabasa ang panuto para sa Paunang Pagtataya sa pahina 2 - 4 ng modyul. Tanungin sila: Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?

2. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya sa loob ng 10 hanggang 15 minuto.

3. Ipaskil o isulat sa pisara ang mga tamang sagot sa Paunang Pagtataya.4. Gamiting gabay ang resulta nito upang mataya ang mga kasanayang

nangangailangan ng mas malalim na pagtalakay.5. Palagdaan sa mga mag-aaral ang ginawang pagtataya at atasan silang itabi ito

upang magamit sa paghahambing sa resulta ng pagsagot muli nito pagkatapos basahin ang Pagpapalalim.


DEPED COPY

4

Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung ano man ang maging resulta ng Paunang Pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka, kundi isang mahalagang pagbabatayan ng kaniyang pag-unlad. Pagkatapos ng Paghinuha ng Batayang Konsepto, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya upang malaman ang antas ng kanilang pag-unawa sa mga konsepto at kung nagkaroon ng pag-unlad ang kanilang kakayahan sa pagpapasiya at pagkilos gamit ang mga katangian ng pagpapakatao.

B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN

Layunin: Tayahin ang mga dating kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa paksa na nakabatay sa karanasan upang matukoy ng guro ang mga maling kaalaman ng mga mag-aaral (misconceptions o alternative conceptions).

Gawain 1

1. Ipagawa ang Gawain 1 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga mag-aaral sa pahina 4 - 5 ng Modyul 1.

2. Ipabasa ang Panuto at saka tanungin: Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?

3. Bigyan ng 5 - 10 minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang unang pangkatang gawain.

4. Pagkatapos ay pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 3, pahina 5.

5. Atasan ang mga mag-aaral na humanda para sa pangkatang dula-dulaan ng taong nagpapakatao sa malikhaing pamamaraan.

6. Pagkatapos ng dula-dulaan, pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 5, pahina 5.

7. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiugnay ito sa mga susunod na gawain.

Gawain 2

1. Ipagawa ang Gawain 2 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga mag-aaral sa pahina 6.


3. Bigyan ng 10 -15 minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang gawain.4. Pagkatapos, pasagutan ang mga tanong sa bilang 1 at 2, pahina 6.5. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiugnay

ito sa mga susunod na gawain.


DEPED COPY

5

C. PAGLINANG NG MGA KAALAMAN, KAKAYAHAN, AT PAG-UNAWA

Layunin: Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral na hango sa karanasan

1. Maaaring simulan ang bahaging ito sa pamamagitan ng pagbabalik-aral. Mahalagang matiyak na nanatili ang pagkatuto sa mga mag-aaral upang matiyak na maiuugnay nila ang pagkatuto rito sa susunod na gawain. Muling itanong sa mga mag-aaral ang kanilang mga pagtuklas sa naunang mga gawain.

2. Pagkatapos, ipabasa sa isang mag-aaral ang Panuto at saka sabihin: Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?

3. Ipagawa ang Gawain 3 sa bahaging Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa sa pahina 7 ng Modyul 1.

4. Bigyan ang mga mag-aaral ng 10 - 15 minuto upang isagawa ang gawain. 5. Pagkatapos, gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng dyad sa bawat

pangkat at ibahagi ang output sa bawat isa sa loob ng tatlong minuto.6. Ibahagi sa pangkat ang mga sagot na magkapareho. Halimbawa: ang mga

papel sa buhay at ang mga gawaing na makatutulong sa pagtupad ng iba’t ibang papel sa buhay.

7. Ilalahad ng bawat pangkat ang kanilang output.8. Pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong pagkatapos. 9. Magsagawa ng paglalahat sa klase. Tiyakin na naitatala sa pisara ang lahat

ng mga sagot ng mga mag-aaral upang mabigyang-pansin ang mahahalagang konsepto na kanilang nabuo mula sa gawain.

10. Mahalagang maging bukas sa tanong ng mga mag-aaral. 11. Tiyakin na unti-unting nagagabayan ang mga mag-aaral sa paghinuha ng

Batayang Konsepto. Mahalaga na unti-unti nang nagkakaroon ng linaw ang Batayang Konsepto sa bahaging ito.

12. Maaaring ibigay na muli ang Mahalagang Tanong sa bahaging ito at pasagutan sa ilang mga mag-aaral.

D. PAGPAPALALIM

Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahin na naglalaman ng mga kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa mga disiplina ng EsP – ang Etika at Career Guidance. (Ang gurong manunulat ang bumuo ng babasahin gamit ang mga mapagkakatiwalaang aklat, print at non-print.)


DEPED COPY

6

Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral bilang Takdang-Aralin.

1. Bago simulan ang Pagpapalalim, maaaring balikan ng guro ang tanong sa bahagi ng Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? na “Sa bawat kilos ko, anong uri ng tao ang binubuo ko sa aking sarili?”

2. Hikayatin ang mga mag-aaral na ipaliwanag ang kani-kanilang mga sagot.3. Sabihin: Ngayon, sisikapin nating unawain ang mga mahalagang konsepto

tungkol sa paksa gamit ang isang babasahin. Tingnan natin kung magkakaroon ng pagbabago sa inyong mga sagot matapos na maunawaan ang nilalaman ng babasahin.

4. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 9 - 15. Bigyan sila ng 15 - 20 minuto upang basahin ito.

5. Ipabasa sa isang mag-aaral ang bawat bahagi at tanungin ang pagkaunawa niya rito. Kung mali ang kaniyang pagkaunawa sa anumang talata, magbigay ng tanong upang gabayan siya sa pagbuo ng tamang pag-unawa (o paraphrasing).

Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral ang bawat bahagi ng babasahin at ang kabuuan nito dahil dito nila makukuha ang mga konseptong nakaangkla sa Pilosopiyang Moral.

6. Iminumungkahing gamitin ang pagkamalikhain upang hindi maging kabagot-bagot para sa mag-aaral ang bahaging ito.

7. Makatutulong ang pagsasagawa ng malikhaing presentasyon tulad ng pagre-record ng babasahin at paglalapat ng voice over dito upang maging kawili-wili ito sa mga mag-aaral at mapukaw ang kanilang interes o atensiyon. Ngunit mahalaga pa rin ang mabasa nila ang kabuuan ng sanaysay sa modyul upang mas maunawaan at mapagnilayan nila ang mahahalagang konsepto.

8. Bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral upang maisulat ang mga mahahalagang konsepto na kanilang nakuha sa babasahin. Bigyang-diin ang sumusunod: ang pagkakaiba ng pagka-ano at pagka-sino, ang tatlong yugto ng pagka-sino ng tao, ang tatlong katangian ng pagpapakatao o ng tao bilang persona, at ang pagmamahal bilang pagpapaunlad ng halaga ng minamahal ayon sa kalikasan nito.

9. Isulat sa pisara ang mga ideya na makatutulong sa pag-unawa ng paksa at paghinuha ng Batayang Konsepto.

10. Mahalagang tiyakin na sa bahaging ito ay handa na ang mga mag-aaral sa paghinuha ng Batayang Konsepto. Maaaring magdagdag ng mga tanong kung ito ang makatutulong upang mas mahinuha ng mga mag-aaral ang konsepto.

11. Mahalagang tiyakin na ang mga mag-aaral ang makatutuklas ng mga konsepto at hindi lamang tuwirang ibibigay ng guro.

12. Ipadaloy ang malayang talakayan.


DEPED COPY

7

Paalala sa Guro: Sa pagitan ng mga talata sa babasahin ay may mga kahon na naglalaman ng mga tanong na magagamit upang mataya ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa bawat bahagi ng babasahin. Nagsisilbing formative assessment ang mga ito. Mahalagang hindi piliting matapos sa iisang araw ang pagtalakay dito upang hindi magkaroon ng information overload ang mga bata at lalong hindi makamit ang layuning ganap na maunawaan ng mga mag-aaral ang kabuuan ng Batayang Konsepto.

Paghinuha ng Batayang Konsepto1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang bahaging Paghinuha ng Batayang Konsepto. 2. Atasan ang mga mag-aaral na basahin ang panuto at sabihin: Mayroon bang

kailangang linawin sa panuto?3. Muling ulitin sa klase ang mahalagang tanong na: Paano makatutulong sa tao

ang mga katangian ng pagpapakatao upang makamit niya ang kaniyang misyon sa buhay tungo sa kaniyang kaligayahan?

4. Bigyan ng limang minuto ang bawat pangkat upang makagawa ng pangkalahatang sagot sa mahalagang tanong.

5. Atasan ang bawat pangkat na ipaskil sa pisara ang kanilang output. 6. Muling bigyan ng limang minuto ang klase upang makabuo ng pangkalahatang

sagot ng klase. 7. Ipabasa ito sa isang mag-aaral. Pagkatapos, hingin ang konklusyon ng ilang

mag-aaral ukol sa naging pagkatuto nila mula sa babasahin.

Patnubay: Naghanda ang mga manunulat ng mga Batayang Konsepto upang magsilbing gabay ng mga guro. Ngunit hindi hinahadlangan ang mga guro na gumawa ng Batayang Konsepto o di kaya naman ay mga karagdagang konsepto na pinaniniwalaan na mahalagang maitanim sa puso at isip ng mga mag-aaral.Mahalaga lamang na ang bubuuing Batayang Konsepto ay tumutugon sa sumusunod na pamantayan (EDUP-R):Enduring. Hindi ito dapat niluluma ng panahon o di kaya naman ay maaaring maaanod sa pagbabago ng panahon.Discipline-based. Ito ay nangangailangan ng matibay na batayan na mula sa malalim na pag-aaral o pagsasaliksik. Sa EsP ang mga batayang disiplina ay Etika at Career Guidance.Needs Uncoverage. Ito ay mapalalawak pa sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga aralin. Ang malaking konsepto ay maaari pang mahimay sa maliliit na konsepto.Potentially Engaging. Nararapat na mapukaw nito ang interes at atensiyon ng mga mag-aaral upang matiyak na ito ay kanilang maaalala kahit pa lumipas ang matagal na panahon.Relationship between two variables. Ito ay dapat na pagsasalaysay ng ugnayan ng dalawang variable. Iwasan ang gumamit ng depinisyon sa pagbuo ng batayang konsepto.Halimbawa: Ano ang kabutihang maidudulot ng konsepto tungkol sa isip at kilos loob sa pagkatao at buhay ng mga mag-aaral? Narito ang Batayang Konsepto sa paksang isip at kilos-loob:Ang isip at kilos-loob ay nagpapabukod-tangi sa tao, kaya ang kaniyang mga pagpapasiya at pagkilos ay dapat patungo sa katotohanan at kabutihan.


DEPED COPY

8

E. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO

Layunin ng mga Gawain sa bahagi ng Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto na tayahin ang mga kaalaman, kakayahan, at pag-unawa ng mga mag-aaral upang mailapat ang mga tiyak na hakbang sa paghubog at pagpapaunlad ng mga katangian ng pagpapakatao.

Pagganap

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain 4 sa bahaging Pagganap, pahina 16.2. Ipabasa nang tahimik ang Panuto. Bigyan sila ng 3 minuto sa pagbasa.3. Mahalagang maunawaan nang mabuti ng mga mag-aaral ang kanilang

gagawin, kaya kailangang maging bukas sa kanilang mga tanong. Tanungin sila: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?

4. Bigyan ang klase ng 10 - 15 minuto upang isagawa ang gawain.5. Sa klase, tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang

natapos na Plano ng Pagsasabuhay ng Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB).

6. Matapos mapakinggan ang ilang pagbabahagi ng mag-aaral, pakinggan naman ang kanilang pagninilay sa natapos na gawain.

Pagninilay

1. Ipagawa sa kanilang journal ang Gawain 5 sa bahaging Pagninilay sa pahina 18.

2. Ipabasa ang mga panuto at sabihin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?3. Bigyan ng sampung minuto ang mga mag-aaral upang isagawa ang bahaging

ito. 4. Pagkatapos, pakinggan ang sagot ng ilang mga mag-aaral, ipabahagi ito sa

klase.

Pagsasabuhay

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang Gawain 6 sa bahaging Pagsasabuhay sa pahina 19.

2. Ipabasa nang tahimik sa mag-aaral ang panuto. Bigyan sila ng 3 minuto sa pagbasa at sabihin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?

3. Ipakita sa klase ang katulad na pormat na nasa modyul. Ipaliwanag ang bawat bahagi nito. Gabayan ang mga mag-aaral upang mapahalagahan ang pagsangguni at pakikinig sa payo ng mga magulang at nakatatanda tungo sa pagsasabuhay sa mga katangian ng pagpapakatao.

4. Bigyan ang mga mag-aaral ng 10 - 15 minuto upang maisagawa ang gawain.5. Papiliin ang mga mag-aaral ng kapareha upang maibahagi ang kanilang

ginawa. Magandang pagkakataon din ito upang makapagbigay ang isa’t isa ng kanilang mga mungkahi.


DEPED COPY

9

6. Ipagawa ang prosesong ito sa loob ng sampung minuto.

Talaan ng Ispesipikasyon / Susi sa Pagwawasto

Paksa Kasanayan Sagot

1. Pagka-ano ng tao c2. Pagka-sino ng tao Pag-unawa d3. Ang tao bilang indibidwal Ebalwasyon b4. Ang tao bilang persona Pag-unawa a5. Yugto ng pagka-sino ng tao Kaalaman b

6. Ang tao bilang persona Ebalwasyon d7. Katangian ng pagpapakatao na may

kamalayan sa sarili Pagbubuod a

8. Katangian ng pagpapakatao na may kakayahang kumuha ng buod o esensiya ng mga umiiral

Pag-unawa c

9. Katangian ng pagpapakatao na umiiral na nagmamahal Pag-unawa b

10. Mga katangian ng pagpapakatao Kaalaman a

Balangkas ng PagpapalalimModyul 1: Ang Mga Katangian ng Pagpapakatao

I. Panimula: “Madaling maging tao, mahirap magpakatao.”A. Pagka-ano ng taoB. Pagka-sino ng tao

II. Tatlong Yugto ng Paglikha ng Pagka-sino ng Tao A. Ang tao bilang indibidwalB. Ang tao bilang personaC. Ang tao bilang personalidad

III. Tatlong Katangian ng Tao Bilang Persona: Mga Katangian ng PagpapakataoA. May Kamalayan sa SariliB. May Kakayahang Kumuha ng Buod o Esensiya C. Umiiral na Nagmamahal (Ens Amans)

IV. Hamon ng Pagpapakatao: Tukuyin at Tuparin ang Misyon sa Buhay


DEPED COPY

10

Rubric para sa Plano ng Pagsasabuhay ng Aking Personal na Pahayag ng Misyon sa Buhay (PPMB)

KraytiryaAntas ng Pagsasagawa

5 3 - 4 1 - 2May PPMB sa taas ng Plano

Natukoy ang gusto niyang maging o larawan ng kaniyang minimithi bilang tao sa maikling parirala;

Naipahayag nang maikli at malinaw ang larawan ng kaniyang pagka-sino na nasasalamin ang kaniyang iba’t ibang papel sa buhay

Natukoy ang gusto niyang maging o larawan ng kaniyang minimithi bilang tao sa isang pangungusap;

Naipahayag nang maikli at malinaw ang larawan ng kaniyang pagka-sino, ngunit hindi nito nasasalamin ang kaniyang ibang papel sa buhay na tinukoy

Hindi malinaw ang gusto niyang maging o larawan ng kaniyang minimithi bilang tao sa maikling parirala;

Hindi malinaw ang larawan ng kaniyang pagka-sino at hindi nito nasasalamin ang kaniyang iba’t ibang papel sa buhay

Natukoy ang kaniyang mga papel sa buhay

Kumpleto ang mga papel na tinukoy ayon sa kaniyang edad at estado bilang kabataan at mag-aaral;

May mga pang-uri na naglalarawan ng bawat papel;

Masasalamin sa mga pang-uri ang mga pagpapahalaga niya bilang kabataan

Kumpleto ang mga papel na tinukoy ayon sa kaniyang edad at estado bilang kabata-an at mag-aaral;

May 1 papel na walang pang-uri;


May kulang sa mga papel na tinukoy ayon sa kaniyang edad at estado bilang kabata-an at mag-aaral ;

May 2-3 papel na walang pang-uri;


Natukoy ang kaniyang mga gagawin sa bawat papel sa buhay at ang panahong gugugulin sa bawat gawain

Angkop ang mga gawain sa bawat papel;

Makatotohanan ang mga gawain ayon sa kaniyang edad at estado bilang kabataan at mag-aaral;

Makatotohanan ang panahong gugugulin sa bawat gawain

May mga gawain na hindi angkop sa bawat papel;

Makatotohanan ang mga gawain ayon sa kaniyang edad at estado bilang kabataan at mag-aaral;

Hindi makatotohanan ang panahong gugugulin sa 1-2 gawain

May mga gawain na hindi angkop sa bawat papel;

Hindi makatotohanan ang ibang gawain ayon sa kaniyang edad at estado bilang kabataan at mag-aaral

Hindi makatotohanan ang panahong gugugulin sa karamihan sa mga gawain


DEPED COPY

11


Gabay sa Pagtuturo sa Modyul 2: ANG MATAAS NA GAMIT AT TUNGUHIN NG ISIP

AT KILOS-LOOB Bilang ng Oras: 4


Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto tungkol sa paggamit ng isip sa paghahanap ng katotohanan at paggamit ng kilos-loob sa paglilingkod/pagmamahal.

Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ang mag-aaral ng mga angkop na kilos upang maipakita ang kakayahang mahanap ang katotohanan na maglingkod at magmahal

Ano ang pinakamahalagang mensahe na dapat maunawaan at maipamalas ng mag-aaral? Napatutunayan na ang isip at kilos-loob ay ginagamit para lamang sa paghahanap ng katotohanan at sa paglilingkod/pagmamahal.


Nakagagawa ng mga angkop na kilos upang maipakita ang kakayahang hanapin ang katotohanan na maglingkod at magmahal

Anong kakayahan ang dapat maipamalas tungo sa pag-unawa?Nasusuri kung ginamit nang tama ang isip at kilos-loob ayon sa tunguhin ng mga ito


Natutukoy ang gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob sa angkop na sitwasyon

Pamantayan sa Pagkatuto

Batayang Konsepto

Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto

Kakayahan

Kaalaman


DEPED COPY

12


Pagtatasa

KP1: Paghambing ng kakayahang taglay ng tao at hayop

Pagtukoy sa gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob sa angkop na sitwasyon

KP2: Pagsuri ng mga argumentong inilatag at pagbibigay reaksiyon kung ginamit nang tama ang isip at kilos-loob ayon sa tunguhin ng mga ito

KP3: Pagpapaliwanag ng Batayang Konsepto gamit ang graphic organizer

KP4: Pagsasagawa ng mga hakbang upang makahanap ng pagkakataon na maipakita ang pagmamahal sa kapuwa


KP1: Natutukoy ang gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob sa angkop na sitwasyon

KP2: Nasusuri kung ginamit nang tama ang isip at kilos-loob ayon sa tunguhin ng mga ito

KP3: Napatutunayan na ang isip at kilos-loob ay ginagamit para lamang sa paghahanap ng katotohanan at sa paglilingkod/pagmamahal

KP4: Nakagagawa ng mga angkop na kilos upang maipakita ang kakayahang hanapin ang katotohanan na maglingkod at magmahal

.


DEPED COPY

13



1. Talakayin ang panimula sa pahina 21 ng Modyul 2. Mahalagang maiugnay ang kasalukuyang aralin sa mga nagdaang aralin lalo na sa Modyul 1 at noong sila ay nasa Baitang 7 upang maipaunawa sa mga mag-aaral ang halaga ng pagkatuto mula sa mga ito at ang kaugnayan nito sa kasalukuyang mga modyul.

2. Mahalagang mapukaw ang kanilang isip at damdamin sa panimula pa lamang upang matiyak na makuha ang kanilang interes para sa pagsasagawa ng mga gawain.

3. Ipatukoy sa mga mag-aaral ang konteksto (thesis statement) na naglalarawan sa paksa at dapat bigyan-tuon.

4. Kailangang ipatukoy din sa mga mag-aaral ang Mahalagang Tanong na dapat sagutin sa modyul.

5. Ipabasa sa mga mag-aaral ang apat na Kasanayang Pampagkatuto para sa modyul na ito.

6. Ipaliwanag sa kanila ang mga kraytirya ng pagtataya ng output sa Kakayahang Pampagkatuto 2.4.

7. Ipaliwanag din na ang apat na KP ay nakaangkla sa Apat na Antas ng Pagtatasa (Four Levels of Assessment sa DepEd Order No. 73, s. 2012).


Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Kasanayang Pampagkatuto ang kabuuan ng KP3 upang maiwasan na kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang Konsepto. Mahalagang matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin, mahihinuha nila ang Batayang Konsepto.

Paunang Pagtataya

Layunin: Tayahin ang kaalaman ng mag-aaral tungkol sa paksa sa antas ng KAALAMAN, KASANAYAN (process/skills), at PAG-UNAWA (understanding of concepts).

(Maaaring dalawang bahagi: Self-assessment sa mga kakayahan tungkol sa paksa at Multiple Choice Test gamit ang Bloom’s Taxonomy of Cognitive Objectives)


DEPED COPY

14

1. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya na nasa pahina 22 - 24 sa kanilang kuwaderno.

2. Ipaunawa sa mga mag-aaral ang layunin sa pagbibigay ng Paunang Pagtataya. 3. Ipabasa ang Panuto sa bawat bahagi at sabihin: Mayroon bang kailangang

linawin sa Panuto?4. Maglaan ng 10 - 15 minuto para sa Pagtataya. Pagkatapos, iwasto ang kanilang

mga sagot.5. Gamiting gabay ang resulta ng Pagsusulit upang mataya ang mga kasanayang

nangangailangan ng mas malalim na pagtalakay.6. Palagdaan sa mag-aaral ang ginawang pagtataya at atasan silang itabi ito

upang magamit sa paghahambing sa Panghuling Pagsusulit.


Layunin ng Pagtuklas ng Dating Kaalaman na tayahin ang mga dating kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa paksa na nakabatay sa karanasan upang matukoy ng guro ang mga maling kaalaman ng mga mag-aaral (misconceptions o alternative conceptions). Nakatuon ito sa pagkamit ng Kakayahang Pampagkatuto o Learning Competency (KP1) - Kaalaman

Gawain 1

Layunin ng gawaing ito na mabalikan ng mga mag-aaral ang kanilang natutuhan noong sila ay nasa Baitang 7 tungkol sa isip at kilos-loob. Gayundin ang maihambing ang kakayahang taglay ng tao at hayop.

Tandaan: Bago ang pagtalakay ng araling ito gawin ang sumusunod:

1. Ihanda ang dalawang larawan na nasa Gawain 1 na sapat ang laki upang maipaskil ito sa pisara.

2. Isulat din ang limang tanong na nasa tsart sa ibaba ng larawan sa limang metastrips.

3. Atasan ang mga mag-aaral na maghanda/magdala ng metastrips at pentel pen sa klase.

Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung anuman ang maging resulta ng paunang pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka, kundi isang mahalagang pagbabatayan ng kanilang pag-unlad.

Pagkatapos ng Pagpapalalim, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya upang malaman ang antas ng kanilang pag-unawa sa mga konsepto at kung nagkaroon ng pag-unlad ang kanilang kakayahan sa pagkamit at pagpapanatili ng kabutihang panlahat.


DEPED COPY

15

1. Upang maging masigla at kawili-wili ang gawain sa bahaging ito, pangkatin ang klase sa dalawa. Ipahanda ang metastrips na gagamitin at ang pentel pen para sa dalawang pangkat. Isulat ang tsart sa pisara.

2. Ipaskil ang larawan sa pisara. Hayaan ang mag-aaral na magbigay ng kanilang komento tungkol sa larawan sa loob ng isang minuto. Sabihin: Mayroon akong limang tanong na ipapaskil sa pisara. Ang unang pangkat ang sasagot para sa kakayahan ng tao at ang ikalawang pangkat ang sasagot para sa kakayahan ng hayop. Isulat sa metastrip ang sagot ng pangkat at ipaskil ito sa hanay na nakalaan para rito.

3. Itanong: Mayroon ba kayong nais linawin sa panuto?4. Isa-isang ipaskil ang mga tanong sa pisara sa bahaging Tanong sa tsart,

bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral na sagutin ang bawat tanong.5. Talakayin ang mga sagot sa mga gabay na tanong pagkatapos ng gawain.

Gawain 2A at 2B

Sa gawaing ito, nilalayong makita ng mga mag-aaral ang kakayahan ng taong gamitin ang isip at kilos-loob upang mahanap ang katotohanan at mangibabaw sa kaniya ang pagmamahal sa kapuwa gamit ang mga sitwasyon bilang halimbawa.

1. Ipaliwanag ang panuto para sa gawaing ito. Itanong: Mayroon ba kayong nais linawin sa Panuto?

2. Bigyan ng sampung minuto ang mga mag-aaral upang isagawa ang gawain. Atasang kumuha ng kapareha para sa pagbabahagi.

3. Pagkatapos ng pagbahagi sa kapareha, tumawag ng piling mga mag-aaral na magbabahagi sa klase ng kanilang sagot sa mga tanong.

4. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiug-nay ito sa mga susunod na gawain.


Layunin : Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral na hango sa karanasan.


DEPED COPY

16

Gawain 3

Ang gawaing ito ay naglalayong masuri ang paggamit ng isip at kung paano ito nakaaapekto sa kilos-loob gayundin kung nakakamit ang tunay na tunguhin ng mga ito.

1. Maaaring ipagawa ito bilang takdang-aralin. Bago pa ang pagsasagawa nito, maaaring atasan ang ilang mag-aaral na maghanda upang bigyang buhay ang usapan ng magkaibigang Buknoy at Tikboy.

2. Ipaliwanag ang panuto para sa gawaing ito. Sabihan ang mga mag-aaral na habang binibigyang buhay ang usapan, ituon nila ang mga argumento na sinasabi ng magkaibigan tungkol sa pangongopya.

3. Tawagin ang mga mag-aaral na naatasan upang bigyang buhay ang usapan ng magkaibigang Buknoy at Tikboy.

4. Atasan ang mga mag-aaral na ipahayag ang kanilang reaksiyon kaugnay ng mga argumentong nabanggit sa usapan. Pag-usapan ito sa klase.

5. Pasagutan din ang limang tanong pagkatapos.6. Tulungan ang mga mag-aaral na tuklasin ang tunay na tunguhin ng isip at ng

kilos-loob sa tulong ng sitwasyong ito.7. Tiyakin na unti-unting nagagabayan ang mga mag-aaral sa paghinuha ng

Batayang Konsepto.

D. PAGPAPALALIM

Layunin ng Pagpapalalim: Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahin na naglalaman ng mga kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa disiplina ng EsP – ang Etika at Career Guidance. Nakatuon sa pagkamit ng KP 3.

Paalala: Mahalagang mapag-aralan muna ng guro ang mga konseptong nakapaloob sa babasahing ito. Makatutulong din kung maghahanda ang guro ng balangkas (outline) ng mga konseptong binanggit sa sanaysay upang mas mabisang magabayan ang mga mag-aaral sa pagtuklas at pag-unawa sa mga ito tungo sa Batayang Konsepto.

Makatutulong din kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral bilang takdang-aralin. Mahalaga ang pagpapakita ng malikhaing presentasyon o video upang mapukaw ang kanilang interes sa paksa, ngunit kailangan pa ring malinang ang kanilang kakayahan sa pag-unawa sa paksa gamit ang sanaysay.


DEPED COPY

17

1. Ipaskil ang tanong na “Tao ka ba o hayop?” sa pisara upang pukawin ang interes ng mga mag-aaral. Gabayan ang mga mag-aaral na muling mabalikan ang konseptong natalakay tungkol sa katangian ng persona sa Modyul 1 bilang pagbabalik-aral.

2. Tanungin ang mga mag-aaral kung anong kakayahan mayroon ang tao upang taglayin at linangin niya ang kaniyang persona. Iugnay ito sa kasalukuyang paksa ng pag-aaral.

3. Tanungin ang mga mag-aaral kung ano ang kanilang nalaman at naunawaan tungkol sa isip noong sila ay nasa Baitang 7. Gayundin ang tungkol sa kilos-loob.

4. Sabihin: Ngayon, sisikapin nating unawain ang mga mahahalagang konsepto tungkol sa paksa gamit ang isang babasahin. Tingnan natin kung magkakaroon ng pagbabago sa inyong mga sagot matapos na maunawaan ang nilalaman ng babasahin.


6. Simulang talakayin ang nilalaman ng sanaysay. (Magiging kapaki-pakinabang sa bahaging ito ang inihandang balangkas ng guro sa mga konseptong tinalakay sa sanaysay).

7. Maaaring simulan ito sa pagpapaliwanag ng pilosopiya ni Santo Tomas de Aquino na ang tao ay binubuo ng espiritwal at materyal na kalikasan at ang tsart ng “Kabuuang Kalikasan ng Tao,” ni Esteban. Isulat ang tsart sa manila paper bago pa ang pagtalakay ng sanaysay na ito.

8. Talakayin ang mga katangiang parehong taglay ng hayop at tao subalit linawin kung paano nagkakaiba ang paggamit nila sa mga ito.

9. Bigyang linaw ang mga kakayahang tanging tao lamang ang nagtataglay. Talakayin din ang mga bagong konsepto tungkol sa isip na hindi pa natalakay sa Baitang 7 lalo na ang mataas na tunguhin nito.

10. Ganito rin ang gawin sa pagtalakay sa kilos-loob.11. Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral ang bawat bahagi ng

babasahin at ang kabuuan nito dahil dito nila makukuha ang mga konseptong nakaangkla sa Pilosopiyang Moral.

12. Isulat sa pisara ang mga ideya na makatutulong sa pag-unawa sa paksa at paghinuha ng Batayang Konsepto.

13. Maging malikhain upang hindi maging kabagot-bagot sa mag-aaral ang bahaging ito. Ito ang mahalagang nilalaman ng aralin dahil ito ang magbibigay ng mga etikal na konsepto tungkol sa paksa.



DEPED COPY

18

15. Matapos ang pagtalakay ay pasagutan sa kanila ang mga tanong sa Tayahin ang iyong Pag-unawa. Hinihikayat din ang guro na maging malikhain sa pagsasagawa ng bahaging ito.

16. Mahalagang unti-unting magabayan ang mga mag-aaral na mahinuha ang Batayang Konsepto sa bahaging ito.

17. Ibigay sa bahaging ito ang Mahalagang Tanong. 18. Maaaring may mga konseptong hindi naging malinaw para sa kanila. Hikayatin

ang mga mag-aaral na magtanong kaugnay ng paksa.

Paghinuha ng Batayang Konsepto

Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) sa pamamagitan ng paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang graphic organizer.

1. Pangkatin ang klase sa apat o limang grupo. 2. Atasan ang mga mag-aaral na bumuo ng graphic organizer batay sa kanilang

naunawaang konsepto sa babasahin. Isulat ito sa ½ manila paper. Bigyan sila ng 15 minuto upang ito ay buuin.

3. Ipapaskil sa pisara o iba pang prominenteng lugar sa silid-aralan ang mga nabuong graphic organizer ng mga pangkat.

4. Tawagin ang mga pangkat upang magbahagi sa klase ng Batayang Konsepto na kanilang nagawa.

5. Pagkatapos na magbahagi ang mga pangkat, ilagay ng guro sa pisara ang katulad na graphic organizer na bubuuin ng mga mag-aaral mula sa graphic organizer na kanilang nagawa. Gabayan ang mga mag-aaral sa paggawa nito.

6. Mula sa graphic organizer na nabuo, isalin sa pangungusap ang nabuong mga sagot upang maipakita ang Batayang Konsepto ng modyul na ito.

7. Mahalagang tandaan na hindi maaaring lagpasan ang bahaging ito. Sa pamamagitan lamang nito, matitiyak ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa Batayang Konsepto.

8. Ang Paghinuha ng Batayang Konsepto rin ang magdidikta kung maaari nang magtungo sa susunod na bahagi ng aralin o kailangang mas pagyamanin pa ang pagtalakay sa paksa.

9. Pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bahaging Pag-uugnay ng Batayang Konsepto sa Pag-unlad Ko bilang Tao.

Paalala sa Guro: Sa pagitan ng mga pagtalakay ay mayroong mga kahon na naglalaman ng mga tanong na magagamit upang mataya ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa bawat bahagi ng babasahin. Nagsisilbing formative assessment ang mga ito. Mahalagang huwag piliting tapusin sa isang araw ang pagtalakay dito upang hindi magkaroon ng information overload ang mga mag-aaral dahil lalong hindi makakamit ang layuning ganap na maunawaan ng mag-aaral ang kabuuan ng Batayang Konsepto.


DEPED COPY

19

10. Pasagutang muli ang mga tanong sa Paunang Pagtataya. Ipahambing ang resulta ngayon sa unang resulta ng kanilang unang pagsagot nito. Batay dito malalaman ng guro kung kailangan pang pagyamanin ang pagtalakay sa paksa.


Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsasagawa ng Pagganap o Produkto, ang paggawa ng mga angkop na kilos upang maipakita ang kakayahang hanapin ang katotohanan, at maglingkod at magmahal.

Pagganap

Ang gawaing ito ay naglalayong masuri ng mga mag-aaral ang kanilang kilos at makita ang kanilang kakayahang pangasiwaan ang kanilang damdamin. Gayundin ang lampasan ang mga sagabal sa pagkamit ng isip ng katotohanan at piliin ng kilos-loob ang kung ano ang tama.

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagganap bilang takdang aralin. Maaari nila itong gawin sa kanilang activity book.

2. Ipabasa nang tahimik ang panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa pagbasa.3. Mahalagang maunawaan nang mabuti ng mga mag-aaral ang kanilang

gagawin, kaya kailangang maging bukas sa kanilang mga katanungan. 4. Ipaalala sa mga mag-aaral na mahalagang mailapat ang mga pagkatuto sa

modyul sa pagsasagawa ng gawaing ito.5. Pagnilayan sa klase ang naging karanasan sa pagsasagawa ng gawain at

iugnay ito sa aralin.

Pagninilay

Sa gawaing ito bibigyan ang mga mag-aaral ng pagkakataong suriin at pagnilayan ang sariling karanasan. Gayundin, tuklasin ang reyalisasyon nila sa sarili.

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagninilay. 2. Maaaring ibigay ang gawaing ito bilang takdang aralin. Maaari rin namang

ipagawa ito sa klase. Kung ipagagawa sa klase, atasan silang dalhin ang mga kinakailangang kagamitan.

3. Ipabasa nang tahimik sa mag-aaral ang Panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa pagbasa. Pagkatapos, itanong: “Mayroon bang hindi malinaw sa Panuto?”

4. Bigyan nang sapat na oras ang mga mag-aaral upang isagawa ang gawain.5. Tandaan: Bigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na makapagtanong

tungkol sa paksa sa bahaging ito.6. Ipasulat ang kanilang mga sagot sa kanilang kuwaderno/dyornal.


DEPED COPY

20

Pagsasabuhay

Ang gawaing ito ay naglalayong gawing makabuluhan ang kanilang buhay araw-araw sa pamamagitan ng paghanap o paglikha ng pagkakataon upang tumugon sa pangangailangan ng kapuwa o ng isang sitwasyon.

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagsasabuhay. Ipabasa nang tahimik sa mag-aaral ang panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa pagbasa.

2. Bigyan nang sapat na panahon ang mga mag-aaral upang maisagawa ito. Maaaring gawin ito sa loob ng dalawang linggo. Layunin nitong sanayin ang mga mag-aaral na malinang ang pagiging mapagmasid at pagtugon sa mga pangangailangan ng kapuwa at ng kaniyang paligid.

3. Ipasulat ang kanilang ginagawa araw-araw bilang patunay ng pagsasakatuparan nito. Atasan silang isulat din ang kanilang naging reyalisasyon sa buhay kaugnay ng pagsasagawa ng gawain.

4. Ang rubric sa pagmamarka ng output na ito ay nakapaloob sa Appendix ng modyul na ito.

5. Tapusin ang aralin sa pamamagitan ng pagbabahagi ng halaga ng pagkatuto sa Batayang Konsepto.



1. Kakayahang magkaparehong taglay ng hayop at tao

Kaalaman b

2. Isip Pag-unawa a

3. Isip Pagbubuo a

4. Kilos-loob Pagtataya b

5. Pangkaalamang Pakultad Pagsusuri b

6. Isip Pagsusuri c

7. Kilos-loob Pagtataya d

8. Isip Pagbubuo b

9. Kilos-loob Pagtataya c

10. Kakayahang Magkaparehong taglay ng Hayop at Tao Pag-unawa b


DEPED COPY

21

Balangkas ng PagpapalalimModyul 2: Ang Mataas na Gamit at Tunguhin ng Isip at Kilos-loob

I. Panimula

II. Kakayahang Taglay ng Tao1. Pangkaalamang Pakultad

A.1. Panlabas na PandamdamA.2. Panloob na PandamdamB. Isip

2. Pagkagustong Pakultad A. Emosyon B. Kilos-loob

III. Kakayahang magkaparehong taglay ng hayop at tao subali’t magkaiba ang paraan ng paggamit sa mga ito1. Pandamdam2. Pagkagusto3. Paggalaw

IV. Isip1. Gamit2. Tunguhin

- Katotohanan- Kakayahang magnilay o magmuni-muni- Kakayahang mag-abstraksiyon

V. Kilos-Loob1. Kalikasan2. Gamit3. Tunguhin

- Umiiral na nagmamahal- Pagmamahal- Paglilingkod

VI. Pagbubuod


DEPED COPY

22

Rubric para sa Gawain sa Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan at Pag-unawa

Kraytirya 3 2 1

Kaalaman / Pag-unawa

- Malalim ang pag-unawa sa sitwasyon na binibigyang reaksiyon- Nakaangkla sa moral na batayan ang ibinigay na reaksiyon

- Katamtaman ang lalim ng pag-unawa sa sitwasyong binibigyang reaksiyon- May pinagbatayan ang ibinigay na reaksiyon

- Mababaw ang pag-unawa sa sitwasyon na binibigyang reaksiyon- Walang pinagbatayan ang ibinigay na reaksiyon

Gamit ng isip at kilos-loob

Ipinakita ang mataas na gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob

Ipinakita ang gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob

Hindi masiyadong nabigyang pokus ang gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob

Organisasyon Maayos at malinaw ang pagkakabuo at pagkakalahad ng reaksiyon

Hindi gaanong maayos at malinaw ang pagkakabuo at pagkakalahad ng reaksiyon

May kalabuan ang pagkakabuo at pagkakalahad ng reaksiyon

Bilang ng reaksiyong naibigay

Nabigyan ng reaksiyon ang 4 na argumentong inilahad

Nabigyan ng reaksiyon ang 3 argumentong inilahad

Nabigyan ng reaksiyon ang 2 argumentong inilahad


DEPED COPY

23

Rubric para sa Pagpapaliwanag ng Batayang Konsepto Gamit ang Graphic Organizer

Kraytirya 4 3 2 1

Paghinuha ngbatayang konsepto

Nahinuha ang batayangkonsepto nang hindi ginagabayan ng guro.

Nahinuha ang batayangkonsepto nang may kauntingpaggabay ng guro.

Nahinuha ang batayang konsepto ngunit kailangan ng labis na paggabay ngguro.

Nahinuha ang batayangkonsepto sa paggabay ngguro sa kabuuan nito.

Pagpapaliwanag ngkonsepto

Malinaw na naipaliwanagang lahat ngmahahalagang konsepto.

May isang konseptona hindi malinaw na naipaliwanag.

May dalawangkonsepto na hindinaipaliwanag.

May tatlo o higit pangkonsepto na hindinaipaliwanag.

Paggamit ng graphicorganizer

Nakalikha ng sarilinggraphic organizer na ginamit upang maibigay o maibahagi ang batayang konsepto.

Ginamit ang graphic organizer na nasa modyul at maayos na naibigay ang batayang konseptonggamit ito.

Nakalikha ng sarilinggraphic organizer ngunit hindi malinaw na naibigay o naibahagi ang batayang konsepto na gamit ito.

Ginamit ang graphic organizer na nasa modyul ngunit hindi malinaw na naibigay o naibahagi angbatayang konsepto na gamit ito.


DEPED COPY

24

Rubric para sa Pagtataya ng Pagganap

Kraytirya 3 2 1

Makatotohanan ang sitwasyong inilahad.

Nakabatay sa sariling karanasan ang sitwasyong inilahad.

Nakabatay sa karanasan ng iba ang sitwasyong inilahad.

Walang sitwasyong inilahad.

Malinaw at maayos ang pagkakasunud-sunod ng presentasyon ng katuwiran.

Hindi masyadong malinaw at maayos ang pagkasunud-sunod ng presentasyon ng katuwiran.

Nakalilito ang pagkasunud-sunod ng presentasyon

ng katuwiran.

Hindi akma ang mga katuwiran sa sitwasyon.

May konkretong plano ng solusyon kaugnay ng sitwasyong inilahad.

Naipakita ang gagawing paraan sa pagsasakatuparan ng solusyon.

Hindi masyadong malinaw ang solusyong inilahad.

Walang solusyong inilahad.


DEPED COPY

25

Rubric para sa Pagtataya ng Pagsulat ng Pagninilay

Kraytirya 4 3 2 1

Paraan ng pagsusulat

- May matatag na istilo sa pagsusulat.- Malinaw ang pagpapahayag ng kaisipan.

- May maayos na istilo sa pagsusulat.- May kakayahang magpahayag ng kaisipan.

- Naipahayag ang kaisipan.

- Nahirapang ipahayag ang kaisipan.

Pagkaunawa May pagkaunawa sa mataas na gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob.

May pagkaunawa sa gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob.

May pagkaunawa tungkol sa isip at kilos-loob.

May kaunting pagkaunawa tungkol sa isip at kilos-loob.

Komitment Nagpahayag ng matibay na personal na planong kailangang gagawin para sa pagpapaunlad ng paggamit ng isip at kilos-loob.

Nagpahayag ng planong gagawin para sa pagpapa-unlad ng paggamit ng isip at kilos-loob.

Nagpahayag ng gagawing paraan ng paggamit ng isip at kilos-loob.

Walang naipahayag na planong gagawin upang mapaunlad ang paggamit ng isip at kilos-loob.


DEPED COPY

26

Rubric para sa Pagsasabuhay ng mga Angkop na Kilos upang Maipakitaang Kakayahang Mahanap ang Katotohanan na Maglingkod at Magmahal

4 3 2 1

Nakagawa ng sampu, pataas na pagkakataong tumulong o tumugon sa namasdang pangangailangan ng kapuwa o hinihingi ng sitwasyon.

Nakagawa ng walong pagkakataong tumulong o tumugon sa namasdang pangangailangan ng kapuwa o hinihingi ng sitwasyon.

Nakagawa ng limang pagkakataong tumulong o tumugon sa namasdang pangangailangan ng kapuwa o hinihingi ng sitwasyon.

Nakagawa ng tatlong pagkakataong tumulong o tumugon sa namasdang pangangailangan ng kapuwa o hinihingi ng sitwasyon.

May naitalang petsa at oras ng bawat pagsasagawa.

May kulang sa naitalang petsa at oras ng pagsasagawa.

May kulang na 2 sa naitalang petsa at oras ng pagsasagawa.

May kulang na 3 sa naitalang petsa at oras ng pagsasagawa.

May pangalan ng mga taong natulungan at lagda nila. Nailarawan nang maayos ang sitwasyon na tinugunan.

May pangalan ng mga taong natulungan ngunit may 2 na walang lagda.Nailarawan ang sitwasyon na tinugunan.

May pangalan ng taong natulungan ngunit may 4 na walang lagda. Hindi malinaw ang paglalarawan ng sitwasyon na tinugunan.

May pangalan ng taong natulungan ngunit may 5 na walang lagda. Hindi nailarawan ang sitwasyong tinugunan.

Malinaw at naipahayag ang damdamin at reyalisasyon sa isinulat na pagninilay.

May kaunting kulang sa paglalahad ng damdamin at reyalisasyon sa isinulat na pagninilay.

Hindi masyadong naipahayag ang damdamin at reyalisasyon sa naging karanasan sa isinulat na pagninilay.

Hindi malinaw ang isinulat na pagninilay.


DEPED COPY

27


Gabay sa Pagtuturo sa Modyul 3: PAGHUBOG NG KONSENSIYA BATAY SA LIKAS NA

BATAS MORALBilang ng Oras: 4


Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa konsepto ng paghubog ng konsensiya batay sa Likas na Batas Moral

Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ang mga mag-aaral ng angkop na kilos upang itama ang mga maling pasiyang ginawa


Ang konsensiyang nahubog batay sa Likas na Batas Moral ay nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasiya at pagkilos.


Nakagagawa ng angkop na kilos batay sa konsensiyang nahubog ng Likas na Batas Moral


Nakapagsusuri ng mga pasiyang ginawa batay sa mga Prinsipyo ng Likas na Batas Moral


Nakikilala ang mga yugto ng konsensiya sa pagsusuri o pagninilay sa isang pagpapasiyang ginawa

Pamantayan sa pagkatuto

Batayang konsepto

Pagsasabuhay ng mga pagkatuto

Kakayahan

Kaalaman


DEPED COPY

28


Pagtatasa

KP1: Pagsulat ng mga paraan o hakbang ng pagkilos ng konsensiya

KP2: Pagsulat ng nabuong pasiya at pagtukoy sa batayan/prinsipyo sa pagbuo ng pasiya

KP3: Pagsagot sa mga tanong sa bahaging Tayahin ang Iyong Pag-unawa

Pagbuo at pagpapaliwanag ng Batayang Konsepto.

KP4: Pagtataya ng sariling kakayahan ng konsensiya na makabuo ng tama at mabuting pasiya. Pagtatala ng limang mahahalagang aral mula sa mga gawain at babasahin

Paglalahad ng mga angkop na hakbang na gagawin upang mabago at mapaunlad ang mga masasamang pasiya at kilos.


KP1: Nakikilala ang mga yugto ng konsensiya sa pagsusuri o pagninilay sa isang pagpapasiyang ginawa

KP2: Nakapagsusuri ng mga pasiyang ginawa batay sa mga Prinsipyo ng Likas na Batas Moral

KP3: Napatutunayan na ang konsensiyang nahubog batay sa Likas na Batas Moral ay nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasiya at pagkilos

KP4: Nakagagawa ng angkop na kilos batay sa konsensiyang nahubog ng Likas na Batas Moral

.


DEPED COPY

29



1. Talakayin ang panimula sa pahina 42 ng Modyul 3. Mahalagang maiugnay ang kasalukuyang aralin sa mga nagdaang aralin tungkol sa isip at kilos-loob upang maipaunawa sa mga mag-aaral ang halaga ng pagkatuto mula sa mga ito at ang kaugnayan nito sa kasalukuyang modyul.

2. Mahalagang mapukaw ang isipan at damdamin ng mga mag-aaral sa panimula pa lamang upang matiyak na makukuha ang kanilang interes para sa pagsasagawa ng mga gawain. Maaaring tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang karanasan kaugnay ng naunang pangungusap sa bahaging ito.

3. Ipabasa sa mga mag-aaral ang mahalagang tanong na nasa dulong bahagi ng panimula sa pahina 42.

4. Pagkatapos, ipabasa ang pahina 43 at isa-sahin ang mga layuning pampagkatuto (kasanayang pampagkatuto) para sa Modyul 3.


Paunang Pagtataya


1. Ipabasa ang panuto para sa Paunang Pagtataya sa pahina 43-45 ng modyul. Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?

2. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya sa loob ng 10 hanggang 15 minuto.

3. Ipaskil o isulat sa pisara ang tamang mga sagot sa Paunang Pagtataya.4. Gamiting gabay ang resulta nito upang mataya ang mga kasanayang



Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Pagkatuto ang kabuuan ng KP3 upang maiwasan na kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang Konsepto. Mahalagang matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin, mahihinuha nila ang Batayang Konsepto.


DEPED COPY

30

Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung ano man ang maging resulta ng Paunang Pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka, kundi isang mahalagang pagbabatayan ng kaniyang pag-unlad. Pagkatapos ng Paghinuha ng Batayang Konsepto, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya upang malaman ang antas ng kaniyang pag-unawa sa mga konsepto at kung nagkaroon ng pag-unlad ang kaniyang kakayahan sa pagpapasiya at pagkilos gamit ang konsensiyang nahubog batay sa Likas na Batas Moral.


1. Ipagawa ang Gawain 1 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga mag-aaral sa pahina 46 - 47 ng Modyul 3.


3. Bigyan ng lima hanggang sampung minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang gawain.

4. Pagkatapos ay pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 2, pahina 47.

5. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiugnay ito sa mga susunod na gawain.


Layunin: Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral na hango sa karanasan.

1. Maaaring simulan ang bahaging ito sa pamamagitan ng pagbabalik-aral. Mahalagang matiyak na nanatili ang pagkatuto sa mga mag-aaral upang matiyak na maiuugnay nila ang pagkatuto rito sa susunod na gawain. Muling itanong sa mga mag-aaral ang kanilang mga pagtuklas sa naunang mga gawain.

2. Pagkatapos, ipabasa sa isang mag-aaral ang Panuto at saka sabihin: Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?

3. Ipagawa ang Gawain 2 sa bahaging Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa sa mga mag-aaral sa pahina 48 ng Modyul 3.


DEPED COPY

31

4. Bigyan ang mga mag-aaral ng 10 - 15 minuto upang isagawa ang gawain. 5. Pagkatapos, pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 4. 6. Magsagawa ng paglalahat sa klase. Tiyakin na naitatala sa pisara ang

lahat ng mga sagot mula sa mga mag-aaral upang mabigyang pansin ang mahahalagang konsepto na kanilang nabuo mula sa gawain.

7. Mahalagang maging bukas sa tanong ng mga mag-aaral. 8. Tiyakin na unti-unting nagagabayan ang mga mag-aaral sa paghinuha ng

Batayang Konsepto. Mahalaga na unti-unti nang nagkakaroon ng linaw ang Batayang Konsepto sa bahaging ito.

9. Maaaring ibigay na muli ang Mahalagang Tanong sa bahaging ito at pasagutan sa ilang mga mag-aaral.

D. PAGPAPALALIM

Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahin na naglalaman ng mga kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa mga disiplina ng EsP – ang Etika at Career Guidance. (Ang manunulat ang bumuo ng babasahin gamit ang mga mapagkakatiwalaang aklat, print, at non-print.)

1. Bago simulan ang pagpapalalim ay maaaring balikan ng guro ang tanong sa bahagi ng Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? tungkol sa bahaging ginagampanan ng konsensiya sa buhay ng tao.

2. Hikayatin ang mga mag-aaral na ipaliwanag ang kani-kanilang mga sagot.3. Sabihin: Ngayon, sisikapin nating uunawain ang mga mahalagang konsepto


4. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 49 - 61. Bigyan sila ng 15 - 20 minuto upang basahin ito.


Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral bilang takdang-aralin.


DEPED COPY

32


1. Iminumungkahing gamitin ang pagkamalikhain upang hindi maging kabagot-bagot para sa mag-aaral ang bahaging ito.

2. Makatutulong ang pagsasagawa ng malikhaing presentasyon tulad ng pagre-record ng babasahin at paglalapat ng voice over dito upang maging kawili-wili ito sa mga mag-aaral at mapukaw ang kanilang interes o atensiyon. Ngunit mahalaga pa rin ang mabasa nila ang kabuuan ng sanaysay sa modyul upang mas maunawaan nila ang mahahalagang konsepto.

3. Bigyan nang sapat na panahon ang mga mag-aaral upang maisulat ang mga mahahalagang konsepto na kanilang nakuha sa babasahin.




7. Magkakaroon ng malayang talakayan.

Paalala sa Guro: Sa pagitan ng mga pagtalakay ay may mga kahon na naglalaman ng mga tanong na magagamit upang mataya ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa bawat bahagi ng babasahin. Nagsisilbing formative assessment ang mga ito. Mahalagang hindi piliting matapos sa iisang araw ang pagtalakay dito upang hindi magkaroon ng information overload ang mga bata at lalong hindi makamit ang layuning ganap na maunawaan ng mga mag-aaral ang kabuuan ng Batayang Konsepto.


1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang bahaging Paghinuha ng Batayang Konsepto. 2. Atasan ang mga mag-aaral na basahin ang panuto at sabihin: Mayroon bang

kailangang linawin sa panuto?3. Muling ulitin sa klase ang mahalagang tanong. 4. Bigyan ng limang minuto ang bawat pangkat upang makagawa ng

pangkalahatang sagot sa mahalagang tanong.


DEPED COPY

33

5. Atasan ang bawat pangkat na ipaskil sa pisara ang kanilang output. 6. Muling bigyan ng limang minuto ang klase upang makabuo ng pangkalahatang

sagot ng klase. 7. Ipabasa ito sa isang mag-aaral. Matapos ito ay hingin ang impresyon ng ilang

mag-aaral ukol sa naging pagkatuto nila mula sa babasahin.

Patnubay: Naghanda ang mga manunulat ng mga Batayang Konsepto upang magsilbing gabay sa mga guro. Ngunit hindi hinahadlangan ang mga guro na gumawa ng Batayang Konsepto o di kaya naman ay mga karagdagang konsepto na pinaniniwalaan na mahalagang maitanim sa puso at isip ng mga mag-aaral.Mahalaga lamang na ang bubuuing Batayang Konsepto ay tumutugon sa sumusunod na pamantayan (EDUP-R):Enduring. Hindi ito dapat niluluma ng panahon o di kaya naman ay maaaring maaanod sa pagbabago ng panahon.Discipline-based. Ito ay nangangailangan ng matibay na batayan na mula sa malalim na pag-aaral o pagsasaliksik. Sa EsP ang mga batayang disiplina ay Etika at Career Guidance.Needs Uncoverage. Ito ay mapalalawak pa sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga aralin. Ang malaking konsepto ay maaari pang mahimay sa maliliit na konsepto.Potentially Engaging. Nararapat na mapukaw nito ang interes at atensiyon ng mga mag-aaral upang matiyak na ito ay kanilang maaalala kahit pa lumipas ang matagal na panahon.Relationship between two variables. Ito ay dapat na pagsasalaysay ng relasyon ng dalawang variable. Iwasan ang gumamit ng depinisyon sa pagbuo ng batayang konsepto.Halimbawa: Ano ang kabutihang maidudulot ng konsepto sa pagkatao at buhay ng mga mag-aaral?

Ang isip at kilos-loob ay nagpapabukod-tangi sa tao.


Layunin ng mga gawain sa bahagi ng Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto na tayahin ang kaalaman, kakayahan, at pag-unawa ng mga mag-aaral na makagawa ng mga angkop na kilos batay sa konsensiyang nahubog ng Likas na Batas Moral


DEPED COPY

34

Pagganap

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagganap.2. Ipabasa nang tahimik ang panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto sa pagbasa.3. Mahalagang maunawaan nang mabuti ng mga mag-aaral ang kanilang

gagawin, kaya kailangang maging bukas sa kanilang mga katanungan. Tanungin sila: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?

4. Bigyan ang klase ng 10 - 15 minuto upang isagawa ang gawain.5. Sa klase, tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang

natapos na gawain. 6. Matapos mapakinggan ang ilang pagbabahagi ng mag-aaral ay pakinggan

naman ang kanilang pagninilay sa natapos na gawain.

Pagninilay

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagninilay. 2. Ipabasa ang mga panuto at sabihin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?3. Ipakita sa mga mag-aaral ang mungkahing template na nasa modyul. Bigyang-

diin na ito ay mungkahi lamang, mas hikayatin silang gumawa ng sarili nilang pormat para sa gawain.

4. Bigyan ng sampung minuto ang mga mag-aaral upang isagawa ang bahaging ito.

5. Pagkatapos, pakinggan ang sagot ng ilang mga mag-aaral, ipabahagi ito sa klase.

Pagsasabuhay

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagsasabuhay. 2. Ipabasa nang tahimik sa mag-aaral ang panuto. Bigyan sila ng tatlong minuto

sa pagbasa at sabihin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?3. Ipakita sa klase ang katulad na pormat na nasa modyul. Ipaliwanag ang

bawat bahagi nito. Gabayan ang mga mag-aaral upang mapahalagahan ang pagsangguni at pakikinig sa payo ng mga magulang at nakatatanda tungo sa pagpapasiya at pagkilos nang mabuti.

4. Bigyan ang mga mag-aaral ng 10 - 15 minuto upang maisagawa ang gawain.5. Papiliin ang mga mag-aaral ng kapareha upang maibahagi ang kanilang ginawa.

Magandang pagkakataon din ito upang makapagbigay ang isa’t isa ng kanilang mga mungkahi.

6. Ipagawa ang prosesong ito sa loob ng sampung minuto.


DEPED COPY

35



1. Ang Likas na Batas Moral Bilang Batayan ng Kabutihan at ng Konsensiya

Pagsusuri d

2. Ang mga Pangalawang Prinsipyo ng Likas na Batas Moral Kaalaman d

3. Mga Antas ng Paghubog ng Konsensiya Ebalwasyon d

4. Paraan ng Paghubog ng Konsensiya Paglalapat c5. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya Pagsusuri a6. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya Ebalwasyon b7. Kahulugan ng Konsensiya Pag-unawa c8. Ang Likas na Batas Moral Bilang

Batayan ng Kabutihan at ng Konsensiya

Kaalaman b

9. Ang Apat na Yugto ng Konsensiya Ebalwasyon a

10. Uri ng Kamangmangan Pagsusuri b

Balangkas ng PagpapalalimModyul 3: Paghubog ng Konsensiya Batay sa Likas na Batas Moral

I. Panimula

II. Kahulugan ng Konsensiya

III. Uri ng KamangmanganA. Kamangmangang madadaig (vincible ignorance)B. Kamangmangan na di madadaig (invincible ignorance)

IV. Ang Apat na Yugto ng KonsensiyaA. Unang Yugto: Alamin at Naisin ang MabutiB. Ikalawang Yugto: Ang Kakayahang Kilalanin ang MabutiC. Ikatlong Yugto: Paghatol para sa Mabuting Pasiya at KilosD. Ikaapat na Yugto: Pagsusuri ng Sarili / Pagninilay

V. Ang Likas na Batas Moral Bilang Batayan ng Kabutihan at ng KonsensiyaA. Ang Unang Prinsipyo ng Likas na Batas MoralB. Ang mga Pangalawang Prinsipyo ng Likas na Batas Moral

VI. Paghubog ng Konsensiya

VII. Mga Antas ng Paghubog ng Konsensiya


DEPED COPY

36

Rubric para sa Pagsulat ng Pagninilay

Kraytirya 4 3 2 1

Komprehensiboang ginawangpagninilay.

Gumamit ng simplengunit malinaw namga salita.

Maiksi ngunit sapatang ginawangpagninilay.

Bumanggit ng mganatutuhan at mgareyalisasyon mula samga gawingnaranasan sa klaseupang mapagtibayang ginawangpagninilay.

May 1-2 salita nahindi maunawaanang tunay nakahulugan.

Masiyadongmahaba at maligoyang ginawangpagninilay.

May 3-4 na salita nahindi maunawaanang tunay nakahulugan.

May kakulangan saginawangpagninilay.

May 5 o mahigit pangsalita na hindimaunawaan ang tunayna kahulugan.

Hindi malinaw angmensahe o nilalamanng pagninilay.

Tugma ang mgaginamit nahalimbawa sapagninilay.

Lahat nghalimbawangginamit ay tugma sapagninilay.

May isanghalimbawa na hinditugma sa pagninilay.

May dalawanghalimbawa na hinditugma sa pagninilay.

May 3 o mahigit panghalimbawa na hinditugma sa pagninilay.

Naipakita angpagkamalikhainsa pagsulat.

Nakita angpagkamalikhain sa kabuuan ng sulatin at tunay na nakapupukaw ng pansin ang kabuuan nito.

Nakita angpagkamalikhainngunit hindigaanongnakapupukaw ng pansin.

Hindi nakita angpagkamalikhain sa sulatin.

Hindi nakagawa ng malikhaing sulatin.


DEPED COPY

37

Rubric para sa Pagsasabuhay

Mga Pamantayan 4 3 2 1

Nakapagtala ng mga pasiya at kilos na isinagawa sa loob ng isang linggo

Nakapagtala ng 6-7 pasiya at kilos na isinagawa sa loob ng isang linggo



Walang naitalang pasiya at kilos na isinagawa sa loob ng isang linggo

Natukoy kung mabuti o masama ang pasiya at kilos batay sa konsensiyang nahubog sa Likas na Batas Moral

Tumpak, malinaw, at mahusay na natukoy kung mabuti o masama ang pasiya at kilos batay sa konsensiyang nahubog sa Likas na Batas Moral

Mahusay na natukoy kung mabuti o masama ang pasiya at kilos batay sa konsensiyang nahubog sa Likas na Batas Moral

Bahagyang mahina o may kakulangan sa pagtukoy kung mabuti o masama ang pasiya at kilos batay sa konsensiyang nahubog sa Likas na Batas Moral

Hindi natukoy kung mabuti o masama ang pasiya at kilos batay sa konsensiyang nahubog sa Likas na Batas Moral

Nailahad nang malinaw ang mga hakbang na gagawin upang mapaunlad ang pasiya at kilos

Maayos at malinaw ang pagkakalahad ng mga hakbang na gagawin upang mapaunlad ang pasiya at kilos

Bahagyang maayos at malinaw ang pagkakalahad ng mga hakbang na gagawin upang mapaunlad ang pasiya at kilos

Hindi gaanong maayos at malinaw ang pagkakalahad ng mga hakbang na gagawin upang mapaunlad ang pasiya at kilos

May kalabuan ang pagkakalahad ng mga hakbang na gagawin upang mapaunlad ang pasiya at kilos

May kalakip na pagninilay

Malinaw at naipahayag ang damdamin at reyalisasyon sa isinulat na pagninilay.

May kaunting kulang sa paglalahad ng damdamin at reyalisasyon sa isinulat na pagninilay.

Hindi masiyadong naipahayag ang damdamin at reyalisasyon sa naging karanasan sa isinulat na pagninilay.

Hindi malinaw ang isinulat na pagninilay.


DEPED COPY

38


Gabay sa Pagtuturo sa Modyul 4: ANG MAPANAGUTANG PAGGAMIT NG KALAYAAN

Bilang ng Oras: 4


Mga Pamantayan sa Pagkatuto

Pamantayang Pangnilalaman: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa tunay na gamit ng kalayaan.

Pamantayan sa Pagganap: Nakagagawa ang mag-aaral ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod.

Batayang Konsepto


Ang tunay na kalayaan ay ang kakayahang tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod.

Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto


Nakagagawa ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod

Kakayahan


Naipaliliwanag ang tunay na kahulugan ng Kalayaan

Kaalaman


Nakagagawa ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod


DEPED COPY

39



KP1:Natutukoy ang mga pasiya at kilos na tumutugon sa tunay na gamit ng kalayaan

KP2:Naipaliliwanag ang tunay na kahulugan ng kalayaan

KP3:Napatutunayan na ang tunay na kalayaan ay ang kakayahang tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod

KP4: Nakagagawa ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod.

Pagtatasa:

KP1: Pagtukoy sa mga pasiya at kilos na nagpapakita ng tunay na kahulugan ng kalayaan.

KP2:Pagbibigay-kahulugan sa tunay na kalayaan.

KP3:Pagbuo at pagpapaliwanag ng Batayang Konsepto.

KP4:Pagsusuri ng mga naging pasiya at kilos nitong mga nagdaang panahon na maaaring naging hadlang sa iyong paggamit ng tunay na kalayaan.

Pagsulat ng mga mahahalagang repleksiyong nakuha mula sa aralin

Paglalahad ng mga paraan sa mapanagutang paggamit ng kalayaan.


DEPED COPY

40



1. Talakayin ang panimula sa pahina 65. Mahalagang maiugnay ang kasalukuyang aralin sa mga nakaraang modyul sa unang markahan upang maipaunawa sa mga mag-aaral ang halaga ng pagkatuto mula rito.

2. Mahalagang mapukaw ang isipan at damdamin ng mga mag-aaral sa panimula pa lamang upang matiyak na makukuha ang kanilang interes para sa pagsasagawa ng mga gawain.


1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang pahina 65 - 66. Isa-isahin ang mga layuning pampagkatuto para sa Modyul 4 na nasa loob ng kahon sa naunang pahina. Tanungin: Mayroon ba kayong gustong linawin tungkol sa mga layuning binasa?

Tandaan: Hindi binanggit sa Modyul sa Pagkatuto ang kabuuan ng ikatlong Kasanayang Pampagkatuto (KP3) o titik c sa listahan ng mga layunin upang maiwasan na kaagad na mailahad sa mga mag-aaral ang Batayang Konsepto. Mahalagang matiyak na sa pagdaloy ng mga gawain at kabuuan ng aralin mahihinuha ng mga mag-aaral ang Batayang Konsepto.

Sa modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo ang sumusunod na kaalaman, kakayahan, at pag-unawa:

4.1 Natutukoy ang mga pasiya at kilos na tumutugon sa tunay na gamit ng kalayaan

4.2 Naipaliliwanag ang tunay na kahulugan ng kalayaan4.3 Naipaliliwanag ang Batayang Konsepto ng aralin4.4 Nakagagawa ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng

tunay na kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod


DEPED COPY

41

Narito ang mga kraytirya ng pagtataya ng output sa KP 4.4

a. Nakapili ng angking negatibong katangian na nakahadlang sa paggamit ng tunay na kalayaan

b. Naitala ang mga nararapat gawin upang malampasan ang negatibong katangiang ito

c. Naitala ang karanasan sa mga sitwasyon o pagkakataon na ginamit ang tunay na kalayaan

d. May kalakip na pagninilay

Paunang Pagtataya


1. Ipabasa ang panuto para sa Paunang Pagtataya sa pahina 66 ng modyul. Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?

2. Pasagutan sa mga mag-aaral ang Paunang Pagtataya sa loob ng 10 - 15 minuto.

3. Ipaskil o isulat sa pisara ang tamang mga sagot sa Paunang Pagtataya.4. Gamiting gabay ang resulta nito upang mataya ang mga kasanayang



Tandaan: Mahalagang ipaunawa sa mga mag-aaral na kung ano man ang maging resulta ng Paunang Pagtataya, hindi ito magiging bahagi ng pagbibigay ng marka, kundi isang mahalagang pagbabatayan ng kaniyang pag-unlad. Pagkatapos ng Paghinuha ng Batayang Konsepto, pasagutang muli sa mga mag-aaral ang pagtataya upang malaman ang antas ng kaniyang pag-unawa sa mga konsepto at kung nagkaroon ng pag-unlad ang kaniyang kakayahan sa mapanagutang paggamit ng kalayaan.


DEPED COPY

42


Layunin: Tayahin ang mga dating kaalaman ng mga mag-aaral tungkol sa paksa na nakabatay sa karanasan upang matukoy ng guro ang mga maling kaalaman ng mga mag-aaral (misconceptions o alternative conceptions).

Gawain 1

1. Ipagawa ang Gawain 1 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga mag-aaral. Ipabasa sa kanila ang panimulang pangungusap.

2. Tanungin ang mag-aaral kung mayroon bang kailangang linawin sa Panuto.3. Matapos bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral, maaari nang

isagawa ang gawain.4. Pasagutan ang mga gabay na tanong sa bilang 4, pahina 69.

Gawain 2

1. Ipagawa ang Gawain 2 sa bahaging Pagtuklas ng Dating Kaalaman sa mga mag-aaral sa pahina 69 ng Modyul 4.


3. Bigyan ng 5 - 10 minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang gawain. 4. Pagkatapos ay pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 4,

pahina 69.5. Tiyaking magagamit ang pagkatuto sa mga nagdaang gawain upang maiugnay

ito sa mga susunod na gawain.

Tandaan: Sa bahaging ito, tatanggapin ng guro ang anumang sagot ng mga mag-aaral. Kung sakaling mayroon silang maling kaisipan at pakahulugan sa iba’t ibang isyu sa buhay at mali ang kanilang opinyon tungkol sa mga ito, ito ay itatama ng guro sa bahagi ng Paglinang ng mga Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa at Pagpapalalim.


DEPED COPY

43


Layunin: Tulungan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at Paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang mga kaalaman ng mag-aaral na hango sa karanasan.

Gawain 3

1. Maaaring simulan ang bahaging ito sa pamamagitan ng pagbabalik-aral. Mahalagang matiyak na nanatili ang pagkatuto ng mga mag-aaral upang matiyak na maiuugnay nila ang pagkatuto rito sa susunod na gawain.

2. Ipabasa ang panuto at saka tanungin: Mayroon bang kailangang linawin sa Panuto?

Panuto:

1. Ipagpalagay na ikaw ay bibigyan ng libreng limang oras upang gawin ang iyong gustong gawin, saan mo ito gagamitin o paano mo ito gugugulin? Isulat sa iyong kuwaderno ang naiisip mong gagawin.

2. Sa gabay ng iyong guro, isulat sa metastrip ang iyong sagot at idikit ito sa pisara.

3. Matapos mailagay ang mga sagot sa pisara, sa gabay pa rin ng inyong guro uriin o ikategorya ang mga naisulat na planong gagawin. (Maaaring ang mga ito ay ayon sa pag-aaral, kaibigan, kasiyahan, gadget, pamilya o pagtulong sa kapuwa, at iba pa).

3. Bigyan ng 5 - 10 minuto ang mga mag-aaral upang maisagawa ang gawain. 4. Pagkatapos ay pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 3,

pahina 70.

Gawain 4


Papasiyalan ang kaibigan

makikipag-kwentuhan sa kaibigan

makikipag-jamming sakaibigan

at iba


DEPED COPY

44

1. Pangkatin ang klase batay sa bilang ng kategorya ng mga gawaing naging sagot ng klase sa Gawain 3.

2. Italaga ang isang kategorya sa isang pangkat. 3. Ipagpalagay na ang mga gawaing nakasulat sa metastrip na pinili mong

gawin gamit ang iyong kalayaan ay isang tulay na iyong tinatahak. 4. Sa kaliwang dulo ng tulay iguhit ang larawan ng isang kabataang

kumakatawan sa iyo. Idikit ang mga metastrip na nakapaloob sa isang kategorya na magiging anyong tulay gamit ang manila paper. Sa kanang dulo ng tulay ay isulat mo ang inaasahang makakamit pagkatapos gawin ang mga gawaing nakatala.Halimbawa: Kategorya: Kaibigan

Inaasahang makakamit pagkatapos ng gagawin.

Ikaw magiging malapit sa kaibigan

2. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsasagawa nito. Bigyan sila ng 10 - 15 minuto upang matapos ang gawain.

3. Maglaan ng sapat na panahon sa paglalahad at pagpaliwanag ng output ng bawat pangkat.

4. Pagkatapos ay pasagutan sa mga mag-aaral ang mga tanong sa bilang 6, pahina 71 sa kani-kanilang kuwaderno.

5. Tiyakin na unti-unting nagagabayan ang mga mag-aaral sa paghinuha ng Batayang Konsepto.

D. PAGPAPALALIM

Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa Mahalagang Tanong (MT) at paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang isang babasahin na naglalaman ng mga kaalaman at malalim na paliwanag sa paksa batay sa mga disiplina ng EsP – ang Etika at Career Guidance. (Ang manunulat ang bumuo ng babasahin gamit ang mga mapagkakatiwalaang aklat, print at non-print.)

Paalala: Makatutulong kung ang sanaysay ay ipababasa na sa mga mag-aaral bilang Takdang Aralin.


DEPED COPY

45

1. Bago simulan ang pagpapalalim ay maaaring balikan ng guro ang tanong sa bahagi ng Ano ang Inaasahang Maipamamalas Mo? na “Nakatali ba ang kilos ng tao sa kilos ng kaniyang kapuwa?”

2. Hikayatin ang mga mag-aaral na ipaliwanag ang kani-kanilang mga sagot.3. Sabihin: Ngayon, sisikapin nating uunawain ang mga mahalagang konsepto


4. Ipabasa ang kabuuan ng sanaysay sa pahina 71 - 77. Bigyan sila ng 15 minuto upang basahin ito.



6. Iminumungkahing gamitin ang pagkamalikhain upang hindi maging kabagot-bagot para sa mag-aaral ang bahaging ito. Makatutulong ang pagsasagawa ng malikhaing presentasyon tulad ng pagre-record ng babasahin at paglalapat ng voice over dito upang maging kawili-wili ito sa mga mag-aaral at mapukaw ang kanilang interes o atensiyon. Ngunit mahalaga pa rin ang mabasa nila ang kabuuan ng sanaysay sa modyul upang mas maunawaan nila ang mahahalagang konsepto.

7. Bigyan ang mag-aaral ng sapat na panahon upang maisulat ang mga mahahalagang konsepto na kanilang nakuha sa babasahin.


9. Atasan ang mga mag-aaral na bumalik sa kani-kanilang mga pangkat sa isinagawang Gawain 4 sa bahagi ng Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa.

10. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsusuri ng kanilang mga sagot sa gawaing ito at alamin kung ang mga ito ba ay tumutugon sa mga mahahalagang konseptong inilahad sa babasahin.

11. Bigyan ng pagkakataon ang bawat pangkat na makapaglahad kung sakaling may pagbabago sa mga naunang nailahad na kaisipan sa Gawain 4 sa bahagi ng Paglinang ng Kaalaman, Kakayahan, at Pag-unawa.

12. Matapos mabigyan ng pagkakataon ang lahat ng pangkat na makapaglahad ay maaari ng pasagutan ang mga tanong sa bahaging Tayahin ang iyong Pag-unawa sa pahina 13.


DEPED COPY

46



15. Magkakaroon ng malayang talakayan.


Layunin: Gabayan ang mag-aaral sa pagsagot sa mahalagang Tanong (MT) sa pamamagitan ng paghinuha ng Batayang Konsepto (BK) gamit ang graphic organizer.

1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto na nasa pahina 78 at tanungin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?

2. Magpaskil sa pisara ng katulad na graphic organizer na nasa modyul o maaaring ring lumikha ng sariling graphic organizer.

3. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagbuo ng Batayang Konsepto. Tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng nabuong Batayang Konsepto.

Paalala sa Guro: Sa pagitan ng mga pagtalakay ay may mga kahon na naglalaman ng mga tanong na magagamit upang mataya ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa bawat bahagi ng babasahin. Nagsisilbing formative assessment ang mga ito. Mahalagang hindi pilitin na matapos sa iisang araw ang pagtalakay dito upang hindi magkaroon ng information overload ang mga bata at lalong hindi makamit ang layuning ganap na maunawaan ng mga mag-aaral ang kabuuan ng Batayang Konsepto.

Patnubay: Naghanda ang mga manunulat ng mga Batayang Konsepto upang magsilbing gabay sa mga guro. Ngunit hindi hinahadlangan ang mga guro na gumawa ng Batayang Konsepto o di kaya naman ay mga karagdagang konsepto na pinaniniwalaan na mahalagang maitanim sa puso at isip ng mga mag-aaral.Mahalaga lamang na ang bubuuing Batayang Konsepto ay tumutugon sa sumusunod na pamantayan (EDUP-R):Enduring. Hindi ito dapat niluluma ng panahon o di kaya naman ay maaaring maaanod sa pagbabago ng panahon.Discipline-based. Ito ay nangangailangan ng matibay na batayan na mula sa malalim na pag-aaral o pagsasaliksik. Sa EsP ang mga batayang disiplina ay Etika at Career Guidance.Needs Uncoverage. Ito ay mapalalawak pa sa pamamagitan ng pagtalakay sa mga aralin. Ang malaking konsepto ay maaari pang mahimay sa maliliit na konsepto.Potentially Engaging – Nararapat na mapukaw nito ang interes at atensiyon ng mga mag-aaral upang matiyak na ito ay kanilang maaalala kahit pa lumipas ang matagal na panahon.


DEPED COPY

47

Relationship between two variables – Ito ay dapat na pagsasalaysay ng relasyon ng dalawang variable. Iwasan ang gumamit ng depinisyon sa pagbuo ng batayang konsepto.Halimbawa: Ano ang kabutihang maidudulot ng konsepto sa pagkatao at buhay ng mga mag-aaral?

Ang isip at kilos-loob ay nagpapabukod-tangi sa tao.


Layunin ng mga Gawain sa bahagi ng Pagsasabuhay ng mga Pagkatuto na tayahin ang kaalaman, kakayahan, at pag-unawa ng mga mag-aaral na makagawa ng angkop na kilos upang maisabuhay ang paggamit ng tunay na kalayaan: tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod

Pagganap

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang gawain sa bahaging Pagganap sa pahina 79. 2. Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Panuto. Bigyan sila ng tatlong

minuto sa pagbasa. Itanong: Mayroon bang nais na linawin sa Panuto? 3. Bigyan ng pagkakataon ang mga mag-aaral na ipahayag ang kanilang mga

paglilinaw.4. Ipaskil sa pisara ang ang pormat at rubric na gagamitin sa pagmamarka ng

gawain upang maging malinaw sa mga mag-aaral ang gagamiting pamantayan.5. Atasan ang mga mag-aaral na ibahagi sa klase ang kanilang mga kasagutan.

Pagninilay

1. Maaaring ibigay ang gawaing ito bilang takdang-aralin. 2. Ipabasa sa mga mag-aaral ang panuto na nasa pahina 80. Pagkatapos,

tanungin: Mayroon bang hindi malinaw sa panuto?3. Bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral upang isagawa ang gawain. 4. Ipaalam sa mga mag-aaral kung paano mamarkahan ang gawain sa

pamamagitan ng pagpapaskil ng rubric ng pagtataya sa pisara.5. Sa klase, tumawag ng ilang mga mag-aaral na magbabahagi ng kanilang

output sa harapan ng klase.6. Mahalagang tapusin ang bahaging ito sa pamamagitan ng paglalahat sa mga

ibinahaging pagninilay at sa pagbalik sa Batayang Konsepto.


DEPED COPY

48

Pagsasabuhay1. Ipagawa ang bahaging Pagsasabuhay sa pahina 80 - 81 ng Modyul 4. 2. Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang panuto sa loob ng tatlo hanggang

limang minuto. Tiyakin na malinaw na sa lahat ang nilalaman ng panuto. 3. Maging bukas sa mga tanong mula sa mga mag-aaral.4. Bigyan ng sapat na panahon ang mga mag-aaral upang matapos ang gawain.

Tiyakin na nagagabayan sila sa pagsasagawa nito.5. Atasan ang mga mag-aaral na ibahagi sa klase ang kanilang mga sagot.


Paksa Kasanayan Sagot1. Tunay na Kalayaan Kaalaman d2. Tunay na Kalayaan (Aspekto) Pag-unawa d3. Kahulugan ng Kalayaan sa B7 Pag-unawa a4. Tunay na Kalayaan Pagsusuri d5. Tunay na Kalayaan (Kahulugan ng

Responsibilidad) Pagsusuri a

6. Pagbubuod Pagbubuo d7. Pagbubuod Pagbubuo b8. Tunay na Kalayan (Aspekto) Pagtataya a9. Tunay na Kalayaan (Kahulugan ng

Responsibilidad) Pagtataya b

10. Kahulugan ng Kalayaan sa B7 Pagtataya d

Balangkas ng PagpapalalimMODYUL 4: Ang Mapanagutang Paggamit ng Kalayaan

I. Panimula

II. Kahulugan ng Kalayaan sa Baitang 7A. May kakayahan ang taong piliin kung paano siya kikilosB. Walang kalayaang piliin ang kahihinatnan ng piniling kilos

III. Tunay na KalayaanA. May kakambal na responsibilidadB. Dalawang Kahulugan ng responsibilidad na nakaaapekto sa ideya ng kalayaan

1. Kalayaang kaugnay ng malayang kilos-loob2. Kakayahang tumugon sa tawag ng pangangailangan ng sitwasyon

C. Dalawang Aspekto ng Kalayaan1. Kalayaan Mula Sa (Freedom from)2. Kalayaan Para Sa (Freedom for)

a. Dalawang Uri ng Fundamental Option o Vertical Freedom1) Pataas2) Pababa

IV. Pagbubuod


DEPED COPY

49

Rubric para sa Pagpapaliwanag ng Batayang Konsepto Gamit ang Graphic Organizer

Kraytirya 4 3 2 1

Paghinuha ng batayangkonsepto

Nahinuha ang batayangkonsepto nang hindiginagabayan ng guro.

Nahinuha ang batayangkonsepto ng may kauntingpaggabay ng guro.

Nahinuha ang batayangkonsepto ngunit kailangan nglabis na paggabay ng guro.

Nahinuha ang batayangkonsepto sa paggabay ngguro sa kabuuan nito.

Pagpapaliwanag ngkonsepto

Malinaw na naipaliwanagang lahat ng mahahalagangkonsepto.

May isang konsepto nahindi malinaw nanaipaliwanag.

May dalawangkonsepto na hindinaipaliwanag.

May tatlo o higit pangkonsepto na hindinaipaliwanag.

Paggamit ng graphicorganizer

Nakalikha ng sariling graphicorganizer na ginamit upangmaibigay o maibahagi angbatayang konsepto.

Ginamit ang graphicorganizer na nasa modyul atmaayos na naibigay angbatayang konsepto gamit ito.

Nakalikha ng sariling graphicorganizer ngunit hindimalinaw na naibigay onaibahagi ang batayangkonsepto gamit ito.

Ginamit ang graphicorganizer na nasa modyulngunit hindi malinaw nanaibigay o naibahagi angbatayang konsepto gamitito.
