1

เทคนคการวเคราะหและแกปญหาทหนางาน (Problem Solving by Quality Control)

2

หลกการและเหตผล ❖ องคการจะประสบความส าเรจและเตบโตไดอยางย งยน บคลากรตองใหความส าคญกบเรอง “คณภาพ”

ของผลตภณฑในกระบวนการผลต ดงนนองคกรตองมวธการพฒนาบคลากร เพอใหบคลากรมแนวทางการวเคราะหปญหาและแกปญหาในกระบวนการอยางเปนรปธรรม ซงวธการแกปญหาทประสบความส าเรจและไดรบความนยมเรยกวา “กระบวนการแกปญหาแบบควซสตอร (QC Story) ตามมาตรฐาน JUSE” ซงเปนแนวทางแกปญหาทหนางาน (Genba) อยางเปนขนตอนและมความเปนวทยาศาสตร (Scientific Problem Solving)

❖ ในเบองตนกอนการแกปญหา ผปฏบตงานทหนางานตองเขาใจถงประเดนส าคญของคณภาพทตองการควบคม และรบรวาใครคอลกคาในกระบวนการทไดรบผลกระทบจากผลตภณฑทมปญหา นอกจากนยงตองเขาใจมตของปญหาคณภาพทผลตภณฑในกระบวนการก าลงเผชญอย ซงสามารถจ าแนกไดดงน • ความผดปกต (Abnormality) คอ ความไมเปนไปตามธรรมชาตของกระบวนการทเคยเปนมา เชน การออก

นอกพกดควบคมของแผนภมควบคม (Control Chart) • ความไมตรงขอก าหนด (Nonconformity) คอ ความไมเปนไปตามความตองการทระบของผลตภณฑ

(Specified requirement) • ความบกพรอง (Defect) คอ ความไมเปนไปตามความตองการในการใชงานผลตภณฑของลกคา (Non –

Fulfillment of a usage requirement)

❖ กระบวนการแกปญหาจะเกดขนไดอยางสมบรณ บคลากรตองระบไดอยางชดเจนถงประเภทของปญหา (ปญหาชวคราว / ปญหาเรอรง) และสามารถนยามปญหาในรปอาการเปนเชงปรมาณและเฉพาะเจาะจง ไมควรนยามปญหาเชงนามธรรม ซงเปนปญหาทไมสามารถระบสาเหตทแทจรงได นอกจากนไมควรนยามปญหาใหญเกนไป ควรแยกเปนสวนยอย ๆ เพอการหาสาเหตทแทจรงในแตละสวนท าไดงายขน ซงแนวคดดงกลาวจะเปนพนฐานส าคญของการวเคราะหสาเหตของปญหาในกระบวนการหนางานถดไป

❖ เครองมอวเคราะหและแกปญหาทหนางานทส าคญคอ แผนผงสาเหตและผล (Cause and Effect Diagram) การประสบความส าเรจในการใชแผนผงดงกลาว ผปฏบตงานหนางานและหวหนางานตองเขาใจถงวตถประสงคและวธการใชแผนผง ซงเราสามารถแยกประเภทของแผนผงไดดงน • แผนผงเพอ “การวเคราะหการกระจายของสาเหตปญหา (Dispersion Analysis)” • แผนผงเพอ “การจ าแนกตามกระบวนการผลต (Process Classification)” • แผนผงเพอ “การก าหนดรายการสาเหต (Cause Enumeration) ดวยเทคโนโลยเฉพาะ (Intrinsic

Technology)”

วตถประสงคของหลกสตร ❖ เพอใหผเรยนเขาใจมตของปญหา ประเภทของปญหาทปรากฏหนางาน และสามารถนยามปญหาท

ตองการแกไขออกมาเปนเชงรปธรรมและเฉพาะเจาะจงได ❖ เพอใหผเรยนสามารถวเคราะหและแกปญหาไดดวยเครองมอและเทคนคแกปญหา โดยผานกระบวนการ

แกปญหาแบบควซสตอร (QC Story)

3

รายละเอยดเนอหาตามหลกสตร พนฐานของการวเคราะหปญหาในกระบวนการ

• กจกรรมปรบคลนความถสมองกอนการเรยนร

• แนวคดในการท าก าไรของธรกจสมยใหม • จตส านกความเปนเจาของกบการแกปญหา (Ownership Quotient) • ประเดนส าคญของการแกปญหาคณภาพ • ความหมายของคณภาพทมการอางองถงมาก • ความหมายของลกคาตามหลกการควบคมคณภาพ • มตของปญหาคณภาพ

ปญหาคณภาพในมตของความบกพรอง (Defect) ปญหาคณภาพในมตของความไมตรงตามขอก าหนด (NC-Nonconformity) ปญหาคณภาพในมตของความผดปกตของกระบวนการ (Abnormality)

• Activity I: วเคราะหปญหาคณภาพในกระบวนการ แนวคดของการวเคราะหและแกปญหาทหนางาน

• การจดประเภทของปญหาในกระบวนการผลต จดตามแหลงทมาของปญหาเขามากระทบ จดตามความชดเจนของปญหาและความยากในการแกปญหา

• ความหมายและประเภทของปญหา (Sporadic & Chronic Problem) • แนวทางการระบปญหาในกระบวนการ • มาตรการการแกไขปญหาคณภาพ

การท าใหถกตอง (Correction) การปฏบตการแกไข (Corrective Action : C/A) การปฏบตการปองกน (Preventive Action : P/A)

• Activity II: ก าหนดประเภทของปญหาคณภาพในกระบวนการ เครองมอและเทคนคส าหรบการแกปญหาทหนางาน

• วงจร SDCA และวงจร PDCA กบการแกปญหาทหนางาน • ขนตอนการแกปญหาและปรบปรงคณภาพ (QC Story as JUSE) • แผนผงสาเหตและผล 3 ประเภท กบเทคนคแกปญหาหนางาน

การวเคราะหการกระจายของสาเหตปญหา (Dispersion Analysis) การจ าแนกตามกระบวนการผลต (Process Classification) การก าหนดรายการสาเหต (Cause Enumeration) ดวยเทคโนโลยเฉพาะ (Intrinsic Technology)

• Activity III: แกปญหาคณภาพในกระบวนการของผเรยน การปรบปรงการท างานอยางตอเนอง (Continuous Improvement)

• การปรบปรงการท างานดวยแนวคด “Knowledge is not Understanding”

4

5

6