Download pdf - 51272132 Phuong Phap Nghien Cuu

8/3/2019 51272132 Phuong Phap Nghien Cuu

1/207

LI TA__________________________________________ MC CH Cun sch ny a ra mt khun kh, m

cch tip cn v son tho i vi vic thit k nghin cu nh tnh, nh lng, v thehi v nhn vn. S quan tm n v vic s dng nghin cu nh tnh gia tng, s xut hihng php hn hp v s s dng tip tc cc hnh thc truyn thng ca cc thit k nghicn iu tra trong cun sch ny tr thnh rt cn thit. Vic so snh ny bt u bng scho c ba cch tip cn iu tra, s xem xt li ti liu trong qu kh, v nhng suy ng

lch v nhng vn o l trong vic iu tra nghin cu hc thut. K n, cun sch n: vit phn gii thiu n nghin cu; pht biu mc ch ca cng trnh nghin cu; xcl thuyt; nh ngha, n nh gii hn, v pht biu ngha ca cng trnh nghin cu; vphn tch d liu. Ti mi bc trong qui trnh nghin cu ny, ngi c c ging giicc phng php hn hp. Minh ha trang ba ca cun sch ny th hin mt biu tng vgi l mandala (hnh trn, bn trong c nhiu hnh v dng hnh hc nh hnh trang ba)v v tr ny, rt ging vi vic to ra mt thit k nghin cu, i hi phi nhn vo

itmt hnh trn biu tng v tr ny nu lm bng ct c th mt nhiu ngy bi v phict n l. Hnh trn biu tng v tr ny cng cho thy s lin h cht ch gia cc btrong mi thnh phn nh hnh ton b cng trnh nghin cu. KHN GI Cun sch ny

hay tin s) v cn b ging dy i hc, nhng ngi tm kim s h tr trong vic son th hay tp san hc thut, lun n tin s, hay lun vn thc s. cp rng hn, cun s

kho ln sch gio khoa cho cc kha hc trn i hc. tn dng c tt nht cc cs am hiu cn bn v nghin cu nh tnh v nh lng; tuy nhin, cc thut ng s chng hiu bit cn bn ni trn v cn c tr gip cp nhp mn trong qui trnh thig hn trong cc ngnh khoa hc x hi v nhn vn. Nhng kin nhn xt ca ngi c vthy rng nhng ngi s dng c nhn n t nhiu ngnh v nhiu lnh vc. Ti hy vng rip th, qun l, t php v hnh s, tm l hc, x hi hc, gio dc K12 (13 nm hc, tv gio dc sau bc trung hc c s, chm sc ngi bnh, cc khoa hc v sc khe hay y tv cc lnh vc khc s tm thy n bn ny hu ch.John W. Creswell

1

Bin dch: Nguyn Th Xinh Xinh


2/207


3/207

Nghin cu theo cc phng php hn hp c thm vo cc cch tip cn nh lng vmt n hay k hoch nghin cu theo cc phng php hn hp ngoi vic trnh by hai ch by v vic vit lch, tm thy cui cun sch trong ln xut bn th nht, c chhc, trc khi vit mt n nghin cu, cc tc gi cn phi xt n nhng c im c bthc nghim tc v ng k hn. Trong chng th ba, ti dnh ra trn mt phn trnh b

k nghin cu nh lng, nh tnh, v theo cc phng php hn hp. Cc vn v o lin mi xy ra trong nghin cu nh tnh k t khi ti l tc gi ca n bn u tin

hn nh nhiu t duy mi v ti ny, bao gm nhng pht trin trong cc cch tip cn nyn khch s tham gia ca mi ngi v c tnh gii phng m hin tr thnh quan trngheo cc phng php hn hp m rng v cho thy c hiu qu vi t cch l mt cch tiChng c nhan Nghin cu Kt hp nh tnh v nh lng trong cun sch xut bn ltheo cc Phng php Hn hp trong cun sch xut bn ln th hai ny. Ti vit li tothp nin va qua. Trong mi chng, ti u thm vo nhng ti liu tham kho cp nhtiu tham kho mi cho phn bi c thm sao cho ngi c c th kt hp mt s bi cnghin cu v cc gi thuyt, ti a ra nhiu th d hn v lm r nhng iu ch dhau. Nhng minh ha chuyn bit b sung c thm vo i vi cc cch tip cn nghinCNG V CC CHNG TRONG SCH Cun sch ny c chia thnh hai phn. Phn I gm c cc bh xy dng n hay k hoch nghin cu. Phn II tho lun v cc bc thc s trong vi

u y l tm tt ngn gn v mi chng.

Phn I: Nhng iu cn Xem xt S bPhn ny ca cun sch tho lun v vic chun b cho qui trnh thit k. Phn ny gm tJohn W. Creswell

3



4/207

Chng 1: Khun kh Thit k Trong chng ny, ti tho lun v tm quan trng ca vic cny lin quan n vic kt hp nhng li khng nh c a ra v nhng g to nn tri thBa cch tip cn do s lin kt ny to ra: nh tnh, nh lng, v theo cc phng phba cch tip cn ny v chn cch tip cn no s dng cho mt cng trnh nghin cu c

nhng iu cn Xem xt v o l Trc khi bt u qui trnh thit k n nghin cu, nhvit n nghin cu v d kin nhng iu cn xem xt v o l c th ny sinh trong s

cu nh lng, nh tnh, v theo cc phng php hn hp. Chng ny cng xt n cc v

Phn II: Vic Thit k Nghin cu Phn ny ca cun sch m t cc bc trong qui trnh ngli, t Chng 4 n ht Chng 11. Chng 4: Phn Gii thiu iu quan trng l gii thii hi phi xc nh vn nghin cu (vn kh khn hay vn ), trnh by vn n

yt trong ti liu, v nhm cng trnh nghin cu vo mt nhm khn gi. Chng ny cung cgii thiu uyn bc i vi mt n nghin cu hay cng trnh nghin cu. Chng 5: Licc tc gi cp n mc ch ch yu hay ch ch ca cng trnh nghin cu. on nyTrong chng ny, ngi c s hc c cch thc vit li pht biu mc ch cho cc cn

hn hp v s bit c mt bn gc ( in vo) tht hu ch trong qui trnh vit i thuyt c cp bi nh nghin cu dng thu hp v a vo trng tm mc ch cad n nghin cu, tp hp cc cu hi nghin cu v cc gi thuyt cn c vit mt cchcu hi nghin cu nh tnh ln cc cu hi nghin cu nh lng v cc gi thuyt nhic vit cc cu hi v cc gi thuyt trong nghin cu theo cc phng php hn hp. Tron

cc qui trnh ni trn.John W. Creswell

4



5/207

Chng 7: Vic S dng L thuyt trong Nghin cu Cc l thuyt p ng nhng mc ch khnh tnh, v theo cc phng php hn hp. Trong nghin cu nh lng, cc l thuyt cuh gia cc bin ang c nh iu tra kim nh. Trong nghin cu nh tnh, cc l thutra hay cc l thuyt c to ra trong sut qu trnh nghin cu. Trong cc nghin cu t

h nghin cu s dng cc l thuyt theo nhiu cch thc, bao gm nhng cch thc s dngh tip cn nghin cu nh tnh. Chng ny trnh by tng quan v vic l thuyt c th in cu v dn chng cc th d c th minh ha nhng cch s dng ny. Chng 8: Cc

c cc nh nghin cu n nh nhng gii hn hay nhng ranh gii xung quanh nhng iu myt. Nhng gii hn hay ranh gii ny nh r nhng thut ng c s dng trong cng trng, v hng ngha ca nghin cu c xut nhm vo nhng nhm khn gi khc nhau. Chby ny cho mt n hay k hoch nghin cu. Chng 9: Cc Phng php nh lng Cc p

liu, phn tch d liu, gii thch (din gii), v vit ra cc kt qu ca mt cng trnhin hu trong c nghin cu da trn cuc iu tra/kho st ln nghin cu da trn cuc tin quan n vic xc nh mu v tng th, vic nu r chin lc iu tra, vic thu thpli gii thch v vit nghin cu theo cch thc ph hp vi mt cng trnh nghin cu danghim. Trong chng ny, ngi c s hc c cc th tc chuyn bit thit k cc phh tc nh tnh Nhng cch tip cn nh tnh i vi vic thu thp d liu, phn tch dnh lng, truyn thng. Vic s dng phng php ly mu c mc ch, vic thu thp d

rnh by thng tin bng hnh v bng, v vic gii thch c tnh c nhn cc kt qu tm t

ny a ra cc bc trong vic thit k cc th tc nh tnh, cng nh minh ha cc th thin tng hc, l thuyt c c s, dn tc hc, nghin cu tnh hung, v nghin cu tncc Phng php Hn hp. Cc th tc nghin cu theo cc phng php hn hp s dng cc k. Trong vic thit k cc th tc ny, cc nh nghin cu cn phi truyn t ch ch caJohn W. Creswell

5



6/207

v nhng p dng ca nghin cu ny trong cc ngnh khoa hc x hi v nhn vn. K , ctheo cc phng php hn hp, cc cch tip cn v thu thp v phn tch d liu, vai trdn nghin cu c xut. Chng ny s cung cp cho ngi c tng quan v nghin cu

h ra cc bc c tin hnh trong vic thit k th tc theo cc phng php hn hp chornh nghin cu l mt qui trnh kh khn v tn nhiu thi gian. Cun sch ny s khng ng hn, nhng cun sch ny hn l cung cp nhng k nng chuyn bit hu ch trong qui trbc c bao gm trong qui trnh ny, v mt bn hng dn thc hnh son tho v vit

ny bc l, ti khuyn ngh ngi xy dng n nghin cu nn suy ngh k lng v cchti liu v ti ca mnh, lp cng v cc ti a vo trong thit k n,Phn I ca cun sch ny gii thiu v cc ti ny.

John W. Creswell

6



7/207

LI CM N_______________________

Cun sch ny l ra khng th c vit ra nu khng c s khuyn khch v nhng tnin s m ti ging dy ti i hc Nebraska-Lincoln trong nhiu nm. Cc cu sinh vintrng vo vic pht trin cun sch ny: Tin s Sharon Hudson, Tin s Leon Cantrell, ng

n, Tin s De Tonack, Tin s Ray Ostrander, v Diane Greenlee. K t khi xut bn cun s

mang n cc sinh vin trong cc kha hc v cc phng php nghin cu nhp mn do tia trong cc cuc hi tho v cc phng php hn hp ca ti. Cc kha hc ny l cc hng tng mi, v chia s nhng kinh nghim ca ti vi t cch ti l mt tc gi v mg ngh su sc do nhng nh ph bnh sau y a ra: Susan E. Dutch, i hc Tiu bang, i hc Nebraska; Steve Guerriero, Trng Antioch New England; Gladys Hildreth, i hcky; Nancy Leech, i hc Tiu bang Colorado; Martha NonteroSieburth, i hc Massachusettsston; David Morgan, i hc Tiu bang Colorado; v Kathleen Young, i hc New Mexico. Ngokhng c s h tr v khuyn khch ca cc bng hu ca ti ti Nh Xut bn Sage th lSage v hin l mt nh xut bn hng nht. Ti c bit chu n nhiu i vi ngi b

sut mt thp nin lm vic vi Nh Xut bn Sage, C. Deborah lun lun mang n cho ti smt chuyn nghip v thnh tho v thit k, v s khuyn khch i vi ti vi t cch t

John W. Creswell7



8/207

PHN I______________________________________

Nhng iu Xem xt S b Chng 1 Khun kh Thit k Chng 2 Xem xt li Ti liu Chng 3 Cc Chin lc ViPhn I s cp n vi iu xem xt s b cn thit trc khi thit k mt n hay mtchn la mt cch tip cn hay mt khun kh cho ton b thit k nghin cu (ngha l n

hp), vic xem xt li ti liu trong qu kh hiu bit cng trnh nghin cu c v s dngngay t ban ucch vit tt v cc thng l thc hnh v o l.

John W. Creswell

8



9/207

PHN II______________________________________

Vic Thit k Nghin cu Chng 4 Phn Gii thiu n Nghin cu (An Introduction) Chng 5 Pht biu v Mcment) Chng 6 Cc Cu hi Nghin cu v cc Gi thuyt (Research Questions and Hypothesg L thuyt (The Use of Theory) Chng 8 Cc nh ngha, cc Hn ch, v ngha (Defini

nd Significance) Chng 9 Cc Phng php nh lng (Quantitative Methods) Chng 10tive Procedures) Chng 11 Cc Th tc Trong Nghin cu theo cc Phng php Hn hp(Mixres)

Phn ny lin h ba cch tip cnnh lng, nh tnh, v theo cc phng php hn hpving bit trong qui trnh ny.

John W. Creswell

9



10/207

V Tc gi_________________________________________

John W. Creswell l Gio s v Tm l hc Gio dc trong chng trnh trn i hc (thc srong Gio dc (QQME) ti i hc Nebraska-Lincoln.

ng chuyn v cc phng php nghin ck theo cc phng php hn hp, cng nh cc ng dng v phng php hc trong gio dc,W. Creswell l tc gi ca by cun sch v nhiu chng trong cc cun sch khc cng nh

san. Gn y, ng hon thnh mt cun sch gio khoa gii thiu v cc phng php nghon Education.

ng hin ang vit cc bi bo v cc chng sch v nghin cu theo cc phsch v nghin cu nh tnh ng dng cho Nh Xut bn Sage Publications.

ng sng LincHai con trng thnh ca h ang theo ui s nghip trong ngnh tm l hc v khoa h

ll ang hc lm th, ng tch cc tham gia tp aerobics nc, v lm vic vi t cch l mnghin cu cho nhiu d n trong cc khoa hc x hi v nhn vn.

John W. Creswell

10



11/207

CHNG MT________________________________________

KHU

N KH THIT KTrong hai thp nin va qua, cc cch tip cn nghin cu tng gp bi n mc cc nhhay nhng ngi iu tra (inquirers) c tht nhiu chn la. i vi nhng ngi thit kun kh tng qut hng dn v mi kha cnh ca nghin cu, t vic nh gi nhng t

procedure) chi tit v thu thp d liu v phn tch. Vic s dng mt khun kh tng qutin cu gn cht k hoch ca mnh vo nhng tng c ging dy k cng trong ti ldiences) (th d, cc hi ng ca khoa i hc), nhng ngi ny c v ng h cc mt n nghin cu? Mc d c rt nhiu loi v tn gi khc nhau trong ti liu, nhnglng, cch tip cn nh tnh, v cch tip cn theo cc phng php hn hp (mixed meth

ht c sn cho cc nh khoa hc x hi v nhn vn trong nhiu nm ri, cch tip cn tay bn thp nin va qua, v cch tip cn cui cng cn mi m v vn ang pht trin vvi ngi c v ba cch tip cn nghin cu ni trn. Ti cho rng hiu c cc cch

khun kh: nhng gi nh trit hc v nhng iu cu thnh li khng nh tri thc (knowlth tc tng qut ca nghin cu c gi l cc chin lc iu tra (strategies of inquird liu, phn tch, v vit lch, c gi l cc phng php (methods). Cc cch tip cnhp hn hp trnh by mi trong nhng thnh phn ny mt cch khc nhau, v nhng khc bi

K , nhng kch bn tiu biu kt hp ba thnh phn ni trn c a ra, tip theo ltip cn ny ch khng chn cch tip cn kia khi thit k mt cng trnh nghin cu. Bilun trit hc nghim tc v bn cht ca tri thc, nhng bi tho lun ny s cung cp kihc ng sau nghin cu.

BA THNH PHN CA IU TRATrong n bn u tin ca cun sch ny, ti s dng hai cch tip cn (approaches) o nhng gi nh trit hc khc nhau v bn cht ca hin thc, khoa hc lun, cc gi trun (Creswell, 1994). Nhiu pht trin trong thp nin va qua dn n vic xem xt litheo cc phng php hn hp (mixed methods research) c hu ht mi ngi chp nhnnghin cu nh lng v nh tnh s khng bao gm ht cc cch tip cn chnh ngy nay 11Bin dch: Nguyn Th Xinh Xinh

John W. Creswell


12/207

Cc gi nh trit hc khc ngoi nhng gi nh c a ra nm 1994 c tho lunh ph phn, cc quan im v tuyn truyn vn ng/khuyn khch s tham gia ca mi ngirspecitves), v nhng t tng thc dng (th d, xem Lincoln & Guba, 2000; Tashakkori & T1998) ang c tho lun rng ri. Mc d nhng t tng trit hc vn cn gn nh n gi95), nhng nhng t tng trit hc ny vn nh hng n cch thc hnh nghin cu v cn

nm u trn chui bin thin gia nh lng v nh tnh ch khng phi l nh lniu tt nht chng ta c th ni l cc nghin cu v bn cht c khuynh hng c tnh chng ny ti s gii thiu nhng kch bn tiu biu v nghin cu nh tnh, nh lng

hnh nghin cu (nh vit mt n) bao gm nhiu hn cc gi nh trit hc rt nhiu. Ntng qut i vi nghin cu (cc chin lc) v c thc hin vi nhng th tc chuyn bthnh phn v t tng trit hc, chin lc, v phng php thnh ba cch tip cn (appro

Nhng tng ca Crotty (1998) thit lp c s cho khun kh ny.

ng cho rng trong vic

ta xem xt n bn cu hi: 1. Khoa hc lun (epistemology) no l thuyt v tri thc ghng n cuc nghin cu (th d, ch ngha khch quan, ch ngha ch quan v.v)? 2. Quanhc nm ng sau phng php lun ang c cp (th d, ch ngha thc chng, ch ngtivm)), ch ngha gii thch, l thuyt ph phn, v.v.)?

John W. Creswell

12



13/207

Cc Thnh phn ca iu traCc Li Khng nh Tri thc Thay th khc nhau (Knowledge Claims) Cch tip cn Nghin cuHn hp Cc Qui trnh Thit k Nghin cu

Cc Chin lc iu tra

c hnh thnh khi nim bi nh nghin cu Cc phng php (methods)

Chuyn thnh thc tin

Cc Cu hi Quan im (lng knh) v l thuyt Thu thp d liu Phn tch d liu Vit bi

Hnh 1.1 Nhng Li Khng nh Tri thc, Cc Chin lc iu tra, v cc Phng php Dn k.

3. Phng php lun no chin lc hay k hoch hnh ng lin kt cc phng php vi cca chng ta (th d, nghin cu thc nghim, nghin cu iu tra, dn tc hc, v.v)? 4.

cc th tc chng ta xut s dng (th d, bn cu hi, phng vn, nhm trng tm (fohy cc cp quyt nh c lin h cht ch vi nhau i vo qui trnh thit k nghin c

tip cn nghin cu, i t nhng gi nh tng qut c a vo mt n n nhng quytny trong u, ti hnh dung khi nim v (khi nim ha) m hnh Crotty x l ba cu h. Nhng li khng nh tri thc no nh nghin cu a ra (bao gm quan im v l thuyt)th tc? 3. Nhng phng php thu thp d liu v phn tch no s c s dng?

John W. Creswell

13



14/207

K tip, ti v mt biu , nh trnh by trong Hnh 1.1. Hnh ny th hin cch thc bakhng nh tri thc, cc chin lc, v phng php) kt hp hnh thnh nhng cch tipny li c chuyn thnh cc qui trnh trong vic thit k nghin cu. Nh th, cc bc

gi nhng li khng nh tri thc c a vo cng trnh nghin cu, xem xt chin lc cch s dng ba thnh phn ny, nh nghin cu lc c th xc nh cch tip cn iuhn hp. Bng 1.1 Cc Quan im v Khng nh Tri thc Thay th khc nhau Ch ngha Cu t

tham gia hnh thnh nn. S cu trc c tnh x hi v lch s S to ra l thuyt Ch ngh

vn C tnh a nguyn Hng v thc tin th gii thc.Ch ngha Hu Thc chng S tt nh Khuynh hng gii thch nhng hin tng hoc cu trv o lng da vo Thc nghim Xc minh l thuyt Tuyn truyn Vn ng/Khuyn khch s

r Hng v vn trao quyn Mang tnh cng tc Hng v s thay i

Nhng li khng nh Tri thc Thay th Khc nhauPht biu li khng nh tri thc c ngha l cc nh nghin cu khi u mt n bng ctrong sut cuc nghin cu iu tra ca h. Nhng li khng nh tri thc ny c th gi l2000; Mertens, 1998); cc gi nh trit hc, khoa hc lun, bn th hc (Crotty, 1998); hun v nghin cu c nhn thc rng ri (Neuman, 2000). V mt trit hc, cc nh nghinthc l g (bn th hc), lm sao chng ta bit c tri thc (khoa hc lun) cc gi tr

cht ca gi tr v loi gi tr), chng ta vit v tri thc nh th no (tu t hc), v cphp lun) (Creswell, 1994). Bn trng phi t tng v li khng nh tri thc s c tcu trc (constructirism), quan im tuyn truyn vn ng/khuyn khch s tham gia ca mNhng yu t chnh ca mi quan im c trnh by trong Bng 1.1. Trong nhng phn thonhng t tng trit hc khi qut ca cc lp trng ny thnh thc tin.

Nhng Li Khng nh Tri thc theo ch ngha Hu thc chngTheo truyn thng, cc gi nh theo ch ngha hu thc chng chi phi nhng li khngn im ny i khi c gi l nghin cu theo phng php khoa hc hay lm khoa hc.John W. Creswell

14



15/207

cu nh lng, nghin cu theo ch ngha thc chng/hu thc chng, khoa hc thc nghim,cui cng, ch ngha hu thc chng, cp n t tng vo thi gian sau ch ngha thtuyt i ca tri thc (Phillips & Burbules, 2000) v cng nhn rng chng ta khng th ttri thc ca chng ta khi nghin cu v hnh vi v hnh ng ca con ngi. Truyn thng

ca th k th 19 nh Comte, Mill, Durkheim, Newton, v Locke (Smith, 1983), v gn y nhny c din t r bi cc tc gi nh Phillips v Burbules (2000). Ch ngha hu thc(thuyt quyt nh) trong nguyn nhn c l quyt nh kt qu hay kt cc. Nh th, nh

hu thc chng phn nh yu cu xem xt nhng nguyn nhn nh hng n cc kt cc, nh nhu thc chng cng c khuynh hng gii thch cc hin tng phc tp bng nhng nguyno ngha l c ch rt gn cc tng thnh mt tp tng ri rt v ngn gn kimTri thc pht trin thng qua lng knh ca ngi theo ch ngha hu thc chng da vo skhch quan tn ti bn ngoi trn th gii. Nh th, vic xy dng nhng thc o bc nhn tr thnh ti quan trng i vi mt ngi theo ch ngha hu thc chng. Cui cnphi th gii, v nhng quy lut hay l thuyt ny cn c kim nh hay xc minh v ci

v th gii. Nh th, trong phng php khoa hc cch tip cn nghin cu c nhng ngnhn bt u vi mt l thuyt, thu thp d liu hocng h hoc bc b l thuyt ny, vhnh cc kim nh b sung. Khi c ti liu ca Phillips v Burbules (2000), ngi ta c

an im ny, nh nhng gi nh sau y: 1. Tri thc l da vo s phng on (v i ngao gi c th tm thy c. Nh th, bng chng c thit lp trong nghin cu lun lun

ny m cc nh nghin cu khng chng minh cc gi thuyt v thay v th h ch ra tnh t. Nghin cu l qu trnh a ra nhng li khng nh v sau ci tin hay t b mt sc bin minh mnh m hn. Th d, hu ht nghin cu theo nh lng khi u bng vicxem xt hp l nh hnh tri thc. Trong thc tin, nh nghin cu thu thp thng tin tr

ts) da vo cc thc o c hon chnh bi nhng ngi tham gia hay bi nhng quan st cch xy dng nhng li pht biu xc thc ph hp, nhng li pht biu c th dng gi

mi quan h nhn qu c quan tm. Trong cc nghin cu nh lng, cc nh nghin cu n ny di dng cc cu hi hay cc gi thuyt.John W. Creswell

15



16/207

5. Mang tnh khch quan l mt kha cnh thit yu ca vic iu tra thnh tho, v v lk cc phng php v cc kt lun tm ra s thin lch. Th d, cc chun mc v gicu nh lng.

Nhng Li Khng nh Tri thc c Cu trc theo X hiNhng nh nghin cu khc khng nh tri thc thng qua mt qui trnh v lot gi nh thahng c kt hp vi ch ngha gii thch (interpretivism); xem Mertens, 1998) l mt qu

t Mannheim v t nhng cng trnh nghin cu nh Cu trc X hi ca Hin thc ca Bergetheo Ch ngha T nhin ca Lincoln & Guba (1985). Nhng tc gi gn y hn tm lc2000), Schwandt (3000), Neuman (2000), v Crotty (1998), ngoi nhng tc gi khc na. Ccrong cc cng trnh nghin cu ny cho rng cc c nhn c cng tm hiu v th gii trong(meanings) c tnh ch quan v cc kinh nghim ca h nhng ngha hng v nhng ikhc nhau v c nhiu, lm cho nh nghin cu phi tm kim tnh phc tp ca cc quan i

mt t loi hay mt t t tng. Th th mc tiu ca nghin cu l da cng nhiu cng thung ang c nghin cu. Cc cu hi tr nn rng v tng qut sao cho nhng ngi thamt ngha thng c ti luyn trong cc cuc tho lun hay nhng s tng tc vi

hin cu lng nghe cn thn nhng iu ngi ta ni hay lm, trong mi trng i sng cac thng lng v mt x hi v lch s. Ni cch khc, nhng ngha ny khng n th

hng ngi khc (do ta c ch ngha cu trc x hi) v thng qua cc chun mc trong l

c nhn. Nh th, cc nh nghin cu theo ch ngha cu trc thng x l nhng qui trnnhng bi cnh chuyn bit trong ngi ta sng v lm vic hiu c cc mi trngcu cng nhn rng qu trnh o to v ngh nghip ca h nh hng nhiu n cch giicho ngi khc bit li gii thch ca h bt ngun t nhng kinh nghim v vn ha v l

nh nghin cu l hiu ra c (hay gii thch) nhng ngha m nhng ngi khc c v thng ch ngha hu thc chng), cc nh iu tra to ra hay xy dng theo php qui np mt lh d, trong vic tho lun v ch ngha cu trc, Crotty (1998) xc nh c vi gin lc hiu bit v i x vi th gii m h ang gii thch. Cc nh nghin cu theo cc(open-ended questions) sao cho nhng ngi tham gia c th by t quan im ca mnh. 2. Cit v i x vi th gii ca mnh v hiu c th gii da vo quan im lch s v xm nn vn ha ca chng ta ban tng cho chng ta. Theo , cc nh nghin cu theo cch

v bi cnh hay mi trngJohn W. Creswell

16



17/207

ca nhng ngi tham gia thng qua vic i kho st bi cnh ny v ch thn thu thp thhng iu h tm thy, mt li gii thch c nh hnh bi nhng kinh nghim ring v quVic c bn to ra ngha lun lun mang tnh x hi, ny sinh u u t tng tc vi ctip cn nh tnh ch yu theo php quy np, vi vic nh iu tra to ra ngha t d

Nhng Li Khng nh Tri thc theo Cch Tip cn Tuyn truyn Vn ng/Khuyn khch s ThaMt nhm cc nh nghin cu khc khng nh tri thc thng qua cch tip cn tuyn truyn

mi ngi. Quan im ny pht sinh trong sut thp nin 1980 v thp nin 1990 t mt s cgi nh theo ch ngha hu thc chng p t cc quy lut c cu (structural laws) vvi nhng c nhn hay nhng nhm b y ra ngoi l (b ngn chn khng cho c quyn lc vgii quyt tha ng cc vn v cng bng x hi. V mt lch s, mt s tc gi theogia ca mi ngi (hay c tnh gii phng con ngi) s dng cc cng trnh nghin cu

rcuse, Habermas, v Freire (Neuman, 2000). Gn y hn, bit quan im ny chng ta c1987), Heron v Reason (1997), v Kemmis v Wilkinson (1998). Ni chung, cc nh nghin cny cm thy rng lp trng ca nhng ngi theo ch ngha cu trc khng t c th

(action agenda) gip nhng dn tc b y ra ngoi l. Nhng nh nghin cu ny tin rnvi hot ng chnh tr v chng trnh ngh s v chnh tr. Nh th, nghin cu cn phiay i cuc sng ca nhng ngi tham gia, thay i cc nh ch hay th ch m trong cca nh nghin cu. Hn na, nhng vn c th cn c gii quyt ni ln nhng vn

o quyn, tnh trng bt bnh ng, s p bc, s thng tr, s n p, s lm cho b xa lcn tuyn truyn vn ng thng trc tin s dng mt trong nhng vn ni trn lm inh iu tra s tin hnh trn tinh thn cng tc sao cho khng y nhng ngi tham gia

cuc iu tra ny. Theo ngha ny, nhng ngi tham gia c th gip thit k cc cu hi,n, hay nhn c phn thng cho vic tham gia vo cuc nghin cu. Ting ni ca nhnghng nht nhm mc ch ci cch v thay i. S tuyn truyn vn ng ny c th c nghao nhng ngi tham gia ny, nng cao thc ca h, hay a ra mt chng trnh ngh s vtham gia. Trong phm vi nhng li khng nh tri thc ny l lp trng ca cc nhm v coi l hay b tc quyn lc hay tc quyn bu c. V th cho nn, nhng quan im l thubc tranh v cc vn ang c xem xt, vi nhng ngi s c nghin cu, v vi nhnyt ny c lit k sau y:John W. Creswell

17Bin dch: Nguyn Th Xinh Xinh


18/207

Quan im ng h quyn bnh ng ca ph n (Feminist perspectives) t vo trung tm v vn rc ri v nhng th ch to ra nhng tnh hnh . Nhng ti nghin cu c thbng x hi cho ph n trong nhng bi cnh c th hay s hiu bit v nhng tnh hnh b

trn chng tc nu ln nhng vn quan trng v vic kim sot v to ra tri thc, c bda mu (Ladson Billing, 2000) Quan im theo l thuyt ph phn cp n vic trao qu

iu gii hn hay b buc do chng tc, giai cp, v gii tnh t ln h (Fay, 1987). QuNgi ng tnh Luyn i) t trng tm vo nhng c nhn t gi bn thn mnh l ngi ngi c cm tng nh mnh thuc gii tnh khc v i khi phi chuyn i gii tnh. Ngnhiu hn n phng cch chnh tr v vn ha, v c th truyn t ting ni (pht biu

, 2000) iu tra v ngi tn tt x l ngha ca vic a vo cc trng hc v bao gmb tn tt (Mertens, 1998).

y l nhng nhm v nhng ti a dng, v nhng tm tt ca ti y l nhng iu khson (1998) v nhng c im chnh yu ca nhng hnh thc iu tra thng qua s tuyn trugia ca mi ngi: 1. Bin php khuyn khch s tham gia ca mi ngi c tnh trung hi (bin chng v tp trung vo vic mang li s thay i trong thc tin. Nh th, vo lc k

ip cn tuyn truyn vn ng/khuyn khch s tham gia ca mi ngi, cc nh nghin cu 2. Hnh thc iu tra ny tp trung vo vic gip cc c nhn t gii phng mnh khi nh

ruyn thng i chng, trong ngn ng, trong cc phng thc lm vic, v cc mi quan hCc nghin cu theo cch tip cn tuyn truyn vn ng/khuyn khch s tham gia ca mi ny quan im v nhng vn kh khn trong x hi, nh s cn thit ca vic trao quyn. 3theo ngha l n gip cho con ngi c t do thot khi nhng gii hn ca nhng cu tr

v quyn t quyt ca con ngi. Mc ch ca cc cng trnh nghin cu theo cch tip cngia ca mi ngi l to ra mt cuc tranh lun v tho lun chnh tr sao cho thay i cc tnh thc t v cng tc bi v l cuc iu tra c hon tt cng vi nhng ngitc gi theo cch tip cn tuyn truyn vn ng/khuyn khch s tham gia ca mi ngi l

uc iu tra ca h vi t cch l nhng cng tc vin tch cc.

John W. Creswell

18



19/207

Nhng Li Khng nh Tri thc theo Ch ngha Thc dngMt quan im khc v nhng li khng nh tri thc xut pht t nhng ngi theo ch nghcng trnh ca Peirce, James, Mead, v Dewey (Cherryholmes, 1992). Cc tc gi gn y bao1990), Murphy (1990), Patton (1990), v Cherryholmes (1992). C nhiu hnh thc ca ch ngdng. i vi phn ln hnh thc ca ch ngha thc dng, nhng li khng nh tri thc n

qu ch khng phi do nhng iu kin tin l (nh trong ch ngha hu thc chng). yhp ca cc vn (Patton, 1990). Thay v cc phng php iu tra l quan trng, th vn

cu s dng mi cch tip cn nghin cu hiu c vn (Xem Rossman & Wilson 1985).g trnh nghin cu theo cc phng php hn hp, Tashakkori v Teddlie (1998) v Patton (1quan trng ca vic tp trung s ch vo vn nghin cu trong nghin cu thuc lnh vh tip cn theo thuyt a nguyn v trit hc rt ra tri thc v vn . Theo Cherry0), v nhng li gii thch ca ring ti v cc tc gi ny, ch ngha thc dng cung cpsau y: 1. Ch ngha thc dng khng cam kt vi bt c mt h thng trit hc v hin t

o cc phng php hn hp theo ngha l nh iu tra c chn mt cch t do t c cc giuc nghin cu. 2. Cc nh nghin cu n l c quyn t do chn la. H c t do chncu p ng tt nht yu cu v mc ch ca h. 3. Nhng ngi theo ch ngha thc dng kTheo cch thc tng t, cc nh nghin cu theo cc phng php hn hp xem xt k nhiu

h khng phi ch ng vi mt cch (th d, nh lng hay nh tnh) 4. Chn l l nhh cht ch gia tr c v hin thc khch quan hon ton c lp vi tr c. Nh th, tro

nh iu tra s dng d liu c nh lng ln nh tnh bi v c hai loi d liu ny hghin cu. 5. Cc nh nghin cu theo ch ngha thc dng xem xt vn nghin cu ci gghin cu h mun i n u vi nghin cu . Cc nh nghin cu theo cc phng phho nhng l do ti sao d liu nh lng v d liu nh tnh cn c pha trn ngay t hin cu lun lun xy ra trong nhng bi cnh x hi, lch s, chnh tr, v cc bi cnhheo cc phng php hn hp c th bao gm mt chiu hng hu hin i hay tri vi cc nlng knh (quan im) l thuyt phn nh cc mc ch v cng bng x hi v chnh tr. 7.(Cherryholmes, 1992) rng chng ta cn chm dt vic nu ra nhng cu hi v hin thc vH chc l n thun mun thay i ch (Rorty, 1983, trang xiv) 19

John W. Creswell



20/207

Nh th, i vi nh nghin cu theo cc phng php hn hp th ch ngha thc dng m rah gii khc nhau, cc gi nh khc nhau, cng nh cc hnh thc khc nhau v thu thp din cu theo cc phng php hn hp.

Bng 1.2.nh lng

Cc Chin lc iu tra Thay th khc nhaunh tnh Tng thut Hin tng hc Dn tc hc L thuyt c c s Nghin cu tnh hunghi C tnh bin i

Cc thit k da trn th nghim Cc thit k khng da trn th nghim nh l cc cuc i

Cc Chin lc iu traNh nghin cu mang nhng gi nh v nhng li khng nh tri thc vo s chn la mt thin lc iu tra (hay nhng truyn thng v iu tra, Creswell, 1998; hay cc phng phpvn hnh cp ng dng nhiu hn. Nhng chin lc iu tra ny a ra chiu hng ch nhng li khng nh tri thc, s lng chin lc iu tra tng gp bi trong nhngliu v kh nng phn tch nhng m hnh phc tp n mt trnh cao hn, v v cc c n

rong lnh vc khoa hc x hi. Cc chin lc iu tra ny gp phn to nn ton b cch ttra quan trng c s dng trong khoa hc x hi s c tho lun trong cc Chng 9, 1h by tt c hay nhiu chin lc iu tra, cc chng ny ch tp trung vo nhng chin l y, ti s gii thiu nhng chin lc iu tra vn s c tho lun sau ny v c

1.2 trnh by tng quan v cc chin lc iu tra ny.

Cc Chin lc Gn lin vi Cc tip cn nh lngTrong sut nhng thp nin cui th k th 19 v trong sut th k th 20, cc chin lchng chin lc s dng quan im theo ch ngha hu thc chng. Nhng chin lc ny baohim km chnh xc v t m gi l gn nh-th nghim (quasi-experiments) v nhng nghinStanley, 1963), v nhng th nghim mt i tng chuyn bit (Cooper, Heron & Heward, 198McCormick, 1995). Gn y hn, cc chin lc nh lng bao hm nhng th nghim phc tpthit k theo yu t, cc thit k theo s o lp li). Cc chin lc ny cng bao gm c

hc nhn qu v nhn dng v sc mnh tp th ca nhiu bin. Trong cun sch ny, chng tcc cuc th nghim v cc cuc iu tra (surveys). Cc cuc th nghim bao gm nhng to cch ngu nhin cc i tng cho cc iu kin x l, cng nh cc cuc th nghim cBin dch: Nguyn Th Xinh Xinh

John W. Creswell


21/207

gi l gn nh-th nghim s dng cc thit k khng sp xp theo ngu nhin (Keppel, 1991thit k mt i tng. Cc cuc iu tra (surveys) bao gm cc nghin cu cho v nghiphng vn c t chc c h thng thu thp d liu, vi nh tng qut ha t mu sa

Cc Chin lc Gn lin vi Cch Tip cn nh tnhTrong nghin cu nh tnh, trong sut thp nin 1990, s lng v cc loi phng php csch tm lc nhiu loi khc nhau (nh 19 chin lc do Wolcott, 2001 nh r ) v cc

hp iu tra nh tnh chuyn bit. Th d, Clandinin v Conelly (2000) xy dng mt btheo phng php tng thut lm, Moustakas (1994), tho lun v nhng nguyn tc trihc, v Strauss, v Corbin (1990, 1998) gii thch v phn tch t m cc th tc ca l) tm lc cc th tc v dn tc hc, v Stake (1995) nh r cc qui trnh ca nghong cun sch ny, nhng phn minh ha s c rt ra t nhng chin lc sau y: Dn teo vn ha cn nguyn vn trong mi trng t nhin trong sut mt thi k ko di bng ctrn quan st (Creswell, 1998). Qui trnh nghin cu linh hot v thng tin ha mt cchhng thc t sng gp phi trong mi trng thc a (Le Compte & Schensul, 1999) L thuycu c gng rt ra mt l thuyt tng qut, tru tng v mt qu trnh, hnh ng, hay sam gia vo cuc nghin cu. Qui trnh ny bao gm vic s dng nhiu giai on thu thp dquan h qua li ca cc loi thng tin (Strauss & Corbin, 1990, 1998). Hai c im ch yso snh lin tc d liu vi cc loi thng tin mi xut hin v vic ly mu theo l thu

tng t v nhng im khc bit ca thng tin. Nghin cu tnh hung, trong nh nghinmt hot ng, mt qui trnh, hoc mt hay nhiu hn mt c nhn. Tnh hung hay cc tnhv cc nh nghin cu thu thp thng tin chi tit bng cch s dng nhiu th tc thu th

thi k di (Stake, 1995). Nghin cu theo hin tng hc, trong nh nghin cu xc ncon ngi lin quan n mt hin tng, nh c m t bi nhng ngi tham gia vo cuc

quan trng ca hin tng hc vi t cch l mt hc thuyt trit hc cng nh vi t cchcu mt s t i tng thng qua s cam kt tham gia ko di v rng ri xy dng nhnkas, 1994). Trong qui trnh ny, nh nghin cu ng du ngoc tch bit nhng kinh nkinh nghim ca nhng ngi tham gia vo cuc nghin cu (Nieswiadomy, 1993). 21Bin dch: Nguyn Th Xinh Xinh

John W. Creswell


22/207

Nghin cu theo hnh thc tng thut, mt hnh thc iu tra trong nh nghin cu tmy nhiu hn mt c nhn cung cp nhng cu chuyn v cuc sng ca h. K thng tin nyvo bng tng thut sp xp theo th t thi gian xy ra (bng nin i tng thut). Cucuc sng ca nhng ngi tham gia cuc nghin cu vi cc quan im t cuc sng ca chng tc (Clandinin & Connelly, 2000).

Cc Chin lc Gn lin vi Cch Tip cn theo Cc Phng php Hn hpNhng chin lc bao gm vic thu thp v phn tch c hai dng d liu (nh tnh v nhting hn chin lc nh tnh hay chin lc nh lng. Khi nim pha trn cc phng p

1959, khi Campbell v Fiske s dng nhiu phng php nghin cu gi tr ca cc c icu khc s dng ma trn a phng php ca h xem xt nhiu phng php thu thp dghin cu khc s dng cc phng php hn hp, v khng lu sau nhng cch tip cn gv cc cuc phng vn (d liu nh tnh) c kt hp vi cc cuc kho st truyn thhn rng tt c phng php u c nhng hn ch, cc nh nghin cu bit c rng nhngha hay v hiu ha nhng thin lch ca cc phng php khc. Php quy ra tam gic (Tria mt phng tin tm kim s hi t gia cc phng php nh tnh v nh lng tam gic (php tam gic c) xut hin nhng l do b sung cho vic pha trn cc loi d

qu t phng php ny c th gip pht trin hay nh hng n phng php kia (Greene, Ccch khc l, mt phng php c th c lng ghp vo mt phng php khc mang li shau (Tashakkori & Teddlie, 1998). Hoc cc phng php ni trn c th p ng mc ch cy i v ng h cc nhm b y ra ngoi l, nh ph n, cc dn tc hay chng tc thiu sv n, nhng ngi tn tt, v nhng ngi ngho (Merten, 2003). Nhng l do gii thch ctrn lm cho cc tc gi t khp th gii xy dng nhng th tc cho cc chin lc iu

thut ng gi tn, nh c tm thy trong ti liu, v d nh a phng php, hi t,tc nghin cu (Tashakkori & Teddlie, 2003). c bit, ba chin lc tng qut v vi binhin lc tng qut s c minh ha trong sch ny: Cc th tc theo trnh t, tronghay m rng nhng kt qu tm thy ca mt phng php bng cch s dng mt phng php ktnh nhm cc mc ch kho st v tip theo sau bng phng php nh lng vi mt mu lqu cho tng th. Mt cch khc l cuc nghin cu c th bt u bng phng php nh l


John W. Creswell


23/207

cc khi nim c kim nh, theo sau bng phng php nh tnh bao gm vic kho st chh tc xy ra ng thi, trong nh nghin cu tp trung d liu nh lng v nh tnhng thit k ny, nh iu tra thu thp c hai dng d liu cng mt lc trong sut cuc ngny vo vic gii thch cc kt qu chung. Ngoi ra, trong thit k ny, nh nghin cu lth tc thu thp d liu ln hn khc phn tch nhng vn khc nhau hay nhng cp

tc c tnh bin i, trong nh nghin cu s dng mt quan im (lng knh) l thuythng n mi th v do quan trng) trong phm vi mt thit k cha ng c d liu n

cp mt khun kh cho nhng ti c quan tm, nhng phng php thu thp d liu, v nd kin. Trong phm vi quan im ny c th tn ti mt phng php thu thp d liu m cxy ra ng thi. Cc Th tc nh lng, nh tnh, v theo Cc Phng php Hn hp Cc

eo Cc Phng php Hn hp

Bng 1.3

Cc Phng php Nghin cu nh lng c nh trc

Cc phng php da C phng php da trn loi trn loi thng tin mi thng tin c

mi xut hin Cc cu hi da trn Cc cu hi m C cu hi m ln cu hi cng c ngd liu s hin, dng tt c kh nng d liu da trn thi , d liu quan st, d Phniu bng ti liu, v d liu tng iu tra (dn s) d liu nghe nhn Phn tch thng k

Cc Phng php Nghin cu (Research Methods)Thnh phn quan trng th ba tham gia vo cch tip cn nghin cu l cc phng php chuytch d liu. Nh c trnh by trong Hnh 1.3, iu hu ch l xem xt mt lot y ccu no, v sp xp cc phng php ny theo mc tnh cht c nh trc (predetermi ended) hay m (open ended) ca chng, v trng tm ca chng l phn tch d liu bn

phi bng s. Cc phng php ny s c pht trin thm trong cc Chng 9 n ht ChnCc nh nghin cu thu thp d liu trn mt cng c (instrument) hay mt bn trc nghimn im v lng t trng) hay tp hp thng tinJohn W. Creswell

23



24/207

trn mt bn danh mc kim tra (checklist) v hnh vi (th d, khi cc nh nghin cu quans dng mt k nng phc tp). u kia ca ph bin thin (continuum), c th bao gm v

uan st hnh vi ca cc c nhn m khng c nhng cu hi c nh trc hoc vic tin hthnh tht v mt ti, m hu nh nh nghin cu khng s dng cc cu hi c th. Viliu nh l nu r loi thng tin s c thu thp trc khi tin hnh cuc nghin cu

t nhng ngi tham gia vo n nghin cu. Ngoi ra, loi d liu c th l thng tin bc hay thng tin theo dng vn bn hn, ghi chp v tng thut ting ni ( kin pht bi

ia. Trong mt s hnh thc thu thp d liu, c d liu nh lng ln d liu nh tnh data) c th c m rng bng nhng quan st m hay d liu tng iu tra (dn s) c thhiu su.

BA CCH TIP CN NGHIN CUNhng li khng nh tri thc, cc chin lc, v cc phng php ni trn, tt c gp phapproach) c khuynh hng nh lng hn, nh tnh hn, hay hn hp hn. Bng 1.4 a ra

ic chn la cch tip cn cho mt n nghin cu. Bng ny cng bao gm nhng thng ls c nhn mnh trong cc chng cn li ca cun sch ny.

John W. Creswell

24Bin dch: Nguyn Th Xinh Xinh


25/207

Bng 1.4 Nhng Cch Tip cn nh lng, nh tnh v theo cc Phng php Hn hpC Khuynh hng hay Tiu biu l S dng cc gi nh trit hc ny S dng cc chin lri thc theo ch ngha cu trc/Tuyn truyn vn ng/Khuyn khch s tham gia ca mi nghc, nghin cu tnh hung, v tng thut. Cc cu hi m, nhng phng php cho php lobn hay hnh nh. Cch Tip cn nh lng Nhng li khng nh tri thc theo ch nghacuc th nghim. Cc cu hi ng, nhng phng php c nh trc, d liu bng s. Ki

h. Xc nh nhng bin s nghin cu. Thit lp quan h gia cc bin s trong cc cu

v gi tr c chng nhn v tin cy. Quan st v o lng thng tin bng s. S dnghng k. Cch Tip cn theo cc Phng php Hn hp Nhng li khng nh tri thc theoa ng thi v c tnh bin i.

S dng cc phng php (methods) ny

S dng nhng thng l thc hnh nghin cu ny, vi t cch l nh nghin cu

Xc nh v tr ca mnh. Thu thp nhng ngha do nhng ngi tham gia xy dng nn.

y hin tng duy nht. Mang nhng gi tr c tnh c nhn ca mnh vo cuc nghin cu.ngi tham gia. Chng thc tnh chnh xc ca nhng kt qu tm thy. a ra nhng ltrnh ngh s v thay i hay ci cch. Cng tc vi nhng ngi tham gia.

C cu hi m ln cu hi ng, c phng php c nh trc ln phng php cho php lov phn tch nh tnh. Thu thp c d liu nh lng ln d liu nh tnh. Xy dng cgiai on iu tra khc nhau. Trnh by cc hnh trc quan v cc th tc trong cuc nghica c nghin cu nh tnh ln nghin cu nh lng.

John W. Creswell

25

Bin d

ch: Nguy

n Th

Xinh Xinh


26/207

Cc nh ngha sau y c th gip lm r thm v ba cch tip cn nghin cu ny: Th ntra ch yu s dng nhng li khng nh tri thc theo ch ngha hu thc chng pht t

o quan h nhn qu, thu gn thnh nhng bin s, nhng gi thuyt v nhng cu hi c th,vic kim nh cc l thuyt), p dng cc chin lc iu tra nh cc cuc th nghim vcng c c nh trc m s mang li s liu thng k. Th hai, cch tip cn nh tnh

khng nh tri thc da ch yu vo cc quan im theo ch ngha cu trc (ngha l nhiuha c cu trc theo x hi v lch s, vi ch ch xy dng mt l thuyt hay m thc)

s tham gia ca mi ngi (ngha l, c tnh chnh tr, hng n vn , c tnh cng tccu ny cng s dng cc chin lc iu tra nh cc nghin cu tng thut, hin tng h. Nh nghin cu thu thp d liu da trn cu hi m, mi xut hin vi nh ch yu ltheo cc phng php hn hp l cch tip cn trong nh nghin cu c khuynh hng tdng (th d, hng n kt qu, tp trung vo vn , v theo thuyt a nguyn v trit hao gm vic thu thp d liu hoc l ng thi hoc l theo trnh t hiu c tt nhthng tin bng s (th d, trn cc cng c) cng nh thng tin bng vn bn (th d, trongui cng th hin c thng tin nh lng ln thng tin nh tnh.

nhn thy c ba thnh phn ny (nhng li khng nh tri thc, cc chin lc, v cctho vi kch bn nghin cu tiu biu nh c trnh by trong Hnh 1.2. Cch Tip cn NCc gi nh theo ch ngha hu thc chng nh tnh Cc gi nh theo ch ngha cu trcCc gi nh da php Hn hp trn ch ngha thc dng Chin lc Cc Phng php (Methodnh gi hay xp hng hnh vi Thit k da trn Cc quan st ti hin dn tc hc trng

cc Cc thc o ng, phng php hn Cc quan st m, hp

Hnh 1.2 Bn cch Kt hp Thay th khc nhau ca nhng Li Khng nh Tri thc, cc Chin

26


27/207

Cch tip cn nh lng: nhng li khng nh tri thc theo ch ngha hu thc chng, chi(tiu chun nh gi) trc v sau kim nh v thi .

Trong kch bn ny, nh nghin cu kim nh mt l thuyt bng cch nu r cc gi thuyty bc b cc gi thuyt ny. Thit k da trn th nghim c s dng, torng cc thi

him. D liu c thu thp trn mt cng c o lng thi , v thng tin thu thp thuyt. Cch tip cn nh tnh: nhng li khng nh tri thc theo ch ngha cu trc,h vi.

Trong trng hp ny, nh nghin cu c gng thit lp ngha ca mt hin tng t cc ql xc nh mt nhm cng chung vn ha v nghin cu cch thc nhm ny pht trin cc m(ngha l dn tc hc). Mt trong nhng thnh phn ch yu ca vic thu thp d liu l qgia cuc nghin cu bng vic tham gia vo cc hot ng ca h. Cch tip cn nh tn

an im khuyn khch s tham gia ca mi ngi, thit k theo tng thut, phng vn m.

i vi nghin cu ny, nh iu tra c gng xem xt mt vn lin quan n s p bc ccu chuyn v s p bc c nhn bng cch s dng phng php tng thut. Cc c nhn

m chnh h b p bc nh th no. Cch tip cn theo cc phng php hn hp: nhng lhu thp c d liu nh lng ln d liu nh tnh theo trnh t.

Nh nghin cu t vic iu tra trn c s gi nh rng vic thu thp cc loi d liu khin cu. Nghin cu ny bt u bng mt cuc iu tra/kho st rng tng qut ha cctrung vo cc cuc phng vn m, nh tnh v chi tit thu thp cc quan im chi tit

CC TIU CH CHN LA MT CCH TIP CN NGHIN CUVi ba cch tip cn nghin cu ni trn, nhng yu t no nh hng n vic chn la cck mt n nghin cu? Ba iu cn xem xt c nh hng n quyt nh ny: vn nghi

nhn ca nh nghin cu, v khn gi (khn thnh gi, c gi) m bo co ny s c vit

Tng hp gia Vn Nghin cu v Cch Tip cn Nghin cu

27


28/207

Mt s loi nht nh ca cc vn nghin cu x hi i hi cc cch tip cn nghin c4, l mt vn hay mi quan tm cn phi c gii quyt (th d, liu kiu can thip n

y khng). Th d, nu vn l xc nh cc yu t nh hng n mt kt cc, s hu dnght v cc kt cc, th cch tip cn nh lng l tt nht. Cch tip cn nh lng cncch gii thch. Mt khc, khi cn hiu bit mt khi nim hay hin tng bi v hu nhnim hay hin tng , th cch tip cn nh tnh xng ng c s dng. Nghin cu

bit nhng bin s quan trng xem xt. Cch tip cn thuc loi ny c th cn thit b

ay nhm ngi nht nh, hay cc l thuyt hin hu khng p dng c vi mu hay nhm theo cc phng php hn hp hu ch trong vic nm bt nhng g tt nht ca c hai cchcu c th mun c hai, va tng qut ha cc kt qu c tm thy cho mt tng th va

hay khi nim cho cc c nhn. Trong nghin cu ny, trc ht nh iu tra kho st tngsau nghin cu cc bin ny bng cch s dng mt mu ln cc c nhn. Hay mt cch khs ln c nhn, sau tin hnh tip vic kho st vi mt t c nhn bit c cch g tnh hung ny, li th ca vic thu thp c d liu nh lng ng (close-ended) ln dc li hiu c tt nht vn nghin cu.

Nhng Kinh nghim C nhn ca Nh Nghin cuNhng kinh nghim v qu trnh o to ca c nhn nh nghin cu cng tham gia vo kt hkhoa hc, vit lch, thng k, v cc chng trnh thng k trn my tnh, vn cng quen t

lng trong th vin rt c th s chn thit k nh lng. Thay v th, cch tip cn trnh phn tch vn bn bng my tnh, v kinh nghim trong vic tin hnh cc cuc phngs dng cch tip cn theo cc phng php hn hp cn phi quen thuc vi nghin cu c s hiu bit v c s l l bin minh cho vic kt hp c hai dng d liu, sao cho hai dCch tip cn theo cc phng php hn hp cng i hi kin thc v cc thit k theo c

h tc ca mt nghin cu. Bi v cc nghin cu nh lng l mt phng thc nghin cucn thn ang tn ti i vi nghin cu nh lng. iu ny c ngha l cc nh nghin

in cu nh lng. Ngoi ra, i vi mt s c nhn, c th khng c d chu khi thchno bng vic s dng cc cch tip cn iu tra nh tnh v tuyn truyn vn ng/kh

cch tip cn nh tnh to c hi i mi v lm vic nhiu hn trong phm vi cc khuvit lch vi vn phong vn hoa, sng to hn, mt hnh thc m cc c nhn c th thch

tuyn truyn vn ng/khuyn khch s tham gia ca mi ngi, th chc chn c ng c c


29/207

y theo ui nhng ti m c nhn tc gi quan tm cc vn lin quan n nhng ngcho h v mi ngi. i vi nh nghin cu s dng cch tip cn theo cc phng php h

cn phi thu thp v phn tch c d liu nh tnh ln d liu nh lng. Cch tip cnln tnh linh hot ca iu tra nh tnh.

Khn gi (Audience)Cui cng, cc nh nghin cu nhy cm vi khn gi (ni chung khn, thnh gi v c gi)

khn gi ny c th l cc v ch bt ca cc tp ch, c gi ca cc tp ch, cc y bam d hi ngh, v cc ng s trong lnh vc nghin cu. Sinh vin nn xem xt nhng cchdng. Nhng kinh nghim ca cc nhm khn gi ny vi cc nghin cu nh lng, nh tnhnh c a ra v s chn la ni trn.

T

M TTMt s xem xt s b trc khi thit k n nghin cu l xc nh khun kh cho cuc ngng chng ny: nghin cu nh lng, nghin cu nh tnh, v nghin cu theo cc phnggi nh trit hc v nhng li khng nh tri thc, cc chin lc iu tra, v cc phnv cc phng php c kt hp, chng to ra nhng khun kh khc nhau tin hnh nghi nghin cu, kinh nghim c nhn ca nh nghin cu, v nhng nhm khn gi m ta c g

Bi tp Trau di K nng Vit1. Hy xc nh mt vn nghin cu trong mt bi bo ng trong tp ch v tho lun vsao. 2. Hy ly mt ti m Anh/Ch thch nghin cu, v, bng vic s dng bn kt hptra, v cc phng php trong Hnh 1.2, hy tho lun v vic ti ny c th c nghihp ni trn. 3. Hy tm mt bi bo ng trong tp ch vit v nghin cu nh lng hodu hiu v l do ti sao y l cch tip cn ny ch khng phi l nhng cch tip cn

BI C THMCherryholmes, C. H. (1992). Ghi chp v ch ngha thc dng v ch ngha hin thc khoa hcu Gio dc, 14, Thng 8-9, 13-17. 29


30/207

Cherryholmes so snh s khc nhau gia ch ngha thc dng v nghin cu khoa hc truyn tbo ny l c nhiu trch dn t cc tc gi v ch ngha thc dng v vic lm r nhng pryholmes nu r lp trng ring ca ng bng cch ch ra rng ch ngha thc dng c thchuyn tht, v tng cho rng c mt th gii bn ngoi c lp vi suy ngh ca chngg ca nghin cu x hi: ngha v quan im trong qui trnh nghin cu. London: Nh Xuttty cung cp mt khun kh tht hu ch gn kt nhiu vn v khoa hc lun, nhng quphp trong nghin cu x hi li vi nhau.

ng thit lp tng quan gia bn thnh phn c

trong Bng 1 mt mu tiu biu nhng ti ca mi thnh phn. Sau , ng chuyn sang tu trong nghin cu x hi, nh ch ngha hu hin i, thuyt nam n bnh quyn, iu tracu trc, ch ngha thc chng. Kemmis, S., & Wilkinson, M. (1998). Nghin cu hnh ng

huyn khch s tham gia ca mi ngi v nghin cu v thng l thc hnh. Trong B. Atweh,ks (Eds), Nghin cu Hnh ng trong thc hnh: Cc quan h i tc nhm mc ch cng bn1-26) New York: Nh Xut bn Routledge. Stephen Kemmis v Mervyn Wilkinson a ra mt bnn tuyt vi v nghin cu theo quan im khuyn khch s tham gia ca mi ngi. c bit,tra ny v sau tho lun v cch thc nghin cu hnh ng c thc hnh cp c

a, E. G. (2000). Nhng iu gy tranh ci, nhng mu thun, v nhng im gp nhau mi niK. Denzin, Y. S. Lincoln, & E. G. Guba (Eds.), Sch Hng dn v Nghin cu nh tnh (n

trang 163-188). Thousand Oaks, Ca: Nh Xut bn Sage. Yvonna Lincoln v Egon Guba a rnim tin c bn ca nm hc thuyt v iu tra thay th khc nhau trong nghin cu khoa h

rng phn tch trc y c a ra trong n bn u tin ca cun Sch Hng dn ni trthuyt ph phn, ch ngha cu trc, v cc hc thuyt v khuyn khch s tham gia ca mio bn th hc (ngha l bn cht ca hin thc), khoa hc lun (ngha l, bng cch no chv phng php lun (ngha l qui trnh nghin cu). Hc thuyt v khuyn khch s tham githay th khc vo nhng hc thuyt c a ra ban u trong n bn th nht. Sau khi trgi i chiu chng xt theo by vn , nh bn cht ca tri thc v tri thc tch ly n

Cc phng php nghin cu x hi: Nhng cch tip cn nh tnh v nh lng (n bn thLawrence Neuman cung cp mt cun sch gio khoa v cc phng php nghin cu ton din nghin cu khoa hc x hi. Chng 4 c bit 30


31/207

hu ch trong vic hiu bit v ngha thay th khc nhau ca phng php lun c nhan chng ny, ng i chiu ba h phng php khoa hc x hi theo ch ngha thc chng, kx hi c tnh ph phn xt theo tm cu hi (th d, iu g cu thnh mt li gii thhay thng tin da trn d liu trng ra sao?) Phillips, D. C., Burbules, N. C. (2000). Ch

ha hu thc chng v nghin cu v gio dc. Lanham, MD: Nh Xut bn Rowman & Littlefiels v Nicholas Burbules tm tt nhng tng quan trng ca t duy theo ch ngha hu thcnhan l Ch ngha hu thc chng l g? v Nhng cam kt v trit hc ca cc nh ng

a nhng tng chnh v ch ngha hu thc chng, c bit l nhng tng phn bit chtng ny bao gm vic bit rng tri thc ca nhn loi da trn phng on ch khng phici, thay i hay nh bi), v bit rng s bo m hay bin minh ca chng ta cho tri thnghin thm.

31


32/207

CHNG HAI

Xem xt li Ti liu (Review of the Literature)Ngoi vic chn la mt cch tip cn nh lng, nh tnh, hay theo cc phng php hnxt li ti liu nghin cu hc thut. Vic xem xt li ti liu gip cc nh nghin cuxem xt li ti liu truyn t n ngi c tm quan trng ca vic nghin cu mt t

cn c thc hin trc khi lao vo n nghin cu. Chng ny bt u bng tho lun v

cu c th suy ngm lin tc v ti ny. thi im ny, cc nh nghin cu cng cn xK , tho lun chuyn sang qui trnh thc s ca vic xem xt li ti liu. Qui trnh nic s dng ti liu trong mt cng trnh nghin cu, k chuyn sang cc nguyn tc huti liu trong cc cng trnh nghin cu nh tnh, nh lng, v theo cc phng php h

XC NH TITrc khi xt n ti liu no s s dng trong mt d n nghin cu, u tin hy xc nhnh cng trnh nghin cu ny khng. Hy m t ti bng mt t t hoc mt cm t ng

rong mt cng trnh nghin cu. C vi cch thc theo cc nh nghin cu thng c cca ti s l ti c chn bi nh nghin cu ch khng phi bi mt ngi c vn haytrnh xc nh ti. Mt cch l phc tho mt nhan ngn gn cho cng trnh nghin co m thng khng phc tho mt nhan sm trong cc d n ca h. Theo quan im ca ti

tha ng cho mc ch tin hnh cng vic, nhng cha hon ho) tr thnh mt bng hiv hin nhin tip tc iu chnh li trng tm v thay i khi d n tin trin (hythy rng trong nghin cu ca ti, ti ny truyn t thng tin c s cho ti v cung, cng nh mt du hiu thng c s dng trong vic chuyn ti n nhng ngi khc nnh vic ln u tin trao cho ti bn s tho ca h v mt cng trnh nghin cu, ti yunu h cha c mt nhan c ghi ra trn giy. Nhan lm vic ny c vit nh thti l v . . . Cu tr li c th l Cng trnh nghin cu ca ti l v tr em c nguy7, 8, 9) hay Cng trnh nghin cu ca ti l v vic gip cc cn b ging dy i hctrong qui trnh thit k nghin cu, hy din t cn 32


33/207

thn cu tr li cho cu hi ni trn sao cho mt hc gi khc c th d dng hiu thu cc nh nghin cu mi vo ngh l h din t cng trnh nghin cu ca h bng mt ngncc bi bo c cng b m cc bi bo ny c hiu nh li nhiu ln trc khi tp, thng thn, d c v d hiu. Nhng nhan d hiu ny cng cn phi phn nh cc ncung cp li khuyn hu ch i vi vic sng to mt nhan : hy din t ngn gn v t

Tip cn i vi hay Mt Cng trnh Nghin cu v. Hy s dng mt nhan n (singleMt th d v nhan kp l Mt Nghin cu Dn tc hc: Hiu bit Cm nhn v Chin tra

lkinson, hy xt n mt nhan khng di qu 12 ch, hy loi b hu ht cc mo t v crng nhan ny bao gm trng tm hay ti ca cng trnh nghin cu. Mt chin lc xhi g cn phi c tr li trong cng trnh nghin cu xut? Nh nghin cu c th ha K ngy nay c ngha g?, hay iu g a ngi ta n cc a im du lch vng M, hy tp trung vo ti then cht trong cu hi ny nh l ct mc ch ng quan trnghc cu hi ny c th c m rng sau ny c tnh m t nhiu hn v cng trnh nghihin cu v Chng 6 v cc cu hi nghin cu v cc gi thuyt).

MT TI C

TH NGHIN CU (A RESEARCHABLE TOPIC) tch cc nng ti ny ln mt cng trnh nghin cu cn i hi suy ngh k liu cu nu cc nh nghin cu c nhng ngi tham gia sn lng phc v trong cng trnh nghicc nh iu tra c cc ngun lc ti nhng thi im then cht trong cng trnh nghin

iu trong mt thi k ko di v cc ngun lc phn tch thng tin, nh l thng qua cvn bn. Vn v cn phi th phc tp hn. Vi yu t c th i vo quyt nh ny. Ctri thc nghin cu c sn v ti ny hay khng. Bc u tin trong bt k d n nghighin cu v mt ti (hy xem sau trong chng ny bit cc chin lc s dng hikhng th nhn mnh qu mc vo im ny. Cc nh nghin cu mi vo ngh c th a ra m, nh l v s r rng ca cc cu hi nghin cu, s ton din ca vic thu thp d liu,u tt c iu , nh nghin cu c th nhn c s h tr rt t t cc hi ng khoa hakhng thm c bt c iu g mi vo khi lng nghin cu v ti. Hy nu cu hi,g trnh nghin cu ny c th x l mt ti m cho n nay cha c xem xt, m rng s


34/207

tho lun bng cch kt hp vo nhng thnh phn mi, hay th hin li (hay lp li) mt ch hnh mi hay vi nhng ngi tham gia mi. Vn liu ti ang xt c cn phi cgi no bn ngoi t chc hay nh ch trc tip hoc khu vc ca nh nghin cu s quanc th c quan tm cp vng v hn ch v ti kia c quan tm cp ton quc, t

hn gi rng ri s gip ngi c nh gi cao gi tr ca cng trnh nghin cu ny. Ccban, cc nh lp k hoch hi ngh v cc c quan hay t chc cp tin u thch cng trnCui cng, vn cn phi cng lin quan n cc mc tiu c nhn ca nh nghin cu. Hy

hnh sa d n, v ph bin cc kt qu. Bt c nh nghin cu no cng nn xt n vic cghin cu phi b vo cng trnh nghin cu s mang li li ch nh th no cho mnh trd nhng mc tiu ny lin quan n vic thc hin nhiu nghin cu hn, t c mt ch

. Trc khi bt u mt n hay cng trnh nghin cu, ta cn phi cn nhc cn thn cch i vi ti ang xt. Hy c gng bit c phn ng ca cc bn ng s, nhng chnh vin hi ng hay y ban ca khoa.

MC CH CA VIC XEM XT LI TI LIUVic xem xt li ti liu trong mt cng trnh nghin cu hon thnh vi mc ch. Vic xequ ca nhng cng trnh nghin cu khc c lin quan cht ch vi cng trnh nghin cu

hit lp quan h gia mt cng trnh nghin cu vi cuc i thoi rng ln hn tip dinv m rng cc cng trnh nghin cu trc . (Cooper, 1984; Marshall v Rossman, 1999).

cung cp mt khun kh xc lp tm quan trng ca cng trnh nghin cu ang xt cngg trnh nghin cu vi cc kt qu tm thy khc. Tt c hay mt s trong cc l do ny cnghin cu hc thut vo mt cng trnh nghin cu (hy xem Miller, 1991, bit mt bn

g ti liu trong mt cng trnh nghin cu). Ngoi vn ti sao s dng ti liu ni trnhau nh th no trong ba cch tip cn nghin cu nh tnh, nh lng, v theo cc ph

VIC XEM XT LI TI LIU TRONG NGHIN CU NH TNH, NH LNG, V THEO CC PHNG PHPTrong nghin cu nh tnh, cc nh iu tra s dng ti liu theo cch thc ph hp vi cnh sn cc cu hi cn phi c tr li trn quan im ca nh nghin cu. Mt trong ntnh l nghin cu ny mang tnh thm d, kho st. iu ny c ngha rng cha c g nhi

nh nghin cu tm cch lng nghe nhng ngi tham gia trong nghin cu v xy dng s hi


35/207

Tuy nhin, vic s dng ti liu trong nghin cu nh tnh thay i ng k. Trong cc cuyt nh nghin cu theo dn tc hc hay nghin cu theo dn tc hc ph phn, ti liu vph phn t ti liu c cc nh nghin cu gii thiu sm trong mt cng trnh nghin c

rnh nghin cu theo l thuyt c c s, cc nghin cu tnh hung, v cc cng trnh nghiv t hn trong vic chun b cho cng trnh nghin cu. Vi cch tip cn da trn c snghin cu v s thay i theo loi nghin cu nh tnh, chng ta nhn thy vi m hnhnh tnh. Ti a ra ba v tr sp t. Phn xem xt li ti liu c th c s dng

g 2.1 cho thy, Anh/Ch c th bao gm ti liu vo trong phn gii thiu cng trnh nghiti liu cung cp mt bi cnh hu ch cho vn kh khn hay vn dn n s cn ti vit v vn ny, ai nghin cu vn ny, v ai ch ra tm quan trng ca vthuc vo cc cng trnh nghin cu c sn. Ta c th tm thy cc th d minh ha v m htnh s dng cc chin lc iu tra khc nhau. Hnh thc th hai l xem xt li ti liu

thng c s dng trong nghin cu nh lng. Cch tip cn ny thng xut hin khi khlng. Hn na, trong cc cng trnh nghin cu nh tnh c nh hng v l thuyt, nho l thuyt ph phn hoc cc cng trnh nghin cu vi mc ch tuyn truyn vn ng hayh nh iu tra c th sp t tho lun v l thuyt v ti liu vo mt phn ring bit,nghin cu c th a ti liu lin quan vo phn cui ca cng trnh nghin cu, tich hay cc phm tr) mi ni ln t cng trnh nghin cu ny. M hnh ny c bit thl thuyt c c s. Ti khuyn ngh m hnh ny bi v m hnh ny s dng ti liu theo p

BNG 2.1 Vic S dng Ti liu trong mt Cng trnh Nghin cu nh tnhVic S dng Ti liu Ti liu c s dng ng khung vn nghin cu trong phn gphn ring bit nh l phn Xem xt li ti liu.

Cc Tiu ch Phi c mt s ti liu sn c.

Cc Th d v cc Loi Nghin cu Thch hp Thng c s dng trong tt c cc cng trncn ny c s dng vi cc cng trnh nghin cu no s dng mt c s l thuyt v tinh cc nghin cu theo dn tc hc, cc nghin

Cch tip cn thng c th chp nhn i vi mt nhm khn gi quen thuc nht vi cch tg i vi vic xem xt li ti liu. 35


36/207

cu theo l thuyt ph phn. Ti liu c trnh by Cch tip cn ny ph hp Cch tiptheo dng trong tt c cc loi cu; ti liu tr thnh c php qui np ca nghin thi

tnh; ti liu ph bin nht vi thit k cc kt qu tm thy ca khng hng dn hay thecng trnh ngi ta i chiu v nh tnh hin ti. nghin cu m tr thnh so snh lxc nh c cc m c tm thy trong ti thc hay cc phm tr. liu. Mt khc, nghi

trnh nghin cu a ra phng hng cho cc cu hi nghin cu hay cc gi thuyt. Tronh lng, ti liu thng c s dng phn u ca mt cng trnh nghin cu gii

c u l ti liu lin quan hay xem xt li ti liu, hay mt cm t tng t. Ngorong nh nghin cu so snh cc kt qu ca cng trnh nghin cu ca mnh vi cc ktny, nh nghin cu theo phng php nh lng s dng ti liu theo php suy din nh l

cc gi thuyt. Mt phn ring bit trnh by v vic xem xt li ti liu ng c iu vo mt cng trnh nghin cu. Phn xem xt li ti liu ny c th di mt s hnh tthc no c a thch hn. Cooper (1984) cho rng phn xem xt li ti liu c th mang tvi vic cc nh nghin cu tm tt cc ch tng qut trong ti liu. M hnh ny thngn tin s. Mt hnh thc th hai cng do Cooper xut l xem xt li v l thuyt (the

h nghin cu tp trung vo l thuyt hin c m lin quan n vn ang c nghin cusan hay tp ch trong tc gi kt hp l thuyt ni trn vo trong phn gii thiu cngc Cooper xut l xem xt li v phng php lun (methodological review), trong

hng php v cc nh ngha. Nhng phn xem xt li ny c th cung cp khng ch mt bn

h bnh thc s v nhng im mnh v nhng im yu ca cc phn trnh by v phng phps v cc phn xem xt li ti liu lin quan trong cc bi bo ng trn tp san. Trophp hn hp, nh nghin cu s dng cch tip cn nh tnh hoc nh lng i vi tiang c s dng. Trong mt thit k theo trnh t, ti liu c trnh by trong mi gi

k ang c s dng trong giai on . Th d, nu cng trnh nghin cu bt u bng giem xt li ti liu ng k gip thit lp c s l l cho cc cu hi nghin cu v cc gon nh tnh, th phn trnh by v ti liu t hn rt nhiu, v nh nghin cu c th

cu nhiu hn l mt cch tip cn theo php qui np i vi vic s dng ti liu. Nu


37/207

nghin cu theo cch xy ra ng thi, vi trng s (tm quan trng) v s nhn mnh ngangnh lng, th phn trnh by ti liu c th di hnh thc nh tnh hoc nh lng.nghin cu theo cc phng php hn hp s ph thuc vo loi chin lc v trng s (tm

ay nghin cu nh lng trong cng trnh nghin cu ny. Nh th, nhng ngh ca ti cng trnh nghin cu nh tnh, nh lng, hoc theo cc phng php hn hp l nh sau:s dng ti liu mt cch d sn phn u ca k hoch chuyn ti mt thit k theo pv ti liu quan trng ngay t lc khi u. Hy xem xt v tr thch hp nht cho ti l

h v da trn c s khn gi ca d n a ra quyt nh ny. Hy lun nh n ba cchg (frame) vn nghin cu, t ti liu trong mt phn ring bit, v s dung ti liy i chiu cc kt qu trong ti liu vi cc kt qu tm thy ca cng trnh nghin culng, hy s dng ti liu theo cch suy din nh mt c s a ra cc cu hi nghin

g trnh nghin cu, m t ti liu lin quan trong mt phn ring bit, hay so snh ti litrong mt k hoch nghin cu nh lng. Nu mt phn xem xt li ti liu ring bittm tt mang tnh hp nht, cc xem xt li v l thuyt, hay cc xem xt li v phng pvic vit lun n tin s l a ra mt phn xem xt li mang tnh hp nht. Trong mthn hp, hy s dng ti liu theo cch thc ph hp vi loi chin lc chnh v cch ti

k ny.

CC K THUT THIT K (DESIGN TECHNIQUES) PHN XEM XT LI TI LIU

Bt k Anh/Ch vit phn v ti liu vo mt cng trnh nghin cu nh tnh, nh lng,h trong vic tin hnh xem xt li ti liu. CC BC TIN HNH VIC XEM XT LI TI LIUy mt cng trnh nghin cu c ngha l tm ra cc cng trnh nghin cu v mt ti g bn tm tt ny l tm tt cc cng trnh nghin cu (bi v Anh/Ch ang tin hnh mtth bao gm cc bi vit v khi nim hay nhng mu tng cung cp khun kh cho vic sunht ng tin hnh vic xem xt li ti liu, nhng nhiu nh hc thut tin hnh theo


38/207

tm tt ti liu. Bc 1 Bt u bng vic xc nh nhng t ng then cht hu ch trong vth vin hc thut mt trng hay vin i hc. Cc t ng then cht ny c th xut hinhng bi c s b trong th vin. Vi nhng t ng then cht ny trong u, tip theo l(catal) ca th vin tm cc b su tp th vin nm gi (holdings) (ngha l cc tp

cc th vin ln u c cc c s d liu c my tnh ha v cc b su tp th vin nmh lin quan n ti ang xt. Ti cng ngh bt u lc tm trong cc c s d liux hi, chng hn nh ERIC, PsycINFO, Sociofile, v the Social Science Citation Index (Th

rch dn Khoa hc X hi) (cc c s d liu ny s c xem xt li chi tit hn sau trg cch s dng web site ca th vin, hay chng c th c sn trn CDROM trong th vin. Bg 50 bo co nghin cu trong cc bi bo hay cc cun sch lin quan n nghin cu v kim cc bi bo ng trn tp ch hay tp san v cc cun sch bi v d tm ra v nhnc c gi trong th vin hc thut ca trng ti hay liu ti c cn phi t mang n

ua thng qua mt ca hiu sch hay khng. S dng tp hp ban u cc bi vit (bi bo havit ny v sao chp cc bi vit no quan trng i vi ti ca ti. Trong qu trnh

ay chng sch. Trong sut qu trnh ny, ti s c gng n gin l c c mt nhn thcvo s hiu bit ca ti v ti liu nghin cu hc thut hin c hay khng. Khi ti x, y l mt bc tranh trc quan v ti liu nghin cu v ti ca ti. C vi kh nngcp mt cng c t chc hu ch cho vic xc nh v tr (nh v) cng trnh nghin cu cln hn v ti.

Bc 2

Bc 3

Bc 4

Bc 5

38


39/207

Bc 6

ng thi vi vic ti t chc ti liu thnh bn ti liu ca ti, ti cng bt u dtm tt ny c kt hp thnh bn xem xt li ti liu cui cng m ti vit cho n h

o gm nhng li trnh by ti liu tham kho chnh xc i vi ti liu bng cch s dngvit trong sch hng dn v kiu cch ca Hip hi Tm l hc Hoa K (Hip hi Tm l h

ti liu tham kho y s dng cui n hay cng trnh nghin cu ca ti. Sau k

li ti liu, trong ti cu trc ti liu theo ch hay t chc ti liu phn theo crnh nghin cu. Ti s kt thc phn xem xt li ti liu ca ti bng mt tm tt v ccta cn nghin cu thm v ti ti a ra theo phng hng ca cng trnh nghin c

Bc 7

pht trin da vo cc im then cht trong by bc ca qui trnh ny, trc tin chncn ti liu mt cch nhanh chng thng qua cc c s d liu.

Cc C s D liu My tnh ha (Computerized Databases)Vic truy tm thng tin tr thnh bin gii pht trin khoa hc k tip i vi cc nhcch s dng cc ng c tm kim (search engines), cc nh nghin cu c th xc nh v

li ti liu. Hn na cc b su tp (tp ch v sch) ca th vin c th c qut mt cuyn my tnh ha. Mt cuc iu tra/kho st v cc th vin hc thut bo co rng 98i th mc (bibliographic records) v sch v tp ch trc tuyn cho vic truy cp bng mBng vic s dng Internet, cc b su tp trong catal ca cc th vin khp nc M cngrado Association of Research Libraries Hip hi cc Th vin Nghin cu Colorado) Cohng ny cung cp loi vn bn trc tuyn, cc th mc v cc chng trnh ca trng kv khu vc thnh ph Denver, v mt c s d liu v gio dc v mi trng (Krol, 1993).

h vin to ra c hi cho cc nh nghin cu tip cn hay truy cp mt cch nhanh chng hbi vit trong cc hi ngh, v cc ti liu. Vi c s d liu hnh thnh b cng c vngy nay. H thng ERIC (Educational Resources Information Center Trung tm Thng tin Nlc v Gio dc) c sn trn CD-ROM v trc tuyn (hy xem www.accesseric.org). C s dn gn 1 triu bn tm tt v cc ti liu v cc bi bo ng trn tp ch v nghin cCIJE, (Current Index to Journals in Education Th mc Hin hnh v Tp ch v Gio dc,


40/207

1969 ) v RIE, (Resources in Education Cc Ngun lc v Gio dc) Trung tm Thng tin N1975 ). s dng tt nht h thng ERIC, iu quan trng l xc nh cc b m t (dcu c th lc li mt t in v cc thut ng bng cch s dng ERIC Thesaurus (Trung t

75). Tuy nhin, s lc li ngu nhin Thesaurus tm cc b m t c th mt nhiu thinh/Ch c th s dng qui trnh sau y: 1. c nhanh qua mc lc ch c tm thy cv RIE (Cc Ngun lc v Gio dc) hoc chy chung trnh tm kim trn my tnh ERIC (Trudc) bng cch s dng cc t kha (keywords) c v gn ging vi ti ca Anh/Ch. Hy

tt vi d n nghin cu ca Anh/Ch. 2. Khi Anh/Ch tm ra mt cng trnh nghin cu, hyit . Hy chn cc b m t ch yu c s dng m t bi vit (hy xem cc thutt ch yu ny trong vic chy chng trnh tm kim trn my tnh ca Anh/Ch. Theo cchgi ERIC Clearinghouses (cc t chc thu thp v cung cp thng tin v mt ch c thvit cho h thng ERIC. iu ny ti a ha kh nng tm ra cc bi vit ph hp vi cng

h mc Trnh dn Khoa hc X hi (Social Sciences Citation Index) (Vin Thng tin Khoa hcc sn trn CD-ROM v c gi nhiu th vin hc thut. Th mc Trch dn Khoa hc Xch tiu biu cho hu nh mi ngnh trong khoa hc x hi. SSCI c th c s dng tv mt ti. SSCI c bit hu ch trong vic tm ra cc cng trnh nghin cu c tham

g. SSCI gip Anh/Ch c th ln ra tt c cng trnh nghin cu, k t khi xut bn mt crch dn cng trnh then cht ny. Bng vic s dng h thng ny, Anh/Ch c th xy dngv cc ti liu tham kho minh chng cho s tin ha trong lch s ca mt tng hay m

ROM khc l C s d liu Quc t v cc bn Tm tt Lun n Tin s (Dissertation Abstracrsity Microfilms, 1938 ). C s ny c cha cc bn tm tt v cc lun n tin s c nhp th gii. Trong vic xem xt li ti liu y cho mt lun n tin s, hy xc nhin s, trong cuc tm kim. Hy tm mt t lun n tin s tt t nhng t chc c tnca Anh/Ch. tm ra cc nghin cu trong x hi hc hoc v cc ti x l cc khi ntt v X hi hc (Sociological Abstracts) (1953 ), c sn trn mt CD-ROM c tn l Socihc c sn t Cc Tm tt v Khoa hc Cambridge (hy xem Web site ca n http://infosha

u:2003/databases/about/tips/html/sociofile.html). C s d liu ny c cha cc bn tm trong hn 2.500 tp ch cng nh cc bi im sch v cc bn tm tt v cc lun n tin shy xem xt PsycINFO (xem www.apa.org/psyinfo/about/), hng dn i vi 40


41/207

Cc Bn Tm tt v Tm l hc (Psychological Abstracts) (1927 ). C s d liu ny lp thr hay loi thng tin khc nhau. C s d liu ny c sn trong cc th vin hc thut dtrn Web site. Tm li, ti xut nhng iu sau y: Hy s dng cc ngun lc myh, nh l cc phin bn CD-ROM hay Web site truy cp ti liu v ti ca Anh/Ch Hxem xt li k hng v ti liu. Hy lc li cc c s d liu ERIC, SSCI, PsycINFO, Soc

Abstracts International (C s D liu Quc t v cc Bn Tm tt Lun n Tin s).

Th t u tin i vi cc Ngun lc trong Ti liu (A Priority for Resources in the LiterTi xut cc nh nghin cu thit lp mt th t u tin trong vic tm kim ti liu.h t u tin no? Hy xt nhng iu sau y: 1. c bit nu Anh/Ch ang xem xt mt u bng nhng s tng hp rng v ti liu, nh l nhng bn tng quan c tm thy tro

92; Keeves, 1988). Anh/Ch c th cng tm cc bn tm tt v ti liu v ti ca Anh/Cch hay cc b tm tt hay trch yu (th d, Annual Review of Psychology (Tp ch Hng n2. K n, chuyn sang cc bi vit trn tp ch ng trn cc tp ch ton quc c tn

ghin cu. Bng thut ng nghin cu (research), ti mun ni rng tc gi hay cc tc githu thp d liu, v c gng tr li cu hi hay chng minh gi thuyt . Hy bt uh, ri i li t t tr li theo thi gian. Trong cc bi vit trn tp ch ny, hy khaimi bi vit ny c nhiu ngun hn xem xt. 3. Hy chuyn sang cc cun sch lin

yn kho v nghin cu (research monographs) tm tt ti liu nghin cu hc thut, sau

it v mt ti duy nht hay c cc chng c vit bi cc tc gi khc nhau. 4. Tipong cc hi ngh mi din ra v mt ti. Thng th cc bi vit trong hi ngh bo coHy tm nhng hi ngh ton quc quan trng v cc bi vit c pht ra ti cc hi ngh

cc tc gi np cc bi vit ca h a vo cc th mc c my tnh ha. Hy tip xccc hi ngh. Hy vit th hay in thoi cho h hi xem h c bit cc cng trnh nghinca Anh/Ch v hi xem liu h c mt cng c c th c s dng hay c sa i s d


42/207

5. Nu thi gian cho php, hy xem xt cc bn tm tt v cc lun n tin s trong C ss (University microfilms, 1938 ). Cc lun n tin s c cht lng ht sc khc nhau, vvic xem xt cc cng trnh nghin cu ny. Vic lc tm cc Bn Tm tt ni trn c th

Mt khi Anh/Ch xc nh c cc lun n ny, hy xin cc bn sao ca cc lun n ny thTh vin Microfilm (Vi phim) ca i hc Michigan. Ti t cc bi vit trn tp ch ng

ra v sao li nht. Cc bi vit trn tp ch cng bo co s nghin cu v mt ti.lun n ny khc nhau ng k v cht lng v l ti liu kh tm ra v sao li nht. C

ite cng l nhng ti liu hu ch. Vic tip cn hay truy cp d dng v kh nng thu nhliu ny tht hp dn. Tuy nhin, cc nh bnh lun c th khng nh gi v sng lc cliu cc bi vit ny c th hin s nghin cu nghim tc, c suy ngh v c h thng

hng. Cc tp ch trc tuyn, vn ang tr nn ph bin hn, thng bao gm cc bi vit hin cu c th kim tra xem tp ch ny c hay khng c mt ban duyt xt c chng nhnvic chp nhn cho xut bn cc bi vit.

Bn Ti liu v Nghin cu v mt ti (A Literature Map of the Research)Mt trong nhng cng vic u tin i vi mt nh nghin cu lm vic vi mt ti miiu bit c cng trnh nghin cu ca mnh v ti ny b sung thm, m rng, hay saoc hu ch cho cng vic u tin ni trn l bn ti liu (a literature map) v nghinn v nghin cu c nhng nh nghin cu khc tin hnh, v bn ny thng c tr

g cch khc nhau. Mt cch l cu trc theo h thng th bc, vi vic trnh by ti liughin cu c xut m s m rng ti liu hin c. Mt cch khc c th tng t vi msang phi, vi cc cng trnh nghin cu xa nht v pha phi tin n cng trnh nghi

hin c. M hnh th ba c th gm c cc vng trn, vi mi vng trn biu hin mt s lch ra ni m cn c nghin cu trong tng lai. Ti thy nhng th d v tt c

h yu l nh nghin cu bt u xy dng mt bc tranh trc quan (hin th) v nghin cuan v ti liu hin hu. Bn ti liu s gip nhng ngi khc nh l hi ng hay ynhng ngi tham gia c tp hp ti mt hi ngh, hay 42


43/207

nhng nh bnh lun ca cc tp ch hnh dung ra c cng trnh nghin cu c xutv ti ang xt. minh ha bn ti liu v qui trnh lin quan trong vic to ra mliu hon chnh v sau tho lun v mt s nguyn tc hng dn i vi vic thit k bthy v ti s cng bng v th tc trong cc t chc (Janovec, 2001). Bn ti liuthng th bc ca mt bn . C Janovec s dng mt s nguyn tc v thit k bn tny, vo mt hp trn cng ca h thng th bc. K n, c ly cc cng trnh nghinxc nh v tr cc bn sao ca cc cng trnh nghin cu ny, v t chc cc bn sao ny

hnh thnh nhng nhn thc v s cng bng, cc tc ng ca s cng bng, v s cng bngkhc, nh nghin cu c th c nhiu hn hay t hn bn phm tr chnh (bn loi ti liug xt.

43


44/207

S Cng bng v Th tc trong Cc T chc *S Hnh thnh nhng Nhn thc v S Cng bng S Cng bng trong Vic Thay i v T chc

Cc Tc ng ca S Cng bng

Cc ng c Tyler, 1994

Kin thc Schappe, 1996Cc Kt qu

Masterson, Lewis,Goldman & Taylor 2000 S Tn nhimKonovsky & Pugh, 1994 Cc Hnh vi lin quan n Quyn Cng dn Trong T chc Moorman, 1991

Nhng S Gii thch

Lch s qua Lawson & Angle, 1998

Bu khng kh Naumann,& Bennett, 2000Cc C cu T chc Schminke, Ambrose, &Cropanzano, 2000

Nhng s trut quyn hay gt b Gopinath & Becker, 2000

S Lnh oVic Di chuyn a im Daily, 1995 Wiesenfeld Brockner,& Thibauld, 2000

S H tr v T chcMoorman, Blakely, & Nichoff, 1998

Ting niHunton. Hall & Price, 1998; Lind Kanfer, & Earley, 1990; Bies & Shapiro, 1998 S i xkhng Cng bng Tepper, 2000; Kirkul, 2001 Daily & Kirk, 1992

S Gi C nh Tin lng Shaubroeck May, & Brown, 1994

Vic a ra Quyt nh c tnh Chin lcKime & Mauborgne, 1998

Cn Nghin cuS Cng bng v Th tc v Nn Vn ha

Hnh 2.1

Bn Ti liu

NGUN: Trch t Janovec (2001). In li theo s cho php ca Terese Janovec.

* Nhng mI quan tm ca ngI lm cng n s cng bng ca cc quyt nh v qun l vht hay hnh vung) c ghi tn m t, l t hay cm t m t tnh cht ca cc cng trkt cc). Trong mi hp c ghi li tham chiu n nhng on trch dn quan trng minhnhng li tham chiu ph bin v c tnh minh ha cho ti ca hp , v trnh by ng

theo sch hng dn cch vit i vi mt li tham chiu nm trong phn chnh ca bi vitx). Hy xt n vi cp cho bn ti liu. Ni cch khc, cc ti chnh (major tcc tiu ti ph (sub-subtopics).

44


45/207


46/207

Mt s nhnh ca biu hay lu ny c pht trin nhiu hn cc nhnh khc. suliu ca nh nghin cu. Sau khi t chc ti liu thnh mt biu , Janovec xem xt ccm cung cp im bt hay to cho cng trnh nghin cu xut ca c. C t mt hp cbn ti liu, c xc nh mt cch ngn gn tnh cht ca cng trnh nghin cu c

ti liu qu kh m d n nghin cu ca c s m rng. C xut cng trnh nghin chn trnh by nghin cu trong tng lai ca cc cng trnh nghin cu ca h.

Tm tt cc Cng trnh Nghin cuKhi xem xt li ni dung ca cc cng trnh nghin cu, cc nh nghin cu ghi chp thngnghin cu ny s dng cho phn xem xt li ti liu. Trong qui trnh ny, cc nh nghiin hay d liu g t mt cng trnh nghin cu v tm tt a vo phn xem xt li tixem xt li c l hng t, nu khng ni l hng trm, cng trnh nghin cu. Mt bn tmv mt bi bo nghin cu c ng trn tp ch c th bao gm nhng im sau y: Hycng trnh nghin cu ny. Hy trnh by ngn gn thng tin v mu, tng th, hay nhng

. Hy xem xt li cc kt qu chnh yu lin quan n cng trnh nghin cu ny. Ty tiu c phi l xem xt li v phng php lun hay khng (Cooper, 1984), hy ch ra nhngun trong cng trnh nghin cu ny. Khi xem xt mt bi bo v nghin cu xy dng mth nghin cu tm cc thnh phn ni trn. Trong cc bi bo ng trn tp ch c sonthy v c trnh by r rng trong phn gii thiu bi bo. Thng tin v mu, tng th,

hin cu c tm thy khong gia ca bi bo, trong phn trnh by phng php (hay thbi bo. Trong cc phn trnh by cc kt qu, hy tm nhng on trong cc nh nghinmi cu hi nghin cu hay gi thuyt. i vi cc cng trnh nghin cu di bng c cun

d sau y.Th d 2.1 Xem xt lI mt Cng trnh Nghin cu nh lng

45


47/207

Trong th d ny, ti s trnh by mt on tm tt nhng thnh phn chnh ca mt cng tren, v Henry, 1979), rt ging vi on c th xut hin trong phn xem xt li ti liutrn tp ch. Trong on ny, ti chn cc thnh phn then cht s c tm tt. Creswem hnh Biglan, mt m hnh ba chiu tp hp thnh nhm ba mi su lnh vc hc thut thhay ng dng, i sng hay khng phi i sng, nh mt yu t tin on v nhng yu cumi ch nhim khoa ti bn i hc tiu bang v mt vin i hc ca mt tiu bang vng Mhin cu ny. Cc kt qu cho thy rng cc ch nhim khoa trong nhng lnh vc hc thut

in chuyn mn khc nhau. Da trn cc kt qu tm thy ny, cc tc gi khuyn ngh rnguyn mn ti chc (in-service programs) cn phi xt n nhng s khc nhau gia cc ngnhchng trnh .

Trong th d trn, ti bt u bng vic trnh by mt ti liu tham kho nm trong phnvi hnh thc c qui nh trong sch hng dn v kiu cch ca Hip hi Tm l hc Hoaican Psychological Association (Sch Hng dn Xut bn ca Hip hi Tm l hc Hoa K (Hi01)). K n, ti xem xt li mc ch ch yu ca cng trnh nghin cu. Tip theo, t kt thc bng vic trnh by cc kt qu chnh ca cng trnh nghin cu v trnh bytm tt nhng bi nghin cu (studies) m khng phi l cng trnh nghin cu trong t

hu thp d liu, v c gng tr li cu hi hay chng minh gi thuyt (research studies) n im, bi nghin cu v loi hnh hay h thng phn loi, v bi tng hp nghin cu tro

phi thc nghim (non-empirical studies) ny, nh nghin cu nn cp n vn cch trung tm ca nghin cu . Trnh by cc kt lun chnh lin quan n ch n, logic, sc mnh ca lp lun, v v.v khi loi hnh xem xt li l xem xt li v phngny minh ha vic a cc kha cnh ni trn vo phn xem xt li ti liu.Th d 2.2 Xem xt li mt Nghin cu a ra mt H thng Phn loi

Sudduth (1992) hon thnh mt lun n nh lng trong ngnh khoa hc chnh tr v tlc trong cc bnh vin nng thn.

ng xem xt li ti liu trong vi chng phnmt nghin cu n l a ra mt h thng phn loi, Sudduth tm tt vn , ch , v


48/207

Ginter, Duncan, Richardson v Swayne (1991) cng nhn tc ng ca mi trng bn ngoi vi s thay i ca mt bnh vin. H ng h mt qui trnh m h gi l php phn tch vvin) quyt nh mt cch chin lc nhng p ng tt nht trc s thay i xy ra trongiu k thut c s dng cho vic phn tch v mi trng, th c v rng cc nh nghinhay m hnh trn my tnh cung cp mt php phn tch hon chnh v cc vn mi trmt phn thit yu ca s thay i c tnh chin lc da nng n vo mt qui trnh nh gn. gip gim c bnh vin nh gi cn thn mi trng bn ngoi, Ginter v nhng ng

trong Hnh 2.1 (trang 44).Cc Sch Hng dn v Kiu cch (Style Manuals)Mt nguyn tc cn bn trong vic xem xt li ti liu l s dng mt kiu cch vit v ih hp v nht qun. Khi xc nh c mt iu tham chiu hay ti liu tham kho hu chiu bng cch s dng mt kiu cch vit thch hp. i vi cc n lm lun n tin s,ban hay hi ng ph trch lun n, khoa, hay cc quan chc ca khoa hay ca i hc v scho vic trch dn cc ti liu tham kho. Sch Hng dn v Xut bn ca Hip hi Tm ll hc Hoa K, 2001) c s dng rng ri trong cc lnh vc gio dc v tm l hc. Sc

cch) (A Manual of Style), 1982), Turabian (Turabian, 1973), v Campbell v Ballou (1977) cng c s dng rng ri trong cc ngnh khoa hc x hi. Mt s tp ch thm ch thng dng. Ti xut nh nghin cu nn chp nhn v s dng mt cun sch hng dn v

cun sch hng dn kiu cch m c th chp nhn c i vi cc nhm khn gi ca bi vg sch hng dn kiu cch bao gm vic s dng cc on trch dn nm trong phn chnh ccc ti liu tham kho nm cui phn chnh ca bi vit hay cun sch (end-of-text referengs) hnh (figures) v bng (tables). Sau y l mt s ngh i vi vic vit ti liucch: Khi vit nhng iu trch dn nm trong phn chnh ca bi vit (in-text citation

h hp cho cc loi trch dn v ch k n nh dng hay hnh thc sp xp nhiu iu trho nm cui phn chnh ca bi vit hay cun sch (end-oftext references), hy lu xemc i hi phi sp xp theo th t bng ch ci (a, b, c v.v) hay nh s cc ti liu t

hy kim tra cho nm chc rng i vi mi iu trch dn nm trong phn chnh ca bihn chnh ca bi vit.

47


49/207

Cc mc (headings) c sp xp th t trong mt bi vit v nghin cu hc thut thenh/Ch s c bao nhiu cp mc trong cng trnh nghin cu ca mnh. K , tham kho sho mi cp mc m Anh/Ch s dng. Thng thng, cc bo co nghin cu c t hai n b(footnotes) c s dng, hy tham kho sch hng dn v kiu cch bit cch sp t vtrang hay cui bi c s dng t thng xuyn hn trong cc bi vit v nghin cu hc/Ch a cc ghi ch ny vo, hy ch liu chng c t cui trang hay cui bi vih thc ring bit trong mi cun sch hng dn kiu cch. Hy lu nhng kha cnh nh c

ong cc th d c trnh by trong sch hng dn kiu cch. Ni tm li, kha cnh quanv kiu cch l phi nht qun trong cch tip cn khp bn tho.

M

HNH VIT PHN XEM XT LI TI LIU

Khi son tho phn xem xt li ti liu, tht kh quyt nh phi xem xt li bao nhiu tm hnh cung cp cc tham s cho vic xem xt li ti liu, c bit l v m hnh ny co cc phng php hn hp m s dng mt phn trnh by tiu chun v xem xt li ti liuliu c th xem xt k cc kha cnh v hin tng ch yu c x l v phn chia hin txt li ti liu cho nghin cu nh lng hay theo cc phng php hn hp, hy vit phhay cc mc v ti liu lin quan n cc bin c lp quan trng, cc bin ph thuc qua

n h gia bin c lp v bin ph thuc (trong Chng 4 s trnh by nhiu thng tin hnhp vi cc lun n tin s hay vi vic khi nim ha ti liu s c a vo s dng tr

liu (trong mt lun n tin s hay mt n nghin cu lm lun n tin s) gm c nm t(v bin ph thuc), ti 3 (cc cng trnh nghin cu cp n c bin c lp ln bithnh phn hay mi mc ni trn: 1. Gii thiu phn xem xt li ti liu bng cch trnh

mc c bao gm trong phn xem xt li ti liu ny. on ny l li trnh by v s t c(Review topic 1), ti ny x l ti liu nghin cu hc thut v bin hay cc bin ctiu mc hay tp trung vo ch mt bin quan trng nht. Hy nh l ch x l ti liu vph thuc v ti liu v bin c lp trong m hnh ny.

48


50/207

3. ti xem xt li 2, a vo ti liu nghin cu hc thut v bin hay cc bin ph thmc v mi bin hay tp trung vo mt bin ph thuc quan trng, duy nht. 4. ti xem

hin cu hc thut thit lp quan h gia (cc) bin c lp v (cc) bin ph thuc. ghin cu xut. Nh th, thnh phn hay mc ny phi tng i ngn v cha ng cc cin cu c xut xt v ti. C l cha c g c vit ra v ti ca cng trnhvi ti ny, hoc xem xt li cc cng trnh nghin cu x l ti ny cp tngliu m tm tt ny nu bt cc cng trnh nghin cu quan trng nht, th hin cc ch

ti liu, v gi ti sao chng ta cn nghin cu nhiu hn v ti ni trn. M hnhquan h cht ch gia ni dung xem xt li ti liu vi cc bin trong cc cu hi nghincch tha ng cng trnh nghin cu. N tr thnh mt khi im cho phn trnh by v ph

T

M TTTrc khi tm kim ti liu, hy xc nh ti ca Anh/Ch bng cch s dng cc chin lnghin cu ch yu s c gii quyt. Ngoi ra, Anh/Ch hy cn nhc xem liu ti nyxt li xem c hay khng c kh nng tip cn nhng ngi tham gia vo nghin cu v cc

ung thm tri thc khoa hc x hi hay khng, c c nhng ngi khc quan tm hay khng,Ch hay khng. Trong mt cng trnh nghin cu, cc nh nghin cu s dng ti liu nghincc cng trnh nghin cu tng t, nu ln quan h gia cng trnh nghin cu hin ting cp mt khun kh cho vic so snh cc kt qu ca mt cng trnh nghin cu vi cc c

k nghin cu nh tnh, nh lng, v theo cc phng php hn hp, ti liu p ng ccgip cung cp chng c chng minh vn nghin cu, nhng ti liu khng hn ch hay gvo nghin cu. Mt cch tip cn ph bin l a nhiu ti liu hn vo phn cui ca cng nghin cu nh lng, ti liu khng nhng gip cung cp chng c chng minh vn cc gi thuyt kh d cn phi gii quyt. Mt phn xem xt li ti liu ring bit th

. Trong nghin cu theo cc phng php hn hp, vic s dng ti liu s ph thuc vo louan trng c gn cho nghin cu nh tnh hay nghin cu nh lng trong cng trnh nghi tin hnh vic xem xt li ti liu, hy xc nh nhng t ng then cht (t kha) cho vca th vin, da vo cc c s d liu my tnh ha trong th vin v i vi cc lnh vSociofile, 49


51/207

v Th mc Trnh dn Khoa hc X hi (Social Science Citation Index). Sau , tm ra chnhtp ch v cc cun sch, theo th t u tin l trc tin tm kim cc bi vit ng trti liu tham kho no s ng gp vo phn xem xt li ti liu ca Anh/Ch. Hy tp hpliu cho thy cc phm tr hay cc loi (categories) chnh ca cc cng trnh nghin cucu xut ca Anh/Ch trong phm vi cc phm tr hay cc loi . Hy bt u vit cc

it y nhng iu tham chiu hay ti liu tham kho ng theo nhng hng dn trong s(th d, Hip hi Tm l hc Hoa K, 2001). Hy trch ra nhng thng tin v nghin cu tr

ni trn, bao gm vn nghin cu, cc cu hi nghin cu, vic thu thp d liu v phng, hy xt n ton b cu trc cho vic t chc, sp xp cc nghin cu ny. Mt m hnha thnh cc thnh phn hay cc mc da vo cc bin quan trng (cch tip cn nh lng)tng ch yu (cch tip cn nh tnh) m Anh/Ch ang nghin cu.

Cc Bi tp Trau di K nng Vit1. Hy xy dng mt bn trc quan v ti liu lin quan n ti ca Anh/Ch. Hy at cng trnh nghin cu c xut n cc phm tr hay cc loi (categories) khc cadng thy c cng trnh nghin cu c xut s m rng ti liu hin hu nh th nonghin cu nh lng v hy lm theo m hnh n nh cc gii hn ca ti liu th hihy t chc phn xem xt li ti liu cho mt cng trnh nghin cu nh tnh v bao gm

trnh nghin cu nh l mt c s l l bin minh cho vn nghin cu trong cng trnh n

ing levels) trong mt bi vit trn tp ch cng b. Hy thc hin vic ny bng cch tic s dng hnh thc thch hp trong APA (ln xut bn th 5). 4. Hy chy chng trnh tcc thut ng then cht hay t kha, kt hp chng, v s dng Web site www.accesseric.orgbi tp ny, hy chn mt trong cc kt qu tm kim m gn ging vi loi ti liu ang

chng trnh tm kim ERIC thu nhn c ti liu quan trng hn i vi vic xem xt l

BI C THM

50


52/207

Locke, L. F., Spirduso, W. W., v Silverman, S. J. (2000). Cc n c hiu qu: bn hnlm lun n tin s v cng nhn cc n (xut bn ln th 4). Thousand Oaks, CA: Nh XuWaneen Spirduso, v Stephen Silverman m t mi lm (15) bc trong qui trnh xy dng p

liu. Mi lm bc ny lin quan n ba giai on: pht trin cc khi nim cung cp c sxy dng cc ti ph cho mi khi nim chnh, v thm nhng ti liu tham kho hay oCc bc ny lin quan n cc giai on chng hn nh xc nh cc khi nim cung cp c

hn la cc ti ph cho mi khi nim chnh, v thm cc ti liu tham kho hay on tr

mt tng quan bng th v ti liu lin quan nh mt m hnh hnh dung ra ti liug ca nghin cu nh tnh v nghin cu tnh hung vo gio dc. San Francisco: Nh XutMerriam cung cp mt tho lun rng ri v vic s dng ti liu trong cc cng trnh nghivic xem xt li ti liu v t ra cc tiu ch hu ch chn la ti liu tham kho.

c phi l mt ngi lo luyn v ti ang xt hay khng, cng trnh nghin cu ny nghin cu c xut hay khng, v cht lng ca ngun lc ny. Merriam ngh thm rtrnh tuyn tnh ca vic c ti liu, xc nh khun kh l thuyt, v sau vit ra lny c tnh tng tc cao gia cc bc ny. Punch, K. F. (1998). Gii thiu v nghin c

h. London: Nh Xut bn Sage. Keith Punch cung cp mt bn hng dn v nghin cu x hiv nh tnh.

ng khi nim ha nhng khc bit then cht gia hai cch tip cn ny theoti liu, Punch lu rng im chnh yu cn phi tp trung vo trong ti liu khc nhau

nhau. Cc yu t m c nh hng n khi no tp trung vo ti liu s ph thuc vo kiu

g trnh nghin cu ny s x l cc hng nghin cu trong ti liu st sao n mc no.51


53/207

CHNG BA CC CHIN LC VIT N NGHIN CU V NHNG IU CN XEM XT V O CTrc khi thit k mt n nghin cu, iu quan trng l xem xt vic phi vit n nl nhng ch no s chuyn ti c lp lun thuyt phc nht chng minh s cn thit vhp nhn v thc hin cc l li vit m bo s c c mt n (v d n nghin cu) cong cuc nghin cu v kt hp cc l li hp o c vo n nghin cu. Chng ny tphin lc vit dnh cho qui trnh nghin cu, v vic d kin cc vn v o c rt c

VIT N Cc Lp lun Ch yu Cn a raVic cn nhc cc ch s c a vo n l hu ch. Tt c cc ch cn c linhu ch nu c c mt bn cng v cc ch , nhng cc ch ny s khc nhau tycc phng php hn hp. Tuy nhin, nhn chung, c nhng lp lun ch yu cu trc nn b

lp lun ch yu. y ti nu cc lp lun ny ra di dng cc cu hi cn c gii v ti ca Anh/Ch? 2. Nhng iu g chng ta bit rt t lin quan n ti ca Anh/s nghin cu mi trng v nhng ngi no? 5. Anh/Ch d nh s dng nhng phng phpny bng cch no? 7. Anh/Ch s chng thc cc kt qu tm thy nh th no? 8. Nghin c9. Cc kt qu s khi chng t c g v tnh thc tin v gi tr ca nghin cu ccu hi ni trn cu thnh nn tng ca nghin cu tt, v chng c th to nn cu trccc kt qu tm thy, nhng xem xt v o c (mt lt na s c cp cui Chng

gha thc tin ca nghin cu c xut, s lm cho ngi c ch n cc yu t ch

.52


54/207

Khun mu cho mt n Nghin cu nh tnh (Format for a Qualitative Proposal)Ngoi chn cu hi ni trn, vic khi nim ha mt cch chi tit hn cc ch c baoh cho Anh/Ch vo lc khi u xy dng n v qua Anh/Ch c th khi nim ha tonkhun mu no c chp nhn rng ri, mc du cc tc gi nh Berg (2001), Marshall v Ro1996) c a ra cc khuyn ngh v cc ch trong n nh tnh. Mt c im c bn ceo quan im thuyt cu trc/thuyt gii thch v theo quan im tuyn truyn vn ng/khunh c cp trong Chng 1. Vi nghin cu nh tnh hin c th hin bng cc ch

g nh cc th tc chi tit v thu thp v phn tch d liu. Cn c vo nhng im ni trV d 3.1 bt ngun t quan im thuyt cu trc/thuyt gii thch trong khi V d 3.2h theo quan im tuyn truyn vn ng/khuyn khch s tham gia ca mi ngi.

Th d 3.1

Khun mu n Nghin cu trc/thuyt gii thch

cu

nh

tnhtheo

quan

im

thuyt

Gii thiu Li pht biu v vn nghin cu (bao gm ti liu hin hu v vn nghincu Nhng gii hn c n nh (delimitations) v nhng iu hn ch (limitations) Cc T

chn) Chin lc nghin cu nh tnh Vai tr ca nh nghin cu Cc th tc thu thp d l

thc gi tr cc kt qu tm thy Cu trc tng thut Cc vn v o c d kin ngin cu th im Nhng kt cc k vng Cc ph nh: cc cu hi phng vn, cc biu mu q

Trong th d ny, tc gi ch bao gm hai phn chnh, l phn gii thiu v phn trnhth c a vo, nhng mang tnh ty chn, v, nh c tho lun trong Chng 2, ti liin cu hay trong phn trnh by cc kt cc k vng. Khun mu ny qu c bao gm mt phng cng trnh nghin cu. Nh Marshall v Rossman (1999) m t, phn ny s x l cc quym gia trong nghin cu v a im nghin cu cng nh thng 53


55/207

lng vic thm nhp a im nghin cu v/hoc nhng ngi tham gia trong nghin cu. Phgia bn thn vi nhng ngi khc m nh nghin cu mang n cho d n nghin cu v s nho nhng ngi tham gia trong cng trnh nghin cu.

Th d 3.2

Khun mu n Nghin cu nh tnh theo quan im tuyn truyn vn ng/khuyn khch s

Gii thiu Li pht biu v vn nghin cu (bao gm ti liu hin hu v vn nghinuyn khch s tham gia ca mi ngi Mc ch ca cng trnh nghin cu Cc cu hi nghinv nhng iu hn ch (liminations) Cc Th tc Nhng c im ca nghin cu nh tnh (

nh nghin cu Cc th tc thu thp d liu (bao gm nhng phng php c tnh cng tc hin cu) Cc th tc ghi d liu Cc th tc phn tch d liu Cc chin lc chng thcd kin ngha ca cng trnh nghin cu Nhng kt qu tm thy s b qua nghin cu thtruyn vn ng/khuyn khch s tham gia ca mi ngi Cc ph nh: cc cu hi phng v

n, v ngn sch xut.

Khun mu trn y tng t nh khun mu theo quan im thuyt cu trc/thuyt gii thchr rng v c th vn lin quan n quan im tuyn truyn vn ng/khuyn khch s th

ghin cu c xut (th d, s y ra ngoi l nhng ngi hay nhm no , s trao qutc v thu thp d liu, v 3/ nh iu tra cp n nhng thay i d kin m rt c th

Khun mu cho mt n Nghin cu nh lngi vi mt nghin cu nh lng, khun mu theo ng cc mu mc c xc nh mt cchnghin cu. Mu ny thng theo m hnh gm phn gii thiu, phn xem xt li ti liu, phhn tho lun. Trong vic lp k hoch cho mt nghin cu nh lng v trong vic thit kau y phc tho k hoch ton b.

54


56/207

Th d 3.3

Khun mu n Nghin cu nh lng

Gii thiu Li pht biu v vn nghin cu Mc ch ca cng trnh nghin cu Quan imgha v cc thut ng Nhng gii hn c n nh v nhng iu hn ch Xem xt li ti lig ngi tham gia vo nghin cu Cc cng c thu thp d liu, cc bin, v ti liu hay t

d kin trong cng trnh nghin cu Cc nghin cu s b hay cc th nghim th im nghg c, k hoch thi gian, v ngn sch xut

Th d 3.3 l khun mu thng thng cho mt nghin cu khoa hc x hi, mc d th t caphn chnh v gii thiu, c th thay i ty theo tng cng trnh nghin cu (th d, hym & Newton, 1992). Khun mu ny l mt m hnh hu ch cho vic thit k cc phn trong my cho vic phc tho cc ch cho mt cng trnh nghin cu hc thut.

Khun mu n Nghin cu theo Cc Phng php Hn hpTrong khun mu thit k nghin cu theo cc phng php hn hp, nh nghin cu kt hp nhun mu nh lng ln khun mu nh tnh (hy xem Creswell, 1999). Th d 3.4 sau y c

Th d 3.4Khun mu n Nghin cu theo Cc Phng php Hn hp

Gii thiu Li pht biu v vn nghin cu Mc ch ca cng trnh nghin cu (bao gmbiu mc ch nghin cu nh lng v c s l l bin minh cho cch tip cn theo cc phtnh ln nh lng) Xem xt li ti liu (trnh by thnh mt phn ring bit, nu l

hin cu theo cc phng php hn hp Loi thit k theo cc phng php hn hp (bao gmla loi thit k ny) M hnh trc quan v cc th tc ca thit k ny Cc th tc thu

h tc phn tch d liu v chng thc gi tr Cu trc trnh by bo co nghin cu Vai t

55


57/207

ngha ca cng trnh nghin cu Cc kt qu tm thy s b qua nghin cu th im Cc ki cng v cc chng trong cng trnh nghin cu, v ngn sch xut.

Khun mu n nghin cu theo cc phng php hn hp trn y cho thy nh nghin cu nghin cu cho c thnh phn nh lng ln thnh phn nh tnh. Ngoi ra, iu quan trngtheo cc phng php hn hp trong cng trnh nghin cu. Nh nghin cu cng xc nh nh

ny, chng hn nh loi nghin cu theo cc phng php hn hp, mt bc tranh trc quan v

liu v vic phn tch d liu nh tnh ln nh lng.NHNG LI MCH NC V VIT LCH (WRITING TIPS) Vit nh l Suy nghNgoi khun mu tng qut ni trn, ngi xy dng n nghin cu cn phi