Chapter 2 : Audio Productionขั้นตอนการผลิตสื่อเสียงแบบต่างๆ

1

Audio System

Live Sound Reproduction : งานเสียงสําหรับการแสดงสด

Sound Reinforcement

Public Address (PA) System

Audio Post Production : งานเสียงสําหรับการผลิตสื่อต่างๆ

Music Recording

Film & Video / TV Broadcast

Radio Broadcast

2

Concert

3

4

Depending on the system used, there may be several cabinets per side, varying from Sub (20Hz-100Hz) Bass (80Hz-350Hz) Mid (300Hz-4kHz) and Top (3kHz-20kHz).

Microphones, DI Box and balanced Line Level signals can be connected to the stagebox to feed the input channels on the mixing desk via the multicore.

Front Of House (FOH)

At the Front of House (FOH) position there is a mixing desk and a 19" Rack containing various outboard equipment, performing equalisation, dynamic processing, effects and 2 track playback (Usually CD or MiniDisc).

Monitors

Monitors are usually wedge shaped speakers placed in front of the musicians / artist on the stage. They can be fed with a signal either from the FOH position, or from an on stage monitor desk. Increasingly, more people are opting for wireless "In Ear" monitors.

BASIC PA SYSTEM

Stage

5

Audio Post Productionคือขั้นตอนงานผลิตทางด้านเสียง การสร้างแทร็คเสียง(soundtrack) ของงานหรือสื่อต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายในสตูดิโอ เริ่มตั้งแต่การบันทึกเสียงไปจนถึงการทําต้นฉบับสําหรับทําสําเนา

กระบวนการที่เกี่ยวข้อง เช่น การตัดต่อเสียง (sound editing) , การผสมเสียง (audio mixing) , การจัดสมดุลระดับเสียง (sound balancing) การใส่เสียงประกอบ (effects)

ขั้นตอนควบคุมและปรับปรุงคุณภาพเสียงที่สร้างขึ้นมาทุกเสียง (เสียงพูด/ดนตรี/เอ็ฟเฟ็กท์ ฯลฯ)

การควบคุมและเพิ่มอรรถรสของสื่อเหล่านั้นตามความต้องการของผู้กํากับ โปรดิวเซอร์ และครีเอทีฟ.

การควบคุมเสียงสําหรับการออกอากาศรายการสดของโทรทัศน์ ที่ต้องมีการบันทึกเทปสื่อทุกสื่องานทุกงานในปัจจุบันต้องผ่านกระบวนการ Audio Post Production

ปัจจุบันนี้เนื่องจากเทคโนโลยีด้านคอมพิวเตอร์และซอฟท์แวร์ที่ก้าวหน้าขึ้น ทําให้เราสามารถผลิตงานตามกระบวนการดังกล่าวได้ด้วยคอมพิวเตอร์เพียงเครื่องเดียว เช่น การผลิตดนตรี ทําเพลง (Music

Production) ตั้งแต่การทําแบบร่าง (Demo) ไปจนถึงการทําต้นฉบับ (Mastering)

6

Audio Post Production process

Recording(Shooting)

Editing MasteringMixing Media

- On-Location- Studio

- Sound Design- Sound Effects- Foley- Music Composer- ADR

- Surround Sound- Sound Image

- Films / TV / Video- Encode for Surround Sound- Compression Files

7

Monitoring

Audio in Media

Music Record (Cassette Tape/CD/SACD)

Radio Broadcast (Commercial Spot / Jingle)

TV / Video Program (TV Series, Commercial, Cartoon, MV, Game show)

Live Broadcasting Program (Concert, Sports, Exhibition Event)

Movies / Animation (THX, Surround , Dolby)

Audio Streaming (Compressed files Format)

Multimedia Arts

8

Recordingเป็นขั้นตอนในการบันทึกเสียงของสิ่งที่ต้องการเช่น เสียงมนุษย์ เสียงธรรมชาติ เสียงเครื่องดนตรี หรือเสียงสังเคราะห์ต่างๆ

การบันทึกเสียงสามารถแบ่งเป็น

การบันทึกเสียงนอกสถานที่ หรือ จากสถานที่จริง (On - Location / Live Sound Recording)

การบันทึกเสียงภายในห้องบันทึกเสียง หรือ สตูดิโอ (Studio Recording)

อุปกรณ์หลักสําหรับขั้นตอนการบันทึกเสียงคือ อุปกรณ์ที่มีความสามารถในการเปลี่ยนแปลงรูปแบบของพลังงาน จาก พลังงานคลื่นเสียง เป็น พลังงานไฟฟ้า เช่น ไมโครโฟน (Microphone)

ขั้นตอนนี้ถือเป็นขั้นตอนที่สําคัญที่สุดของกระบวนการทั้งหมด หากการบันทึกเสียงทําได้ไม่ถูกวิธี หรือ เสียงที่บันทึกได้มีคุณภาพต่ํา จะทําให้กระบวนการทั้งหมดเป็นไปอย่างยากลําบาก

9

Editing

เป็นขั้นตอนในการตัดต่อ แก้ไข และตกแต่ง หรือบันทึกเสียงเพิ่มเติม เพื่อให้คุณภาพเสียงของงานให้เป็นไปตามต้องการ เช่น แก้ไขการเกิดเสียงรบกวน , การปรับแต่งความถี่ , การตัดเสียงที่ไม่ต้องการ ,แก้ไขระดับสัญญาณเสียง ฯลฯ

สามารถแบ่งขั้นตอนของการตัดต่อเสียงออกตามระบบของอุปกรณ์ที่ใช้ในการทํางาน

Linear Editing : การตัดต่อแบบเชิงเส้น อุปกรณ์ชนิด Analog (อุปกรณ์จําพวก Tape)

Non - Linear Editing : การตัดต่อแบบไม่เป็นเชิงเส้น พบในอุปกรณ์ชนิด Digital

10

Mixingขั้นตอนการผสมเสียง เสมือนการปรุงแต่งเสียงให้เป็นไปตามต้องการ โดย Mixing Engineer

การจัดระดับของสัญญาณเสียง ความดัง-เบา เพื่อให้ได้มิติสําหรับระยะห่างจากผู้ฟัง

การจัดตําแหน่งหรือทิศทางของเสียงต่างๆ เสมือนรับฟังจากแหล่งกําเนิดจริง (ซ้าย - ขวา-หน้า-หลัง)

Stereo : ตําแหน่งของเสียงเป็นระนาบซ้าย-ขวา ต่อผู้รับฟัง

Surround : ตําแหน่งของเสียงต่างๆ อยู่รอบตัวของผู้รับฟัง

การจัดมิติหรือห้องของเสียงแต่ละเสียง

จัดลําดับความสําคัญของเสียง เช่น ช่วงบทสนทนา เสียงของบทสนทนาต้องเด่นกว่าเสียงอื่นๆ

ขั้นตอนนี้จะทําหลายเวอร์ชั่นของเพลง เช่น Minus-1 , Radio Edit

11

Mastering

เป็นขั้นตอนในการทําต้นแบบหรือต้นฉบับของสื่อแบบต่างๆ ก่อนนําไปทําสําเนาหรือเผยแพร่งานไปสู่สาธารณชน

อัลบั้มเพลง : ทํา Master ของเพลงแต่ละเพลงให้เป็นในแนวทางเดียวกัน

โทนเสียง (ปรับย่านความถี่สําคัญต่างๆของเพลง)

ระดับความดังของแต่ละเพลงให้เท่ากัน

ลําดับเพลง / ช่องว่างระหว่างแทร็ค

ภาพยนตร์ : เรียกว่าการ Encoding

12

Mastering

เป็นขั้นตอนในการทําต้นแบบหรือต้นฉบับของสื่อแบบต่างๆ ก่อนนําไปทําสําเนาหรือเผยแพร่งานไปสู่สาธารณชน

อัลบั้มเพลง : จัดระดับสัญญาณและโทนเสียงทุกแทร็คให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน รวมทั้งจัดระยะห่างแต่ละเพลงทั้งอัลบั้ม เหมือนกับ

ภาพยนตร์ : การเข้ารหัสสําหรับระบบเสียงรอบทิศทางสําหรับระบบที่แตกต่างกัน เช่น DTS / Dolby Pro Logic ฯลฯ

13

Studio Recording process (Music)

PreProduction

BasicTracking

MasteringMixing

- Final Arrangement- Tempo- Keys- Instrumentation

- Live Recording- Rhythm Section- Drums- Bass- Rhythm Guitar

- Color of Sound- Stereo- Surround Sound- Make 1-2 Version

14

Monitoring

Overdub

- One piece per time- Add more Track- More instrument- More Chorus- Focus on Vocal

Multitrack Recording

Multitrack Recording (Editing Window)

15

Multitrack Recording (Mixing Window)

16

Movie Soundtrack

17

Visualizing of SoundDialogue / Production Sound

ADR (Automated Dialogue Replacement)

Foley

Sound Effects (SFX)

Room tone and Ambience

Music

Narration

18

Dialogue First

เสียงต้องสะอาด เสียงรบกวนต้องไม่บดบังเสียงพูดตัวละคร

ง่ายต่อการฟังจับใจความและเข้าใจ

เสียงกระซิบหรือเสียงตะโกน

เสียงทุ้มใหญ่หรือเสียงแหลมเล็ก

แก้ปัญหาการบันทึกด้วย ADR

ต้องผสมเสียงของสภาพแวดล้อมจริงจากตอนถ่ายทํา (โรงงาน,ห้องเก็บของ ฯลฯ)

19

ADR Fix

แก้ไขเสียง Dialogue ที่มีปัญหาจากการถ่ายทํา

เสียงรบกวนมากเกินไป

แก้ไขเรื่องบทพูดภายหลัง

ต้องผสมเสียงของสภาพแวดล้อมจริงจากตอนถ่ายทํา (โรงงาน,ห้องเก็บของ ฯลฯ) เพื่อความสมจริงและไม่เป็นที่สังเกต

ควรดูตลอดทั้งเรื่องและจดบันทึก Scene ที่มีปัญหาประกอบการตัดสินใจ

20

Sound Design : Foley and SFX

FOLEY : เสียงที่เกิดจากการกระทําของตัวละคร เช่น เสียงเดิน เสียงเสื้่อผ้า มักเป็นเสียงที่เกิดขึ้นจริง

Foley Walker

Foley Mixer

SOUND EFFECT : เสียงที่ประกอบเหตุการณ์สําคัญที่เป็นจุดสนใจต่างๆ เพื่อเน้นอารมณ์ของฉากนั้นๆ เช่น เสียงชกต่อย เสียงระเบิด เสียงรถชน มักมีการนําเสียงอื่นมาผสมเพื่อให้ได้ตามจินตนาการที่ต้องการ

21

Foley Studio

22

Foley Studio

23

Foley Walker

24

Ambient Environment

Immediate Surrounding Ambient (เสียงบรรยากาศรอบตัวที่ได้ยินทันที)

เช่น เสียงตู้เย็นทํางาน , เสียงฝูงชน , เสียงฮัมของเครื่องจักร

Distant , Low-Level Ambient (เสียงระยะไกลที่มีระดับเสียงเบาๆ)

เช่น เสียงการจราจรท้องถนนระยะไกล , เสียงโรงงาน , เสียงลมพัดในทะเลทราย

Specific Ambient Event (เสียงบรรยากาศตามเหตุการณ์)

เช่น เสียงสุนัข เสียงนก เสียงรถวิ่งผ่าน เสียงเครื่องบิน

25

Genre of Music

Genre(อ่านว่า ฌอง-ร่า) เป็นคําภาษาฝรั่งเศส แปลว่า ชนิด หรือ ลักษณะ ซึ่งก็หมายถึงการกําหนดคําเรียกให้กับชนิดของศิลปะแต่ละประเภท ซึ่งมองได้อย่างไม่มีขอบเขต ทั้งในแง่การวัดจาก เวลาและสถานที่(Setting), อารมณ์ที่สื่อออกมา(Mood), หรือแม้แต่รูปแบบการนําเสนอ(Format) นับเป็นคําที่มีความสําคัญในการกําหนดกลุ่มผู้เสพงานศิลปะ จนถึงขั้นสร้างตลาดที่ตรงกลุ่มเป้าหมายนั้น เช่น คอหนังแอ๊คช่ัน, ขาร็อค, วรรณกรรมโรแมนติค, หรือผู้ชื่นชอบงานศิลปะประเภทจิตรกรรม เป็นต้น

26

Genre of MusicDocumentaries

Reality Genre

Horror and Suspense

Action

Family or Children

Comedy

Drama

Science Fiction

Animation

27

Music Score Process

28

MusicSpotting

TempTrack

- With / Without Music- Style- Band- Song

- Reference Song- Reflect the Emotion- Communicate withMusician and Composer

ScoreArranging

- Music Cue Sheet- Composing- Arranging- Do by professional musician and composer

Studio and Acoustic DesignChapter 3 : ลักษณะของห้องบันทึกเสียงและสตูดิโอ

29

สตูดิโอ คือ สถานที่ทํางานของศิลปินและทีมงานในการสร้างผลงานทางศิลปะออกมาในทุกแขนง ไม่ว่าจะเป็น ห้องสตูดิโอของจิตรกรวาดภาพ สตูดิโอถ่ายภาพของช่างภาพ สตูดิโอผลิตและตัดต่อหนังสําหรับผู้กํากับงานภาพยนตร์ สตูดิโอสําหรับดีเจในการจัดรายการวิทยุกระจายเสียง สตูดิโองานกราฟฟิคสําหรับงานแอนิเมชั่น สตูดิโอสําหรับการถ่ายทํารายการโทรทัศน์ และสตูดิโอบันทึกเสียงสําหรับการทําเพลง

30

What’s Studio ?

Adriaen van Ostade. Self portrait. 1663. Gemäldegalerie.

Recording Studio

31

สถานที่หรือบริเวณที่สร้างขึ้นสําหรับการบันทึกเสียง ซึ่งประกอบไปด้วยห้องอย่างน้อย 2 ห้องขึ้นไปคือ

Studio / Live room : ห้องสําหรับใช้ในการบันทึกเสียงที่กําเนิดมาจากแหล่งเสียงControl room : ห้องที่ใช้สําหรับปรับแต่งและแก้ไขเสียงที่มาจากห้อง Studio

Acoustic ?ในหนังสือ Audio Cyclopedia ได้ให้นิยามของคําว่า Acoustic ดังนี้ :

ศาสตร์ที่ว่าด้วยการกําเนิด ผลกระทบ และการส่งผ่านพลังงานของคลื่นเสียง

การเคลื่อนที่ของคลื่นเสียงผ่านตัวกลางที่ต่างชนิดกัน

คุณสมบัติต่างๆของเสียง ทั้งการสะท้อน หักเห เลี้ยวเบน แทรกสอดและการดูดซับเสียง

คุณลักษณะเฉพาะของเสียงในสถานที่ต่างๆเช่น โรงมหรสพ โรงภาพยนตร์ และสตูดิโอ รวมไปถึงการออกแบบสถานที่นั้นๆ

จะเห็นได้ว่าจากความสัมพันธ์และความซับซ้อนในนิยามข้างต้นของคําว่า “อะคูสติค” ทําให้การออกแบบทางอะคูสติกที่เหมาะสมสําหรับสตูดิโอแบบต่างๆ ไม่ใช่เรื่องง่ายนัก แต่ก็มีหลักการพื้นฐานที่สามารถคํานึงถึงในการออกแบบสตูดิโอ คือ

32

Studio Designสิ่งสําคัญที่จะนึกถึงในการออกแบบ Recording studios คือ

Acoustic Isolation : การป้องกันเสียงจากภายนอกที่เล็ดลอดเข้ามาภายในห้องสตูดิโอ รวมไปถึงเสียงที่จะรั่วออกไปยังภายนอกบริเวณสตูดิโอ

Frequency balance : ความถี่ที่เป็นองค์ประกอบของสตูดิโอ จะต้องไม่ส่งเสริมความถี่ใดความถี่หนึ่งมากเกินไป และ จะต้องไม่ทําให้ความถี่ใดๆเปลี่ยนแปลงเช่นกัน

Acoustic Separation : บางครั้งในการบันทึกเสียงเครื่องดนตรีมากกว่า 1 ชิ้นในเวลาเดียวกัน สตูดิโอที่ดีควรมีการป้องกันการรั่วไหลของเสียงที่อาจเกิดขึ้นในระดับที่รับได้

Reverberation : ควบคุมการสะท้อนของเสียงในบริเวณสตูดิโอ เนื่องจากปรากฎการณ์ Reverb จะทําให้ผู้ฟังจินตนาการถึงขนาดของสถานที่นั้นๆ รวมไปถึงระยะห่างจากแหล่งกําเนิดเสียง

Cost Factor : ราคาเป็นส่วนหนึ่งของการออกแบบฟังก์ชันการใช้งาน และขนาดที่เหมาะสมของสตูดิโอ

33

Basic Studio Layout

34

ขนาดพื้นที่เร่ิมต้นที่เหมาะสมสําหรับการทําสตูดิโอจะต้องมี

ขนาดประมาณ 3.5 เมตร x 4.5 เมตร ขึ้นไป หากเล็กกว่านี้จะมี

ผลในเรื่องของการรับฟัง

จุดวางลําโพง

โต๊ะคอนโซล

แปลนของห้องบันทึกเสียงสําหรับงานพากย์หรือบันทึกเสียงร้อง 1 คน

Studio Type

The Project Studio : สตูดิโอที่เน้นใช้งานในการทําโปรเจ็คท์ส่วนตัวเป็นหลัก คุณภาพของ Acoustic Design อยู่ในระดับปานกลาง

The Music Studio : สตูดิโอที่เน้นการออกแบบสําหรับการบันทึกและโปรดักชั่นด้านดนตรีเป็นหลัก เน้นคุณภาพของ Acoustic Design เป็นหลัก

The Audio-for-Visual Production Environment :สตูดิโอที่ใช้สําหรับขั้นตอนในการทํางานโปรดักชั่นด้านเสียงสําหรับงาน Video , film , Animation และ Game Production การออกแบบจะเน้นประโยชน์ใช้สอยสําหรับเรื่องของงานภาพเป็นหลัก ซึ่งบางครั้งลักษณะคล้ายโรงภาพยนตร์

The Budget / Home Studio : สตูดิโอที่ใช้บริเวณหนึ่งภายในบ้านหรือออฟฟิศเพื่อใช้ในการทําโปรดักชั่นด้านเสียง การออกแบบจะเน้นที่งบประมาณเป็นอันดับแรก

35

36

Oven Studio (Alicia Keys)

Control Room Console Studio / Live Room

37

Control Room

Office Area

Voice Studio

Live Room 1

Sound Lock

Live Room

2

38

Whitney Houston Studio

39

Turtle Recording Studio

Control Room Piano Room Live Room

Audio-for-Visual Studio

40

Soundtrack Film & Television SSL Advance Post

Kantana Cineplex

41

Rear Front

Construction

42

การออกแบบเน้นการป้องกันการรั่วของเสียง โดยการลดพลังงานของเสียง เสมือนการสร้างกล่องเล็กในกล่องใบใหญ่

Walls : ป้องกันการรั่วและลดเสียงทั้งภายใน-นอกสตูดิโอ

Floor : ป้องกันและลดการรั่วของเสียงกระแทกและการสั่นสะเทือนจากพื้น หรือระหว่างชั้น

Ceiling : ป้องกันเสียงที่มาจากฝ้า-เพดานของอาคาร

Window & Doors : ป้องกันการรั่วของเสียงระหว่างห้องสตูดิโอ เป็นจุดที่เกิดปัญหาของการรั่วไหลมากที่สุด

Isolation Booth : ป้องกันการรั่วของเสียงระหว่างการบันทึกเสียงจากหลายแหล่งในเวลาเดียวกัน

Wall

43

Single Stud Double Stud

ป้องกันหรือลดการรั่วของเสียงโดยการสร้างช่องอากาศระหว่างโครงสร้างของแต่ละส่วนแยกจากกัน

นอกจากป้องกันเสียงรั่วแล้ว ต้องมีการดูดซับและ หักเหเสียงสะท้อนภายในห้องสตูดิโอ

การใช้วัสดุต่างชนิดกันจะมีผลต่อการลดการรั่วและดูดซับเสียงในแต่ละย่านความถี่ (คอนกรีต/ยิปซั่ม /ไม้)

Floors

44

Floating Floor

Cost-Effective Floating Floor

Drums Riser Floor

Ceiling

45

“Z” Channels Floating Ceiling

Windows

46

Windows for Hi-Transmission loss wallModestly Frame Window

Sound Lock

47

Isolation Booth

48

Drums Booth SetupPiano Booth Setup

ป้องกันหรือลดการรั่วของเสียงระหว่างการบันทึกเสียงเครื่องดนตรีหลายชิ้นพร้อมกัน

ปรับแต่งสภาพทาง Acoustic ในการบันทึกเสียงของเครื่องดนตรีแต่ละชิ้น (Live / Dead)

Clearsonic

49

Guitar Amp Panel Drums Panel

Reflection

50

Asymmetrical Side Reflection Symmetrical Side Reflection

Reflection

51

Ceiling Reflection Splayed Ceiling

Acoustic Wall Treatment

52

The Roominator Project 2

This rendering shows a possible front wall Roominators Project 2 application.

This rendering is the rear wall using the Roominators Project 2 treatments.

53

Diffusor System

54

55

Studio Consoleโต๊ะสําหรับวางอุปกรณ์ที่ใช้ในการทํางาน เรียกว่า คอนโซล

การออกแบบเน้นจุดรับฟังของผู้ใช้งาน

อุปกรณ์ทั่วไปจะมีขนาดมาตรฐานของหน้ากว้างเท่ากับ 19 นิ้ว สําหรับยึดกับ Rack

กําหนดให้ความสูงของอุปกรณ์ 4.3 cm เท่ากับ 1 unit (u)Argosy : Dual 15k

56